GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS
- Nhận thức được sự trong sáng của tiếng Việt là một trong những
phẩm chất của tiếng Việt, là kết quả phấn đấu lâu dài của ông cha ta. Phẩm
chất đó được biểu hiện ở nhiều phương diện khác nhau.
- Có ý thức giữ gìn và phát huy sự trong sáng của tiếng Việt, quý
trọng di sản của cha ông; có thói quen rèn luyện các kĩ năng nói và viết
nhằm đạt được sự trong sáng; đồng thời biết phê phán và khắc phục những
hiện tượng làm vẩn đục tiếng Việt
B.Phương pháp giảng dạy:
- Phân tích ngữ liệu, thảo luận, nhận xét, luyện tập
C. Phương tiện thực hiện:
- SGK, SGK, G/án, tài liệu tham khảo.
D. Tiến trình tiết dạy:
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới:
3. Tiến hành bài dạy
Hoạt động của Hoạt động của Nội dung cần đạt
GV HS
*Hoạt động I. Sự trong sáng của tiếng Việt
1:H.dẫn hs tìm HS đọc ví dụ và So sánh nội dung 3 ví dụ :
hiểu sự trong sáng thảo luận. - Câu a: Diễn đạt không rõ
của TV nội dung: vừa thiếu ý, vừa
- Cho HS đọc 3 ví không mạch lạc--> câu
dụ trong SGK và không trong sáng
so sánh nội dung. - Câu b,c: diễn đạt rõ nội
HS suy nghĩ rồi dung, quan hệ giữa các bộ
nêu lên nhận xét phận mạch lạc: câu trong
của mình sáng
- Qua so sánh nội * Sự trong sáng của tiếng Việt
dung các ví dụ , em trước hết bộc lộ ở chính hệ thống
có nhận xét gì? các chuẩn mực và qui tắc chung
ở sự tuân thủ các chuẩn mực và
qui tắc đó.
HS suy nghĩ và Hệ thống chuẩn mực, qui tắc ở
- Trong quá trình nêu lên ý kiến các lĩnh vực: ngữ âm, chữ viết,từ
giao tiếp, chúng ta của mình: ngữ , câu, lời nói bài văn
có vay mượn hay -Có vay mượn - Mượn tiếng nước ngoài như:
sử dụng ngôn ngữ -không lạm dụng tiếng Hán, tiếng Pháp...
nước ngoài như * Sự trong sáng của tiếng Việt là
thế nào để đảm bảo khơng lai căng,pha tạp những
sự trong sáng của yếu tố của ngơn ngữ khác.Tuy
tiếng Việt? nhiên, vẫn dung hợp những yếu
GV: Cho HS đọc HS đọc và nhận tố tích cực đối với tiếng Việt.
đoạn văn hội thoại xét Qua lời nói trong đoạn hội thoại ta
(SGK) và nhận xét. Học sinh thảo thấy: Lão Hạc và ông Giáo thể
luận và nói lên ý hiện ứng xử có văn hóa và lịch sự
kiến của mình Sự trong sáng của tiếng
Việt còn được biểu hiện ở
tính văn hóa, lịch sự của
lời nói.
*Hoạt động 2:Tìm
hiểu về trách nhiệm
giữ gìn sự trong
sáng của TV II. Trách nhiệm giữ gìn sự
- Ttrách nhiệm của trong sáng của tiếng Việt
mỗi người Việt Muốn đạt được sự trong sáng khi
Nam giữ gìn sự sử dụng tiếng Việt mỗi cá nhân
trong sáng của phải:
tiếng Việt ? - Cĩ tình cảm yêu mến và ý thức
quí trọng tiếng Việt
HS tự giải các bài - Cĩ những hiểu biết về chuẩn
tập và lên bảng mực và qui tắc của tiếng Việt ở
trình bày các phương diện phát âm, chữ
viết, dùng từ , đặt câu, tạo lập
*Hoạt động 3: văn bản, giao tiếp
H.dẫn HS đọc và - Cĩ những cách sử sụng mới
giải các bài tập ,sáng tạo riêng ( VD: Bệnh viện
trong SGK máy tính, Ngân hàng đề thi..)
III- Luyện tập
Bài tập 1(tr 33):Hai nhà văn sử
HS tự tìm và dụng từ ngữ nĩi về các nhân vật:
trình bày phương -Kim Trọng: rất mực chung tình
án mà mình chọn -Thúy Vân: cơ em gái ngoan
- Thúc Sinh: sợ vợ
.....
GV hướng dẫn HS Cĩ tính chuẩn xác trong cách dùng
tìm các phương án từ ngữ
thích hợp để đảm Bài tập 2(tr 34):
bảo tính trong sáng Đoạn văn đã bị lược bỏ một số
cho đoạn văn dấu câu nên lời văn khơng gãy
gọn, ý khơng được sáng sủa, Cĩ
thể khơi phục lại những dấu câu
vaị các vị trí thích hợp sau:
Tơi cĩ lấy ví dụ về một dịng
HS lần lượt làm sơng.Dịng sơng vừa trơi
và trình bày bài chảy,vừa phải tiếp nhận- dọc
tập trên bảng đường đi của mình- những dịng
GV giúp HS thay sơng khác.Dịng ngơn ngữ cũng
thế các từ ngữ lạm vậy- một mặt nĩ phải giữ bản sắc
dụng cố hữu của dân tộc, nhưng nĩ
khơng được phép gạt bỏ, từ chối
những gì thời đại đem lại.
Bài tập 3(tr34)
- Thay file thành từ Tệp tin
GV hướng dẫn HS - Từ hacker chuyển dịch
chọn và phân tích thành kẻ đột nhập trái phép
câu văn hệ thống máy tính
Bài tập 1(tr 44)
- Câu a : khơng trong sáng
do lẫn lộn giữa trạng ngữ
với chủ ngữ của động từ
- Câu b,c,d: là những câu
trong sáng: thể hiện rõ các
thành phần ngữ pháp và các
quan hệ ý nghĩa trong câu
4- Củng cố - Dặn dị:
- Các phương diện cơ bản về sự trong sáng của tiếng Việt
- Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
- Nắm kĩ các kiến thức của bài học
- Làm bài tập 2.tr44
- Soạn bài : NĐC, ngơi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc
5. Rút kinh nghiệm - Bổ sung
