1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 4
SÁNG KIẾN
Tên đề tài:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG TỰ QUẢN THỜI GIAN
NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP VÀ RÈN LUYỆN CHO
HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TẠI TRƯỜNG
THPT ĐÔ LƯƠNG 4, TỈNH NGHỆ AN”
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM
Tác giả:
Trần Thị Nga – ĐT: 0889.78.79.68
Phan Văn Thành – ĐT: 0931.366.857
Lê Văn Tư – ĐT:0983741160
Tháng 4/2024
1
PHẦN I - MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Patch Adams một bác sĩ người Mỹ viết: “Bạn phải biết mình muốn gì. Đây là
trọng tâm để hành động theo ý định của bạn. Khi bạn biết mình muốn gì, bạn sẽ
nhận ra rằng tất cả những gì còn lại lúc này là quản lý thời gian.” Câu nói trên đã
hướng tới vấn đề quản lý thời gian trong cuộc sống để biến thời gian mỗi ngày
thành giá trị của cả đời người mình mong muốn.
Thời gian là phép màu. Buổi sáng, bạn thức dậy, thì này, túi bạn đã đầy 24
giờ trong cái chuỗi thời gian của đời bạn. Hai mươi bốn giờ đó là của bạn đấy,
không có của cải nào quý hơn. Không ai cướp được bảo vật đó của bạn. Mà cũng
không ai lãnh nó nhiều hơn hoặc ít hơn bạn. Thật là một chế độ dân chủ lí tưởng.
Trong cái xứ sở của thời gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau.
Thiên tài cũng không được hưởng thêm, dù chỉ là một giờ mỗi ngày. Và cũng
không có hình phạt. Bạn phung phí thời gian quí báu của bạn ra sao tùy ý, sự tiếp
tế cũng không vì vậy mà ngừng lại. Nhưng bạn cũng không có thể tiêu non thời
gian được. Không thể nào mang nợ! Bạn chỉ có thể tiêu phí thời gian đã qua;
không thể tiêu phí được ngày mai.
Thời gian là một trong hai phạm trù xác định sự tồn tại của sự vật hiện
tượng. Thời gian là điều kiện cần thiết cho mọi hoạt động của con người là yếu
tố rất quan trọng chi phối sự thành bại của các hoạt động ấy. Thế nhưng Trong
nhịp sống hiện nay, nhiều hoạt động, hình thức sinh hoạt, giải trí, những cuộc
điện thoại, email, sự cám dỗ của mạng xã hội, Youtube và các trang web tin tức
liên tục cập nhật, bạn bè xung quanh sẽ dành nhiều thời gian thích chơi đùa hơn
việc học, bạn bè sẽ thường xuyên ghé sang chỗ bạn để tán gẫu khiến bạn không
thể nào hoàn thành bài vở, hiệu suất làm việc hay học tập của bạn có khả năng
tụt dốc không phanh; làm đứt gãy đà làm việc và phá vỡ khả năng duy trì tập
trung của chúng ta, đốt cháy năng lượng thời gian một cách ghê sợ mà hình
chung chúng ta không hề thấy.
Do đó, giải pháp thông minh cho vấn đề này chính là bạn bắt đầu học cách
rèn luyện kỹ năng tự quản thời gian thành một thói quen. Điều mấu chốt cho vấn
đề này, cần phải có những chiến lược phù hợp. Và giáo dục kỹ năng quản lý thời
gian sẽ giúp các em học sinh thực hành những phương pháp đơn giản cải thiện sự
sao nháng học tập, lãng phí thời gian vào những trò chơi tiêu khiển vô bổ, hình
thành và phát triển nhân cách duy trì tinh thần giàu năng lượng để hiện thực hóa
các mục tiêu quan trọng cuộc đời.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Một số biện
pháp giáo dục kỹ năng tự quản thời gian nhằm nâng cao hiệu quả học tập và
rèn luyện cho học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT Đô
Lương 4, Nghệ An.” với mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm của mình cho các
2
đồng nghiệp và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành và phát triển
những năng lực chung cần có ở con người trong xã hội hiện đại.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
- Đề xuất một số giải pháp giúp phát triển kỹ năng tự quản lý thời gian cho
học sinh trung học phổ thông.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển kĩ năng tự quản lý thời gian cho học
sinh trung học phổ thông.
- Khảo sát và đánh giá thực trạng kĩ năng tự quản lý thời gian cho học sinh
trung học phổ thông Đô Lương 4, tỉnh Nghệ An.
- Đề xuất một số kinh nghiệm giúp phát triển kĩ năng tự quản lý thời gian cho
học sinh trung học phổ thông.
- Khảo nghiệm tính khả thi của các giải pháp.
3. Giới hạn nghiên cứu
- Giới hạn nội dung: Đề tài tập trung vào nghiên cứu thực trạng và đề xuất
một số giải pháp để phát triển kĩ năng tự quản lý thời gian của học sinh THPT.
- Địa bàn nghiên cứu: Học sinh trường THPT Đô Lương 4, tỉnh Nghệ An.
- Thời gian nghiên cứu: Trong 2 năm học: 2022 – 2023 và 2023 - 2024
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết
- Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu lý luận về phát triển kĩ năng tự
quản lý thời gian cho học sinh THPT để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
4.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp quan sát
4.3. Các phương pháp thống kê toán học
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để thu thập số liệu, xử lý số liệu
định lượng kết quả nghiên cứu xây dựng cơ sở thực tiễn, từ đó đề xuất các biện
pháp phát triển kĩ năng tự quản lý thời gian của học sinh THPT.
5. Tính mới của đề tài
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về kĩ năng tự quản lý thời gian của học sinh THPT
- Làm sáng tỏ thực trạng kĩ năng tự quản lý thời gian của học sinh THPT Đô
Lương 4, tỉnh Nghệ An.
- Đề xuất được một số kinh nghiệm giúp phát triển kĩ năng tự quản lý thời
gian học sinh THPT.
- Kết quả nghiên cứu đề tài trở thành tài liệu tham khảo cho công tác giáo dục
trong các trường phổ thông.
3
PHẦN II - NỘI DUNG
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Các khái niệm cơ bản đề tài
1.1. Khái niệm về thời gian
Thời gian là một khái niệm để diễn tả trình tự xảy ra của các sự kiện nhất
định, biến cố và thời gian kéo dài của chúng. Thời gian được xác định bằng số
lượng các chuyển động của các đối tượng có tính lặp lại và thường có một thời
điểm làm mốc gắn với một sự kiện nào đó.
Đặc điểm của thời gian
- Thời gian là của chung đối với tất cả mọi người và nó là một hằng số.
- Thời gian không nhìn thấy bằng mắt thường nhưng chúng luôn luôn vận
động và không bao giờ ngừng lại được.
- Thời gian không thể tự ý điều chỉnh.
- Thời gian không thể mang ra để mua bán hoặc dùng trao đổi.
1.2. Khái niệm về kĩ năng
Hiện nay ở trên thế giới và ở Việt Nam có rất nhiều khái niệm về kỹ năng từ
các quan niệm khác nhau của các nhà khoa học, có thể khái quát quan niệm về kỹ
năng theo 3 hướng sau:
Thứ nhất, kỹ năng trước hết được thể hiện thông qua các thao tác, mặt kỹ thuật
của hành động/ hoạt động. Không có kĩ năng chung chung, trừu tượng tách rời khỏi
hoạt động. Chủ thể có kỹ năng hành động đồng nghĩa với hành động có kỹ năng.
Thứ hai, kỹ năng là sự vận dụng những tri thức, kinh nghiệm đã có vào từng
trường hợp cụ thể, phù hợp với mục đích và điều kiện của hoạt động.
Thứ ba, hành động có kỹ năng tức là hành động phải đem lại một hiệu quả
nhất định, nói cách khác kỹ năng phải được thể hiện ở tính đúng đắn, mức độ thành
thạo, sáng tạo, linh hoạt...
Từ những nội hàm cơ bản này có thể hiểu kỹ năng là khả năng thực hiện có
hiệu quả hành động hoạt động cụ thể phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh xác định
trên cơ sở vận dụng tri thức kinh nghiệm của cá nhân.
1.3. Khái niệm kĩ năng tự quản lý thời gian
Quản lý thời gian là gì? Quản lý thời gian là việc lên kế hoạch và tổ chức
thời gian cho từng việc cụ thể, chi tiết và bạn phải hoàn thành các công việc đúng
theo như lộ trình đã đặt ra trong khoảng thời gian đó.
Kỹ năng quản lý thời gian là gì? Là kỹ năng sử dụng và kiểm soát tốt thời
gian của mình. Có kỹ năng quản lý thời gian, bạn có thể biết cách phân bổ thời
gian thực hiện các công việc một cách hợp lý, nhanh chóng và hoàn thiện.
Kỹ năng quản lý thời gian bao gồm.
• Kỹ năng thiết lập mục tiêu.
4
• Kỹ năng tổ chức, sắp xếp.
• Kỹ năng lập kế hoạch.
• Kỹ năng quản trị.
• Kỹ năng kiểm soát.
2. Giá trị của thời gian và vai trò của việc phát triển kĩ năng tự quản lý thời gian
2.1. Giá trị của thời gian
Giá trị: Thời gian được coi là quý giá vì nó là một tài nguyên không thể tái
tạo. Điều này thúc đẩy chúng ta tận dụng mỗi khoảnh khắc để sống ý nghĩa và tận
hưởng cuộc sống.
Thời gian có ý nghĩa rất sâu sắc trong cuộc sống của chúng ta, từ việc tạo nên
sự tồn tại và tiến hóa, cho đến việc hiểu về quá khứ, trải nghiệm hiện tại và lập kế
hoạch cho tương lai. Thời gian là một tài nguyên vô cùng quý giá và định hình
cách chúng ta sống và tồn tại trong vũ trụ này.
Thời gian đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh của cuộc sống và vũ trụ:
Quá trình thay đổi: Thời gian là nguyên nhân tạo nên sự thay đổi, phát triển,
và tiến hóa của mọi sự vật và hiện tượng trong vũ trụ. Nó làm cho mọi thứ từ con
người, động vật, thực vật, cho đến các hành tinh và sao chổi, đều có thể tồn tại và
phát triển theo thời gian.
Hiểu về quá khứ: Thời gian cho phép chúng ta xem xét quá khứ, học hỏi từ
lịch sử và kinh nghiệm của nhân loại. Qua việc theo dõi và nghiên cứu thời gian, ta
có thể hiểu rõ hơn về nguồn gốc và tiến hóa của cuộc sống.
Hiện tại và lựa chọn: Thời gian giúp ta có thể sống và trải nghiệm hiện tại.
Nó cho phép ta tồn tại trong không gian này và thực hiện các lựa chọn trong cuộc
sống, từ việc quyết định công việc, học tập, tận hưởng, cho đến xây dựng mối quan
hệ và hạnh phúc.
Tương lai và kế hoạch: Thời gian giúp ta có thể lập kế hoạch và chuẩn bị
cho tương lai. Ta có thể đặt ra mục tiêu, hoạch định công việc và tạo ra những kế
hoạch để đạt được thành tựu trong tương lai.
2.2. Vai trò của kỹ năng quản lý thời gian
Lợi ích của việc quản lý thời gian hiệu quả giúp tận dụng tối đa thời gian và
năng lực của mình, đạt được thành tựu và cân bằng trong cuộc sống, tạo ra sự thịnh
vượng và hạnh phúc.
2.2.1. Kỹ năng nâng cao năng suất làm việc
Quản lý thời gian hợp lý là chìa khóa để nâng cao năng suất làm việc. Với
những công việc khác nhau, bạn có cách sắp xếp và phân loại mức độ ưu tiên để
hoàn thành khác nhau.
Với lịch trình lên sẵn theo kế hoạch, bạn sẽ bám sát được các nội dung công việc.
Từ đó, bạn sẽ tốn ít công sức hơn trong việc suy nghĩ và sắp xếp trình tự công việc.
2.2.2. Kỹ năng cân bằng giữa công việc và cuộc sống