ộ ề ị ậ ề ế ừ ự ắ ổ Đ  bài: Ngh  lu n xã h i v  câu nói: Ai cũng bi t tàn phá r ng là t th t c  mình, vì

ự ườ đó chính là s  tàn phá môi tr ng sinh thái

Bài làm

ừ ấ ườ ố ượ ờ ườ T  khi có trái đ t, loài ng i đã sinh s ng đ c nh  môi tr ng thiên nhiên xung quanh

ầ ồ ướ ặ ệ ỳ ệ mình. B u không khí trong lành, ngu n n c mát và đ c bi ủ   t là màu xanh k  di u c a

ừ ể ể ạ ẳ ậ ị muôn cây lá khác nhau. Vì v y nhân dân ta đã có câu “r ng vàng, bi n b c” đ  kh ng đ nh

ị ủ ừ ề ừ ể ể ạ ạ ừ   ử giá tr  c a r ng và bi n. Trong bài này, ta th  bàn b c, tìm hi u v  r ng và n n phá r ng

ề ế ẽ ẫ s  d n đ n đi u gì?

ộ ố ườ ừ ằ ự ắ ổ ự M t s  ng i không tin r ng: tàn phá r ng là t th t c  mình, vì s  tàn phá đó chính là s ự

ườ ườ ủ ố ừ ư tàn phá môi tr ng sinh thái, tàn phá môi tr ng s ng c a chính mình. t ế  x a đ n nay,

ủ ổ ườ ự ố ể ể ấ ọ ừ r ng, lá ph i xanh c a con ng i có vai trò r t quan tr ng đ  duy trì s  s ng, đ  ng ườ   i

ở ử ụ ệ ạ ố ừ hít th  s  d ng… Hi n nay, n n phá r ng đang là m i lo cho các nhà sinh thái.

ự ế ế ừ ự ấ ấ ơ Trong th c t , ai cũng bi ử   ệ t r ng là n i cung c p nguyên li u làm gi y, xây d ng nhà c a

ậ ụ ấ ấ ằ ậ ố ộ ờ và v t d ng trong gia đình. Th m chí, phút cu i cu c đ i cũng n m trong m y t m g ỗ

ượ ệ ặ ừ ủ ừ c a r ng cây. R ng còn là kho d c li u vô cùng quý giá thiên nhiên đã ban t ng cho con

ườ ừ ụ ơ ố ế ậ ộ ng i. R ng còn là n i sinh s ng, trú ng  cho bi t bao loài đ ng v t, côn trùng khác, là

ụ ụ ừ ế ố ơ ị ỉ ơ ắ   ơ ạ n i t o ra… vô s  các loài quý hi m. R ng ph c v  cho du l ch, là n i ngh  mát, n i c m

ạ ưở ọ ườ ộ ố ừ ầ ế ườ ư tr i lý t ng cho m i ng i… R ng c n cho cu c s ng bi t nh ng nào. Nh ng quan

ế ừ ọ ơ ườ ườ ố ườ tr ng h n h t r ng chính là môi tr ng sinh thái, là môi tr ng s ng cho loài ng i. Các

ể ồ ạ ợ ủ ụ ả quá trình quang h p c a cây xanh liên t c x y ra, hít khí cacbonic CO2 vào đ  r i t o khí

ấ ầ ộ ế ộ ố ừ ả ơ ứ Oxi – m t th  khí r t c n thi ơ t cho cu c s ng. Đ n gi n h n, r ng chính là 1 “nhà máy

ế ớ ư ấ ừ ể ọ ụ ố l c b i t i tân nh t” mà ch a có 1 nhà máy nào trên th  gi ề   ổ i có th  sánh n i. R ng đi u

ế ừ ữ ắ ấ ả ầ ậ ắ ướ ọ ti t khí h u. R ng là lá ch n v ng ch c nh t, là rào c n đ u tiên tr ộ   ế c m i bi n đ ng

ả ụ ừ ạ ấ ả ố ừ ủ c a thiên tai. R ng c n lũ, c n l ấ ừ   ừ t, r ng ch ng sa m c hóa, r ng ngăn cát l n đ t, r ng

ữ ấ ướ ể ượ ủ ừ ố ớ ườ gi đ t, n c… Khi đã hi u đ c vai trò c a r ng đ i v i môi tr ớ   ng sinh thái ta m i

ậ ượ ạ ủ ừ ệ ậ ả ả c m nh n đ ứ   c h u qu  tai h i c a vi c làm tàn phá r ng. Có thích thú gì đâu khi đ ng

ệ ắ ả ắ ạ ả ố ơ   trên sa m c cát nóng rát cháy c  đôi chân, đôi môi thì khô kh c, đ ng c  mi ng kh p n i

ỉ ấ ụ ả ộ ộ ị ch  th y có gió và cát b i bay m t mù. Lúc đó sao mà thèm m t m ng xanh mát, m t bóng

ướ ể ừ ể ặ ả ơ ỉ ộ râm, m t vũng n c trong đ  có th  d ng chân ngh  ng i. Ho c c m giác chán ch ườ   ng

ấ ọ ữ ấ ể ề ả ấ khi th y 1 ng n núi toàn là đá, (có cây đâu mà gi ơ  đ t). Nguy hi m h n c  là v n đ  khí

ế ớ ằ ở ế ả ầ ộ th . H ng ngày trên th  gi i có bi ể   t bao nhiêu là nhà máy th i khí đ c vào b u khí quy n,

ế ụ ặ ườ ế ườ ừ ớ bi t bao b i b m trên các đ ố ng ph , bi t bao con ng i đang chia nhau t ng h p không

ễ ướ ẳ ắ ỉ khí ô nhi m d i cái n ng chang chang, xung quanh ch ng có 1 tí bóng râm nào, ch  toàn

ừ ế ấ ắ ả ấ ố ờ ị ờ   ả ầ là kh i bê­tông xám x t, cao ng t che l p c  b u tr i. N u v ng bóng r ng 1 kho ng th i

ấ ẽ ứ ả ạ ế ầ ạ ẽ ế ả gian dài, thì c  trái đ t s  khô c ng l ấ   i, và c  nhân lo i s  ch t d n ch t mòn. Lúc  y,

ử ộ ấ ẫ ạ ồ ườ ừ ỉ ẫ d u nhà cao c a r ng, d u vàng b c ch t ch ng, con ng ạ   ộ i ch  mong m t cách r ng b t

ư ữ ừ ể ố ố ờ ấ ừ ọ ngàn x a kia. Còn n a, r ng v n đ  ch ng thiên tai, bây gi ồ  m t r ng r i, m i tai ho ạ

ướ ệ ạ ạ ạ ỗ ố ở ụ ạ ạ tr c kia ít gây thi t h i, nay b ng ch c tr  thành đ i ho . Lũ l t, sa m c hoá, h n hán,

ụ ả ể ắ ơ ờ ụ bão l t x y ra kh p n i. Ngay th i đi m bây gi ờ ở ướ  n , c ta, lũ l t và bão đang hoành hành

ở ề ơ ạ ừ ẳ ơ ố nhi u n i nguyên do cũng t ừ i phá r ng. Thêm vào đó, thú r ng ch ng còn n i sinh s ng,

ự ậ ơ ấ ầ ề ệ ạ ạ ọ ộ ệ ự s  đa d ng sinh h c m t d n, nhi u loài đ ng th c v t r i vào tình tr ng tuy t di ế   t. N u

ậ ủ ế ừ ậ ệ ấ ố thi u r ng, thì còn gì là kho thu c vô t n c a thiên nhiên, l y đâu ra nguyên v t li u đ ể

ụ ụ ấ ấ ả ỗ ơ ỉ ướ ể ph c v  cho các ngành s n xu t, l y gì làm ch  ngh  ng i. Tr ạ c hi m ho  đó, con ng ườ   i

ế ớ ả ộ ả ả ệ ừ ế ệ ả ph i làm gì? S.O.S báo đ ng toàn th  gi i. Đã đ n lúc ta ph i b o v  r ng, b o v  môi

ườ tr ng sinh thái.

ộ ỉ ể ề ề ệ ấ ả ọ ườ ị H i ngh  qu c t ố ế ượ  th ấ ng cũng h p ch  đ  bàn v  1 v n đ  duy nh t: b o v  môi tr ng.

ệ ỷ ườ ề ề ấ ằ ả U  ban b o v  môi tr ủ   ng sinh thái b ng nhi u cách khác nhau. Đó là v n đ  chung c a

ể ệ ả ả ạ ừ   toàn nhân lo i. Riêng cá nhân ta, ta ph i làm gì? Quá rõ: gi m thi u vi c khai thác r ng

ặ ệ ể ệ ệ ừ ừ ả ố ơ ệ ừ ả ngăn ch n tri ừ t đ  vi c phá r ng b a bãi, b o v  r ng t ệ t h n trong vi c b o v  r ng.

ụ ả ễ ể ệ ừ ự ư ệ ệ ể ớ Không quá tr  đ  ta th c hi n nhi m v  b o v  r ng. Nh ng cũng không quá s m đ  báo

ề ệ ừ ế ấ ấ ả ả ỏ ộ đ ng v  vi c các cánh r ng đang bi n m t kh i trái đ t. Chúng ta ph i cùng nhau b o v ệ

ể ướ ế ả ớ ộ ườ ừ r ng, không đ  “n c đ n chân m i nh y”, lúc đó là quá mu n, con ng i đã t ự ế    gi t

mình.

ừ ậ ự ắ ổ ự ủ ộ ố ủ ạ V y “Tàn phá r ng chính là t th t c  mình”, t h y ho i cu c s ng c a chính chúng ta

ế ệ ươ ả ộ và c  m t th  h  t ng lai.

Bài s  2ố

ế ớ ư ừ ệ ở ứ ộ Ở ệ  Vi t Nam cũng nh  trên th  gi ạ i hi n nay, tình tr ng phá r ng đang m c đ  báo

ữ ừ ứ ệ ẻ ặ ằ ẫ ỏ ộ ộ đ ng đ . Hi n nay v n còn nh ng k  phá r ng m t cách vô  th c, m c dù r ng h  bi ọ ế   t

ừ ư ở ứ ộ ư ế ẽ ọ ư phá r ng là ai, nh ng cái sai đó m c đ  nh  th  nào thì có l h  ch a rõ.

ấ ấ ậ ọ ọ ế ừ ằ ự ắ ổ Th t ra cái sai  y r t nghiêm tr ng. H  có bi t đâu r ng tàn phá r ng là t th t c  mình vì

ự ấ ườ ừ ừ ư ế ự s  tàn phá  y chính là s  tàn phá môi tr ng sinh thái. R ng t x a đ n nay luôn luôn là

ụ ụ ậ ụ ườ ể ng ườ ạ ố i b n t t, trung thành, t n t y ph c v  cho con ng ơ   i và không có gì nguy hi m h n

ấ ừ khi m t r ng.

ừ ạ ắ ớ ườ ờ ề R ng luôn luôn g n li n v i sinh ho t con ng i. Vì xung quanh ta, bao gi cũng t n t ồ ạ   i

ặ ủ ừ ừ ộ ệ ự ế ộ ự s  có m t c a r ng. Vì xung quanh ta, t m t căn bi t th  nguy nga cho đ n m t cây

ướ ủ ừ ừ ề ậ ạ ầ ố th c, đôi đũa b n c m trên tay đ u là c a r ng. R ng còn là kho thu c vô t n mà thiên

nhiên ban phát cho con ng i.ườ

ế ừ ữ ậ ấ ộ ộ ọ Không nh ng th , r ng còn là m t nhà máy l c không khí vô t n nh t mà không m t nhà

ế ớ ổ ưỡ ị ườ máy nào trên th  gi ừ i sánh k p. R ng trao đ i d ng khí cho con ng i, cho chúng ta kho

ả ự ừ ừ ấ ạ ố ố ơ ả thu c quý. R ng ch ng sa m c hóa, c n s  xói mòn đ t. R ng còn là n i gi i trí lý t ưở   ng

cho con ng i.ườ

ể ế ể ậ ợ ủ ừ ớ ườ ế ườ Th t không th  nào k  h t ích l i c a r ng v i con ng ư i. Th  nh ng, con ng i đã tr ả

ừ ừ ạ ạ ằ ộ ộ công cho r ng b ng hành đ ng tàn phá r ng m t cách thô b o. T i sao chúng ta không th ể

ấ ừ ữ ế ạ ể nghĩ đ n nh ng nguy hi m, tác h i khi m t r ng?

ồ ạ ừ ấ ẽ ứ ẽ ấ ạ ế Khi r ng không còn t n t i trên trái đ t, trái đ t s  khô c ng và l nh l o bi t nh ườ   ng

ườ ẽ ế ầ ữ ế ệ ớ ấ nào! Khi  y, con ng ố i s  ch t d n ch t mòn khi đ i di n v i nh ng ngôi nhà đ  s ồ ộ

ấ ố ự ố ư ạ ẫ ườ nh ng không có s  s ng. D u cho lúc đó có vàng b c ch t đ ng, con ng ẽ ế   i cũng s  ti c

ữ ố ươ ẹ ộ ố ữ ề ắ nu i nh ng ngày tháng t ớ   i đ p đã qua, nh ng ngày tháng mà cu c s ng g n li n v i

ươ ườ ẽ ễ ế ấ ạ ắ màu xanh t i, môi tr ơ   ng trong lành. Đ n lúc  y, sa m c hóa s  di n ra kh p n i.

ữ ạ ướ ể ớ ờ ả ạ ạ ở Nh ng tác h i mà tr c kia ta không đ  ý t i, gi ắ    đây tr  thành th m n n, h n hán kh p

ụ ả ữ ừ ế ẽ ơ ố ơ n i, lũ l ố   t x y ra liên ti p. Thêm n a là thú r ng không còn n i sinh s ng s  tràn xu ng

ế ạ ẽ ệ ệ ớ ầ ằ ồ đ ng b ng gây bi ọ t bao nhiêu tai h a. Nhân lo i s  ki ễ   t qu  v i b u không khí ô nhi m

ườ ẽ ỉ ừ ế ớ ọ nghiêm tr ng. Con ng ố   i s  ch  còn chia nhau t ng h p không khí trong lành mà ti c nu i,

ố ừ ệ ề ậ ả ườ ượ ệ ộ xót xa… Rõ ràng vi c đ t r ng kéo theo nhi u h u qu  không l ng đ c: nhi t đ  trái

ủ ề ướ ừ ữ ứ ầ ọ ụ ấ đ t thêm nóng, b i khói ph  nhi u n ệ c. T  đó nh ng ch ng b nh tr m tr ng phát sinh.

ườ ể ặ ợ ụ ộ ướ ừ ắ Đúng là con ng i – có th  vô tình ho c vì l i ích c c b , tr ố   c m t mà tàn phá r ng, đ t

ẽ ự ắ ổ ả ả ấ ắ ầ ấ ả ườ ừ r ng – s  t th t c  mình. Sai l m  y ph i tr  giá r t đ t, cho chính b n thân ng i phá

ả ộ Ấ ế ồ ố ộ ệ ừ ạ ừ r ng và cho c  c ng đ ng.  y th  mà t c đ  tiêu di t r ng càng nhanh trên ph m vi th ế

ớ ế ở ủ ả ở ộ ằ ừ gi ừ i. C nh cháy r ng kh ng khi p Inđônêxia, ứ    Cà Mau… v a qua là m t b ng ch ng

ể ế ề ấ ộ ướ ẳ ấ hi n nhiên, tác đ ng x u đ n nhi u n ố   c trong vùng Đông Nam Á. Ch ng m y ch c,

ế ấ ế ủ ế ệ ẽ ừ r ng xanh bi n m t! Bi ẽ t bao cây quý, thú hi m s  tuy t ch ng! L  nào ta t ự ắ ổ   th t c

ợ ạ ữ ừ ư ừ ỏ ỏ ớ ẽ mình? L  nào vì l ổ ụ ả   i nh  mà b  ích l n. Hãy d ng c a, d ng rìu h  nh ng cây c  th  ph i

ớ ượ ữ ừ ầ ậ ọ ồ hàng trăm năm m i có đ ồ ử c. Hãy th n tr ng khi c m m i l a gi a r ng. Hãy tr ng thêm

ừ ệ ừ ừ ữ ấ ừ ả cây, gây thêm r ng thay vì di t cây r ng b a bãi. Gi l y r ng, không ph i cho hi n t ệ ạ   i,

ế ệ ươ ự ế ừ ứ ằ ố ộ mà cho các th  h  t ữ ng lai n a. Th c t đã ch ng minh r ng mu n có m t cánh r ng,

ả ầ ỉ ầ ừ ề ộ ộ ờ ắ   ạ ph i c n nhi u năm. Trong khi đó, phá ho i m t khu r ng ch  c n m t th i gian ng n.

ộ ươ ề ọ ườ ứ ỉ ị ượ ả ộ ộ Đi u đó bu c l ng tri m i ng i ph i th c t nh và hành đ ng. H i ngh  th ỉ ng đ nh

ố ế ạ ề ộ ấ ấ ấ ỉ ể ừ ề ạ qu c t t ệ   i Braxin ch  đ  bàn v  m t v n đ  duy nh t c p bách: n n phá r ng và vi c

ệ ừ ệ ề ệ ố ộ ữ ữ ả b o v  r ng. Liên Hi p Qu c cũng đã phát đ ng, tuyên truy n vi c gi ừ    nh ng cánh r ng.

ườ ườ ư ả ệ ừ ể ả Ở ộ ố ướ  m t s  n c, hàng ngàn ng ố i xu ng đ ng bi u tình đòi b o v  r ng nh  b o v  s ệ ự

ủ ừ ươ ừ ố s ng còn c a hành tinh này. Ở ướ  n c ta, r ng nguyên sinh Cúc Ph ng, r ng Nam Cát

ừ ữ ừ ấ ướ ệ ả Tiên, r ng Tràm Chim…. là nh ng khu r ng r t quý. Nhà n c đã có pháp l nh b o v ệ

ộ ố ẻ ị ạ ừ ư ẫ ẫ ố ị ừ r ng nh ng đó đây cây xanh v n b  h , r ng v n b  cháy vì m t s  k  mu n mau giàu

ữ ấ ơ ở ồ ằ ả ằ b ng cách b t chính. Ph i chăng nh ng c n lũ l ụ ở t Lai Châu, ử    đ ng b ng sông C u

ầ ấ ở ừ ề ầ ọ ỉ Long, và g n đây nh t là các t nh mi n Trung… cũng do ph n quan tr ng là r ng đã và

ị ấ ạ ữ ừ ầ ớ ộ ị ế ơ đang b  phá, b  m t d ng, c n kiên quy t h n v i nh ng hành đ ng tàn phá r ng.

ở ừ ư ẫ ả ị ớ ừ ố Dù s ng thành th , xa r ng, nh ng chúng ta v n ph i quan tâm t ừ i r ng. R ng vô cùng

ế ố ớ ờ ố ườ ứ ự ầ ọ ầ c n thi t đ i v i đ i s ng con ng ừ i mà phá r ng t c là t chui đ u vào thòng l ng và

ế ổ si t c  mình.

Bài s  3ố

ở ượ ể ể ả ầ ộ ố ố ở ộ ừ R ng đây đ ấ ộ   c hi u là m t qu n th  cây c i sinh s ng, n y n  trên m t vùng đ t r ng

ừ ằ ơ ượ ề ể ạ ấ ồ ỗ ớ ồ ớ l n, cao h n so v i đ ng b ng. R ng đ ặ   c tr ng nhi u lo i cây, có th  cây l y g  ho c

ặ ằ ệ ế ồ ớ cây che bóng mát. Ở ệ  Vi ậ   t Nam, di n tích đ i núi chi m ¾ so v i m t b ng chung, vì v y

ướ ừ ề ấ ạ ồ ể có th  nói n c ta r t đa d ng và phong phú v  ngu n tài nguyên r ng.

ừ ẫ ượ ư ồ ỗ ớ ủ R ng v n đ c xem là ngu n tài nguyên thiên nhiên l u tr ữ ộ ượ  m t l ấ   ng g  l n c a đ t

ướ ệ ượ ừ ư ủ ự ư n c cũng nh  giúp ngăn ng a các hi n t ng c a t nhiên nh  thiên tai, bão lũ, s t l ạ ở

ấ ấ đ t, cát l n.

ả ấ ằ ơ H ng ngày chúng ta hít vào khí O2 và th i ra khí CO2. Và n i cung c p khí O2 chính là

ề ẩ ườ ạ ự ọ cây xanh. Cây xanh giúp l c khí b n, đi u hòa môi tr ng, mang l i s  trong lành cho con

ườ ở ậ ừ ủ ạ ậ ớ ng ừ   ổ i. B i v y m i có câu nói “R ng là lá ph i xanh c a nhân lo i”. Đúng v y khu r ng

ả ứ ỏ ủ ể ề ạ ả ọ ộ có màu xanh đ  đi u hòa, thanh l c không khí đ c h i, giúp đ m b o s c kh e c a con

ườ ả ng ị i không b  suy gi m.

ừ ượ ạ ừ ọ ượ R ng đ c t o nên t ạ  cây, hàng nghìn, hàng v n cây m c san sát nhau. L ng khí O2 mà

ư ủ ề ấ ằ ườ ừ ẫ ừ r ng cung c p h ng năm nhi u khi ch a đ  cho loài ng i. Tuy nhiên khi r ng v n đ ượ   c

ộ ố ệ ườ ẫ ượ ả ả b o v  thì cu c s ng con ng i v n đ ệ c b o v .

ự ễ ạ ằ ạ ở ấ ư ề ấ Th c tr ng thiên tai h ng năm di n ra ở ướ  n c ta r t nhi u nh  bão lũ, s t l ấ    đ t, cát l n.

ệ ố ộ ừ ừ ế ậ ặ ượ ằ N u không có h  th ng r ng phòng h , r ng ng p m n đ ệ   c chăm sóc h ng năm thì li u

ố ệ ạ ừ ế ạ ở ứ ố ờ ằ r ng con s  thi t h i do thiên tai mang đ n không d ng l m c đã th ng kê. Nh  có i

ặ ượ ướ ể ặ ằ ồ ừ r ng mà ngăn ch n đ c dòng n ế c lũ, ngăn ch n cát xâm chi m đ ng b ng. Có th  nói

ộ ệ ờ ố ườ ượ ừ r ng chính là bùa h  m nh, giúp cho đ i s ng con ng i luôn đ c bình an.

ằ ượ ả ượ ừ ế ế ỗ ỗ H ng năm, l ấ ng g  mà r ng cung c p không đ m h t. S n l ng g  quý ngày càng gia

ề ả ệ ẹ ệ ắ ả ạ ẩ ơ ỹ ế ừ   tăng, giúp t o ra nhi u s n ph m m  ngh , điêu kh c tinh x o, tuy t đ p. H n h t r ng

ụ ủ ừ ậ ố ơ ộ còn là n i trú ng , sinh s ng c a các loài đ ng v t hoang dã. Chúng xem r ng chính là

ngôi nhà bình yên nh t.ấ

ố ớ ờ ố ừ ọ ỗ ườ ư ệ R ng có vai trò vô cùng quan tr ng đ i v i đ i s ng m i ng ạ   i nh ng hi n nay tình tr ng

ố ừ ừ ấ ố ươ ừ ễ ẫ ừ r ng xu ng c p, cháy r ng, đ t r ng làm n ng r y, phá r ng đang di n ra ngày càng

ệ ừ ữ ế ẫ ầ ộ ọ ị ể ấ   tr m tr ng. Chính nh ng hành đ ng này đã d n đ n vi c r ng b  suy thoái. Có th  r t

ườ ườ ướ ượ ậ ư ậ ả ặ ừ ừ ề ề nhi u ng i không l ng tr c h u qu  n ng n  khi phá r ng b a bãi nh  v y. c đ

ấ ấ ặ ấ Trái đ t đang ngày càng nóng lên, băng tan ra, cát t c xâm l n đã gây ra bao nhiêu b t an

ườ ứ ủ ư ế ườ ề ả ệ ừ ượ cho con ng i. N u nh  ý th c c a ng i dân v  b o v  r ng không đ c nâng cao thì

ắ ẽ ề ắ ệ ạ ớ ữ ừ ễ ạ ơ ch c ch n s  còn nhi u thi t h i l n h n n a. Vào mùa khô, tình tr ng cháy r ng di n ra

ệ ượ ế ề ế ấ ẫ ỗ ị ấ tràn lan khi n cho tài nguyên g  b  m t đi r t nhi u, d n đ n hi n t ấ   ng xói mòn đ t,

ứ ủ ồ ọ ở ậ ủ ầ ỗ ườ ề ả ệ ừ ị ấ ph  xanh đ i tr c đang d n b  m t đi. B i v y ý th c c a m i ng ầ   i v  b o v  r ng c n

ế ả ượ ể ả ủ ệ ệ thi t ph i đ c nâng cao. Đó cũng chính là trách nhi m c a chúng ta, đ  b o v  chính

chúng ta.

ư ậ ệ ừ ự ừ ệ ấ ả ộ Nh  v y, b o v  r ng, xây d ng và phát r ng hi n nay đang là m t bài toán c p bách cho

ư ủ ứ ơ ườ ấ ả ườ ầ các c  quan ch c năng cũng nh  c a ng i dân đang r t nan gi ỗ i. M i ng i c n thi ế   t

ệ ừ ứ ự ư ệ ả ả ả ộ ố   ph i xây d ng cho mình ý th c b o v  r ng, cũng nh  là đang b o v  chính cu c s ng

ủ c a mình.

Bài s  4ố

ừ ừ ề ố ổ ố ở ả ắ ơ Su t chi u dài T  qu c không đâu là không có r ng. R ng có ấ    kh p n i trên m nh đ t

ớ ủ ừ ấ ầ ữ ế ọ ườ ệ ừ ả hình ch  S này cho th y t m quan tr ng to l n c a r ng đ n nh ng nào. B o v  r ng là

ệ ộ ố ủ ả b o v  cu c s ng c a chính chúng ta.

ố ớ ờ ố ừ ọ ườ ượ R ng vô cùng quan tr ng đ i v i đ i s ng con ng ừ i. R ng đ ạ ừ   c chia làm hai lo i: r ng

ừ ừ ừ ạ ạ ạ   nguyên sinh và r ng nhân t o. R ng nguyên sinh là do thiên nhiên t o ra còn r ng nhân t o

ượ ở ườ ề ậ ộ ỏ ừ là r ng đ c hình thành nên b i con ng i. C  cây, hoa lá, đ ng v t hoang dã… đ u là

ế ố ừ ừ ậ ố ế ế ờ ố các y u t hình thành nên r ng. R ng có m i liên quan m t thi t đ n đ i s ng con ng ườ   i,

ủ ấ ổ ọ ổ ồ ủ ườ ừ r ng là lá ph i xanh c a Trái Đ t, là máy l c khí kh ng l c a con ng ề   i. Chính vì đi u

ộ ế ố ừ ữ ụ ợ đó, r ng là m t y u t thiên nhiên h u d ng và l i ích.

ừ ạ ợ ườ ầ ộ R ng đem l i bao l i ích cho con ng i. Oxy chúng ta hít vào hàng ngày m t ph n là t ừ

ừ ấ ả ố ợ ừ r ng. Cây c i trong r ng ban ngày quang h p, l y khí CO2 và th i ra khí O2 cho con

ườ ừ ệ ệ ấ ấ ướ ng i hô h p. R ng còn cung c p nguyên li u cho các ngành công nghi p trong n c và

ộ ố ừ ừ ấ ẩ ườ xu t kh u, cho cu c s ng hàng ngày. R ng chè, r ng cà phê,… cho con ng ệ   i nguyên li u

ướ ế ớ ư ấ ẩ ừ ể đ  tiêu dùng trong n c cũng nh  xu t kh u ra toàn th  gi ố   ừ i. R ng tre, r ng trúc c ng

ế ườ ơ ớ hi n thân mình cho con ng ơ ả ủ ừ   i làm c m lam, làm đôi đũa,… Vai trò to l n h n c  c a r ng

ặ ụ ủ ệ ả ườ ế là ngăn ch n lũ l ộ ố t, b o v  cu c s ng c a con ng i. Có bi ả   ậ t bao nhiêu tr n lũ đã gi m

ớ ự ữ ừ ờ ớ ượ ứ b t đ c s c tàn phá khi vào t ừ i khu v c dân sinh là nh  có r ng. Nh ng cánh r ng phòng

ấ ể ả ộ ố ữ ứ ủ ệ ả ồ ộ ầ h  đ u ngu n luôn ngày đêm đ ng v ng trên m nh đ t đ  b o v  cu c s ng c a ng ườ   i

ừ ấ ố ớ ị ở ự ế ấ dân trong ph . Có cây, có r ng nên đ t m i không b  xói l ệ   . N u không có s  xu t hi n

ườ ấ ở ữ ừ ậ ặ ủ ừ c a r ng thì bao nhiêu ng ị ế i dân đã b  ch t vì đ t l . Nh ng khu r ng ng p m n đóng vai

ừ ể ặ ơ ướ ặ ừ ể ổ ắ trò ch n sóng t ngoài bi n kh i, ngăn ch n dòng n c m n t ố  bi n đ  vào thành ph .

ệ ạ ừ ữ ớ ướ ừ ồ R ng không nh ng đóng vai trò to l n trong hi n t i mà tr c kia, r ng cũng là m  chôn

ộ ộ ụ ồ ầ ụ ụ ế ừ ơ ẩ ữ ể ặ quân gi c. Nh ng anh lính b  đ i c  H  c n đ n r ng đ  làm n i  n náu, ph c v  kháng

ế ế ấ ừ ề ạ ẩ ơ chi n. Có bi ủ   t bao nhiêu nhà văn, nhà th , nh c sĩ l y r ng làm đ  tài cho tác ph m c a

ạ ủ ừ ạ ừ ừ ậ ơ mình. Ca khúc “Nh c r ng” mang đ m nét thoáng đ t c a r ng, bài th  “R ng Vi ệ ắ   t B c”

ủ ừ ế ẩ ơ đã nâng cao ý nghĩa c a r ng trong kháng chi n,… và bao nhiêu tác ph m th  văn khác

n a.ữ

ừ ệ ở ệ ầ ố ọ ườ ề Hi n nay, nhi u khu r ng Vi ộ t Nam đang đi xu ng m t cách tr m tr ng. Ng i dân thì

ế ươ ặ ừ ầ ồ ừ ứ ẳ c  th ng tay ch t phá r ng mà không nghĩ đ n t ng lai sau này. R ng đ u ngu n thì b ị

ộ ị ừ ầ ồ ổ ổ ế ừ xóa s . Chính vì r ng đ u ngu n, r ng phòng h  b  xóa s  mà gây ra bi ậ   t bao nhiêu tr n

ừ ệ ệ ở ườ ở ắ lũ quét. Vi c khai thác r ng trái phép đã tr  thành chuy n th ng tình ọ ơ    kh p m i n i,

ấ ướ ừ ắ ọ ệ ượ ề ở ặ kh p m i khu r ng trên đ t n c. Hi n t ng lâm t c hoành hành ngày càng nhi u các

ứ ừ ừ ể ầ ộ ố cánh r ng. C  vào mùa hanh khô, chì c n đ t m t cái cây trong r ng cũng có th  gây cháy

ừ ộ ườ ừ ế ạ ố ồ ị toàn b  khu r ng. Ng i dân đ t phá r ng không có k  ho ch, không ch u tr ng l ạ ừ   i r ng.

ặ ế ừ ừ ẫ ẽ ườ ư ậ Ch t h t r ng này thì v n còn r ng khác, có l , ng i dân nào cũng nghĩ nh  v y. Sâu

ừ ả ộ ổ ồ ủ ề ỏ trong r ng là m t m  khoáng s n kh ng l , chính vì đi u đó mà lòng tham c a con ng ườ   i

ớ ổ ườ ụ ả ả ớ ỉ m i n i lên, con ng i m i đi khai thác khoáng s n trái phép. Ch  vì m c đích b o v ệ

ề ở ệ ả ả ả ạ ừ r ng mà nhi u nhân viên làm ủ    khu qu n lý lâm nghi p đã ph i hy sinh c  tính m ng c a

ỗ ề ủ ạ ặ ỉ ườ ư ỏ ẳ mình. Lâm t c ch  yêu m i ti n c a, coi tính m ng con ng i nh  c  rác, th ng tay mà

ế ườ ể ị ầ ữ ặ ấ ố ỗ ườ ắ ộ gi t ng i đ  b t đ u m i. Không nh ng ch t cây l y g , ng ậ   i dân còn săn b t đ ng v t

ồ ợ ậ ể hoang dã đ  thu ngu n l i nhu n trái phép.

ạ ừ ủ ệ ườ ể ạ ề ậ ọ Chính vì vi c phá ho i r ng c a ng i dân mà đã đ  l ả i nhi u h u qu  nghiêm tr ng.

ộ ố ủ ườ ề ệ ế ớ Cu c s ng c a ng i dân vùng mi n Trung Vi t Nam nói riêng và toàn th  gi i nói chung

ấ ề ữ ữ ầ ả ơ ơ ị đang ph i gánh ch u nh ng c n bão, nh ng c n sóng th n vào sâu trong đ t li n là do

ừ ế ổ ề ấ ề ứ ế ậ ắ không có r ng ch n. Hàng năm, có bi t bao nhiêu tr n lũ đ  v  đ t li n, c  th  mà “t ự

ự ừ ẳ ở ườ nhiên xông th ng” vào khu v c dân sinh vì không có r ng che ch . Bao nhiêu ng i thi ệ   t

ử ạ ấ ụ ậ ư ả ậ ậ ườ m ng, m t nhà c a vì lũ l t. Qu  th t là “g y ông đ p l ng ông”, chính ng ặ   i dân ch t

ừ ờ ừ ắ ấ ướ ữ ơ phá r ng cho nên bây gi có lũ, l y đâu ra r ng mà ch n n ấ   c lũ. Có nh ng n i thì đ t

ấ ứ ế ồ ọ ừ ả ơ ố ố ộ ị ậ   tr ng đ i tr c, đ t c  th  mà tr  ra, ch  có cây c i gì vì do b  khai thác b a bãi. Đ ng v t

ề ắ ị ượ ỏ ề do b  săn b n quá nhi u nên nhi u loài đang đ c ghi tên trong sách đ  vì mang nguy c ơ

ủ ủ ệ ề ệ ấ ằ tuy t ch ng, loài ít, loài nhi u gây m t cân b ng sinh thái.Loài này tuy t ch ng thì còn

ứ ế ự ố ủ ẽ ấ ẳ ạ ẳ ấ ố lo i kia, c  th  mà ch ng m y ch c trên Trái Đ t này s  ch ng còn s  s ng c a muông

ự ạ ầ ơ ở ủ ề ị thú. Nhi u khu v c h  t ng c  s  đã b  phá h y.

Ở ề ệ ượ ệ ạ ọ ườ ở ơ mi n Trung, hi n t ấ ng sa m c hóa đã xu t hi n và đe d a ng i dân n i đây.

ệ ứ ừ ế ề ậ ậ ổ ọ   ầ “Hi u  ng nhà kính”, bi n đ i khí h u toàn c u là do không có r ng đi u hòa khí h u, l c

ườ ừ ễ ệ ị không khí. Môi tr ng không khí đã b  ô nhi m mà r ng thì không còn thì vi c nhi ệ ộ  t đ

ừ ễ ắ ả ấ ấ   ộ ố Trái Đ t tăng cao là vô cùng d  dàng. M t s  khu r ng nguyên sinh, th ng c nh đã m t

ể ệ ặ ặ ướ ả ỏ ạ s ch. Đ  ngăn ch n vi c lâm t c hoành hành, nhà n c đã ph i b  ra hàng ch c t ụ ỷ ồ    đ ng

ụ ự ố ừ ắ ướ ư ừ ờ ứ ố ấ ố ể đ  kh c ph c s  c  này. Không có r ng, n c m a t ấ    trên tr i c  x i xu ng đ t, làm đ t

ứ ế ạ ở ừ ủ ề ậ ặ ớ ượ đai c  th  mà s t l ị . Các khu r ng ng p m n b  phá h y, đi li n v i nó là l ng n ướ   c

ặ ừ ể ấ ừ ẹ ệ ậ ắ ồ ộ m n t bi n tràn ng p kh p các đ ng ru ng làm thu h p di n tích canh tác. M t r ng cho

ộ ố ộ ố ữ ủ ấ ườ ấ ơ ở ộ ừ nên m t s  thú d  đã t n công cu c s ng c a con ng ậ i. Đ ng v t m t n i là r ng cho

ộ ố ư ế ủ ạ ả ườ ự ị nên nó đành ph i di c , đ n phá ho t cu c s ng c a con ng ự ư i. T  d ng t b a, đang

ừ ử ế ẳ ồ ộ ị ự   ậ ng i trong nhà thì voi trong r ng kéo đ n, đ p phá nhà c a thì ch ng có m t ai ch u đ ng

ấ ủ ố ườ ế ế ượ ạ ớ ổ n i. Và m i lo ng i l n nh t c a con ng ầ i đang ti n d n đ n, đó là l ả   ng oxy gi m.

ẽ ở ề ờ ự ố ư ủ ả ấ Oxy gi m thì coi nh  Trái Đ t này s  tr  v  th i nguyên th y, không có s  s ng.

ố ượ ể ệ ừ ả ộ ướ ề ặ Đ   ngăn  ch n  vi c  s   l ng r ng   đang  ngày m t gi m,  nhà   n ị   c,  chính  quy n  đ a

ươ ấ ị ữ ệ ấ ỗ ố ph ặ   ng hay m i cá nhân nên có nh ng bi n pháp nh t đ nh. T t nh t là không nên ch t

ừ ứ ế ạ ữ ậ ộ ừ phá r ng, còn n u có phá r ng thì nên có ý th c trông l ừ   i. Nh ng loài đ ng v t trong r ng

ầ ự ỡ ủ ứ ườ ắ ế ữ đang kêu c u, c n s  giúp đ  c a con ng ừ i đó. Hãy đ ng b n gi ừ   t chúng n a, đã là r ng

ự ế ả ậ ộ ế ộ ừ ữ ậ thì ph i có đ ng th c v t, n u chúng ta gi ệ   ọ t đ ng v t thì còn g i gì là r ng n a. Hi n

ứ ấ ự ưỡ ề ộ ổ ứ ề nay, nhi u quan ch c c p cao cũng đã huy đ ng l c l ng t ch c tuyên truy n cho con

ề ừ ứ ế ươ ề ậ ộ ộ ượ em ki n th c v  r ng. Ch ng trình tivi, các cu c v n đ ng,… đ u đã đ ở c m  ra đ ể

ườ ệ ừ ứ ể ả ơ ỏ con ng ế ứ   i có ý th c b o v  r ng h n. Các cô, các chú ki m lâm cũng đã b  ra h t s c

ể ả ệ ừ ặ ặ mình đ  b o v  r ng, ngăn ch n lâm t c.

ố ớ ờ ố ừ ấ ọ ộ ườ ậ ỗ R ng có m t vai trò r t quan tr ng đ i v i đ i s ng con ng i. Vì v y, m i con ng ườ   i

ứ ự ủ ể ả ệ ừ ư ệ ả ộ ộ   chúng, hãy góp m t chút ít s c l c c a mình đ  b o v  r ng, cũng nh  là b o v  cu c

ủ ố s ng c a chính chúng ta.

Bài s  5ố

ừ ứ ủ ệ ổ ườ ả “R ng đang kêu c u!” “Hãy b o v  lá ph i xanh c a con ng i!”… Hàng trăm tít báo!

ờ ấ ả ữ ệ ố Hàng ngàn l ọ i kêu g i! Đó là t t c  nh ng gì mang chúng ta đang đ i di n khi môi tr ườ   ng

ạ ư ệ ọ ứ ể ệ ệ ộ ố ị tuy t v ng kêu c u. Xã h i phát tri n, nh p s ng công nghi p hi n đ i đ a con ng ườ   i

ự ư ự ế ễ ọ ơ ớ ọ ti n cao h n trong m i lĩnh v c. Nh ng song song v i nó là s  ô nhi m nghiêm tr ng môi

ườ ả ấ ế ủ ế ỷ ừ ệ ậ ố tr ng s ng. H u qu  t t y u c a “th  k  công nghi p” là hàng ngàn hecta r ng đang b ị

ệ ầ ạ ộ ườ ạ ừ ủ ẫ ủ h y di t, t ng ozon ngày m t lâm nguy. T i sao con ng ạ   i nh n tâm h y ho i s ng? T i

ườ ứ ậ ượ ự ự ủ ọ ọ sao quá ít ng i nh n th c đ ổ c s  quan tr ng c a lá ph i xanh, s  nghiêm tr ng tàn

ố ế ừ ẫ ế ụ kh c n u v n ti p t c tàn phá r ng?

ừ ể ẳ ắ ắ ồ ị ớ ự ủ   Có th  kh ng đ nh ch c ch n: không có r ng, không có cây xanh đ ng nghĩa v i s  h y

ệ ủ ườ ấ ả ế ớ ậ di t c a con ng i và t t c  các sinh v t trên th  gi i.

ẽ ẽ ế ả ỏ ư Vì sao  ? Có l ai cũng s  tr ẽ ả ờ ượ  l i đ ơ c câu h i này. Vì đ n gi n, ai cũng s  bi t: cây

ụ ấ ả ườ ấ ưỡ ườ xanh h p th  CO2 và th i khí O2 ra môi tr ng, cung c p d ng khí co con ng i và toàn

ể ớ th  sinh gi i.

ủ ề ể ằ ợ ả Quá trình quang h p c a cây xanh giúp đi u hòa cân b ng khí quy n: gi i phóng O2 là

ưỡ ớ ụ ố ị ấ ượ ệ ứ ặ ầ d ng khí cho sinh gi i và h p th , c  đ nh l ng CO2 góp ph n ngăn ch n hi u  ng nhà

ỉ ớ ườ ượ ợ ả ề ưỡ kính. Ch  v i cây xanh mà con ng i c  đôi b : có d i đ c l ố   ể ở ng khí đ  th  và ch ng

ố ệ ủ ả ủ ủ ệ ầ ỗ ạ ậ l i h u qu  c a vi c th ng t ng ôzôn. Theo s  li u c a V.V.Pôlevoi (1989) thì “m i năm

ể ượ ả ỉ ấ ượ ưỡ cây xanh th i vào khí quy n l ng oxy tf 70 – 120 t  t n. Và dung l ng d ấ   ng khí  y

ượ ấ ấ ả ơ ể ị ưỡ ư ế ườ ậ ộ đ c dùng cung c p cho t t c  các c  th  d  d ng thi u khí nh  ng i, đ ng v t…”

ừ ể ặ ầ ệ ủ ệ ồ ộ R ng – qu n th  cây xanh – có vai trò đ c bi t trong vi c duy trì n ng đ  cao c a oxi

ừ ể ằ ọ trong khí quy n. Các nhà khoa h c đã tính ra r ng 1 ha r ng vào mùa xuân và mùa hè trong

ờ ộ ờ ả ộ ượ ể ủ ườ ấ th i gian m t gi th i vào khí quy n m t l ng oxi đ  cho 200 ng ạ   i hô h p. Bên c nh

ự ợ ả ầ ấ ự ọ đó, s  quang h p gi ầ   i phóng O2 còn góp ph n r t quan tr ng trong s  hình thành t ng

ượ ở ự ử ướ ủ ứ ạ ặ ờ ộ ozon đ c ra b i s  quang phân li phân t O2 d ầ   i tác đ ng c a b c x  m t tr i. T ng

ỏ ự ủ ạ ủ ử ạ ẽ ơ ả ấ ôzôn giúp chúng ta tránh kh i s  h y ho i c a tia t ngo i… “Lí l đ n gi n  y thi ế   t

ề ượ ọ ừ ữ ể ọ nghĩ ai trong chúng ta cũng đ u đ c h c qua t ọ Ấ    nh ng ngày còn là h c sinh ti u h .  y

ề ườ ẫ ố ể ự ộ ố ậ v y mà có nhi u ng i v n c  quên hay c  tình quên, đ  t ủ    đ ng viên hành vi sai trái c a

ừ ề ặ ậ ạ mình là “Ôi chao! R ng thì b t ngàn, ch t phá vài hecta thì có là bao”. Đi u đó th t không

ể ấ ể ế ẫ ậ ế ễ ủ ự ệ th  ch p nh n. Công nghi p phát tri n đã d n đ n bi t bao là s  ra đi vĩnh vi n c a hàng

ả ừ ừ ậ ụ ẩ ừ ộ ố ệ ngàn cánh r ng. Đã v y, khói th i t các nhà máy và b i b n t cu c s ng hi n đ i l ạ ạ   i

ừ ị ả ủ ầ ể ượ ệ ầ ỏ góp ph n không nh  trong vi c phá h y t ng ozon. V a b  gi m đi đáng k  l ng d ưỡ   ng

ừ ị ườ ả ố ệ ớ ế ậ ả ườ khí vì r ng b  tàn phá, con ng i ph i đ i di n v i bi t bao h u qu  khôn l ệ   ủ ng c a vi c

ệ ẽ ừ ế ậ ộ ộ ẳ   ầ t ng ozon ngày m t lâm nguy. Li u s  ra sao n u m t ngày r ng không còn? Th t ch ng

ưở ưở ế ấ ầ ả ị dám t ng t ng đ n cái c nh đó. Không còn O2 cho chúng ta hô h p, t ng ôzôn b  tàn

ử ộ ố ế ệ ẽ ấ ấ ạ ẳ ố phá hoàn toàn, tia t ngo i chi u th ng xu ng trái đ t… Khi  y, li u cu c s ng s  còn?

ớ ị ầ ượ ọ ở ấ ả ộ Nên nh , đ a c u đ c g i là “hành tinh xanh” b i t ươ   t c  các hành tinh thu c Thái D ng

ượ ủ ự ố ủ ừ ủ ủ ể ề ệ ề h  đ u không còn có đ c màu xanh c a r ng, c a bi n, c a s  s ng, c a ni m tin…

ư ế ấ ả ữ ữ ủ ừ ủ ạ nh  Trái Đ t. Chính vì th , ph i gi v ng màu xanh h nh phúc c a r ng, c a cây xanh,

ề ự ượ ườ ạ ế ưỡ ộ ố ủ c a ni m t hào vì có đ ộ c m t ng i b n trung thành ti p d ng cu c s ng cho chúng

ta.

ế ạ ả ả ệ ừ ể ả ộ ữ Nói đ n hành tinh xanh, l i có thêm m t lý do đ  chúng ta ph i b o v  r ng. Ph i gi gìn

ừ ấ ồ ỉ ườ ợ ngu n tài nguyên vô giá  y. R ng không ch  là môi tr ng cho cây xanh quang h p mà còn

ườ ữ ơ ườ ư ễ là thiên đ ế ng n i cõi th  cho nh ng ng i yêu thiên nhiên. Ngày x a, chính Nguy n Trãi

ộ ể ở ề ở ẩ ế ổ ể ả ậ ậ ấ ổ ơ ề đã ch p nh n đánh đ i quy n th , b ng l c đ  tr  v n Côn S n, đ  c m nh n đ ượ   c

ủ ừ ị phong v  trong lành c a r ng xanh.

ầ ả ơ ố “Côn S n su i ch y rì r m

ư ế ầ Ta nghe nh  ti ng đàn c m bên tai

ơ ơ …Côn S n có đá rêu ph i

ư ồ ế ồ Ta ng i trên đá nh  ng i chi u êm

ừ ư ọ Trong r ng thông m c nh  nêm

ơ ơ Tìm n i bóng mát ta ngâm th  nhàn…”

ả ế ị ấ ầ ồ ơ Ung dung, thanh th n và t ự ạ  t i bi ừ   t bao n i núi đ i hoang dã mà cũng đ y thú v   y. T ng

ướ ữ ả ắ ả ợ ơ ở câu th  m  ra tr c m t ta khung c nh h u tình hùng vĩ. Ch t nghe lòng bao c m xúc

ự ả ơ ừ ẽ ườ thăng hoa, t trong ta kh  khàng tri ân thiên nhiên núi r ng. C m  n Ng ờ   i vì đã cho đ i

ấ ỳ ữ ữ ừ ẹ ệ ả ơ nh ng Côn S n, nh ng r ng xanh… C nh đ p này li u có b t k  máy móc công ngh ệ

ự ạ ượ nào t t o ra đ c chăng?

ế ỉ ủ ư ễ ẫ ờ ờ ơ ướ R i Côn S n và r i th  k  XVI c a Nguy n Trãi, lúc thiên nhiên v n ch a “v ụ   ng đ c

ế ệ ệ ắ ế ỉ ữ ầ ụ b i… công nghi p”, ta đ n Vi ố ữ   t B c nh ng năm đ u th  k  XX. Chao ôi, làm sao T  H u

ế ứ ứ ắ ế ủ ừ ế ẫ ộ ạ l ứ i may m n ch ng ki n b c t tình l ng l y đ n th  c a núi r ng:

ố ỏ ươ ừ “R ng xanh hoa chu i đ  t i

ắ ư ắ Đèo canh ánh n ng dao gài th t l ng

ơ ở ắ ừ Ngày xuân m  n  tr ng r ng

ớ ườ ợ Nh  ng ố ừ i đan nón chu t t ng s i giang

ừ ổ Ve kêu r ng phách đ  vàng

ộ ớ Nh  cô em gái hái măng m t mình

ừ ọ R ng thu trăng r i hòa bình

ủ ế ớ Nh  ai ti ng hát ân tình th y chung…”

ị ớ ố ữ ư ượ ứ ế ế ố ẽ ừ ố Sao mà ta ghen t  v i T  H u đ n th ! B n b c tranh nh  đ c v  t ồ  ch n b ng lai ch ứ

ả ả ạ ớ Ấ ậ ậ ấ ủ ẹ ẳ ơ ờ ch ng ph i c nh đ p c a h  gi ứ   i.  y v y mà đó là th t đ y, và nh  nhà th  ta ch ng

ể ở ế ố ệ ớ ấ ả ấ ủ ặ ắ ỏ ộ ki n b n mùa xoay chuy n Vi t B c v i t t c  rung đ ng nh  nh t nh t c a thiên

ế ỉ ỏ ẹ ộ ồ nhiên. Và cũng tài tình bi ầ ắ ủ   ụ t bao khi ch  v n v n m t câu l c mà cái h n, cái th n s c c a

ẹ ừ ứ ế ữ ơ ọ ơ ị ả c nh đ p t ng mùa c  th  đi vào th , lung linh, d u dàng… Đ c nh ng dòng th  mà t ự

ấ ả ố ưở ớ ấ ả ề ừ ạ th y lòng đang s ng trong c nh đang th ng ngo n núi r ng v i t t c  ni m say mê. Sao

ế ỳ ươ ủ ồ ố ừ mà k  vĩ th  ch n r ng sâu? Sao mà t i mát l ạ ườ  th ộ   ng cái màu xanh c a ch i non l c

bi c.ế

ờ ắ ạ ế ầ ở ắ ơ Gi đây ch c khó tìm l i cái “ti ng đàn c m” trong lành Côn S n hay màu tr ng tinh

ế ủ ừ ơ ệ ữ ề ắ ườ ể khi t c a r ng m  Vi ớ t B c. Ta v  ta nh  nh ng hoa cùng ng i. Có th  tình dân Vi ệ   t

ủ ư ừ ắ ẫ ấ ồ ệ ắ ẳ ế B c v n n ng  m th y chung nh ng hoa r ng Vi t B c ch ng bi ư ạ t đã l u l c ph ươ   ng

ế nào. Đau xót bi t bao nhiêu!

Ấ ậ ố ừ ữ ẻ ẳ ẫ ẫ ẽ ặ y v y mà còn có nh ng k  nh n tâm ch t cây làm nhà, đ t r ng làm r y. Ch ng l tâm

ủ ặ ẳ ả ấ ọ ổ ồ h n h  không c m   th y chua xót khi nhìn lá ph i xanh c a mình qu n đau? Ch ng l ẽ

ướ ấ ấ ạ ọ ạ ữ tr ủ ừ c màu xanh b t ngàn  m áp c a r ng, h  không th y lòng se l ổ   ả i nh ng c m xúc ng n

ể ậ ấ ộ ượ ớ ấ ứ ầ ộ ngang? Đó là m t hành đ ng không th  ch p nh n đ c dù v i b t c  lý do nào. C n có

ệ ủ ữ ệ ể ạ ặ ạ ườ ố nh ng bi n pháp m nh đ  ngăn ch n vi c h y ho i môi tr ủ ng s ng, h y ho i c  t ạ ả ươ   ng

ủ ườ ở ừ ồ ưỡ ổ ồ ạ lai c a con ng ỉ i. B i r ng không ch  là lá ph i, là ngu n d ng khí giúp ta t n t ơ   i, là n i

ệ ứ ế ừ ệ ể ọ ỏ ơ ườ ạ ả b o v  ta kh i hi m h a hi u  ng nhà kính… mà h n h  r ng còn là ng i b n trung

ấ ủ ừ ưỡ ả ể ẫ ấ ồ thành nh t c a ta. Nói cách khác, r ng nuôi d ng ta c  th  xác l n tâm h n. Nh t là khi

ự ậ ủ ừ ộ ố ộ ầ ế ả ộ cu c s ng ngày càng v i vã, hay m t l n đ n hòa mình vào th m th c v t c a r ng xanh.

ơ ấ ẽ ắ ằ ứ ả ậ ả ầ ắ   Chính n i  y s  cho ta c m giác yên bình, thanh th n và nh n th c sâu s c r ng c n l m

ả ả ệ ừ ệ ổ ả ph i b o v  r ng, b o v  lá ph i xanh.

ợ ế ủ ủ ậ ộ Th t đáng s  n u m t ngày “hành tinh xanh” c a chúng ta không còn màu xanh c a lá cây,

ồ ố ệ ừ ủ ệ ế ả ả ườ ừ r ng già. Chính vì th , chúng ta hãy b o v  r ng, b o v  ngu n s ng c a con ng i. Hãy

ữ ủ ắ ọ ữ ẹ ổ gi mãi s c xanh hy v ng c a “Hành tinh xanh”, gi ủ  cho “lá ph i” c a M  Thiên nhiên

luôn trong lành…