B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGH THUẬT TRUNG ƯƠNG
NGUYN NGC LINH
DY HC HÁT CHO HC SINH LP 4
TRƯNG TIU HỌC TRƯNG VƯƠNG,
QUN HOÀN KIM THÀNH PH HÀ NI
TÓM TT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HC ÂM NHC
Khóa 11 (2018 - 2020)
Hà Ni, 2021
CÔNG TRÌNH ĐÃ ĐƯỢC HOÀN THÀNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGH THUẬT TRUNG ƯƠNG
Người hướng dn khoa hc: PGS.TS Nguyễn Đăng Nghị
Phn bin 1: PGS.TS LÊ VĂN TOÀN
Phn bin 2: PGS.TS HÀ TH HOA
Luận văn được bo v trưc Hội đồng chm luận văn thạc sĩ
tại trường ĐHSP Nghệ thuật Trung ương
Vào ngày 11 tháng 6 m 2021
Có th tìm hiu luận văn tại:
Thư viện Trường ĐHSP Nghệ thuật Trung ương
1
M ĐẦU
1. Lý do chọn đềi
Âm nhc vai trò khá quan trng, mt thành t ít khi thiếu vng
đối với đời sng tinh thn của con người. Tri qua quá trình hình thành
và phát trin, các thành viên trong hi - đặc bit là nhà khoa hc -
nhn ra rằng, cũng như các loại hình ngh thut khác, âm nhc
nhiu chức năng: nhận thc, giáo dc, gii trí, thm mỹ… Như vậy
th thy, âm nhc là sn phẩm văn hóa nghệ thuật do con người sáng
tạo ra, đến lượt quay li phc v đời sng tinh thn cho chính ch
nhân của nó. Nhìn trên phương diện v các chức năng tác động đến đời
sng của con người, thì âm nhc luôn li thế hơn so với các loi
hình ngh thut khác.
Nhn biết được vai trò quan trng ca âm nhc trong vic giáo dc
con người đặc biệt là đối vi la tui học sinh, năm 2002 Bộ Giáo dc
& Đào tạo đã đưa âm nhạc vào chương trình giáo dc ph thông cp
tiu hc cp trung học sở. Đó là mt vic làm cn thiết/ cp thiết,
đúng đắn mang tm chiến lược trong việc đào tạo ra những con người
mi vi các tiêu chí: đức - trí - th - m.
Nm trong h thống trường công lp ca c ớc, Trường Tiu hc
Trưng Vương thuộc qun Hoàn Kiếm, thành ph Hà Ni cũng nghiêm
túc thc hiện chương trình giáo dục âm nhc do B Giáo dục & Đào
tạo đề ra. Trong nhiu năm qua, với môn âm nhạc, nhà trường
những giáo viên đ tiêu chuẩn, năng nổ, nhiệt tình, nhìn chung đã
bn hoàn thành nhim v được giao. Tuy nhiên, nếu nhìn v v trí, v
thế của Trường Tiu học Trưng Vương - nm ngay trung tâm thành
phố, trường điểm, đạt chun ln 2 - thì vic dy hc âm nhc cho HS
trong trường những năm qua chưa tương xng còn nhiu bt cp.
Nhng bt cập đó thuộc v yếu t khách quan (nhiu giáo viên, ph
huynh học sinh thường quan nim âm nhc ch n ph, hc cho
vui) và yếu t ch quan (nhn thc ca go viên dy nhạc, pơng pháp
ging dạy…) dn đến cht lưng trong dy hcn âm nhci chung
và từng phân môn nói riêng (trong đó có dạy hc hát) chưa cao.
Môn âm nhc cp tiu hc đang thực hiện theo chương trình hin
hành (năm học 2020 - 2021 lp 1 hc bắt đầu theo chương trình mới)
2
gm 3 phân môn: hc hát, tập đc nhc âm nhạc thường thc.
Trong đó, học hát là phân môn được học sinh chú ý hơn c. Tuy nhiên,
mi lp trong cp học cũng bộc l nhiều ưu, nhược đim khác nhau
trong cách dy/hc ca giáo viên/hc sinh.
giáo viên trc tiếp dy âm nhc cho hc sinh khi lp 4, chúng
tôi cn thy phi chung tay xây dng một ngôi trường thân thin,
chất lượng trong đào tạo để xứng đáng đứng v trí hàng đầu trong các
trưng tiu hc Th đô. Xuất phát t nhng nguyên nhân ch quan
và khách quan nêu trên, chúng tôi chn Dy hc hát cho hc sinh lp
4 Trường Tiu học Trưng Vương, quận Hoàn Kiếm, Ni làm tên
cho luận văn thạc chuyên ngành luận phương pháp dy hc
âm nhc.
2. Lch s nghiên cu
Đến nay đã khá nhiều công trình, luận văn, bài viết liên quan
gn hoc xa đến nghiên cu dy hc hát cho hc sinh lp 4. Tuy nhiên
đây, xin điểm qua mt s công trình tiu biu vi các dạng như sau:
2.1. Công trình v dy hc thanh nhc chuyên nghip
Phương pháp dạy hc thanh nhc ca tác gi Nguyn Trung Kiên
xut bản năm 2001. Nội dung cuốn sách đề cp nhiu vấn đề, trong đó
tác gi đánh giá nêu vai tquan trng ca ca hát, v các quy
trình, phương pháp, nguyên tc dy hát, các k thut bản v hơi thở,
khu hình; hát legato, staccato, x sắc thái… Những phương pháp
và nguyên tc rèn luyn k thut thanh nhc ch yếu viết cho la tui
đã trưởng thành hoạt động trong lĩnh vực ca hát chuyên nghip.
Tuy nhiên t công trình này, chúng tôi vẫn rút ra đưc mt s vấn đề
cn thiết để có th áp dng vào dy hc hát cho hc sinh lớp 4, như
thế hát, cách lấy hơi, cách hát liền tiếng, hát luyến, hát láy…
Cun Phương pháp dy thanh nhc ca H M La xut bn 2008
ng nghiên cu v pơng pháp dạy hc thanh nhc. Ni dung
sách có nhiều đim tương đng vi cun Phương pháp dạy hc
thanh nhc ca tác gi Nguyn Trung Kiên.
Phương pháp hát tốt tiếng Vit trong ngh thut ca hát ca tác gi
Trn Ngc Lan, xut bản năm 2011, đây là luận án tiến sĩ Nghệ thut
học được chuyn và in thành sách. Trong sách tác gi đ cp ti nhiu
3
vấn đề, nhưng chúng tôi giành sự quan tâm ti nội dung: đặc điểm ca
tiếng Vit trong ngh thut hát dân tc và ngh thut hát mi; phương
pháp rèn luyn cách phát âm chun xác. Hai ni dung này giúp chúng
tôi có cách nhìn nhn hp lý trong quá trình thc hin lun văn, đó là
cách hát tiếng Vit không ging các hát tiếng Tây. Nắm được vấn đề
đó, sẽ sở để t đó dạy cho HS hát đúng hát tt các bài hát trong
chương trình, đặc bit là bài dân ca.
2.2. Công trình v dy hc âm nhc cho hc sinh ph thông
Phương pháp dạy hc âm nhc, tp 1 ca tác gi Ngô Th Nam
xut bản năm 1994, là một trong nhng cun sách có giá tr khoa hc
viết v phương pháp dạy hc âm nhc cho HS trường trung học
s. Cuốn sách này không đơn thuần như một tài liu tham kho quý
giá, hơn thế, sách còn là cm nang giúp cho GV có những cơ sở để
thc hiện các bước trong quá trình dy hc âm nhc cp tiu hc.
Phương pháp dạy hc âm nhc ca hai tác gi Hoàng Long -
Hoàng Lân, xut bản năm 2005, cũng một trong nhng cun ch
giá tr v phương pháp dạy âm nhạc, được nhiu GV tham kho. Trên
sở kinh nghim rút ra t thc tin, tác gi Hoàng Long - Hoàng Lân
đã đúc kết đưa vào những phương pháp cụ th. Những phương
pháp đó dễ hiu th áp dụng được phn nào o vic dy âm
nhc cho HS lp 4 tại Trường Tiu học Trưng Vương, qun Hoàn
Kiếm, thành ph Hà Ni.
Cun Phương pháp dy hc âm nhc trường tiu hc trung
học sở ca Anh Tuấn do Nxb Đại học phm Ni in
phát hành năm 2010]. Cuốn sách này cũng dành được s quan tâm ca
nhiu giáo viên âm nhạc đang dạy các trường tiu hc và trung hc
trong c c. Nội dung sách đề cp ti vic dy âm nhạc, trong đó có
bàn ti vấn đề dy học hát nhưng chỉ mức độ khái quát, mà chưa đi
sâu vào từng đối tượng c th. Tuy nhiên, cuốn sách đã gợi m thêm
v các phương pháp, giúp chúng tôi sở để thc hin luận văn
này.
Phương pháp dy hc âm nhc tiu hc ca Nguyn Th Yến, xut
bản năm 2013. Thực chất đây là cuốn giáo trình viết v phương pháp
dy hc âm nhc tiu hc phc v cho ngành phạm tiu hc ti