TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ

GIÁO TRÌNH
MÔ HỌC: TUABIN HƠI VÀ HỆ THỐNG THIẾT BỊ PHỤ
NGHỀ: VẬN HÀNH NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 195 /QĐ-CĐDK ngày 25 tháng 03 năm 2020
của Trường Cao Đẳng Dầu Khí))
Bà Rịa-Vũng Tàu, năm 2020
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng
nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Đất nước Việt Nam trong công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa, nền kinh tế đang
trên đà phát triển. Song song với sự phát triển đó, nhu cầu về năng lượng trong sản xuất
cũng như đời sống là rất lớn và ngày càng tăng, trong đó nhiệt năng chiếm chủ yếu.
Trước những yêu cầu về năng lượng ngày càng tăng rất nhiều nhà máy điện đã được xây
dựng trong đó nhà máy nhiệt điện đóng một vai trò quan trọng. Trong quá trình sản xuất
và sử dụng năng lượng dưới dạng nhiệt năng thì việc sinh hơi đóng vai trò vô cùng quan
trọng.
Với một vai trò vô cùng quan trọng như vậy và xuất phát từ yêu cầu, kế hoạch đào tạo,
chương trình môn học nghề Vận hành nhà máy nhiệt điện trình độ Trung cấp nghề của
Trường Cao đẳng nghề Dầu khí. Chúng tôi đã biên soạn cuốn giáo trình Tuabin hơi và
hệ thống thiết bị phụ gồm 3 chương với những nội dung cơ bản như sau:
Chương 1: Tổng quan về Tua-bin hơi
Chương 2: Tuabin hơi nước
Chương 3: Thiết bị phụ tuabin hơi
Do phạm vi hạn chế về khồi lượng cuốn sách, thời gian biên soạn, kiến thức và phạm vi
kinh nghiệm của tác giả chắc chắn là chưa thỏa mãn được yêu cầu của bạn đọc và khó
tránh khỏi sai sót, nhầm lẫn. Vì thế rất cần có sự đóng góp ý kiến chỉ đạo kịp thời của
bạn đọc để cuốn sách được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn
Bà Rịa – Vũng Tàu, tháng 03 năm 2020
Tham gia biên soạn
1. Th.S Nguyễn Lê Cương
2. Ninh Trọng Tuấn
3. Nguyễn Thị Lan
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 --------------------------------------------------------------------------------------- 9
GIỚI THIỆU CHUNG ------------------------------------------------------------------------- 9
1.1 Giới thiệu chung ---------------------------------------------------------------------------- 10
1.2 Lý thuyết nhà máy nhiệt điện Tua-bin hơi ---------------------------------------------- 12
1.3 Lý thuyết cơ bản về Tua-bin hơi --------------------------------------------------------- 13
1.4 Chu trình nhiệt động lực học của Tua-bin hơi ------------------------------------------ 17
CHƯƠNG 2 ------------------------------------------------------------------------------------- 21
TUA-BIN HƠI NƯỚC ------------------------------------------------------------------------ 23
2.1 Phân loại, cấu tạo Tua-bin hơi ------------------------------------------------------------ 24
2.2 Nguyên lý làm việc của Tua-bin ngưng hơi thuần tuý -------------------------------- 33
2.3 Thông số vận hành của Tua-bin hơi (Chỉ số định mức, chỉ số cài đặt bảo vệ) ----- 35
2.4 Hệ thống bảo vệ Tua-bin hơi -------------------------------------------------------------- 39
CHƯƠNG 3 ------------------------------------------------------------------------------------- 50
THIẾT BỊ PHỤ TUA-BIN HƠI ------------------------------------------------------------ 50
3.1 Thiết bị ngưng tụ (bình ngưng) ----------------------------------------------------------- 51
3.2 Thiết bị hút chân không (Ejector) -------------------------------------------------------- 55
3.3 Thiết bị khử khí ----------------------------------------------------------------------------- 59
3.4 Các bình gia nhiệt cao áp và hạ áp ------------------------------------------------------- 64
3.5 Hệ thống nước ngưng, nước cấp, nước làm mát --------------------------------------- 72
3.6 Thiết bị trở trục ----------------------------------------------------------------------------- 86
3.7 Bơm nhớt ------------------------------------------------------------------------------------ 89
3.8 Bồn chứa nhớt và các bộ phận khác ----------------------------------------------------- 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO ------------------------------------------------------------------ 107
Trang 2
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 1. 1- Sơ đồ nhiệt nguyên lý của nhà máy điện ngưng hơi đơn giản nhất ............. 12
Hình 1. 2 - Mặt cắt dọc tuabin xung lực một tầng cánh ................................................ 14
Hình 1. 3 - Profil và đồ thị thay đổi áp suất dọc theo tầng xung lực ............................. 16
Hình 1. 4 - Cấu tạo Tua-bin phản lực nhiều tầng cánh.................................................. 16
Hình 1. 5 - Profil và đồ thị thay đổi áp suất hơi qua tầng phản lực ............................... 17
Hình 1. 6 (a) - Sơ đồ nhiệt nguyên lý của NMNĐ ngưng hơi đơn giản ........................ 18
Hình 1. 7 - Đồ thị i-s của chu trình Rankine đơn giản - thực ........................................ 19
Hình 1. 8 - Sơ đồ nhiệt nguyên lý NMNĐ chu trình Rankine thực tế ........................... 20
Hình 1. 9 - Sơ đồ nhiệt nguyên lý của tổ máy 300 MW - Phả Lại II ............................ 21
Hình 2. 1 - Rôto Tua-bin hạ áp đã lắp vào nửa dưới xilanh .......................................... 28
Hình 2. 2 - Thân (xilanh) Tua-bin trung áp (NMNĐ Hải Phòng I) ............................... 29
Hình 2. 3 - a) Cánh tĩnh, b) cánh động Tua-bin hơi ...................................................... 31
Hình 2. 4 - Gối đỡ sau Tua-bin trung áp và vành chèn ................................................. 33
Hình 2. 5 - Sơ đồ nhiệt nguyên lý của nhà máy điện ngưng hơi thuần tuý ................... 34
Hình 2. 6 - Đồ thị i-s của chu trình Rankine NMNĐ ngưng hơi thuần tuý ................... 34
Hình 2. 7 - Lắp bộ điều tốc sự cố - chốt văng an toàn................................................... 41
Hình 2. 8 - (a) Cơ cấu bảo vệ kiểu vòng an toàn và (b) kiểu chốt an toàn .................... 47
Hình 3. 1 - Cấu tạo bình ngưng có 1 chặng đường nước .............................................. 52
Hình 3. 2 - Cấu tạo bình ngưng có 2 chặng đường nước .............................................. 53
Hình 3. 3 - Sơ đồ nguyên lý cấu tạo của êjêctơ ............................................................. 56
Hình 3. 4 - Sơ đồ nguyên lý của êjêctơ hai cấp ............................................................. 57
Hình 3. 5 - Êjêctơ nước KhTGZ .................................................................................... 58
Hình 3. 6 - Sơ đồ nguyên lý làm việc của bình khử khí kiểu nhiệt ............................... 61
Hình 3. 7 - Cấu tạo bình khử khí có cột khử khí đặt nằm ngang .................................. 62
Hình 3. 8 - Cấu tạo bình khử khí có cột khử khí đặt đứng ............................................ 63