Hướng dn căn bn: mng không dây - Wireless
Trước đây, ch có 'dân k thut' mi s dng mng không dây, thế mà ch trong mt thi gian ngn thôi mng không dây đã tr nên ph
biến, nh giá gim, các chun mi nhanh hơn và dch v Internet băng rng ph biến mi nơi.
Gi đây, chuyn sang dùng mng không dây đã r và d dàng hơn trước nhiu, đồng thi các thiết b mi nht cũng đ nhanh để đáp
ng các tác v nng n như truyn các tp tin dung lượng ln, xem phim, nghe nhc trc tuyến qua mng.
Các mng không dây hin đại không ch cung cp kết ni Internet không dây; các thiết b nghe nhc và xem phim cũng có thêm các tính
năng không dây cho phép bn chia s phim nh và nhc khp c nhà. Bn còn có th kết ni được vào mng không dây c các thiết b
không có sn kết ni không dây, như máy in và máy chơi game, nh s tr giúp ca các sn phm biến chúng thành không dây mt cách
nhanh chóng và d dàng.
Để giúp bn xây dng mt mng không dây tt nht, chúng tôi đã chn và gii thiu các b sn phm đã được TestLab th nghim, bao
gm router, card mng không dây, máy ch in n, cu ni không dây. Mt s thiết b xem phim và nghe nhc, và các router du lch chưa
có th trường Vit Nam thì chúng tôi ly thông tin t Test Center ca PC World M. B sn phm ca TRENDnet được chúng tôi chn là
b sn phm đáng giá nht nh có giá phi chăng, kết hp vi tc độ cao hơn trung bình, thiết lp khá đơn gin và bo hành 3 năm.
Mc dù thiết lp và bo trì mng không dây ngày càng d hơn, nhưng vn chưa hoàn toàn suôn s. Vì thế, chúng tôi cung cp nhng th
thut để 'tinh chnh'. Chúng tôi còn đưa ra mt s sai lm rt ph biến v bo mt mng không dây, xem trang 88, gii thích nhng cách
để m rng tm ph sóng, xem trang 90 và mô t các chun sp được chính thc công nhn s ci tiến và thay đổi cách hot động ca
mng không dây, xem trang 92.
Chun được ci tiến
Hai chun hin đang thng lĩnh mng không dây là 802.11b và 802.11g, chun sau mi và nhanh hơn. Mt s
nhà sn xut cũng đưa ra các phiên bn ci tiến ca 802.11g mà h tuyên b có th truyn và nhn d liu lên
đến 108Mbps hay 125Mbps (hơn tc độ 54Mbps ca chun 802.11g). Công ngh Super G 108Mbps (hãng
Atheros phát trin) được các hãng CNet, D-Link, Infosmart, Netgear, LinkPro, Planet, Surecom s dng, còn
công ngh High-Speed Mode (hay còn gi là 'Afterburner') đưc tích hp trong các sn phm ca các hãng
Belkin, Buffalo, Linksys, TRENDnet và nhiu hãng khác na. Mc dù chun 'chân phương' 802.11b và 802.11g
tương thích nhau, nhưng các chế độ hot động ci tiến đề cp trên thì không tương thích vi nhau.
Tóm li: Để thiết lp và g ri đơn gin nht, các thành phn không dây phi s dng cùng mt công ngh, tt
nht là cùng nhà sn xut. Dùng sn phm ca cùng nhà sn xut còn giúp thun tin khi cn gi h tr k
thut và đó cũng là lý do mà chúng tôi ch th nghim các b sn phm ca cùng mt nhà sn xut. Thông
thường, các nhà sn xut có th s không h tr nếu bn dùng các thiết b t nhiu ngun khác nhau, tr các
thiết b mng không dây tích hp sn trong máy tính xách tay.
WLAN SURECOM EP
9610SX g
BO V MNG
5 SAI LM PH BIN V BO MT
Nếu con s thng kê đúng thì c 5 người dùng mng không dây ti nhà có đến 4 người không kích hot bt k
chế độ bo mt nào. Mc định, các nhà sn xut tt chế đ bo mt để cho vic thiết lp ban đầu được d
dàng, khi s dng bn phi m li. Tuy nhiên, bn cn phi cn thn khi kích hot tính năng bo mt, dưi
đây là mt s sai lm thường gp phi.
Sai lm 1. Không thay đổi mt khu ca nhà sn xut. Khi ln đu tiên cài đặt router không dây, bn rt d
quên thay đi mt khu mc định ca nhà sn xut. Nếu không thay đổi, có th ngưi khác s dùng mt khu
mc đnh truy cp vào router và thay đổi các thiết lp để thoi mái truy cp vào mng. Kinh nghim: Luôn thay
mt khu mc đnh
Sai lm 2. Không kích hot tính năng mã hóa. Nếu không kích hot tính năng mã hóa, bn s qung bá mt
khu và e-mail ca mình đến bt c ai trong tm ph sóng, người khác có th c tình dùng các phm mm
nghe lén min phí như AirSnort (airsnort.shmoo.com) để ly thông tin ri phân tích d liu. Kinh nghim: Hãy
bt chế độ mã hóa ko ngưi khác có th đọc được e-mail ca bn.
Sai lm 3. Không kim tra chế đ bo mt. Bn mua mt router không dây, kết ni Internet băng rng, lp c
máy in vào, ri có th mua thêm nhiu thiết b không dây khác na. Có th vào mt ngày nào đó, máy in s t
động in hết giy bi vì bn không thiết lp các tính năng bo mt. Kinh nghim: Đừng cho rng mng ca bn
đã an toàn. Hãy nh nhng người am hiu kim tra h.
Sai lm 4. Quá tích cc vi các thiết lp bo mt. Mi card mng không dây đều có mt địa ch phn cng
(địa ch MAC) mà router không dây có th dùng để kim soát nhng máy tính nào được phép ni vào mng.
Khi bt chế độ lc địa ch MAC, có kh năng bn s quên thêm đa ch MAC ca máy tính bn đang s dng
vào danh sách, như thế bn s t cô lp chính mình, tương t như b chìa khóa trong xe hơi ri cht ca li.
Kinh nghim: Phi kim tra cn thn khi thiết lp tính năng bo mt.
Sai lm 5. Cho phép mi người truy cp. Có th bn là người đầu tiên có mng không dây và mun 'khoe'
bng cách đặt tên mng là 'truy cp thoi mái' chng hn. Hàng xóm ca bn có th dùng kết ni này đ ti
rt nhiu nh kha thân chng hn và mng s chy chm như rùa. Kinh nghim: Mng không dây giúp chia
s kết ni Internet d dàng, tuy nhiên, đừng b ngõ vì s có người lm dng.
Chn la thế nào
Đầu tiên phi chn đúng thiết b
Phn hướng dn này s trình bày các thành phn phn cng trong mng không dây, t router là trung tâm ca mng, đến các card mng
để kết ni máy tính để bàn và xách tay vào mng, và cu ni để biến các thiết b có dây thành không dây.
Router và card mng Wi-Fi
Router chính là trung tâm ca mng không dây ca bn: Nó kết ni mng ca bn vào Internet thông qua mt modem cáp/DSL, chia s
kết ni Internet cho nhiu máy tính và các thiết b khác, và kim soát ai có th truy cp vào mng ca bn. Chính vì th mà router đưc
xem là thành phn quan trng nht.
Qua th nghim nhiu router băng rng, chúng tôi nhn thy hu hết router đều có các tính năng cơ bn như nhau - tt c nhng loi
chúng tôi th nghim đều có bn cng Ethernet (để ni các thiết b có dây), và có nhiu cách để kim soát ai kết ni vào mng. Tt c
router chúng tôi th nghim đu có tường la NAT (Network Address Translation), mt s có tích hp tường la phòng chng tn công
DoS và cho phép thiết lp thêm qui tc ngăn cm hoc cho phép da theo loi dch v, mã hóa WEP (Wireless Encryption Protocol) và
WPA (Wi-Fi Protected Access), lc đa ch MAC (Media Access Control). Mi thiết b mng đều có mt địa ch MAC duy nht, router có
th quyết định vic truy cp bng cách cho phép ch nhng thiết b có địa ch MAC khai báo trong danh sách mi được kết ni vào mng.
Mt s router có các tính năng rt cn cho các bc ph huynh qun lý con em trong vic truy cp Internet và qun lý t xa.
Vì đặt vn đề bo mt và tc độ lên hàng đầu cho nên trong s tt c router băng rng mà TestLab đã th nghim đến nay, chúng tôi ch
chn nhng loi có h tr chế đ mã hóa WPA, có tích hp tường la, và chun 802.11g. Giá hin ti ca hu hết sn phm đều gim so
vi thi đim chúng tôi th nghim. Mi b sn phm bao gm 1 router, 1 PC Card lp vào máy tính xách tay và 1 card PCI lp vào máy
tính để bàn. Riêng card mng không dây giao tiếp USB chun 802.11g thì TestLab ch mi bt đu nhn đưc t mt vài nhà sn xut
trong tháng va qua. Bn nên liên lc trc tiếp vi nhà phân phi sn phm để hi thông tin.
Nhng router trong danh sách này tương đối d s dng, có nhiu loi khác (không được lit kê trong bng) có trình đơn rc ri khiến
chúng tôi phi 'lc lo' mi tìm được tính năng WPA và khi kích hot đôi khi cũng gp nhiu trường hp rc ri khó hiu. SMC2804WBR
rt d thiết lp và s dng nh hướng dn nhanh rt rõ ràng.
Nhng router này đều có ăn-ten tháo lp được cho nên bn có th thay thế bng các ăn-ten nhy hơn hoc ăn-ten định hướng (xem 'M
rng tm ph sóng' trang 90).
Tc độ ca các b sn phm cũng khác nhau trong cách th nghim ca chúng tôi. Mt ln na, vì đt nng vn đề bo mt nên chúng
tôi ch so sánh tc độ chế độ mã hóa WPA-PSK và không kích hot các tính năng đặc bit như Super G hay 'Afterburner'.
Dn đầu là b sn phm ca Surecom, tc độ duy trì n đnh 17,951Mbps, nhanh hơn so vi nhng
sn phm khác. Tuy nhiên, bn cn phi biết rng s khác bit này ch trong mng ni b, còn tc độ
kết ni Internet không khác bit. V tm ph sóng, đến hin ti Test Lab vn chưa th nghim để so
sánh tm ph sóng do không đảm bo đưc môi trường hoàn toàn ging nhau. Nhưng theo kinh
nghim thc tế, nhng router có hai ăn-ten có tm ph sóng rng hơn.
Tt c các router đều dùng trình duyt web để qun lý, mt s có thêm trình hưng dn tng bưc. Tuy
nhiên trình hưng dn ch giúp bn thiết lp cho thiết b hot đng nhưng không giúp bn thiết lp các tính năng cao hơn (như lc địa ch
MAC, kim soát dành cho bc ph huynh). Cho dù chn cách thiết lp nào, ban đầu bn nên dùng máy tính kết ni có dây để thiết lp,
ri sau đó mi thiết lp card mng không dây đ thc hin. Làm thế s đơn gin hơn nhiu so vi vic thiết lp cùng lúc cho c router và
card mng không dây hot động.
Thiết lp các chế độ tăng tc độ không phi lúc nào cũng d dàng, bi vì có th có nhiu thiết b không
dây khác (chng hn như các máy tính xách tay tích hp card mng không dây ca ai khác) c kết ni
vào mng ca bn, gây nhiu và làm gim tc độ ca router. Vi các router ci tiến, bn có th x lý
vn đ này bng cách thiết lp cho chúng hot đng hn chế độ tc độ cao và pht l nhng thiết b
802.11g nào không có tính năng nâng cao tc độ. Kích hot tính năng lc địa ch MAC cũng giúp gii
quyết được vn đề này.
Nói chung, card mng PCI và PC Card ca cùng mt nhà sn xut dùng chung phn mm (trình điu
khin thiết b để kim soát phn cng thì khác nhau). Hu hết các phn mm này d dùng và giúp cho
vic thiết lp card mng tương đối d dàng hơn.
Máy ch in n
Mc dù bn có th dùng tính năng in sn có trong h điu hành Windows để chia s mt máy in giao
tiếp USB qua mng không dây, nhưng máy tính lp máy in bt buc phi đang chy thì ngưi khác mi
in được. Nếu có máy ch in n Wi-Fi thì bn không cn đến mt máy tính để lp máy in và bn có th
đặt máy in bt c v trí nào min sao nó vn còn nm trong vùng ph sóng ca mng Wi-Fi.
Hu hết các nhà sn xut đều có ít nht mt loi router Wi-Fi có tích hp sn máy ch in giao tiếp USB. Các router trong danh sách chn
la ca chúng tôi không có loi nào tích hp sn cng USB. Bn có th chn loi máy ch in không dây CNP101UW (105 USD) hay
TEW-P1U (125USD) ca TRENDnet. Theo nhn xét ca chúng tôi thì c hai có cùng mt xut x và hoàn toàn ging nhau, tr nhãn hiu
và màu sc. C hai đều rt bé, ch tương thích chun 802.11b, có 1 cng USB chun 2.0 và h tr c Macintosh và PC, hu hết máy ch
in không dây không h tr cùng lúc hai h máy tính này.
Thiết lp các máy ch in này chng có gì khó khăn lm: bn chy tin ích thiết lp cu hình, lp máy in vào cng USB ca máy ch in,
ri cài đặt và thiết lp tin ích trên các máy tính mun s dng máy in. Nếu tính c thi gian thiết lp máy ch in Wi-Fi và máy in thì mt
khong 30 phút. Tt c đều có tài liu hướng dn cài đặt rõ ràng. Mt đim ni bt khác là c hai đều h tr giao thc in qua Internet,
IPP - Internet Printing Protocol. IPP cho phép bn in mt bn báo cáo chng hn ra máy in đặt văn phòng trong khi bn li đang
WLAN TRENDnet TEW
411BRPplus
PLANET WRT 413
WLAN SMC SMC2555W AG
ngoài văn phòng.
Nói chung, các máy ch in tương thích vi máy in phun và laser, nhưng chúng có th không tương thích vi
các máy in đa chc năng. Hu hết các máy in đa chc năng khi đưc kết ni vi máy ch thì ch có th in,
ch không quét và fax đưc. Và cui cùng, nếu đang tìm mt máy in mi, bn hãy th xem qua các máy in
ca HP tích hp sn máy ch in không dây, ví d như loi Photosmart 8450 (find.pcworld.com/44230) và
Photosmart 2710 all-in-one (find.pcworld.com/44232), nghĩa là không cn phi mua thêm máy ch in.
Cu ni Wi-Fi
Thêm cu ni Wi-Fi là bn có th kết ni hu như bt c thiết b nào có giao tiếp cng Ethernet, chng hn
mt máy in mng, vào mng không dây. Bn dùng cáp ni thiết b vào cng Ethernet ca cu ni, và cu
ni s truyn d liu t thiết b này đến các thiết b không dây. Lúc này, bn thân thiết b hot động chng
khác gì vi khi lp vào mng có dây.
Thiết lp cu ni không khó, ch hơi mt công khi gõ khóa mã hóa. Bn nên mua cu ni và router ca cùng nhà sn xut, nht là khi
mun tn dng các chế đ như Super G, Afterburner, và nh chn loi có h tr mã hóa WPA.
THAY TH ĂN-TEN
M RNG VÙNG PH SÓNG
Vì không th to đưc môi trường th nghim hoàn toàn ging nhau để so sánh các ăn-ten nên TestLab chưa
chính thc th nghim các ăn-ten. Chúng tôi ghi nhn li nhng kinh nghim ca nhóm th nghim Test
Center ca PC World M để bn đọc tham kho.
Nếu đã th đặt router không dây nhiu v trí khác nhau mà vn còn mt vài 'đim chết' (v trí không có sóng)
trong nhà, hãy nghĩ đến thiết b m rng vùng ph sóng. Cường đ tín hiu quyết định tc độ mng không
dây, tc độ mng gim rt nhiu khi cường độ tín hiu yếu đi. Cách d nht và ít tn kém nht để tăng tm
ph sóng cho mng là thay thế ăn-ten ca router bng ăn-ten khác có kh năng thu/phát tín hiu tt hơn. Tuy
nhiên, không phi router nào cũng có ăn-ten tháo lp được. (Kim tra trong bng so sánh tính năng).
Trong bt c tình hung nào, ch nên dùng ăn-ten đnh hưng khi bn mun ph sóng mt khu vc nào
đấy, bi vì các phòng không nm trong hướng ca ăn-ten s không nhn được tín hiu, nếu có thì cũng rt
yếu.
Mt s ăn-ten cho phép điu chnh cường độ tín hiu, ch nên tăng cưng độ tín hiu đủ đ bao ph các đim
chết, tránh m rng vùng ph sóng sang nhà hàng xóm.
Hu hết các hãng sn xut thiết b không dây đều có ăn-ten tăng cường kh năng ph sóng. Bn nên liên h
trc tiếp vi các nhà phân phi sn phm chính thc để hi thông tin và nh tư vn chn la ăn-ten phù hp
yêu cu.
Camera không dây
Bn có th lp mt camera không dây hu như bt c nơi nào min nói đó có sn ngun đin là được. Bn có th xem li TGVT A
09/2004, trang 74 để chn mt s loi Internet camera không dây có th tìm được th trường Vit Nam, như Axis 206W (413USD),
TRENDnet TV-IP200W/E (269USD), LinkPro IWC-330W (155USD), Planet ICA-100W (350USD). Các camera này đu tích hp sn máy
ch web vì thế bn có th xem hình nh t bt c máy tính nào có trình duyt web. Mun biết các con bn đã đi hc v hoc kim tra
văn phòng trong khi đi công tác xa? Ch cn m trình duyt web. Mt s camera có kh năng khi phát hin chuyn động thì kích hot
tính năng ghi hình và gi cnh báo qua e-mail. Ngoài ra, mt s loi còn có micro để thu âm và mô-tơ cho phép bn điu khin t xa đ
hướng camera đến nhng khu vc nào cn quan sát, nhưng giá đt hơn. Các loi này đều có ng dng để thu/phát li hình và qun lý
cùng lúc nhiu camera. Tuy nhiên, trong s này không có loi nào có th lp đặt ngoài tri và không thu được hình trong môi trưng thiếu
sáng.
Thiết b nghe nhc và xem phim
Hin th trường Vit Nam bn khó tìm được nhng thiết b xem phim và nghe nhc h tr kết ni không dây. Có l các sn phm loi
này s sm xut hin vì nhu cu s dng mng không dây đang tăng dn. Hãng Linksys có loi WMLS11B (find.pcworld.com/44128),
bn có th kết ni vào dàn âm thanh hoc ch dùng riêng l như thiết b nghe nhc bình thường vì nó có sn loa (có th tháo ri loa),
ngoài ra màn hình LCD ca thiết b này ln và d đọc. Mt loi khác là HomePod ca MacSense (find.pcworld.com/44130), cũng có sn
PrintServer TRENDnet
TEW P1U
loa nhưng nh và âm thanh cũng yếu hơn. Tuy nhiên, HomePod t động tìm các tp tin nhc trên nhiu máy tính (Macintosh hoc PC)
và có cng USB 1.1 đ bn lp các thiết b lưu tr. trong khi đó LinkSys làm vic được ch vi mt máy tính và phi chy MusicMatch
Jukebox. Ngoài MusicMatch, HomePod cũng làm vic được vi iTunes, Winamp, và mt s trình nghe nhc khác. C Linksys và
HomePod đều cho bn nghe li các đài trên Internet và Linksys có th bt đưc dch v nhc Rhapsody. Nhưng chng có loi nào h tr
WPA nên chúng không kết ni được vào mng có kích hot mã hóa.
Wireless Digital Media Player ca hãng Actiontec (find.pcworld.com/44132) khuếch đại ngõ ra DVI để xut tín hin ra tivi cao cp. Tuy
nhiên, cài đặt và s dng phn mm đi kèm (phi cài đặt vào máy tính có lưu tp tin phim và nhc) hơi rc ri và thiết b điu khin t xa
không có nút điu chnh âm lượng.
Nếu có máy tính Windows Media Center, bn còn có mt chn la khác: Media Center Extenders ca nhiu hãng khác nhau s cho
phép bn truy cp tt c ni dung ca máy tính Media Center (như chương trình TV và nhc đã thu) trên tivi hoc dàn âm thanh.
Microsoft cũng s tung ra mt phn mm đ biến Xbox thành mt Media Center Extender. Li thế ca nhng thiết b này là bn không
cn phi mt thêm thi gian hc cách s dng, chúng s hot động ging như mt máy tính Media Center.
Router du lch
Router du lch là các phiên bn thu nh ca các loi ln để có th b túi, chúng có kèm theo các tin ích cài đặt để chia s kết ni (như
mt cng Ethernet trong khách sn hay phòng hi ngh) cho vài người. Chúng cũng cho phép bn lưu nhiu cu hình thiết lp, cho các
phòng khách sn, cho nhà, cho phòng hp văn phòng, giúp cho vic kết ni d dàng và nhanh chóng hơn vì ch cn chuyn đi
cu hình thiết lp sn.
Hãng Apple có Airport Express (find.pcworld.com/44126), Asus có WL-330g (find.pcworld.com/44374) và Netgear có WGR101
(find.pcworld.com/44376). Airport Express tích hp sn ngun (hai loi kia dùng adapter ngoài ln và nng gn như gp đôi thiết b) và
có kh năng như mt máy ch in n không dây. Cài đặt và s dng nhng thiết b này rt d dàng, nhưng thiết lp thêm như kích hot
mã hóa thì có th khó hơn. Loi ca Netgear không h tr mã hóa WPA.
S dng thế nào
Tn dng ti đa mng không dây
Gi s bn đã mua tt c các th cn cho mng không dây, bây gi là lúc bn phi kết ni tt c li vi nhau. Mc dù cài đặt và s dng
các thiết b Wi-Fi tương đối đơn gin (xem hướng dn cài đặt find.pcworld.com/44170), nhưng mun chúng hot động vi hiu năng
cao nht thì cn phi b thêm nhiu công sc đy. Hãy đọc tiếp nhng hướng dn dưới đây để ci thin tc đ mng Wi-Fi ca bn.
Chn v trí cc k quan trng
V trí quyết định tm ph sóng ca router Wi-Fi. Hiu sut không dây rt xung đột ngt khi cưng độ tín hiu gim xung (t tc độ cao
nht 54Mbps vi chun 802.11g xung còn t 1 đến 2Mbps khi cường độ tín hiu thp nht). Vì thế, nếu có th, bn nên thay đổi v trí
router sao cho tt c các máy tính đều nhn được cưng độ tín hiu tt.
Lý tưởng, bn nên đặt router Wi-Fi ngay trung tâm nhà hoc văn phòng để có độ ph sóng tt nht, nhưng đồng thi bn cũng phi đặt
nó gn modem cáp/DSL. Để kim tra độ ph sóng, trước tiên hãy đặt router trong cùng mt phòng vi modem băng rng, ri kết ni
MTXT có card mng không dây và di chuyn vòng quanh nhà hay văn phòng để kim soát li cường độ tín hiu, dùng chính phn mm
qun lý đi kèm vi card mng không dây. Kim loi, đá, bê tông, nước, và người hp thu hoc phn x các tín hiu, trong khi g và kính thì
gn như cho qua hoàn toàn. Vì thế, hãy đặt router trên cao, càng xa các vt cn càng tt, song song vi tường, và cách xa ca s để
tín hiu không phát ra khi nhà. Ngoài ra, hãy th điu chnh ăn-ten, bi vì cũng như ăn-ten ca tivi, xê dch ch vài phân thôi có th làm
cường độ tín hiu thu được thay đổi đáng k lm đấy. Hãy nh mt cng s dùng MTXT phòng cách xa thông báo cho bn biết lúc nào
cường độ tín hiu tt nht.
Nếu phát hin có mt vài đim chết (v trí không có tín hiu) trong nhà hoc văn phòng thì bn có th lp thêm mt ăn-ten công sut cao
(xem 'M rng tm ph sóng' trang 90).