Luận văn Thạc sĩ Luật học: Vấn đề xây dựng đội ngũ công chức trong giai đoạn hiện nay qua thực tiễn tại Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc nghiên cứu đề tài nhằm góp phần hoàn thiện các qui định của pháp luật về tuyển dụng, sử dụng, quản lý và đào tạo đội ngũ công chức; so sánh đối chiếu giữa lý luận và thực tiễn để tìm ra những điểm bất hợp lý từ đó có phương hướng hoàn thiện các chế định pháp luật cũng như hoạt động thực tiễn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật học: Vấn đề xây dựng đội ngũ công chức trong giai đoạn hiện nay qua thực tiễn tại Thừa Thiên Huế

K;/\. 0 ImT' Đ Ạ I H Ọ C Q U Ố C GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT n
IMỤC LỤC PHẦN M ỏ đ ấ u Trang 1. l ính cap ihiet của dồ tài. 3 2. Tình hình nuhiên cứu. 4 3. Mục đích nhiệm V II và phạm vi imhiên cứu của luận văn. 5 4. Có sổ lý luận và phương pháp luận. 5 5. V imhũi và ilóim ụóp của luận văn. 5 (). ('() cấu của ln;Ịn văn. 6 PHẨN n ộ i ih in c ; C H Ư O N G 1: INHỮNí ; VẤỈN t)Ề LÝ LUẬN VÈ C Ô N C v ụ , C Ô N C C H Ú C I . I .klu ii niệm co nu vụ, cô liu. chúc nhà nuổc và vai trò của công chúc Iilià lUKic tmim nền hành chính. 7 I . I . I . Khái niêm côn” vụ. 7 1.1.2. Khái niệm côn« chức nhà I1UỎC. I1 1. 1.3. Phàn loai côim chúc nhũ núdc. IX 1. 1.4. Vị trí CIKI CÔIHI chúc nhà núỏc trong nềnhành chính. 23 1.2. Nhùng ven cầu doi vói cõng chúc nha nuóc trong thòi kỷ công imhiệp lum hiện dại hóa dâl núỏc. 26 1.2.1. Nlũinu lièu cluiẩn chunu. 26 1.2.2. Nhung liêu chuẩn dổi vói côn ụ, cluic hành chính. 27 CHƯ Ơ NG 2 PHÁP LUẬT vỀ CÔNCi CHÚC VÀ T llự c TRẠNí; XẢY DỤÌNC l)ộ l NGỦ CỎN(; CH ú t Ỏ NƯỚC TA QUA T l-lự c TIỄN t i lừ a t h iê n hu ế. 2 .1. Nhuiìi’ qui (lịnh cun pliiip ỉuậl vỏ côim chúc nhà núỏc. 29 I uvẽn tlụ nụ côim cluìc nhà lili oe. 29 2 .1.2. sủ dụng CÒI1ỊỊ chúc nhà nuỏc. 39 2. 1 I )ao tạo cônụ chúc nhà IUIOC. 40
2 . 1.4. Ọiúin lv CÔIIU chúc nha nuỏc. 44 2.2. I hục trạng xây (lụim đội nmì còn ti chúc nhà IIUỔCỏ IIUỎC tí) hiện 46 nay. 2.2.1. Mu điếm. 46 2.2.2. Nhúọc điểm. 48 2.3.3. Thực irạng công tác quản lý công chúc nhà núớc. 50 2.3. Vắn đề xây dụng đội ngũ công chúc nhà niioc ổ Thừa Thiên Huế.53 2.3.1. Dặc điểm kinh tế xà hội của tỉnh Thừa Thiên Huế. 53 2.3.2. Thục trạnu xây dụn« . O dội • nmì c_ côngo chúc nhà nudc. J 56 2.3.3. Phuóng huóng xây dụng đội ngũ công chúc nhà núổc ổ I hùn Thiên I !uế. 68 ( HƯOỈNC 3 V Ấ N l)È XÂY DỤNG Đ Ộ I NGỦ CÔNG CHỨC NHÀ N ư ớ c: TRONC ( ỉ IA ỉ Đ O Ạ N HI ẸN NAY, KIEN N C H Ị VA (ỈIAÍ P HA P 3 . 1. Nhu cầu xây điínũ, ciôi nũìi côn li chúc nhà niíỏe trong t*iaì doạn h i ệ n IK IV . 7 1 >..2. Nlúmụ kicn Di’hi va uiấi pluip. 71 3 . 2 . 1. í loàn thiện pháp luật c ô n e chúc nhà nuóc. 74 3.2.2. Vỏ qui hoạch dội nu ũ C Ô I1Ü chúc nhà núỏc. 75 ỉ . 2.3. Vè luàn chuyến dội ngũ công cluic. 76 >.2.4. Vè dao tao hoi (luỏiiũ cônu chúc nhà IUIOC. • >- *_ 7X 3.2.5. về tkinh ui;i còng chúc nhủ Iiiiỏc. 82 3.2.6. về luyến chọn, bo nhiệm, miễn nhiệm công chúc nhà nũỏc. 85 .1.2.7. v ề chế dộ chính sách, tien luơim của c ôn g chúc nhà núổc. 88 3.2.S. về quản lý cỏ ne chức nhá nu óc. 90 PHA N k ết luận
PM A N M Ỏ Đ Ầ U 1-1 lull cấp 1h ici Clin de tài: Trong Il lui I1 ÍỊ nam qua kế lủ Dại hội VI của Dảng cộng sản Việt Nam (Năm 1986), voi đúỏng lối đổi mói tỉ lí ộc vạch ra trong nghị quyết, đât nũổc la dà có nliìmu biióc chuyển bien quan trọng, chuyển tù nền kinh té kế hoạch hóa tập tn.111‘4 sang nền kinh tế hàný hóa nhiều thành phần theo định hu dim XHCN. Cùim vói sự chuyến dối về có chế kinh tế của nền kinh tế, nền hành chính eùnu có nhu cầu đói mỏi. cho phủ hộp vói chúc năng nhiệm vụ tronu LÚni (loạn moi, bỏo đảm xây dụ nu một nền hành chính chính qui hiện (lụi. nên hanh chính phục vụ nhân dân. Daim vò Nhà mide ta dà xúc định:"Cải cách hành chính là trọng tâm của \ iệc liếp tục xây (lụim và hoìin thiện nhà núóc cộng hòa XHCN Việt Níìivi, \ây tliíim nhò luióc của dân, do dân, vi dân". Trong tiến trình cải cách nền hành chinh quốc uki quan diem của Dciniĩ và Nhà mióc ta ngày càng liu ộc nâng CLH) và hoàn thiện. Chúng ta dã xác định được mục tiêu của công cuộc cải cách 1)011 luình chính, tló la xâv dụng một liều hanh chính trong sạch, hoại dộim co hiệu lục hiệu quả. Công cuộc cải cách nền hành chính iluọc lieu hành lo.il) diện và tlồnu. hộ trên cả bu mặt: củi cách thố chế hành chính, cải cách bộ máy hnnh chính, xây chum dội ngìì cán hộ công chúc nhà niióc. ("cônu chúc nhà nuổc" sau đây viết tắt là "công chúc"). Nhìn ehmm. tien (rình cải cách hành chính ỏ nuỏe ta trong những năm qua dà dại ckiục nhiïnü thành liíu dáng kế trên cá ba mạt: I C the chờ và ihn (ục hành chính: Dã tùng buổc hoàn thiện hệ thong phiip 1uột, tỉón Li mil c;ic thủ tục hanh chính, công khai hóa các hoạt dộng của nhà nuỏc. tunt» biiỏc bài trìi các tộ nạn quan liêu, của quyền, hách dịch, tham nhùim tro nu bò máy hành chính, tiến đến xây dựng một nền hành chính C- «W. • * m/ • • phục vụ nhân dân có hiệu quả. ỉ'c hô máy hanh c liin h : Chúng ta tủn«! biíóc sắp xếp tổ cluic lại theo Iniỏim LLỌ11 nhẹ. loại bỏ nluìnu cấp tru nu. giíin không cần thièt; xây dựng các có qiKiu quản ly da nuành, da lĩnh vục, xác (lịnh lại chúc nãnu nhiệm vụ của
cae cap các Iiüimli, loại bỏ sụ cliồnu chéo về thấm quyền của các cò quan hành chính. lc xày (lựng dội ngũ cán hộ còng chúc: Dội ngù cán bộ công chúc là nlùnm nuuòi l hục thi cò nu vụ và dám bảo hiệu lục hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nuỏc, troníỉ tiến trinh quản lý nhà nước, về lĩnh vực này chúng la cùnu tlf) d;ii ckiọc nhũnu thành Cịiin nhai định, lùng bưổc xàv dụng đội ngũ cônu chúc chỉnh quy hiện dại. Tuy nhiên thực tế ỏ nuổc ta cho đến hiện nay dội 11 mì cán bộ côim cluic vần còn nhiều bất cập, trình độ cliuvên môn, trinh clộ quan lv, trình độ lý luận, ngoại ngừ, tin học ... Sụ bát cập này do nhiều nguvên nhàn khác nhau, trong dó nguvên nhân cô bản là do những qui định cìia pháp luật và hoạt clộnu luyến dụng, sủ dụng, quản lý và đào tạo bồi clúổim cán bộ cỏnu, chức chúa hộp lý. Có thế thấy rằng, sự thành công của cuộc cái cách hanh chính nói chung và xây dựng đội ngũ công chúc nói riêng là diều kiện đế dảm bảo cho sự thành công của công cuộc đối mới của Dnnu và Nlìà IHIỎC ta. Từ nhũng lý do trên inà chúng tôi dà chọn đề tài "I (ìn đế xây íhịnỊi (tội niỊŨ CÔHỊỊ c h ứ c trontỊ ỊỊÌai đoạn hiện nay (ỊUd thục tiễn tại Thùa thiên Huế" làm dồ tỏi ngliicn Clin. 2-Tinli hình uyliiôn diu (le lili: Tù khi Dảntí và Nhà niióc ta thực hiện công cuộc đổi mỏi nền hành chính Quốc gia. có rắt nhiều tác giả quan tâm den vấn đề này, điên hình nhu một sổ công trình nghiên cứu sau đây: Chuyên đề: Nen cônu chúc, công vụ (Viện nghiên cứu khoa học pháp lv- Bộ Tu pháp) Chế (lộ cônu chúc \'ủ luật công chúc của các nuỏc trên thế ui ỏi (Tập thể tác giả Ban Tố chúc Cán bộ chính phủ). rỏi cách hộ máy hành chính và xây dựng dội ngù công chúc hành chính nhà nuỏc. (NXIi sụ thật 1991) Xây (lụng dội nuũ công chúc. (KiS.PTS I .liòim trọng Yêm 1992) Vàn I.IỎ hoan thiện pluip lililí CÔI112 chúc () Việi Nam. (Luận văn thạc sĩ I liùìim Anh). Ngoài ra cỏn nhiều bài viết dăim tren các tạp chí chuyên ngành (Tạp chí nhà niíỏc \ à pháp luạU tạp chí quản lý nhà miớc). 4
Tuy nhiên các tác giả chỉ nuhiên cún nhũng vấn dề cổ tính chát lý luận chung, con di vào nghicn CIÌII chế định tuvển dụng, quản lý, su dụng và dào lạo dội ngũ cỏ nu chúc một cách cụ thế và gán liền vỏi thục tiến một địa phiiónu thi chtía một lác giả nào dề cập den. 3 - M ụ c đ í c h , n h i ệ m v ụ v à p h ạ m vi iighiC'!] c ú u : 3. ỉ-M ục (tíchnghiên cứu: Việc nghiên dìu đề tài nhằm cóp phần hoàn thiện các qui định của pháp luật về tuyến dụns, sử dụng, quản lý và đào tạo đội nẹìi công chức. Nhằm so sánh dổi chiếu uiùa lý luận và thục tiến dế tìm m nhũng điểm bất họp ly tù dó có phiiónụ luióim hoan thiện các chế định pháp liiật cũng như hoạt (lộim thực tiến. 3.2-Nhiêm Vít lĩiiliiên cứu: Phải làm sánu tỏ được nhĩỉim van dề lý luận về công chúc và xây ilụnu dùi nu,ũ cônu chúc nhà míỏc trong giai doạn hiện nay. Tim ra nluìim nguyên nhân tồn tại và nhurm giai pháp khả thi đế hoàn thiện hệ tliổnu pháp luật cùnu nhu hoạt dộng của nhà nútỉc trong việc xâv dụng dội ngìi cô nu chúc nhà núỏc. Phạm 17 nghiên cùn: I )ã\ la nuil
\ é l (lặ t su vậ ! h i Ộ11 lu ọ n u ( m ím m o i liê n hệ p h ố b iê n v a XCI11 x é t t r o n g sụ p h ñ t t r ie n k ê th u n . 4.2- I ’ll nonỊỊ pliáỊ) Hự/tiên ciíìt: I ) ế th ụ c h iệ n d ỏ tà i c h u n g lò i síi th u m c á c p h ư ơ n g n h u : I P h â n líc h . I So sánh. I- T h ố n u k ê . I ĩd im họp. 5 - V l i j i l i î a Vil ( ló n g g ó p c iia lu ậ n v ã n ; 5.1- V n g h ĩa ciitì luận vint: * K c l C|iiả n ụ h iê n c ú n c ó th ế u o p p h ầ n v à o v iệ c h o à n thiện c h ế đ ịn h p h á p lu ậ t c ô n g c h ú c c ủ a n iiỏ c ta. c o th ế la m ta i liệ u th a m k h ả o c h o s in h v iê n và I iln ì im Ì i í i i i ỏ i n d i i ê n C lin v è c ô im c h iic c ò n ụ v ụ . * l.;i c ó sổ c h o c h in h q u y ề n d ịa p h iió n g Ir o n tỉ v iệ c x â y d ụ n g đ ộ i n g ũ c ô n g c h ú c t r o im g ia i d o ạ n h iệ n n a y . 5.2- Dóng ỊỊÓp của luận vãn: * I n f i l l v ă n (là (lề c ậ p d e n n h u n u V íin d ề lý lu ậ n v ề c ô n g c h ú c và x â y ( lụ n g d ộ i n g ù c ô n ụ c h ú c m ộ t c á c h to à n d iệ n và c ó hệ th ô n g . * L u ậ n v ă n cù n g , leim s á n u tó t ill ọ c I ilu ì n u b ill c ậ p I r o im h o ạ i đ ô n g lli ụ c tie n c ủ a n ỉù ì n iíò c v ỏ x â v d ụ n u d ộ i n ụ ìi c ô n g c h ü c , từ d ó d u a ra n h ù n g k iế n n g h ị n ia i p h á p d ế h o à n th iệ n c h e đ ịn h p h á p lu ộ l v ồ c ô n g c h ú c v à x â y d ự n g d ộ i n g u CÔIILỊ c h ú c ir o n u iiin i (lo ạ n h iệ n n a y . (>. C ó (’ f i l l c li il lu ậ n v ã n : X u ấ t p hi.il tủ m ụ c t lic h , n h iệ m v ụ , p h ạ m v i n g h iê n C lin c h o n ô n lu ậ n v ă n c ó ( h u m liiộ n ụ k h o á n ụ 100 t r a n g v ó i c ô c â u n h u sa u : /'/n in mo dần, phiìti nội (/niìíỊ iỊồnt 3 c/níóng, phần kêt luận Ví) tài liệu /ham khảo. ()
n g h ĩa n à y n il Ilü fm UỌ I1 nên 110 CÙI1U c h im kìm rỏ d ú ộ c k h á i n iệ m c ô n g v ụ m à m o i c h í ra clinic c h ủ th ế c ủ a c ô n ụ VI I . Theo I li dien tiếng Việt thi công vụ có nghĩa là: "v iệ c cô n g"C T ừ điển tiêng Việt. NXB Khoa học xã hội 1994) đ ịn h n g h ĩa này cũng có n h iề u h ạ n chê v;'i chua dầy (lú. Theo định nuhĩa này: I c ỏ n u v ụ cliióc h iế u (heo im h ìa r ộ n u d ó !à h o a i d ỏ n g củ a lấ t cả c á c c o q u a n nhà n iiổ c , d (jn v ị hà n h c h í n h sụ n g h iệ p , lực l i i ọ n g v ù tra n g , các d o a n h i m h i ệ p nha n u ỏ c và cả các t ố c h ú c xã h ộ i... n h ằ m p h ụ c v ụ lộ i ích cluini» c ủ a to n n xà h ộ i, ló i ích của nhà IIIÍỎC đ ề u là c ô n g v u . ỉ D Ị n l i n g h ĩa n à y k h ù n g p h à n b iệ t chiộc đặc th ù của n h ũ n g n g ư ờ i là m c ô n g v iệ c k h á c n h a u , k h ô n g p h â n b iệ t CỈÙỢC h o ạ t đ ộ n g đ ặ c th ù c ủ a c á n bộ, c ô n u c h ú c v ó i Illu m e n g iíờ i lao đ ộ n u khác. T h eo ô n ụ Thang văn Phúc:" chè dộ c ô n g vụ ¡C! m ộ t hệ th ô n g c á c chê (lịn h p h á p Iv ỉic n (/IHIII tó i c á n hộ V(I c ô m ’ c h ú c c ủ a nền h à n h c h ín h b a o iỊồ m cúc ch o í/ộ In ve n J ụ n iỊ. ho n lì iạ iì. (lá n h ÍỊÌỚ, ila o tạ o tic hạt, c h é cỉộ tie n / I I Ó I Ì Í c h è dò U ìc n th ìú h iiỊ. k ỷ ìiitit. c h é líộ l il i lí va tô c h ú c c/iichi lý c â n g chứ c nh ằm (h iu vào c h ì’ (ỉõ c ô n g 17/ lìh íiiì ^ CÒHỊỊ c h íic có tà i, có (lức, tr o n g seing /(ìn IIIY v o i c ò iìg VII. hút lò n g p h ụ c n h ã n
I Chí rỏ hoạt tlộim cô nu vụ m an u tính quyền lục nhà niíớc, diiọc điều chỉnh hỏi ý chí Iilià niiỏc và nhằm thục hiện chúc năng nhiệm vụ của nhà nuóc. I I loại ílộnu còng vụ co tính chất tluiỏiiũ xuyên, chuyền nghiệp; tính chat này bao dảm cho hoạt độ ng côn g vụ đuọc liên tục ổn định. I I loại d ộ n g công vụ đuộc đảm bảo hằn Lí ngân sách nhà nước. I). Các niỊuyên tắc cita ché độ công vụ: Nuhiêii CIIII về ché dộ cỏim vụ không thế khỏim dồ cộp đến những nguyên lắc của chê dộ cỏn u V II. vì dây là một loại hoạt dộnii quản lý nhà 1)1 lóc cho nên phái dựa tren nhĩìiiũ nguyên tắc nhắt định, diều dó đảm bảo cho hoạt dộn u đạt hiệu lực và hiệu quả. T heo qui định của pháp luật hiện h;ình. khi thíim uia công vụ . c ô n e chúc phải triệt để tuân thủ nhũng nguyên lắc sau dây: ỉ C ỚI1 h ộ C Ô I Ì Ị Ị chúc là cõuịỉ hộc của nhãn dân: l);ì\ la mộl nụuyên tắc Miên dịnh, nguyên tắc này xuất phát tù bần chal cỏn nhà IIUỎC til : ” Nhà nuổc của dân. do dân, vì dân", xuất phát tù nền CÔI1Ü vụ phục MI nhân dân, chính vi vậv mà côim chúc phủi là ngúời bảo vệ lọi ich của nhãn dân. dể đảm bảo nguyên tắc này, trong c ông vụ cô n g chúc phủi lận tụy pluie V ụ nhân dân, irínu Iiü,he ý kiên nhân dân, di sâu di sát nhân dàn. Dây lu nluìnu phố 111 chất của ngúòi cònu chức trong nền hành chính phục vụ. là một tronu nhunạ, nội d u n g của cô n g cuộc đôi mỏi nền hành chính quốc Lim nói chung, và cùng là nội dun g của việc xây dựng đội ngũ cô im chức trong giai đoạn hiện nay. + C á n hò CÒIÌÍỊ ch ứ c c h ịu sụ iỊiá m s á t c ủ a nhân dân, có th ể b ị n h â n (lâ n /rự c tiế p h o ặ c g iá n tiế p b ã i m iễn. Nền công vụ của nhà niiổc ta là nền công vụ kết họp giũa hai hệ thổ nu " cỏim chúc theo việc làm và công chúc chuc nghiệp", cho nên công vụ kh ô ng diiộc xem là imhề nuhiệp suối doi của nmiòi cô n g chức, nguòi cỏ im chúc có thế bị thay thế nếu họ khôno, có năng lực hoặc có những vi phạm kv luẠl cỏ nu vụ, vi phạm kỹ luật lao dộnu. có thái độ quan liêu hách dich hoặc vi phạm pháp luật... 9
Dổi Yỏi nuuỏi CÔ11U chúc trono uiiìi đoạn hiện nay, các yêu cẩu về phâm chat chính tri, dạo dúc. IKÌIÌŨ lục cònti tác của ngLiòi công chúc niiàv canụ, cao. diêu IU IV dôi hỏi nu.IIỏi công cluic phải thưòng xuyên phân dấu rèn luyện tư tiiỏim dạo đúc cách mạng, dem hết lòng, hét súc phục vụ tổ quốc phục vụ nhàn dân; ngũòi công chiic cũng phải thuồng xuyên chăm lo học tập, lUÌng cao trình độ năn ụ lực công tác đáp lìng đỏi hỏi của nền công vụ hiện đại. Mọi hoạt dộng ảm công chúc đổ 11 dặt diíổi sụ giám sát chặt chẽ của nhân dân, nhân dân có thế trục tiếp hoặc ụián tiếp bãi miền thông qua cơ qunn đụi diện của mình nếu nmíòi công chúc không đáp úng nhu cầu nhiệm vụ. I C òiì^ tác cán hò còng chúc dạt (ỉuoi sụ lãnh cỉạo thông nhắt của Dan^ cộng Sdìì I iừt NcHìĩ. Dảnu cônu san Việt Nam lù lục liióim lãnh đạo Nhà nuớc và xã hội, *w- • V- • • • L • • dioII n;iv thì (liiọc kliắim tlịnli lruIIụ Ilion pháp 1992 của nha nuỏc ta. vòi cuónu, vị dó Diinu thực hiện sụ lành dạo trên mọi lĩnh vực, Dảng thực hiện côn ụ tíic cán hộ tron» các tô chúc Diíng, thông qua việc đạo tạo nâng cao ruìng lục của dội nuil cán bộ là Díìnụ viên, Cịiia việc giổi thiệu các Dảng viên II lú (lố đảm Imch nhung chúc vụ quan trọng trong bộ máy Nhà núỏc. Dặc biêl Daim dà vạch ra đuỏiiiì lối xây diíim dôi ngũ cán bô côni» chúc trong uiai (loạn mói và dây là kim chỉ nam cho Nhà nuóc trong công tác này. I M ọi CÒIÌM dân den hình (ỉiĩiiạ fromỉ việc ÍỈCUÌÌ nhiệm công vụ: Xuất phát tu nguyên tắc nhân dân lao động tham gia đông đảo vào quản lý nhà miỏc. xà hội. Nhà nuỏc ta đã xây dựng một ché độ công vụ của nhân (kill. Theo quy định của pháp lệnh 1998 và Nghị định 95/CP của Chính phủ thì mọi cônu dàn Việt Nam đều có thế tham gia công vụ, không phân biệt nam IUÌ. thành phần dân tộc tôn giáo... hất kỳ người nào nếu có dầy đủ điều kiện để phục vụ công vụ đều có thế tham ụia vào công vụ và trổ thành cônu chúc. Các qui định của pháp luật công chíic về tuyển dụng, bô nhiêm đều IV1Í1nu tính công khai dân chủ, điều liny dầm bảo cho quyền tham gia còng vụ của nhân (lim điiộc thục thi troim thực tê. 1 Bao
('lie dọ CÕI1 U \ ụ của Nhũ IRIỔC ta CÙI1 Ü diíọc xây dụ nu. trên nguyên tắc t;Ịp trung dân clin, (liều này nhằm phíit huy trí tuệ tập thế. N h ũn g vắn đề quan trọnu trong côn ụ uíc cán hộ nhu việc dỏ ra các chủ truóng, chính sách, hô trí. đá nh ilia. sù (hum cônII chúc... clồu phai dược dim ra bàn hạc thảo luận (;ip the Vil C]Il vet (.lịnh theo da sổ. Hên cạnh việc tập trung quyền quyết dịnh vao Clip tien, vào có quan nhà IIÚỔC ỏ tiling lióng, c hú n g Ui cìíng phàn cấp quản lý c ô n u chức, diều này tạo điều kiện cho cắp dưổi, cho địa phương chủ clộnu, sán LỊ tạo Irong công tác quản lý và sử dụng công chúc. Chế độ công VII của nhíì nudc la cùnu xác dịnh rỏ num trách nhiệm của tạp thế và cá nhím, (lặc biệt Ici trách nhiệm của nụúòi tiling đâu có quan, lố chúc. 1.1.2. K h á i n iệ m CÔIIỊỊ c liú c . C ô n u chúc là một khái niệm có Ironụ pháp luật của hail hết các Quốc gin tièn thố iiiổi, nhằm d ể chỉ nhùng ngiíỏi làm việc thuồng xuyên trong bộ ináv lìlià nuóc và ill lóc huổim kúinụ, tủ nuân sách nhà núỏc. Tuy nhiên khái niộni cònụ ehnc o các Quốc nin khíic nhau cìiim có nhìinu diem khác nhíiu, vi phạm vi khái niệm CÔI1 Ü chúc phụ thuộc vào nhiều veil lo nhú: Chính ui, lịch su. kinh té xù hội...Do dó có Quốc ui;i quan niệm công chúc là till củ nhùng nmiỏi lam việc iron» có CỊIU1IÌ nhà I1UỎC và Iniỏng luông tù ngân sách lìlià mine. Co Ọnổc ụia lại qui c!ịnh cỏim cluìc chí bao gồm nhùng nuuỏi làm \ lộc iroim hộ tliốim có quan hànli pháp; Co Ọuổc gia lại mỏ rộnu khái niệm COI1U cluic Ixio uổm t;il cả nhung niiuỏi làm việc trong có quan hành pháp vì) ỏ các don vị dịch vụ công.f I2.I20Ị l)c làm rồ khái niệm cônu chúc, cìĩim như đe hoàn thiện chế định CÒIIÍI vụ ỏ Việt Nam. tníóc hết chúng ta phải nghiên cúu khái niệm công chúc của ccic nu óc trôn thế giói. /. 1.2.1. Q uan niệm rề cô m ỉ ch úc c iỉa cúc n iiứ c trên th ế g iớ i. lì - ơ C ụ/ỊỊỈ hòa Pháp. Khái niệm công chúc cùng có sụ thay dối theo quá trinh phát triến của nền cô nu vụ. 1 'l'hco tu (lien Petit I.arouse 1992, thì khái niệm công chúc điiọc hiếu nhu sa u:” Nhàn vii.il của nhà III H Ì C ihíọc hicn ché vào một cô)lự việc íhưòng XI I ) cn. ỈÍỪII lục íro iig một tìựạch của thú hộc liìin li chính, h it'll chừ C IU I một Iiiỉà n h c ò m v ụ " . Nhu vậy theo định nuhìa này thỉ phạm vi cônu chúc chỉ bao tiồm nhíinu Iimiỏi lủm việc ironu hệ thong hành pháp vỏi tính chàt công
việc lluioiiü, xtivcn, lien tục, cm định và phái iluộc xêp vào một HũỊieh trong thú hạc ciìíi co i|U;in hành chính nhà míổc. Miện nay khái niệm c ôn g cluíc ổ Pháp d u ọc mỏ rộ II LỊ hôn: "C ôniỉ clìức hao ÌỊOHỈ loàn hộ nhììniỊ nguôi diiực lìh ii ntioc lìoạc (ÒIÌÍỈ lìồ n iỊ lãnh /lì(') (C ô iií! xà. Tỉnh, Viiiìíỉ) hô nhiệm vào một c ò iĩịỊ việ c íh n ỏ tỉiỉ xi/yừn tro n g một CÒIIỈỊ so hay công sở tự qucìn, kế cá các h ệ ỉỉ/ì 17(7/ và th iọ c bien chê vào một IIÍỊỢCÌI c ủ a nền hành chính CÒIÌÍỊ "I Mì. 12 1 1. Phân tích khái niệm này cho thấy, phạm vi công chức bao uồm nhũ nu c ôn u cluic làm việc tm ng hệ thống hành pháp, các công chúc làm việc ironu c;ic cõnii sổ nhà 1HIỎC khác và c ò n iiíỉ.\ĨQ .\ 2 1 I Nhu vậy. việc xem xót một sô khiíi niệm côn« chúc của một sô quôc uia tròn thố ũiỏi cho thây tựu Irung khái niộm côim cluíc có thế chia làm ba Ioại :
1.oại phạm vi rộng: Bao gồm nhũng ngiiời làm việc trong các cơ quan híinh chính ỏ triniíi lióng và địa phuõng, trong các đôn vị sự nghiệp và doanh nghiệp quôc doanh (Nhật lĩản, Pháp ). Loại phạm vi vua: Bao gồm nhũng ngúòi làm việc trong cơ quan hành chính tù trung uõng đến địa phuóntí (CIILB Đúc, Mỹ). I .oại phạm vi hẹp: Chỉ bao ¡2,0111 nhũng nguời làm việc ổ có quan hành chính ỏ trung liónu. (Anh). /. 1.2.2. H ệ íliốHỊỊ nhiíỊ chúc: Khi xcm xét khái niệm cònu chúc imoài việc xác định phạm vi công chúc cỏn phái xác (.lịnh hệ thoiìũ công chúc. Việc xâv dụng chế độ công chúc theo hộ ilìông nàv liav hệ llìònu khác nó sẽ ảnh luiổng trực tiếp đến chế ilộ luyen (Jiiim, sủ tlụim, cỊLian l\ Vil dào lạo dội ngũ công chức. Nhìn chung, tren thê giỏi hiện nay có hai hộ tliônu, CÔIIÍĨ cluic: (I - HỌ thôn Ị’ côn ịĩ clìiíc chúc nghiệp: Là hệ thống mà người c ô n g chúc sau khi iluọc tuvcn tlụnn vào sẽ làm việc suổt tlỏi cho den khi nghỉ hưu. Tù quan niệm dó việc luy 011 clụnu sắp xếp công chúc vào bộ máv hành chính nhà IIIIỎC CỈLÍỌC thục hiện hằn Li thi củ. can cú vao lài năng đế sắp xáp vào nuạcli bậc khíic nhíiu: Diến hình như nền công VII ciìa c ộn g hòa Pháp. I) - Hệ (lioiiịỊ cỏttỊỊ chúc "Theo việc làm": llộ thống công chúc nãy hình thành do nhu cầu của nền kinh te thị triionu dòi hỏi phải có một nền công vụ nfniü d ộn u thích Him. I lico quan niệm này, việc tuyến chọn công chúc vào côn LI \ II. tlico nhu cảu cônu việc. I lộ thôn U CÕIIU việc điiục phân loại sắp xếp Iruóc. SÍU I đó nmiỏi ta chọn nhủim công chúc thích hộp d ế hổ trí vào tùng vị trí thích họp. Do c ôn g vụ khỏnu phải là một nghề nghiệp ổn định, nhà nùổc có thế thay dối vị trí công chúc theo yêu cầu của công việc và theo công trạim của tủnII nguôi. Mộ th ố n 2 này có líu điểm là tạo ra SỊi cạnh tranh của côn li chúc, ui lìa nmiỏi tronụ CÔI1Ũ vụ và nmiỏi ngoài công vụ, diều dó buộc nmiỏi CÔI1U cluic phải chăm lo học tập ròn luvện nâng cao trình độ chuyên mòn nghiệp vụ. nêu không muôn loại trù m khỏi công vụ, diên hình nhú nền côn ti VII I loa kỳ. I. ì .2.3. ỌiKUì niệm về cô/ỉ,ự chúc d Việt Nam: T ronu qiKi Irìnli hỉnh ihànli vã phát Iricn của nhà nuỏc Việt Nam, quan niệm COI1U clnic qua tùng thỏi kỷ lịch sủ CÙIÌIỊ có điếm klìác nhau.
a - Quan niệm vê CÔ/ĨỊÌ chúc thòi k ỳ phong kiên: o nhà I11 ÍỎC ph ong kiên, nha IHIOC lập tỊUNỎn chuyên chẽ. Vua kì Thiên tú là ngiíòi cai trị muôn dân, cho liên nõn cong vụ của nhỏ niiỏc phoim kiên tkíỢc tạo cliiim dê phò Vim, dố thục hiện V chí của nhã Vim. Côim chúc trong nhà núỏc phonu, kiến dược chia lùm hai loại: I Ọiiũii: l.n nguỏi trị dân, ui ù ciíõnu vị chỉ huv, Ọuari thiíòng do nhà Vua hố nhiệm và có thể bị thay dổi. I Nha lai: Là ngiioi thùa hành công viêc và thườn«; không bi thav đoi. () nhà IHIỎC phonu kiổn, côim vụ diiộc xem là sú m ệnh cao cả, điiọc hố nhiệm làm quan là một vinh hạnh lỏn, clúọc xã hội trọng vọng, chính vì vậy, m ộnu quan Iruỏne là mục liêu phan đau của nhiều kẻ sĩ. I) - Dưới thòi pháp tliu ộ c : Sau khi xâm chiếm nũớc ta, thực dân Pháp đã tìiim Ihiổc thiổt lập hệ thốnii chính quvền ỏ Việt Nam, chúnu, lọi dụ ng triệt dố chính quyền phoim kiẽn dế thành lập một chính quyền thuộc địa (tlụic dàn p h o n g kiòii). Troim một bối cánh lịch sủ nhu vậy, nền c ô n g vụ không con V nghỉu phục MI quoc um, lìíiuói công chúc trong nền c ôn g vụ làm việc theo tỉiìim nuhĩa "làm công ăn liió im " ," Sán« vác ô đi, tối vác ô vê (• - San Cách Iini/ỈỊI tháìĩỵ tám năm 1945: Nổn công vụ của chế (lộ pho ng kicn thực dân hị xcki bỏ, chúnu ta dã xây d ụng một nền c ô ng vụ dân chủ mỏi. cùnụ voi nền cò nu vụ này. quan niệm về công chúc c ũ n g có sụ đổi mói. Niỉủv 20 tlìííne 5 năm 1()50 Chủ Tịch n ồ Chí Minh dã ban hành sắc lệnh 76/CP về qui che c ô ng cluic. I heo qui dinh tại điềul của sắc lệnh thỉ khái niệm cô n ụ chúc (ỈIÍỌC hiếu nhú sa u :" N hiĨM Ị công dân Việt Nam dược chinh (Ịitycn nhân (I'tin Inven JÓ
klianu chiến () năm chống thục dãn Pháp, cho nên nhung qui định về công chúc còng vụ trong sắc lệnh không (luộc thục hiện dầy đủ. Sau năm 1054 vói chiến thắng Diện Biên Phủ, Miền Bắc tiến lên xây (.lụng chu im h k i xà hội. nền cô nu vụ tmổe dày không còn phù họp. cần phải co n h ù n u q u i đ ịn h mỏi tlô (.liêu chỉnh lĩnh MIC này. Tuv nhiên, trong giai đoạn Iiav ngoài I lien pháp ra chúng la chua xây dụng đùọc các đạo luật. Tất cả nluìim hoạt dộnu của hộ máy hành chính đều được điều chỉnh bổi các văn bản dưới luật. Vỉín bản thế hiện rỏ nét nhắt nền công vụ của nhà niiớc ta giai đoạn lùiy là Nũhị dịnh 217/CP ha 11 hành tháng 6/1979, qui định về chế độ trách nhiệm, chế độ kỹ luật, chế dộ bảo vệ của công, chế độ phục vụ nhàn dân của cán hộ, nhân viên nhà nnỏc. Nhú v ậ y . có thể tháy tron” suốt một thỏi uian dài (dì nlnìníi năm 1960 đến nhùng năm 1980 ỏ Việt Nam không tồn tại khái niệm côniỉ chúc mà chỉ có khái niệm "cán bộ công nhân viên chúc nhà iníóc". k h ô n íi có sự phân b iệ t
hỏi pháp luật công chúc, hoặc một sổ dổi m ọ n g thuộc hệ thống dõn vị cố sổ lililí uiáo viên, nhà báo, nghệ sỳ... cluia đúọc xếp vào loại nào. I )ế ho;m tliiện pháp luật vê công cluíc công vụ, xây d ụ n g đội ngù cỏim d u i c phu hóp voi nhu e;ui của giai iluạii moi. Niiày 26/2/1998 Uy Ban thúònu, vụ Ọuoc llội dã ban hành Pháp lệnh l ()98. Tại diều I của pháp lệnh qui định: "Cán hụ cô MỊ chúc qui cỉịnh tại Pháp lệnh nay ỉà công dân Việt Nam, troiiiỉ hiên chê và hiiởniỊ /líóng tì) ngàn sách nhe) nước". Việc ban hành Pháp lệnh l ()98 phù họp vói qua trình phát trien kinh tế xã hội, phù họp vói doi hỏi cắp b;ich vỏi nhu cầu xây dụng dội 11 mì cán bộ công chúc trong giai tloạn hiện nay. Tuy nhiên, ìmhiêiì CÚÌI nhũng qui định của pháp lệnh cán bộ cônu chúc chiìnu ta thấy vẫn còn nhung híin ché. - Vẻ d ô i filó n # cỉièỉt chính: Pháp lệnh chua phân định rỏ giũa cán bộ va C Ô IÌL Ị chúc do dó chúa có các qui định rỏ ràng về tuyển dụng, sủ dụng, qimn lý phù hộp vói tùng đối tiiọng, diều này cùng gây khó khăn cho việc xây lililí ụ các chính sách phù họp dổi vỏ ị công chúc. Dê khắc phục điều này ihang I I/ 199 X Chính phủ đà han hành Niỉhị (lịnh 95/CP về tuyến dụng, sử d ụnu và qiuii) lý c ò n ” chúc, ỏ nghị định này khái niệm c ô n g chúc dà dược xác (lililí một cách rỏ rù 11 ụ hòn. Tụi điều I Iiũliị định nêu rỏ: "C ông chúc hao iỉdtìi nhíing lì^ iK iị i/iHic luyen c/iini ' ho nhiệm hoủc g ia o g iũ một công vụ íhnỏnX xnvèn, (/nóc /)/hìn lo ạ i tlieo trìn h (/(') dao tạo, Iiạành chuyên môn, thiọc xép vào một ngạch lìànlì chính, sụ n^hiẹp, tro n g biên ché, huống luông ÍIÌ niỊỜn sách Iilià tnióc /ủm việc Iro ỉiỊ' các có (/lian san dâ y": Văn phòim Chủ Tịch niidc. Văn phòn g Quốc Hội. C ô quan hành chính nhà niióc ổ trung úõng, tỉnh, thành phố trục thuộc trung líóng, huyện, quận, Thị xã, Thành phó thuộc tỉnh. Tỏa án nhân dân, Viện kiếm sát nhân dân. C ó quan dại diện cỉiíi nuỏc ( T I X Í K ’N Việt Nam ỏ niióc ngoài. I'ruỎI1ỊỊ học. bệnh viện, có quan nuhiên cúu khoa học của nhà niíổc. C o quan búo chí. phái thanh, truyền hình của nhà núdc. T hú viện hảo tànụ, nhíì vãn hóa của nhà niíỏc. ( ';ic tò c h ú c SIÍ n g h iệ p kh íic của Iihíì nuóc. lí)
Nhùng ngúòi duọc tuyến dụng, bố nhiệm, hoặc dúộc giao nhiệm vụ tluiỏng xuyèn lam việc trong các có quan đơn vị thuộc quàn đội nhân dân mà klionu pluii l;i sĩ quan, quân nhàn chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, làm việc iroim các dón vị thuộc cộntí an nhân dân mà khônu phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nụhiệp. N h ú vậy. qua việc nghiên Clin các qui định của pháp luật về công c hue cho chOim ta thay đói tượnu công chúc ỏ niiớc ta diíộc xác định theo phạm vi rộng, bao gồm tắt cả nhũng ngúỏi làm việc trong các cô quan hành chính nhà núỏc tù trung úõng đến cấp huyện, nhũng ngúòi làm việc ỏ các tô .chúc hành chính sụ nuhiệp và ngay cả Iron” có quan quyền lực, có quan tu pháp các (loi uíọnu nay phải thỏa mùn các diều kiện. - T h ú 11 liât: Lủ cònu dân Viel nam. làm việc trong hộ máy của nhà IIIIỎ C . hao uổm các cấp chính quvỏn tù tnmu, ương đến quận huyện và cấp tilling duóng, tron ti c ôn g sổ hành chính sụ nghiệp. - T h u liai: IXíọc tuyến dụng, bổ nhiệm, đuớc giao giũ nhiệm vụ thuỏng xuyên Ironu, một công sổ nhà núỏc. Nhu vậy công chúc phải là nẹúời ci LIộc lụa chọn, luyến dụim một cách chu dáo theo nhũng tiêu chuẩn hoặc theo nliìinu, qui trình nhất định, hoặc là diíọc hổ nhiệm đ ế thục thi công việc có tính thuòn« xuvên. - T h u b a : ÍXiọc xếp vào imạcli công chúc nhà nước, diều này nói lên tính ôn định của c ò ng chúc xuát phát tù yêu cầu của nền công vụ phải liên tục va on (.lịnh. - T h ú tu: Diiọc huỏim luóiiíi tù ngân sách nhà núổc theo một ngạch, bậc lúõim nhát dịnli dây lủ diếm khác cơ bản so vói cán bộ và nhùn g ngúòi lao đ ộ n g khác. Tu nhũĩm diều nói Irên theo chúim lôi có thế di đến một khái niệm chunu, nhắt vồ còim chiĩc nhu sau: C ô/IÍỊ chúc là những nguòì được nhà nuóc tuyển ilụiiiỊ, bổ nhiệm ÍỊÌŨ một chúc vụ thường xuyên lùm việc liên í ục tron" cò quan nhà núóc, đó) ì vị liànli cliínlt sụ nghiệp, đuọc phân loại theo trình độ (lạo tạo, nĩỊÌiith chuyên môn, được xếp vào một ngạch hành cliỉnlì . sụníỊÌìiệp, iront' bien ehe vil IInoilX lúóììỊỊ tủ ngân sách nhà núóc. 1.1.3. P h â n loại cô 11 li chúc. 17
I’hñn loại c ò n e chúc là phân chia CÔI1Ü chúc ra thành CLIC loại, các liạnu. 11 >>11 ch khác nhau lũy theo nhùng tien chí nhất định. Việc phân loại COI 1LỊ chúc nham mục đích phục vụ cho việc xây (lụnLi, qui hoạch cổng chúc iliip mụ: nhu CÍĨII (loi hói cõng vụ. Nuliièn c LIU chò ti ộ công VII của các nhà IIIÍỎC khác trên thố giỏi cho thây hiện nay có nhiều cách phân loại công chúc, điến hình nhú: a - o CộniỊ hòa Pháp: C ô n g chúc nhà nuổc cliíọc chia làm hai loại lổn. M ột là các công chức dân sụ của bộ máy hành chính nhà nùớc, cũ ng nluí cnc hiệp hội dịa phitôns và các dơn vị công. H a i /à nlulim nmiòi phục VII quân dội. các cán bộ tòa án và nghị viện. Uni lo;ii công cluic này íiuọc dieu chỉnh hổi hai loại điều lệ khác nhau. Nuoài ra căn cú vào lính chắt cônu việc, cônti chức còn điíọc chia ra 4 loại nho: L o ạ i , 1: Bao ụồm nhùn u nmiỏi C(j klin 11 ă 11 u hoạch định chính sách, đề ra chủ tnióim duỏim lòi. quán lý. L o ạ i l ỉ : Bao ụồm nhìiiiũ. nmiỏi có nhiệm vụ hiện thục hóa d ú ò n g lối chủ chiíóiiũ quản lý. L o ạ i C: Bno lit") 111 các chuyên «ici. L o ạ i D : Bao uồm các nhân viên u.ilip việc. | 2 I . 6 | :|' Theo ( liíiny. /ô i viçc I>liân lo ạ i cônỊỉ chíic lililí ồ (Y) /ỈÍỊ hòa Pháp có lì/iic n IIII (licm. Ỏ ctich chia tìú i Iiln il (c liia 1 ( 1 hai lo ạ i lỏn) dà phàn định ihìòc fililí chài cùm ; việc của hai lo ạ i cõng chúc khác nhau, những người làm việc Iro n g I/Iià/Î dội, lòa án và lĩiỊh ị viện có tính dặc till) ỈIO'11 . Việc chia CÒIIÍỈ chúc ra cãc lo ạ i nhỏ A, B. c, I) (lã xác ítinh rỏ chíọc tính chât công r /rc vú n in h (it) ( lili lim X lo ạ i c ò n c h ú c , CÒIIỈỈ cỉìíic lo ạ i c ù iix cao tlù tính clìdt cònX viực c à n / i/ n ì c tạ/) hòn. lì - () inh: Vỏ có bấn cònu chúc nhà nuỏc diíỢc chia làm tliiọc chia làm liai loại: [21,6] T ln i Iiliâ l, bao gồm các nhà hoạt đ ộ n ” chính trị, nhú: Thủ Tưổng, Bộ Iriiỏim. các Bi lliu nhà IU ÍỎ C là nhìing 1112,1101 sẽ bị thi.iv dối Irọng trúòng hộp chinh Phủ bị thay dôi; T h ú h a i, bill) uỗm các CÔI1 Ü chúc chuyên nghiệp, khônti thay đôi, khỏnu lú chúc mạc đu Chính íMnì lủ chúc. IS
* Cách phàn lo ạ i này co liu cìiếm (ló là phân dinh rồ vị t r í của công c/nìc chính tr ị và còiìự chúc clìiiycn môn. Inv nhiên clnía xác íỉịn lì íỉiiọ c tính chút côn11' ’ c h ììc c h u m ! \ ’à ( ( ill} ’ c h ite (Ilie hiOt ổ N h ậ t B ản t ì tia tre n có o
:|: Nhì/ V(iy, c á c h p lìà n lo ạ i rúa TnitìiỊ Q itô c c h ỉ c ă n cú vào n ghe n g h iệ p c u a C(')IÌÍỊ chúc, cliỏn IIÌIY c h ild là m r ỏ chiỢc v ị t r í c ím ự n h ìi vêit cầ u il(')i vo i m ò i lo ạ i CÒIIỊĨ c iv ic . ( 1 - 0 I lệt n a m : lliện IK1Y cìiim có nhiều cách phân loại khác nhau, Theo (iS. Doãn Trọng Truvồn có thể phân công cluìc ra làm 4 loại nhu sau: C ôn g chúc lãnh đạo: Là nluìnn nmiòi giũ ciiõng vị chỉ huy, tô chúc và điều hành côim việc, họ có quyền han hành các quvết định pháp luật, lioạl d ộnu của họ làm phát sinh thay dối chấm diỉt các quan hệ pháp luật. ( OI1Ü chúc chuyên uia: l.a nliìiim imuỏi có trình dộ ehiivên môn kỹ lluiậl. co kha IKÌI1