Nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình

Chia sẻ: ViDoraemi2711 ViDoraemi2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung vào việc đánh giá thực trạng tình hình quản lý và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình. Từ đó, kiến nghị những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình

NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ QUAÛN LYÙ VAØ SÖÛ DUÏNG NGAÂN SAÙCH TAÏI CAÙC XAÕ, PHÖÔØNG, THÒ TRAÁN THUOÄC HUYEÄN GIA VIEÃN - TÆNH NINH BÌNH Nguyễn Thị Lan Anh* T rong lĩnh vực tài chính tiền tệ, ngân sách nhà nước được xem là một trong những mắt xích quan trọng của tiến trình đổi mới. Trong thời gian qua, lĩnh vực ngân sách nhà nước nói chung và ngân sách tại địa phương nói riêng đã đạt được những thành tích đáng kể. Song lĩnh vực này vẫn tồn tại một số vấn đề còn mang dấu ấn của cơ chế cũ hoặc chưa được giải quyết thỏa đáng cả về lý luận và thực tiễn. Tại các xã, phường, thị trấn là đơn vị dự toán cấp 3, để duy trì hoạt động thực hiện các nhiệm vụ do Nhà nước giao thì các khoản thu được huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Cùng với quá trình quản lý thu thì việc quản lý các khoản chi cũng có vị trí quan trọng. Bài báo tập trung vào việc đánh giá thực trạng tình hình quản lý và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình. Từ đó, kiến nghị những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước. Từ khóa: Nâng cao hiệu quả, ngân sách, xã, phường, thị trấn Enhancing the efficiency of budget management and use in communes, wards and towns of Gia Vien district - Ninh Binh province In monetary finance sector, the state budget is considered one of the important links of inrovation. Over the past years, the state budget sector in general and local budgets in particular have achieved remarkable achievements. However, there are still issues of this field that are still marked by the old management mechanism or have not been adequately addressed both in theory and practice. In communes, wards and townships which are level 3 budget estimation entity, in order to maintain the performance of the tasks assigned by the State, the revenues are mobilized from various sources. Along with the revenue management process, management of expenditures is also important. This article focuses on assessing the current situation of budget management and utilization in communes, wards and townships of Gia Vien district, Ninh Binh province. From these, several solutions are recommended to improve the efficiency of management and use of the state budget. Keywords: Improve efficiency, budget, commune, ward, town 1. Giới thiệu thành quan trọng của hệ thống quản lý kinh tế - tài chính, đặc biệt có vai trò quan trọng trong quản lý, Trong công tác quản lý tài chính - ngân sách điều hành và kiểm soát hoạt động tài chính xã. Cùng xã, Luật Ngân sách nhà nước và hệ thống văn bản với sự phát triển và hội nhập nền kinh tế thế giới, hệ quy phạm pháp luật đã hướng dẫn công tác quản thống kế toán nhà nước cũng đã không ngừng được lý tài chính - ngân sách xã từ quy định công tác xây hoàn thiện và phát triển, góp phần tích cực vào việc dựng dự toán thu - chi đến việc quản lý, cấp phát tăng cường và nâng cao chất lượng quản lý tài chính và hướng dẫn công tác hạch toán kế toán ngân sách quốc gia. Ngoài ra, Luật Kế toán đã được Quốc hội xã. Bên cạnh đó, công tác kế toán là bộ phận cấu nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông *Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 15
Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp qua ngày 20/11/2015 đã giúp cho hệ thống văn bản - Chấp hành dự toán: Thực hiện thu và thực quản lý trong lĩnh vực tài chính nói chung và lĩnh hiện chi vực ngân sách và tài chính xã nói riêng ngày càng - Khóa sổ và quyết toán ngân sách hoàn thiện hơn đáp ứng nhu cầu xã hội. * Những hành vi vi phạm pháp luật về ngân sách 2. Cơ sở lý thuyết bao gồm: Che giấu nguồn thu, trì hoãn hoặc không 2.1. Những vấn đề cơ bản về quản lý ngân sách thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước; cho cấp xã miễn, giảm, nộp chậm các khoản nộp ngân sách và * Điều kiện chi ngân sách: chi ngân sách nhà sử dụng nguồn thu trái phép quy định hoặc không nước chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện đúng thẩm quyền; lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sau đây: (1) Đã có trong dự toán Ngân sách nhà chiếm đoạt, làm thiệt hại đến nguồn thu ngân sách nước được giao, trừ các trường hợp dự toán ngân và tài sản của Nhà nước; thu sai quy định của pháp sách và phân bổ dự toán ngân sách chưa được cơ luật; chi sai chế độ, không đúng mục đích, không quan có thẩm quyền quyết định. Chi từ nguồn tăng đúng dự toán ngân sách được giao; duyệt quyết thu so với dự toán được giao và từ nguồn dự phòng toán sai quy định của pháp luật; hạch toán sai chế ngân sách theo Quyết định của cấp có thẩm quyền; độ kế toán của Nhà nước và Mục lục ngân sách nhà (2) Đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cấp có nước; tổ chức, cá nhân được phép tự kế khai, tự thẩm quyền quy định; (3) Đã được thủ trưởng đơn nộp thuế hoặc đề nghị hoàn thuế mà kế khai sai, vị hoặc người được uỷ quyền quyết định chi; (4) nộp sai; quản lý hóa đơn, chứng từ sai chế độ; mua Ngoài các điều kiện trên, trường hợp sử dụng vốn, bán, sửa chữa, làm giả hóa đơn, chứng từ; sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước để đầu tư xây dựng cơ hóa đơn, chứng từ không hợp pháp; trì hoãn việc bản, mua sắm trang thiết bị, phương tiện làm việc chi ngân sách, quyết toán ngân sách; các hành vi và các công việc khác phải qua đấu thầu hoặc thẩm khác trái với quy định của Luật Ngân sách nhà định giá thì còn phải tổ chức đấu thầu hoặc thẩm nước và những văn bản pháp luật có liên quan. định giá theo quy định của pháp luật. 2.2. Nội dung quản lý và sử dụng ngân sách * Công tác lập, chấp hành dự toán và quyết toán cấp xã ngân sách bao gồm: * Lập dự toán ngân sách xã: Lập dự toán là khâu - Lập dự toán: Lập dự toán thu và lập dự toán chi đầu tiên của một chu trình ngân sách có vai trò 16 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
quan trọng: Giúp chính quyền cơ sở đánh giá đúng * Chấp hành dự toán: Chấp hành ngân sách xã khả năng và nhu cầu của địa phương, từ đó khai là quá trình tổ chức thực hiện dự toán ngân sách thác các ưu thế, thuận lợi, khắc phục các khó khăn, xã đã được Hội đồng nhân dân xã quyết định, bao trở ngại; giúp chính quyền cơ sở chủ động trong gồm: tổ chức thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách xã điều hành ngân sách; dự toán ngân sách là cơ sở để được phân cấp quản lý trên địa bàn đảm bảo thu tổ chức thực hiện ngân sách. Dự toán cũng là tiêu đúng, thu đủ, thu kịp thời theo đúng qui định của chí để đánh giá hiệu quả chấp hành ngân sách. các Luật Thuế, Pháp lệnh về phí và lệ phí, chế độ thu, không để thất thu, đồng thời chống lạm thu; tổ Căn cứ để lập dự toán: Để lập dự toán kế toán chức thực hiện nhiệm vụ chi về đầu tư xây dựng cơ căn cứ vào các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bản, chi hoạt động thường xuyên, các nghiệp vụ chi đảm bảo an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã quản lý hành chính, đảng, đoàn thể, nhiệm vụ phát hội của xã; chính sách, chế độ thu ngân sách nhà triển các sự nghiệp văn hoá, giáo dục, trên địa bàn nước, cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi xã theo phân cấp quản lý kinh tế - xã hội. của ngân sách xã và tỷ lệ phân chia nguồn thu do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định; chế độ, tiêu Quá trình chấp hành ngân sách, nếu xét theo chuẩn, định mức chi ngân sách hiện hành; số kiểm trình tự các thao tác nghiệp vụ bao gồm nhiều tra về dự toán ngân sách xã do UBND huyện thông bước nhỏ kế tiếp nhau như: lập kế hoạch thu, chi báo; tình hình thực hiện dự toán ngân sách xã các quỹ; chấp hành kế hoạch quý; thực hiện các biện tháng đầu năm hiện hành và các năm trước. pháp cần thiết để đảm bảo cân đối thu chi ngân sách theo chế độ qui định. Mục tiêu của chấp hành Yêu cầu trong lập dự toán ngân sách xã: Cần ngân sách xã nhằm đảm bảo các chỉ tiêu thu chi đảm bảo phản ánh một cách đầy đủ, chính xác các trong dự toán trở thành hiện thực. Từ đó, góp phần khoản thu, chi của chính quyền xã; dự toán ngân biến các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - sách xã phải tổng hợp theo từng lĩnh vực thu, chi; xã hội của xã thành hiện thực. Đồng thời qua đó đảm bảo cho các dự án đầu tư có vốn, ưu tiên bố kiểm tra việc thực hiện các chính sách, chế độ, tiêu trí vốn cho công trình đang thực hiện dở dang; chuẩn, định mức của Nhà nước. Chủ tịch Ủy ban tuân thủ các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định nhân dân là chủ tài khoản thu, chi ngân sách xã, mức do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban phường, thị trấn. Theo NĐ163/2016/NĐ-CP ngày hành; đảm bảo nguyên tắc cân đối ngân sách; theo 21/12/2016 hướng dẫn Luật Ngân sách Nhà nước đúng biểu mẫu quy định, đúng thời gian, đúng số 83/2015/QH13 ngày 25/6/2015 đã quy định rất mục lục ngân sách nhà nước, gửi kịp thời cho cụ thể từ Điều 23 đến Điều 41 về chấp hành dự các cơ quan chức năng của nhà nước xét duyệt; toán gồm: Phân bổ và giao dự toán; tổ chức thu bản báo cáo thuyết minh phải chỉ ra được các nội ngân sách; tổ chức chi ngân sách; tổ chức điều dung sau: Căn cứ xác định các chỉ tiêu trong dự hành ngân sách; nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện và toán; cơ cấu thu chi ngân sách xã dự toán có phù thẩm quyền quyết định ứng trước dự toán năm sau; hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của quản lý, sử dụng ngân sách của các đơn vị sử dụng HĐND xã hay không; sự thay đổi thu, chi ngân ngân sách; mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước; mở sách xã dự toán năm kế hoạch so với năm báo cáo; tài khoản của Kho bạc Nhà nước tại ngân hàng; nguyên nhân của sự thay đổi; các biện pháp cơ báo cáo tình hình chấp hành ngân sách nhà nước. bản để thực hiện tốt dự toán ngân sách xã. Theo NĐ163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 hướng dẫn * Khóa sổ và quyết toán ngân sách: Luật ngân sách số 83/2015/QH13 ngày 25/6/2015 Ngay trong tháng 12 phải rà soát tất cả các đã qui định rất cụ thể từ điều 22 đến điều 30 về khoản thu, chi theo dự toán, có biện pháp thu lập dự toán ngân sách bao gồm: thời gian lập, nội nộp đầy đủ các khoản phải thu vào ngân sách và dung quy trình lập, trách nhiệm của các bên liên giải quyết kịp thời các nhu cầu chi theo dự toán. quan và mẫu lập dự toán. Trường hợp có khả năng hụt thu phải chủ động NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 17
Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp có phương án sắp xếp lại các khoản chi để đảm toán kế toán. UBND xã xét duyệt quyết toán ngân bảo cân đối ngân sách. Phối hợp với Kho bạc Nhà sách của ban quản lý chợ thuộc xã quản lý, các hoạt nước đối chiếu tất cả các khoản thu, chi ngân sách động sự nghiệp có hạch toán kế toán độc lập. Theo trong năm, bảo đảm hạch toán đầy đủ, chính xác NĐ163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 hướng dẫn các khoản thu, chi theo Mục lục ngân sách nhà Luật Ngân sách nhà nước số 83/2015/QH13 ngày nước, kiểm tra lại số thu được phân chia giữa các 25/6/2015 đã quy định rất cụ thể từ Điều 23 đến cấp ngân sách theo tỉ lệ quy định. Tồn quỹ tiền Điều 41 về chấp hành dự toán gồm: Khóa sổ kế mặt và số dư tài khoản tiền gửi có nguồn từ ngân toán và xử lý thu, chi ngân sách nhà nước cuối sách nhà nước đến cuối ngày 31 tháng 12 phải nộp năm; chuyển nguồn ngân sách từ năm trước sang trả ngân sách, trừ các khoản phải chi theo chế độ năm sau; yêu cầu, trình tự báo cáo quyết toán ngân nhưng chưa chi (tiền lương, phụ cấp, trợ cấp cho sách nhà nước; mẫu biểu báo cáo quyết toán ngân các đối tượng theo chế độ). Đối với các khoản tạm sách nhà nước. thu, tạm giữ (nếu có) phải xem xét xử lý hoặc hoàn 3. Thực trạng về quản lý và sử dụng ngân sách trả, trường hợp chưa xử lý được, thì phải làm thủ Nhà nước năm 2016 thuộc khối xã, phường, thị tục chuyển sang năm sau. Kiểm kê cuối năm theo trấn thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình quy định đối với quỹ tiền mặt (mẫu C34-HD Biên bản kiểm kê quỹ); tài sản (mẫu C53-HD Biên bản Thực hiện Thông tư số 01/2007/TT-BTC ngày kiểm kê tài sản cố định); biên lai thu, vật tư, hàng 2/1/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn xét duyệt, hóa (mẫu C23-HD Biên bản kiểm kê vật tư, công thẩm định và thông báo quyết toán năm đối với cụ, sản phẩm, hàng hóa). các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ và ngân sách các Thời hạn chi, tạm ứng ngân sách: Thời hạn cuối cấp. Phòng Tài chính huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh cùng chi ngân sách đối với các nhiệm vụ được bố trí trong dự toán ngân sách năm chậm nhất đến hết Bình đã lập kế hoạch đi thẩm tra quyết toán ngân ngày làm việc 31 tháng 12. Thời hạn đơn vị gửi hồ sách 21 xã, thị trấn do UBND huyện quản lý và cấp sơ, chứng từ rút dự toán chi, tạm ứng ngân sách ngân sách. Để có cơ sở đánh giá thực trạng, tác giả đến Kho bạc Nhà nước chậm nhất đến hết ngày 30 đã tiếp cận phỏng vấn đoàn kiểm tra và thu thập tháng 12. Trường hợp đã có khối lượng, công việc được các tài liệu liên quan. Qua đó đã đánh giá thực hiện đến hết ngày 31 tháng 12 thì thời hạn chi được những mặt đạt được và những tồn tại trong ngân sách được thực hiện đến hết ngày 31 tháng 01 công tác quản lý và sử dụng ngân sách trong năm năm sau. Thời hạn đơn vị gửi hồ sơ, chứng từ chi 2016 như sau: ngân sách (kể cả thanh toán các khoản tạm ứng) Thứ nhất, những mặt đạt được, trong bối cảnh đến Kho bạc Nhà nước chậm nhất đến hết ngày 25 tình hình kinh tế trong nước phục hồi chậm, gặp tháng 01 năm sau. nhiều khó khăn tác động bất lợi đến phát triển Thời hạn chỉnh lý quyết toán ngân sách: Thời kinh tế xã hội, đầu tư xây dựng và thực hiện các gian chỉnh lý quyết toán ngân sách đến hết ngày 31 mục tiêu đó đề ra. Song với sự lãnh đạo, chỉ đạo tháng 01 năm sau, là thời gian quy định cho ngân sâu sát, quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền, sách các cấp thực hiện các việc sau đây: Hạch toán sự nỗ lực của các ban, ngành, đoàn thể tình hình tiếp các khoản thu, chi ngân sách nhà nước phát thực hiện nhiệm vụ thu - chi ngân sách nhà nước sinh từ ngày 31 tháng 12 trở về trước nhưng chứng của các xã, thị trấn năm 2016 đã đạt được những từ đang luân chuyển; hạch toán chi ngân sách các kết quả tốt: Các xã đã tập trung sự lãnh đạo và chỉ khoản tạm ứng đã đủ thủ tục thanh toán; hạch toán đạo thực hiện nghiêm Luật NSNN, Luật Quản lý tiếp các khoản ghi thu, ghi chi, các khoản chi ngân Thuế và các chế độ chính sách về quản lý tài chính sách thuộc nhiệm vụ chi của năm trước nếu được ngân sách nhà nước. Quản lý khai thác mọi nguồn chi tiếp vào niên độ ngân sách năm trước; đối chiếu thu, tích cực thu các khoản thuế, phí còn tồn đọng. và điều chỉnh những sai sót trong quá trình hạch Thực hiện tốt phương châm: Thu đúng, thu đủ 18 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
và nộp kịp thời vào NSNN. Phấn đấu thu hoàn quy định. Nhìn chung các xã, thị trấn đã nỗ lực cố thành vượt mức dự toán thu ngân sách mà Tỉnh và gắng trong công tác điều hành, quản lý và sử dụng HĐND huyện giao. Chỉ đạo chi NSNN theo đúng nguồn ngân sách đảm bảo chi đúng, chi đủ với tinh dự toán được giao, tiết kiệm chi hành chính giành thần tiết kiệm. Bên cạnh những mặt đã đặt được, nguồn chi chế độ liên quan đến con người, cụ thể: các đơn vị vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế, yếu kém trong việc quản lý, sử dụng nguồn ngân sách - Về lập dự toán: UBND các xã, thị trấn đã thực nhất là công tác hạch toán kế toán. hiện đúng quy trình về lập, phân bổ dự toán thu - chi ngân sách. Hàng năm sau khi nhận được quyết Thứ hai, bên cạnh những thành công trong định giao chỉ tiêu kinh tế - xã hội và dự toán thu công tác quản lý và sử dụng ngân sách. Tại các xã, - chi ngân sách nhà nước, các đơn vị lập kế hoạch phường, thị trấn trên địa bàn huyện còn có những cụ thể trình HĐND xã thông qua để UBND xã làm điểm hạn chế cụ thể: căn cứ thực hiện dự toán; các đơn vị đều bám vào - Công tác lập dự toán: Một số đơn vị lập thu cao dự toán thu, chi ngân sách được HĐND huyện giao gấp 300% - 400%, thiếu tính thực tế. Do đơn vị ngại để tổ chức triển khai thực hiện; lập kế hoạch xây trình dự toán bổ sung qua HĐND xã nên kế toán dựng và giao phương án thu từng khoản thu đến sẽ tính trước các khoản kinh phí có thể phát sinh các đối tượng phải nộp; tổ chức đôn đốc thu những trong năm để đưa vào dự toán đầu năm. Khi rút khoản tồn đọng của các năm trước; hầu hết các xã, kinh phí qua kho bạc sẽ được chấp nhận vì đã có thị trấn đều lập dự toán thu cao hơn so với Nghị trong dự toán đầu năm. Cá biệt vẫn còn đơn vị xây quyết HĐND huyện giao để phấn đấu tăng thu dựng dự toán tăng ở mục thu bổ sung từ ngân sách đảm bảo các hoạt động chi cho đơn vị. cấp trên (khoản dự toán không được phép thay đổi - Chấp hành dự toán: so với số huyện giao dự toán). Đối với công tác thu ngân sách xã: Nhiều đơn Công tác báo cáo dự toán đầu năm của các đơn vị chấp hành nghiêm pháp lệnh về quy chế dân chủ vị còn chậm, ảnh hưởng đến việc thẩm định dự ở cơ sở không tự đặt ra các khoản thu đóng góp toán của các đơn vị, dự toán các đơn vị lập chưa của nhân dân và các khoản thu trái quy định của mang tính thực tế, chưa đánh giá đúng khả năng pháp luật; trong năm các đơn vị đều đạt và vượt kế thu của đơn vị mình nên một số khoản thu thuế hoạch thực hiện thu do HĐND huyện giao. Tổng thực hiện cao nhưng dự toán giao thấp hoặc ngược vượt thu các xã năm 2016 xấp xỉ 7 tỷ đồng, trong đó lại. Dự toán chi chưa bám sát thực tế, một số khoản có những đơn vị vượt thu cao như: Gia Sinh, Gia chi chưa đảm bảo quy định (Theo Nghị quyết 22 Lập, Gia Thanh... đã tạo nguồn thực hiện tốt các cần đảm bảo 3 khoản sự nghiệp sau không được nhiệm vụ chi, đặc biệt là chế độ chính sách an sinh thấp hơn dự toán huyện giao: sự nghiệp giáo dục; xã hội trên địa bàn. sự nghiệp khoa học công nghệ; khoản kinh phí dự phòng). Có một số đơn vị để dự phòng thấp hơn rất Đối với chi ngân sách xã: Các xã đều thực hiện nhiều so với dự toán huyện giao hoặc không để dự chi theo Dự toán được Hội đồng nhân dân xã phê phòng (sai quy định). Một số đơn vị lập dự toán các duyệt, chi ngân sách đã đảm bảo chế độ, chính mục chi còn chung chung, chưa chi tiết. sách; Các đơn vị đều chi trả lương cho cán bộ công chức xã, cán bộ hợp đồng theo từng tháng. - Công tác chấp hành dự toán: - Quyết toán ngân sách: Hầu hết các xã, thị trấn Đối với công tác quản lý: Ngân sách xã vừa là đã ứng dụng phần mềm kế toán ngân sách xã trong một cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống ngân sách hạch toán kế toán, nhằm tăng cường công tác quản nhà nước, vừa là đơn vị trực tiếp sử dụng kinh phí. lý tài chính. Báo cáo tài chính đầy đủ, đảm bảo thời Đặc điểm riêng này có ảnh hưởng không nhỏ đến gian, đúng quy định. Trong bố trí dự toán ngân việc thiết lập các chính sách trong quản lý ngân sách UBND huyện đã trình HĐND huyện giao sách. Hiện nay, công tác quản lý và sử dụng nguồn định mức thu - chi cho các xã, thị trấn đảm bảo ngân sách tại UBND các xã, thị trấn vẫn còn nhiều NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 19
Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp hạn chế. Quản lý ngân sách xã vẫn chưa tuân theo tổng số tiền trên phiếu thu… dẫn đến hạch toán một chu trình chặt chẽ và khoa học. Còn một số thiếu các khoản thu, mất nguồn thu. Vẫn còn 1 số đơn vị chứng từ kế toán chưa tập trung tại bộ phận đơn vị rút thu bổ sung cân đối trong các tháng vượt kế toán xã nên bộ phận kế toán chưa kiểm tra và quy định mà không có văn bản đề nghị Phòng Tài xác minh đầy đủ tính pháp lý của chứng từ, do vậy chính – Kế hoạch xem xét, giải quyết. giấy đề nghị thanh toán không có chữ ký của kế Đối với việc thực hiện nhiệm vụ chi: Các xã, thị toán. Một số bộ phận khi thanh toán chứng từ đưa trấn còn sử dụng nhiều hóa đơn bán lẻ, giấy biên thẳng lên Chủ tịch duyệt chi và đưa kế toán viết nhận với số tiền vượt quy định, nhất là các khoản phiếu chi, chi tiền. Có một số đơn vị chưa phân biệt chi đặt cơm tiếp khách không có hóa đơn tài chính rõ trách nhiệm của Chủ tài khoản và kế toán nên mà chỉ có 1 giấy biên nhận của 1 người dân nhận một số chứng từ chưa đủ điều kiện pháp lý nhưng nấu cơm với số tiền lớn. Một số phiếu chi còn thiếu kế toán vẫn làm thủ tục thanh toán. Một số đơn vị chứng từ như: Tổ chức hội nghị thiếu: giấy mời, chưa phát huy được vai trò nhiệm vụ và quyền hạn công văn, kế hoạch tổ chức, dự trù kinh phí, báo của kế toán: Kế toán còn thực hiện theo ý kiến của cáo tổng kết, sơ kết; chi thanh toán tiền làm thêm chủ tài khoản mà không bảo vệ quan điểm ý kiến giờ thiếu: bảng chấm công hoặc giấy đề nghị làm của cá nhân, chưa kiểm tra, giám sát các khoản thu, thêm giờ; chi sửa chữa thiếu dự toán, quyết định chi tài chính. lựa chọn đơn vị, hợp đồng, thanh lý hợp đồng… Các đơn vị chưa xây dựng kế hoạch tự kiểm tra, Công tác kiểm tra, thẩm định chứng từ chưa tổ chức việc tự kiểm tra tài chính, kế toán trong đảm bảo: Kế toán chưa ký vào giấy đề nghị thanh đơn vị mình, chưa xây dựng quy chế về việc tự toán, thủ trưởng đơn vị hoặc người được giao kiểm kiểm tra tài chính, kế toán tại các đơn vị có sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước theo Quyết định số soát các công việc phát sinh chưa ký duyệt vào 67/QĐ-BTC ngày 13/8/2004 của Bộ Tài chính. chứng từ chi tiết, danh sách nhận tiền. Rất nhiều khoản chi chưa đúng nội dung, chi trùng, không Công tác quản lý đầu tư XDCB còn nhiều hạn đúng quy định, định mức chi, không hợp lý, hợp chế, hồ sơ còn thiếu như: hồ sơ quyết toán, biên lệ đặc biệt là các khoản chi hỗ trợ, bồi dưỡng. Ví bản nghiệm thu, quyết định phê duyệt báo cáo dụ, chi thăm hỏi ốm đau của cán bộ, thân nhân cán kinh tế kỹ thuật, nhiều công trình hoàn thành bàn bộ không đúng quy định, vượt định mức; Chi tiền giao đưa vào sử dụng nhưng chưa được quyết toán. tết cho cán bộ, công chức, chi 8/3, chi khai giảng, Chưa hạch toán, theo dõi các công trình XDCB dở chi đám ma, chi trùng hội nghị, thu – chi quỹ khen dang trên sổ sách kế toán. Nợ đọng XDCB còn lớn, thưởng cụm, quỹ an ninh trật tự cụm… đơn vị còn thụ động, chưa chủ động trong việc lập kế hoạch, kêu gọi đầu tư, tìm nguồn trả nợ cho các Một số đơn vị chi lương chưa đúng theo quy công trình. định. Ví dụ: Cán bộ hợp đồng vẫn hưởng phụ cấp công vụ, tính sai chế độ bảo hiểm xã hội, cán bộ Một số đơn vị nợ phải thu lớn, chưa có biện pháp đã nghỉ hưu vẫn chi trả lương trong thời gian bàn cụ thể để thu triệt để các khoản nợ đọng trong dân. giao công tác… Còn hiện tượng ký thay, nhận hộ Về chứng từ kế toán: trên bảng lương, khoán công tác hoặc làm thêm Đối với việc thực hiện nhiệm vụ thu: các đơn giờ. Nhiều chứng từ chi chưa đúng đối tượng vị phần lớn không sử dụng biên lai thu tiền, đặc được hưởng, các phiếu chi tiền các đơn vị không biệt là thu tiền đóng góp của dân. Chưa phán ảnh chi trực tiếp cho đối tượng đề nghị thanh toán mà kịp thời các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như biên thủ quỹ ký nhận trực tiếp. Một số đơn vị thu hộ, lai thu phí, lệ phí sau khi thu tiền không nhập quỹ chi hộ không đúng quy định. Ví dụ: thu tiền nước luôn, còn tình trạng để dồn với số tiền lớn mới đem sạch của nhân dân để lắp đặt công trình nước sạch nộp ngân sách. Do vậy, các chứng từ không trùng nhưng chưa thực hiện; thu thuê trông coi trạm khớp nhau. Ví dụ: Tổng các biên lai không bằng phát sóng Viettel… Vẫn còn hiện tượng thu chưa 20 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
qua ngân sách và chi chưa qua ngân sách. Chi tạm toán ghi tăng TSCĐ các công trình đã nghiệm thu ứng tiền mặt để trả nợ đầu tư XDCB, chi trả nợ đầu bàn giao đưa vào sử dụng nên chưa tính hao mòn tư XDCB vượt số nợ cho các đơn vị thi công. Chi TSCĐ mặc dù có nhiều công trình đã xây dựng các quỹ công chuyên dùng chưa đảm bảo thủ tục từ rất lâu. Một số đơn vị chưa có sổ chi tiết của theo quy định. một số tài khoản; chưa theo dõi chi tiết quỹ công chuyên dùng, các khoản đóng góp của dân. Có đơn Một số đơn vị kinh phí chương trình mục tiêu vị không theo dõi số phải thu, phải trả. chưa chi như: Kinh phí đất trồng lúa, kinh phí hỗ trợ cây vụ đông, phụ cấp thôn đội trưởng, chi hỗ trợ Về báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán: Hầu xây dựng nhà ở cho các gia đình chính sách, kinh hết các đơn vị chưa nộp báo cáo đúng quy định. phí xây dựng nông thôn mới không chi đúng theo Báo cáo còn thiếu, chưa đầy đủ, các đơn vị không phân khai nguồn của UBND huyện hoặc không chi có thuyết minh báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hỗ trợ kinh phí cho các Ban phát triển thôn. Một số hoạt động tài chính khác của xã, báo cáo Quyết đơn vị còn tồn tại vướng mắc từ những năm trước toán chi đầu tư xây dựng cơ bản. Một số đơn vị chuyển sang chưa khắc phục được như: Thu thầu chưa công khai dự toán và quyết toán ngân sách. khoán trước của nhân dân, vay nợ không đúng Cuối năm nhiều đơn vị thực hiện chuyển nguồn quy định, thu tiền đất của nhân dân chưa đúng chưa đúng. Có đơn vị không làm chuyển nguồn mà quy định, nợ lương của cán bộ, công chức. Vẫn còn để kết dư với số tiền lớn. hiện tượng một số đơn vị để phát sinh nợ đọng chi 4. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thường xuyên, dẫn đến số nợ lũy kế qua các năm và sử dụng ngân sách tại các xã, phường, thị trấn tăng cao, trong khi nguồn thu thấp nên việc xử lý thuộc huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình nợ đọng chưa được giải quyết triệt để. Chi còn sai Để thực hiện tốt công tác quản lý và sử dụng nguồn như sử dụng nguồn đầu tư để chi thường ngân sách tại các xã, phường, thị trấn cần phải thực xuyên; chi vượt định mức quy định như 50% vượt hiện các giải pháp sau: thu phải để lại cải cách tiền lương nhưng các đơn vị đều chi hết; nguồn kinh phí dự phòng, tiết kiệm Một là, công tác lập dự toán: Trong công tác lập chi chưa đúng quy định. dự toán cần chú trọng hơn nữa về tính chính xác, tính khả thi để thực hiện, nhất là các khoản thu tại Công tác báo cáo quyết toán: đơn vị. Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ phải đảm Đối với sổ sách kế toán: Các đơn vị chưa hạch bảo các quy định về chế độ, tiêu chuẩn, định mức, NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 21
Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp mức chi thống nhất trong đơn vị, đảm bảo hoàn hiệu quả nguồn vốn huy động, bố trí cơ cấu nguồn thành nhiệm vụ được giao, phù hợp với hoạt động vốn hợp lý, bao gồm cả nguồn vốn để thanh toán đặc thù của đơn vị, sử dụng kinh phí tiết kiệm có nợ XDCB. Công tác chấp hành dự toán thực hiện hiệu quả và tăng cường công tác quản lý tài chính. từ Điều 13 đến Điều 24 theo Thông tư 342/2016/ Tăng cường công tác tự kiểm tra, hàng năm các đơn TT-BTC ngày 30/12/2016 có hiệu lực 13/2/2017, vị phải xây dựng kế hoạch tự kiểm tra, tổ chức việc hướng dẫn NĐ163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 tự kiểm tra tài chính, kế toán trong đơn vị mình quy định một số điều về Luật ngân sách bao gồm: theo Quyết định số 67/QĐ-BTC ngày 13/8/2004 Phân bổ và giao dự toán ngân sách nhà nước của của Bộ Tài chính. Công tác lập dự toán hàng năm đơn vị dự toán ngân sách; điều chỉnh dự toán ngân của đơn vị phải đảm bảo tính thực tế, đánh giá sách đã được giao; tổ chức thu ngân sách nhà nước; đúng khả năng thu của đơn vị; các khoản chi được quản lý, hạch toán vay của ngân sách nhà nước; tổ lập theo đúng quy định. Đề nghị các đơn vị chấp chức chi ngân sách nhà nước; chi ngân sách theo hành nghiêm quy trình lập dự toán ngân sách; các hình thức rút dự toán từ Kho bạc Nhà nước; chi khoản dự phòng phải được lập theo đúng quy định; ngân sách theo hình thức lệnh chi tiền; chi cho vay lập dự toán phải chi tiết đến từng mục chi làm cơ của ngân sách nhà nước; chi trả nợ vay của ngân sở để điều hành dự toán khoa học, kịp thời. Công sách nhà nước; tổ chức điều hành ngân sách nhà tác lập dự toán thực hiện từ Điều 10 đến Điều 12 nước; thưởng vượt dự toán thu ngân sách nhà theo Thông tư 342/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 nước; chế độ báo cáo tình hình chấp hành ngân có hiệu lực 13/2/2017, hướng dẫn NĐ163/2016/ sách nhà nước. NĐ-CP ngày 21/12/2016 quy định một số điều về Ba là, đối với Công tác quyết toán ngân sách: In Luật ngân sách bao gồm: Hướng dẫn lập dự toán và đầy đủ hệ thống sổ sách, báo cáo quyết toán; nộp thông báo số kiểm tra dự toán ngân sách nhà nước; báo cáo cấp trên theo đúng quy định, đúng thời lập dự toán thu, chi ngân sách nhà nước; biểu mẫu gian; quản lý, sử dụng tài sản công phải được theo lập dự toán ngân sách nhà nước. dõi chi tiết, cụ thể; cuối năm phải kiểm kê, đánh Hai là, đối với công tác chấp hành dự toán: giá lại tài sản; lập và báo cáo tăng, giảm tài sản theo Tăng cường công tác quản lý tài chính - ngân sách, quy định; công khai dự toán, quyết toán và quy chế đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư XDCB. Chấp hành chi tiêu nội bộ phải lập chi tiết, cụ thể, đúng biểu nghiêm Luật ngân sách nhà nước, Luật Kế toán mẫu. Nội dung và hình thức công khai thực hiện theo quy định hiện hành. Tăng cường công tác đúng theo Thông tư số 343/2016/TT-BTC ngày kiểm soát chi theo đúng chế độ hiện hành. Phát 30/12/2016 có hiệu lực ngày 13/2/2017 của Bộ Tài huy vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị chính về việc hướng dẫn thực hiện quy chế công trong việc sử dụng kinh phí tiết kiệm, có hiệu quả, khai ngân sách nhà nước đối với các cấp ngân sách; đúng mục đích. Thực hiện chi đúng nội dung theo lưu trữ, bảo quản chứng từ, sổ sách theo quy định, Dự toán đã được phân bổ và các chương trình mục đảm bảo lưu trữ chứng từ kế toán lâu dài. Công tiêu Tỉnh bổ sung. Thực hiện tiết kiệm chi thường tác quyết toán ngân sách thực hiện từ Điều 25 đến xuyên, dành nguồn thực hiện cải cách tiền lương Điều 30 theo Thông tư 342/2016/TT-BTC ngày và các chế độ liên quan đến con người, an sinh xã 30/12/2016 có hiệu lực ngày 13/2/2017, hướng dẫn hội. Hạch toán kế toán, định khoản các nghiệp vụ NĐ163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 quy định kinh tế phát sinh phải chính xác, nội dung thu chi một số điều về Luật Ngân sách Nhà nước gồm: phản ánh đúng mục lục ngân sách, đảm bảo chứng Khóa sổ kế toán; xử lý thu, chi ngân sách nhà nước từ hợp lý, hợp lệ, hợp pháp theo quy định. Đề nghị cuối năm; xét duyệt, thẩm định quyết toán ngân các đơn vị sử dụng biên lai thu tiền theo đúng quy sách nhà nước; xử lý kết dư ngân sách từng cấp; định, không để tình trạng thu ngoài sổ sách, rút trợ kiểm tra, thanh tra, kiểm toán công tác kế toán, cấp vượt quy định mà không được sự đồng ý của cơ quyết toán ngân sách; mẫu biểu quyết toán, báo cáo quan tài chính cấp trên. Kiểm soát chặt chẽ và có quyết toán ngân sách nhà nước. 22 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Bốn là, cần nâng cao năng lực và trình độ thác, huy động các nguồn thu vào ngân sách nhà chuyên môn của bộ phận tài chính kế toán. Trong nước và sử dụng vốn ngân sách nhà nước, chi tiêu công tác luân chuyển cán bộ phải thực hiện vào đầu ngân sách nhà nước một cách tiết kiệm và có hiệu niên độ để các kế toán chịu trách nhiệm trọn vẹn quả là bộ phận không thể tách rời của vấn đề phát trong năm tài chính. Hàng năm, tổ chức các lớp tập triển kinh tế xã hội của quốc gia. Với quy mô một huấn để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho kế đơn vị xã, phường, thị trấn là đơn vị dự toán cấp toán và phòng tài chính. Để thực hiện được các giải 3, còn gọi là một đất nước thu nhỏ, thì việc quản pháp trên, tác giả có các kiến nghị sau: lý và sử dụng ngân sách có hiệu quả sẽ góp phần Thứ nhất, đối với UBND huyện, chỉ đạo các cơ thực hiện tốt các mục tiêu chính trị do Đảng và quan chuyên môn tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ Nhà nước giao cho. đạo trong công tác điều hành thu – chi ngân sách, nhất là đối với các xã, thị trấn nguồn thu thấp có nhiều khả năng không đảm bảo đủ cân đối. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát lại các khoản TÀI LIỆU THAM KHẢO thu, chi tại các xã, thị trấn để đảm bảo nguồn thu. 1. Bộ Tài chính (2015), “Luật Ngân sách Nhà Thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát để thường nước và các văn bản hướng dẫn thực hiện”, xuyên kiểm tra, đôn đốc các xã, thị trấn thực hiện Nxb Tài chính, Hà Nội; tốt công tác quản lý tài chính tại đơn vị, đặc biệt là 2. Bộ Tài chính (2003), Thông tư 60/2003/BTC các chương trình mục tiêu, các nguồn trợ cấp hỗ ban hành ngày 23/6/2003, “Quy định về trợ từ cấp trên. Chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, các quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài Ban quản lý đầu tư XDCB: Tăng cường công tác lập chính khác của xã, phường, thị trấn”, Nxb dự toán, thẩm định, giám sát và quyết toán công Tài chính, Hà Nội; trình đầu tư XDCB tránh thất thoát, lãng phí trong 3. Bộ Tài chính (2006), Chế độ kế toán ngân đầu tư XDCB. Chỉ đạo các phòng chuyên môn phối sách, tài chính xã và những quy định về hợp với UBND các xã, thị trấn rà soát và bàn giao quản lý tài chính, hành chính, tư pháp đầy đủ tài sản cố định (đất, nhà cửa, phòng học, vật cán bộ xã, phường, thị trấn, Nxb Tài kiết trúc...) cho trường quản lý để đảm bảo công tác chính, Hà Nội; quản lý tài sản. 4. Bộ Tài chính (2016), Nghị định163/2016/NĐ Thứ hai, đối với Kho bạc Nhà nước và Chi cục - CP ngày 21/12/2016 quy định chi tiết thi hành một số điều Luật Ngân sách Nhà nước; Thuế huyện: Đề nghị Chi cục thuế và Kho bạc Nhà nước huyện tăng cường công tác kiểm tra, hướng 5. Bộ Tài chính (2016), Thông tư 342/2016/ dẫn các đơn vị thực hiện tốt hơn trong công tác TT-BTC ngày 30/12/2016 có hiệu lực 13/2/2017 quy định chi tiết và hướng dẫn quản lý và sử dụng nguồn ngân sách; đẩy mạnh thi hành một số điều của NĐ số 163/2016/ công tác kiểm tra, giám sát thu, chi ngân sách của NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ khối xã, thị trấn, kiểm soát các khoản thu đảm bảo quy định chi tiết thi hành một số điều của nguồn thu tránh trường hợp hụt thu, hạch toán thu Luật Ngân sách Nhà nước; không đúng quy định. 6. Báo cáo thẩm tra quyết toán – Phòng Tài Kết luận chính huyện Gia Viễn tỉnh, Ninh Bình năm 2015; Quản lý ngân sách nhà nước gắn liền với việc 7. Chính phủ (2003), Nghị định 60/2003 ban thực hiện chính sách kinh tế, chính trị, xã hội của hành ngày 6/6/2003, “Quy định hướng dẫn nhà nước trong từng thời kỳ. Điều đó chứng tỏ Luật Ngân sách Nhà nước”; các khoản thu, chi của ngân sách nhà nước có ảnh 8. Phạm Văn Khoan (2007), “Giáo trình Quản hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế, chính trị xã hội lý tài chính công”, NXB Tài chính. của địa phương và của đất nước. Vì vậy, việc khai NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 23