Đề thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh học năm 2022-2023 - Sở GD&ĐT Long An (Buổi 1)

Ở Ụ Ạ Ấ Ỏ Ọ Ỉ I THPT C P T NH VÒNG 2 Ọ S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O LONG AN

ổ ề ồ ứ ấ ể ờ ờ (Đ  thi có 04 trang g m 11 câu) ề 180 phút (không k  th i gian phát đ ) Ọ KÌ THI CH N H C SINH GI NĂM H C 2022 – 2023 Môn thi: SINH H CỌ Ngày thi: 15/10/2022 (Bu i thi th  nh t) Th i gian thi:

ọ ố ………………………………………… S  báo danh:

…………………… H  và tên thí sinh: ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Câu 1. (2,0 đi m)ể ộ ọ ế ổ ợ

1.1. (0,75 đi m) ể ộ Trong phòng thí nghi m, m t h c sinh ti n hành t ng h p các phân t ừ ỗ ơ ơ ỗ ử ấ , c u trúc ợ  h n h p các α β ơ ơ ơ ơ ệ ồ g m: tinh b t, xenlulôz , phôtpholipit, triglyxerit, ADN, saccarôz , chu i polipeptit t ấ ch t:  ­glucôz ,  ­glucôz , axit amin, fructôz , ribôz , glyxêrol, axit béo, baz  nit , đêôxiribôz . Hãy cho bi ơ t:ế ợ c t ng h p? Vì sao? ượ ổ ợ ơ ­ Phân t ­ Phân t ơ ử ấ ượ ổ , c u trúc nào đ ử ấ , c u trúc nào không đ ề ệ ầ ể c t ng h p? Vì sao?  ọ ế ằ ầ ủ ữ ấ t r ng có đ y đ  các đi u ki n c n đ  hình thành các liên k t hóa h c gi a các ch t.

ể ấ ợ ế ế

ủ ử ử ế ệ i ta ti n hành thí nghi m x  lý phân t prôtêin, ng nố  c a m t phân t ộ ồ ế ấ ệ ẩ ả ượ ố ượ ườ ả ị ế ượ ử ệ ằ Bi 1.2. (1,25 đi m) ể Urê và (cid:0) ­mercaptoetanol là hai h p ch t gây bi n tính prôtêin. Đ  tìm hi u c u ể ấ   ằ    prôtêin này b ng ư c nh  sau: ươ   ng ng t trúc b c bậ ử ợ hai h p ch t trên r i ti n hành phân tích s n ph m thu đ Thí nghi m 1: Khi x  lý b ng dung d ch urê 6M c. K t qu  thí nghi m thu đ c hai prôtêin có kh i l ượ  chỉ thu đ ứ

ổ ị ằ Thí nghi m 2: Khi x  lý b ng dung d ch urê 6M b  sung (cid:0) ­mercaptoetanol thu đ ự ế ả ệ ố ượ c  ượ ba lo iạ   ệ    20 kDa, 30 kDa và 50 kDa. D a vào k t qu  thí nghi m trên hãy ng t ng là 100 kDa và 120 kDa. ử ươ ứ ng  ng là

ng bao nhiêu kDa?

ượ ấ ạ ừ ỗ ụ ể ố ượ c c u t o t bao nhiêu chu i polypeptit ể   ? Phân tích c  th  các ti u ử prôtêin nói trên .

ế ỡ ấ ả prôtêin có kh i l t:ế cho bi ử  prôtêin này có kh i l a. Phân t ử  prôtêin này đ b. Phân t ủ ầ  c a phân t ph n prôtêin Bi t  ế (cid:0) ­mercaptoetanol oxi hóa liên k t disu ị ố ượ ử nfit, trong khi urê phá v  t ỗ  S  l ng chu i polypeptit c a phân t ế ế   t c  các liên k t y u ử  ủ prôtêin.

ế ộ ả (không ph i liên k t c ng hóa tr ) bên trong phân t này không quá 6 chu i.ỗ Câu 2. (2,0 đi m)ể ụ ạ ự ộ ợ ả ế ả ụ   i thích k t qu  khi l c 2.1. (1,0 đi m)ể  L c l p là m t bào quan quang h p, hãy d  đoán và gi ị ấ ạ l p có các tilacôit b  m t màng? ơ ồ ở ế ề hình 2 v  hàm l ng ADN trong t 2.2. (1,0 đi m)ể  Khi quan sát 4 s  đ  A, B, C, D ể ộ   ượ  bào, m t 1, hình B là pha G2, hình C là pha S, hình D là pha phân ể ủ ọ ả ư ọ h c sinh phát bi u nh  sau: Hình A là pha G bào M. Phát bi u c a h c sinh là đúng hay sai? Gi i thích.

Hình 2

Câu 3. (2,0 đi m) ể

Trang 1/5

ậ

ộ ể ườ ưở ủ ố ườ ệ ư ề ả ả ệ ượ ề ng trên. ế

ẩ ẩ

3

­) và CO2. Môi tr

ệ ầ ượ ng nuôi c y ban đ u đ ồ ệ ử ơ ừ ườ ễ ế ng t . Môi tr ấ , b  sung ch t nh n đi n t ồ   c cho vào glucôz  v a là ngu n ấ   ng nuôi c y nitrat (NO ệ ậ ự ệ 3.1. (1,0 đi m)ể  Nuôi 2 ch ng vi sinh v t A, B ấ i thi u th y chúng ng t trong cùng m t môi tr ể ng phát tri n bình th ng nh ng khi tách sinh tr ủ 2 ch ng A và B ra nuôi riêng trong đi u ki n môi ủ ể ố ườ ng t i thi u thì c  hai ch ng đ u không phát tr ể ượ i thích hi n t c. Hãy gi tri n đ ấ 3.2. (1,0 đi m)ể  Ti n hành nuôi c y chung các   ẩ E.coli,  vi  khu n  sinh ậ   loài  vi  sinh v t (vi  khu n   ấ ử   mêtan,   vi   khu n   kh   nitrat   và   n m   men ườ Saccharomyces   cerevisae)   trên   môi   tr   ng   nuôi ợ ả ế ể ấ c y   thích   h p.   Hình   3   bi u   di n   k t   qu   thí   ỗ   ủ ổ ố ượ ề ự  bào c a m i nghi m v  s  thay đ i s  l ờ ấ ườ ậ loài vi sinh v t trong 36 gi ệ ử ổ cacbon, v a là ngu n đi n t ố ượ đ ừ ữ  kín hoàn toàn trong su t quá trình th c hi n thí nghi m.  ỗ ệ ậ ả

ế ế ố ớ ạ ưở ủ ỗ i thích.  ở i h n sinh tr t y u t gi ng c a m i loài A, B, C, D pha suy vong trong thí c gi a. M i loài A, B, C, D trong thí nghi m là loài vi sinh v t nào? Gi b. Hãy cho bi nghi m. ệ

Câu 4. (1,0 đi m)ể ủ ệ ộ ệ M t ch ng virut gây b nh m i đ ệ ể ấ ậ ị ề ủ ớ ượ ẩ ế  bào vi khu n. Hãy thi ằ ươ ị ễ ằ b ng cách cho lây nhi m vào các t truy n c a virut là ADN hay ARN b ng ph ệ   ể c phát hi n, virut này có th  nuôi trong phòng thí nghi m ế ế t k  thí nghi m đ  xác đ nh v t ch t di   ạ ồ ng pháp dùng đ ng v  phóng x .

Câu 5. (2,0 đi m)ể

ố ễ ề ủ ườ ng cong A, B, C, D, đ ơ ướ s   thoát   h i   n ả ự 5.1. (1,0 đi m)ể  Hình 5 bi u di n quá trình thoát ể   ạ   ệ c c a cây s ng trong đi u ki n khô h n. ườ ng cong nào   ườ   ầ c   qua   t ng   cutin,   đ ng ổ ơ ướ   c qua khí kh ng? s  thoát h i n

ệ ự

ướ ơ ướ h i n Trong các đ ả ự mô   t cong nào mô t ả i thích.  Gi 5.2. (1,0 đi m)  ể ả ướ c lá. Hai cây hoàn toàn bình th ể ộ ế ấ ộ ế ề i đi u ki n ngoài tr i t ế  sáng đ n 18 gi ườ ờ ờ ừ  6 gi ả ẫ ư ả ờ    c úp chuông th y tinh nh ng v n đ m b o thông khí. ặ ng đ ỏ ế ị ướ ượ ố ớ ệ Th c hi n thí nghi m v i ba   ố ượ   c, s  l cây thân th o cùng loài, cùng kích th ng ườ   ng và và kích th ị  ổ m t cây là th  đ t bi n có c u trúc khí kh ng b ướ ờ ở ạ ổ bi n đ i (luôn   tr ng thái khép h ). Đ t ba cây d ộ cùng ngày, m t trong hai cây bình th ượ t b  đo l Dùng thi ệ ủ ượ c thoát ra kh i cây và tính toán thu đ ng n c các thông s  sau:

ồ ộ ấ   N ng đ  ch t

Thông số khoáng trong n cướ ộ ấ ữ   ồ N ng đ  ch t h u ơ   c thoát c  trong n

ậ ố V n t c trung bình (ml/m2/h) thoát ra (mM) ướ ra (mM)

17,6 3,3 1,7 ữ   ệ Chênh l ch gi a ấ   ậ ố v n t c cao nh t ấ   ấ và th p nh t (ml/m2/h) 9,2 0,3 0,6 0 0 0,03 0 0 0,27 Cây I Cây II Cây III

̀ ̀ ị Hãy xác đ nh các cây I, II và III la cây nao trong ba cây trên (Là cây bình th ộ   ng hay cây đ t ủ ế ượ ủ ả ườ i thích. bi n; Cây có úp chuông th y tinh hay cây không đ c úp chuông th y tinh)? Gi

Câu 6. (2,0 đi m)ể

Trang 2/5

ệ

ỏ ứ ộ ộ ủ ệ t   đ   c a   c ậ ươ

ề ồ ộ ộ ổ

2

ệ oC đ ể ệ ụ

2/g)

ố ượ ượ ả ng lá khô (mg CO ạ ứ   6.1. (1,5 đi m)ể   M t thí nghi m nghiên c u ả ớ     sorghum ph n   ng   v i   nhi Soybean). Cây  (Sorghum bicolor) và đ u t ng ( oC trong vài tu n, sau đó ti p ế   ầ ở ồ ượ  25 c tr ng  đ oC trong 3 ngày, trong đi u ki n ệ   ở ồ ụ t c tr ng   10 ườ ộ ng đ  ánh sáng và n ng đ  CO đ  dài ngày, c 2  ố   không   khí   là   không   đ i   su t   quá   trình   thí ự   ợ ủ ả ấ ệ nghi m. Hi u su t quang h p c a c  2 loài th c ồ ị ố ượ ậ ở c th  hi n qua đ  th  m i quan v t     25 ộ ồ ệ ữ ố ộ ấ 2  và n ng đ  CO h  gi a t c đ  h p th  CO   ư trong không khí nh  hình 6. ụ 2 h p th  trên kh i l ng CO B ng: L c khi x ấ Tr ử ử Sau khi x  lí l nh ướ lí l nhạ Khi x  líử   l nhạ

ờ Th i gian t đệ ộ Nhi ỏ C  Sorghum ậ ươ ng Đ u t Vài tu nầ 25oC 48,2 23,2 Ngày 1 10oC 5,5 5,2 Ngày 2 Ngày 3 Ngày 4 đ n ngày 10 10oC 2,9 3,1 ế 25oC 1,5 6,4 10oC 1,2 1,6

ộ ế ỏ t c  sorghum và đ u t i thích.

2 h p th  trên kh i l

2 gi m

ượ a. Hãy cho bi b. Sau khi phân tích l ố ượ ả ở ỏ ả ở ả ả ng CO ấ ộ ọ    b ng trên, m t h c 2/g)  ủ   ạ  c  sorghum ch  y u là do gi m ho t tính c a ở ứ ố ượ ể

ọ ự ng lá khô (mg CO ủ ế ả i thích. ả ư ạ ắ ọ . Sau 1 th i gian dùng nhi ng h t nh  nhau (kho ng 1/3 th  tích ệ   ờ t ệ ọ ự  đ ng h t khô sau đó đ y kín n p l ả đ ng h t n y m m, 1 l ệ ộ ủ ọ ầ ọ ế ự ậ ậ ươ ng thu c nhóm th c v t C3 hay C4? Gi ấ ụ ế ụ ượ ậ ư ng CO sinh đã đ a ra k t lu n: “H p th  l ậ ế ệ ộ ấ t đ  th p”. Theo em k t lu n đó đúng hay sai? Gi enzim khi   nhi 6.2. (0,5 đi m)ể  Có 2 l  thí nghi m, bên trong ch a s  l ậ ạ ả ẽ ư ế , k t qu  s  nh  th  nào? Gi i thích. ạ ả t đ  c a 2 l ọ l ): 1 l ế k  đo nhi

́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̀ ơ ̣ Câu 7. (2,0 đi m)ể ̀ Ke đâu ng a ( ́ ơ i han la 16 gi ủ ệ ế ộ ́ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ ̀ ủ ươ ́ ứ ̀ ệ ̉ ̀ ́ ự Xanthium strumarium) la cây ngay ngăn, co th i gian chiêu sang t ơ   . ọ ả   Hình 7 minh h a thí nghi m nghiên c u tác đ ng c a quang chu kì đ n kh  năng ra hoa c a 4 lô ké ̀ ̀ ̃ ồ ự ượ ầ c tr ng trong cung điêu kiên dinh d đ u ng a đ   ng nh ng khac nhau vê chê đô chiêu sang. Hãy ả ủ ừ ế ự d  đoán k t qu  c a t ng lô thí nghi m và giai thich.

Câu 8. (2,0 đi m)ể ữ ườ ị ạ ế ạ ị ấ ả i b  h  canxi huy t l i b  m t c m giác? ạ 8.1. (0,5 đi m)ể  T i sao nh ng ng

Trang 3/5

ư ế ề ấ ộ ọ ầ   8.2. (0,5 đi m)ể  Ch t trung gian hoá h c có vai trò nh  th  nào trong lan truy n xung đ ng th n

kinh qua xinap?

ả ở ườ  ng

ả ệ ự ế ể ề ấ

ạ ệ ầ ơ ể ư

i? ậ ậ ệ ầ ể ổ ứ ứ ể ậ ậ ộ

ạ 8.3. (0,25 đi m)ể  T i sao Atropin l i có kh  năng làm gi m đau  8.4. (0,75 đi m)ể  H u h t các h  tu n hoàn đ u th c hi n ch c năng v n chuy n các ch t dinh ứ ầ ộ ng cũng nh  khí O 2  đi nuôi c  th  nh ng có 1 nhóm đ ng v t h  tu n hoàn không tham gia ậ  ch c khác ư ế ệ ưỡ ư d ứ ch c năng v n chuy n khí, đó là nhóm đ ng v t nào? Ch c năng v n chuy n khí do t ự th c hi n nh  th  nào?

Câu 9. (1,5 đi m) ể ơ ể ạ ầ ộ ổ ch c trong c  th  ng ứ ấ ấ ơ ượ ượ ề ấ ậ Nêu v  trí c a đ ng m ch vành tim. ạ c nhi u máu h n khi tâm th t giãn và nh n đ ấ ị 9.1. (0,75 đi m) ể ề ượ ậ c nhi u máu h n t nh n đ ượ ạ ớ ơ v i c  tim thì ng c l ạ khi tâm th t co. T i sao l i có s  khác bi ư ậ t nh  v y?

ủ ườ   ế i  H u h t các t ơ ừ ộ ố   ớ  đ ng m ch khi tâm th t co so v i khi tâm th t giãn. Tuy nhiên, đ i ậ ơ   i, nó nh n đ c ít máu h n ự ạ ồ ị

ả ệ ộ  ả ự ổ ồ  s  thay đ i n ng đ ế ự ế ưở   ng đ n s  bi n thái ạ ướ 9.2. (0,75 đi m)ể  Đ  th  hình 9 mô t ủ c a 2 lo i hoocmôn (A và B) có  nh h ở  sâu b m.

ọ ủ

ứ ướ ủ t xác c a sâu b m? a. Nêu tên g i c a hoocmôn A và B? ự ộ b. Nêu ch c năng A và B trong s  l

Câu 10. (1,5 đi m)ể ơ ồ ủ ộ ườ ề ồ Quan sát s  đ  c a quá trình đi u hòa n ng đ  đ ng trong máu ở ườ  ng i.

ữ ệ

ế ế ế ế C. T  bào denta G. T  bào anpha ế ụ D. Tuy n t y H. T  bào gamma

B. Glucagôn F. T  bào bêta K. Glycôgen ự ữ ệ ơ ồ ự ọ ở ị ố ự ữ  v  trí nh ng s  t nhiên Cho các d  ki n sau: A. Glucôzơ E. Insulin I. Somatostatin a. D a vào các d  ki n đã cho, hãy l a ch n và hoàn thành s  đ  trên ừ t ế  1 đ n 8. ế ạ ế ả ể t quá trình chuy n hóa này x y ra bào nào?

ơ ồ ề ạ ở ữ b. Cho bi  nh ng lo i t ạ   c.  Ngoài các lo i hoocmôn trên s  đ , còn lo i hoocmôn nào tham gia vào quá trình đi u hòa này?

ề ồ ả ạ i phóng h ủ ế ị ồ ươ ứ ườ ệ ệ ớ ộ Câu 11. (2,0 đi m)ể ộ ể ệ ự Hình 11 th  hi n s  sai khác v  n ng đ  3 lo i hoocmôn g m TRH (hoocmôn gi ế tuy n giáp c a vùng d ẫ 6 m u xét nghi m t ồ ướ   ng ủ   ủ ế i đ i), TSH (hoocmôn kích thích tuy n giáp c a tuy n yên) và Tirôxin c a   i (kí hi u A, B, C, D, E, F). Giá tr  n ng đ  3 hoocmôn này ướ ồ ng  ng v i 6 ng

Trang 4/5

Tirôxin

TSH

TRH

) điố

) điố

) điố

hoocmôn độ

ơ tngư vị

hoocmôn độ

hoocmôn độ

ơ tngư vị

ơ tngư vị

đnơ (

ệ ẫ ệ ị ủ ớ ố ườ ỏ 6 m u xét nghi m khác bi t có ý nghĩa th ng kê so v i giá tr  c a ng ạ i kh e m nh bình th ườ   ng ở (BT).

Nngồ

đnơ (

Nngồ

đnơ (

Nngồ

6 6 5 4 4 3 2 2 1 0

9 8 8 7 6 6 5 4 4 3 2 2 1 0

8 8 7 6 6 5 4 4 3 2 2 1 0

3

4

5

2

1

1

C D E 6 5 4

F 7

BT A B 3 2

BT A B 3 2

C D E 6 5 4

F 7

6 1 BT A B C D E

7 F

Hình 13

ẫ ươ ừ ỗ ệ ứ ớ ế  A đ n F) t ng  ng v i m i b nh nhân ượ ướ đ

t m u nào trong 6 m u xét nghi m (t i đây và gi ế ế ả ả ế ế

ệ i thích.   ế ẫ ế ẫ ụ ể ớ ụ ể ớ ủ ủ ở tuy n giáp. ế ẫ Hãy cho bi ẩ ả ộ ệ c ch n đoán m t b nh d ệ ế ị ượ t hoocmôn tuy n yên. a. B nh nhân b  nh c năng tuy n yên d n đ n gi m ti ế ị ượ ệ t hoocmôn tuy n giáp.  c năng tuy n giáp d n đ n gi m ti b. B nh nhân b  nh ạ ả ị ả ệ ế ở  tuy n yên. c. B nh nhân b  gi m nh y c m c a th  th  v i Tirôxin  ế ạ ả ị ệ d. B nh nhân b  tăng nh y c m c a th  th  v i TSH

Ế ­­­­­­­­­H T­­­­­­­­­

ượ ử ụ ệ ộ ả (Thí sinh không đ c s  d ng tài li u, cán b  coi thi không gi i thích gì thêm)

Trang 5/5