Hình học lớp 9 - §8. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI
ĐƯỜNG TRÒN
(Tiếp theo)
I. MỤC TIÊU
– HS nắm được hệ thức giữa đoạn nối tâm và các
bán kính của hai đường tròn ứng với từng vị trí tương
đối của hai đường tròn. Hiểu khái niệm tiếp tuyến
chung của hai đường tròn.
– HS biết vẽ hai đường tròn. Tiếp xúc ngoài,
trong, biết vẽ tiếp tuyến chung.
– HS biết xác định vị trí tương đối của hai
đường tròn
– HS thấy một số hình ảnh trong thực tế có liên
quan .
II. CHUẨN BỊ
* Giáo viên: Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng,
compa.
* Học sinh: Chuẩn bị bài và dụng cụ học tập.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Bài cũ:
3. Bài mới: Giới thiệu bài.
Hoạt động Nội dung
Hoạt động 1: Tìm 1. Hệ thức giữa đoạn nối
tâm và các bán kính . hiểu hệ thức giữa
A
đoạn nối tâm với các a) Hai đường tròn cắt nhau.
R
bán kính.
r
O'
O
B
GV: Hãy nêu vị trí
tương đối của hai
đường tròn?
GV: Khi nào thì hai
đường tròn gọi là cắt Nếu (O) và (O‘) cắt nhau thì
nhau? Khi dó chung có :
mấy điểm chung? R – r < OO’ < R + r
GV: Hướng dẫn HS vẽ
hình lên bảng.
?1 Hướng dẫn
GV: Em hãy đưa ra dự
Xét O’AO ta có : đoán quan hệ giữa
OA – O’A < OO’ < OA + OO’ với R + r và R – r
O’A
GV: Nếu hai đường
R – r < OO’ < R + r tròn cắt nhau thì ta có
điều gì?
GV: Cho HS thực hiện
?1 để chứng minh b) Hai đường tròn tiếp xúc
khẳng định trên nhau
GV: Cho HS lên bảng Nếu hai đường tròn (O) và
trình bày cách thực (O‘) tiếp xúc ngoài thì OO’
hiện. = R + r
A
GV: Cho HS nhận xét
O'
r
O
R
và bổ sung thêm.
O
O'
A
GV: Uốn nắn và thống
nhất cách trình bày
cho học sinh.
Nếu hai đường tròn (O) và
GV: Giới thiệu cho HS (O’) tiếp xúc trong thì : OO’
về hai đường tròn tiếp = R – r
xúc với nhau.
?2 Hướng dẫn
GV: Hướng dẫn HS vẽ
Hai đường tròn tiêp xúc thì
hình lên bảng
ba điểm O, A, O’ thẳng
GV: Khi nào thì hai hàng.
đường tròn tiếp xúc
c) Hai đường tròn không
với nhau? Hai đường
giao nhau
tròn có mấy trường
Hai đường tròn ở ngoài nhau hợp tiếp xúc? Đó là
: những trường hợp
OO’ > R + r nào?
GV: Khi hai đường
O'
O
r
R
tròn tiếp xúc ngoài thì
OO’= ? Hãy nêu hệ
thức giữa OO’ và R + (O) đựng (O’): OO’ < R + r
O O'
r?
GV: Khi hai đường
tròn tiếp xúc trong thì
Bảng tóm tắt
OO’= ? Hãy nêu hệ
(SGK) thức giữa OO’ và R –
2. Tiếp tuyến chung của r?
hai đường tròn . GV thông báo : trong
mục này ta xét ( O ; R
) d1, d2 là các tiếp tuyến chung
ngoài. GV: Khi hai đường
tròn tiếp xúc tại A hì
ba điểm O, A; O’ có
quan hệ gì?
GV: Cho HS chứng
minh khẳng định trên
là đúng
GV: Giới thiệu về hai
đường tròn không giao
nhau.
GV: Hướng dẫn HS vẽ
hình lên bảng
m1, m2 là các tiếp tuyến
GV: Khi nào hai chung trong .
đường tròn không giao
nhau? Có mấy trường
hợp?
GV: Em hãy nêu hệ
thức liên hệ giữa đoạn
nối tâm của hai đường
tròn với tổng các bán
kính của nó? ?3 Hướng dẫn
GV: Cho HS hệ thống
H. 97a d1 và d2 là tiếp
lại quan hệ giữa đoạn
nối tâm với các bán tuyến chung ngoài.
kính của chúng. M tiếp tuyến
chung trong.
GV: Cho HS đọc bản H. 97b d1 và d2 là tiếp
tóm tắt SGK tuyến chung ngoài.
GV: Nhấn mạnh lại H. 97c d tiếp tuyến
các hệ thức. chung ngoài
Hoạt động 2: Tìm
hiểu tiếp tuyến chung
GV: Vẽ H.95, 96 trên
bảng và giới thiệu d1
,d2 là các tiếp tuyến
chung của hai đường
tròn.
GV: Ở H. 96 có các
tiếp tuyến chung của
hai dường tròn
không?
GV: Các tiếp tuyến
chung của hai hình này
đối với đoạn nối tâm
khác nhau thế nào?
GV: Giới thiệu tiếp
tuyến chung trong,
chung ngoài.
Hoạt động 3: Hoạt
động nhóm thực hiện
?3
GV: Cho HS đọc đề
bài và nêu yêu cầu của
bài toán.
GV: Cho HS lên bảng
trình bày cách thực
hiện.
GV: Cho HS nhận xét
và bổ sung thêm.
GV: Uốn nắn và thống
nhất cách trình bày
cho học sinh.
4. Củng cố
– Hãy nêu Tính chất đường nối tâm của hai
đường tròn?
– Tiếp tuyến chung của hai đường tròn là
gì? Có mấy loại tiếp tuyến?
– GV giới thiệu với HS các trường hợp
thường gặp trong thực tế về quan hệ giữa hai
đường tròn
5. Dặn dò
– Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 35;
36; 37 SGK;
– Chuẩn bị bài tập phần luyện tập.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
