1
LỜI GIỚI THIỆU
Mô đun Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống khởi động và đánh lửa là mô
đun chuyên môn ngành bắt buộc, được thực hiện sau khi học xong các môn học
và mô đun sau: Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng; Ngoại ngữ; Cơ kỹ
thuật; Vật liệu cơ khí; Vẽ kỹ thuật; Thực hành nguội cơ bản; Thực hành hàn cơ
bản; Kỹ thuật chung về ô tô; Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật; Điện kỹ
thuật, Điện tử cơ bản, Bảo dưỡng và sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền;
Chính trị; Pháp luật; Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống làm mát; Bảo dưỡng và
sửa chữa hệ thống nhiên liệu động cơ xăng; Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống
nhiên liệu động cơ diesel;... Mô đun này được bố trí giảng dạy ở học kỳ IV của
khóa học và có thể bố trí dạy song song với các môn học, mô đun sau: Tin học;
Bảo dưỡng và sửa chữa trang bị điện ô tô; bảo dưỡng và sửa chữa- hệ thống
truyền lực; bảo dưỡng và sửa chữa- hệ thống phanh, bảo dưỡng và sửa chữa hệ
thống lái;...
Giáo trình được biên soạn theo chương trình khung do tổng cục dạy nghề
ban hành. Mặc dù trong quá trình biên soạn, người biên soạn đã sưu tầm rất
nhiều nguồn tài liệu khác nhau và chỉnh sửa nhiều lần song không tránh khỏi
thiếu sót.
Chúng tôi xin trân thành cảm ơn sự đóng góp quý báu của các độc giả để
lần tái bản sau quyển sách sẽ hoàn chỉnh hơn.
2
MỤC LỤC
TT
TRANG
1
Lời giới thiệu
1
2
Mục lục
2
3
Giáo trình mô đun
3
4
Bài 1: Hệ thống khởi động
4
5
Bài 2: Sửa chữa và bảo dưỡng máy khởi động
11
6
Bài 3: Sửa chữa , bảo dưỡng rơ le khởi động
27
7
Bài 4: Bảo dưỡng và sửa chữa ắc quy
34
8
Bài 5: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống đánh lửa bằng ắc
quy
47
9
Bài 6: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống đánh lửa bằng
điện tử có tiếp điểm
58
10
Bài 7: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống đánh lửa bằng
điện tử không tiếp điểm, có rô to
67
11
Bài 8: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống đánh lửa bằng
điện tử không tiếp điểm và rô tô
83
12
Bài 9: Bài 6: Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống đánh lửa
ma nhê tô
107
13
Bài 10: Sửa chữa và bảo dưỡng bộ chia điện
112
14
Bài 11: Sửa chữa và bảo dưỡng cơ cấu điều chỉnh góc
đánh lửa sớm bằng ly tâm
118
15
Bài 12: Sửa chữa và bảo dưỡng cơ cấu điều chỉnh góc
đánh lửa sớm bằng ốc tan
122
16
Bài 13: Sửa chữa và bảo dưỡng cơ cấu điều chỉnh góc
đánh lửa sớm bằng chân không
125
17
Bài 14: Bảo dưỡng bô bin cao áp
128
18
Bài 15: Bảo dưỡng bugi và khóa điện
134
3
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: BẢO DƯỠNG VÀ SỬA CHỮA HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG,
ĐÁNH LỬA
Mã số mô đun: MĐ 38
Vị trí, tính chất của mô đun.
- Vị trí của mô đun: mô đun được thực hiện sau khi học xong các môn học
và mô đun sau: Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng; Ngoại ngữ; Cơ kỹ
thuật; Vật liệu cơ khí; Vẽ kỹ thuật Thực hành nguội cơ bản; Thực hành hàn cơ
bản; Kỹ thuật chung về ô tô; Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật;điện kỹ
thuật, điện tử cơ bản, SC-BD cơ cấu trục khuỷu thanh truyền... Mô đun này
được bố trí giảng dạy ở học kỳ III của khóa học và có thể bố trí dạy song song
với các môn học, mô đun sau: chính trị; pháp luật; SC-BD hệ thống làm mát;
SC-BD hệ thống nhiên liệu động cơ xăng;...
- Tính chất của mô đun: mô đun chuyên môn nghề bắt buộc.
Mục tiêu mô đun: Học xong mô đun này học viên sẽ có khả năng:
Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ chung của hệ thống khởi động và
hệ thống đánh lửa trên ô tô.
Giải thích được sơ đồ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động chung của hệ thống
khởi động và hệ thống đánh lửa.
Trình bày được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các bộ phận của hệ
thống khởi động và hệ thống đánh lửa ô tô.
Phân tích được những hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng trong hệ thống khởi
động và hệ thống đánh lửa ô tô.
Trình bày đng phương pháp kiểm tra, sữa chữa và bảo dưỡng những hư
hỏng của các bộ phận thuộc hệ thống khởi động và hệ thống đánh lửa.
Tháo lắp, kiểm tra và bảo dưỡng, sửa chữa các chi tiết, bộ phận đng quy
trình, quy phạm và đng các tiêu chun kỹ thuật trong sửa chữa.
Sử dụng đng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đảm bảo
chính xác và an toàn.
4
Bài 1: HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu của bài: Học xong bài này người học có khả năng:
- Phát biểu đng yêu cầu, nhiệm vụ hệ thống khởi động trên ô tô.
- Giải thích được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống khởi
động.
- Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra, bảo dưỡng bên ngòai các bộ phận của
hệ thống khởi động ô tô đng yêu cầu kỹ thuật.
- Nghiêm tc trong quá trình học tập, đảm bảo an toàn cho người và thiết
bị, đảm bảo vệ sinh nơi thực tập.
Nội dung bài học
1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống khởi động.
1.1. Nhiệm vụ.
Để khởi động động cơ đốt trong cần phải truyền cho trục khuỷu của nó
một mô men làm cho trục khuỷu quay với số vòng quay nhất định đủ để nổ
máy. Muốn làm cho trục khuỷu động cơ quay cần phải cấp cho nó một mô men
thắng được lực ma sát của động cơ, mô men quán tính của các chi tiết trong
động cơ nhất là bánh đà và lực cản của khí bị nén trong xi lanh.
Cơ cấu khởi động chủ yếu trên ô tô hiện nay là khởi động bằng động cơ
điện một chiều. tốc độ khởi động của động cơ xăng phải trên 50 v/p, đối với
động cơ diesel phải trên 100 v/p.
1.2. Yêu cầụ .
- Máy khởi động phải quay được trục khuỷu động cơ với tốc độ thấp nhất
mà động cơ có thể nổ được.
- Nhiệt độ làm việc không được quá giới hạn cho phép.
- Phải bảo đảm khởi động lại nhiều lần.
- Tỷ số truyền từ bánh răng của máy khởi động đến bánh răng của bánh
đà nằm trong giới hạn từ 9 đến 18 lần.
- Chiều dài, điện trở dây dẫn nối từ ắc quy máy khởi động phải nằm trong
giới hạn quy định ( thường nhỏ hơn 1m ).
- Moment truyền động phải đủ để khởi động động cơ.
5
1.3. Phân loại hệ thống khởi động: Để khởi động động cơ, người ta dùng
nhiều phương pháp khác nhau:
- Khởi động bằng tay quay: Dùng tay quay quay trục khuỷu động cơ với
tốc độ tối thiểu để động cơ nổ máy. Hiện nay loại này không còn dùng trên ô
tô.
- Khởi động bằng động cơ điện: Dùng động cơ điện dẫn động trục
khuỷu động cơ quay với tốc độ nhất định. Loại này giảm được lực tác động và
đảm bảo an toàn cho người lái khi khởi động động cơ. Hệ thống khởi động
bằng điện có 2 loại: Loại điều khiển trực tiếp, loại điều khiển gián tiếp
- Khởi động bằng khí nén có áp suất cao: Dùng khí nén có áp suất cao
cung cấp vào xi lanh động cơ làm cho trục khuỷu quay đến tốc độ khởi động.
Loại này ít được dùng vì cần có bình chứa khí nén áp suất cao nên rất nguy
hiểm.
- Khởi động bằng máy lai: Loại này dùng động cơ có công suất nhỏ để
khởi động cho động cơ chính có công suất lớn. Động cơ chính thường là động
cơ diesel.
2. Sơ đồ cấu tạo và nguyên hoạt động của hệ thống khởi động bằng điện.
2.1. Sơ đồ cấu tạo.
1. ắc quy 2. Khoá điện 3. Máy khởi động