Mô hình can thiệp dự phòng tai nạn thương tích cho trẻ em bằng mô hình ngôi nhà an toàn tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk

Bài báo này trình bày về mô hình can thiệp dự phòng tai nạn thương tích (TNTT) cho trẻ em dưới 16 tuổi bằng mô hình ngôi nhà an toàn (NNAT) tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. TNTT là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới và tại Việt Nam, đặc biệt là TNTT xảy ra tại hộ gia đình. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục tiêu xây dựng và đánh giá hiệu quả của mô hình can thiệp giảm tỷ lệ TNTT thông qua việc xây dựng NNAT.

Mục tiêu của nghiên cứu này là xây dựng và đánh giá hiệu quả của một mô hình can thiệp dựa trên NNAT để giảm tỷ lệ TNTT ở trẻ em dưới 16 tuổi tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. Các mục tiêu cụ thể bao gồm: 1. **Xây dựng mô hình can thiệp:** Phát triển một mô hình can thiệp phòng chống TNTT dựa trên NNAT, phù hợp với điều kiện và đặc điểm của cộng đồng nghiên cứu. 2. **Đánh giá hiệu quả can thiệp:** So sánh tỷ lệ mắc và tử vong do TNTT giữa nhóm can thiệp và nhóm đối chứng để đánh giá tác động của mô hình NNAT. 3. **Xác định các yếu tố nguy cơ:** Xác định và đánh giá các yếu tố nguy cơ gây TNTT trong môi trường gia đình và cộng đồng. 4. **Nâng cao nhận thức và thực hành:** Nâng cao nhận thức, thái độ và thực hành của cha mẹ, người chăm sóc trẻ, và cộng đồng về phòng chống TNTT thông qua các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe. 5. **Đề xuất giải pháp:** Đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp và hiệu quả để giảm thiểu TNTT ở trẻ em, dựa trên kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn.

Nghiên cứu sử dụng thiết kế can thiệp so sánh nhóm đối chứng tại cộng đồng, với đối tượng là trẻ em dưới 16 tuổi và người nuôi dưỡng tại 3 xã can thiệp và 5 xã không can thiệp. Mô hình can thiệp tập trung vào việc xây dựng và phát triển NNAT, theo dõi và đánh giá các nguy cơ gây TNTT hàng quý. Kết quả cho thấy tỷ suất mắc TNTT tại các xã can thiệp thấp hơn đáng kể so với các xã không can thiệp (344,14 so với 830,88 trên 10.000 hộ gia đình; 212,1 so với 474,3 trên 10.000 trẻ em). Tỷ lệ tử vong cũng thấp hơn ở các xã can thiệp (0,03% so với 0,04%). Đáng chú ý, tỷ lệ hộ gia đình được đánh giá là an toàn, giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây TNTT cho trẻ, tăng lên theo thời gian can thiệp. Nghiên cứu kết luận rằng trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương do thiếu hiểu biết và các nguy cơ tiềm ẩn. Việc xây dựng NNAT và cộng đồng an toàn là một giải pháp quan trọng để phòng chống TNTT ở trẻ em. Mô hình can thiệp bao gồm các hoạt động quản lý, kỹ thuật, và truyền thông giáo dục tại cộng đồng và gia đình, tập trung vào việc phát hiện, đánh giá, và loại bỏ/kiểm soát các nguy cơ TNTT, cũng như nâng cao kiến thức và kỹ năng phòng tránh cho người chăm sóc trẻ.