Giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng p1

Chia sẻ: Gsgsdd Gegweg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Theo quan niệm phổ biến trên thế giới thì sản xuất được hiểu là quá trình tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Ở nước ta lâu nay có một số người thường cho rằng chỉ có những doanh nghiệp chế tạo, sản xuất các sản phẩm vật chất có hình thái cụ thể như xi măng, tủ lạnh,... mới gọi là các đơn vị sản xuất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng p1

Giáo trình tư duy địa chính trị và thế giới phẳng 191 BA S H I T Th thông i p toàn th c a anh là gì? Tôi h i Rajesh, trư c khi ra i v i cái u tôi quay cu ng. “Thông i p c a tôi là cái ang x y ra bây gi ch là cái ch m c a t ng băng… i v i m i ngư i cái th c s c n là nh n ra s th c r ng có m t s thay i cơ b n x y ra trong cách ngư i ta s làm vi c. Và m i ngư i s ph i c i thi n mình và có kh năng c nh tranh. ơn gi n s ch có m t th trư ng toàn c u. Nhìn ây, chúng tôi v a t lô mũ [bóng chày] cho Dhruva bi u. Chúng là t Sri lanka.” Không t m t nhà máy Nam Bangalore à? Tôi h i. “Không t Nam Bangalore,” Rajesh nói, “dù cho Bangalore là m t trong các trung tâm xu t kh u áo qu n. Trong ba hay b n báo giá mũ mà chúng tôi nh n ư c, [mũ Sri Lanka] này là t t nh t v m t ch t lư ng và giá h p lí, và chúng tôi nghĩ k t thúc là tuy t v i.” “B n s th y tình hình này ti n tri n,” Rajesh k t lu n. “N u b n th y t t c năng l c này toát ra t nh ng ngư i n , ó là vì chúng tôi ã b thua thi t và chúng tôi có ngh l c ó t ưc ph n nào và t t i ó… n s là m t siêu cư ng và chúng tôi s th ng tr .” Th ng tr ai? Tôi h i. Rajesh cư i s l a ch n t c a riêng mình. “Không ph i là th ng tr b t c ai. ó là i u quan tr ng. Không còn ai cai tr n a. Nó là v làm sao b n có th t o ra m t cơ h i l n cho b n thân mình và gi ch t l y nó ho c ti p t c t o ra các cơ h i m i nơi b n có th phát t. Tôi nghĩ ngày nay s th ng tr ó là v hi u qu , là v c ng tác, là v tính c nh tranh và là v là m t u th . Nó là v v n gi cho mình s c s o và trong cu c chơi… Bây gi th gi i là m t sân bóng á và b n ph i s c s o trong i bóng, i chơi trên sân ó. N u b n không gi i, b n s ph i ng i [rìa] và xem tr n u. Th thôi.” “ZIPPIE” TI NG TRUNG QU C NÓI TH NÀO? N hư Bangalore mư i năm trư c ây, ch t t nh t g p các zippie B c Kinh ngày nay là hàng [ngư i] t i b ph n lãnh s c a s quán Hoa Kì. B c Kinh mùa hè năm 2004, tôi phát
192 TH GI I LÀ PH NG hi n ra r ng s truy lùng c a sinh viên Trung Qu c ki m visa i h c hay i làm Mĩ là căng n m c nó ã ra các Internet chat room dành riêng, nơi các sinh viên Trung Qu c trao i các câu chuy n v nh ng lí l nào có hi u qu nh t v i nhân viên nào c a lãnh s s quán Mĩ. H th m chí còn cho các nhà ngo i giao Hoa Kì các tên như “N th n Amazon,” “Lão Hói Quá Cao,” và “Gã p trai.” Các sinh viên Trung Qu c xác nh chi n lư c i v i Internet m t cách căng n th nào ư c b c l , các viên ch c s quán Hoa Kì cho tôi bi t, khi m t hôm m t viên ch c lãnh s Hoa Kì, m t ngư i m i, ã nghe h t sinh viên này n sinh viên khác n trư c anh v i cùng cách mà chat room nào ó ã g i ý là s có k t qu nh n ư c visa: “Tôi mu n sang Mĩ tr thành m t giáo sư n i ti ng.” Sau khi nghe th su t ngày, viên ch c Hoa Kì thình lình ng c nhiên th y m t sinh viên n trư c m t anh và nói, “M em có m t chân gi và em mu n sang Mĩ h c làm th nào làm m t chân gi t t hơn cho m em.” Viên ch c khuây kho nghe m t cách m i n m c anh ta b o c u, “C u bi t, ây là chuy n hay nh t tôi ã nghe c ngày. Tôi th c s chào m ng c u. Tôi s cho c u visa.” Và b n oán xem. Ngày hôm sau, m t lũ sinh viên xu t hi n s quán nói r ng chúng mu n visa sang Mĩ h c làm th nào làm các chân gi t t hơn cho m chúng. Nói chuy n v i các viên ch c s quán Hoa Kì B c Kinh, h là nh ng ngư i gi c ng cho các visa này, mau chóng tr nên hi n nhiên v i tôi r ng h có c m tư ng pha tr n v quá trình này. M t m t, h vui là r t nhi u ngư i Trung Qu c mu n n Mĩ hc hay làm vi c. M t khác, h mu n c nh báo gi i tr Mĩ: Các b n có hi u rõ ư ng c a các b n s th nào? Như m t viên ch c s quán Hoa Kì B c Kinh b o tôi, “Cái tôi th y x y ra [ Trung Qu c] là cái ã x y ra trong nhi u th p niên ph n còn l i c a Châu Á – các cơn s t kĩ thu t, sinh l c bao la c a ngư i dân. Tôi ã th y nó nơi khác, nhưng bây gi nó x y ra ây.” Tôi ã n thăm [ i h c] Yale mùa xuân 2004. Khi tôi ang d o qua sân trong trung tâm, g n tư ng Elihu Yale, hai tua nói ti ng Hoa i qua, v i các khách du l ch Trung Qu c thu c m i l a tu i. Ngư i Trung Qu c b t u chu du th gi i v i s lư ng ông, và do Trung Qu c ti p t c phát tri n n m t xã h i m hơn, r t có
193 BA S H IT kh năng là các khách du l ch Trung Qu c s làm thay i toàn b ngành du l ch th gi i. Nhưng ngư i Trung Qu c không i thăm Yale ch thán ph c ivy [nhóm trư ng n i ti ng ông B c Mĩ]. Hãy xem th ng kê t văn phòng nh n h c c a Yale. Khoá h c mùa thu 1985 có 71 sinh viên và sinh viên cao h c t Trung Qu c và 1 t Liên Xô. Khoá mùa thu 2003 có 297 sinh viên và sinh viên cao h c Trung Qu c và 23 sinh viên Nga. T ng s sinh viên qu c t c a Yale là t 836 trong khoá mùa thu 1985 lên 1.775 trong khoá 2003. ơn xin h c t các h c sinh trung h c Trung Qu c và Nga vào Yale v i tư cách sinh viên i h c ã tăng t t ng 40 ngư i Trung Qu c cho khoá 2001 lên 276 cho khoá 2008, và 18 h c sinh Nga cho khoá 2001 lên 30 cho khoá 2008. Năm 1999, Yiting Liu, m t n sinh t Chengdu, Trung Qu c, ã ư c ch p nh n vào Harvard v i h c b ng toàn ph n. B m cô sau ó ã vi t m t cu n c m nang t - làm-nên v h ã lo li u chu n b con gái h ra sao ư c ch p nh n vào Harvard. Cu n sách, b ng ti ng Hoa, có nhan Cô gái Harvard Yiting Liu, ưa ra “các phương pháp ư c ch ng minh m t cách khoa h c” ưa tr con Trung Qu c c a b n vào Hardvard. Cu n sách tr thành m t cu n best seller r t nhanh Trung Qu c. 3 tri u b n ã ư c bán n năm 2003 và ra hàng tá sách nhái v làm th nào ưa con b n vào Columbia, Oxforrd, hay Cambridge. Trong khi nhi u ngư i Trung Qu c khát khao vào Harvard và Yale, h không ch i vòng quanh vào m t trư ng i h c Mĩ. H cũng th xây d ng [các trư ng] riêng c a h trong nư c. Năm 2004, tôi là m t di n gi cho k ni m 150 năm c a trư ng i h c Washington St. Louis, m t trư ng n i ti ng m nh v khoa h c và kĩ thu t. Mark Wrighton, hi u trư ng chín ch n c a trư ng, và tôi ang tán g u trư c l k ni m. Ông thoáng nh c n r ng mùa xuân 2001 ông ã ư c m i (cùng v i nhi u nhà lãnh o hàn lâm nư c ngoài và Mĩ) n i h c Thanh Hoa B c Kinh, m t trư ng t t nh t Trung Qu c, d l k ni m l n th chín mươi c a trư ng. Ông nói tho t tiên gi y m i ã khi n ông gãi u: Vì sao b t m t i h c nào l i k ni m l n th chín mươi- không ph i th m t trăm? “Có l là truy n th ng Trung hoa?” Wrighton t h i. Khi n Thanh Hoa, tuy v y, ông ã hi u ra câu tr l i. Ngư i Trung Qu c
194 TH GI I LÀ PH NG ã kéo các nhà hàn lâm t kh p th gi i v Thanh Hoa – hơn mư i ngàn ngư i ã d l - ưa ra tuyên b “r ng vào l k ni m th m t trăm i h c Thanh Hoa s gi a các trư ng nh t th gi i,” Wrighton sau ó ã gi i thích cho tôi trong m t e-mail. “S ki n thu hút t t c các nhà lãnh o c a chính ph Trung Qu c, t Th trư ng B c Kinh n ch t ch nư c. M i ngư i u bày t ni m tin ch c r ng m t kho n u tư vào trư ng i h c h tr s phát tri n c a nó thành m t trư ng i h c vĩ i c a th gi i trong vòng mư i năm s là m t kho n u tư x ng áng. V i i h c Thanh Hoa ã ư c coi r i như m t trong các i h c d n u Trung Qu c, t p trung vào khoa h c và kĩ thu t, hi n nhiên là có ý nh nghiêm túc ph n u cho m t v trí lãnh o th gi i trong [m i lĩnh v c liên quan] n i m i công ngh ang sinh sôi.” Và như m t k t qu c a s ph n u c a Trung Qu c thành công, ch t ch Microsoft Bill Gates ch rõ cho tôi, “x s bu ng tr ng* –ovarian lottery” ã thay i- như toàn b m i quan h gi a a lí và tài năng. Ba mươi năm trư c, ông nói, n u gi như b n có s l a ch n gi a ư c sinh ra là m t thiên tài ngo i ô Bombay hay Thư ng H i ho c ư c sinh ra là m t ngư i trung bình Poughkeepsie, b n s l y Poughkeepsie, b i vì các cơ h i c a b n phát t và s ng cu c s ng t t ó, ngay c v i tài năng trung bình, ã là l n hơn nhi u. Nhưng khi th gi i tr nên ph ng, Gates nói, và r t nhi u ngư i bây gi có th plug and play t b t c âu, tài năng t nhiên ã b t u ăn t a lí. “Bây gi ,” ông nói, “tôi thích là m t thiên tài sinh ra Trung Qu c hơn là m t gã trung bình sinh ra Poughkeepsie.” ó là cái x y ra khi b c Tư ng Berlin bi n thành ph buôn bán Berlin và 3 t ngư i h i t v i t t c các công c c ng tác m i này. “Chúng ta s khai thác năng l c và tài năng c a năm l n s ngư i mà chúng ta ã khai thác trư c ây,” Gates nói. V I TÌNH YÊU T NGA T ôi ã không có cơ h i thăm nư c Nga và ph ng v n các zippie Nga cho cu n sách này, nhưng tôi ã làm vi c t t th nhì [thay * M t thu t ng c a Warren Buffett, nhà u tư gi i nh t th gi i, b n thân c a Bill Gates, ý nói v s may r i do s ph n.
195 BA S H IT cho vi c t t nh t ó]. Tôi h i b n tôi Thomas R. Pickering, c u i s Hoa Kì Moscow và bây gi là m t nhà qu n tr các m i quan h qu c t cao nh t Boeing, gi i thích m t ti n tri n m i mà tôi ã nghe nói: r ng Boeing dùng các kĩ sư và nhà khoa h c Nga, nh ng ngư i m t th i ã làm vi c v i [các máy bay] MiG, giúp thi t k th h ti p theo c a các máy bay ch khách. Pickering ã làm sáng t câu chuy n cho tôi. B t u vào năm 1991, Boeing ã b t u phân công vi c cho các nhà khoa h c Nga t n d ng tài chuyên môn c a h v các v n khí ng h c và các h p kim hàng không m i. Năm 1998, Boeing quy t nh y vi c này lên m t bư c n a và m m t văn phòng thi t k kĩ thu t hàng không vũ tr Moscow. Boeing t văn phòng toà nhà Moscow cao mư i hai t ng mà McDonald’s ã xây v i s rúp mà nó ã ki m ư c t bán Big Mac Moscow trư c khi ch nghĩa c ng s n k t thúc - s ti n mà McDonald’s ã h a s không mang ra kh i nư c Nga. B y năm sau, Pickering nói, ‘bây gi chúng tôi có tám trăm kĩ sư và nhà khoa h c Nga làm vi c cho chúng tôi và con s s tăng lên ít nh t m t ngàn và có th , theo th i gian, lên m t ngàn rư i.” Cách nó ho t ng, ông gi i thích, là Boeing h p ng v i các công ti máy bay Nga khác nhau – các công ti n i ti ng trong Chi n tranh L nh v s n xu t các máy bay chi n u, các công ti có tên như Ilyushin, Topulev, và Sukhoi – và h cung c p các kĩ sư theo t hàng cho các d án khác nhau c a Boeing. Dùng ph n m m thi t k máy bay do Pháp ch t o, các kĩ sư Nga c ng tác v i các ng nghi p Boeing Mĩ- c Seattle và Wichita, Kansas - v thi t k máy bay v i s tr giúp c a máy tính. Boeing ã s p t ngày làm vi c hai mươi b n gi . Nó g m hai ca Moscow và m t ca Mĩ. Dùng cáp quang, các công ngh nén tiên ti n, và ph n m m work flow khí ng h c, “h ơn gi n chuy n các b n thi t k c a h t i lui t Moscow n Mĩ,” Pickering nói. Có các phương ti n h i ngh video m i t ng c a văn phòng Moscow c a Boeing, các kĩ sư không ph i d a vào e-mail khi h có m t v n c n gi i quy t v i các ng s Mĩ c a h . H có th có th o lu n tr c di n. Boeing b t u outsourcing thi t k máy bay cho Moscow như m t thí nghi m, m t vi c ph ; nhưng bây gi , v i s thi u h t các kĩ sư hàng không vũ tr Mĩ, nó là m t t t y u. Kh năng c a Boeing pha tr n các kĩ sư Nga có chi phí th p v i các nhóm
196 TH GI I LÀ PH NG thi t k Mĩ có chi phí cao, ti n ti n hơn cho phép Boeing c nh tranh u i u v i i th chính c a nó Airbus Industries, ư c bao c p b i m t consortium c a các chính ph Âu Châu và cũng s d ng tài năng Nga n a. M t kĩ sư hàng không Mĩ t n 120 $ m t gi thi t k ; m t kĩ sư Nga t n kho ng m t ph n ba ng n y. Nhưng nh ng ngư i ư c outsource cũng là ngư i i outsource. Các kĩ sư Nga ã outsource các ph n công vi c làm cho Boeing c a h cho Hindustan Aeronautics Bangalore, chuyên v s hoá các thi t k máy bay khi n cho chúng d ch t o hơn. Nhưng ây chưa ph i là m t n a câu chuy n. Ngày xưa, Pickering gi i thích, Boeing ã có th nói v i các nhà th u ph Nh t c a nó, “Chúng tôi s g i cho các anh các sơ cho cánh c a 777. Chúng tôi s các anh làm m t s và sau ó chúng tôi s hi v ng các anh mua toàn b máy bay t chúng tôi. ó là hai bên cùng th ng.” Ngày nay Boeing nói cho công ti công nghi p Nh t kh ng l Mitsubishi, “ ây là các tham s chung cho các cánh c a 7E7 m i. Anh thi t k s n ph m hoàn t t và ch t o nó.” Nhưng các kĩ sư Nh t là r t m c. Như th cái gì s x y ra? Mitshubishi outsource các b ph n c a cánh 7E7 ư c outsource cho cùng các kĩ sư Nga mà Boeing s d ng cho các ph n khác c a máy bay. Trong lúc y, m t s trong các kĩ sư và nhà khoa h c Nga này b các công ti máy bay l n c a Nga, l p ra các hãng c a riêng h , và Boeing ang xem xét mua c ph n trong m t s công ti kh i nghi p này có d tr năng l c kĩ thu t. T t c vi c tìm ngu n toàn c u này là vì m c ích thi t k và ch t o các máy bay nhanh hơn và r hơn, như th Boeing có th dùng ti n c a mình ti p t c i m i cho th h ti p và s ng sót cu c c nh tranh gây ti u tu t Airbus. Nh ba s h i t , bây gi Boeing c n mư i m t ngày xây d ng m t 737, rút xu ng t hai mươi tám ngày m i ch vài năm trư c ây. Boeing s xây d ng các máy bay th h m i c a mình trong ba ngày, b i vì t t c các ph n ư c thi t k b ng máy tính cho l p ráp, và chu i cung toàn c u c a Boeing s cho phép nó chuy n các thành ph n t m t cơ s n cơ s khác úng th i gian. ch c ch n r ng nó t ư c dàn x p t t nh t v các b ph n và các hàng cung c p khác, bây gi Boeing thư ng xuyên v n hành “các cu c u giá ngư c”, trong ó các công ti chào giá xu ng ch i l i nhau hơn là chào giá lên. H u th u h p ng cho m i th t
197 BA S H IT gi y v sinh cho các nhà máy Boeing n các chi ti t c n thi t – các ph n hàng hoá có s n- cho chu i cung c a Boeing. Boeing s công b m t phiên u giá vào m t th i gian nh trư c trên m t Internet site ư c thi t k c bi t. Nó s b t u u giá cho m i kho n cung giá nó coi là giá ph i chăng. Sau ó nó s ch ng i và nhìn m i nhà cung c p mu n h giá n âu so v i ngư i khác th ng th u c a Boeing. Các nhà th u ư c Boeing ánh giá trư c là tư cách, và m i ngư i có th nhìn th y chào giá c a m i ngư i khác khi h ưa ra. “B n có th th c s th y áp l c c a thương trư ng và h làm vi c ra sao,” Pickering nói. “Nó gi ng xem m t cu c ua ng a.” BA S H I T KHÁC M t l n tôi ã nghe Bill Bradley k m t câu chuy n v m t ph n thư ng lưu t Boston i sang San Francisco l n u tiên. Khi bà v nhà và ư c m t ngư i b n h i bà thích nó th nào, bà nói, “Không m y – nó quá xa i dương.” Vi n c nh và khuynh hư ng thiên v mà b n mang theo trong u mình là r t quan tr ng trong nh hình cái b n th y và cái b n không th y. i u ó giúp gi i thích vì sao r t nhi u ngư i ã l ba s h i t . u h hoàn toàn âu ó khác – cho dù nó x y ra ngay trư c m t h . Ba th khác- s h i t khác – cùng n t o ra màn khói này. Th nh t là s phá s n dot-com, b t u vào tháng Ba 2001. Như tôi ã nói trư c, nhi u ngư i ã ánh ng cơn s t dot-com v i toàn c u hoá. Như th khi cơn s t dot-com phá s n, và r t nhi u công ti dot-com (và các hãng h tr chúng) n tung, cũng nh ng ngư i này cho r ng toàn c u hoá cũng ã n tung. S b c cháy c a dogfood.com [th c ăn cho chó.com] và mư i Web site khác - chào giao mư i poud th c ăn cho chó con n c a nhà b n trong vòng ba mươi phút- ư c cho là s ch ng minh r ng toàn c u hoá và cách m ng IT ch là ti ng xèo xèo ch không có th t bò. ây là s xu n ng c thu n tuý. Nh ng ngư i ã nghĩ r ng toàn c u hoá là cùng th như cơn s t dot-com và r ng s phá s n dot- com ánh d u s k t li u c a toàn c u hoá ã không th sai l m hơn. Nói l i l n n a, s phá s n dot-com th c s ã thúc y toàn
198 TH GI I LÀ PH NG c u hoá vào siêu phương th c b ng bu c các công ti i outsource và offshore ngày càng nhi u ch c năng nh m ti t ki m ng v n hi m hoi. ây là m t nhân t then ch t trong t n n t ng cho Toàn c u hoá 3.0. Gi a s phá s n dot-com và ngày nay, Google i t x lí kho ng 150 tri u tìm ki m m t ngày lên kho ng m t t tìm ki m m t ngày, v i ch m t ph n ba n t bên trong Hoa Kì. Vì mô hình u giá c a nó n i ti ng kh p th gi i, eBay i t m t ngàn hai trăm nhân viên vào u năm 2000 lên sáu ngàn ba trăm vào năm 2004, t t c u trong th i kì khi toàn c u hoá ư c cho là “ ã qua” r i. Gi a 2000 và 2004, t ng s d ng Internet toàn c u tăng 125 ph n trăm, bao g m 186 ph n trăm Châu Phi, 209 ph n trăm Mĩ Latin, 124 ph n trăm Châu Âu, và 105 ph n trăm B c Mĩ, theo Nielsen/NetRatings. úng, toàn c u hoá ch c ch n ã k t thúc, ư c r i. Không ch là s phá s n dot-com và t t c nh ng l i khoác lác xung quanh nó là cái ã làm m t t c i u này kh i t m nhìn. ã có hai ám mây l n khác kéo n. ám l n nh t, t t nhiên, là 11/9, ã là m t cú s c sâu s c i v i phe nhóm chính tr Mĩ. Căn c vào 11/9, và các cu c xâm l n Afghanistan và Iraq ti p theo nó, không ng c nhiên là ba s h i t ã b m t hút trong khói b i c a chi n tranh và ti ng huyên thuyên c a truy n hình cáp. Cu i cùng, là scandal qu n tr công ti Enron, nhanh chóng ti p theo là các bi n c các công ti Tyco và WorldCom- khi n cho các CEO và chính quy n Bush ch y v y y m tr . Các CEO, v i s bi n h nào ó, tr thành có t i cho n khi ư c ch ng minh là vô t i v s l a d i c a ban giám c, và ngay c chính quy n Bush ng h gi i kinh doanh, ng h CEO m t cách nô l ã th n tr ng v t ra – trong con m t công chúng – quá lo âu v các m i quan tâm c a doanh nghi p l n. Mùa hè 2004, tôi g p lãnh o c a m t trong nh ng công ti công ngh l n nh t c a Mĩ, ông ã sang Washington lobby nhi u tài tr liên bang cho Qu Khoa h c Qu c gia [NSF] giúp nuôi dư ng m t cơ s công nghi p m nh hơn cho n n công nghi p Mĩ. Tôi h i ông vì sao chính quy n không tri u t p m t cu c h p thư ng nh c a các CEO nêu b t v n này, và ông ch l c u và nói có m t t : “Enron”. K t qu : Chính xác th i i m khi th gi i ư c làm ph ng, và ba s h i t ang nh hình l i toàn b môi trư ng kinh doanh toàn c u- òi h i m t s i u ch nh r t quan tr ng trong xã h i c a riêng
199 BA S H IT chúng ta và c a nhi u qu c gia Phương Tây ã phát tri n khác- các chính tr gia Mĩ không ch ã không giáo d c công chúng Mĩ, h ã làm vi c tích c c làm cho nó ngu n. Trong cu c v n ng tranh c 2004 chúng ta ã th y các ng viên ng Dân ch tranh lu n li u NAFTA có là m t ý tư ng t t và Nhà Tr ng c a Bush ã gián băng dính lên mi ng N. Gregory Mankiw, ch t ch H i ng các C v n Kinh t c a Nhà tr ng, và gi u ông vào t ng h m c a Dick Cheney, b i vì Mankiw, tác gi c a m t sách giáo khoa kinh t h c n i ti ng, ã dám phát bi u ng tình v i outsourcing như ch là “s bi u l m i nh t c a các kho n l i t thương m i mà các nhà kinh t chí ít ã nói n t th i Adam Smith.” Tuyên b c a Mankiw ã gây ra m t cu c tranh ua v ai có th nói th n c cư i nh t áp l i. K th ng ã là Ch t ch H Vi n Dennis Hastert, ông nói r ng “lí thuy t” c a Mankiw “không qua ư c m t tr c nghi m cơ b n c a ho t ng kinh t th c t .” Và ó là tr c nghi m nào, Dennis? Mankiw áng thương ã h u như không ư c nghe n n a. Vì t t c các lí do này, h u h t m i ngư i ã không th y ba s h i t . Cái gì ó th c s ã x y ra, và nó ơn gi n không ph i là ph n c a th o lu n công khai Mĩ hay Châu Âu. Trư c khi tôi i thăm n u năm 2004, tôi v cơ b n cũng mù t t v nó, tuy tôi ã ki m ư c vài ám ch r ng cái gì ó ang lên men. M t trong các nhà doanh nghi p chín ch n nh t mà tôi ã bi t qua nhi u năm là Nobuyuki Idei, ch t ch c a Sony. B t c khi nào ông phát bi u, tôi u theo dõi kĩ. Trong năm 2004 chúng tôi g p nhau hai l n, và c hai l n qua gi ng Nh t c s t c a mình ông ã nói cái gì ó ng l i trong tai tôi. Idei nói r ng m t s thay i ang x y ra trong th gi i công ngh kinh doanh cái s ư c nh l i, theo th i gian, như “sao băng va vào trái t và gi t t t c kh ng long.” May thay, các công ti toàn c u m i nh t bi t cái gì ang x y ra ó, và các công ti gi i nh t ã l ng l thích ng v i nó chúng không ph i là m t trong nh ng kh ng long ó. Khi tôi b t u tìm ki m tư li u cho cu n sách này, ôi khi tôi c m th y như ã trong m t m ng Vùng Tranh T i Tranh Sáng. Tôi ã có ý nh ph ng v n các CEO và các nhà công ngh t các công ti chính, các công ti c có cơ s Mĩ và nư c ngoài, và h mô t theo cách riêng c a h cái tôi g i là ba s h i t . Nhưng, vì t t c các lí do tôi ã nh c t i trên, h u h t h ã không nói cho công
200 TH GI I LÀ PH NG chúng hay các chính tr gia bi t. Ho c h ã quá qu n trí, quá t p trung vào vi c kinh doanh c a riêng h , hay quá s . C như t t c h u là “nh ng ngư i v kén,” s ng trong m t vũ tr song song, nh ng ngư i trong m t bí m t l n. úng, t t c h u bi t i u bí m t – nhưng ch ng ai ã mu n nói cho lũ tr . Thôi ư c, ây là s th t mà không ai mu n nói cho b n: Th gi i ã thành ph ng. Như k t qu c a ba s h i t , s c ng tác và c nh tranh toàn c u - gi a các cá nhân và các cá nhân, các công ti và các cá nhân, các công ti và các công ti, và các công ti và các khách hàng – ã ư c làm cho r hơn, d hơn, trơn tru hơn, và hi u qu hơn cho nhi u ngư i hơn t nhi u xó x nh c a th gi i hơn b t c th i i m nào trong l ch s th gi i. B n bi t “cu c cách m ng công ngh thông tin” mà báo chí kinh doanh ã tung ra trong 20 năm qua? áng ti c ó ch m i là khúc d o u. 20 năm v a qua m i ch là b n vi c rèn, mài s c và phân ph i t t c các công c m i k t n i và c ng tác. Bây gi cu c cách m ng thông tin s p b t u, khi t t c nh ng b sung l n nhau gi a các công c c ng tác ó b t u th c s ho t ng v i nhau san ph ng sân chơi. M t trong nh ng ngư i ã kéo to c b c màn và g i giây phút này b ng tên th t c a nó là Carly Fiorina c a Hewlett–Packard, năm 2004 bà ã b t u tuyên b trong bài di n thuy t trư c công chúng c a mình r ng s bùng n và phá s n dot- com ã ch “là s k t thúc c a ph n u”. 25 năm v a qua trong công ngh , Fiorina, CEO c a HP lúc ó, nói, m i ch là “màn kh i ng” mà thôi. Bây gi chúng ta ang ti n vào cu c u chính, bà nói, “và v i cu c u chính ó, tôi mu n nói n m t k nguyên trong ó công ngh th c s bi n i m i khía c nh c a kinh doanh, m i khía c nh c a cu c s ng và m i khía c nh c a xã h i.”