KHOA CNTT – ĐH KHTN
1
Lời cám ơn
Lời đầu tiên, chúng con xin gửi đến cha mẹ lòng biết ơn, sự tôn kính của chúng
con. Cha mẹ đã sinh dưỡng và không ngại khó khăn tạo mọi điều kiện tốt nhất cho
chúng con có được ngày hôm nay.
Chúng em xin chân thành cám ơn thầy Trần Đan Thư, thầy Nguyễn Trọng Tài
đã tận tâm hướng dẫn chúng em, giúp đỡ chúng em hoàn thành đề tài này.
Chúng em cũng xin cám ơn các anh chị làm việc trong phòng phát triển phần
mềm Trung tâm Tin học trường Đại học Khoa học Tự nhiên đã sẵn sàng giúp đỡ chúng
em, cung cấp các thông tin cho chúng em trong quá trình khảo sát. Chúng em cũng xin
cám ơn các thầy cô, cán bộ giảng viên trẻ đã nhiệt tình đóng góp những kinh nghiệm, ý
kiến quý báu cho chúng em.
Chúng em xin gửi lời cám ơn tất cả các quý thầy cô đã giảng dạy, cung cấp cho
chúng em vốn kiến thức quý báu suốt những năm học vừa qua.
Chúng em cám ơn khoa Công nghệ thông tin trường Đại học Khoa học Tự nhiên
đã tạo điều kiện cho chúng em thực hiện đề tài này.
Chúng tôi cũng xin cám ơn các bạn đã nhiệt tình giúp đỡ khi chúng tôi vướng
phải những khó khăn, động viên chúng tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài luận
văn tốt nghiệp này.
Mặc dù chúng em đã cố gắng rất nhiều để hoàn thành tốt luận văn, nhưng chắc
chắn không tránh khỏi những thiếu sót, chúng em rất mong được sự cảm thông và tận
tình giúp đỡ của quý thầy cô.
Tp. Hồ Chí Minh, 07/2004
Nhóm sinh viên thực hiện
Nguyễn Khánh Chi- Tăng Nguyễn Trung Hiếu
KHOA CNTT – ĐH KHTN
2
Lời mở đầu
Sau cuộc khủng hoảng trong ngành công nghệ thông tin vào đầu những năm
2000, đến nay, công nghệ sản xuất phần mềm trên thế giới và nhất là Việt Nam đang
tiến những bước tiến mạnh mẽ hơn. Vượt qua cuộc khủng hoảng này, ngoài những
kinh nghiệm trong kinh doanh, các công ty tin học Việt Nam nhận thức được rằng quy
trình sản xuất phần mềm của chính công ty họ cần được nâng cấp với mục tiêu đầu tiên
là nâng cao chất lượng, gia tăng tính chuyên nghiệp trong sản xuất phần mềm.
Một điều không thể tranh cãi , quy trình đóng một vai trò rất quan trọng trong
việc sản xuất phần mềm. Hiện nay có rất nhiều quy trình sản xuất phần mềm như Quy
trình RUP, Quy trình xoắc ốc, Quy trình thác nước.., nhưng điều cốt lõi nhất là ứng
dụng những quy trình đó như thế nào và ứng dụng như vậy sẽ đạt được những thuận lợi
gì, quá trình sản xuất phần mềm có tốt hơn không, chất lượng phần mềm có được nâng
cao hay không. Trong một quy trình sản xuất phần mềm, ngoài việc thành lập các
chuẩn coding, phân công sắp xếp các công việc cho các thành viên trong tổ chức, một
yếu tố rất quan trọng là việc quản lý các tài liệu bao gồm các bản đặc tả yêu cầu, bản
phân tích thiết kế chương trình, chương trình nguồn, các bản báo cáo kiểm thử và vô số
những tài liệu không tên khác.
Trong bối cảnh đó, chúng em đã thực hiện đề tài “Tìm hiểu về quản lý yêu cầu
và kiểm thử tại Phòng phát triển phần mềm Trung Tâm Tin Học trường
ĐHKHTN_Xây dựng phần mềm hỗ trợ” nhằm có thể hiểu rõ hơn việc quản lý yêu cầu
và kiểm thử, những mục tiêu, thuận lợi mà hai tiến trình này đem lại.
Đề tài này có thể được xem như một phần trong việc quản lý cấu hình, trong đó
chú trọng ở hai giai đoạn khảo sát và kiểm thử. Luận văn của chúng em được trình bày
với tám chương chính, bao gồm :
KHOA CNTT – ĐH KHTN
3
- Chương 1 Mở đầu
- Chương 2 Tổng quan về SQA (Software Quality Assurance) và các công
việc quản lý yêu cầu, quản lý kiểm thử
- Chương 3 Các công cụ hỗ trợ cho việc quản lý yêu cầu và quản lý kiểm thử
hiện nay.
- Chương 4 Giới thiệu về ứng dụng “Phần mềm quản lý yêu cầu và quản lý
kiểm thử” (Requirements and Testing Management)
- Chương 5 Thực hiện _ Kiểm tra ứng dụng
- Chương 6 Tổng kết
KHOA CNTT – ĐH KHTN
4
Mục lục
Chương 1 Mở đầu................................................................................................................9
1.1 Khái quát vai trò quy trình phát triển phần mềm...........................................................9
1.2 Tầm quan trọng của việc quản lý quy trình..................................................................10
1.3 Hiện trạng phát triển phần mềm tại T3H......................................................................10
1.4 Đánh giá hiện trạng........................................................................................................19
1.4.1 Quản lý yêu cầu :............................................................................................................................19
1.4.2 Quản lý kiểm thử :...........................................................................................................................19
1.5 Mục tiêu đề tài................................................................................................................20
Chương 2 Tổng quan về SQA và các công việc quản lý yêu cầu, quản lý kiểm thử......21
2.1 Vai trò của việc quản lý chất lượng phần mềm.............................................................21
2.2 Tại sao cần quản lý chất lượng ?....................................................................................24
2.3 Tổng quan về quản lý yêu cầu........................................................................................25
2.3.1 Quản lý yêu cầu là gì ?....................................................................................................................25
2.3.2 Các thông tin cần quản lý trong quản lý yêu cầu...........................................................................25
2.3.3 Giới thiệu tiến trình RM (Requirement Management) trong CMMI...............................................27
2.4 Tổng quan về quản lý kiểm thử......................................................................................28
2.4.1 Mục tiêu của quản lý kiểm thử........................................................................................................28
2.4.2 Các thông tin cần quản lý trong quản lý kiểm thử...........................................................................29
2.4.3 Giới thiệu tiến trình Verification (VER) trong CMMI....................................................................30
Chương 3 Các công cụ hỗ trợ cho việc quản lý yêu cầu và quản lý kiểm thử hiện nay32
3.1 Công cụ hỗ trợ quản lý yêu cầu......................................................................................32
3.1.1 Giới thiệu :......................................................................................................................................32
3.1.2 Định nghĩa công cụ quản lý yêu cầu...............................................................................................33
3.1.3 Các loại công cụ..............................................................................................................................33
3.1.4 Tại sao phải sử dụng các công cụ quản lý yêu cầu :........................................................................34
3.1.5 Kiến trúc chức năng :......................................................................................................................35
3.1.6 So sánh với các phần mềm có chức năng tương tự :.......................................................................37
3.1.7 Đánh giá các công cụ quản lý yêu cầu............................................................................................38
3.2 Công cụ kiểm thử :.........................................................................................................38
3.2.1 Các loại công cụ kiểm thử :.............................................................................................................38
3.2.2 Một số công cụ quản lý kiểm thử :..................................................................................................41
Chương 4 Xây dựng “Phần mềm quản lý yêu cầu và quản lý kiểm thử” (Requirements
and Testing Management).......................................................................................................44
4.1 Mục tiêu của ứng dụng...................................................................................................44
4.2 Thủ tục cho các quy trình được xây dựng mới..............................................................44
4.3 Đặc tả yêu cầu.................................................................................................................49
KHOA CNTT – ĐH KHTN
5
4.4 Thiết kế ứng dụng...........................................................................................................51
4.4.1 Mô hình use case.............................................................................................................................51
4.4.2 Đặc tả use case................................................................................................................................52
4.5 Mô hình dữ liệu..............................................................................................................72
4.5.1 Kiến trúc hệ thống...........................................................................................................................73
4.5.2 Thiết kế màn hình...........................................................................................................................77
Chương 5 Thử nghiệm ứng dụng.....................................................................................89
5.1 Dữ liệu thử nghiệm.........................................................................................................89
5.1.1 Giới thiệu project thử nghiệm :.......................................................................................................89
5.1.2 Bộ dữ liệu thử nghiệm :...................................................................................................................90
5.2 Kết quả thực hiện chương trình.....................................................................................91
Chương 6 Tổng kết............................................................................................................92
6.1 Tự đánh giá.....................................................................................................................92
6.1.1 Những kết quả đạt được :................................................................................................................92
6.2 Hướng phát triển của chương trình...............................................................................93
Phụ lục.....................................................................................................................................95
Phụ lục A. Mô tả dữ liệu...................................................................................................95
Phụ lục B. RM Tool Survey Summary [INCOSE]............................................................98