ế ệ
ệ ế
ệ ệ ự ế ạ ộ
ộ ể ể ẳ ượ ị ộ ị ộ ề ộ
ề ể ề ế ị
ộ ậ ể ng t ẽ ữ ự ơ ả ự ứ ậ ằ ươ ụ
ổ ủ
ấ H quy chi u quán tính đ c đ nh nghĩa là h quy chi u trong đó không xu t ế hi n l c quán tính ( Có m t đ nh nghĩa khác: H quy chi u quán tính là h quy ệ do (h t không ch u tác đ ng c a l c chi u mà trong đó chuy n đ ng c a h t t ủ ự ị ủ ạ ự nào) là chuy n đ ng th ng đ u.) . Đi u này có nghĩa là m i l c tác đ ng lên các ọ ự ề v t th trong h quy chi u này đ u có th quy v các l c c b n. Theo đ nh ể ệ ậ ự ơ ả lu t th nh t c a Newton khi không bao hàm l c quán tính, m t v t trong h ệ ứ ấ ủ ậ ẳ nguyên tr ng thái đ ng yên hay chuy n đ ng th ng quy chi u quán tính s gi ộ ạ ế đ nh lu t đ u khi t ng các l c c b n tác d ng lên v t b ng không. T ậ ề ự ị th hai c a Newton hay các đ nh lu t c h c khác, khi ch bao hàm l c c b n, ự ơ ả ậ ơ ọ ị ứ s ch đúng trong h quy chi u quán tính, n i không có l c quán tính. ơ ế ẽ ỉ ỉ ự ệ
ộ ể ố
ộ ệ ộ ệ ớ ế ẽ
ể
ơ ọ ổ ể ặ ứ ế ệ ượ ơ ọ ổ ể ế ơ ọ ề ư ệ
ả ở ộ ấ ả ấ ằ ậ
ế ươ ư ệ
ọ ệ ư ả
Trong c h c c đi n, m t h quy chi u chuy n đ ng không có gia t c (th ng ẳ ế ệ đ u ho c đ ng yên) so v i m t h quy chi u quán tính khác thì cũng s là h ề quy chi u quán tính. Nguyên lý Galileo phát bi u trong c h c c đi n coi m i ọ hi n t ng c h c đ u x y ra nh nhau trong các h quy chi u quán tính. Sau t c các quá trình v t lý này Albert Einstein m r ng tính ch t này và cho r ng t đ u x y ra nh nhau trong h quy chi u quán tính (lý thuy t t ồ ng đ i h p) r i ế ả ố ẹ ề r ng h n n a là m i quá trình v t lý đ u x y ra nh nhau trong m i h quy ề ơ ữ ộ chi u (lý thuy t t ậ ng đ i r ng). ố ộ ọ ế ươ ế
ế ệ
ế ệ
ệ ệ ự ế ạ ộ
ộ ể ượ ị ộ ị ộ ề ủ ạ ự ề ộ
ể ẳ ế ệ ề ề ị
ạ
ẽ ữ ự ơ ả ươ ụ
nguyên tr ng thái đ ng yên hay chuy n đ ng th ng đ u ề ứ ẽ ậ ơ ọ ổ ủ
H quy chi u quán tính đ ấ c đ nh nghĩa là h quy chi u trong đó không xu t ế hi n l c quán tính ( Có m t đ nh nghĩa khác: H quy chi u quán tính là h quy ệ do (h t không ch u tác đ ng c a l c chi u mà trong đó chuy n đ ng c a h t t ủ ự ị nào) là chuy n đ ng th ng đ u.) . Đi u này có nghĩa là m i l c tác đ ng lên các ọ ự v t th trong h quy chi u này đ u có th quy v các l c c b n. Theo đ nh lu t ậ ự ơ ả ể ậ ể th nh t c a Newton khi không bao hàm l c quán tính, m t v t trong h quy ệ ộ ậ ự ứ ấ ủ chi u quán tính s gi ẳ ộ ể ứ ế đ nh lu t th khi t ng các l c c b n tác d ng lên v t b ng không. T ng t ậ ự ị ậ ằ hai c a Newton hay các đ nh lu t c h c khác, khi ch bao hàm l c c b n, s ự ơ ả ch đúng trong h quy chi u quán tính, n i không có l c quán tính. ỉ ự ị ế ệ ơ ỉ
ộ ể ố
ộ ệ ộ ệ ớ ế ẽ
ể
ơ ọ ổ ể ặ ứ ế ệ ượ ơ ọ ổ ể ế ư ệ
ơ ọ ề ả ở ộ ấ ằ ậ
ế ươ ư ệ
ọ ệ ư
ẳ Trong c h c c đi n, m t h quy chi u chuy n đ ng không có gia t c (th ng ế ệ đ u ho c đ ng yên) so v i m t h quy chi u quán tính khác thì cũng s là h ề ọ quy chi u quán tính. Nguyên lý Galileo phát bi u trong c h c c đi n coi m i ng c h c đ u x y ra nh nhau trong các h quy chi u quán tính. Sau hi n t t c các quá trình v t lý này Albert Einstein m r ng tính ch t này và cho r ng t ấ ả đ u x y ra nh nhau trong h quy chi u quán tính (lý thuy t t ồ ng đ i h p) r i ế ố ẹ ề ả r ng h n n a là m i quá trình v t lý đ u x y ra nh nhau trong m i h quy ề ả ơ ữ ộ chi u (lý thuy t t ậ ng đ i r ng). ố ộ ọ ế ươ ế
ệ
ượ ị ( Có m t đ nh nghĩa khác: ự ệ ệ ế H quy chi u quán tính ế
ạ ế
ộ ể ể ẳ ủ ạ ự ề ấ c đ nh nghĩa là h quy chi u trong đó không xu t là h quy ệ ủ ự do (h t không ch u tác đ ng c a l c ộ ị ọ l cự tác đ ng lên các ộ
l c c b n ề ể ề
ạ
l c c b n ự ứ ậ ằ ươ ụ ị
ự ơ ả . Theo đ nhị ệ khi không bao hàm l c quán tính, m t v t trong h chuy n đ ng th ng ẳ nguyên tr ng thái đ ng yên hay ộ ự đ nh lu t ậ ự ơ ả , l c c b n
ỉ ự
ộ không có gia t cố (th ngẳ ế chuy n đ ng ể
ị ế ộ ệ ớ ộ ệ ế ẽ
ơ ọ ổ ể ể
ơ ọ ề ư ệ
t c các quá trình ng c h c đ u x y ra nh nhau trong các h quy chi u ấ ả ở ộ ấ ả ằ
ế ươ ả
ệ Nguyên lý Galileo phát bi u trong c h c c đi n coi m i ọ ế quán tính. Sau v tậ ố ẹ ) ng đ i h p ế quán tính (lý thuy t t đ u x y ra nh nhau trong m i h quy ọ ệ v t lýậ ư ả ọ
ng đ i r ng H quy chi u quán tính đ ế hi nệ l c quán tính ộ ị chi u mà trong đó chuy n đ ng c a h t t ộ nào) là chuy n đ ng th ng đ u.) . Đi u này có nghĩa là m i ề v t th trong h quy chi u này đ u có th quy v các ể ệ ậ ế lu t th nh t c a Newton ộ ậ ứ ấ ủ ậ quy chi u quán tính s gi ể ẽ ữ ế ự ơ ả tác d ng lên v t b ng không. T ng t đ uề khi t ng các ổ hay các đ nh lu t c h c khác, khi ch bao hàm th hai c a Newton ậ ơ ọ ủ ứ s ch đúng trong h quy chi u quán tính, n i không có l c quán tính. ơ ệ ẽ ỉ Trong c h c c đi n, m t h quy chi u ơ ọ ổ ể đ u ho c đ ng yên) so v i m t h quy chi u quán tính khác thì cũng s là h ặ ứ ề quy chi u quán tính. ế hi n t ệ ượ này Albert Einstein m r ng tính ch t này và cho r ng t lý đ u x y ra nh nhau trong h quy chi u ệ ư ề r i r ng h n n a là m i quá trình ề ơ ữ ồ ộ ố ộ ). chi u (ế lý thuy t t ế ươ
