TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
NGÀNH KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ RỦI RO
TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ
HOẠCH KIỂM TOÁN ĐƯỢC THỰC
HIỆN TẠI CÔNG TY TNHH
MAZARS VIỆT NAM
SVTH: LÊ MINH THÀNH
MSSV: 1154040491
Ngành: Kế toán – Kiểm toán
GVHD: TH.S LÊ THỊ THANH XUÂN
Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2015
1
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: Chương mở đầu ...................................................... 03
Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 03
Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 04
Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 04
Phạm vi đề tài............................................................................................... 05
CHƯƠNG 2: Cơ sở lý luận chung ................................................ 06
2.1 Khái niệm đánh giá rủi ro kiểm toán ............................................................. 06
2.2 Các bộ phận của rủi to kiểm toán ................................................................... 06
2.2.1 Rủi ro có sai sót trọng yếu .................................................................... 07
2.2.1.1 Khái niệm............................................................................................ 07
2.2.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tiềm tàng .................................. 08
2.2.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro kiểm soát .................................. 09
2.2.2 Rủi ro phát hiện .................................................................................... 14
2.2.2.1 Khái niệm............................................................................................ 14
2.2.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng ..................................................................... 14
2.3 Mô hình rủi ro kiểm toán ................................................................................. 15
2.3.1 Mô hình rủi ro kiểm toán ..................................................................... 15
2.3.2 Mối quan hệ giữa rủi ro kiểm toán và mức trọng yếu trong kiểm toán
Báo cáo tài chính ............................................................................................ 16
2.4 Thủ tục đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch theo qui trình kiểm toán
mẫu của VACPA ..................................................................................................... 17
2.4.1 Thủ tục đánh giá rủi ro trong giai đoạn tiền kế hoạch theo qui trình
kiểm toán mẫu của VACPA .......................................................................... 17
2.4.2 Thủ tục đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch theo qui trình
kiểm toán mẫu của VACPA .......................................................................... 18
CHƯƠNG 3: Thủ tục đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch
được thực hiện tại Công ty TNHH Mazars Vietnam ................. 26
3.1 Giới thiệu về doanh nghiệp .............................................................................. 26
2
3.1.1 Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Mazars .............. 26
3.1.2 Các dịch vụ cung cấp bởi Công ty TNHH Mazars Việt Nam ........... 26
3.1.3 Cơ cấu tổ chức và nhân sự ................................................................... 27
3.2 Giới thiệu quy trình chung .............................................................................. 29
3.2.1 Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán .............................................................. 30
3.2.2 Giai đoạn thực hiện kiểm toán ............................................................ 34
3.2.3.Giai đoạn hoàn thành kiểm toán ......................................................... 35
3.3 Thủ tục đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch được áp dụng tại Công
ty TNHH Mazars Việt Nam ................................................................................... 35
3.3.1 Đánh giá theo COSO ............................................................................ 36
3.3.2 Các bên liên quan .................................................................................. 37
3.3.3 Gian lận .................................................................................................. 37
3.3.4 Khả năng hoạt động liên tục ................................................................ 38
3.3.5 Đánh giá rủi ro tiềm tàng ..................................................................... 39
3.3.6 Đánh giá rủi ro kiểm soát ..................................................................... 41
3.4 Minh hoạ áp dụng vào một khách hàng cụ thể .............................................. 42
3.4.1 Tìm hiểu về Công ty ABC .................................................................... 42
3.4.2 Thủ tục đánh giá rủi ro ở công ty ABC .............................................. 45
CHƯƠNG 4: So sánh và nhận xét thủ tục đánh giá rủi ro trong
giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty TNHH Mazars
Vietnam so với chương trình kiểm toán mẫu của VACPA ....... 54
4.1 So sánh với chương trình kiểm toán mẫu của VACPA ................................ 54
4.2 Nhận xét việc thực hiện quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn
lập kế hoạch tại Mazars Vietnam.......................................................................... 55
3
CHƯƠNG 1: CHƯƠNG MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập đã
hình thành và phát triển ở Việt Nam trong hơn hai mươi năm qua, trở thành nhu cầu tất
yếu đối với hoạt động kinh doanh và góp phần nâng cao chất lượng quản lý doanh
nghiệp. Kiểm toán độc lập đã tham gia tích cực vào việc kiểm tra, đánh giá, xác nhận
độ tin cậy của thông tin kinh tế tài chính, góp phần đáng kể vào hoạt động đổi mới, cổ
phần hoá doanh nghiệp, xác nhận, hợp nhất và thu hút các hoạt động đầu tư cả trong
và ngoài nước, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế đất nước. Kiểm toán độc
lập đã khẳng định được vị trí và vai trò quan trọng trong nền kinh tế.
Do sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thị trường, đặc biệt là sự vươn lên
mạnh mẽ của thị trường chứng khoán, khách hàng tìm đến những công ty kiểm toán
không đơn thuần chỉ là những dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính thông thường. Các
đòi hỏi ngày càng đa dạng: Kiểm toán trước khi cổ phần hoá, kiểm toán trước khi giải
thể, phá sản, sát nhập, hợp nhất,… Điều này làm cho Báo cáo kiểm toán có sự ảnh
hưởng ngày càng lớn đến đời sống xã hội. Nó không chỉ đảm bảo cho lợi ích của nhà
đầu tư trong và ngoài nước, lợi ích của các chủ sở hữu vốn, chủ nợ và chính bản thân
doanh nghiệp mà còn giúp cho các cơ quan nhà nước và xã hội có những thông tin
kinh tế tài chính trung thực từ các doanh nghiệp.
Để phát hành một Báo cáo kiểm toán Báo cáo tài chính, kiểm toán viên phải thực
hiện nhiều thủ tục kiểm toán để kiểm toán các khoản mục khác nhau. Trong đó, việc
đánh giá rủi ro trong quá trình kiểm toán là một yêu cầu bắt buộc. Trong điều kiện môi
trường kinh tế thay đổi liên tục, việc đánh giá các rủi ro trong giai đoạn trước khi chấp
nhận hợp đồng kiểm toán cho một công ty nào đó sẽ hạn chế những rủi ro có thể ảnh
hưởng tới công ty kiểm toán và kiểm toán viên. Ở giai đoạn lập kế hoạch giúp kiểm
toán viên có thể xác định được loại rủi ro, đánh giá được sự ảnh hưởng của rủi ro đó
lên một khoản mục nào đó hoặc là trên toàn bộ báo cáo tài chính. Khi đánh giá được
những rủi ro sẽ giúp kiểm toán viên lập được kế hoạch tốt hơn, xác định được nhân sự
cần thiết cho cuộc kiểm toán, thời gian cuộc kiểm toán.
Được tiếp xúc với môi trường làm việc chuyên nghiệp tại Công ty THNH Mazars
Việt Nam, tiếp xúc với những tài liệu thực tế, những nhân viên kiểm toán chuyên
nghiệp và tích luỹ một số kinh nghiệm cho mình, em quyết định chọn đề tài cho khoá
luận tốt nghiệp: “Thủ tục đánh giá rủi ro trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán tại
Công ty TNHH Mazars Việt Nam”. Đề tài này là một vấn đề mà kiểm toán viên phải
thực hiện ở mọi cuộc kiểm toán, quyết định lớn đến cuộc kiểm toán. Việc tìm hiểu
thực tế đề tài này sẽ giúp em hiểu rõ hơn nữa về việc đánh giá rủi ro, so sánh những
4
kiến thức đã được học ở trường đại học với thực tế thực hiện. Bên cạnh đó, có thể đưa
ra những ý kiến góp ý cho công ty thông qua những nhận xét dưới cái nhìn của một
sinh viên thực tập, là một ý kiến khách quan, không bị ràng buộc như các nhân viên
khác.
Mục tiêu nghiên cứu
Hiện nay, số lượng và chất lượng của các công ty kiểm toán ngày càng phát triển,
tuy nhiên, việc đánh giá rủi ro khi kiểm toán công ty khách hàng vẫn chưa được thực
hiện một cách chú trọng. Mặc dù chỉ là một sinh viên thực tập sắp ra trường chưa có
nhiều kinh nghiệm đánh giá rủi ro, công việc mà chỉ thường được phụ trách bởi những
kiểm toán viên dày dặn kinh nghiệm. nhưng với những kiến thức đã được học trong
trường đại học cùng thời gian tìm hiểu thực tế thủ tục đánh giá rủi ro ở Công ty TNHH
Mazars Việt Nam, em có thể hoàn thành được việc nghiên cứu đề tài này.
Bắt nguồn từ tầm quan trọng của việc đánh giá rủi ro trong quá trình kiểm toán
báo cáo tài chính và thực tế công việc được thực hiện tại công ty, đề tài này sẽ giúp
tìm hiểu hơn nữa về thủ tục đánh giá rủi ro tại công ty. Từ đó xem xét những mặt được
và chưa được trong việc thực hiện thủ tục đánh giá rủi ro. Sau đó đưa ra những giải
pháp, kiến nghị dưới góc nhìn từ một bên thứ ba để giúp công ty hoàn thiện thêm.
Đề tài sẽ giúp người đọc trả lời các câu hỏi:
- Quy trình chung của một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính ở Công ty Mazars.
- Vai trò của việc đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch tại
Công ty Mazars.
- Minh hoạ quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoanh lập kế hoạch tại
của một khách hàng cụ thể tại Công ty Mazars.
- Đưa ra ý kiến nhận xét về đánh giá rủi ro kiểm toán tại Công ty Mazars và so
sánh với quy trình được ban hành bởi VACPA.
Phương pháp nghiên cứu
Nhằm giải quyết các mục tiêu nghiên cứu như trên, báo cáo này sẽ sử dụng
những phương pháp phù hợp:
- Dựa theo Chuẩn mực kiểm toán hiện hành, chương trình kiểm toán mẫu được
ban hành bởi VACPA và chương trình kiểm toán của Mazars.
- Phỏng vấn các trưởng nhóm kiểm toán (Senior Audit), những người có nhiều
năm kinh nghiệm trong việc đánh giá rủi ro.
- Tham khảo các hồ sơ kiểm toán khách hàng của công ty.
- Tham khảo thông các nguồn thông tin khác từ các phương tiện thông tin đại
chúng có uy tín để thu thập thêm các thông tin về khách hàng.