Hai phương pháp tiếp cận
đầu tư
Theo các NĐT tài chính có kinh nghiệm
thì không nên chăm chăm vào mua bán
giao dịch, mỗi người phải xác định cho
mình một chiến lược và có biện pháp thực
hiện chiến lược đó. Lấy ví dụ đơn giản,
một người xác định đầu tư một khoản tiền
và chỉ cần thu lợi ở mức 20%/năm.
Đạt được mức kỳ vọng đó, anh ta có thể bán chứng khoán để hiện thực
hoá lợi nhuận và chờ đợi cơ hội đầu tư tiếp theo. Thời điểm thị trường
hiện nay, nhiều NĐT bắt đầu để tâm dành thời gian nghiên cứu các kiến
thức về CK và đầu tư để tìm cơ hội đầu tư mới.
Phương pháp tiếp cận từ trên xuống
Với phương pháp này, NĐT chuyên nghiệp sẽ có sự phân tích vĩ mô từ
bức tranh kinh tế tổng thể của thế giới, khu vực và lựa chọn những quốc
gia có tốc độ phát triển kinh tế nhanh, chính trị ổn định... Sau đó đánh
giá xu thế của TTCK thông qua các chỉ số tiêu biểu trên biểu đồ dài hạn,
như ở VN là VN-Index... Xu thế thị trường tăng giá sẽ hấp dẫn các NĐT
hơn cả.
Tiếp theo là phân tích sâu về nền kinh tế: Lãi suất, lạm phát và tỉ lệ thất
nghiệp... Trong đó việc tìm ra những ngành có tốc độ phát triển cao của
nền kinh tế giúp NĐT tập trung thời gian và công sức vào mục tiêu hơn.
Trong điều kiện kinh tế VN hiện nay, một số ngành được coi là có nhiều
tiềm năng phát triển cao hơn như tài chính NH (45%/năm), bất động sản,
thủy sản, dầu khí, dược...
Bước cuối cùng chính là việc giới hạn sự quan tâm vào ngành đã chọn,
tìm kiếm những Cty hoạt động tốt trong ngành và tiến hành những phân
tích cơ bản. Những tiêu chí vẫn được các NĐT quan tâm nhiều là tốc độ
tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, tỉ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu
(ROE), tỉ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) và một số chỉ tiêu đặc thù
tuỳ theo ngành.
Cần phải lưu ý rằng giữa điều kiện kinh tế và các chỉ số CK không phải
bao giờ cũng trùng khớp với nhau, theo kinh nghiệm thì TTCK thường
đi trước nền kinh tế, tức là nó mang tính dự báo. Do đó việc phân tích
các hệ số giá/thu nhập (P/E), hệ số giá/doanh thu (P/S), cổ tức/giá
(Dividend Yield) so với quá khứ giúp NĐT đánh giá được phần nào thị
trường đang mua hay bán quá mức.
Nếu đánh giá tổng quan về thị trường CP là tốt thì NĐT nên dành phần
lớn tài sản của mình cho thị trường này, nếu không thì có chiến lược
phân bổ tài sản hợp lý vào những công cụ có thu nhập ổn định (trái
phiếu) hay thị trường tiền tệ.
Phương pháp tiếp cận từ dưới lên
Phương pháp này, ngược lại, gần như bỏ qua các điều kiện kinh tế vĩ mô
và ngành, chỉ chú trọng tới việc tìm kiếm DN hoạt động tốt. Phương
pháp này dựa trên quan điểm cho rằng bất kỳ ngành nào, kể cả đang
trong chu kỳ suy thoái hay kém hoạt động đều có những DN tốt nhất.
Các NĐT sẽ tiến hành so sánh các chỉ tiêu cơ bản của các Cty dựa trên
những báo cáo tài chính để lựa chọn một Cty tốt.
Những chỉ tiêu cần đánh giá:
1) Quy mô thị trường tiềm năng - là chỉ tiêu khó đánh giá và hiện còn
thiếu thông tin thống kê, tuy nhiên cố gắng nắm bắt được thị trường tiềm
năng cho sản phẩm dịch vụ sẽ giúp chúng ta có ước tính được về lợi
nhuận của Cty.
2) Doanh thu và lợi nhuận cao-hiện tại và tiềm năng.
3) Bảng cân đối kế toán "sạch"- thể hiện được hiệu quả quản lý và sử
dụng vốn một cách đáng tin cậy, những Cty nợ nần chồng chất và quản
lý dòng tiền kém sẽ bị loại ra.
4) Dòng tiền - dòng tiền tự do nhiều thể hiện khả năng tự tài trợ cho các
hoạt động của mình mà không phải tăng nợ hay cũng chính là tiền đề
tăng cổ tức chi trả trong tương lai.
5) Thị phần - những Cty tốt liên tục tăng thị phần và mở rộng sang cả
những thị trường mới với tốc độ tăng trưởng vững chắc.
Đây chỉ là những phân tích sơ lược về 2 cách tiếp cận đầu tư, thực tế
việc tiến hành còn đòi hỏi nhiều kiến thức và tính linh hoạt cao. Phương
pháp tiếp cận từ trên xuống có ưu điểm là nắm bắt được tình hình chung
của thị trường, do đó không đầu tư thái quá vào CP cho dù CP đó tốt (độ
chênh lệch giữa điều kiện kinh tế và TTCK).
Phương pháp tiếp cận từ dưới lên nhiều khi đem lại cho NĐT cơ hội
bình thường khó thấy, dễ bị bỏ qua có thể bởi DN quy mô nhỏ, hoạt
động trong ngành kém "hấp dẫn". Mặc dù phương pháp tiếp cận này
dường như khó hơn, nhưng nếu NĐT có hiểu biết chuyên môn về một
lĩnh vực, ngành nào đó thì biết tận dụng kiến thức và kinh nghiệm này
có thể đem lại cơ hội đầu tư tốt.
