intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Định loại sán lá gan lớn (giống Fasciola) ở ng-ời và gia súc bằng chỉ thị ADN

Chia sẻ: Sunshine_6 Sunshine_6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
59
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ối chiếu, so sánh và phân tích trình tự ADN của 2 mẫu sán thu từ ng-ời và 4 mẫu có sai khác hình thái ngoài thu từ bò vùng Bình Định với các trình tự t-ơng đồng của Fasciola ở một số n-ớc nam á và thế giới cho kết qu.: các mẫu sán lá gan lớn ở ng-ời và bò đều thuộc loài F. gigantica, và lần đầu tiên loài sán này đ-ợc xác nhận ký sinh ở ng-ời Việt Nam. Quần thể F. gigantica ở Việt Nam và một số n-ớc vùng nam á, trừ Indonesia có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Định loại sán lá gan lớn (giống Fasciola) ở ng-ời và gia súc bằng chỉ thị ADN

  1. TCNCYH 23 (3) 2003 §Þnh lo¹i s¸n l¸ gan lín (gièng Fasciola) ë ng−êi vµ gia sóc b»ng chØ thÞ ADN §Æng TÊt ThÕ1, Lª Quang Hïng2, Cao V¨n Viªn3 1 ViÖn Sinh th¸i vµ tµi nguyªn sinh vËt. 2 Së Y tÕ tØnh B×nh §Þnh. 3 ViÖn Y häc l©m sµng c¸c bÖnh nhiÖt ®íi. §èi chiÕu, so s¸nh vµ ph©n tÝch tr×nh tù ADN cña 2 mÉu s¸n thu tõ ng−êi vµ 4 mÉu cã sai kh¸c h×nh th¸i ngoµi thu tõ bß vïng B×nh §Þnh víi c¸c tr×nh tù t−¬ng ®ång cña Fasciola ë mét sè n−íc nam ¸ vµ thÕ giíi cho kÕt qu¶: c¸c mÉu s¸n l¸ gan lín ë ng−êi vµ bß ®Òu thuéc loµi F. gigantica, vµ lÇn ®Çu tiªn loµi s¸n nµy ®−îc x¸c nhËn ký sinh ë ng−êi ViÖt Nam. QuÇn thÓ F. gigantica ë ViÖt Nam vµ mét sè n−íc vïng nam ¸, trõ Indonesia cã møc ®é t−¬ng ®ång kh¸ cao vÒ cÊu tróc di truyÒn. Kh¶o s¸t 1350 s¸n l¸ gan lín thu thËp tõ tr©u, bß ë vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ ®· t×m thÊy 3 nhãm h×nh th¸i ngoµi cña chóng lµ nhãm gièng F. hepatica, nhãm trung gian gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica vµ nhãm F. gigantica. Dïng ph¶n øng PCR ®Æc hiÖu loµi F. gigantica ®Ó ph©n tÝch c¸c nhãm h×nh th¸i nµy cho kÕt qu¶ chóng ®Òu lµ F. gigantica, chøng tá møc ®é biÕn dÞ h×nh th¸i ngoµi cña F. gigantica lµ rÊt lín. KÕt qu¶ còng cho thÊy quÇn thÓ s¸n l¸ gan lín thu ®−îc tõ tr©u, bß ë vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ thuéc loai F. gigantica vµ kh¶ n¨ng tån t¹i quÇn thÓ F. hepatica ë vïng nµy lµ rÊt thÊp. Ngoµi ra, cßn ph¸t hiÖn ®−îc mét biÕn thÓ Redia con cña F. gigantica cã chøa nhiÒu cercaria h¬n lo¹i th«ng th−êng. I. §Æt vÊn ®Ò chøng x¸c ®¸ng vÒ mÆt ®Þnh lo¹i [3]. Cho ®Õn nay vÉn ch−a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu s©u S¸n l¸ gan lín thuéc gièng Fasciola lµ mét vÒ mÆt ph©n lo¹i häc ®èi víi F. hepatica vµ hÇu trong nh÷ng ký sinh trïng nguy hiÓm nhÊt ®èi nh− kh«ng cã c¬ së nghiªn cøu nµo l−u gi÷ víi ng−êi vµ gia sóc. NhiÒu t¸c gi¶ ®· ghi nhËn mÉu cña loµi nµy. loµi F. hepatica vµ F. gigantica thuéc gièng Trong vµi n¨m gÇn ®©y, ®· cã hµng tr¨m Fasciola ký sinh ë ng−êi vµ gia sóc ë ViÖt bÖnh nh©n m¾c bÖnh s¸n l¸ gan lín ®−îc ghi Nam [3]. Hai loµi nµy gièng nhau ë nhiÒu ®Æc nhËn, chñ yÕu ë miÒn Trung n−íc ta vµ cã thÓ ®iÓm h×nh th¸i, sinh th¸i, sinh häc, nªn viÖc cã hµng chôc ngh×n ng−êi ë ViÖt Nam bÞ nhiÔm ®Þnh lo¹i chóng trªn c¬ së h×nh th¸i rÊt dÔ s¸n nµy nh−ng ch−a ®−îc ph¸t hiÖn. S¸n l¸ gan nhÇm lÉn. V× vËy, c¸c sè liÖu ®iÒu tra vÒ s¸n l¸ lín, nhÊt lµ F. gigantica, ch−a thÝch nghi hoµn gan lín ë n−íc ta cßn nhiÒu m©u thuÉn, vÝ dô, ë toµn víi ®êi sèng ký sinh ë ng−êi vµ mét sè B¾c Bé, Houdemer (1938) c«ng bè cã 64,7% ®éng vËt kh¸c, nªn tØ lÖ s¸n ph¸t triÓn ®Õn tr©u nhiÔm F. hepatica vµ 23,5% bß nhiÔm F. tr−ëng thµnh rÊt thÊp. H¬n n÷a thêi gian s¸n gigantica, nh−ng Drozdz (1967) l¹i c«ng bè ph¸t triÓn ®Õn truëng thµnh còng kh¸ dµi vµ lµ 76,9% tr©u bÞ nhiÔm F. gigantica vµ chØ cã mét thêi kú g©y bÖnh tÝch nÆng cho vËt chñ. V× vËy con tr©u ë Tuyªn Quang nhiÔm F. hepatica [2]. ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n bÖnh s¸n l¸ gan lín §· cã mét sè c«ng bè vÒ ng−êi ViÖt Nam bÞ qua t×m trøng s¸n lµ kh«ng thÝch hîp. HiÖn t¹i, nhiÔm F. hepatica, nh−ng kh«ng cã c¸c b»ng 121
  2. TCNCYH 23 (3) 2003 c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n bÖnh s¸n l¸ gan lín trung gian gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica trªn c¬ së ph¶n øng miÔn dÞch lµ duy nhÊt thÝch (¶nh1, nhãm F.hg). C¸c tiªu b¶n ®−îc ®Þnh hîp cho c¸c tr−êng hîp trªn. VÊn ®Ò quan h×nh trong cån 90%, trõ tiªu b¶n trøng s¸n träng hµng ®Çu lµ ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c loµi (F.sp2) ®−îc ®Þnh h×nh sau khi nu«i ®Õn giai s¸n g©y bÖnh ®Ó cã c¸c chÈn ®o¸n miÔn dÞch ®o¹n Miracidium. MÉu s¸n l¸ gan lín sö dông ®Æc hiÖu vµ t¹o c¬ së khoa häc cho nh÷ng trong ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n ph©n biÖt F. nghiªn cøu tiÕp theo ®Ó phßng trÞ bÖnh s¸n l¸ hepatica vµ F. gigantica b»ng kü thuËt PCR gan lín cho c¶ ng−êi vµ gia sóc. ®Æc hiÖu, ®−îc thu tõ tr©u, bß vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ. §Ó s¸n chÕt tù nhiªn tr−íc khi Ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i, gi¸m ®Þnh sinh vËt ®Þnh h×nh trong cån 70%, nh»m tr¸nh biÕn dùa trªn tr×nh tù ADN cña bé gen ty thÓ d¹ng h×nh th¸i ngoµi cña mÉu vËt. Redia con (mitochondrial DNA- mtDNA) vµ ph¶n øng PCR (polymerase chain reaction) ®Æc hiÖu ®ang cña F. gigantica thu tõ èc Lymnaea ë tØnh B×nh ®−îc dïng phæ biÕn. Lîi thÕ cña ph−¬ng ph¸p §Þnh. lµ cho kÕt qu¶ cã ®é tin cËy cao, cÇn Ýt vËt mÉu 2. Ph−¬ng ph¸p: vµ kh«ng phô thuéc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn c¸ thÓ cña sinh vËt, nªn rÊt phï hîp cho gi¸m ®Þnh 2.1. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch tr×nh tù ADN: loµi s¸n l¸ gan lín ký sinh ë ng−êi [8; 9]. MÆc CÆp måi (primer) ®−îc thiÕt kÕ ®Ó nh©n b¶n dï thu mÉu s¸n l¸ gan lín ë ng−êi hÕt søc khã ®o¹n ADN dµi 518 bp (base pair) cña gen kh¨n, nh−ng bÖnh s¸n l¸ gan lín lµ bÖnh l©y cytochrome c oxidase subunit 1 (CO1) trong hÖ truyÒn gi÷a ng−êi vµ ®éng vËt, chñ yÕu lµ tr©u, gen ty thÓ cña c¶ F. hepatica vµ F. gigantica. bß, do ®ã viÖc x¸c ®Þnh loµi s¸n l¸ gan lín ë Ký hiÖu vµ tr×nh tù cÆp måi lµ FF- c¸c gia sóc nµy sÏ lµ c¸c b»ng chøng gi¸n tiÕp TGGTTTTTTGGGC ATCCTGAG vµ FR- vÒ loµi s¸n ký sinh ë ng−êi. ATAACCAGTCACAACAGGCCAC. ADN tæng sè (total DNA) ®−îc t¸ch chiÕt b»ng bé Trong nghiªn cøu nµy, chóng t«i ®· kÕt hîp ho¸ chÊt QIAamp blood and tissue Kit c¶ hai ph−¬ng ph¸p trªn, nh»m môc ®Ých ®¶m (QIAGEN Inc.) theo qui tr×nh cña nhµ s¶n xuÊt. b¶o ®é tin cËy cao cña c¸c kü thuËt míi vµ tÝnh ADN ®Ých ®· ®−îc nh©n b¶n b»ng PCR tiªu hiÖu qu¶ khi kh¶o s¸t sè l−îng mÉu lín. chuÈn víi bé ho¸ chÊt GeneAmp PCR Ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p Reagent Kit (Perkin- Elmer). Chu tr×nh nhiÖt nghiªn cøu cña PCR trªn m¸y PTC 100 (MJ. Research Inc., Mü) gåm b−íc biÕn tÝnh ë 940C - 3 phót, 1. §èi t−îng: tiÕp theo 35 chu kú: 940C - 1 phót, 500C - 1,5 MÉu vËt sö dông trong ph−¬ng ph¸p ph©n phót vµ 720C - 1 phót, chu kú cuèi kÐo dµi 5 tÝch tr×nh tù ADN bao gåm: F.hC lµ F. hepatica phót ë 720C. S¶n phÈm PCR ®−îc tinh chÕ b»ng thu ®−îc tõ n−íc óc (¶nh1, F.hC), F.sp1 vµ bé ho¸ chÊt QIAquick PCR purification kit F.sp2 thu ®−îc tõ bÖnh nh©n, trong ®ã F.sp1 lµ (QIAGEN Inc.) vµ ®−îc gi¶i tr×nh trùc tiÕp sîi c¸ thÓ s¸n non, F.sp2 gåm h¬n 200 trøng cã ®«i ADN víi c¶ 2 måi PCR, nh»m thu ®−îc kÕt cÊu t¹o cña trøng s¸n gièng Fasciola, thu ®−îc qu¶ chÝnh x¸c. Gi¶i tr×nh tù ®−îc tiÕn hµnh víi bé ho¸ chÊt FS-DNA sequencing kit theo qui t¹i tØnh B×nh §Þnh. C¸c mÉu F.sp3, F.sp4, F.sp5 tr×nh cña nhµ s¶n xuÊt vµ m¸y tù ®éng ABI 377 vµ F.sp6 lµ c¸c c¸ thÓ s¸n l¸ gan lín thu tõ bß ë PRISM (Perkin Elmer). §èi chiÕu c¸c tr×nh tù tØnh B×nh §Þnh, trong ®ã F.sp3 vµ F.sp4 cã h×nh thu ®−îc víi c¸c tr×nh tù t−¬ng ®ång tõ mét sè th¸i ngoµi ®iÓn h×nh cña F. gigantica (¶nh1, quÇn thÓ s¸n Fasciola ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ nhãm F.g), F.sp5 vµ F.sp6 cã h×nh th¸i ngoµi trªn thÕ giíi c«ng bè trong ng©n hµng 122
  3. TCNCYH 23 (3) 2003 Genbank, nh»m x¸c nhËn tr×nh tù ®Ých vµ ph©n måi FF, FR vµ Fg, Rg. S¶n phÈm PCR cña cÆp tÝch di truyÒn. Tr×nh tù acid amin ®−îc dÞch måi ngoµi FF vµ FR ®−îc sö dông ®Ó gi¶i tr×nh theo b¶ng m· di truyÒn mt-DNA cña giun dÑt tù, ®ång thêi lµm ADN khu«n mÉu cho PCR (platyhelminth mitochondrial code). víi cÆp måi trong Fg vµ Rg. Chu tr×nh nhiÖt cña PCR víi cÆp måi Fg vµ Rg gåm, b−íc biÕn 2.2 Ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n ph©n biÖt F. tÝnh ë 940C - 3 phót, tiÕp theo 33 chu kú: 940C hepatica vµ F. gigantica b»ng kü thuËt PCR - 30 gi©y, 500C - 45 gi©y vµ 720C - 1 phót, chu ®Æc hiÖu: ADN tæng sè ®−îc t¸ch chiÕt b»ng kú cuèi kÐo dµi 3 phót ë 720C. S¶n phÈm PCR BioRad Chelex 100TM, theo qui tr×nh cña Hillis ®−îc t¸ch b»ng ®iÖn di víi gel agarose 1,5%, et al.,1996. CÆp måi ®Ó nh©n b¶n ®o¹n ADN nhuém Ethidium bromide vµ chôp ¶nh gel d−íi ®Æc hiÖu loµi F. gigantica ®−îc thiÕt kÕ tõ ®o¹n tia UV. tr×nh tù dÞ biÖt gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica qua so s¸nh c¸c tr×nh tù thu ®−îc tõ c¸c mÉu iii. KÕt qu¶ trªn. Ký hiÖu vµ tr×nh tù cÆp måi lµ Fg- §é t−¬ng ®ång cña 350 tr×nh tù ADN TTAGTCATATTTGTGTGCTT vµ Rg- nghiªn cøu so víi c¸c tr×nh tù t−¬ng ®ång cña CAAAACCAACAAT CCATCAT, nh©n b¶n F.gigantica ë Indonesia (F.g(Ind)), Hµn Quèc ®o¹n ADN dµi 279 bp. Nh»m nh©n b¶n ®óng (F.g(Kor)), NhËt B¶n (F.g(Jap)) vµ cña ®o¹n ADN ®Ých vµ ®Æc hiÖu cho loµi F. F.hepatica ë Mü (F.h(USA)), óc (F.h(Aus)) gigantica cña cÆp måi Fg, Rg, chóng t«i ®· ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 1. dïng kü thuËt PCR lång (nested PCR) víi 2 cÆp B¶ng 1: §é t−¬ng ®ång tr×nh tù cña mét sè quÇn thÓ s¸n F. hepatica vµ F. gigantica Tr×nh tù Fsp.1 F.sp2 F.sp3 F.sp4 F.sp5 F.sp6 F.g F.g F.g F.h F.h (Vn) (Vn) (Vn) (Vn) (Vn) (Vn) (Ind) (Kor) (Jap) (USA) (Aus) F.sp1 (Vn) 100 F.sp2 (Vn) 99,4 100 F.sp3 (Vn) 99,4 99,4 100 F.sp4 (Vn) 99,7 99,7 99,1 100 F.sp5 (Vn) 99,1 99,4 99,4 99,1 100 F.sp6 (Vn) 99,1 99,7 99,1 99,7 99,1 100 F.g (Ind) 98,6 98,9 98,6 98,9 98,6 98,6 100 F.g (Kor) 99,4 100 99,7 99,7 99,4 99,7 98,9 100 F.g (Jap) 99,4 100 99,7 99,7 99,4 99,7 98,9 100 100 F.h (USA) 93,5 92,8 92,8 93,1 92,8 92,6 92,3 93,1 93,1 100 F.h (Aus) 93,7 93,1 93,1 93,5 93,1 93,1 92,8 93,5 93,5 99,4 100 123
  4. TCNCYH 23 (3) 2003 Ph©n tÝch 1350 s¸n l¸ gan lín thu ®−îc tõ 7 con tr©u vµ 12 con bß ë vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ, trong ®ã cã 269 s¸n ë tr©u vµ 1081 s¸n ë bß. Sè mÉu vËt nµy ®· ®−îc ph©n lo¹i thµnh 3 nhãm trªn c¬ së h×nh th¸i ngoµi cña chóng: nhãm F.h cã h×nh d¹ng gièng F. hepatica, nhãm F.hg cã d¹ng trung gian gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica vµ nhãm F.g cã d¹ng gièng F. gigantica (¶nh1). Sè l−îng s¸n, tû lÖ c¸c nhãm theo vËt chñ ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 1 vµ cho thÊy tû lÖ d¹ng Fh vµ Fhg ë tr©u cao h¬n nhiÒu so víi bß. Ngoµi ra, khi kh¶o s¸t Êu trïng s¸n l¸ gan lín ë gièng èc Lymnaea tØnh B×nh §Þnh, chóng t«i ®· thu ®−îc mét lo¹i redia con chøa 10 cercaria, trong khi th«ng th−êng redia con cña F. gigantica chøa 5-6 cercaria (¶nh 2). F.hC F.h F.hg F.g ¶nh 1. C¸c d¹ng h×nh th¸i ngoµi cña quÇn thÓ s¸n l¸ gan lín ë tr©u, bß vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ. F.hC- F. hepatica chuÈn, mÉu thu ®−îc ë óc; nhãm F.h- gièng F. hepatica; nhãm F.hg- trung gian gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica; nhãm F.g- F. gigantica. a b ¶nh 2. a- redia con chøa 10 cercaria; b- redia con cña F. gigantica 124
  5. TCNCYH 23 (3) 2003 B¶ng 2: Sè l−îng s¸n vµ tû lÖ cña c¸c nhãm theo vËt chñ VËt chñ Tr©u Bß Nhãm Sè l−îng s¸n (con) Tû lÖ (%) Sè l−îng s¸n (con) Tû lÖ (%) F.h 57 21,2 23 2,1 F.hg 77 28,6 52 4,8 F.g 135 50,2 1006 93,1 C¸c thùc nghiÖm d−íi ®©y ®· ®−îc tiÕn - KÕt qu¶ PCR kh«ng cã sù sai kh¸c khi hµnh ®Ó thö kh¶ n¨ng nh©n b¶n ®óng ®o¹n dïng ADN tæng sè ®−îc t¸ch chiÕt b»ng ADN ®Ých vµ tÝnh ®Æc hiÖu cña cÆp måi Fg vµ QIAamp blood and tissue Kit (QIAGEN Inc.) Rg. vµ BioRad Chelex 100TM lµm khu«n mÉu. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p t¸ch chiÕt ADN b»ng - Kü thuËt PCR lång: sö dông c¸c s¶n phÈm BioRad Chelex 100TM lµ rÎ tiÒn, cÇn rÊt Ýt c¸c PCR cña cÆp måi FF vµ FR ®· ®−îc x¸c ®Þnh b−íc thao t¸c nªn tr¸nh ®−îc nguy c¬ ngo¹i tr×nh tù lµm ADN khu«n mÉu cho PCR víi cÆp nhiÔm mÉu. måi Fg, Rg. kÕt qu¶ PCR lµ mét b¨ng ADN cã cì ®o¹n ®óng nh− dù kiÕn (279 bp) ®èi víi c¸c Tõ c¸c kÕt qu¶ thùc nghiÖm trªn cho thÊy mÉu F. gigantica vµ kh«ng cã b¨ng víi c¸c dïng PCR víi cÆp måi Fg, Rg vµ ADN mÉu mÉu F. hepatica. KÕt qu¶ thùc nghiÖm nµy ®¶m t¸ch chiÕt b»ng BioRad Chelex 100TM lµ rÊt b¶o r»ng cÆp måi Fg, Rg ®· nh©n b¶n ®óng thÝch hîp cho viÖc x¸c ®Þnh thµnh phÇn loµi cña ®o¹n ADN ®Ých vµ ®Æc hiÖu víi F. gigantica. quÇn thÓ s¸n l¸ gan lín ë tr©u, bß vµ ®· ®−îc sö dông ®Ó kh¶o s¸t l« mÉu vËt ®· thu. KÕt qu¶ - PCR víi cÆp måi Fg, Rg vµ khu«n mÉu lµ cho thÊy c¶ 45 c¸ thÓ s¸n cña 3 nhãm F.h, F.hg ADN tæng sè còng cho kÕt qu¶ lµ mét b¨ng vµ F.g (mçi nhãm cã 15 c¸ thÓ) ®Òu lµ loµi F. ADN víi cì ®o¹n nh− ®· dù kiÕn víi c¸c mÉu gigantica. Ngoµi ra, redia chøa 10 cercaria F. gigantica vµ kh«ng cã b¨ng víi c¸c mÉu F. còng chØ lµ mét biÕn thÓ cña redia th−êng gÆp hepatica. KÕt qu¶ nµy cho thÊy cÆp måi Fg, Rg cña F. gigantica. ¶nh 3 tr×nh bµy mét phÇn kÕt lµ ®Æc hiÖu cho F. gigantica, nªn kh«ng cÇn qu¶ ®iÖn di c¸c s¶n phÈm PCR dïng ®Ó chÈn ph¶i tiÕn hµnh kü thuËt PCR lång trong chÈn ®o¸n ph©n biÖt c¸c mÉu kh¶o s¸t. ®o¸n ph©n biÖt gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica. L 1 2 3 4 5 6 7 8 9 L 10 11 12 13 14 15 16 17 18 300 bp ¶nh 3. Mét phÇn kÕt qu¶ ®iÖn di c¸c s¶n phÈm PCR víi cÆp måi Fg vµ Rg. L. thang cì ®o¹n (ladder) tÝnh b»ng bp, 1. F.hC- F. hepatica chuÈn cña óc; 2- 6. nhãm F.h; 7-11. nhãm F.hg; 12- 16. nhãm F.g; 17. biÕn thÓ redia; 18. redia th−êng cña F. gigantica. 125
  6. TCNCYH 23 (3) 2003 iv. Bµn LuËn lµ cã tån t¹i c¸c quÇn thÓ F. hepatica ë n−íc ta hay kh«ng? VÊn ®Ò nµy còng t−¬ng tù ë mét sè §é t−¬ng ®ång cña tÊt c¶ c¸c tr×nh tù n−íc trong khu vùc nh− NhËt B¶n, gÇn ®©y trªn F.spVN ë ViÖt Nam n»m trong kho¶ng tõ 99,1- c¬ së ®Þnh lo¹i b»ng chØ thÞ ADN ®· kh¼ng 99,7 vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt gi÷a s¸n ký sinh ®Þnh quÇn thÓ s¸n Fasciola trªn ®Êt n−íc cña ë ng−êi so víi s¸n F. gigantica vµ s¸n cã h×nh hä lµ F. gigantica, mÆc dï tr−íc ®ã loµi F. th¸i trung gian (F.hg) ë gia sóc. §é t−¬ng ®ång cña c¸c tr×nh tù F.sp ë ViÖt Nam so víi c¸c hepatica còng ®· ®−îc ghi nhËn trªn c¬ së ®Þnh tr×nh tù cña F.gigantica ë Indonesia, Hµn Quèc lo¹i h×nh th¸i [7; 9]. vµ NhËt B¶n lµ 98,6 - 100, riªng víi F.g(Kor), v. KÕt luËn F.g(Jap) lµ 99,4 -100. §é t−¬ng ®ång vÒ tr×nh - So s¸nh tr×nh tù ADN ty thÓ cho thÊy hai tù cña F. hepatica ë Mü so óc rÊt cao (99,4), c¸ thÓ s¸n l¸ gan lín ë ng−êi thuéc loµi nh−ng kh¸ thÊp so víi tÊt c¶ c¸c tr×nh tù cña Fasciola gigantica vµ lÇn ®Çu tiªn loµi s¸n nµy F.sp ë ViÖt Nam vµ F.g ë c¸c n−íc trªn (92,3- ®−îc x¸c nhËn ký sinh ë ng−êi ViÖt Nam. 93,7). So s¸nh tr×nh tù acid amin cña F.sp ë - QuÇn thÓ s¸n l¸ gan lín thu ®−îc ë tr©u, ViÖt Nam vµ F.g cña c¸c n−íc cßn l¹i cho thÊy bß vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ thuéc loµi F. chØ cã 2 thay thÕ acid amin, nh−ng ®Òu thuéc gigantica vµ kh¶ n¨ng tån t¹i quÇn thÓ F. F.g cña Indonesia. Cã 1 thay thÕ acid amin gi÷a hepatica ë vïng nµy lµ rÊt nhá. F.h(USA) vµ F.h(Aus), nh−ng cã 3 thay thÕ - Møc ®é biÕn dÞ h×nh th¸i ngoµi cña quÇn acid amin gi÷a c¸c F.h víi c¸c F.sp ViÖt Nam thÓ F. gigantica ë ViÖt Nam rÊt lín, ®· thu thËp vµ F.g. C¸c chØ tiªu trªn cho thÊy cã sù ph©n ®−îc 3 nhãm cã biÕn dÞ h×nh th¸i ngoµi lµ ho¸ cao vÒ mÆt di truyÒn gi÷a F. hepatica vµ F. nhãm gièng víi F. hepatica, nhãm trung gian gigantica vµ chøng tá chóng lµ hai loµi ph©n gi÷a F. hepatica vµ F. gigantica vµ nhãm gièng biÖt. F. gigantica, trong ®ã 2 nhãm ®Çu cã tû lÖ cao KÕt qu¶ nghiªn cøu nµy lµ x¸c nhËn lÇn ®Çu h¬n nhiÒu ë tr©u so víi bß. Kh«ng cã sù kh¸c tiªn vÒ loµi F.gigantica ký sinh ë ng−êi ViÖt biÖt vÒ di truyÒn gi÷a c¸c nhãm s¸n nµy. Nam, ®ång thêi c¶nh b¸o chóng ta vÒ nguy c¬ - Redia con cña F. gigantica cã biÕn thÓ bÞ nhiÔm loµi s¸n nµy, v× chóng rÊt phæ biÕn ë chøa nhiÒu cercaria h¬n lo¹i th«ng th−êng. c¸c gia sóc ¨n cá ë n−íc ta. KÕt qu¶ còng cho - QuÇn thÓ F.gigantica ë ViÖt Nam vµ mét thÊy møc ®é ph©n ho¸ di truyÒn lµ rÊt thÊp gi÷a c¸c quÇn thÓ F.gigantica ë ViÖt Nam vµ mét sè sè n−íc vïng Nam ¸, trõ Indonesia, cã møc ®é t−¬ng ®ång kh¸ cao vÒ cÊu tróc di truyÒn. n−íc Nam ¸, trõ quÇn thÓ F.gigantica ë Indonesia, cã lÏ do sù c¸ch biÖt ®Þa lý kh¸ lín Tµi liÖu tham kh¶o cña ®¶o quèc nµy. 1. §Æng TÊt ThÕ, Lª Quang Hïng, Cao Ph©n tÝch quÇn thÓ s¸n l¸ gan lín thu ®−îc ë V¨n Viªn, Vâ H−ng, Lª Thanh Hoµ: B−íc ®Çu tr©u, bß vïng B×nh §Þnh, Kh¸nh Hoµ cho thÊy gi¸m ®Þnh loµi s¸n l¸ gan lín (Fasciola) g©y chóng ®Òu thuéc loµi F. gigantica vµ møc ®é bÖnh ë ng−êi. Th«ng tin Y häc l©m sµng. 2001, biÕn dÞ h×nh th¸i ngoµi cña loµi nµy lµ rÊt lín, sè 4: 77- 83. dÔ g©y nhÇm lÉn trong ®Þnh lo¹i. Kh¶ n¨ng tån 2. §ç D−¬ng Th¸i vµ TrÞnh V¨n ThÞnh.: t¹i quÇn thÓ F. hepatica ë vïng nghiªn cøu lµ C«ng tr×nh nghiªn cøu ký sinh trïng ë ViÖt rÊt nhá, nghÜa lµ kh¶ n¨ng cã F. hepatica ký Nam. NXB Khoa häc vµ kü thuËt Hµ Néi. sinh ë ng−êi còng rÊt nhá. KÕt qu¶ nghiªn cøu 1976-1978, tËp 1 vµ 2. nµy cïng víi nh÷ng m©u thuÉn trong c¸c kÕt 3. TrÇn Vinh HiÓn, TrÇn ThÞ Kim Dung: qu¶ ®iÒu tra Fasciola tr−íc ®©y, ®Æt ra c©u hái Nh©n 125 tr−êng hîp nhiÔm s¸n l¸ gan 126
  7. TCNCYH 23 (3) 2003 Fasciola hepatica ph¸t hiÖn ë ng−êi trong n¨m that the Japanese Fasciola species is F. 1997. Th«ng tin phßng chèng bÖnh sèt rÐt vµ gigantica. Parasitol. Res. 1997, 83: 220-225. c¸c bÖnh ký sinh trïng. 1998, sè 2: 42- 47. 8. Hillis D.M.,Mritz C. and Mable B.K: 4. Agatsuma, T., Arakawa, Y., Iwagami, Molecular systematics. Sinauer associate. 1996, M., Honzako, Y., Cahyaningsih, U., Kang, S-Y. USA. and Hong, S-J: Molecular evidence of natural 9. Itagaki,T.I., K. Tsutsumi, K. Ito and Y. hybridisation between Fasciola hepatica and F. Tsutsumi : Taxonomic status of the Japanese gigantica. Parasitol. Int. 2000, 49: 231-238. triploid forms of Fasciola: comparison of 5. Bogitsh J.B,Cheng C.T.,. Human mitochondrial ND1 and COI sequences with F. parasitology.Saunder College Publishing, USA. hepatica and F. gigantica. J. Parasitol. 1998, 1996 :174- 177 84: 445- 448. 6. Brown W.H. Basic clinical Lêi c¶m ¬n: C¸c t¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m parasitology.Appleton-Century-Cropt,NY,USA. ¬n: Së y tÕ B×nh §Þnh ®· tµi trî, BÖnh viÖn ®a 1969: 227- 229. khoa tØnh B×nh §Þnh, GS.TS TrÇn Vinh HiÓn, 7. Hashimoto K.,T. Watanobe,C.X. Liu, I. PSG.TS TrÇn ThÞ Kim Dung ®· gióp ®ì vµ Init, D. Blair, S. Ohnishi and T. Agatsuma: ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn quÝ gi¸ cho c«ng tr×nh Mitochondrial DNA and nuclear DNA indicate nghiªn cøu nµy. Summary DNA Identification of Fasciola spp. on human and cattle in Central Vietnam Comparison and analysis of the DNA sequence of two Fasciola samples from human and four other Fasciola samples with different morphology collected from cows in Binh Dinh Province to the homologous sequences of nucleotide as other Fasciola from some countries in South Asia and around the world shows that all Fasciola from human and cows are F.gigantica, and for the first time this Fasciola species is detected as endoparasites in human in Vietnam. The F.gigantica population in Vietnam and some countries in South Asia except Indonesia have the relatively high structural homogentisic. Macroscopic observation of 1350 Fasciola collected from human and cattle in Binh Dinh and Khanh Hoa provinces identified three different morphological types of the body of F.hepatica, F.gigantica and the resemblance between F.gigantica and F.hepatica. Specified Polymerase Chain Reaction (PCR) shows that they are all F.gigantica. This means that F.gigantica has high potential of morphological disguise, that all of the Fasciola detected on cattle from Binh Dinh and Khanh Hoa Provinces are F. gigantica, and that maybe existence of F. hepatica population is impossible in this region. Also, base on this study result and the conflict results before, existence of F. hepatica in Vietnam is still open question. Furthermore, a variant of Redia from F. gigantica with more Cercaria than other common types. 127
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2