Luận văn
Một số giải pháp về vốn ĐT nhằm phát triển ngành Thủy sản tỉnh Kiên Giang
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
MUÏC LUÏC
Trang
LÔØI MÔÛ ÑAÀU 01
CHÖÔNG I: VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN. 04
1.1 TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ. 04
1.1.1 Khaùi nieäm voán ñaàu tö 04
1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö 05
1.2 VAI TROØ CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TRONG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN
06 KINH TEÁ XAÕ HOÄI.
1.2.1 Vai troø kinh teá. 07
1.2.2 Vai troø xaõ hoäi. 08
1.2.3 Vai troø an ninh quoác phoøng. 08
1.2.4 Vai troø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi. 09
1.3 VAI TROØ CUÛA VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH
10 THUÛY SAÛN.
1.3.1 Vai troø nguoàn voán ngaân saùch nhaø nöôùc. 10
1.3.2 Vai troø nguoàn voán tín duïng ngaân haøng thöông maïi. 11
1.3.2.1 Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng veà lao
13 ñoäng, ñaát ñai vaø taøi nguyeân saün coù..
1.3.2.2 Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình tích tuï, taäp trung
13 voán cho coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn.
1.3.2.3 Tín duïng ngaân haøng ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình taùi saûn
14 xuaát, thuùc ñaåy phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn.
Trang 1/ 75
1.3.3 Vai troø caùc nguoàn voán khaùc 14
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA
18 NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA.
2.1 THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN
18 GIANG.
2.1.1 Tieàm naêng, lôïi theá cuûa ngaønh Thuûy saûn. 18
2.1.1.1 Tieàm naêng haûi saûn. 18
2.1.1.2 Tieàm naêng nuoâi troàng thuûy saûn. 19
2.1.2 Ñaùnh giaù nhöõng maët laøm ñöôïc. 20
2.1.2.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn. 20
2.1.2.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn. 21
2.1.2.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 22
2.1.3 Ñaùnh giaù nhöõng maët coøn toàn taïi. 24
2.1.3.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn. 24
2.1.3.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn. 25
2.1.3.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 25
2.2 THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH
28 THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA.
2.2.1 Voán ñaàu tö ngaân saùch nhaø nöôùc ñoái vôùi cô sôû haï taàng ngaønh Thuûy saûn. 28
2.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caûng caù. 28
2.2.1.2 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï nuoâi troàng thuûy saûn. 29
2.2.2 Voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh
31 Kieân Giang.
2.2.2.1 Thöïc traïng voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh Thuûy
32 saûn.
2.2.2.2 Nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït ñoäng tín duïng ngaân
36 haøng ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
Trang 2/ 75
2.2.3 Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc 41
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN
43 NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG.
3.1 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN VAØ QUAN ÑIEÅM CHÆ ÑAÏO CUÛA NGAØNH
43 THUÛY SAÛN.
3.1.1 Thuaän lôïi vaø khoù khaên. 43
3.1.2 Ñònh höôùng phaùt trieån vaø quan ñieåm chæ ñaïo. 44
3.1.3. Muïc tieâu phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 45
3.1.3.1 Khai thaùc haûi saûn. 46
3.1.3.2 Nuoâi troàng thuûy saûn. 47
3.1.3.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 48
3.1.4 Nhieäm vuï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 48
3.1.4.1 Khai thaùc haûi saûn. 48
3.1.4.2 Nuoâi troàng thuûy saûn 50
3.1.4.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 51
3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY
51 SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG.
3.2.1 Voán ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc. 52
3.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caùc caûng caù beán caù. 52
3.2.1.2 Voán ñaàu tö phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn 53
3.2.2 Voán ñaàu tö töø tín duïng ngaân haøng. 56
3.2.3 Voán ñaàu tö töø caùc nguoàn khaùc. 59
3.3 CAÙC GIAÛI PHAÙP HOÃ TRÔÏ NHAÈM THÖÏC HIEÄN TOÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP
60 TREÂN.
3.3.1 Giaûi phaùp nguoàn nhaân löïc. 60
3.3.2 Giaûi phaùp veà thò tröôøng tieâu thuï. 61
3.3.3 Giaûi phaùp veà coâng ngheä. 62
Trang 3/ 75
3.3.4 Giaûi phaùp veà khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö vaøo phaùt 64
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
trieån ngaønh Thuûy saûn.
3.3.5 Giaûi phaùp veà coå phaàn hoaù DNNN. 66
KEÁT LUAÄN 68
PHUÏ LUÏC: BAÛNG BIEÅU
Baûng 01: Keá hoïach phaùt trieån thuûy saûn giai ñoïan 2006 - 2010 Baûng 02: Giaù trò saûn xuaát GO vaø GDP ngaønh thuûy saûn tænh Kieân Giang Baûng 03: Cô caáu GDP ngaønh thuûy saûn
Baûng 04: Keát quûa voán ñaàu tö treân laõnh vuïc cheá bieán thuûy saûn tænh Kieân
Giang 2001 -2003
Baûng 05: Cô caáu thò tröôøng xuaát khaåu tænh Kieân Giang
Baûng 06: Keát quûa voán ñaàu tö xaây döïng heä thoáng caûng caù ngaønh thuûy saûn
trong nhöõng naêm qua
Baûng 07: Baùo caùo tình hình thöïc hieän döï aùn thuûy lôïi phuïc vuï nuoâi toâm ngaønh
thuûy saûn
Baûng 14: Keá hoïach voán ñaàu tö cô sôû haäu caàn dòch vuï ngheà caù töø 2004 –
2010
Baûng 15: Keá hoïach voán ñaàu tö nhaø maùy cheá bieán thuûy saûn töø 2004 - 2010
Baûng 16: Danh saùch caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo caûng caù Taéc Caäu tænh Kieân
Giang
Trang 4/ 75
DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI NGHIEÂN CÖÙU.
Trong cô caáu caùc ngaønh kinh teá cuûa tænh Kieân Giang, Thuûy saûn ñaõ ñöôïc
xaùc ñònh laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh. Trong thôøi gian qua, hieän nay
vaø cuõng nhö trong töông lai kinh teá thuûy saûn seõ ñoùng goùp moät vai troø raát quan
troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá tænh nhaø.
Tieàm naêng vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån tænh Kieân Giang raát phong phuù,
ña daïng; vôùi laõnh haûi thuoäc vuøng bieån Taây Nam coù 63.290 km2 ngö tröôøng gaáp
10 laàn dieän tích ñaát lieàn vaø chieám 1/5 dieän tích vuøng Vònh Thaùi Lan. Tröõ löôïng
vuøng bieån hôn 460.000 taán thuûy saûn; vôùi nguoàn lôïi phong phuù goàm 273 loaøi, 139
gioáng thuoäc 71 hoï trong ñoù coù hôn 20 loaøi caù kinh teá. Haèng naêm cho pheùp khai
thaùc treân 200.000 taán haûi saûn. Bôø bieån daøi gaàn 200 km taïo ñieàu kieän thuaän lôïi
phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn (NTTS). Haûi ñaûo vôùi ba quaàn ñaûo: Phuù Quoác, Thoå
Chu vaø Nam Du coù treân 105 hoøn ñaûo lôùn nhoû che chaén laø nôi taøu thuyeàn coù theå
neo traùnh gioù baõo ñeå khai thaùc quanh naêm. Do vaäy vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven
bieån Kieân Giang chính laø lôïi theá so saùnh cuûa tænh nhaø so vôùi caùc tænh ñoàng baèng
soâng Cöûu Long trong quaù trình ñöa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang phaùt trieån
theo con ñöôøng coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù. Beân caïnh nhöõng tieán boä ñaït
ñöôïc, kinh teá thuûy saûn vaãn coøn nhieàu khoù khaên toàn taïi. Chöa khai thaùc toát tieàm
naêng vuøng bieån, haûi ñaûo, ven bieån vaø beân trong noäi ñoàng. Saûn löôïng khai thaùc
lôùn nhöng giaù trò thaáp. Phaùt trieån nuoâi troàng vaø cheá bieán chöa caân ñoái vôùi ñaùnh
baét. Trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä trong khai thaùc, nuoâi troàng vaø cheá bieán coøn
thaáp daãn ñeán naêng suaát saûn löôïng vaø giaù trò haøng hoaù khoâng cao, kim ngaïch xuaát
khaåu (KNXK) thaáp. Nhöõng toàn taïi ñoù coù nhieàu nguyeân nhaân, moät trong nhöõng
nguyeân nhaân cô baûn laø voán ñaàu tö (voán ÑT) cho ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng
naêm qua chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn, voán ÑT
Trang 5/ 75
coøn haïn cheá, ñònh höôùng cô caáu voán ÑT treân töøng lónh vöïc cuûa ngaønh chöa
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
chuyeån bieán nhanh theo höôùng tính cöïc vaø coù hieäu quaû. Töø nhöõng vaán ñeà neâu
treân caàn tìm ra nhöõng giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm ñaùp öùng cho yeâu caàu phaùt trieån
cuûa ngaønh Thuûy saûn, giuùp cho ngaønh Thuûy saûn phaùt huy caùc tieàm naêng lôïi theá
cuûa mình ñeå ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng, goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc hoaøn
thaønh caùc chæ tieâu kinh teá, xaõ hoäi cuûa tænh Kieân Giang. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà voán
ÑT cho ngaønh Thuûy saûn, chuùng toâi choïn ñeà taøi nghieân cöùu luaän vaên laø: “Moät soá
giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang”.
2. TÌNH HÌNH NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ TAØI.
Moät soá giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân
Giang laø vaán ñeà chöa ñöôïc neâu ra trong caùc coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây veà
ngaønh Thuûy saûn tænh nhaø. Trong phaàn nghieân cöùu naøy chuùng toâi taäp trung ñeà caäp
ñeán caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cô baûn cuûa ngaønh Thuûy saûn nhö khai thaùc, cheá bieán,
nuoâi troàng vaø ñoàng thôøi chuû yeáu laø nguoàn voán söû duïng töø ngaân saùch nhaø nöôùc
(NSNN) vaø nguoàn voán cuûa tín duïng ngaân haøng (TDNH) trong vieäc ñaùp öùng yeâu
caàu phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn.
3. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU LUAÄN VAÊN.
- Laøm roõ tieàm naêng lôïi theá vaø thöïc traïng caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa
ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
- Ñaùnh giaù, lyù giaûi veà phöông dieän lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa vai troø voán
NSNN cuõng nhö voán TDNH ñoái vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân
Giang.
- Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ñeå gia taêng hieäu quaû söû duïng voán ÑT NSNN vaø
voán TDNH nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn.
4. ÑOÁI TÖÔÏNG, PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU CUÛA LUAÄN VAÊN.
- Ñoái töôïng nghieân cöùu:
Vaán ñeà voán ÑT NSNN vaø voán TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh
Trang 6/ 75
Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
- Phaïm vi nghieân cöùu:
Luaän vaên nghieân cöùu voán ÑT NSNN vaø voán TDNH treân caùc lónh vöïc: khai
thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn.
+Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ñeå taêng cöôøng phaùt huy hieäu quaû söû duïng voán ÑT
NSNN vaø voán TDNH cho caùc lónh vöïc noùi treân.
5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU.
Xuaát phaùt töø quan ñieåm duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû ñoàng thôøi söû
duïng caùc phöông phaùp khaùc nhö: phöông phaùp dieãn dòch, quy naïp, phaân tích,
toång hôïp, phöông phaùp thoáng keâ keát hôïp nghieân cöùu choïn loïc nhöõng kieán thöùc
lyù luaän ñaõ ñöôïc ñuùc keát ruùt ra töø thöïc tieãn tình hình trieån khai thöïc hieän voán ÑT
ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn. Luaän vaên cuõng ñaõ söû duïng caùc taøi lieäu
cuûa Boä Thuûy saûn, Sôû Thuûy saûn, Cuïc Thoáng keâ, Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø moät soá
ñôn vò lieân quan veà soá lieäu thoáng keâ, caùc baùo caùo quy hoaïch, baùo caùo toång keát,
baùo caùo tham luaän veàø voán ÑT, veà hoaït ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn
6. KEÁT CAÁU CUÛA LUAÄN VAÊN.
Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc keát caáu 3 chöông:
- Chöông I: Voán ÑT ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn.
- Chöông II: Thöïc traïng voán ÑT ñaùp öùng söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy
saûn tænh Kieân Giang trong nhöõng naêm qua.
- Chöông III: Moät soá giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy
Trang 7/ 75
saûn tænh Kieân Giang.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
CHÖÔNG I: VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH
THUÛY SAÛN.
1.1 TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ.
1.1.1 Khaùi nieäm voán ñaàu tö.
Ñaàu tö noùi chung laø söï hy sinh caùc nguoàn löïc ôû hieän taïi ñeå tieán haønh caùc
hoaït ñoäng naøo ñoù nhaèm ñem laïi cho ngöôøi ñaàu tö caùc keát quaû nhaát ñònh trong
töông lai lôùn hôn caùc nguoàn löïc ñaõ boû ra. Nguoàn löïc boû ra coù theå laø tieàn, taøi
nguyeân thieân nhieân, söùc lao ñoäng, taøi saûn vaät chaát. Bieåu hieän baèng tieàn taát caû caùc
nguoàn löïc ñaõ boû ra treân ñaây ñöôïc goïi laø voán ÑT.
Trong caùc hoaït ñoäng ñaàu tö thì ñaàu tö phaùt trieån coù caùc ñaëc ñieåm khaùc
bieät chuû yeáu nhö sau:
- Ñoøi hoûi moät soá voán lôùn vaø ñeå naèm kheâ ñoäng trong suoát quaù trình thöïc
hieän ñaàu tö. Ñaây laø caùi giaù phaûi traû khaù lôùn cuûa ñaàu tö phaùt trieån.
- Thôøi gian ñeå tieán haønh moät coâng cuoäc ñaàu tö cho ñeán khi caùc thaønh quaû
cuûa noù phaùt huy taùc duïng thöôøng ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vôùi nhieàu bieán ñoäng xaûy
ra.
- Thôøi gian caàn hoaït ñoäng ñoøi hoûi ñeå coù theå thu hoài ñuû voán ñaõ boû ra ñoái
vôùi caùc cô sôû vaät chaát - kó thuaät phuïc vuï saûn xuaát – kinh doanh thöôøng laø lôùn vaø
do ñoù khoâng traùnh khoûi caùi söï taùc ñoäng hai maët tích cöïc vaø tieâu cöïc cuûa caùc yeáu
toá khoâng oån ñònh veà töï nhieân, xaõ hoäi, chính trò, kinh teá,…
Ñaàu tö taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Keát quaû
nghieân cöùu cuûa caùc nhaø kinh teá cho thaáy muoán giöõ toác ñoä taêng tröôûng ôû möùc
trung bình thì tæ leä ñaàu tö phaûi ñaït ñöôïc töø 15 – 25% so vôùi GDP tuyø thuoäc vaøo
ICOR=
Voán ÑT Möùc taêng GDP
Trang 8/ 75
ICOR cuûa moãi nöôùc.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Möùc taêng GDP=
Voán ÑT ICOR
Töø ñoù suy ra: Neáu ICOR khoâng ñoåi, möùc taêng GDP hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo voán ÑT. ÔÛ
caùc nöôùc phaùt trieån, ICOR thöôøng lôùn, töø 5-7 do thöøa voán, thieáu lao ñoäng, voán
ñöôïc söû duïng nhieàu ñeå thay theá cho lao ñoäng, do söû duïng coâng ngheä hieän ñaïi coù
giaù cao. Coøn ôû caùc nöôùc chaäm phaùt trieån, ICOR thaáp, töø 2-3 do thieáu voán, thöøa
lao ñoäng neân coù theå vaø caàn phaûi söû duïng lao ñoäng ñeå thay theá cho voán, do söû
duïng coâng ngheä keùm hieän ñaïi, giaù reû. Chæ tieâu ICOR cuûa moãi nöôùc phuï thuoäc
vaøo nhieàu nhaân toá, thay ñoåi theo trình ñoä phaùt trieån kinh teá vaø cô cheá chính saùch
trong nöôùc.
Veà ñaàu tö vaø söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá, kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc
treân theá giôùi cho thaáy, con ñöôøng taát yeáu coù theå taêng tröôûng nhanh vôùi toác ñoä
mong muoán (töø 9 ñeán 10%) laø taêng cöôøng ñaàu tö nhaèm taïo ra söï phaùt trieån nhanh
ôû caùc khu vöïc coâng nghieäp vaø dòch vuï. Ñoái vôùi caùc ngaønh noâng, laâm nghieäp,
thuûy saûn, do nhöõng haïn cheá veà ñaát ñai vaø caùc khaû naêng sinh hoïc, ñeå ñaït ñöôïc toác
ñoä taêng tröôûng töø 5-6% laø raát khoù khaên. Nhö vaäy, chính ñaàu tö quyeát ñònh quaù
trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá ôû caùc quoác gia nhaèm ñaït ñöôïc toác ñoä taêng
tröôûng nhanh cuûa toaøn boä neàn kinh teá.
Veà cô caáu laõnh thoå, ñaàu tö coù taùc duïng giaûi quyeát nhöõng maát caân ñoái veà phaùt
trieån giöõa caùc vuøng laõnh thoå, ñöa nhöõng vuøng keùm phaùt trieån thoaùt khoûi tình
traïng ñoùi ngheøo, phaùt huy toái ña nhöõng lôïi theá so saùnh veà taøi nguyeân, ñòa theá,
kinh teá, chính trò,… cuûa nhöõng vuøng coù khaû naêng phaùt trieån nhanh hôn, laøm baøn
ñaïp thuùc ñaåy nhöõng vuøng khaùc cuøng phaùt trieån.
1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö.
Coù theå xem xeùt nguoàn voán ÑT döôùi nhöõng goùc ñoä khaùc nhau, döôùi moãi
Trang 9/ 75
goùc ñoä nguoàn voán ÑT coù hình thaùi bieåu hieän rieâng. Tuy nhieân, xeùt veà baûn chaát
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
thì caùc nguoàn voán ÑT ñeàu laø phaàn tieát kieäm hay tích luõy cuûa toaøn boä neàn kinh teá
coù theå huy ñoäng ñöôïc ñeå ñöa vaøo quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi.
Treân goùc ñoä cuûa neàn kinh teá, nguoàn voán ÑT coù theå ñöôïc chia thaønh nguoàn
voán ÑT trong nöôùc vaø nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi.
Nguoàn voán ÑT trong nöôùc bao goàm nguoàn voán Nhaø nöôùc; nguoàn voán töø
khu vöïc tö nhaân vaø nguoàn voán töø thò tröôøng voán. Nguoàn voán ÑT Nhaø nöôùc bao
goàm nguoàn voán NSNN vaø nguoàn voán ÑT phaùt trieån cuûa DNNN.
Nguoàn voán nöôùc ngoaøi bao goàm nguoàn taøi trôï phaùt trieån chính thöùc (trong
ñoù ODA chieám tyû troïng chuû yeáu); nguoàn tín duïng töø caùc ngaân haøng thöông maïi;
ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø nguoàn huy ñoäng qua thò tröôøng voán quoác teá.
1.2 VAI TROØ CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TRONG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT
TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI.
Vieät Nam laø moät trong nhöõng nöôùc coù ñieàu kieän ñòa lyù thuaän lôïi ñeå phaùt
trieån kinh teá thuûy saûn, vôùi bôø bieån daøi khoaûng 3.260 km, dieän tích caùc vuøng laõnh
haûi vaø ñaëc quyeàn kinh teá roäng khoaûng moät trieäu km2, dieän tích caùc maët nöôùc noäi
ñòa treân 1,4 trieäu ha, tuyeán ñaûo vôùi hôn 3.000 hoøn ñaûo lôùn nhoû, nhieàu nôi coù theå
xaây döïng thaønh nhöõng caên cöù haäu caàn ngheà caù. Vieät Nam laïi naèm trong khu vöïc
kinh teá naêng ñoäng nhaát, coù toác ñoä phaùt trieån ngheà caù nhanh nhaát theá giôùi, goàm
caùc thò tröôøng nhaäp khaåu vaø tieâu thuï thuûy saûn lôùn. So vôùi moät soá nöôùc trong vuøng
nhö Thaùi Lan laø nöôùc ñöùng nhaát, nhì theá giôùi veà xuaát khaåu thuûy saûn thì Vieät Nam
coù nhieàu lôïi theá hôn veà ñieàu kieän ñòa lyù vaø töï nhieân ñeå phaùt trieån thuûy saûn.
Tröõ löôïng thuûy saûn ôû vuøng bieån Vieät Nam khoaûng 3 trieäu taán, vôùi khaû
naêng khai thaùc cho pheùp khoaûng 1,2-1,4 trieäu taán/naêm. Ngoaøi caù, möïc, coøn coù
haøng traêm ngaøn taán caùc loaïi nhuyeãn theå, rong bieån vaø ñaëc saûn quyù khaùc. Noùi
chung veà gioáng loaøi raát ña daïng, phong phuù; do ñieàu kieän thôøi tieát khí haäu ñaõ taïo
khaû naêng taùi taïo vaø boå sung nguoàn lôïi sinh vaät nhanh, bieåu hieän ôû chu kyø soáng
Trang 10/ 75
cuûa sinh vaät töông ñoái ngaén, thöôøng chæ 3-4 naêm, toác ñoä sinh tröôûng khaù cao, coù
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
nhieàu loaïi sinh saûn quanh naêm, laø nhaân toá quan troïng chi phoái tính beàn vöõng cuûa
nguoàn lôïi thuûy saûn vaø heä sinh thaùi.
Veà taøi nguyeân thuûy saûn noäi ñòa, theo thoáng keâ chöa keå dieän tích coù theå
phaùt trieån nuoâi treân bieån, toång dieän tích caùc loaïi hình maët nöôùc noäi ñòa coù khaû
naêng NTTS laø treân 1,4 trieäu ha, ñeán nay môùi chæ söû duïng khoaûng 700.000 ha,
nhöng Nhaø nöôùc chöa coù chính saùch khuyeán khích ñeå khôi daäy tieàm naêng nhaèm
cung öùng nhieàu nguoàn nguyeân lieäu thuûy saûn cho cheá bieán xuaát khaåu.
1.2.1 Vai troø kinh teá:
Trong lòch söû phaùt trieån neàn kinh teá Vieät Nam, kinh teá thuûy saûn coù vai troø
vaø vò trí raát quan troïng trong ñôøi soáng kinh teá cuûa ñaát nöôùc:
• Ñoái vôùi kinh teá trong nöôùc, töø choã laø moät boä phaän khoâng lôùn thuoäc khoái
kinh teá noâng nghieäp, vôùi trình ñoä coâng ngheä raát laïc haäu vaøo nhöõng naêm 80, ñeán
nay ngaønh Thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn, coù toác ñoä phaùt
trieån nhanh. Trong 15 naêm qua (töø 1980-1995) nhòp ñoä taêng giaù trò KNXK bình
quaân ñaït ñöôïc 189%/naêm, trong 5 naêm gaàn ñaây (1990-1995) bình quaân
35,5%/naêm, quy moâ ngaøy caøng taêng, giaù trò KNXK naêm 1995 taêng gaáp treân 50
laàn so vôùi naêm 1981 vaø giai ñoaïn 1995-1999 KNXK vaãn tieáp tuïc taêng bình
quaân 15%/naêm. Hieän nay xuaát khaåu thuûy saûn ñaõ ñöùng haøng thöù 3 veà giaù trò kim
ngaïch trong caùc ngaønh haøng xuaát khaåu, ñaõ goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc oån ñònh vaø
phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
So vôùi keá hoaïch 1986-1990, thì giai ñoaïn 1991-1995 toång saûn löôïng thuûy
saûn taêng 32,43%, KNXK taêng 143,68%. Ngoaøi ra, so vôùi naêm 1990 thì naêm 1995
toång coâng suaát taøu thuyeàn ñaùnh caù taêng 64,84%, toång coâng suaát CBTS ñoâng laïnh
taêng 64,71%.
• Ñoái vôùi kinh teá theá giôùi, kinh teá thuûy saûn Vieät Nam ñaõ khaéc phuïc ñöôïc
tình traïng taùch rôøi neàn thöông maïi theá giôùi vaø ñaõ xaùc laäp ñöôïc vò trí coù yù nghóa
Trang 11/ 75
chieán löôïc, xeáp thöù 19 veà toång saûn löôïng, thöù 30 veà giaù trò KNXK, thöù 5 veà saûn
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
löôïng nuoâi toâm. Neáu naêm 1996, haøng thuûy saûn Vieät Nam ñaõ ñöôïc xuaát khaåu
sang 25 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå treân theá giôùi thì ñeán nay ñaõ leân tôùi treân 60 nöôùc
vaø vuøng laõnh thoå. Trong ñoù ñaùng chuù yù laø kim ngaïch thuûy saûn xuaát vaøo thò
tröôøng Chaâu AÂu vaø Baéc Myõ ngaøy caøng taêng nhanh vaø haøng thuûy saûn xuaát khaåu
cuûa Vieät Nam ngaøy caøng coù uy tín treân thò tröôøng theá giôùi.
1.2.2 Vai troø xaõ hoäi:
Vieäc khai thoâng thò tröôøng ñaõ thuùc ñaåy phaùt trieån nhanh naêng löïc saûn xuaát
cuûa khu vöïc taïo nguyeân lieäu (khai thaùc, NTTS), naêng löïc haäu caàn dòch vuï ngheà
caù, taïo nhieàu vieäc laøm vôùi thu nhaäp ngaøy caøng cao cho haøng chuïc vaïn lao ñoäng,
ñaûm baûo ñôøi soáng cho haøng trieäu ngöôøi, laøm chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá noâng thoân
vuøng ven bieån. Trong lónh vöïc cheá bieán haøng thuûy saûn xuaát khaåu song song vôùi
phaùt huy naêng löïc cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá ñeå taïo coâng aên vieäc laøm, töøng
böôùc thay ñoåi coâng ngheä môùi vôùi kyõ thuaät tieân tieán, hieän ñaïi ñaõ cho pheùp naâng
cao ñöôïc tay ngheà, kó naêng lao ñoäng, trình ñoä söû duïng maùy moùc thieát bò, khaû
naêng quaûn lí cuûa ngöôøi lao ñoäng ñeå saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm vôùi chaát löôïng
toát, giaù trò cao, hieäu quûa mang laïi ngaøy caøng lôùn hôn, treân cô sôû ñoù taêng thu nhaäp
cho ngöôøi lao ñoäng.
Chính vieäc naâng cao hieäu quûa lao ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn, cuûa kinh
doanh xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn ñaõ goùp phaàn taêng nguoàn thu ngaân saùch ñeå ñaàu
tö phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Ñoàng thôøi ngaønh Thuûy saûn cuõng coù ñieàu kieän taùi
saûn xuaát môû roäng treân caùc lónh vöïc khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán thuûy saûn
(CBTS),… thoâng qua vieäc ñaàu tö voán, kó thuaät,… cho nhaân daân. Treân cô sôû ñoù taêng
cöôøng moái quan heä ñoaøn keát giöõa Nhaø nöôùc vaø nhaân daân vaø cuøng nhau giaûi
quyeát vaán ñeà phuùc lôïi xaõ hoäi.
1.2.3 Vai troø an ninh quoác phoøng:
Khai thaùc haûi saûn (KTHS) laø ngaønh saûn xuaát cô baûn cuûa ngheà caù, coù vò trí
Trang 12/ 75
heát söùc quan troïng trong phaùt trieån kinh teá bieån cuûa caû nöôùc, vöøa phaùt trieån kinh
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
teá vuøng bieån, haûi ñaûo, vöøa gaén vôùi an ninh quoác phoøng vaø chuû quyeàn quoác gia
treân bieån. Vì vaäy, thöïc hieän chöông trình ñaùnh baét xa bôø, beân caïnh phaùt trieån
nhanh ñoäi taøu khai thaùc quoác doanh, coøn coù ngheà caù nhaân daân neáu ñöôïc ñaàu tö
vaø khuyeán khích thì hoï vöøa saûn xuaát vöøa baûo veä vuøng bieån quoác gia, ñaây chính
laø löïc löôïng quoác phoøng toaøn daân huøng maïnh. Thöïc teá nhöõng naêm qua löïc löôïng
taøu khai thaùc cuûa ngö daân ñaõ goùp phaàn raát lôùn trong vieäc baét giöõ taøu thuyeàn nöôùc
ngoaøi xaâm nhaäp vuøng bieån nöôùc ta ñaùnh baét troäm haûi saûn, giöõ vöõng an ninh treân
bieån ñeå baø con ngö daân an taâm ra khôi saûn xuaát.
1.2.4 Vai troø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi:
Khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng coù vai troø heát söùc quan troïng trong söï
nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc trong giai ñoaïn môùi. Ñaëc bieät,
vai troø naøy caøng theå hieän roõ neùt trong ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá thuûy saûn, vì
ñaây laø ngaønh kinh teá - kyõ thuaät coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng sinh thaùi,
ñeán nhieàu ngaønh saûn xuaát khaùc vaø nhaát laø khaû naêng ñoùng goùp ngoaïi teä lôùn. Vôùi
caùc thaønh töïu khoa hoïc coâng ngheä ñaõ ñaït ñöôïc, ñaõ nhanh choùng ñöôïc öùng duïng
vaøo lónh vöïc saûn xuaát gioáng caùc loaøi toâm, caù vaø haûi saûn khaùc coù giaù trò kinh teá
cao, phuïc vuï cho ngheà nuoâi toâm nöôùc lôï, nuoâi caù loàng beø vaø caùc loaïi hình nuoâi
thuûy saûn khaùc.
Trong KTHS neáu coù keá hoaïch khai thaùc hôïp lí; khai thaùc ñi ñoâi vôùi baûo veä
vaø phaùt trieån nguoàn lôïi thuûy saûn thì seõ nuoâi döôõng phaùt trieån nguoàn lôïi, khoâng
daãn ñeán phaù hoaïi nguoàn lôïi, huyû dieät vi sinh vaät laøm moài cho caùc loaøi thuûy saûn,
phaù huyû thaûm thöïc vaät, laøm xaùo troän neàn ñaùy bieån, phaù hoaïi moâi tröôøng soáng
cuûa caùc loaøi thuûy saûn, haïn cheá toái ña caùc ngheà khai thaùc ven bôø ñeå baûo veä caùc
baõi sinh saûn cuûa caùc loaøi thuûy saûn coù giaù trò kinh teá.
Trong lónh vöïc CBTS neáu coù quy hoaïch hôïp lí, vöøa ñaûm baûo nhöõng yeâu
caàu trong saûn xuaát cheá bieán, ñoàng thôøi baûo ñaûm moâi tröôøng soáng xung quanh,
Trang 13/ 75
ñoøi hoûi caùc nhaø saûn xuaát cheá bieán coá gaéng ñaàu tö coâng ngheä daây chuyeàn saûn
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
xuaát môùi. Bôûi vì thöïc teá cho thaáy kó thuaät cheá bieán caøng tieân tieán hieän ñaïi thì
hieäu quûa kinh teá mang laïi caøng cao vaø möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng caøng giaûm.
1.3 VAI TROØ CUÛA VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH
THUÛY SAÛN.
1.3.1 Vai troø nguoàn voán NSNN.
Moät trong caùc chöùc naêng quan troïng cuûa Nhaø nöôùc laø chöùc naêng toå chöùc
kinh teá. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng naøy, Nhaø nöôùc söû duïng coâng cuï taøi chính vó moâ
quan troïng laø NSNN ñeå phaân boá caùc nguoàn taøi chính cho söï phaùt trieån cuûa laõnh
vöïc saûn xuaát vaø caùc ngaønh kinh teá quoác daân. Chi ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc caáp phaùt
chuû yeáu töø ngaân saùch Trung öông vaø moät boä phaän ñaùng keå töø ngaân saùch ñòa
phöông. Khoaûn chi naøy mang tính chaát tích luõy, coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán taêng
naêng suaát xaõ hoäi vaø ñoái vôùi caùc quan heä caân ñoái lôùn trong neàn kinh teá quoác daân.
Chi ñaàu tö phaùt trieån bao goàm nhöõng khoaûn chi cô baûn sau:
- Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn theo caùc döï aùn phaùt trieån ñöôïc hoaïch ñònh
bôûi Nhaø nöôùc cho caùc coâng trình thuoäc keát caáu haï taàng, caùc coâng trình kinh teá,
caùc coâng trình vaø döï aùn phaùt trieån vaên hoaù xaõ hoäi.
- Ñaàu tö vaø hoã trôï voán cho caùc doanh nghieäp.
- Goùp voán coå phaàn, voán lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc
caàn thieát coù söï tham gia cuûa Nhaø nöôùc.
- Chi cho quyõ hoã trôï ñaàu tö Quoác gia vaø caùc quyõ hoå trôï phaùt trieån ñoái vôùi
caùc chöông trình, döï aùn phaùt trieån kinh teá.
- Chi döï tröõ Nhaø nöôùc.
Trong ñoù chi ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng kinh teá xaõ
hoäi laø khoaûn taøi chính coù tính chaát hình thaønh theá caân ñoái cuûa neàn kinh teá, taïo ra
tieàn ñeà kích thích quaù trình vaän ñoäng voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø ñaàu tö nhaèm
muïc ñích taêng tröôûng kinh teá. Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn töø nguoàn taøi chính cuûa
Trang 14/ 75
Nhaø nöôùc höôùng vaøo cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa neàn kinh
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
teá. (Chi ñaàu tö cho caàu coáng, beán caûng, saân bay, heä thoáng thuyû lôïi, naêng löôïng,
vaän taûi, vieãn thoâng), caùc ngaønh coâng nghieäp cô baûn, caùc coâng trình kinh teá coù
tính chaát chieán löôïc, caùc coâng trình troïng ñieåm phuïc vuï phaùt trieån vaên hoaù, xaõ
hoäi, phuùc lôïi coâng coäng.
Chi phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn coù taàm quan troïng trong vieäc taïo ra cô sôû
vaät chaát kyõ thuaät cho neàn kinh teá vaø xaõ hoäi, goùp phaàn hình thaønh cô caáu kinh teá
theo ñònh höôùng cuûa Nhaø nöôùc, taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån vaø
naâng cao naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi.
1.3.2 Vai troø nguoàn voán TDNH thöông maïi.
Tín duïng xuaát phaùt töø khi xaõ hoäi loaøi ngöôøi coù söï phaân coâng lao ñoäng vaø
trao ñoåi haøng hoaù.
Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò nhaát ñònh
döôùi hình thöùc hieän vaät hay tieàn teä trong moät thôøi haïn nhaát ñònh töø ngöôøi sôû höõu
sang ngöôøi söû duïng vaø phaûi hoaøn traû laïi.
Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tín duïng hoaït ñoäng raát ña daïng phong phuù.
Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng, tín duïng ñöôïc chia laøm 3 loaïi:
- Tín duïng ngaén haïn:
Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn döôùi moät naêm, thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå
cho vay boå sung thieáu huït taïm thôøi veà voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø cho
vay phuïc vuï nhu caàu ñôøi soáng cuûa nhaân daân.
- Tín duïng trung haïn:
Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn töø 1 naêm ñeán 5 naêm. Loaïi tín duïng naøy
ñöôïc duøng ñeå cho vay voán phuïc vuï nhu caàu mua saém taøi saûn coá ñònh, caûi tieán vaø
ñoåi môùi kyõ thuaät, môû roäng vaø xaây döïng caùc coâng trình nhoû, coù thôøi haïn thu hoài
voán nhanh.
Trang 15/ 75
- Tín duïng daøi haïn:
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 5 naêm. Loaïi tín duïng naøy duøng ñeå
caáp voán cho xaây döïng cô baûn, caûi tieán vaø môû roäng saûn xuaát coù quy moâ lôùn. Tín
duïng trung vaø daøi haïn ñöôïc ñaàu tö ñeå hình thaønh voán coá ñònh vaø moät phaàn toái
thieåu cho hoaït ñoäng saûn xuaát.
Caên cöù vaøo chuû theå tín duïng, tín duïng ñöôïc chia laøm 3 loaïi:
- Tín duïng thöông maïi:
- Tín duïng Nhaø nöôùc:
- Tín duïng doanh nghieäp:
- TDNH:
TDNH laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng hoaëc caùc toå chöùc tín duïng khaùc
vôùi doanh nghieäp vaø caù nhaân. TDNH mang 3 ñaëc ñieåm:
• Cho vay döôùi daïng tieàn teä: nguoàn voán tín duïng maø caùc ngaân haøng ñem
ra cho vay hình thaønh töø nhöõng khoaûn tieàn taïm thôøi nhaøn roãi trong xaõ hoäi maø
ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc.
• Trong quan heä TDNH, ngöôøi ñi vay laø caùc nhaø doanh nghieäp, caùc caù
nhaân, ngöôøi cho vay laø caùc ngaân haøng.
• Quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa hình thöùc TDNH hoaøn toaøn phuø
hôïp vôùi quy moâ phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù.
Caên cöù vaøo möùc ñoä tín nhieäm vôùi khaùch haøng, tín duïng ñöôïc chia laøm 2
loaïi: tín duïng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn vaø tín duïng khoâng coù ñaûm baûo taøi saûn.
- Tín duïng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn:
Laø vieäc cho vay voán cuûa toå chöùc tín duïng maø theo ñoù nghóa vuï traû nôï cuûa
khaùch haøng vay ñöôïc cam keát baûo ñaûm baèng taøi saûn caàm coá, theá chaáp hoaëc baèng
chính taøi saûn hình thaønh töø voán vay cuûa khaùch haøng vay hay baûo laõnh baèng taøi
saûn cuûa beân thöù ba.
- Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn (coøn goïi laø tín chaáp) coù 3 loaïi
Trang 16/ 75
nhö sau:
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Loaïi 1: toå chöùc tín duïng cho vay ñoái vôùi khaùch haøng coù tín nhieäm vaø khaû
naêng taøi chính trong vieäc söû duïng voán vay vaø traû nôï ñaày ñuû, ñuùng haïn caû goác vaø
laõi.
Loaïi 2: toå chöùc tín duïng Nhaø nöôùc cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn
theo chæ ñònh cuûa Nhaø nöôùc nhö sau:
Loaïi 3: Toå chöùc tín duïng cho vay qua söï baûo laõnh baèng tín chaáp cuûa caùc toå
chöùc ñoaøn theå, chính trò xaõ hoäi cho caùc caù nhaân, hoä gia ñình ngheøo vay voán.
1.3.2.1 TDNH goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quûa tieàm naêng veà lao ñoäng,
ñaát ñai vaø taøi nguyeân thieân nhieân saün coù.
Veà phöông dieän löïc löôïng lao ñoäng, lao ñoäng trong noâng nghieäp noùi chung
vaø vuøng ven bieån noùi rieâng coøn raát doài daøo nhöng chöa ñöôïc söû duïng hôïp lyù.
Neáu ngaønh ngaân haøng coù moät soá chính saùch phuø hôïp nhö ñaåy maïnh cho vay hoä
saûn xuaát, môû roäng ñaàu tö voán tôùi taát caû thaønh phaàn kinh teá, ñaàu tö caûi taïo ao ñaàm
ñaåy maïnh NTTS (ñaëc bieät laø nuoâi toâm suù), ñaàu tö ñaùnh baét haûi saûn xa bôø, ñaàu tö
môû roäng CBTS,.v.v… Qua ñoù seõ goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng ngaønh Thuûy saûn,
taän duïng söùc lao ñoäng xaõ hoäi, naâng cao hieäu quûa söû duïng ñaát ñai, maët nöôùc vaø
coâng suaát maùy moùc, thieát bò ñeå coù theâm cuûa caûi, vaät chaát cho xaõ hoäi, goùp phaàn
taêng tröôûng kinh teá vaø gia taêng xuaát khaåu ñeå mang ngoaïi teä veà cho ñaát nöôùc.
1.3.2.2 TDNH goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình tích tuï, taäp trung voán cho
coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn.
Ñeå coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá nöôùc ta noùi chung hay ñoái
vôùi ngaønh Thuûy saûn noùi rieâng thì moät trong nhöõng vaán ñeà quan troïng ñaàu tieân laø
vaán ñeà tieàn voán. Thöïc tieãn ñaõ chöùng minh khoâng theå coù ngaønh naøo coù theå töï löïc
ñöôïc voán ñeå phaùt trieån maø phaûi coù trôï löïc töø beân ngoaøi baèng taøi trôï cuûa Nhaø
nöôùc, vay trong nöôùc hoaëc nöôùc ngoaøi. Khaû naêng voán cuûa Nhaø nöôùc thì coù haïn,
vay nöôùc ngoaøi cuõng khoâng phaûi deã daøng bôûi vì coøn phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá.
Trang 17/ 75
Trong nöôùc thò tröôøng chöùng khoaùn coøn non treû; khaû naêng phaùt trieån voán baèng
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu coøn haïn cheá. Do ñoù, TDNH luoân laø nguoàn taøi trôï
ñaùng keå ñeå ngaønh Thuûy saûn coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù. Nguyeân taéc cô baûn
cuûa TDNH laø voán vay phaûi ñöôïc hoaøn traû ñaày ñuû caû goác vaø laõi. Do ñoù TDNH
kích thích vieäc söû duïng voán coù hieäu quûa ñeå ñaûm baûo traû ñöôïc nôï vay. Maët khaùc
TDNH ñaõ taäp trung ñöôïc caùc nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi trong xaõ hoäi ñeå ñaàu tö
vaøo caùc döï aùn coù hieäu quûa cuûa ngaønh Thuûy saûn. Töø ñoù vieäc ñaàu tö voán cuûa ngaân
haøng seõ thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp, toå chöùc, caù nhaân ngaønh Thuûy saûn laøm aên coù
laõi, khoâng ngöøng môû roäng saûn xuaát, kinh doanh, tích luyõ voán ngaøy caøng nhieàu
nhaèm quay trôû laïi coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn.
1.3.2.3 TDNH ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình taùi saûn xuaát, thuùc
ñaåy söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn.
Muoán phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn caàn phaûi coù voán. Cuøng vôùi caùc nguoàn
voán khaùc, nguoàn voán TDNH cuõng taäp trung ñaàu tö vaøo caùc chöông trình troïng
ñieåm cuûa ngaønh Thuûy saûn. Trong laõnh vöïc KTHS taäp trung ñaàu tö vaøo chöông
trình ñaùnh baét xa bôø; trong NTTS taäp trung vaøo gioáng, thöùc aên; trong CBTS taäp
trung vaøo ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán. Roõ raøng voán TDNH ñaõ ñaùp öùng nhu caàu
voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa ngaønh Thuûy saûn ñöôïc lieân tuïc,
goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá.
1.3.3 Vai troø caùc nguoàn voán khaùc.
- Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc:
Cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi vaø môû cöûa, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø
nöôùc ngaøy caøng ñoùng vai troø ñaùng keå trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi.
Neáu nhö tröôùc naêm 1990, voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc chöa ñöôïc
söû duïng nhö moät coâng cuï quaûn lyù vaø ñieàu tieát neàn kinh teá thì trong giai ñoaïn
1991-2000, nguoàn voán naøy ñaõ coù möùc taêng tröôûng ñaùng keå vaø baét ñaàu coù vò trí
Trang 18/ 75
quan troïng trong chính saùch ñaàu tö cuûa Chính phuû.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Giai ñoaïn 1991-1995, nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc
môùi chieám 5,6% toång soá voán ÑT toaøn xaõ hoäi thì giai ñoaïn naêm 1996-1999 ñaõ
chieám 14,5% vaø rieâng naêm 2000, nguoàn voán naøy ñaõ ñaït ñeán 17% toång voán ÑT
toaøn xaõ hoäi.
Muïc tieâu cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc laø thöïc hieän chöùc
naêng ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá.
Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc duøng ñeå ñaàu tö ñoái vôùi caùc
döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc cô sôû saûn xuaát taïo vieäc laøm, caùc döï aùn
ñaàu tö troïng ñieåm cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø vaø moät soá döï aùn khaùc coù khaû
naêng thu hoài voán ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong keá hoaïch ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc.
- Nguoàn voán ÑT töø DNNN:
Ñöôïc xaùc ñònh laø thaønh phaàn giöõ vai troø quan troïng trong neàn kinh teá, caùc
DNNN vaãn naém giöõ moät khoái löôïng voán Nhaø nöôùc khaù lôùn. Theo baùo caùo toång
keát coâng taùc kieåm keâ taøi saûn vaø xaùc ñònh laïi giaù trò taøi saûn DNNN taïi thôøi ñieåm
0h ngaøy 1/1/2000, toång nguoàn voán chuû sôû höõu taïi caùc DNNN laø 173.857 tyû ñoàng.
Vôùi chuû tröông tieáp tuïc ñoåi môùi DNNN, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa khu vöïc
kinh teá naøy ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh, tích luõy cuûa caùc DNNN ngaøy caøng gia
taêng vaø ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán ÑT cuûa toaøn xaõ hoäi.
- Nguoàn voán töø khu vöïc tö nhaân:
Nguoàn voán töø khu vöïc tö nhaân bao goàm phaàn tieát kieäm cuûa daân cö, phaàn
tích luõy cuûa caùc doanh nghieäp daân doanh, caùc hôïp taùc xaõ, Theo ñaùnh giaù sô boä,
khu vöïc kinh teá ngoaøi Nhaø nöôùc vaãn sôû höõu moät löôïng voán tieàm naêng raát lôùn maø
chöa ñöôïc huy ñoäng trieät ñeå. Cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, moät boä
phaän khoâng nhoû trong daân cö coù tieàm naêng veà voán do coù nguoàn thu nhaäp gia taêng
hoaëc do tích luõy truyeàn thoáng. Nhìn toång quan nguoàn voán tieàm naêng trong daân cö
khoâng phaûi laø nhoû, toàn taïi döôùi daïng vaøng, ngoaïi teä, tieàn maët… Nguoàn voán naøy
Trang 19/ 75
xaáp xæ baèng 80% toång nguoàn voán huy ñoäng cuûa toaøn boä heä thoáng Ngaân haøng.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
ÔÛ möùc ñoä nhaát ñònh, caùc hoä gia ñình cuõng seõ laø moät trong soá caùc nguoàn
taäp trung vaø phaân phoái voán quan troïng trong neàn kinh teá. Vôùi khoaûng vaøi vaïn
doanh nghieäp ngoaøi Nhaø nöôùc (doanh nghieäp tö nhaân, Coâng ty coå phaàn, Coâng ty
TNHH, caùc Hôïp taùc xaõ) ñang vaø seõ ñi vaøo hoaït ñoäng, phaàn tích luõy cuûa caùc
doanh nghieäp naøy cuõng seõ ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán cuûa toaøn xaõ
hoäi.
- Nguoàn voán nöôùc ngoaøi: Bao goàm nguoàn voán ODA, nguoàn voán ÑT tröïc
tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) vaø nguoàn voán tín duïng töø caùc Ngaân haøng thöông maïi nöôùc
ngoaøi.
+ Nguoàn voán ODA:
Ñaây laø nguoàn voán phaùt trieån do caùc toå chöùc quoác teá vaø caùc chính phuû nöôùc
ngoaøi cung caáp vôùi muïc tieâu trôï giuùp caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Ngoaøi caùc ñieàu
kieän öu ñaõi veà laõi suaát, thôøi haïn cho vay daøi, khoái löôïng voán vay töông ñoái lôùn,
bao giôø trong ODA cuõng coù yeáu toá khoâng hoaøn laïi (coøn goïi laø thaønh toá hoã trôï)
ñaït ít nhaát 25%. Keå töø naêm 1993 ñeán heát naêm 2000, Vieät Nam ñaõ toå chöùc ñöôïc 8
hoäi nghò caùc nhaø taøi trôï vôùi toång soá voán cam keát laø 17,54 tyû USD.
+ Nguoàn voán ÑT tröïc tieáp nöôùc ngoaøi FDI:
Ñaây laø nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö vaø phaùt trieån khoâng chæ ñoái vôùi
caùc nöôùc ngheøo maø keå caû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån. Nguoàn voán ÑT tröïc
tieáp nöôùc ngoaøi coù ñaëc ñieåm cô baûn khaùc vôùi caùc nguoàn voán nöôùc ngoaøi khaùc laø
vieäc tieáp nhaän nguoàn voán naøy khoâng phaùt sinh nôï cho nöôùc tieáp nhaän.
Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi mang theo toaøn boä taøi nguyeân kinh doanh vaøo
nöôùc nhaän voán neân noù coù theå thuùc ñaåy phaùt trieån ngaønh ngheà môùi, ñaëc bieät laø
nhöõng ngaønh ngheà ñoøi hoûi cao veà kyõ thuaät, coâng ngheä hay caàn nhieàu voán. Vì theá
nguoàn voán naøy coù taùc duïng cöïc kyø to lôùn ñoái vôùi quaù trình coâng nghieäp hoùa,
chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø toác ñoä taêng tröôûng nhanh ôû nöôùc nhaän ñaàu tö.
Trang 20/ 75
+ Thò tröôøng voán quoác teá:
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Ñoái vôùi nöôùc ta, ñeå thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng, nhaèm
muïc tieâu coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa Nhaø nöôùc ta cuõng raát quan taâm huy ñoäng
voán qua thò tröôøng quoác teá. Caùc ñeà aùn veà phaùt haønh traùi phieáu Chính phuû vaø traùi
phieáu Coâng ty ra nöôùc ngoaøi cuõng ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø xem xeùt. Tuy nhieân ñaây
laø moät hình thöùc huy ñoäng voán raát môùi meû vaø coøn phöùc taïp ñoái vôùi Vieät Nam.
+ Nguoàn voán tín duïng töø caùc Ngaân haøng thöông maïi:
Ñieàu kieän öu ñaõi daønh cho loaïi voán naøy khoâng deã daøng nhö ñoái vôùi nguoàn
voán ODA. Tuy nhieân, buø laïi noù coù öu ñieåm roõ raøng laø khoâng coù gaén vôùi caùc raøng
buoäc veà chính trò, xaõ hoäi. Maëc duø vaäy, thuû tuïc vay voán ñoái vôùi nguoàn voán naøy
thöôøng laø töông ñoái khaéc khe, thôøi gian traû nôï nghieâm ngaët, möùc laõi suaát cao laø
Trang 21/ 75
nhöõng trôû ngaïi khoâng nhoû ñoái vôùi caùc nöôùc ngheøo.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ
PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN KIEÂN GIANG TRONG
NHÖÕNG NAÊM QUA.
2.1 THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN
GIANG.
2.1.1 Tieàm naêng, lôïi theá cuûa ngaønh Thuûy saûn.
2.1.1.1 Tieàm naêng haûi saûn.
Tænh Kieân Giang coù bôø bieån daøi gaàn 200km, coù tröõ löôïng thuûy saûn lôùn vôùi
treân 105 hoøn ñaûo lôùn nhoû che chaén, taïo thuaän lôïi cho taøu thuyeàn ñaùnh baét haûi saûn
quanh naêm. Vuøng bieån Kieân Giang laø moät vuøng coù nguoàn taøi nguyeân thuûy saûn
phong phuù vaø ña daïng. Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa toå chöùc FAO (thôøi kyø 1968-
1971), cuûa Vieän Nghieân cöùu Haûi saûn – Boä Thuûy saûn (thôøi kyø 1978-1981), vaø taøi
lieäu thaêm doø khai thaùc cuûa Lieân Xoâ (töø naêm 1978-1986) ñöôïc bieát nguoàn lôïi
thuûy saûn cuûa vuøng bieån Kieân Giang nhö sau:
Taïi vuøng bieån Kieân Giang coù 273 loaøi, 139 gioáng thuoäc 71 hoï, trong ñoù coù
nhieàu loaøi coù giaù trò kinh teá vaø xuaát khaåu cao nhö caù hoàng, caù keûm, caù saïo, caù
goäc, caù thu, caù chim, caù ñöôøng, caù thieàu, toâm theû, toâm chì,… coù nhieàu loaøi ñaëc saûn
nhö haûi saûn, trai ngoïc, coù caùc loaøi thuù quyù hieám nhö ñoài moài, Dugoâng (boø bieån).
Tröõ löôïng öôùc tính : 402.000-464.000 taán.
- Caùc nguoàn lôïi ñaëc saûn.
Ngoaøi nguoàn lôïi caù, toâm ôû vuøng bieån Kieân Giang coøn coù nhieàu nhöõng loaøi
ñaëc saûn, nhieàu loaøi naèm trong saùch ñoû caàn phaûi ñöôïc baûo veä.
* Ñoài moài ôû khu vöïc Haø Tieân, Phuù quoác moãi naêm coù theå nuoâi vaø xuaát
khaåu töø 5.000-10.000 con.
* Soø huyeát, soø loâng ôû ven bôø töø Raïch Ñuøng (Haø Tieân) ñeán Thuaän Hoaø (An
Minh), khaû naêng khai thaùc töø 1.500-2.000 taán (chöa keå löôïng soø nuoâi coù theå ñaït
Trang 22/ 75
ñöôïc 4.000-5.000taán/naêm).
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
* Haûi saâm phaân boá ôû Baõi Noø (Haø Tieân) vôùi maät ñoä 1-17 con/m2, muøa khai
thaùc töø thaùng 2-4 vaø thaùng 9-10.
* Trai ngoïc (ngoïc ñieäp, ngoïc nöõ, haøo bao) thöôøng phaân boá ôû moät soá ñaûo
thuoäc quaàn ñaûo Nam Du, quaàn ñaûo An Thôùi vaø quaàn ñaûo Thoå Chaâu.
* Ngheâu luïa laø loaøi nhuyeãn theå 2 maûnh voû môùi ñöôïc phaùt hieän töø ñaàu naêm
1994, phaân boá taäp trung ôû quaàn ñaûo Baø Luïa, tröõ löôïng öôùc tính töø 20.000-25.000
taán, khaû naêng khai thaùc cho pheùp khoaûng 10.000-13.000 taán/naêm.
* Rong caâu: coù phaân boá taïi Haø Tieân, Phuù Quoác coù theå khai thaùc khoaûng
300 taán töôi/naêm.
2.1.1.2 Tieàm naêng NTTS.
Tænh Kieân Giang coù dieän tích ñaát töï nhieân laø 627.285 ha, trong ñoù coù
9.000 ha baõi trieàu ven bieån vaø coù gaàn 150.000 ha ruoäng truõng, röøng traøm, ao hoà,
möông vöôøn vaø heä thoáng soâng ngoøi, keânh möông chaèng chòt, laø ñieàu kieän raát
thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån NTTS treân caùc vuøng sinh thaùi ngoït, lôï, maën ôû caùc
tuyeán cao trieàu, trung trieàu vaø haï trieàu.
- Nuoâi thuûy saûn maën,lôï:
Toaøn tænh coù 77.580 maët nöôùc vaø baõi trieàu thích hôïp cho nuoâi toâm, nhuyeãn
theå, caù bieån. Trong ñoù dieän tích nuoâi chuyeân toâm 11.693 ha, nuoâi toâm-troàng luùa
56.688 ha; nuoâi soø huyeát, ngheâu, ngoïc trai, rong suïn 9.000 ha, nuoâi caù hoàng 200
ha.
- Nuoâi thuûy saûn nöôùc ngoït:
Qua soá lieäu ñieàu tra cho thaáy tieàm naêng nuoâi thuûy saûn nöôùc ngoït coù dieän
tích 97.300 ha. Trong ñoù nuoâi caù - toâm ruoäng truõng 60.000 ha, nuoâi caù röøng traøm
34.000 ha, nuoâi caù ao, möông vöôøn 1.300 ha vaø gaàn 2.000 ha maët nöôùc soâng,
Trang 23/ 75
keânh raïch coù theå nuoâi thuûy saûn baèng loàng beø.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
2.1.2 Ñaùnh giaù nhöõng maët laøm ñöôïc.
2.1.2.1 Tình hình KTHS.
Ba naêm qua, taøu thuyeàn ngheà caù tænh Kieân Giang phaùt trieån nhanh caû veà
soá löôïng vaø coâng suaát. Ñeán ngaøy 31/12/2003 toaøn tænh coù 7.390 chieác – 989.655
cv, bình quaân 133,9 cv/chieác. Neáu so vôùi naêm 2000 bình quaân moãi phöông tieän
gaén maùy 94,3 cv/chieác thì bình quaân haøng naêm taêng 13,2 cv/chieác. Ñaëc bieät loaïi
taøu coâng suaát lôùn khai thaùc xa bôø töø 90 cv/chieác trôû leân ngaøy caøng taêng töø 25,9%
(naêm 2000) leân 32,9% (naêm 2003), taêng theâm 669 chieác.
Nhôø naêng löïc phöông tieän taêng leân cho neân saûn löôïng khai thaùc oån ñònh
(baûng 1). Naêm 2000 saûn löôïng haûi saûn caùc loaïi ñaït 239.219 taán trong ñoù toâm
21.530 taán vaø möïc 17.846 taán, ñeán naêm 2003 ñaït 286.000 taán trong ñoù toâm
26.050 taán vaø möïc 23.000 taán. Bình quaân moãi naêm toác ñoä saûn löôïng khai thaùc
taêng 6,15% trong ñoù toâm taêng 6,55% vaø möïc taêng 8,8%.
Töø caùc chæ tieâu veà soá löôïng, cô caáu coâng suaát taøu thuyeàn neâu treân, ñaõ
phaûn aûnh xu theá vöôn ra khai thaùc xa bôø cuûa ngheà caù Kieân Giang, thöïc hieän toát
chuû tröông khuyeán khích khai thaùc xa bôø cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Neáu nhö töø
naêm 1992 trôû veà tröôùc, ngö tröôøng khai thaùc cuûa taøu thuyeàn ngö daân tænh Kieân
Giang chuû yeáu laø vuøng vònh Thaùi Lan töø 50 meùt nöôùc trôû vaøo bôø thì töø naêm 1993
ngö tröôøng khai thaùc ñaõ môû roäng sang vuøng bieån phía Ñoâng. Böôùc ñaàu tieân
phong laø löïc löôïng taøu caù cuûa Coâng ty Quoác doanh Ñaùnh caù vaø sau ñoù laø söï tham
gia ngaøy caøng ñoâng cuûa löïc löôïng taøu caù caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc, nhaát laø
nhöõng naêm gaàn ñaây, bình quaân haèng naêm coù khoaûng treân 400 taøu caù coâng suaát
lôùn khai thaùc xa bôø cuûa tænh Kieân Giang di chuyeån khai thaùc treân ngö tröôøng bieån
Ñoâng. Töø nhu caàu ñaùnh baét khôi xa naøy cho neân soá löôïng phöông tieän ñoùng môùi
coâng suaát lôùn haèng naêm coù chieàu höôùng phaùt trieån maïnh. Bình quaân moãi naêm coù
khoaûng töø 150-200 chieác taøu coù coâng suaát töø 300-400cv ñöôïc ñoùng môùi tham gia
Trang 24/ 75
vaøo saûn xuaát. Ñaây laø nhaân toá goùp phaàn quyeát ñònh cho ngaønh KTHS Kieân Giang
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
ñaõ vaø ñang daãn ñaàu caû nöôùc veà soá löôïng, coâng suaát phöông tieän vaø saûn löôïng
ñaùnh baét. Giaù trò saûn xuaát cuûa ngaønh KTHS trong 3 naêm (2001-2003) taêng
7,33%.
2.1.2.2 Tình hình NTTS.
Ñeán cuoái naêm 2003 dieän tích NTTS laø 62.075 ha, taêng 21,48%/naêm, saûn
löôïng 20.138 taán taêng 22,47%/naêm. Trong ñoù toâm nuoâi dieän tích 51.044 ha taêng
gaáp 5,4 laàn, saûn löôïng 10.183 taán taêng gaáp 9,6 laàn (baûng 1). Caùc loaïi ñoái töôïng
nuoâi nhö soø huyeát, ngheâu, caù trong ruoäng luùa, röøng traøm ñeàu giaûm dieän tích.
Dieän tích nuoâi caù trong ruoäng luùa giaûm do chuyeån sang nuoâi toâm keát hôïp troàng
luùa vaø moät phaàn dieän tích caù – röøng traøm bò thu heïp do naéng haïn vaø chaùy röøng.
Dieän tích nuoâi soø huyeát giaûm do nguoàn gioáng soø huyeát trong töï nhieân bò suït giaûm
do söï bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng ven caùc baõi soø gioáng. Dieän tích nuoâi ngheâu
khoâng taêng leân ñöôïc do maáy naêm gaàn ñaây gaëp khoù khaên veà thò tröôøng tieâu thuï.
Ngheà nuoâi caù loàng treân bieån coù phaùt trieån ôû moät soá nôi cuûa huyeän Kieân Löông,
Haø Tieân vaø Phuù Quoác nhöng quy moâ nhoû.
Nhö vaäy trong caùc ñoái töôïng nuoâi thì nuoâi toâm suù phaùt trieån nhanh veà dieän
tích vaø saûn löôïng. Ñaây laø saûn phaåm coù giaù trò cao vaø coù yù nghóa chieán löôïc trong
vieäc gia taêng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn. Nuoâi toâm suù ñaõ ñöôïc khaúng ñònh laø
ngaønh kinh teá muõi nhoïn trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu chuyeån dòch cô caáu kinh teá
trong lónh vöïc NTTS; trong 3 naêm 2001-2003 toaøn tænh ñaõ chuyeån ñoåi 38.524 ha
ñaát caùc loaïi sang nuoâi toâm suù trong ñoù ñaát hoang nhieãm pheøn maën 12.898 ha, ñaát
troàng luùa keùm hieäu quaû 22.800 ha vaø ñaát vöôøn 826 ha. Cho neân ñaõ taïo ra moät
böôùc ngoaët veà toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng naêm
gaàn ñaây. GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn naêm sau cao hôn naêm tröôùc trong ñoù lónh vöïc
nuoâi troàng taêng vôùi toác ñoä nhanh, naêm 2002 so vôùi naêm 2001 nuoâi troàng taêng
22,4%, naêm 2003 so vôùi naêm 2002 nuoâi troàng taêng 48,6%. Bình quaân 3 naêm
Trang 25/ 75
(2001-2003) toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn laø 19,22%/naêm, trong
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
ñoù khai thaùc taêng 7,33%/naêm vaø nuoâi troàng taêng 65,23%/naêm (baûng 2). Cô caáu
GDP cuûa ngaønh chuyeån dòch theo höôùng tích cöïc. GDP nuoâi troàng töø 13,99%
naêm 2000 taêng leân 30,20% naêm 2002 vaø 37,24% naêm 2003 (baûng 3). Nhieàu moâ
hình nuoâi toâm ñaït naêng suaát cao, thu laõi töø vaøi chuïc ñeán haøng traêm trieäu ñoàng
ngaøy caøng nhieàu; ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cuûa ñoâng ñaûo ngöôøi nuoâi toâm ñöôïc
naâng leân, boä maët noâng thoân ngaøy caøng khôûi saéc.
Nguyeân nhaân coù söï ñoät phaù trong NTTS maø chuû yeáu laø söï phaùt trieån
nhanh nuoâi toâm suù veà dieän tích vaø saûn löôïng laø do chuû tröông chuyeån dòch cô caáu
kinh teá theo tinh thaàn Nghò quyeát 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû. Veà saûn xuaát
gioáng toâm suù gioáng toaøn tænh coù 37 cô sôû saûn xuaát, trong ñoù coù 13 cô sôû saûn xuaát
gioáng vaø 24 cô sôû öông gioáng, khaû naêng cung caáp haøng naêm khoaûng 300 trieäu
toâm Post, ñaùp öùng khoaûng 35% nhu caàu trong tænh. Soá toâm gioáng coøn laïi phaûi
nhaäp töø caùc tænh mieàn Trung vaø Vuõng Taøu.
2.1.2.3. Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn.
CBTS laø moät trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp chuû löïc cuûa tænh. Trong
nhöõng naêm qua saûn phaåm cheá bieán toâm ñoâng laïnh khoâng oån ñònh. Ñeán naêm 2003
toaøn tænh coù 8 cô sôû ñoâng laïnh (5 cô sôû taïi Raïch Giaù, 1 cô sôû ôû Phuù Quoác, 1 cô sôû
ôû Kieân Löông vaø 1 cô sôû 100% voán nöôùc ngoaøi) vôùi coâng suaát thieát keá laø 20.500
taán/naêm, coâng suaát söû duïng 11.000 taán/naêm. Ngoaøi ra coøn coù 4 cô sôû cheá bieán
boät caù vôùi toång coâng suaát treân 15.000 taán/naêm vaø 107 cô sôû cheá bieán nöôùc maém
cuøng haøng traêm cô sôû cheá bieán khoâ caùc loaïi. Ñaëc bieät coù 2 cô sôû saûn xuaát nöôùc
maém Thanh Haø vaø Höng Thaønh ôû Phuù Quoác ñaõ xuaát khaåu sang thò tröôøng Phaùp
vôùi giaù trò 500.000 USD/naêm/moãi cô sôû. Trong 3 naêm (2001-2003), toaøn tænh ñaõ
cheá bieán ñöôïc 6.225 taán toâm ñoâng, 16.025 taán möïc ñoâng, 1.170 taán caù ñoâng vaø
18.065 taán haûi saûn ñoâng khaùc, 5.753 taán caù côm saáy, 25.108 taán khoâ caùc loaïi,
Trang 26/ 75
4.019 taán haøng sô cheá, 29.601 taán boät caù vaø 76,1 trieäu lít nöôùc maém (Baûng 01).
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
So vôùi naêm 2001, naêm 2003 haûi saûn ñoâng caùc loaïi taêng gaáp 2,1 laàn, trong
ñoù toâm ñoâng laïnh taêng gaáp 7,4 laàn, möïc ñoâng giaûm 5,8%, caù ñoâng taêng 31,0%,
haûi saûn ñoâng khaùc taêng gaáp 4,4 laàn, boät caù giaûm 8,9% vaø nöôùc maém taêng 13,3%.
Nguyeân nhaân caùc saûn phaåm toâm ñoâng laïnh, haûi saûn ñoâng laïnh khaùc (chuû
yeáu laø chaû caù ñoâng) taêng leân so vôùi thôøi kyø naêm 2000 laø do ñaàu tö naâng caáp caùc
cô sôû cheá bieán, do nguoàn nguyeân lieäu toâm suù töø nuoâi troàng vaø do thò tröôøng xuaát
khaåu vaøo Myõ ñaõ môû ra.
Trong 3 naêm (2001-2003) ñaõ xuaát khaåu 6.300 taán toâm ñoâng, 1.090 taán caù
ñoâng, 15.550 taán möïc ñoâng, 15.055 taán haûi saûn ñoâng khaùc, 21.500 taán haûi saûn sô
cheá, 2.500 taán caù côm saáy, 1.300 taán khoâ. So vôùi naêm 2001, naêm 2003 ñaõ xuaát
khaåu ñöôïc 3.500 taán toâm ñoâng taêng gaáp 2,8 laàn, 4.200 taán möïc ñoâng giaûm 5,6%,
350 taán caù ñoâng taêng gaáp 1,9 laàn, 6.000 taán haûi saûn ñoâng khaùc taêng gaáp 3,2 laàn,
400 taán caù côm saáy taêng gaáp 1,4 laàn vaø 450.000 lít nöôùc maém (Baûng 01).
Toång KNXK trong 3 naêm 2001-2003 laø 155.000.000 USD, bình quaân moãi
naêm 51.666.000 USD. Rieâng naêm 2003 laø 65 trieäu USD trong ñoù DNNN Coâng ty
Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn ñaït gaàn 61 trieäu USD, chieám 93,8% toaøn tænh.
Toùm laïi thaønh töïu noåi baät cuûa ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng naêm qua laø
saûn löôïng khai thaùc taêng oån ñònh, taøu thuyeàn phaùt trieån nhanh theo höôùng ñaùnh
baét xa bôø. Keát caáu haï taàng ngheà caù vaø caùc dòch vuï haäu caàn ngheà caù ñöôïc ñaàu tö
taêng theâm. Caùc nhaø maùy ñoâng laïnh töøng böôùc ñöôïc ñaàu tö vaø naâng caáp ñaït tieâu
chuaån xuaát khaåu vaøo thò tröôøng EU, KNXK tuy thaáp nhöng taêng tröôûng oån ñònh.
NTTS coù böôùc phaùt trieån veà dieän tích, saûn löôïng vaø loaïi hình nuoâi, nhaát laø nuoâi
toâm keå töø thôøi ñieåm thöïc hieän Nghò quyeát 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû veà
chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm trong noâng nghieäp. Keát quaû
thöïc hieän caùc chæ tieâu keá hoaïch 3 naêm qua (2001-2003) vaø ñaëc bieät laø naêm 2003
theå hieän roõ xu theá phaùt trieån ñi leân cuûa ngaønh Thuûy saûn, goùp phaàn quan troïng
Trang 27/ 75
vaøo söï taêng tröôûng chung cuûa neàn kinh teá tænh nhaø.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
2.1.3 Ñaùnh giaù nhöõng maët coøn toàn taïi.
2.1.3.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn:
- Ngö tröôøng vaø nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng khôi chöa coù soá lieäu ñaùnh giaù
chính xaùc veà tröõ löôïng vaø khaû naêng cho pheùp khai thaùc. Ñaây laø khoù khaên cho
vieäc quy hoaïch taøu thuyeàn khai thaùc, cô caáu ngheà khai thaùc vuøng khôi.
- Tuy naêng löïc phöông tieän khai thaùc töông ñoái khaù nhöng nhìn
chung ñeàu khai thaùc theo loái thuû coâng vaø baùn thuû coâng, saûn xuaát nhoû leû
mang tính chaát gia ñình vaø chuû yeáu döïa vaøo kinh nghieäm, thieáu maïnh daïn
trong khai thaùc khôi xa. Thieáu caùc moâ hình khai thaùc ôû qui moâ lôùn, hoaït
ñoäng khôi xa vaø daøi ngaøy. Chöa aùp duïng ñöôïc nhöõng tieán boä môùi trong kyõ
thuaät khai thaùc vaø baûo quaûn saûn phaåm sau thu hoaïch. Ngheà caù Kieân Giang
mang tính chaát laø ngheà caù nhaân daân cho neân vieäc ñaàu tö mang nhieàu tính
chaát töï phaùt, ñaëc bieät laø ngheà caøo ( thuoäc hoï löôùi keùo) phaùt trieån raát
nhanh, töø ñoù laøm cho söï caân ñoái giöõa caùc ngaønh ngheà trong cô caáu caùc
ngheà KTHS chöa hôïp lyù (caùc ngheà caâu, reâ, vaây chieám tæ troïng thaáp).
- Hieäu quaû KTHS gaàn 3 naêm nay giaûm vì giaù daàu taêng laøm taêng chi phí
chuyeán bieån, trong khi giaù tieâu thuï haûi saûn coù loaïi khoâng taêng, hoaëc coù
loaïi taêng nhöng khoâng ñaùng keå.
- Maëc duø toác ñoä phaùt trieån taøu thuyeàn coâng suaát lôùn ñaït khaù, nhöng vaãn
coøn 35,5% taøu nhoû hoaït ñoäng ven bôø vôùi cöôøng ñoä cao. Nguoàn lôïi ven bôø bò khai
thaùc caïn kieät vöôït möùc cho pheùp vôùi döï ñoaùn vöôït quaù giôùi haïn töø 10-15%. Vieäc
chuyeån ñoåi cô caáu caùc ngheà khai thaùc töø ven bôø sang khai thaùc vuøng khôi xa coøn
gaëp nhieàu khoù khaên veà voán ÑT, trình ñoä toå chöùc saûn xuaát vaø toå chöùc quaûn lyù.
- Tình hình an ninh vuøng bieån Taây Nam tuy ñaõ coù giaûm phaàn caêng thaúng
nhöng vaãn chöa oån ñònh, naïn cöôùp bieån vaãn thöôøng xaûy ra laøm cho ngö tröôøng
khai thaùc vuøng khôi bò thu heïp vaø caøng taêng maät ñoä taøu thuyeàn khai thaùc vuøng
Trang 28/ 75
ven bôø.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
2.1.3.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn:
Toác ñoä phaùt trieån NTTS ôû Kieân Giang taêng chaäm so vôùi moät soá tænh laân
caän, chöa khai thaùc ñuùng tieàm naêng cuûa ñòa phöông. Nguyeân nhaân laø do coâng taùc
quy hoaïch NTTS tieán haønh coøn chaäm. Cô sôû haï taàng veà kinh möông thuûy lôïi
chöa ñöôïc ñaàu tö xaây döïng ñaùp öùng yeâu caàu ñeà ra. Vieäc aùp duïng caùc tieán boä
khoa hoïc kyõ thuaät vaøo lónh vöïc nuoâi troàng coøn haïn cheá. Thieáu caùc bieän phaùp
khoa hoïc ñoàng boä veà gioáng, kyõ thuaät nuoâi, thöùc aên vaø phoøng trò beänh. Ñaëc bieät
nguoàn toâm gioáng saûn xuaát taïi choã chöa ñaùp öùng maø phaûi chuû yeáu nhaäp töø ngoaøi
tænh vaøo. Trong moät thôøi gian daøi, thieáu caùc moâ hình nuoâi chuaån ñeå nhaân ra dieän
roäng, chuû yeáu laø söï phaùt trieån töï phaùt cuûa daân. Phöông thöùc nuoâi chuû yeáu laø
quaûng canh caûi tieán; nuoâi baùn thaâm canh vaø thaâm canh thaáp khoaûng 1.500 ha
chieám tæ leä 2,9%. Tieàm naêng NTTS nöôùc maën quanh caùc ñaûo coøn lôùn nhöng chöa
ñöôïc khai thaùc vaø phaùt huy.
2.1.3.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn:
Laø tænh coù tieàm naêng raát lôùn veà nguyeân lieäu ñeå cheá bieán nhöng ngaønh
CBTS xuaát khaåu cuûa tænh Kieân Giang laïi phaùt trieån chaäm hôn so vôùi moät soá tænh
thaønh khaùc trong caû nöôùc. Giaù trò KNXK thuûy saûn trong cô caáu caùc ngaønh kinh teá
cuûa tænh nhö noâng nghieäp, coâng nghieäp laø khaù lôùn nhöng so vôùi caû nöôùc thì tæ leä
ñoùng goùp veà KNXK cuûa tænh Kieân Giang coøn raát thaáp.
Nhìn laïi trong nhieàu naêm qua, KNXK thuûy saûn cuûa tænh ñaït thaáp so vôùi
tieàm naêng laø do:
+ Söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh vaøo laõnh vöïc
cheá bieán xuaát khaåu treân ñòa baøn tænh Kieân Giang haàu nhö khoâng ñaùng keå, chæ
chieám ñöôïc 5% giaù trò KNXK. Voán ÑT cuûa thaønh phaàn kinh teá daân doanh vaøo
laõnh vöïc cheá bieán xuaát khaåu haàu nhö khoâng coù. Ñaïi boä phaän giaù trò KNXK ñeàu
Trang 29/ 75
do 1 ñôn vò DNNN laø Coâng ty Xuaát nhaäp Khaåu Thuûy saûn ñaûm traùch; do vaäy
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
trong moät thôøi gian daøi khaû naêng gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu cuûa ngaønh coøn
bò haïn cheá.
+ Caùc nhaø maùy cheá bieán ñoâng laïnh ña soá maùy moùc thieát bò ñeàu cuõ kó, giaù
thaønh saûn phaåm cao, chaát löôïng thaáp, keùm khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng.
Saûn phaåm xuaát khaåu chuû yeáu vaãn coøn daïng nguyeân lieäu hoaëc baùn thaønh phaåm
chöa coù nhieàu saûn phaåm tinh cheá, saûn phaåm coù giaù trò gia taêng ñöa thaúng vaøo caùc
sieâu thò ñeán taän tay ngöôøi tieâu duøng. Löôïng saûn phaåm tinh cheá coù giaù trò cao ñeå
xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät, Chaâu AÂu, Baéc Myõ vaãn raát thaáp. Lao ñoäng chuû
yeáu laø thuû coâng, trình ñoä tay ngheà bình quaân cuûa coâng nhaân coøn raát thaáp, thieáu
caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà.
Nguyeân nhaân cuûa tình hình treân laø do trong moät thôøi gian daøi caùc ñôn vò
cheá bieán vaãn baùm vaøo nguyeân lieäu truyeàn thoáng, maët haøng truyeàn thoáng, thò
tröôøng truyeàn thoáng, neân chöa chuù troïng khaâu ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä. Naêm
1998-2000 môùi xaây döïng theâm ñöôïc 2 nhaø maùy ñoâng laïnh coù coâng ngheä cao. Soá
nhaø maùy coøn laïi vaãn ñoâng block truyeàn thoáng, nhöõng nhaø maùy naøy ñaõ qua 15-20
naêm söû duïng, maùy moùc ñaõ quaù cuõ vaø laïc haäu. Naêm 1999 vaø naêm 2000 coù ñaàu tö
söûa chöõa naâng caáp, song vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc vieäc ñoåi môùi phaàn meàm theo
tieâu chuaån HACCP vaø ISO 9000. Caù bieät trong 3 naêm 2001-2003 ñaõ ñaàu tö theâm
caùc maùy moùc thieát bò CBTS vôùi toång soá voán ÑT laø 34,89 tyû ñoàng trong ñoù voán töï
coù laø 17,14 tyû ñoàng, voán vay laø 17,75 tyû ñoàng (baûng 4).
+ Tröôùc khi chuyeån dòch sang nuoâi toâm suù, CBTS xuaát khaåu cuûa Kieân
Giang döïa vaøo nguoàn nguyeân lieäu KTHS laø chính, trong ñoù chuû yeáu laø möïc.
Nuoâi thuûy saûn chöa trôû thaønh nguoàn nguyeân lieäu cung caáp cho cheá bieán xuaát
khaåu, ñaëc bieät laø con toâm suù. Do vaäy so vôùi caùc tænh (Caø Mau, Soùc Traêng…) thì
Kieân Giang coù khoái löôïng saûn phaåm xuaát khaåu khaù lôùn veà caù vaø möïc nhöng giaù
Trang 30/ 75
trò thaáp. Giaù xuaát khaåu bình quaân xaáp xæ 2 USD/kg. Chæ töø naêm 2002 ñeán nay nhôø
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
phaùt trieån nguyeân lieäu toâm suù cho neân ñaõ taïo ñieàu kieän cho KNXK gia taêng roõ
reät.
+ Veà thò tröôøng xuaát khaåu, trong moät thôøi gian daøi tröôùc ñaây nhìn chung
coøn haïn cheá vaø khoâng oån ñònh. Thò tröôøng xuaát khaåu chuû yeáu laø cuûa caùc nöôùc
chaâu AÙ (baûng 5). Ñieån hình naêm 2001, xuaát khaåu vaøo thò tröôøng chaâu AÙ laø
73,78%, chaâu Aâu laø 8,57%, Baéc Myõ laø 0,24% vaø thò tröôøng khaùc laø 17,41%.
Trong ñoù moät soá thò tröôøng coù thò phaàn khaù cao nhö: chaâu AÙ coù Nhaät Baûn chieám
33,82%, Cam-pu-chia chieám 19,5%, Haøn Quoác chieám 11,72%. Thò tröôøng chaâu
AÂu coøn raát manh muùn nhö Anh chieám 1,80%, YÙ chieám 1,75%, Ñöùc chieám 0,79%,
Phaùp chieám 0,27% vaø Thuïy Só chieám 0,03%. Thò tröôøng Myõ chieám 0,24%. Rieâng
naêm 2003 nhôø thu mua nguoàn nguyeân lieäu toâm suù Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy
saûn ñaõ coù nhöõng noã löïc chuyeãn ñoåi thò tröôøng, thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Myõ. Thò
tröôøng chaâu AÙ chæ coøn 34,2%, thò tröôøng chaâu AÂu 10,76%, thò tröôøng Myõ taêng leân
52,09% vaø thò tröôøng khaùc 2,83%.
Toùm laïi beân caïnh lôïi theá tieàm naêng nguyeân lieäu, lónh vöïc cheá bieán xuaát
khaåu thuûy saûn tænh ta hieän nay ñang phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc lôùn: trình
ñoä coâng ngheä CBTS coøn ôû möùc thaáp. Saûn phaåm xuaát khaåu haàu heát döôùi daïng
thoâ. Thò tröôøng chöa oån ñònh. Ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù, caùn boä kyõ thuaät vaø coâng
nhaân laønh ngheà coøn thieáu vaø yeáu.
Ñaùnh giaù toång quaùt nhöõng maët toàn taïi trong thôøi gian qua, tuy lónh vöïc
KTHS coù phaùt trieån nhöng vaãn coøn mang naëng kieåu truyeàn thoáng; saûn phaåm coù
giaù trò cao chieám tæ leä thaáp. NTTS phaùt trieån chaäm, chöa khai thaùc tieàm naêng maët
nöôùc ven bieån vaø quanh caùc ñaûo; thieáu caùc moâ hình nuoâi chuaån ñeå nhaân ra dieän
roäng; naêng suaát hieäu quaû nuoâi toâm chöa cao. Vieäc thu huùt caùc thaønh phaàn kinh teá
Trang 31/ 75
tham gia vaøo lónh vöïc cheá bieán xuaát khaåu coøn haïn cheá.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
2.2 THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA
NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA.
2.2.1 Voán ñaàu tö NSNN ñoái vôùi cô sôû haï taàng ngaønh Thuûy saûn.
2.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caûng caù.
• Tình hình cô sôû haï taàng dòch vuï ngheà caù.
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa phöông tieän KTHS, cô sôû haï taàng dòch vuï ngheà
caù maø chuû yeáu laø heä thoáng caûng caù ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng vôùi qui moâ lôùn nhaát
trong caùc tænh ngheà caù cuûa caû nöôùc. Toång coäng voán ÑT ñaõ thöïc hieän laø 141,978
tyû ñoàng (baûng 6). Trong ñoù caùc caûng caù tuyeán ñaûo nhö Thoå Chaâu, Nam Du, An
Thôùi, Döông Ñoâng vaø tuyeán ven bôø Caûng Taéc Caäu. Caùc caûng caù naøy ñaõ khaùnh
thaønh ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi 935m caàu taøu; coù khaû naêng boác dôõ haøng hoaù thuûy saûn
toång coäng 100.000 taán/naêm. Ñaëc bieät caûng caù Taéc Caäu laø caûng caù lôùn nhaát trong
caû nöôùc ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng coù hieäu quaû töø thaùng 12/2003. Nôi ñaây khoâng nhöõng
laø ñòa ñieåm cho caùc taøu thuyeàn khai thaùc, boác dôõ haøng thuûy saûn vaø tieáp nhaän caùc
dòch vuï xaêng daàu, nöôùc ñaù maø coøn laø nôi thu huùt caùc nhaø ñaàu tö tham gia vaøo
xaây döïng nhaø maùy saûn xuaát nöôùc ñaù, cöûa haøng xaêng daàu ñaëc bieät laø xaây döïng
nhaø maùy CBTS ñoâng laïnh xuaát khaåu, cheá bieán boät caù vôùi coâng suaát thieát keá
40,174 taán thaønh phaåm/naêm vôùi soá voán ñaêng kí gaàn 205,34 tyû ñoàng. Hieän nay ñaõ
coù 8/20 cô sôû saûn xuaát ñi vaøo hoaït ñoäng (Baûng 16).
Tuy nhieân trong quaù trình ñaàu tö vaø xaây döïng ñaõ noåi leân moät soá toàn taïi.
Ñoù laø tieán ñoä thi coâng chaäm, voán coøn thieáu vaø giaûi ngaân coøn haïn cheá.
Ñöùng veà goùc ñoä voán thì hieän nay voán ÑT cho heä thoáng caûng caù coøn raát
thieáu. Caùc caûng caù tuyeán ven bôø nhö Xeûo Nhaøu (An Minh, voán 17,393 tyû ñoàng),
Toâ Chaâu (Haø Tieân, voán 14,937 tyû ñoàng), Ba Hoøn (Kieân Löông, voán 17,722 tyû
ñoàng), chôï caù Laïi Sôn (Kieân Haûi, voán 9,468 tyû ñoàng) vôùi toång voán ÑT laø 59,520
tyû ñoàng, ñaõ xong caùc thuû tuïc chuaån bò ñaàu tö nhieàu naêm roài nhöng chöa coù voán
Trang 32/ 75
ñeå ñaáu thaàu thi coâng. Khu truù baõo Hoøn Tre (62,0 tyû ñoàng) ñang laäp thieát keá kyõ
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
thuaät. Beán caù Lình Huyønh (Hoøn Ñaát, voán 10,7 tyû ñoàng), luoàng vaøo cöûa Döông
Ñoâng (Phuù Quoác, voán 30 tyû ñoàng) toång coäng laø 102,70 tyû ñoàng ñang laäp döï aùn
khaû thi veà trieån khai ñaàu tö vaø xaây döïng.
Tình hình tieán ñoä thi coâng heä thoáng beán caûng caù tieán ñoä thi coâng coøn raát
chaäm so vôùi keá hoaïch ñeà ra laø do nhöõng nguyeân nhaân sau:
- Coâng taùc ñeàn buø giaûi toûa maët baèng thi coâng laø vaán ñeà raát nan giaûi,
thöôøng bò keùo daøi do giaù caû ñeàn buø khoâng ñöôïc ngöôøi daân chaáp nhaän. Ví duï
Caûng caù An Thôùi döï toaùn giaù ñeàn buø luùc ñaàu laø 0,7 tyû nhöng trong quaù trình trieån
khai thì toång möùc ñeàn buø phaûi ñieàu chænh leân gaàn 3 tyû.
- Chaát löôïng coâng taùc laäp döï aùn, laäp thieát keá döï toaùn cuûa caùc ñôn vò tö vaán
coøn nhieàu haïn cheá vì vaäy trong quaù trình trieån khai ñaàu tö xaây döïng, chuû ñaàu tö
phaûi ñieàu chænh laïi döï aùn vaø thieát keá döï toaùn raát nhieàu laàn töø ñoù laøm aûnh höôûng
ñeán tieán ñoä xaây döïng. Trong ñoù chuû yeáu laø phaàn phaùt sinh caùc khoái löôïng caàn
phaûi boå sung.
- Thôøi gian thaåm ñònh vaø pheâ duyeät döï aùn, thaåm ñònh vaø pheâ duyeät thieát
keá kyõ thuaät – toång döï toaùn bò keùo daøi so vôùi quy ñònh. Chaát löôïng coâng taùc thaåm
ñònh chöa cao. Do vaäy keùo theo thuû tuïc ñaàu tö xaây döïng khoâng hoaøn thaønh tröôùc
thaùng 10 cuûa naêm tröôùc naêm keá hoaïch, chöa ñaûm baûo ñieàu kieän ghi voán ÑT xaây
döïng theo quy ñònh hieän haønh.
- Boá trí keá hoaïch voán haèng naêm coøn mang naëng tính bao caáp, bình quaân
daãn ñeán voán bò daøn traõi. Döï aùn nhoùm C theo quy ñònh laø 2 naêm phaûi hoaøn thaønh
nhöng do khoâng boá trí ñuû voán neân coâng trình bò dôû dang keùo daøi.
2.2.1.2. Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï NTTS. Ñeå thöïc hieän nhieäm vuï chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát töø luùa sang toâm caàn
phaûi thöïc hieän nhieàu bieän phaùp ñoàng boä nhö qui hoaïch, xaây döïng cô sôû haï taàng
thuûy lôïi, taäp huaán kyõ thuaät, cung caáp gioáng… Trong ñoù, ngaønh thuûy saûn xaùc ñònh
Trang 33/ 75
giaûi phaùp voán ÑT phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi laø khaâu ñoät phaù coù yù nghóa quyeát
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
ñònh. Vì vaäy, trong 3 naêm 2001 – 2003, voán ÑT xaây döïng heä thoáng thuûy lôïi
ngaønh Thuûy saûn ñaõ thöïc hieän laø 36,151 tyû ñoàng. Nhôø vaäy ñaõ hoaøn thaønh, ñöa vaøo
söû duïng vieäc naïo veùt 170 con keânh, 7 bôø bao vôùi chieàu daøi 771km töông öùng vôùi
13.056.711m3 ñaát ñaøo ñaép (baûng 7). Qua ñoù ñaõ taïo ñieàu kieän cho ngaønh Thuûy
saûn taêng dieän tích nuoâi toâm moät caùch nhanh choùng, töø 12.520 ha naêm 2000 ñaõ
naâng leân 51.044 ha naêm 2003, töùc taêng gaáp 4,0 laàn. Tuy nhieân, so vôùi yeâu caàu
chuyeån ñoåi cô caáu saûn xuaát thì voán ÑT ñaùp öùng vaãn coøn ôû möùc thaáp.Vôùi soá voán
36,151 tyû ñaõ boû ra thì môùi ñaùp öùng moät böôùc yeâu caàu heä thoáng thuûy lôïi ñang caáp
baùch ñaët ra. Chuû yeáu laø naïo veùt caùc keânh thuûy lôïi hieän coù vaø ñaøo môùi moät soá
keânh ôû caùc vuøng maät ñoä keânh thuûy lôïi coøn thöa
Ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa vieäc phaùt trieån NTTS noùi chung hay nuoâi
toâm noùi rieâng treân quy moâ roäng, xeùt thaáy heä thoáng coâng trình thuyû lôïi hieän nay
coøn boäc loä nhieàu toàn taïi nhö:
- Caùc coâng trình thuyû lôïi hieän coù haàu nhö chöa ñaûm baûo cung caáp ñuû nöôùc
maën vaø tieâu thoaùt heát nöôùc thaûi cho dieän tích nuoâi do hieän traïng quy moâ xaây
döïng töông ñoái nhoû vaø bò boài laéng nhieàu. Thieáu heä thoáng coâng trình ñaàu moái ñeå
ñieàu tieát nguoàn nöôùc phuïc vuï cho NTTS nhaát laø vuøng ven bieån baùn ñaûo Caø Mau.
Ñaëc bieät laø thieáu heä thoáng caáp thoaùt nöôùc rieâng bieät.
- Vuøng ven bieån An Bieân, An Minh vôùi caùc keânh laáy nöôùc tröïc tieáp töø
bieån, song soá löôïng cöûa laáy nöôùc coøn ít, chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cung caáp
nöôùc maën.
- Ñoái vôùi nhöõng vuøng phaùt trieån moâ hình toâm luùa, heä thoáng coâng trình
thuyû lôïi hieän taïi chöa ñaùp öùng ñöôïc nhieäm vuï vöøa ñaûm baûo cung caáp ñuû nöôùc
maën, tieâu thoaùt nöôùc vaøo muøa khoâ vaø yeâu caàu giöõ ngoït, xaû pheøn, röûa maët, tieâu
uùng caûi taïo ñaát phuïc vuï yeâu caàu troàng luùa.
Chính vì nhöõng toàn taïi cuûa heä thoáng thuûy lôïi maø tình hình phaùt trieån nuoâi
Trang 34/ 75
toâm chöa oån ñònh vaø beàn vöõng ñaëc bieät tình traïng dòch beänh toâm suù vaãn thöôøng
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
xuyeân xaûy ra, khaû naêng ruûi ro cho ngöôøi nuoâi vaãn coøn lôùn. Do vaäy naêng suaát, saûn
löôïng vaø hieäu quaû nuoâi toâm khoâng cao. Ñi saâu vaøo ñoái töôïng nuoâi toâm suù, cho
thaáy naêng suaát nuoâi toâm cuûa tænh Kieân Giang vaãn coøn ôû möùc raát thaáp, do ñoù dieän
tích nuoâi nhieàu nhöng saûn löôïng khoâng cao. Naêm 2000 bình quaân laø
140,8kg/ha/naêm, naêm 2001 laø 179,1kg/ha/naêm, naêm 2002 laø 175,6kg/ha/naêm vaø
naêm 2003 laø 199,4kg/ha/naêm. Trong khi ñoù naêng suaát cuûa caùc tænh Caø Mau, Soùc
Traêng bình quaân töø 300-350kg/ha/naêm.
2.2.2 Thöïc traïng veà voán TDNH ñoái vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn
tænh Kieân Giang.
Trong nhöõng naêm qua, Chính phuû ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn quan troïng
veà TDNH nhaèm taêng cöôøng ñaàu tö cho lónh vöïc noâng nghieäp, noâng thoân trong ñoù
coù ngaønh Thuûy saûn. Ñoù laø Quyeát ñònh soá 67/1999-QÑ-TTg ngaøy 30/3/1999 “Veà
moät soá chính saùch TDNH phuïc vuï noâng nghieäp, noâng thoân”, Quyeát ñònh 393/TTg
ngaøy 09/6/1997 veà quy cheá quaûn lyù vaø söû duïng voán tín duïng ñaàu tö theo keá
hoaïch Nhaø nöôùc cho caùc döï aùn ñoùng môùi, caûi hoaùn taøu ñaùnh baét vaø dòch vuï ñaùnh
baét haûi saûn xa bôø, Quyeát ñònh 159/1998/QÑ-TTg ngaøy 03/9/1998 veà vieäc söûa ñoåi
moät soá ñieàu cuûa quy cheá taïi quyeát ñònh 393/TTg. Ñaây laø nhöõng quyeát ñònh phuø
hôïp vôùi yeâu caàu, nguyeän voïng cuûa noâng ngö daân caû nöôùc noùi chung hay tænh
Kieân Giang noùi rieâng.
Ngoaøi ra vieäc cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn (tín chaáp) vaø baûo
ñaûm tieàn vay baèng taøi saûn hình thaønh töø voán vay cuõng ñaõ ñöôïc Ngaân haøng Nhaø
nöôùc Vieät Nam chæ ñaïo vôùi nhöõng neùt môùi nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho
ngöôøi daân tieáp caän toát nhaát nguoàn voán vay. Ñoù laø, ñoái vôùi hoä gia ñình, chuû trang
traïi, ñaïi dieän hoä noâng daân, caù nhaân saûn xuaát noâng nghieäp, laâm nghieäp, NTTS
mang tính chaát saûn xuaát haøng hoaù vay voán ñeán 30 trieäu ñoàng(tröôùc ñaây laø 20
trieäu ñoàng) hoaëc vay döôùi 100 trieäu ñoàng (tröôùc ñaây laø 50 trieäu ñoàng) ñeå saûn
Trang 35/ 75
xuaát gioáng thuûy saûn khoâng phaûi theá chaáp taøi saûn.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Veà chöông trình khai thaùc xa bôø, trong caùc naêm qua caùc toå chöùc tín duïng
ñaõ cho ngö daân vay 69,840 tyû ñoàng voán öu ñaõi ñeå ñoùng môùi 54 taøu caù vôùi toång
coâng suaát 24.800 CV, bình quaân 459CV/chieác. Tính ñeán ngaøy 31/12/2003 dö nôï
cho vay chöông trình khai thaùc xa bôø laø 43,043 ñoàng trong ñoù nôï quaù haïn laø
3,354 tyû ñoàng chieám tæ leä 7,7%. Coù theå noùi so vôùi caû nöôùc thì ngaønh Thuûy saûn
tænh Kieân Giang laø moät trong nhöõng ñòa phöông thöïc hieän toát chöông trình KTHS
xa bôø cuûa Chính phuû. Ngoaøi ra trong côn baõo soá 5 thaùng 11/1997, Ngaân haøng
Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ chæ ñaïo caùc Ngaân haøng thöông maïi maø noøng coát laø heä
thoáng Ngaân haøng Noâng nghieäp & PTNT tích cöïc cho ngö daân vay voán khaéc phuïc
haäu quûa côn baõo soá 5 theo tinh thaàn quyeát ñònh 985/TTg ngaøy 20/11/1997 cuûa
Thuû töôùng Chính phuû. Tính ñeán 31/12/2003 caùc Ngaân haøng thöông maïi cuûa tænh
Kieân Giang ñaõ giaûi ngaân cho 959 hoä vôùi toång soá tieàn laø 213,982 tyû ñoàng vaø dö nôï
laø 148,454 tyû ñoàng. Ñaây laø moät bieän phaùp raát quan troïng nhaèm giuùp nhaân daân
trong tænh töøng böôùc khaéc phuïc aûnh höôûng vaø haäu quûa do côn baõo gaây ra. Qua
chöông trình naøy ñaõ giuùp cho ngö daân trong tænh söûa chöõa 533 phöông tieän taøu caù
vaø ñoùng môùi 356 taøu chuû yeáu laø taøu caù xa bôø.
2.2.2.1 Thöïc traïng voán TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn.
Trong nhöõng naêm qua, thöïc hieän muïc tieâu ñaåy maïnh cho vay, taêng tröôûng
tín duïng laønh maïnh, caùc Ngaân haøng thöông maïi trong tænh ñaõ taäp trung voán ÑT
cho caùc döï aùn coù hieäu quûa, chuù troïng cho vay caùc döï aùn chuyeån dòch, cô caáu kinh
teá, naâng cao naêng löïc cheá bieán vaø chaát löôïng haøng hoaù noâng laâm thuûy saûn; rieâng
cho vay ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn vaãn tieáp tuïc ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån vôùi möùc
cao. Moät maët TDNH taäp trung thöïc hieän caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø
Nhaø nöôùc ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn nhö trieån khai cho ngö daân
vay voán khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 (naêm 1997). Moät maët tín duïng phuïc vuï
coù hieäu quûa caùc chöông trình kinh teá lôùn cuûa ngaønh nhö chöông trình KTHS xa
Trang 36/ 75
bôø, chöông trình NTTS vaø chöông trình xuaát khaåu thuûy saûn.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Qua baûng 8 (trang 34) cho thaáy tín duïng ñaùp öùng cho ngaønh Thuûy saûn
ngaøy caøng taêng. Dö nôï naêm 2000 laø 328,918 tyû ñoàng, naêm 2001 laø 324,307 tyû
ñoàng, naêm 2002 laø 398,170 tyû ñoàng vaø naêm 2003 laø 665,776 tyû ñoàng. Toác ñoä
taêng bình quaân trong 3 naêm 2001-2003 laø 26,5% Quy moâ voán tín duïng trung-daøi
haïn cuõng thay ñoåi theo chieàu höôùng tích cöïc. Dö nôï naêm 2000 laø 207,474 tyû
ñoàng, naêm 2003 laø 398,584 tyû ñoàng toác ñoä taêng bình quaân 24,31%.
Tuy nhieân neáu nhìn laïi moät caùch thaät khaùch quan thì beân caïnh nhöõng keát
quaû ñaït ñöôïc nhö ñaõ neâu treân, hoaït ñoäng TDNH phuïc vuï thuûy saûn trong thôøi gian
qua vaãn coøn boäc loä nhieàu haïn cheá:
- Maëc duø tín duïng coù söï taêng tröôûng song möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö
phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn vaãn coøn raát thaáp. Laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn
cuûa tænh nhöng dö nôï cho vay thuûy saûn chieám tæ leä thaáp so vôùi toång dö nôï TDNH
toaøn tænh. Dö nôï cho vay naêm 2001 laø 324,307 tyû ñoàng chieám 13,4% toång dö nôï
cho vay toaøn tænh; dö nôï naêm 2002 laø 398,170 tyû ñoàng chieám 12,3%, dö nôï naêm
2003 laø 665,776 tyû ñoàng chieám 15,5%. Neáu khoâng keå soá dö nôï cho vay khaéc
phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 laø 148,454 tyû ñoàng thì dö nôï naêm 2003 cuûa ngaønh
Thuûy saûn chæ laø 517,320 tyû ñoàng chieám tyû leä 12,06% toång dö nôï (517,320
tyû/4.289,696 tyû).
- Cô caáu TDNH ñaùp öùng chöa ñoàng boä nhu caàu vay voán trong cô caáu noäi
boä ngaønh Thuûy saûn. Söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn döïa treân 3 chuyeân ngaønh:
KTHS, nuoâi troàng vaø CBTS. Tuy nhieân tín duïng ñaùp öùng nhu caàu nuoâi troàng vaø
CBTS chæ ôû möùc raát thaáp nhaát laø nuoâi troàng. Dö nôï voán tín duïng NTTS tuy coù
taêng leân trong maáy naêm gaàn ñaây nhöng ôû quy moâ raát nhoû vaø chieám tæ leä raát thaáp
qua caùc naêm; naêm 2001 dö nôï 5,5 tyû ñoàng chieám tæ leä 1,7%, naêm 2002 laø 34,18
tyû ñoàng chieám 8,5% vaø naêm 2003 laø 71,4 tyû ñoàng chieám 10,73% so vôùi toång dö
Trang 37/ 75
nôï thuûy saûn.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
- Nhu caàu ñaàu tö voán cho ngaønh Thuûy saûn coøn raát lôùn nhöng Ngaân haøng
chöa ñaùp öùng ñuû vaø kòp thôøi nhaát laø voán trung-daøi haïn cho laõnh vöïc nuoâi troàng
vaø CBTS. Trong cô caáu dö nôï tín duïng, dö nôï trung daøi haïn laø chuû yeáu cuûa lónh
vöïc KTHS; dö nôï trung haïn KTHS chieám tæ leä cao, naêm 2002 laø 82,3% vaø naêm
2003 laø 88%. Bôûi vì caùc khoaûn tín duïng naøy phuïc vuï cho nhu caàu ñoùng môùi taøu
thuyeàn laø nhu caàu ñoøi hoûi löôïng voán trung-daøi haïn raát lôùn. Traùi laïi lónh vöïc
CBTS dö nôï trung haïn haàu nhö khoâng ñaùng keå; töø naêm 2000 ñeán 2002, dö nôï
trung haïn chæ chieám tæ leä khoaûng 2,2-6%. Rieâng naêm 2003 tæ leä naøy taêng leân
18,21%. Ña soá cho vay khaâu cheá bieán laø cho vay voán löu ñoäng ñeå thu mua
nguyeân lieäu cung öùng cho cheá bieán; vaø dö nôï voán vay naøy chuû yeáu laø cho vay
ñoái vôùi DNNN Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn, cho vay ñoái vôùi caùc thaønh
phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh laø khoâng ñaùng keå. Töø ñoù vieäc ñaàu tö xaây döïng vaø
naâng caáp cô sôû CBTS cuûa tænh Kieân Giang theo yeâu caàu ñoåi môùi maùy moùc thieát
bò coâng ngheä hieän ñaïi töø nguoàn voán TDNH haàu nhö khoâng ñaùng keå neáu nhö
khoâng noùi laø coi nhö khoâng coù.
- Chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng chöa cao, tæ leä nôï quaù haïn coù chieàu höôùng
gia taêng nhaát laø trong cho vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5. Theo soá lieäu cuûa
chi nhaùnh Ngaân haøng Nhaø nöôùc tænh Kieân Giang, vaøo thôøi ñieåm 30/9/2000 caùc
Ngaân haøng Thöông maïi ñaõ cho 959 hoä ngö daân cho vay soá tieàn 213,884 tyû ñoàng.
Trong ñoù ñaõ thu nôï goác 24,744 tyû ñoàng ñaït 11,57% so vôùi toång soá nôï cho vay; dö
nôï laø 189,140 tyû ñoàng trong ñoù nôï quaù haïn laø 51,219 tyû ñoàng chieám tæ leä 27,08%.
Ñeán ngaøy 31/10/2003 dö nôï cho vay laø 148,454 tyû ñoàng. Trong ñoù phaân loaïi nôï
nhö sau:
• Nôï vay cuûa caùc hoä ñang traû ñöôïc nôï : 6,540 tyû ñoàng.
Trang 38/ 75
• Nôï vay cuûa caùc hoä chaây yø : 25,466 tyû ñoàng.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
• Nôï vay cuûa caùc hoä kinh doanh thua loã, khoù khaên : 116,448 tyû ñoàng.
Chính dö nôï quaù haïn quaù cao cuûa chöông trình voán vay khaéc phuïc haäu quûa
côn baõo soá 5 ñaõ aûnh höôûng ñeán söï maïnh daïn cho vay cuûa heä thoáng ngaân haøng
thöông maïi ñoái vôùi nhu caàu vay voán khai thaùc xa bôø cuûa caùc ngö daân Kieân
Giang.
2.2.2.2 Nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi
ngaønh Thuûy saûn.
Nhöõng toàn taïi cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn ñaõ neâu treân
laø do nhieàu nguyeân nhaân. Sau ñaây laø caùc nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït
ñoäng TDNH ñoái vôùi töøng ngaønh cuï theå trong noäi boä cô caáu cuûa ngaønh Thuûy saûn.
Veà KTHS, dö nôï quaù haïn ñoái vôùi chöông trình cho vay khaéc phuïc haäu quûa
côn baõo soá 5 ñaït ôû möùc quaù cao laø do:
+ Veà khaùch quan:
- Thôøi gian töø khi ñieàu tra, xaùc minh thieät haïi cho ñeán khi xeùt duyeät cho
vay töông ñoái ngaén, ñoái töôïng bò thieät haïi raát lôùn laïi phöùc taïp, caùc ngaân haøng
thöông maïi khoâng ñöôïc tham gia coâng taùc ñieàu tra ban ñaàu neân chöa naém chaéc
caùc thoâng tin veà tình hình thieät haïi vaø nhu caàu söû duïng voán cuûa ngöôøi cho vay,
ñòa baøn cho vay roäng laïi chòu caùc aùp löïc veà tieán ñoä giaûi ngaân trong giai ñoaïn ñaàu
neân ñaõ taïo caùc sô hôû trong caùc thao taùc nghieäp vuï ngaân haøng trong vieäc xeùt
duyeät cho vay, giaùm saùt vieäc söû duïng vaø thu hoài voán vay.
- Do khoâng coù raøng buoäc theá chaáp taøi saûn naøo khaùc ngoaøi theá chaáp taøi saûn
ñöôïc hình thaønh töø nguoàn voán vay; maëc khaùc vaán ñeà naøy ñöôïc thöïc hieän treân
moät dieän roäng neân daãn ñeán traùch nhieäm cuûa ngöôøi vay thaáp. Do ñoù aûnh höôûng
khoâng nhoû ñeán hieäu quûa trong vieäc thu hoài voán.
- Caùc vaên baûn phaùp luaät veà thöïc hieän chöông trình cho vay khaéc phuïc haäu
Trang 39/ 75
quûa côn baõo soá 5 chöa ban haønh ñoàng boä nhaát laø chuû tröông giaûi quyeát nhöõng
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
tröôøng hôïp khoâng traû ñöôïc nôï do nguyeân nhaân khaùch quan nhö: laøm aên thaät söï
khoâng coù hieäu quûa, taøu – thuyeàn bò chìm, bò maát tích sau khi vay.
- Maáy naêm gaàn ñaây nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng ven bôø giaûm, ngö tröôøng khai
thaùc ngaøy caøng bieán ñoäng vaø di chuyeån ra caøng xa bôø; do vaäy moät löïc löôïng taøu
coâng suaát nhoû döôùi 90 CV saûn xuaát khoâng hieäu quûa, töø ñoù khoâng coù khaû naêng
thanh toaùn voán vay.
+ Veà chuû quan :
- Söï phoái hôïp giöõa Sôû Thuûy saûn, Ngaân haøng vaø caùc ngaønh coù lieân quan
chöa ñöôïc chaët cheõ töø khaâu ñieàu tra thieät haïi, xaùc ñònh nhu caàu voán vay, laäp thuû
tuïc giaûi ngaân ñeán khaâu thu hoài nôï. Töø ñoù daãn ñeán xaûy ra caùc tröôøng hôïp nhö :
cho vay khoâng ñuùng ñoái töôïng, khoâng ñuùng muïc ñích, khoâng ñuùng thôøi haïn quy
ñònh, möùc cho vay khoâng phuø hôïp vôùi chi phí thöïc teá. Coâng taùc quaûn lyù giaùm saùt
vieäc vay – söû duïng voán vay vaø thu hoài voán vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
coøn nhieàu sô hôû. Chaúng haïn nhö ñeå khaùch haøng söû duïng voán vay ñeå thanh toaùn
nôï cuõ hoaëc nhieàu tröôøng hôïp vay khoâng coù chöùng töø hoaù ñôn hoaëc coù nhöng
khoâng ñaày ñuû, ñuùng thuû tuïc theo quy ñònh ñeå chöùng minh vieäc söû duïng voán cuûa
ngöôøi vay. Caùc ngaân haøng chöa aùp duïng caùc bieän phaùp xöû lyù nôï quaù haïn moät
caùch kieân quyeát. Do ñoù taïo neân söï thieáu coâng baèng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thöïc
hieän toát caùc cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng. Töø ñaây xuaát hieän tö töôûng taâm lyù
trong ngöôøi vay: xem ñaây laø nguoàn voán do Nhaø nöôùc hoã trôï – coù khaû naêng ñöôïc
xoaù nôï. Neân ñaõ taïo moät söùc yø coù tính daây chuyeàn trong vieäc khoâng thanh toaùn nôï
vay.
- Tuy phaàn lôùn caùc taøu caù hình thaønh baèng nguoàn voán khaéc phuïc haäu quûa
côn baõo soá 5 ñeàu laøm aên coù hieäu quaû. Nhöng do nhaän thöùc veà nguoàn voán cho vay
ñaëc bieät öu ñaõi ñeå khaéc phuïc thieân tai neân moät soá hoä ngö daân coù tö töôûng chaây yø,
khoâng muoán traû nôï ngaân haøng ñuùng keá hoaïch, troâng chôø vaøo chuû tröông “xoaù
Trang 40/ 75
nôï” cuûa Chính phuû.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
- Do moät soá hoä tröôùc ñaây haønh ngheà baèng nhöõng taøu caù coù maùy coâng suaát
nhoû, quen khai thaùc ven bôø. Khi chuyeån sang söû duïng taøu coâng suaát, caùc hoä naøy
khoâng coù trình ñoä quaûn lyù vaø kinh nghieäm ñaùnh baét vuøng bieån xa bôø cho neân gaëp
khoâng ít khoù khaên trong toå chöùc saûn xuaát, hieäu quûa ñaït ñöôïc raát thaáp.
- Trong thôøi gian ñaàu, thieáu caùc vaên baûn höôùng daãn, thieáu caùc bieän phaùp
xöû lyù nôï quaù haïn moät caùch cuï theå neân UBND tænh, caùc ngaønh chöùc naêng cuõng
nhö caùc ngaân haøng thöông maïi luùng tuùng trong chæ ñaïo xöû lyù.
Ruùt kinh nghieäm töø nhöõng toàn taïi haïn cheá cuûa chöông trình vay voán khaéc
phuïc haäu quûa côn baõo soá 5, chöông trình cho vay voán öu ñaõi khai thaùc xa bôø ñaõ
trieån khai ñaït nhieàu keát quaû toát. Trong toång soá 54 taøu caù ñöôïc cho vay thì chæ coù
3 taøu hoaït ñoäng keùm hieäu quûa daãn ñeán nôï quaù haïn trong ñoù coù 2 taøu cuûa ñôn vò
hôïp taùc xaõ Tö Thu vaø 1 taøu cuûa ñôn vò saûn xuaát kinh doanh cuûa Tænh ñoäi. Nguyeân
nhaân laø caùc chuû döï aùn naøy ít am hieåu veà ngheà khai thaùc xa bôø, trình ñoä quaûn lyù
vaø tay ngheà kinh nghieäm raát keùm, noäi boä laïi maát ñoaøn keát neân ñaõ haïn cheá ñeán
hieäu quûa saûn xuaát.
Veà NTTS, trong maáy naêm gaàn ñaây, caùc ngaân haøng thöông maïi ñaõ maïnh
daïn ñaàu tö moät khoái löôïng voán tín duïng, naêm sau taêng hôn naêm tröôùc. Tuy nhieân
so vôùi nhu caàu voán ñeå phaùt trieån NTTS thì möùc ñoä ñaùp öùng raát haïn cheá. Veà
khaùch quan voán ngaân haøng cho vay ñoái vôùi NTTS ñaït ôû möùc thaáp phaûn aùnh ñuùng
thöïc traïng phaùt trieån cuûa lónh vöïc nuoâi troàng laø môùi chæ khôûi ñoäng trong 3 naêm
gaàn ñaây (2001-2003), chuû yeáu laø sau khi coù Nghò quyeát soá 09 ngaøy 15/6/2000
cuûa Chính phuû veà chuû tröông chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm
trong noâng nghieäp. Tuy nhieân so vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá NTTS cuûa tænh thì möùc
ñoä ñaùp öùng cuûa TDNH ôû quy moâ nhö vaäy laø moät vaán ñeà toàn taïi caàn phaûi giaûi
quyeát.
Sau ñaây laø nhöõng toàn taïi vöôùng maéc laøm haïn cheá hoaït ñoäng cuûa TDNH
Trang 41/ 75
ñoái vôùi NTTS chuû yeáu laø ñoái vôùi nuoâi toâm suù.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
+ Toàn taïi chung trong NTTS laøm aûnh höôûng ñeán vieäc cho vay.
- Coâng taùc quy hoaïch toång theå vaø quy hoaïch chi tieát NTTS ôû caùc huyeän thò
trieån khai chaäm. Hieän töôïng nuoâi toâm töï phaùt, töï chuyeån nhöôïng ñaát vaø maët
nöôùc ñeå NTTS vaãn coøn phoå bieán. Ñaõ buøng noå phong traøo nuoâi töï phaùt ôû nhöõng
nôi khoâng coù ñieàu kieän ñaûm baûo an toaøn. Maët khaùc coù nhöõng hoä nuoâi chöa am
hieåu kieán thöùc, kó thuaät nuoâi nhöng vaãn cöù nuoâi, vì vaäy möùc ñoä ruûi ro trong cho
vay NTTS laø raát cao.
- Cô sôû haï taàng cho NTTS ñaëc bieät laø heä thoáng thuûy lôïi coøn thieáu vaø yeáu
do ñoù tieàm aån veà oâ nhieãm moâi tröôøng vaø dòch beänh.
- Coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà NTTS, quaûn lyù chaát löôïng con gioáng, thöùc
aên, toå chöùc vaø hoaït ñoäng khuyeán ngö taäp huaán chuyeån giao kyõ thuaät chöa theo
kòp yeâu caàu. Nhaát laø vieäc quaûn lyù nguoàn toâm gioáng vaø khaû naêng saûn xuaát gioáng
taïi choã coøn nhieàu baát caäp; hieän taïi khaû naêng taïi choã chæ ñaùp öùng khoaûng 35% vaø
ñaëc bieät ñaûm baûo gioáng saïch beänh vaãn laø vaán ñeà caàn raát quan taâm.
- Tieâu thuï saûn phaåm nuoâi troàng chuû yeáu do ngöôøi nuoâi töï lo ñaàu ra theo cô
cheá thò tröôøng, do vaäy trong töøng luùc töøng nôi giaù caû saûn phaåm toâm nuoâi bò bieán
ñoäng giaûm, ña soá ngöôøi nuoâi phaûi chòu thieät thoøi.
Töø nhöõng toàn taïi chung neâu treân daãn ñeán ruûi ro trong nuoâi toâm raát cao, caùc
ngaân haøng thöông maïi chöa maïnh daïn cho vay voán. Ñaëc bieät khi hoä nuoâi gaëp ruûi
ro thì vieäc xöû lyù nôï, laõi chöa coù cô cheá roõ raøng trong khi ngaân haøng cho vay phaûi
thu hoài caû goác laãn laõi.
+ Toàn taïi rieâng aûnh höôûng lôùn ñeán vieäc cho vay laø caùc vöông maéc veà cô
cheá cho vay NTTS.
Veà goùc ñoä ngaân haøng, môû roäng tín duïng laø taát yeáu nhöng phaûi ñaûm baûo an
toaøn voán. Do ñoù khi ngaân haøng ñaàu tö moät khoaûn tín duïng naøo ñoù thì phaûi ñaït
caùc yeâu caàu: döï aùn khaû thi-cô cheá phuø hôïp-bieän phaùp baûo ñaûm voán vay; quaù
Trang 42/ 75
trình naøy caàn coù thôøi gian, ñaây laø yeáu toá haïn cheá ñeán vieäc ñaàu tö NTTS.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
+ Veà cô cheá baûo ñaûm tieàn vay
Veà taøi saûn theá chaáp: ñaây laø caên cöù chuû yeáu ñeå caùc ngaân haøng quyeát ñònh
cho vay hay khoâng vaø möùc ñoä cho vay nhieàu hay ít nhaát laø ñoái vôùi cho vay nuoâi
toâm coù xaùc suaát ruûi ro cao. Thoâng thöôøng noâng daân chæ coù nhaø cöûa, ñaát ñai laø taøi
saûn coù giaù trò duøng laøm taøi saûn theá chaáp cho ngaân haøng. Tuy nhieân nhaø ôû noâng
thoân phaàn nhieàu laøm baèng caây laù, vò trí xa ñöôøng giao thoâng neân giaù trò raát thaáp,
do vaäy möùc cho vay cuûa ngaân haøng cuõng khoâng cao. Maët khaùc, treân phaïm vi
toaøn tænh ñaát nuoâi toâm thöôøng laø ñaát noâng nghieäp haïng 5 vaø 6, giaù trò quyeàn söû
duïng ñaát ñeå laøm taøi saûn theá chaáp raát thaáp, khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu voán ÑT
lôùn nhaát laø caùc hoä nuoâi toâm coâng nghieäp, baùn coâng nghieäp; hôn nöõa giaù trò quyeàn
söû duïng ñaát theo xaùc ñònh cuûa ngaân haøng cho vay thöôøng thaáp hôn giaù thò tröôøng
cho neân möùc vay cuûa caùc hoä nuoâi toâm thöôøng khoâng ñaùp öùng yeâu caàu saûn xuaát.
Veà cho vay khoâng phaûi baûo ñaûm baèng taøi saûn, hieän nay Chính phuû vaø
Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc cho aùp duïng möùc vay NTTS coù tính chaát saûn
xuaát haøng hoùa tôùi 30 trieäu ñoàng ñoái vôùi hoä nuoâi toâm thòt; saûn xuaát gioáng thuûy saûn
100 trieäu ñoàng khoâng phaûi baûo ñaûm taøi saûn. Tuy nhieân trong thöïc teá möùc cho vay
cuûa ngaân haøng laïi khoáng cheá ôû möùc raát thaáp nhieàu so vôùi quy ñònh treân.
Trong naêm 2003, Chi nhaùnh Ngaân haøng Noâng nghieäp & PTNT ñaõ cho
4.335 hoä nuoâi toâm vay ñaàu tö 12.270 ha vôùi soá dö noä laø 59,6 tyû ñoàng. Bình quaân
moãi hoä coù döï nôï laø 13,75 trieäu ñoàng vaø dö nôï treân moãi hecta laø 4,86 trieäu
ñoàng/ha. Trong khi ñoù voán ÑT maø caùc hoä nuoâi ñaõ boû ra toái thieåu phaûi laø 20 trieäu
ñoàng/ha.
Ngoaøi möùc cho vay thaáp, tæ leä caùc hoä nuoâi ñöôïc vay thuoäc daïng khoâng
phaûi baûo ñaûm taøi saûn coøn chieám tæ leä nhoû. Theo soá lieäu cuûa Ngaân haøng Noâng
nghieäp & PTNT trong naêm 2003 dö nôï cho vay daïng tín chaáp chieám tæ leä 12,5%.
Trang 43/ 75
+ Veà cô cheá tín duïng:
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Coøn moät soá vöôùng maéc nhö caù nhaân ngöôøi vay khoâng coù hoä khaåu taïi ñòa
phöông, hoaëc toå chöùc kinh teá NTTS khaùc ñòa tôùi ñaêng kyù kinh doanh, vay moät
nôi nhöng taøi saûn baûo ñaûm tieàn vay ôû nôi khaùc.
Hoä nuoâi khoâng coù hoä khaåu taïi ñòa phöông laø nhöõng ngöôøi huyeän khaùc, tænh
khaùc ñeán tham gia nuoâi troàng. Trong naêm 2003 coù 888 hoä nuoâi laø daân tænh khaùc
trong ñoù coù 278 hoä nuoâi töø 3-5 ha/hoä vaø 137 hoä nuoâi töø 5-10 ha/hoä. Ngoaøi ra taïi
caùc vuøng ñaát hoang hoùa chuyeån sang nuoâi toâm, ña soá ngöôøi daân chöa coù giaáy
chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Vì vaäy nhìn chung chöa ñaûm baûo ñuû ñieàu kieän
vay voán ngaân haøng theo quy ñònh.
2.2.3 Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc.
Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc ñöôïc quaûn lyù thoáng nhaát qua
moät ñaàu moái laø Quyõ hoã trôï phaùt trieån (HTPT), nhaèm thoáng nhaát thöïc hieän moät
nghieäp vuï cô cheá oån ñònh, khaéc phuïc thuû tuïc phieàn haø, chaäm treã trong cho vay
ñaàu tö. Caùc hoaït ñoäng chính cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån bao goàm: cho vay ñaàu tö
trung vaø daøi haïn vôùi laõi suaát öu ñaõi, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö, baûo laõnh tín duïng
ñaàu tö vaø cho vay laïi caùc döï aùn ñaàu tö söû duïng voán ODA.
Ngoaøi cho vay theo chöông trình ñaùnh baét haûi saûn xa bôø, hoïat ñoäng cho
vay voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc cuûa Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån
Kieân Giang ñaõ goùp phaàn cho vay vaøo caùc lónh vöïc cheá bieán vaø dòch vuï thuûy saûn
nhö cheá bieán toâm, caù, möïc, cheá bieán nöôùc maém, saûn xuaát nöôùc ñaù vaø ñoùng taøu.
Dö nôï voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn ngaøy
caøng taêng, naêm sau cao hôn naêm tröôùc. Dö nôï naêm 2002 laø 17,256 tyû ñoàng trong
ñoù DNNN 9,851 tyû ñoàng vaø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh 7,147 tyû ñoàng. Dö
nôï naêm 2003 laø 24,093 tyû ñoàng taêng 39,6% so vôùi naêm 2002, trong ñoù DNNN laø
16,946 tyû ñoàng vaø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh laø 7,147 tyû ñoàng. Tuy nhieân
hieän nay ñaõ xuaát hieän nhöõng khoù khaên trong coâng taùc thu hoài nôï vay, taäp trung
Trang 44/ 75
nhaát laø söï vay cuûa DNNN Coâng ty Quoác doanh Ñaùnh caù do saûn xuaát kinh doanh
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
cuûa ñôn vò naøy trong 2 naêm trôû laïi ñaây khoâng ñaït hieäu quaû (dö nôï nhaø maùy saûn
xuaát nöôùc ñaù 2,5 tyû ñoàng vaø dö nôï cuûa nhaø maùy cheá bieán chaû caù 6,2 tyû ñoàng).
Rieâng hoã trôï laõi suaát ñaàu tö, nhöõng naêm qua Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt
trieån Kieân Giang ñaõ chi cho caùc döï aùn cuûa ngaønh Thuûy saûn laø 815.049.000 ñ chuû
yeáu laø caùc döï aùn ñaàu tö taøu caù xa bôø vay voán töø caùc ngaân haøng thöông maïi cuûa
tænh.
Ngoaøi nguoàn voán ÑT trong nöôùc, nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi ñoái vôùi söï
phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang trong nhöõng naêm qua coøn raát haïn
cheá. Hình thöùc 100% voán nöôùc ngoaøi chæ coù 1 coâng ty duy nhaát trong lónh vöïc
CBTS coøn hoaït ñoäng, quy moâ nhoû, coâng suaát cheá bieán döôùi 1000 taán thaønh
phaåm/naêm, KNXK thuûy saûn döôùi 1 trieäu USD/naêm.
Caùc Coâng ty lieân doanh nhö lieân doanh trong KTHS (Coâng ty SK1) vaø lieân
doanh trong nuoâi troàng ngoïc trai (Coâng ty Lieân doanh Vieät Nhaät) ñeàu laàn löôït bò
Trang 45/ 75
giaûi theå.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM
PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG.
3.1 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN VAØ QUAN ÑIEÅM CHÆ ÑAÏO CUÛA
NGAØNH THUÛY SAÛN.
3.1.1 Thuaän lôïi vaø khoù khaên.
Veà thuaän lôïi:
Nhu caàu thuûy saûn treân theá giôùi ngaøy caøng gia taêng daãn ñeán giaù baùn thuûy
saûn xuaát khaåu coù lôïi.
Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät-Myõ coù hieäu löïc taïo ñieàu kieän ñeå Vieät Nam
xuaát khaåu thuûy saûn nhieàu hôn sang thò tröôøng tieàm naêng naøy.
Kinh teá Taây AÂu oån ñònh, kinh teá Nhaät Baûn phuïc hoài, Trung Quoác roäng lôùn
vaø gaàn keà ñang coù toác ñoä phaùt trieån nhanh,… seõ laø cô hoäi raát lôùn ñeå Vieät Nam
tieáp tuïc ñöa haøng thuûy saûn vaøo caùc thò tröôøng naøy maïnh hôn.
NTTS laø höôùng ñi chính ñeå taêng saûn löôïng thuûy saûn treân theá giôùi maø Vieät
Nam coøn nhieàu tieàm naêng maø nuoâi troàng vaãn chöa khai thaùc heát.
Thò tröôøng noäi ñòa ngaøy caøng roäng lôùn vaø haáp daãn vì thu nhaäp cao, ñôøi
soáng ngaøy caøng ñi leân, ngöôøi tieâu duøng thích duøng thuûy saûn hôn thòt gia caàm vì lo
ngaïi nhieàu chöùng beänh do söû duïng quaù nhieàu ñaïm töø caùc loaïi thòt.
Moái lieân keát giöõa caùc quoác gia ngaøy caøng taêng ñeå khai thaùc, nuoâi troàng,
cheá bieán vaø thöông maïi thuûy saûn. Neáu bieát chôùp thôøi cô, Vieät Nam seõ thu lôïi
nhieàu hôn töø caùc hình thöùc hôïp taùc.
Treân theá giôùi, caùc yeáu toá coù tính chaát kyõ thuaät nhö phöông tieän ñaùnh baét,
coâng ngheä cheá bieán, phöông thöùc nuoâi troàng ngaøy caøng tieân tieán hôn, vieäc quaûn
lyù moâi tröôøng vaø dòch beänh cuõng toát hôn seõ taïo ñieàu kieän thuaän cho Vieät Nam
tuy laø moät nöôùc ñi sau nhöng coù theå phaùt trieån thuûy saûn vôùi toác ñoä cao vaø hieäu
Trang 46/ 75
quaû, beàn vöõng.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Veà khoù khaên.
Trong nhöõng naêm qua, do ñaàu tö phaùt trieån taøu thuyeàn vaø chuyeån ñoåi cô
caáu ngaønh ngheà moät caùch töï phaùt maø ngaønh Thuûy saûn Vieät Nam noùi chung hay
Kieân Giang noùi rieâng ñang ñöùng tröôùc moät nguy cô caïng kieät nguoàn lôïi, maát caân
baèng sinh thaùi vuøng bieån vaø oâ nhieãm moâi tröôøng, aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån
beàn vöõng.
Caïnh tranh gay gaét vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vì Ñoâng Nam AÙ laø moät
trong nhöõng khu vöïc coù ngheà thuûy saûn lôùn nhaát theá giôùi. Vôùi söï gôõ boû caùc haøng
raøo maäu dòch nhö thueá quan, phi thueá quan khi Vieät Nam tham gia vaøo AFTA,
saûn phaåm thuûy saûn Vieät Nam seõ phaûi chòu moät aùp löïc caïnh tranh raát lôùn töø phía
caùc nöôùc ASEAN, nhaát laø töø Thaùi Lan, Indonesia vaø Philippines. Beân caïnh ñoù,
vieäc gia taêng maïnh saûn löôïng thuûy saûn ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån töø nhöõng naêm
80 ñeán nay caøng ñaët Vieät Nam vaøo moät tình traïng caïnh tranh gay gaét ngay treân
saân nhaø.
Nhöõng ñoøi hoûi ngaøy moät khaét khe cuûa thò tröôøng theá giôùi, nhaát laø Myõ vaø
Taây AÂu veà chaát löôïng, möùc ñoä an toaøn thöïc phaåm laø thöû thaùch raát lôùn ñoái vôùi
xuaát khaåu thuûy saûn cuûa Vieät Nam.
Luaät leä buoân baùn cuûa caùc nöôùc vaãn coøn phöùc taïp vaø cuõng laø moät thaùch
thöùc khoâng nhoû ñoái vôùi caùc doanh nghieäp thuûy saûn Vieät Nam. Söï hoäi nhaäp quoác
teá vôùi söï dôõ boû haøng raøo thueá quan, söï gia taêng daàn vò theá cuûa thuûy saûn Vieät
Nam treân tröôøng quoác teá seõ taïo ra söï caïnh tranh khoác lieät, vôùi nhieàu phöông thöùc
khaùc nhau phaûi ñöông ñaàu treân thò tröôøng theá giôùi. Vuï kieän caù basa trong thôøi
gian qua vaø vuï kieän phaù giaù toâm hieän nay laø nhöõng baèng chöùng cuï theå.
3.1.2 Ñònh höôùng phaùt trieån vaø quan ñieåm chæ ñaïo:
Ngaønh Thuûy saûn Kieân Giang ñöôïc xaùc ñònh laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa
tænh sau Noâng nghieäp, moät lôïi theá cuûa vuøng bieån, ven bieån vaø haûi ñaûo. Treân cô
Trang 47/ 75
sôû Nghò quyeát 05 ngaøy 18/12/1998 cuûa Tænh uûy vaø caùc chöông trình phaùt trieån
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
thuûy saûn cuûa Chính phuû vaø Boä Thuûy Saûn. Ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá vuøng
bieån, ven bieån vaø haûi ñaûo trong nhöõng naêm tôùi ñoù laø: “Taäp trung ñaåy maïnh toác
ñoä phaùt trieån toaøn dieän, ñoàng boä theo höôùng taän duïng toái ña ñieàu kieän sinh thaùi
mang tính ñaëc thuø caû veà khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán, thöông maïi vaø dòch vuï,
gaén vôùi vieäc baûo veä chuû quyeàn vaø an ninh treân bieån. Ñi ñoâi vôùi vieäc ñaåy maïnh
khai thaùc, nuoâi troàng taïo ra nguyeân lieäu phuïc vuï cho tieâu thuï noäi ñòa vaø cheá bieán
xuaát khaåu, töøng böôùc ñöa NTTS trôû thaønh ngaønh saûn xuaát chính”. Ñeå thöïc hieän
ñöôïc ñònh höôùng treân, toaøn ngaønh thuûy saûn tröôùc heát phaûi naém vöõng, quaùn trieät
toát quan ñieåm chæ ñaïo veà chieán löôïc phaùt trieån kinh teá vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven
bieån cuûa tænh laø:
- Taäp trung doàn söùc ñöa kinh teá bieån cuûa ngaønh phaùt trieån moät böôùc theo
höôùng CNH – HÑH, khai thaùc toái ña tieàm naêng vaø lôïi theá vuøng bieån, ñeå thuùc ñaåy
nhanh caùc vuøng beân trong.
- Ñaåy maïnh huy ñoäng toái ña nguoàn noäi löïc, ñi ñoâi vôùi tranh thuû moïi nguoàn
löïc beân ngoaøi, taäp trung ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån.
- Phaùt trieån kinh teá bieån gaén vôùi phaân boá laïi daân cö, giaûi quyeát caùc vaán ñeà
vaên hoùa xaõ hoäi, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân ven bieån
vaø haûi ñaûo, ñi ñoâi vôùi baûo veä nguoàn taøi nguyeân moâi tröôøng.
- Phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ven bieån vaø haûi ñaûo gaén vôùi quoác phoøng, baûo
veä vöõng chaéc ñoäc laäp chuû quyeàn an ninh vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån. Xaây
döïng toát löïc löôïng quoác phoøng toaøn daân.
3.1.3 Muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
Vôùi quan ñieåm chæ ñaïo laø chuyeån dòch cô caáu kinh teá, ñaåy nhanh söï
phaùt trieån cuûa nuoâi troàng veà toác ñoä taêng tröôûng cuõng nhö tæ troïng trong toång soá
GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn; cuï theå tyû troïng GDP cuûa KTHS töø 62,76% naêm 2003
seõ giaûm xuoáng coøn 53,90% naêm 2005 vaø 27,80% naêm 2010; GDP cuûa NTTS töø
Trang 48/ 75
37,24% naêm 2003 seõ taêng leân 46,10% naêm 2005 vaø 72,21 naêm 2010 (baûng 3).
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Toác ñoä taêng bình quaân cuûa GDP ngaønh Thuûy saûn giai ñoaïn 2006-2010 laø
17,48%/naêm, trong ñoù khai thaùc 2,9% vaø nuoâi troàng laø 28,52%.
3.1.3.1 Khai thaùc haûi saûn:
Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, ngheà KTHS phaûi coù
söï chuyeån ñoåi vaø saép xeáp cô caáu ngheà hôïp lyù, phaûi chuyeån ñoåi caên baûn ngheà caù
tænh ta töø qui moâ nhoû, khai thaùc ven bôø, taøu coù keát caáu nhoû, trang bò keùm hieän ñaïi
trôû thaønh ngheà khai thaùc coù qui moâ lôùn, khai thaùc xa bôø, trang bò hieän ñaïi ngang
taàm vôùi ngheà caù cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc. Phaùt trieån nhanh ngheà caù vuøng bieån
xa bôø nhaèm khai thaùc toát nguoàn lôïi cuûa vuøng naøy, goùp phaàn baûo veä an ninh quoác
phoøng, chuû quyeàn quoác gia treân bieån.
+ Döï baùo saûn löôïng vaø cô caáu saûn löôïng:
Döï baùo saûn löôïng vaø cô caáu saûn löôïng Baûng 9:
ÑVT:Taán
Naêm
Thöïc hieän
Naêm 2000
Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005
Naêm 2010
Keá hoaïch
Chæ tieâu Toång saûn löôïng
- Caù
+ Caù 1-3 + Caù 4-6 + Caù loaïi 7
239.219 173.571 20.217 56.854 96.500 21.530 17.846 26.272
286.000 206.200 26.200 70.500 109.500 26.050 23.000 30.750
295.000 210.500 29.000 71.500 110.000 27.000 26.000 31.500
305.000 213.850 30.500 73.200 110.150 30.600 28.000 32.550
356.000 249.240 33.280 86.400 249.240 36.000 32.760 38.000
- Toâm - Möïc - Haûi saûn khaùc
+ Döï baùo taøu thuyeàn vaø coâng suaát:
Baûng 10: Döï baùo taøu thuyeàn vaø coâng suaát
Naêm
Thöïc hieän
Keá hoaïch
Naêm 2000 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2010
Ñôn vò tính
Chieác Cv
6.635 626.647
7.390 989.655
7.650 1.147.500
8.100 1.620.000
Chæ tieâu - Toång phöông tieän - Toång coâng suaát
cv/ch
94,36
133,92
150
200
7.500 1.060.00 0 141,3
- Bình quaân cv/pt
Trang 49/ 75
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Loaïi ngheà
Caâu (%)
Löôùi keùo (%)
Löôùi reâ (%)
Löôùi vaây (%)
TMVC (%)
Toång coäng (%)
Caùc loaïi ngheà khaùc (%)
Naêm Naêm 2002 Naêm 2005 Naêm 2010
50,4 41,18 31,35
24,6 32,68 34,75
4,2 4,58 6,75
9,4 16,99 22,75
2,57 2,52 2,50
8,83 2,05 1,90
100 100 100
+ Döï baùo cô caáu ngheà KTHS: Baûng 11: Döï baùo cô caáu ngheà KTHS
3.1.3.2 Nuoâi troàng thuyû saûn:
Chuù troïng phaùt trieån NTTS theo höôùng ña daïng hoùa caùc loaøi thuûy saûn
nöôùc maën, nöôùc lôï, nöôùc ngoït, xem ñaây laø höôùng ñi cô baûn laâu daøi ñeå taïo ra
nguoàn nguyeân lieäu coù giaù trò cao cung caáp cho cheá bieán vaø xuaát khaåu, goùp phaàn
taêng thu nhaäp, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. Töøng böôùc
chuyeån hình thöùc nuoâi quaûng canh thoâ sô leân nuoâi quaûng canh caûi tieán, baùn thaâm
canh vaø thaâm canh khi coù ñieàu kieän; Ñaëc bieät chuù troïng xaây döïng caùc vuøng
chuyeân canh nuoâi toâm suù ñaït naêng suaát cao vaø beàn vöõng. Trong ñieàu kieän cuûa
Kieân Giang caàn öu tieân ñaåy maïnh NTTS, naâng tyû troïng GDP cuûa nuoâi troàng
trong cô caáu GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn (goàm khai thaùc vaø nuoâi troàng).
+ Döï baùo dieän tích vaø saûn löôïng nuoâi troàng ñeán naêm 2005 vaø 2010 nhö
sau:
Baûng 12: Dieän tích vaø saûn löôïng nuoâi troàng ñeán naêm 2010
Thöïc hieän
Naêm 2000
Naêm 2010
Chæ tieâu
SL (taán)
SL (taán)
SL (taán)
Naêm 2004 SL DT (taán) (ha)
Keá hoaïch Naêm 2005 DT (ha)
SL (taán) DT (ha)
DT (ha) 12.520 1.858
1.764 4.796
Naêm 2003 DT (ha) 51.044 226
10.183 1.542
65.000 15.000 75.000 17.250 128.000 59.400 16.835
2.600
2.750
480
360
80
500
15
992
28
900
25
S1.200
45
900
450
20.250
4.385
10.283
5.835
10.500 6.500 11.050
6.650
30.000
25.500
1) Nuoâi toâm 2) Nhuyeãn theå 3) Caù loàng treân bieån treân soâng. 4) Caù ruoäng, ao, röøng
Trang 50/ 75
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Döï kieán dieän tích nuoâi toâm baùn thaâm canh, thaâm canh naêm 2005 laø 2.500
ha vaø naêm 2010 laø 11.700 ha
* Ghi chuù: + Ñôn vò tính cuûa nuoâi caù loàng (DT: m3; SL: taán)
3.1.3.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn:
Caàn xaùc ñònh phaùt trieån chöông trình xuaát khaåu laø ñoäng löïc thuùc ñaåy söï
phaùt trieån cuûa lónh vöïc khai thaùc vaø nuoâi troàng. Thoâng qua xuaát khaåu ñeå naâng
cao giaù trò cuûa saûn phaåm khai thaùc vaø nuoâi troàng. Do vaäy phaûi gaén cheá bieán, xuaát
khaåu thuûy saûn vôùi khai thaùc, nuoâi troàng ñeå khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng thuûy
saûn.
Phaûi coi troïng vieäc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä vaø thieát bò CBTS. AÙp duïng
heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm tieân tieán vaø baûo ñaûm an toaøn veä sinh thöïc
phaåm. Ña daïng hoùa caùc maët haøng, caûi tieán chaát löôïng maãu maõ, bao bì. Taïo nhieàu
maët haøng coù chaát löôïng vaø giaù trò gia taêng ñeå taêng nhanh KNXK.
+ Döï baùo saûn löôïng vaø KNXK nhö sau: Baûng 13: Döï baùo saûn löôïng vaø KNXK Thöïc hieän
STT
Chæ tieâu
ÑVT
1000USD Taán ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’
2000 35.000 850 4.450 180 1.650 600 650
2003 65.000 3.500 4.200 350 6.000 30 700
2004 90.000 3.950 7.700 2.300 7.900 100 350
Keá hoaïch 2005 130.000 7.000 8.000 2.500 9.500 300 500
2010 300.000 16.000 11.600 8.000 15.000 2000 1.500
1 2
‘’
7.500
600
4.500
7.000
20.000
“ 1000 l
269 465
400 450
400 500
450 1.000
1.000 6.000
Giaù trò KNXK Saûn phaåm chuû yeáu - Toâm ñoâng - Möïc ñoâng - Caù ñoâng - HS ñoâng khaùc - Khoâ caùc loaïi - Caùc maët haøng sô cheá - Thuûy saûn khaùc (caù öôùp ñaù chuû yeáu) - Caù côm saáy - Nöôùc maém
Trang 51/ 75
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
3.1.4 Nhieäm vuï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
3.1.4.1 Khai thaùc haûi saûn:
Taäp trung vaøo chöông trình ñaùnh baét xa bôø. Trong ñoù chuù troïng phaùt trieån
ñoäi taøu ña chöùc naêng, vöøa khai thaùc vöøa cheá bieán ngay treân bieån, ñoäi taøu dòch vuï
haäu caàn, thu mua, baûo quaûn, vaän chuyeån nhieân lieäu, saûn phaåm nhaèm taêng thôøi
gian baùm bieån, gaén saûn xuaát vôùi tieâu thuï, taêng hieäu quaû kinh teá cho ngö daân.
Tieáp tuïc caûi tieán ngheà nghieäp vaø coâng ngheä KTHS, taêng nhanh tyû troïng
saûn löôïng haûi saûn coù giaù trò xuaát khaåu trong toång saûn löôïng khai thaùc. Saép xeáp boá
trí cô caáu caùc ngaønh ngheà trong KTHS moät caùch hôïp lyù (ngheà keùo, vaây, reâ vaø
caâu…). Sôùm chuyeån ñoåi ngaønh ngheà töø khai thaùc ven bôø sang khai thaùc xa bôø
hoaëc sang caùc ngaønh ngheà phuø hôïp, khai thaùc saûn phaåm coù giaù trò cao.
Taêng cöôøng hôn nöõa coâng taùc ñaøo taïo ñoäi nguõ thuyeàn tröôûng, maùy tröôûng,
taïo ñieàu kieän cho ngö daân tieáp caän trình ñoä quaûn lyù taøu coù coâng suaát lôùn, naém
vöõng caùc kieán thöùc söû duïng maùy taøu, hieåu bieát veà ngö tröôøng, kyõ thuaät khai thaùc
khôi, caùc quy ñònh veà haøng haûi, thoâng tin lieân laïc, kyõ thuaät baûo quaûn sô cheá saûn
phaåm treân taøu.
Dòch vuï haäu caàn ngheà caù:
Tieáp tuïc ñaàu tö coù troïng ñieåm keát caáu haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho
caùc khaâu dòch vuï haäu caàn phuïc vuï ngheà caù. Ñaåy nhanh tieán ñoä thi coâng caùc caûng
caù ñi ñoâi vôùi vieäc phaùt huy hieäu quaû caùc caûng ñaõ hoaøn thaønh.
+ Hoaøn thaønh ñöa vaøo söû duïng Caûng caù Ba Hoøn huyeän Kieân Löông vaøo
naêm 2006 vôùi toång voán ÑT 17,722 tyû ñoàng. Caûng caù Xeûo Nhaøu huyeän An Minh
vaøo naêm 2006 vôùi toång voán ÑT döï kieán 17,393 tyû ñoàng, Beán caù Toâ Chaâu thò xaõ
Haø Tieân vôùi toång voán ÑT 14,937 tyû ñoàng vaø chôï caù Laïi Sôn Huyeän Kieân Haûi
9,468 tyû ñoàng vaøo naêm 2005.
+ Taäp trung hoaøn thaønh caùc thuû tuïc laäp döï aùn khaû thi, thieát keá kyõ thuaät ñeå
Trang 52/ 75
xaây döïng caùc coâng trình: Khu neo ñaäu taøu truù baõo ôû Hoøn Tre, Caûi taïo luoàng vaøo
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
cöûa soâng Döông Ñoâng, môû roäng caûng caù Taéc Caäu, xaây döïng beán caù Lình Huyønh,
xaây döïng laøng caù Gaønh Daàu vaø Vuõng Traâu Naèm taïi ñaûo Phuù Quoác. Caùc döï aùn
naøy döï kieán hoaøn thaønh trong giai ñoaïn sau naêm 2006.
Toång soá voán ÑT cô sôû haäu caàn dòch vuï ngheà caù töø nay ñeán naêm 2010 laø
342 tyû ñoàng (baûng 14).
Taäp trung naâng cao naêng löïc cuûa caùc cô sôû coâng nghieäp cô khí, ñoùng môùi
vaø söûa chöõa taøu thuyeàn hieän coù. Chuù troïng phaùt trieån caùc cô sôû ñoùng môùi taøu caù
loaïi lôùn phuïc vuï cho chöông trình ñaùnh caù xa bôø, ñaàu tö xaây döïng môùi cô sôû
ñoùng taøu taïi khu coâng nghieäp caûng caù Taéc Caäu, coù qui moâ vaø qui trình coâng ngheä
tieân tieán.
3.1.4.2 Nuoâi troàng thuyû saûn:
Tieán haønh khaûo saùt ñeå coù cô sôû khoa hoïc xaây döïng quy hoaïch, phaân vuøng,
ñònh höôùng ñeå söû duïng toái öu maët nöôùc nuoâi troàng theo höôùng ña daïng hoùa caùc
loaøi thuûy saûn nöôùc maën, nöôùc lôï vaø nöôùc ngoït. Maët khaùc phaûi chuù troïng hôn nöõa
vieäc phaùt trieån NTTS nöôùc maën ven caùc ñaûo, nöôùc lôï ven bieån, ven soâng Caùi
Lôùn, Caùi Beù vaø caùc cöûa soâng.
Phaùt trieån nuoâi caùc ñoái töôïng coù khaû naêng tham gia xuaát khaåu nhö toâm suù,
caù cheõm, boáng muù, boáng töôïng, saëc raèn, loùc, cua, soø huyeát.
Ñaëc bieät trong lónh vöïc nuoâi toâm sôùm hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh
nuoâi toâm suù baùn thaâm canh vaø thaâm canh naêng suaát cao, taïo ra nguoàn nguyeân
lieäu oån ñònh cho caùc nhaø maùy cheá bieán trong tænh. Taïi caùc vuøng nuoâi toâm coâng
nghieäp naøy Nhaø nöôùc phaûi taäp trung ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng, ñaëc bieät laø
heä thoáng keânh möông thuûy lôïi, heä thoáng ñieän vaø giao thoâng phuïc vuï NTTS.
Ñaàu tö xaây döïng heä thoáng saûn xuaát gioáng toâm, caù chaát löôïng cao, xaây
döïng cô sôû saûn xuaát thöùc aên phuïc vuï NTTS. Baûo ñaûm moät heä thoáng ñoàng boä:
gioáng, kyõ thuaät nuoâi, thöùc aên vaø phoøng trò beänh. Ñaàu tö naâng Trung taâm Khuyeán
Trang 53/ 75
ngö ñeå laøm toát hôn chöùc naêng nghieân cöùu chuyeån giao höôùng daãn khoa hoïc kyõ
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
thuaät nuoâi thuûy saûn, toå chöùc saûn xuaát vaø höôùng daãn kieåm tra con gioáng, laøm dòch
vuï thöùc aên NTTS ñoàng thôøi taêng cöôøng hôïp taùc hoaëc lieân doanh lieân keát vôùi caùc
Vieän, Tröôøng, caùc nhaø khoa hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc trieån khai öùng duïng khoa
hoïc kyõ thuaät nuoâi caùc loaøi thuûy saûn phuø hôïp vôùi töøng vuøng ñeå taêng naêng suaát,
haïn cheá ruûi ro, baûo veä moâi tröôøng.
3.1.4.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn:
Nhanh choùng taêng cöôøng naêng löïc CBTS gaén vôùi phaùt trieån caùc nguoàn
nguyeân lieäu. Song song vôùi vieäc khai thaùc naêng löïc cheá bieán hieän coù vôùi coâng
suaát thieát keá 24.300 taán/naêm, caàn phaûi tích cöïc huy ñoäng moïi thaønh phaàn kinh teá
ñaàu tö ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä CBTS, phaán ñaáu taêng theâm coâng suaát cheá bieán
khoaûng 50.100 taán/naêm. Trong ñoù taäp trung ñaàu tö cô sôû cheá bieán ôû khu coâng
nghieäp Taéc Caäu vaø caùc vuøng nguyeân lieäu taäp trung (baûng 15).
Caàn taäp trung naâng caáp caû veà cô sôû haï taàng, ñieàu kieän saûn xuaát, ñoåi môùi
thieát bò, coâng ngheä, thöïc hieän ñaàu tö chieàu saâu vaø aùp duïng heä thoáng quaûn lyù chaát
löôïng tieân tieán (HACCP). Phaûi chuyeån höôùng maïnh töø cheá bieán thoâ sang cheá
bieán tinh, saûn xuaát caùc saûn phaåm coù giaù trò gia taêng döôùi daïng ñoâng laïnh, cheá
bieán saün, aên lieàn ñöa thaúng vaøo caùc sieâu thò ñeå taêng KNXK.
3.2 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH
THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG.
Töø thöïc teá nhöõng naêm qua cho thaáy voán ÑT cho ngaønh Thuûy saûn chöa
töông xöùng vôùi tieàm naêng phaùt trieån cuûa ngaønh; cô caáu voán ÑT treân 3 lónh vöïc
chuû yeáu laø khai thaùc, nuoâi troàng vaø cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn nhìn chung coøn
hình thaønh khoâng ñoàng boä vaø chuyeån bieán coøn chaäm do ñònh höôùng cô caáu voán
ÑT chöa theo kòp vôùi tinh thaàn chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát vaø do khoâng coù ñuû
nguoàn voán.
Xuaát phaùt töø ñònh höôùng phaùt trieån, quan ñieåm chæ ñaïo vaø muïc tieâu phaùt
Trang 54/ 75
trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn töø nay ñeán naêm 2010, cho thaáy caàn phaûi coù söï thay ñoåi
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
ñaùng keå veà cô caáu voán ÑT cho töøng lónh vöïc. Phaûi ñaàu tö chuyeån ñoåi maïnh cô
caáu saûn xuaát theo höôùng hieäu quaû vaø phaùt huy tieàm naêng lôïi theá cuûa töøng ngaønh
ngheà. Tieáp tuïc ñaàu tö nguoàn voán NSNN coù troïng ñieåm vaø ñuû löïc ñeå thu huùt caùc
nguoàn voán khaùc – nguoàn voán TDNH, nguoàn voán noäi löïc trong daân. Troïng taâm laø
ñaàu tö ñaåy maïnh NTTS gaén vôùi cheá bieán xuaát khaåu ñoàng thôøi tieáp tuïc ñaàu tö cô
sôû haï taàng heä thoáng caûng caù, heä thoáng thuûy lôïi, giao thoâng, ñieän vaø cô sôû saûn
xuaát gioáng taïi nhöõng vuøng chuyeån ñoåi sang nuoâi troàng.
3.2.1 Voán ñaàu tö töø NSNN.
3.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caùc caûng caù, beán caù.
Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån thuûy saûn ñaëc bieät laø treân lónh vöïc khai thaùc
vaø cheá bieán, vieäc ñaàu tö xaây döïng heä thoáng caùc caûng caù, beán caù laø heát söùc quan
troïng vaø caáp thieát. Thöïc tieãn xaây döïng heä thoáng caùc caûng caù, beán caù ôû Kieân
Giang ñaõ chöùng minh ñieàu ñoù. Caùc caûng caù, beán caù tuyeán ven bôø (caûng Taéc
Caäu), vaø tuyeán ñaûo (caûng Thoå Chaâu, caûng Nam Du caûng An Thôùi, Caûng Döông
Ñoâng) khi hoaøn thaønh ñöa vaøo söû duïng ñaõ phaùt huy hieäu quaû cao. Ñaây ñòa ñieåm
thuaän lôïi cho taøu thuyeàn ngheà caù neo ñaäu, boác dôõ giao nhaän haøng hoùa thuûy saûn;
laø nôi cung caáp caùc dòch vuï xaêng, daàu, nöôùc ngoït, nöôùc ñaù, vaät tö phuïc vuï thuûy
saûn, laø trung taâm tieáp nhaän sô cheá, baûo quaûn vaø keå caû CBTS ñoâng laïnh ñeå xuaát
khaåu (caûng Taéc Caäu, caûng An Thôùi). Nhôø coù heä thoáng caùc caûng caù, beán caù naøy
maø chaát löôïng nguyeân lieäu thuûy saûn ñöôïc naâng leân, voøng quay chuyeån bieán ruùt
ngaén laïi vaø giaù trò saûn phaåm cheá bieán ñöôïc naâng leân, hieäu quaû khai thaùc cao hôn,
taïo ñieàu kieän cho caùc phöông tieän taøu caù ngaøy caøng phaùt trieån nhanh theo höôùng
ñaùnh baét xa bôø. Hieän nay Kieân Giang laø tænh daãn ñaàu caû nöôùc veà soá löôïng vaø
coâng suaát taøu caù, daãn ñaàu veà soá löôïng phöông tieän ñoùng môùi trong naêm. Toång
coâng suaát taøu caù Kieân Giang chieám 22,2% caû nöôùc, coâng suaát bình quaân treân moãi
Trang 55/ 75
phöông tieän laø 132,92/chieác gaáp 2,5 laàn möùc bình quaân cuûa caû nöôùc.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Nhu caàu voán ÑT cô sôû haï taàng caùc caûng caù, beán caù trong thôøi gian tôùi ñaët
ra raát lôùn. Döï kieán töø naêm 2004 ñeán naêm 2010 caàn ñaàu tö caùc caûng caù, beán caù
vôùi soá voán 342 tyû ñoàng trong ñoù voán NSNN 242 tyû ñoàng vaø voán huy ñoäng 100 tyû
ñoàng (Baûng 14).
Ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä thi coâng vaø taêng tieán ñoä giaûi ngaân caàn khaéc phuïc
caùc toàn taïi sau ñaây:
+ Veà phía Chuû ñaàu tö – Sôû Thuûy Saûn ñòa phöông:
- Caàn phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc Sôû, ngaønh lieân quan vaø caùc ñòa phöông
(taøi chaùnh, Xaây döïng, Taøi nguyeân Moâi tröôøng …) trong vieäc laäp phöông aùn boài
hoaøn giaûi toûa coù chaát löôïng ñaûm baûo tính khaû thi.
- Naâng cao naêng löïc quaûn lyù döï aùn cuûa chuû ñaàu tö vaø Ban quaûn lyù döï aùn
ngaønh Thuûy saûn. Kieän toaøn cuûng coá naêng löïc chuyeân moân nghieäp vuï cuûa BQL
Döï aùn theo tinh thaàn Quyeát ñònh soá 19 ngaøy 3/7/2003 cuûa Boä Xaây döïng. BQL Döï
aùn phaûi hoaøn thaønh caùc thuû tuïc chuaån bò ñaàu tö nhö hoà sô döï aùn – thieát keá kyõ
thuaät döï toaùn ñaït chaát löôïng vaø ñuùng tieán ñoä nhaèm baûo ñaûm ñieàu kieän ghi voán
keá hoaïch haèng naêm ñoàng thôøi khaéc phuïc tình traïng hoà sô döï aùn phaûi ñieàu chænh
nhieàu laàn, laøm phaùt sinh taêng voán ÑT :
+ Veà phía cô quan tö vaán:
- Caàn löïa choïn ñôn vò tö vaán coù ñuû naêng löïc trình ñoä, khaéc phuïc caùc
tröôøng hôïp laäp hoà sô thieát keá döï toaùn, hoà sô ñaáu thaàu bò nhieàu sai soùt, daãn ñeán
khoái löôïng phaùt sinh.
+ Veà phía cô quan quaûn lyù chuyeân ngaønh:
- Vieäc thuï lyù caùc hoà sô thuû tuïc ñeå thaåm ñònh döï aùn, thaåm ñònh thieát keá döï
toaùn, thaåm ñònh hoà sô môøi thaàu caàn phaûi ñaûm baûo ñuùng thôøi gian theo qui ñònh
veà ñaàu tö xaây döïng hieän haønh traùnh toàn ñoäng keùo daøi laøm aûnh höôûng tieán ñoä
Trang 56/ 75
thöïc hieän döï aùn.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
3.2.1.2 Voán ñaàu tö phaùt trieån NTTS:
Ñeå töøng böôùc ñöa NTTS laø ngaønh saûn xuaát chính cuûa tænh Kieân Giang,
lónh vöïc NTTS ñöôïc chuù troïng öu tieân veà voán ÑT NSNN nhaèm oån ñònh nguoàn
nguyeân lieäu cho cheá bieán vaø xuaát khaåu, ñoàng thôøi goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc
thöïc hieän xoùa ñoùi giaûm ngheøo, caûi thieän ñôøi soáng noâng ngö daân, töøng böôùc thöïc
hieän chuyeån dòch cô caáu kinh teá khu vöïc noâng thoân ven bieån.
Caên cöù vaøo ñònh höôùng, nhieäm vuï vaø muïc tieâu phaùt trieån ñaõ ñeà ra cuûa
ngaønh Thuûy saûn, voán ÑT töø NSNN ñeå phaùt trieån NTTS caàn taäp trung vaøo caùc noäi
dung chuû yeáu sau:
- Ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng cho caùc vuøng chuyeån ñoåi trong ñoù taäp
trung vaøo heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï nuoâi toâm; ñaàu tö vaøo heä thoáng ñieän, ñöôøng
giao thoâng vaø thuûy lôïi hoaøn chænh cho caùc döï aùn nuoâi toâm baùn coâng nghieäp, coâng
nghieäp ôû caùc huyeän Kieân Löông, Hoøn Ñaát vaø thò xaõ Haø Tieân.
- Ñaàu tö xaây döïng trung taâm gioáng thuûy saûn quoác gia, ñaàu tö cô sôû haï taàng
cho caùc vuøng döï aùn saûn xuaát gioáng taäp trung, taäp trung chuû yeáu taïi huyeän ñaûo
Phuù Quoác öôùc tính khoaûng 50 tyû ñoàng.
- Ñaàu tö naâng caáp cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho caùc traïm, trung taâm khuyeán
ngö, caùc cô sôû ñaøo taïo nhaèm taêng cöôøng coâng taùc kyõ thuaät – chuyeån giao coâng
ngheä, thuùc ñaåy maïnh meõ phong traøo NTTS.
Trong caùc ñònh höôùng voán ÑT neâu treân caàn heát söùc coi troïng voán ÑT heä
thoáng thuûy lôïi. Ñeå khaéc phuïc caùc toàn taïi veà heä thoáng thuyû lôïi noùi treân, theo tính
toaùn cuûa Vieän Nghieân cöùu nuoâi troàng thuyû saûn II vaø Phaân Vieän Kinh teá Qui
hoaïch - Boä Thuyû saûn; voán ngaân saùch caàn phaûi ñaàu tö heä thoáng thuyû lôïi phaùt trieån
nuoâi troàng thuyû saûn töø nay ñeán naêm 2010 laø 253 tyû ñoàng. Trong ñoù giai ñoaïn
2001-2005 laø 148 tyû ñoàng vaø 2006-2010 laø 105 tyû ñoàng. Nhö vaäy ñeán naêm 2003,
Trang 57/ 75
chæ môùi ñaùp öùng 24,3% cuûa giai ñoaïn 2001 – 2005( 36,1/148 tyû). Nghóa laø so vôùi
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
yeâu caàu ñaàu tö, voán NSNN hieän nay coøn ñaùp öùng ôû möùc raát thaáp vaø chöa töông
xöùng vôùi yeâu caàu chuyeån dòch saûn xuaát ñaët ra.
Thieáu voán ÑT xaây döïng laø noãi böùc xuùc cuûa caû nöôùc chöù khoâng chæ cuûa tænh
Kieân Giang. Bôûi vì trong cuøng moät luùc voán NSNN phaûi caân ñoái cho nhieàu muïc
tieâu kinh teá xaõ hoäi vaø cho nhieàu ngaønh nhieàu lónh vöïc chöù khoâng rieâng gì cho
ngaønh Thuûy saûn. Ngay caû phaàn ngaân saùch ñòa phöông boû ra 23,9 tyû ñoàng ñeå ñaàu
tö cho heä thoáng thuûy lôïi thì trong soá naøy, ngaân saùch tænh cuõng vay theâm töø nguoàn
voán taïm thôøi nhaøn roãi cuûa kho baïc Nhaø nöôùc vaø töø nguoàn voán vay boå sung ñaàu tö
cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi khoaûng töø 30 – 40%. Tình hình vay theâm, vay boå
sung ñeå ñaàu tö xaây döïng heä thoáng thuûy lôïi chöùng toû NSNN ñang thieáu voán vaø
maët khaùc noùi leân söï caàn thieát, taàm quan troïng cuûa vieäc ñaàu tö heä thoáng thuûy lôïi
phuïc vuï nuoâi toâm. Do vaäy trong thôøi gian tôùi caàn tieáp tuïc taêng cöôøng voán ÑT cho
heä thoáng thuûy lôïi. Döï kieán giai ñoaïn keá hoaïch naêm 2004–2005 laø 111,650 tyû
ñoàng vaø laø giai ñoaïn 2006–2010 laø 105,204 tyû ñoàng. (Baûng 15)
Baûng 15: Voán ÑT heä thoáng thuûy lôïi töø nguoàn NSNN
ÑVT: Trieäu ñoàng.
Ñôn vò
Nhu caàu voán ÑT töø naêm 2001-2010
Ñaõ ñaàu tö ñeán naêm 2003 (caáp phaùt)
Keá hoaïch voán 2004-2005
24.530
3.406
12.240
Keá hoaïch voán 2006-2010 8.884
An Bieân
32.198
7.594
15.843
8.761
An Minh
9.908
4.757
5.151
-
Vónh Thuaän
64.260
3.151
28.570
32.539
Hoøn Ñaát
Kieân Löông
110.109
17.243
40.846
52.020
-
Haø Tieân
5.000
-
4.000
1.000
Chaâu Thaønh
7.000
-
5.000
2.000
Goø Quao
253.005
36.151
111.650
105.204
Toång coäng
Trang 58/ 75
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Toùm laïi caàn phaûi taêng cöôøng boá trí voán ÑT heä thoáng thuûy lôïi ñaày ñuû vaø
kòp thôøi theo yeâu caàu ñeà ra. Tröôøng hôïp voán thieáu thì NSNN phaûi vay theâm
nguoàn khaùc (nguoàn nhaøn roãi Kho baïc, nguoàn Ngaân haøng thöông maïi). Maët khaùc
ngaønh thuûy saûn coù theå ñeà xuaát UBND Tænh chaáp thuaän chuû tröông cho pheùp
ngaønh thuûy saûn thoûa thuaän vôùi nhaø thaàu veà thôøi gian thanh toaùn caùc coâng trình
thuûy lôïi cuï theå laø coâng trình thi coâng tröôùc vaø nhaø thaàu seõ ñöôïc thanh toaùn sau
moät naêm.
Ñeå taêng cöôøng hieäu quaû söû duïng voán NSNN trong vieäc ñaàu tö heä thoáng
thuûy lôïi, caàn phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp ñeå giaûi ngaân heát soá voán ñaõ boá trí trong
naêm keá hoaïch vì thöïc teá xaûy ra laø maëc duø voán ÑT thuûy lôïi tuy ñaõ thieáu nhöng
nhieàu khi ñaõ boá trí xong thì laïi khoâng söû duïng heát do vöôùng maéc veà giaûi toûa ñeàn
buø. Do vaäy caàn khaéc phuïc caùc toàn taïi sau ñaây:
- Coâng taùc chuaån bò ñaàu tö, chuaån bò thöïc hieän döï aùn (döï aùn vaø thieát keá kyõ
thuaät döï toaùn ñöôïc caùc caáp coù thaåm quyeàn pheâ duyeät) phaûi ñöôïc hoaøn thaønh sôùm
vaø ñaït yeâu caàu chaát löôïng ñeà ra. Ñaây laø ñieàu kieän ñeå ghi voán keá hoaïch vaø khi
trieån khai khoâng phaûi ñieàu chænh nhieàu laàn.
- Phöông aùn ñeàn buø giaûi toûa phaûi ñöôïc laäp song song, vôùi quaù trình laäp döï
aùn khaû thi, phöông aùn laäp phaûi coù tính khaû thi vaø giaù trò ñeàn buø cuûa phöông aùn
ñöôïc coi nhö laø keát quaû chính thöùc ñöa vaøo ñeå laäp döï aùn.
3.2.2 Voán ñaàu tö töø TDNH.
Töø thöïc traïng voán TDNH ñaùp öùng cho söï phaùt trieån ngaønh thuyû saûn nhö ñaõ
neâu tröôùc ñaây, maëc duø tín duïng coù söï taêng tröôûng song möùc ñoä ñaùp öùng coøn thaáp,
hay noùi moät caùch khaùc hôn ngaønh thuyû saûn raát khoù tieáp caän caùc nguoàn voán vay
tín duïng. ÔÛ ñaây coù caû nguyeân nhaân chuû quan vaø khaùch quan, coù nguyeân nhaân
thuoäc veà toàn taïi chung cuûa ngaønh thuyû saûn, coù nguyeân nhaân laø do caùc vöôùng maéc
Trang 59/ 75
veà cô cheá cho vay cuûa Ngaân haøng.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Ñeå ñaùp öùng söï phaùt trieån cuûa ngaønh thuyû saûn, vai troø cuûa voán TDNH raát
lôùn, vì vaäy caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau:
Moät laø caàn xaây döïng chieán löôïc ñaàu tö TDNH cho ngaønh thuyû saûn tænh
Kieân Giang.
- Nhö ñaõ neâu trong phaàn thöïc traïng, TDNH thôøi gian qua ñònh höôùng phaùt
trieån chöa roõ neùt, ñaàu tö tín duïng chöa ñoàng boä giöõa khai thaùc, cheá bieán vaø nuoâi
troàng; tieàm naêng veà nuoâi troàng vaø cheá bieán chöa ñöôïc khôi daäy. Do vaäy trong
phöông höôùng tôùi, döïa treân cô sôû ñònh höôùng, muïc tieâu, nhieäm vuï cuûa ngaønh
thuyû saûn; heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi cuûa tænh caàn xaây döïng chieán löôïc ñaàu
tö cho ngaønh thuyû saûn Kieân Giang.
Döï baùo töø nay ñeán naêm 2010 ñaàu tö TDNH ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn tieáp
tuïc taêng tröôûng bình quaân haèng naêm töø 20-25%. Trong ñoù toác ñoä taêng tröôûng treân
lónh vöïc khai thaùc coù xu höôùng giaûm daàn coøn lónh vöïc nuoâi troàng vaø CBTS vaãn
tieáp tuïc gia taêng.
Ñeå thöïc hieän chieán löôïc ñaàu tö treân, caùc ngaân haøng thöông maïi caàn xaây
döïng chöông trình phoái hôïp vôùi ñòa phöông vaø caùc ngaønh lieân quan nhö Thuûy
saûn, Taøi nguyeân Moâi tröôøng, Noäi chính,… nhaèm xöû lyù caùc vöôùng maéc phaùt sinh.
Vieäc phoái hôïp giöõa ngaønh Thuûy saûn vaø ngaønh ngaân haøng taäp trung ôû caùc
noäi dung nhö khaûo saùt nhu caàu voán, ñôn giaûn hoùa caùc thuû tuïc xaây döïng vaø thaåm
ñònh döï aùn, ñeà xuaát cô cheá tín duïng vaän duïng taïi ñòa phöông kieán nghò caáp coù
thaåm quyeàn cho pheùp thöïc hieän, môû roäng dieän cho vay nhaát laø caùc ñoái töôïng
kheùp kín töø NTTS – thu mua cheá bieán – tieâu thuï vaø xuaát khaåu, ñoái töôïng nuoâi
toâm coâng nghieäp – baùn coâng nghieäp.
Hai laø linh hoaït trong thöïc hieän cô cheá baûo ñaûm tieàn vay.
Veà cho vay ñoùng môùi taøu khai thaùc, caùc ngaân haøng ñeàu yeâu caàu ngöôøi ñi
vay phaûi coù taøi saûn theá chaáp ñaëc bieät laø taøi saûn theá chaáp thuoäc loaïi nhaø cöûa, ñaát
Trang 60/ 75
ñai. Trong thöïc teá vieäc giaûi quyeát taøi saûn theá chaáp ñöôïc hình thaønh töø voán vay (laø
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
caùc taøu ñoùng môùi) ñöôïc caùc ngaân haøng giaûi quyeát ôû phaïm vi raát nhoû. Chính ñieàu
naøy ñaõ haïn cheá nhu caàu vay voán cuûa ngö daân trong thôøi gian qua. Nguyeân nhaân
laø taøi saûn taøu thuyeàn mau xuoáng caáp, raát deã bò giaûm giaù, tính ruûi ro seõ cao. Maëc
khaùc chi phí ñeå baûo quaûn, quaûn lyù taøi saûn naøy cuõng khaù cao trong thôøi gian chôø
ñôïi phaùt maõi.
Tuy nhieân kinh nghieäm töø thöïc tieãn ruùt ra cho thaáy neáu laøm thaät kó vieäc
khaûo saùt, löïa choïn ñoái töôïng cho vay – ñaûm baûo coù tay ngheà, kinh nghieäm ñi
bieån, quaûn lyù gioûi thì vieäc cho vay vaãn coù hieäu quaû. Ngaân haøng neân linh hoaït
trong vaán ñeà naøy. Ñaây laø tröôøng hôïp cho vay ñoái vôùi caùc ngö daân khoâng coù taøi
saûn theá chaáp laø nhaø cöûa, ñaát ñai hoaëc khoâng coù taøi saûn theá chaáp laø taøu thuyeàn coù
tröôùc khi xin vay. Nghóa laø chaáp nhaän taøi saûn theá chaáp ñöôïc hình thaønh töø voán
vay. Moät daïng tröôøng hôïp nöõa laø caùc chuû taøu ñaõ coù saün töø 1-2 taøu trôû leân, ñang
laøm aên coù hieäu quaû, coù tay ngheà kinh nghieäm thì ngaân haøng cuõng neân giaûi quyeát
cho vay theo daïng taøi saûn theá chaáp ñöôïc hình thaønh töø voán vay (khoâng caàn taøi
saûn theá chaáp laø nhaø cöûa).
Veà vay NTTS, ñeà nghò caùc ngaân haøng thöông maïi thöïc hieän ñuùng höôùng
daãn cho vay khoâng phaûi baûo ñaûm baèng taøi saûn theo quy ñònh hieän haønh, cho pheùp
hoä nuoâi toâm thòt vay ñeán 30 trieäu ñoàng, hoä saûn xuaát gioáng vay ñeán 100 trieäu
ñoàng.
Neáu cho vay theo hình thöùc coù taøi saûn ñaûm baûo thì vieäc ñaùnh giaù giaù trò taøi
saûn theá chaáp phaûi phaûn aùnh ñuùng giaù thò tröôøng, ñeà nghò neân naâng möùc cho vay
so vôùi giaù trò taøi saûn theá chaáp, nhaát laø cho vay nuoâi toâm coâng nghieäp – baùn coâng
nghieäp.
+ Neáu nuoâi toâm trong vuøng quy hoïach, möùc vay khoâng quaù 60% giaù trò
quyeàn söû duïng ñaát ñoái vôùi vuøng ñaát hoang hoùa vaø khoâng quaù 70% ñoái vôùi vuøng
Trang 61/ 75
ñaát toâm - luùa
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
+ Neáu nuoâi troàng ôû ao, möông, vöôøn trong vuøng qui hoaïch, möùc vay
khoâng quaù 80% giaù trò quyeàn söû duïng ñaát hoaëc maët nöôùc.
+ Neáu nuoâi caù loàng, beø ñöôïc möùc vay baèng 70% giaù trò loàng, beø.
+ Vôùi hoä khai thaùc cheá bieán: coù taøi saûn theá chaáp baèng 70% giaù trò taøi saûn
theo giaù giaùm ñònh cuûa caùc cô quan coù thaåm quyeàn. Neáu cho vay theo giaù trò taøi
saûn hình thaønh töø voán vay Ngaân haøng coù theå cho vay tôùi 70% giaù trò thöïc teá.
Lyù do cho vay theo caùc tyû leä khaùc nhau laø vì:
Hoä coù dieän tích ao, möông, vöôøn trong qui hoaïch ñöôïc nuoâi thuyû saûn phaûi
ñöôïc vay vôùi tæ leä cao hôn so vôùi dieän tích vuøng ñaát hoang hoùa, ñaát toâm luùa bôûi
giaù trò ñaát ao, möông, vöôøn thöôøng ít bieán ñoäng. Quaù trình söû duïng laâu daøi nhöng
giaù trò cuûa ñaát ít bieán ñoåi, thaäm chí coøn cao hôn giaù trò ñaùnh giaù ban ñaàu. Do ñoù
ñeà nghò möùc cho vay cuûa Ngaân haøng tôùi 80% giaù trò taøi saûn.
Ngöôïc laïi hoä coù caùc taøi saûn khaùc hoaëc laáy chính taøi saûn hình thaønh töø voán
vay laøm taøi saûn theá chaáp thì khaùc vôùi ñaát, quaù trình söû duïng, giaù trò cuûa taøi saûn
giaûm daàn. Vì vaäy, ñeà nghò möùc cho vay toái ña cuûa Ngaân haøng tuyø thuoäc vaøo loaïi
taøi saûn ñaûm baûo:
+ Taøi saûn ít hao moøn, möùc cho vay coù theå cao ñeán 70% giaù trò taøi saûn.
+ Ñoái vôùi taøi saûn deã hao moøn, tæ leä ñoù seõ giaûm daàn cho ñeán 0%.
Ba laø ngaønh Thuûy saûn vaø caùc ngaønh coù lieân quan phaûi coù caùc bieän phaùp
ñeå hoaøn thaønh caùc noäi dung sau:
- Sôùm hoaøn thaønh qui hoaïch chi tieát caùc vuøng nuoâi toâm.
- Ñaàu tö hoaøn chænh cô sôû haï taàng phuïc vuï nuoâi troàng bao goàm heä thoáng
thuûy lôïi, ñieän vaø ñöôøng giao thoâng.
- Taêng cöôøng coâng taùc khuyeán ngö, taäp huaán kyõ thuaät cho caùc hoä daân thöïc
hieän döï aùn vay voán NTTS, coù giaáy chöùng nhaän ñaõ ñöôïc taäp huaáùn.
- Xaây döïng caùc vuøng saûn xuaát gioáng taäp trung ñeå cung caáp ñaày ñuû soá
Trang 62/ 75
löôïng gioáng saïch beänh cho ngöôøi nuoâi.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
- Nhanh choùng caáp giaáy CNQSD ñaát, maët nöôùc NTTS ñeå hoä vay ñöôïc theá
chaáp vay voán Ngaân haøng theo qui ñònh cuûa phaùp luaät.
3.2.3 Voán ñaàu tö töø caùc nguoàn khaùc.
Veà nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc, ngaønh Thuûy saûn
caàn coù söï phoái hôïp vôùi chi nhaùnh Quyõ HTPT tænh Kieân Giang ñeå tranh thuû thu
huùt ngaøy caøng cao nguoàn voán ÑT naøy vaøo vieäc phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn. Ñeå
Quyõ HTPT coù theå trieån khai nhanh caû 3 loaïi hình cho vay ñaàu tö, hoã trôï laõi suaát
sau ñaàu tö vaø baûo laõnh tín duïng ñaàu tö, xin ñöôïc kieán nghò 3 vaán ñeà cuï theå sau:
(cid:121) Caùc ngaân haøng thöông maïi caàn môû roäng caùnh cöûa cho vay trung vaø daøi
haïn ñoái vôùi caùc döï aùn thuoäc dieän öu ñaõi ñaàu tö theo luaät khuyeán khích ñaàu tö
trong nöôùc (söûa ñoåi). Vieäc xem xeùt thôøi haïn cho vay ñoái vôùi döï aùn cuûa ngaân
haøng cuõng caàn ñoàng nhaát vôùi quan nieäm cuûa Quyõ.
(cid:121) Döï aùn thuoäc dieän öu ñaõi ñaàu tö, ñoàng thôøi thuoäc ñoái töôïng ñöôïc vay voán
taïi Quyõ, nhöng Quyõ khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu voán ñeå cho vay, thì caùc ngaân
haøng thöông maïi neân xem xeùt cho vay, ñeå döï aùn ñöôïc hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö
hoaëc baûo laõnh tín duïng ñaàu tö.
(cid:121) Döï aùn thuoäc dieän öu ñaõi ñaàu tö nhöng khoâng thuoäc ñoái töôïng vay voán taïi
Quyõ, coù hieäu quaû cao nhöng tieàm aån nhieàu yeáu toá ruûi ro thì caàn ñöôïc baûo laõnh
cuûa Quyõ HTTP.
Veà nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi, tröôùc nhöõng haïn cheá trong vieäc duy trì phaùt
trieån caùc hình thöùc thu huùt voán ÑT nöôùc ngoaøi trong thôøi gian qua (100% voán,
hôïp taùc lieân doanh) thì ngaønh Thuûy saûn caàn nghieân cöùu, ruùt kinh nghieäm vaø ñeà ra
nhöõng giaûi phaùp, chính saùch thích hôïp nhaèm thu huùt nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi
Trang 63/ 75
trong nhöõng naêm tôùi.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
3.3 CAÙC GIAÛI PHAÙP HOÃ TRÔÏ NHAÈM THÖÏC HIEÄN TOÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP
TREÂN.
3.3.1 Giaûi phaùp veà nguoàn nhaân löïc.
Thöïc traïng nguoàn nhaân löïc cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang trong
nhöõng naêm qua chöa ñaùp öùng yeâu caàu ñöa ngaønh Thuûy saûn ñi vaøo coâng nghieäp
hoùa, hieän ñaïi hoùa. Treân lónh vöïc khai thaùc, löïc löôïng lao ñoäng ñi bieån coù khoaûng
40.000 ngöôøi, coù trình ñoä chuyeân moân kó thuaät vaø vaên hoaù thaáp. Trình ñoä phoå
bieán laø ñoïc vieát chöa thaïo hoaëc caáp I chæ coù moät soá ít coù trình ñoä caáp II, caáp III.
Do vaäy ngö daân chæ quen vôùi loái saûn xuaát nhoû leû mang tính caù nhaân, gia ñình
naëng neà, phaàn lôùn laø khai thaùc gaàn bôø, thieáu maïnh daïn trong khai thaùc khôi xa
vaø luùng tuùng trong toå chöùc quaûn lyù. Treân lónh vöïc cheá bieán, lao ñoäng thuû coâng laø
chuû yeáu, trình ñoä tay ngheà bình quaân cuûa coâng nhaân raát thaáp, thieáu caùn boä khoa
hoïc kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà. Soá lao ñoäng phuïc vuï cho cheá bieán xuaát
khaåu veà trình ñoä ñaïi hoïc chieám tæ leä bình quaân 4,7% (caû nöôùc töø 6-10%), coâng
nhaân kyõ thuaät chieám 3,5%, soá coøn laïi chöa qua ñaøo taïo cô baûn vaø chuû yeáu ñaøo
taïo taïi choã. Ñoäi nguõ lao ñoäng chöa ñöôïc caäp nhaät caùc kieán thöùc khoa hoïc coâng
ngheä môùi theo yeâu caàu. Treân lónh vöïc NTTS, löïc löôïng lao ñoäng chöa ñöôïc taäp
huaán trang bò kyõ thuaät nuoâi coøn khaù lôùn, nhu caàu kyõ sö vaø kyõ thuaät laø raát lôùn.
Nhaèm ñaùp öùng cho ngaønh Thuûy saûn Kieân Giang moät löïc löôïng lao ñoäng
coù ñuû khaû naêng chuyeân moân kyõ thuaät-nghieäp vuï vaø trình ñoä quaûn lyù ñeå ñöa ngheà
caù phaùt trieån theo höôùng coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù, caàn taäp trung ñaøo taïo
nguoàn nhaân löïc treân caùc lónh vuïc khai thaùc, nuoâi troàng vaø cheá bieán xuaát khaåu,
ñaøo taïo caùc loïai caùn boä nhö caùn boä quaûn lyù, caùn boä nghieân cöùu khoa hoïc, caùn boä
kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà.
Ñeå coù chieán löôïc ñaøo taïo laâu daøi, ngay töø baây giôø, ngaønh Thuûy saûn caàn
tieán haønh ñieàu tra khaûo saùt toaøn dieän veà hieän traïng, ñaëc ñieåm nguoàn lao ñoäng
Trang 64/ 75
(trình ñoä hoïc vaán, chuyeân moân kyõ thuaät nghieäp vuï, …) khaûo saùt tình hình ñaøo taïo
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
vaø söû duïng lao ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn trong thôøi gian qua. Töø ñoù xaây döïng
chöông trình, keá hoaïch ñaøo taïo phuïc vuï cho chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaønh
trong nhöõng naêm tröôùc maét vaø laâu daøi.
Ngoaøi caùc keânh ñaøo taïo taäp trung taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø trung hoïc
chuyeân nghieäp, caàn tieáp tuïc môû roäng caùc hình thöùc ñaøo taïo ña daïng phuø hôïp vôùi
töøng ñoái töôïng töø vieäc phoái hôïp vôùi caùc Vieän, Tröôøng môû caùc khoaù taäp huaán
trong nöôùc ñeán vieäc gôûi ñi nöôùc ngoaøi huaán luyeän. Caùc hình thöùc ñaøo taïo, boài
döôõng coù theå laø: chính quy, taïi chöùc, taäp huaán, huaán luyeän taïi choã.
Song song vôùi ñaøo taïo caàn thöïc hieän chính saùch thu huùt taøi naêng, ñaõi ngoä
khen thöôûng xöùng ñaùng vôùi nhöõng chuyeân gia ñaàu ngaønh,…
3.3.2 Giaûi phaùp veà thò tröôøng tieâu thuï.
Ñaây laø giaûi phaùp raát quan troïng trong soá caùc giaûi phaùp hoã trôï nhaèm phaùt
trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. Caàn ña daïng hoùa thò tröôøng keå caû thò
tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc, khoâng leä thuoäc quaù nhieàu vaøo moät thò tröôøng. Giöõ
vöõng caùc thò tröôøng truyeàn thoáng nhö Nhaät Baûn, Haøn Quoác,… Môû roäng vaø töøng
böôùc chieám lónh thò tröôøng Baéc Myõ vaø chaâu Aâu ñoàng thôøi tích cöïc nghieân cöùu ñeå
môû ra nhöõng thò tröôøng môùi nhö caùc nöôùc Lieân Xoâ cuõ, chaâu Phi. Coâng taùc nghieân
cöùu phaùt trieån thò tröôøng vaø thoâng tin thò tröôøng phaûi chuyeån haún töø thuï ñoäng
sang chuû ñoäng. Laáy thò tröôøng laøm ñoäng löïc ñeå phaùt trieån saûn xuaát, naâng cao
chaát löôïng saûn phaåm ñeå duy trì vaø môû roäng thò tröôøng.
Thoâng tin tieáp thò vôùi tö caùch laø cô sôû ban ñaàu cho caùc quyeát ñònh veà ñòa
ñieåm, phöông aùn saûn phaåm möùc chaát löôïng caàn ñaït ñöôïc, quy moâ ñaàu tö saûn
xuaát, löïa choïn coâng ngheä, baïn haøng vaø ñeà ra keá hoaïch phaùt trieån; do vaäy caàn coi
troïng hoaït ñoäng marketing, taêng cöôøng caäp nhaät thoâng tin töø moïi nguoàn. Tham
gia caùc hoaït ñoäng tìm kieám thò tröôøng môùi (trieãn laõm, hoäi chôï chuyeân ngaønh,
quaûng caùo,…). Giaûm tyû troïng caùc thò tröôøng trung gian, taêng nhanh tyû troïng caùc
Trang 65/ 75
thò tröôøng tieâu thuï tröïc tieáp.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
Töø vuï kieän caù tra, caù basa vaø vuï kieän phaù giaù toâm trong thôøi gian qua vaøo
thò tröôøng Myõ ñaõ caûnh baùo raèng caùc doanh nghieäp phaûi thaät am hieåu veà luaät
phaùp cuûa thò tröôøng Myõ noùi rieâng cuõng nhö luaät phaùp thöông maïi quoác teá noùi
chung.
3.3.3 Giaûi phaùp veà coâng ngheä.
Yeáu keùm veà coâng ngheä laø ñieåm chính yeáu cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân
Giang do ñoù ñaây laø giaûi phaùp cô baûn coù yù nghóa naâng cao söùc caïnh tranh vaø khaû
naêng xaâm nhaäp thò tröôøng cuûa saûn phaåm Thuûy saûn tænh nhaø.
Ñònh höôùng phaùt trieån coâng ngheä treân töøng lónh vöïc cuï theå nhö sau:
- Ñoái vôùi lónh vöïc khai thaùc:
+ Nghieân cöùu caûi tieán moät soá ngheà khai thaùc ven bôø quan troïng hieän coù
(nhö löôùi keùo toâm, caù, löôùi vaây, löôùi maønh) ñeå giaûm khai thaùc toâm, caù chöa
tröôûng thaønh vaø moät soá ñoái töôïng caám khai thaùc ñeå baûo veä nguoàn lôïi. Taêng
cöôøng nghieân cöùu caûi tieán keát caáu ngö cuï, phöông phaùp ñaùnh baét, trang bò maùy
tôøi truyeàn ñoäng thuûy löïc, söû duïng maùy ñieän töû haøng haûi, doø caù, thoâng tin lieân laïc
hieän ñaïi, nghieân cöùu coâng ngheä baûo quaûn saûn phaåm thuûy saûn daøi ngaøy treân bieån.
+ Tieán haønh saép xeáp laïi cô caáu ngheà. Xaùc ñònh caùc ngheà caàn giöõ oån ñònh
veà soá löôïng vaø quy moâ saûn xuaát nhö ngheà caøo bôø: khoâng cho ñoùng môùi taøu coù
coâng suaát döôùi 45cv haønh ngheà caøo. Haïn cheá phaùt trieån caùc ngheà caâu möïc, maønh
ñeøn.
Xaùc ñònh nhöõng ngheà caàn phaùt trieån vôùi nhöõng quy moâ khaùc nhau nhö ngheà
löôùi vaây, ngheà caâu.
+ Ñaàu tö coâng ngheä taøu khai thaùc bao goàm ñaàu tö coâng ngheä voû taøu (coâng
ngheä composite), ñaàu tö coâng ngheä thieát bò boong vaø thieát bò haøng haûi, thieát bò
baûo quaûn saûn phaåm treân taøu.
Trang 66/ 75
- Ñoái vôùi lónh vöïc nuoâi troàng:
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
+ Treân cô sôû ñaëc ñieåm sinh thaùi vaø tieàm naêng cuûa töøng vuøng maët nöôùc
maën, ngoït, lôï vaø ven ñaûo, phaûi xaùc ñònh caùc ñoái töôïng nuoâi, coâng ngheä nuoâi vaø
quy moâ nuoâi phuø hôïp ñaûm baûo naêng suaát cao vaø hieäu quaû kinh teá laâu daøi trong
ñoù chuù troïng khai thaùc tieàm naêng maët nöôùc ven caùc ñaûo Phuù Quoác vaø Kieân Haûi.
+ Ñaåy maïnh hình thöùc nuoâi baùn thaâm canh vaø thaâm canh caùc ñoái töôïng coù
giaù trò saûn xuaát nhö toâm suù, caù muù, caù boáp.
+ Quy hoaïch heä thoáng saûn xuaát gioáng thuûy saûn trong ñoù phaûi ñaùp öùng nhu
caàu gioáng toâm suù cho vieäc chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát cuûa ngaønh Thuûy saûn.
Hoaøn thieän coâng ngheä saûn xuaát gioáng hieän coù, ñoàng thôøi du nhaäp veà nhöõng coâng
ngheä môùi veà gioáng, xöû lyù, baûo veä moâi tröôøng, ñaëc bieät ñoái vôùi toâm, caù bieån vaø
nhuyeãn theå.
+ Khuyeán khích taïo ñieàu kieän ñeå moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia saûn xuaát
gioáng thuûy saûn nhaân taïo chaát löôïng cao, saïch beänh.
- Ñoái vôùi lónh vöïc cheá bieán:
+ Tieáp tuïc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, thieát bò, cô giôùi hoaù daây chuyeàn cheá
bieán, nhaèm naâng cao naêng suaát lao ñoäng, haï giaù thaønh saûn phaåm, taêng khaû naêng
caïnh tranh. Öu tieân ñaàu tö daây chuyeàn ñoâng nhanh rôøi IQF hieän ñaïi vaø ñoàng boä
ñeå naâng cao chaát löôïng, baûo ñaûm veä sinh an toaøn thöïc phaåm thuûy saûn ñoâng laïnh.
+ Naâng cao tyû troïng caùc cô sôû cheá bieán thuoäc dieän chöông trình quaûn lyù
chaát löôïng theo HACCP. Trieån khai aùp duïng baét buoäc caùc tieâu chuaån Nhaø nöôùc
(TCNN) vaø tieâu chuaån ngaønh (TCN).
+ Naâng caáp chaát löôïng nguyeân lieäu haûi saûn, giaûm giaù ñaàu vaøo baèng caùch
trang bò heä thoáng sô cheá vaø baûo quaûn ngay treân taøu. Xaây döïng heä thoáng chôï caù
taïo caùc caûng caù trung taâm.
+ Taêng cöôøng môû roäng chuûng loaïi vaø khoái löôïng cheá bieán caùc maët haøng coù
Trang 67/ 75
giaù trò gia taêng, haøng phoái cheá, haøng aên lieàn,… khuyeán khích caùc doanh nghieäp
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
nhaäp khaåu coâng ngheä cao töø caùc nöôùc phaùt trieån, bí quyeát coâng ngheä, thueâ
chuyeân gia gioûi nöôùc ngoaøi vaø ñaàu tö nghieân cöùu öùng duïng caùc coâng ngheä môùi.
3.3.4 Giaûi phaùp veà khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö vaøo
phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn.
Nhìn chung thu huùt caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh tham gia ñaàu
tö phaùt trieån thuûy saûn laø moät ñieåm yeáu raát yeáu cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân
Giang, ñaëc bieät laø treân lónh vöïc cheá bieán xuaát khaåu. CBTS ñoâng laïnh töø naêm
2002 trôû veà tröôùc ñeàu do caùc DNNN ñaûm traùch, thöïc chaát laø taäp trung vaøo moät
coâng ty duy nhaát cuûa tænh laø coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn. Caùc thaønh phaàn
kinh teá khaùc chæ tham gia cheá bieán vôùi qui moâ nhoû theo hoä gia ñình, chuû yeáu laø
sô cheá vaø cheá bieán caùc maët haøng coù giaù trò thaáp nhö khoâ caùc loaïi, nöôùc maém.
Treân lónh vöïc nuoâi troàng tình hình cuõng töông töï, haàu heát caùc ñôn vò tham gia saûn
xuaát vôùi qui moâ nhoû leû. Caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh laø moät nguoàn
noäi löïc lôùn maø nhöõng naêm qua ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang chöa khai thaùc,
phaùt huy toát treân lónh vöïc nuoâi troàng vaø cheá bieán xuaát khaåu. Ñaây chính laø moät
trong nhöõng nguyeân nhaân laøm haïn cheá raát lôùn ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø gia taêng
KNXK thuûy saûn. Chæ baét ñaàu töø naêm 2003, ngaønh thuûy saûn tænh Kieân Giang môùi
coù moät böôùc ngoaët lôùn trong vieäc thu huùt thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh
tham gia lónh vöïc nuoâi troàng vaø cheá bieán xuaát khaåu. Treân lónh vöïc cheá bieán vaø
dòch vuï haäu caàn trong soá 19 doanh nghieäp tham gia ñaêng kyù ñaàu tö vaøo caûng caù
Taéc Caäu thì coù ñeán 17/19 doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñaàu tö taïi Caûng caù Taéc
Caäu vôùi soá voán ñaêng kyù 325,7 tyû ñoàng/357,14 tyû ñoàng, trong ñoù coù 7 doanh
nghieäp ñi vaøo hoaït ñoäng (baûng 16). Treân lónh vöïc nuoâi troàng ñaõ coù 5 nhaø ñaàu tö
tham gia nuoâi toâm coâng nghieäp treân dieän tích 3.100 ha vôùi toång voán coá ñònh ñaêng
kyù gaàn 400 tyû ñoàng trong ñoù coù 2 doanh nghieäp ñang trieån khai thi coâng.
Töø thöïc tieãn thu huùt ñaàu tö cuûa naêm 2003, ñònh höôùng cuûa ngaønh seõ laø thu
Trang 68/ 75
huùt caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh (trong vaø ngoaøi tænh) tham gia vaøo
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
taát caû caùc lónh vöïc cuûa ngaønh Thuûy saûn, trong ñoù taäp trung hai lónh vöïc laø cheá
bieán vaø NTTS. Giaûi phaùp thöïc hieän coù tính chaát quyeát ñònh laø Nhaø nöôùc seõ ñaàu
tö cô sôû haï taàng veà maët baèng, heä thoáng giao thoâng, heä thoáng thuûy lôïi, ñieän vaø
nöôùc thaät hoaøn chænh ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø ñaàu tö trieån khai caùc döï aùn ñaõ
ñaêng kyù. Cuï theå ngaønh thuûy saûn seõ tieáp tuïc ñaàu tö môû roäng cô sôû haï taàng khu
coâng nghieäp Taéc Caäu giai ñoaïn II vaø haï taàng caùc vuøng nuoâi toâm coâng nghieäp.
Ngoaøi vieäc trieån khai thöïc hieän caùc öu ñaõi ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp
theo quy ñònh chung cuûa luaät khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc, ñeà nghò UBND
tænh Kieân Giang ban haønh moät soá chính saùch öu ñaõi ñaàu tö ñaëc thuø cuûa tænh cho
lónh vöïc NTTS, laø lónh vöïc coù toác ñoä taêng tröôûng GDP nhanh vaø coù xu höôùng
chieám tæ troïng ngaøy caøng cao trong toång soá GDP cuûa tænh.
Qua soá lieäu ñieàu tra cho thaáy vôùi dieän tích nuoâi toâm 51.044 ha, bình quaân
moãi hoä nuoâi coù töø 2,1 ha ñaát saûn xuaát vaø soá hoä ñaït 2 tieâu chí ñònh löôïng ñeå ñöôïc
coâng nhaän laø kinh teá trang traïi raát nhieàu do vaäy caàn sôùm ban haønh chính saùch öu
ñaõi ñaàu tö ñoái vôùi kinh teá trang traïi noùi chung hay trang traïi NTTS noùi rieâng. Cuï
theå laø hoã trôï 100% laõi suaát tieàn vay ngaân haøng veà chi phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn
trong 3 naêm ñaàu, hoã trôï veà chính saùch khuyeán ngö.
3.3.5 Giaûi phaùp veà coå phaàn hoaù DNNN.
Muïc tieâu coå phaàn hoùa DNNN laø nhaèm taïo ra loaïi hình doanh nghieäp coù
nhieàu chuû sôû höõu, trong ñoù coù ñoâng ñaûo ngöôøi lao ñoäng ñeå söû duïng coù hieäu quaû
voán, taøi saûn cuûa Nhaø nöôùc vaø huy ñoäng voán cuûa caùc caù nhaân, caùc toå chöùc kinh teá
trong xaõ hoäi ñeå ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, taïo theâm vieäc laøm, phaùt trieån doanh
nghieäp, naâng cao söùc caïnh tranh. Phaùt huy vai troø laøm chuû thöïc söï cuûa ngöôøi lao
ñoäng, cuûa coå ñoâng vaø taêng cöôøng söï giaùm saùt cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi doanh nghieäp;
baûo ñaûm haøi hoøa lôïi ích cuûa Nhaø nöôùc, doanh nghieäp vaø ngöôøi lao ñoäng.
Trong thôøi gian qua, ngaønh Thuûy saûn ñaõ tieán haønh coå phaàn hoùa ñöôïc moät
Trang 69/ 75
DNNN. Ñoù laø Coâng ty Coå phaàn nöôùc maém Kieân Giang, tieàn thaân laø Xí nghieäp
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
nöôùc maém Kieân Giang, ñöôïc UBND tænh choïn laøm thí ñieåm coå phaàn hoùa töø thaùng
4/1994. Toång soá voán ñieàu leä laø 620 trieäu ñoàng theo cô caáu: Nhaø nöôùc 20% coå
phaàn, coøn laïi 80% coå phaàn laø cuûa caùn boä coâng nhaân vieân. Töø khi coå phaàn hoùa
ñeán nay, hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò ngaøy caøng cao.
Veà tieán ñoä coå phaàn hoùa, töø naêm 1994 ñeán nay tieán ñoä thöïc hieän raát chaäm,
ngaønh Thuûy saûn Kieân Giang chöa coù theâm moät ñôn vò saûn xuaát kinh doanh naøo
nöõa ñöôïc coå phaàn hoùa.
Ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä coå phaàn hoùa DNNN thuoäc ngaønh Thuûy saûn, caàn
thöïc hieän caùc bieän phaùp chuû yeáu sau ñaây:
- Toå chöùc tuyeân truyeàn saâu roäng trong moïi taàng lôùp nhaân daân vaø caùc thaønh
phaàn kinh teá khaùc veà nhöõng chuû tröông, quy ñònh cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong
vieäc coå phaàn hoùa vaø ña daïng hoùa caùc hình thöùc sôû höõu ñeå laøm sao cho moïi ñoái
töôïng thoâng hieåu vaø tham gia tích cöïc.
- Vieäc löïa choïn DNNN hoaëc boä phaän DNNN ñeå tieán haønh coå phaàn hoùa
theo Nghò ñònh 44/1998/NÑ-CP phaûi coù ñuû ñieàu kieän, hieäu quaû haáp daãn ñoái vôùi
ngöôøi mua coå phaàn. Maët khaùc khi ñaõ leân danh saùch, loä trình coå phaàn hoùa thì
UBND tænh phaûi coù söï chæ ñaïo kieân quyeát thöïc hieän keá hoaïch coå phaàn hoùa; phaûi
xoùa boû nhöõng caûn trôû töø noäi boä doanh nghieäp khieán tieán ñoä coå phaàn hoùa bò keùo
daøi. Ñoù laø töø nhaän thöùc vaø lôïi ích caù nhaân cuûa moät vaøi laõnh ñaïo DNNN khoâng
muoán coå phaàn hoùa do sôï maát ñaëc quyeàn, ñaëc lôïi.
- Giaûi quyeát trieät ñeå nhöõng vaán ñeà phaùt sinh veà taøi chính trong giai ñoaïn
quyeát ñònh giaù trò doanh nghieäp vaø quyeát ñònh chuyeån DNNN thaønh Coâng ty Coå
phaàn vì trong thôøi gian naøy, khi quyeát toaùn cuï theå coù nhöõng doanh nghieäp seõ
phaùt sinh loã. Neáu khoâng xöû lyù thì doanh nghieäp seõ gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc
baøn giao sang Hoäi ñoàng quaûn trò. Baûn thaân Hoäi ñoàng quaûn trò raát mong muoán khi
Trang 70/ 75
nhaän baøn giao thì tình hình taøi chính phaûi hoaøn toaøn trong saïch. Maëc khaùc nhöõng
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
taøi saûn khoâng ñöa vaøo giaù trò doanh nghieäp, khi coå phaàn hoùa caàn coù cô cheá cuï theå
ñeå giaûi quyeát.
- Caàn nghieân cöùu ñeå traùnh tieâu cöïc trong vieäc ñònh giaù thaáp taøi saûn vaø coù
ngöôøi truïc lôïi, cuõng khoâng ñaùnh giaù taøi saûn quaù cao ñeå khoâng thöïc hieän ñöôïc
vieäc coå phaàn hoùa, coù theå thueâ cô quan chuyeân nghieäp ñeå ñònh giaù giaù trò doanh
nghieäp.
- Caàn taêng cöôøng hôn nöõa tính coâng khai vaø cung caáp nhöõng thoâng tin
ñaùng tin caäy, kòp thôøi veà tình hình taøi chính vaø hoaït ñoäng hieän taïi cuõng nhö
phöông höôùng saûn xuaát kinh doanh trong töông lai cuûa caùc doanh nghieäp tröôùc vaø
Trang 71/ 75
sau khi coå phaàn hoùa.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
KEÁT LUAÄN
Trong nhöõng naêm qua ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang tieáp tuïc phaùt trieån
oån ñònh, nhieàu chæ tieâu chuû yeáu naêm sau cao hôn naêm tröôùc treân caùc lónh vöïc
khai thaùc, nuoâi troàng cheá bieán xuaát khaåu. Saûn löôïng khai thaùc taêng oån ñònh, taøu
thuyeàn phaùt trieån nhanh theo höôùng ñaùnh baét xa bôø. Cô sôû haï taàng caùc beán, caûng
caù ñöôïc ñaàu tö taêng theâm. Caùc nhaø maùy cheá bieán ñoâng laïnh töøng böôùc ñöôïc ñaàu
tö naâng caáp, KNXK gia taêng oån ñònh. NTTS coù böôùc phaùt trieån nhanh veà dieän
tích, saûn löôïng nhaát laø nuoâi toâm. Ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu laø do ngaønh ñaõ thöïc
hieän nhieàu giaûi phaùp lôùn trong ñoù coù giaûi phaùp veà voán ÑT. Tuy nhieân so vôùi tieàm
naêng lôïi theá cuûa tænh thì voán ÑT cho ngaønh trong nhöõng naêm qua chöa töông
xöùng; voán ÑT boû ra coøn raát thaáp. Maëc duø toång soá voán ÑT cho ngaønh Thuûy saûn laø
coøn khieâm toán nhöng hieäu quaû ñaàu tö cuûa ngaønh laø raát roõ reät. Töø naêm 2001 trôû
laïi ñaây nhôø ñaàu tö thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo tinh thaàn Nghò
quyeát 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû maø GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn taêng
tröôûng nhanh. Toác ñoä taêng bình quaân GDP haèng naêm cuûa khai thaùc vaø NTTS giai
ñoaïn 2001-2003 laø 19,22% trong ñoù khai thaùc taêng 7,33%, nuoâi troàng taêng
65,23%. Ñieàu naøy cho thaáy ñaàu tö vaøo thuûy saûn raát coù hieäu quaû. Qua ñaây cuõng
ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm, ñoù laø ñaàu tö ñuùng höôùng, taäp trung vaøo caùc khaâu ñoät
phaù, caùc lónh vöïc troïng ñieåm. Do vaäy trong thôøi gian tôùi caàn taäp trung ñaàu tö theo
ñònh höôùng cuûa ngaønh ñaõ ñeà ra; tieáp tuïc chuyeån ñoåi cô caáu ñaàu tö theo höôùng
coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ngheà caù, öu tieân ñaàu tö phaùt trieån NTTS vaø cheá
bieán xuaát khaåu caùc saûn phaåm coù giaù trò cao ñeå taêng tích luõy, taùi ñaàu tö môû roäng
Trang 72/ 75
cuûa ngaønh, chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng thoân, ven bieån./.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PGS-TS Döông Thò Bình Minh - Lyù thuyeát Taøi chính Tieàn teä-NXB Giaùo 1.
duïc 1999.
2. PTS Nguyeãn Ñaêng Dôøn - Tín duïng vaø nghieäp vuï ngaân haøng – NXB Taøi
chính 1998.
3. TS Nguyeãn Baïch Nguyeät vaø TS Töø Quang Phöông – Giaùo trình kinh teá
Ñaàu tö – NXB Thoáng keâ 2003.
4. Chöông trình phaùt trieån Thuûy saûn ñeán naêm 2010 cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh
Kieân Giang.
5. Chöông trình XKTS ñeán naêm 2010 cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
6. Baùo caùo toång keát tình hình thöïc hieän keá hoaïch 5 naêm (1996-2000) cuûa
ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
7. Baùo caùo tình hình trieån khai thöïc hieän NQ05 ngaøy 18/12/1998 cuûa Tænh uûy
Kieân Giang veà phaùt trieån kinh teá bieån, haûi ñaûo ven bieån tænh Kieân Giang ñeán
naêm 2010.
8. Baùo caùo sô keát tình hình chuyeån ñaát hoang, ñaát saûn xuaát luùa keùm hieäu quaû
sang nuoâi toâm naêm 2002 cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang.
9. Baùo caùo keát quaû thöïc hieän chæ thò 20-CT/TW ngaøy 22/9/1997 cuûa Boä Chính
trò veà phaùt trieån Kinh teá bieån cuûa Sôû Thuûy saûn Kieân Giang.
10. Baùo caùo keát quaû nuoâi troàng thuûy saûn naêm 2000 ñeán naêm 2003 cuûa ngaønh
Thuûy saûn Kieân Giang.
11. Baùo caùo veà vieäc ñaùnh giaù tình hình phaùt trieån kinh teá thuûy saûn 2 naêm röôõi
thöïc hieän NQ04 Ñaûng Boä tænh Kieân Giang laàn VII.
12. Baùo caùo toång keát ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang qua caùc naêm töø 1996-
2003.
13. Baùo caùo toång keát ñaàu tö xaây döïng cô baûn 5 naêm 1996-2000, phöông höôùng
Trang 73/ 75
ñaàu tö xaây döïng cô baûn 5 naêm 2001-2005 cuûa Boä Thuûy saûn.
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
14. Baùo caùo toång keát hoaït ñoäng ngaân haøng Nhaø nöôùc, chi nhaùnh tænh Kieân
Giang naêm 2001-2002-2003.
15. Baùo caùo nuoâi troàng thuûy saûn ôû caùc tænh ven bieån – 1 naêm thöïc hieän Nghò
quyeát 09/2000/NQ-CP cuûa Chính phuû – Boä Thuûy saûn.
16. Baùo caùo sô keát 3 naêm thöïc hieän chöông trình phaùt trieån xuaát khaåu thuûy saûn
– Boä Thuûy saûn.
17. Baùo caùo toùm taét ñònh höôùng phaùt trieån coâng ngheä khai thaùc vaø cheá bieán
thuûy saûn phuïc vuï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang (2001-2010).
18. Baùo caùo keát quaû nuoâi troàng thuûy saûn naêm 2002 vaø bieän phaùp thöïc hieän keá
hoaïch nuoâi troàng thuûy saûn naêm 2003 Boä Thuûy saûn.
19. PGS-TS Hoaøng Thò Chænh – Phaùt trieån Thuûy saûn Vieät Nam – Nhöõng luaän
cöù vaø thöïc tieãn – NXB Noâng nghieäp TP.HCM 2003.
20. Vuõ Tieán Khu – Moät soá giaûi phaùp cô baûn veà hoaït ñoäng tín duïng nhaèm ñaåy
maïnh phaùt trieån ngaønh saûn xuaát vaø cheá bieán thuûy haûi saûn TP.HCM – Luaän vaên
Thaïc só kinh teá – TP.HCM 2002.
21. Löông Thanh Phöông – Phöông höôùng vaø giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu
quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn tænh Kieân Giang
– Luaän vaên Thaïc só khoa hoïc kinh teá - Haø Noäi 2004.
22. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm huyeän Hoøn Ñaát ñeán naêm 2010 – Phaân vieän
kinh teá – Quy hoaïch Boä Thuûy saûn – naêm 2002.
23. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm huyeän Kieân Löông ñeán naêm 2010 – Phaân vieän
kinh teá – Quy hoaïch Boä Thuûy saûn – naêm 2002.
24. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm Thò xaõ Haø Tieân ñeán naêm 2010 – Phaân vieän
kinh teá – Quy hoaïch Boä Thuûy saûn – naêm 2002.
25. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm huyeän An Bieân ñeán naêm 2010 – Vieän nghieân
Trang 74/ 75
cöùu nuoâi troàng Thuûy saûn II – Boä Thuûy saûn – naêm2002
Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá
26. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm huyeän An Minh ñeán naêm 2010 – Vieän nghieân
cöùu nuoâi troàng Thuûy saûn II – Boä Thuûy saûn – naêm 2002.
27. Quy hoaïch chi tieát nuoâi toâm huyeän Vónh Thuaän ñeán naêm 2010 – Vieän
Trang 75/ 75
nghieân cöùu nuoâi troàng Thuûy saûn II – Boä Thuûy saûn.
