Tài liệu tóm tắt lý thuyết về Sự hấp thụ nước và muối khoáng kèm theo hướng dẫn giải bài 1,2,3 trang 9 SGK Sinh 11 có đáp án và gợi ý chi tiết nhằm giúp các em nắm được nội dung cốt lõi của bài học trong SGK. Mời các em cùng tham khảo!
A. Tóm Tắt Lý Thuyết: Sự hấp thụ nước và muối khoáng
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Hình thái của rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước
và ion khoáng.
– Nước luôn di chuyển thụ động theo cơ chế thẩm thấu từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước
ở lá và hoạt động trao đổi chất của cây.
– Các ion khoáng xâm nhập vào rễ cây theo hai cơ chế: thụ động và chủ động.
– Nước và các ion khoáng di chuyển từ đất vào mạch gỗ của rễ theo hai con đường: con
đường thành tế bào – gian bào và con đường chất nguyên sinh – không bào.
– Các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dịch đất, pH, độ thoáng của đất ảnh
hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.
II. Gợi ý trả lời câu hỏi sách giáo khoa
A. PHÂN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
Hãy nêu vai trò của nước đối với tế bào.
Trả lời:
Nước là dung môi hòa tan nhiều chất. Trong môi trường nước, muối khoáng phân li thành
các ion (Ví dụ: muối KC1 phân li thành K và Cl). Sự hấp thụ các ion khoáng luôn gắn với quá
trình hấp thụ nước.
Quan sát hình 1.1 và hình 1.2, rồi mô tả đặc điểm hình thái của hệ rễ cây trên cạn thích nghi
Trang | 1
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
với chức năng hấp thụ nước và ion khoáng
Hình 1.1 — Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ
Hướng dẫn:
Rễ cây sinh trưởng nhanh về chiều sâu, phân nhánh chiếm chiều rộng và đặc biệt, tăng
nhanh số lượng lông hút (hình 1.1. Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ; hình 1.2 Lông hút của
rễ).Lông hút tạo ra bề mặt tiếp xúc giữa rễ cây và đất đến hàng chục, thậm chí hàng trăm m2,
đảm bảo cho rễ cây hấp thụ nước và các ion khoáng đạt hiệu quả cao nhất.
Hãy kể các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút và qua đó giải thích sự ảnh hưởng
của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây:
Trả lời:
– Các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút là: độ thẩm thấu, độ axit (pH) và lượng
ôxi của môi trường.
– Các yếu tố trên của môi trường ảnh hưởng xấu đến sự hình thành và sự phát triển của
lông hút. Lông hút không phái triển được, cây sẽ không hấp thụ được nước và các ion
khoáng.
Trang | 2
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
B. Hướng dẫn giải bài tập SGK trang 9 Sinh Học lớp 11: Sự hấp thụ nước và muối
Bài 1: (trang 9 SGK Sinh 11)
Rễ thực vật trên cạn có đặc điểm hình thái gì thích nghi với chức năng tìm nguồn nước, hấp
thụ nước và ion khoáng?
Đáp án và hướng dẫn giải bài 1:
Rễ thực vật trên cạn sinh trưởng nhanh, đâm sâu lan tỏa hướng tới nguồn nước, đặc biệt,
hình thành liên tục với số lượng khổng lồ các lông hút, tạo nên bề mặt tiếp xúc lớn giữa rễ
và đất. Nhờ vậy, sự hấp thụ nước và các ion khoáng được thuận lợi.
Bài 2: (trang 9 SGK Sinh 11)
Hãy phân biệt cơ chế hấp thụ ion khoáng ở rễ cây?
Đáp án và hướng dẫn giải bài 2:
– Nước được hấp thụ vào rễ theo cơ chế thụ động (theo cơ chế thẩm thấu): nước di chuyển
từ môi trường đất, nơi có nồng độ chất tan thấp (môi trường nhược trướng) vào tế bào rễ,
nơi có nồng độ chất tan cao (dịch bào ưu trương, áp suất thẩm thấu cao).
– Khác với sự hẩp thụ nước, các ion khoáng di chuyển từ đất vào tế bào rễ một cách chọn lọc
theo hai cơ chế:
+ Cơ chế thụ động: Các ion khoáng di chuyển từ đất (hoặc môi trường dinh dưỡng) vào rễ
theo građien nồng độ (đi từ môi trường, nơi nồng độ của ion cao vào rễ, nơi nồng độ của ion
độ thấp).
+ Cơ chế chủ động: Đối với một số ion cây có nhu cầu cao, ví dụ, ion kali (K+) di chuyển
ngược chiều građien nồng độ. Sự di chuyển ngược chiều građien nồng độ như vậy đòi hỏi
phải tiêu tốn năng lượng sinh học ATP từ hô hấp (phải dùng bơm ion, ví dụ, bơm natri: Na+–
ATPaza, bơm kali: K+– ATPaza…).
Bài 3: (trang 9 SGK Sinh 11)
Giải thích vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết?
Đáp án và hướng dẫn giải bài 3:
Đối với cây trên cạn, khi bị ngập úng rễ cây thiếu ôxi. Thiếu ôxi phá hoại tiến trình hô hấp
Trang | 3
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
bình thường của rễ, tích lũy các chất độc hại đối với tế bào và làm cho lông hút chết và
không hình thành được lông hút mới. Không có lông hút cây không hấp thụ được nước, cân
Trang | 4
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
bằng nước trong cây bị phá hoại và cây bị chết.
- Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.
- H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 môn: Toán, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán, Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.
- Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.
- Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.
- Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.
- Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.
- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 6 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.
- Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.
- Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chuyên/Toán Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.
- Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH. Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Toán Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB, …
- Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình yêu thích, có thành tích, chuyên môn giỏi và phù hợp nhất.
- Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra
độc lập.
- Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.
Trang | 5
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
