Trong ca dao xưa, những người yêu nhau không trực tiếp bộc lộ tình cảm với người mình yêu mà mượn những hình ảnh bóng gió xa xôi để tỏ tình. Cách tỏ tình ấy lại vừa ý nhị, nhẹ nhàng lại vừa tinh tế, sâu sắc. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu Những lời tỏ tình trong ca dao sau đây và cảm nhận nhé.
Bài 1
ơ ệ ượ ể ả ờ
t r ng, đ ậ c. Ch bi
ỉ ượ ở Nhà th Xuân Di u đã t ng nói “Th t khó đ nh nghĩa đ ế ượ t đ ữ
ớ ế ể ệ ự
ờ ư
ả ộ ố ộ
ữ ư ừ các chàng trai, đôi khi cũng là t
ệ ấ ờ ừ i đ u luôn là l
ữ i dân Vi ạ ộ ộ ả ọ ở
ườ , nh y c m, b i khi mu n b c l ẹ ơ ữ ệ
ử ắ ấ ả
ể ế ấ ượ ứ c th a h ờ ỏ i t
ạ ề ng m t kho tang ca dao v tình yêu đôi l a, nh t là l ổ ữ ị ừ i câu c tình yêu”. Đ tr l ọ ộ ự ệ ỉ ế ằ ỏ c yêu! M t s ki n quan tr ng h i “Tình yêu là gì?” khó mà bi ả ạ ơ ế ọ t bao. Yêu càng tr ng đ i h n n a vì yêu trái tim tr nên can đ m. Nó ch còn hoàn bi ồ ượ ữ ỉ ự ầ ng, l n lao. Nó th hi n s hài hòa, đ ng t, ch d a vào nh ng gì cao th toàn thu n khi ế ẻ ộ ữ ồ ệ . Nh ng đâu ph i đôi trai gái nào cũng đ n đi u gi a hai tâm h n, hai cu c đ i riêng l ờ ỏ ở ầ ớ ượ i t c v i tình yêu mà mình mong mu n. M đ u cho m t cu c tình luôn là nh ng l đ ỏ ậ tình nh ng cô gái. Nói v y, nh ng t tình chân thành t ư ầ ấ ộ ễ ờ ầ t Nam x a c n cù lao đ ng v t đâu d , l i khó nói nh t. Ng ả ố ư ế ả ế ầ tình c m, v là th nh ng h không kém ph n tinh t ơ ờ ọ ườ ỗ ng g i g m vào nh ng l n i lòng h th i th , giai đi u nh nhàng. C.Mác có câu “Th ườ ề i đã t o ra cho mình”. Đ đ n ngày hôm nay, ca là ni m vui cao c nh t mà loài ng ủ ộ ừ ưở tình c a chúng ta đ nh ng đôi trai gái đang tu i thanh xuân vô cùng phong phú.
ờ ỏ ậ ế N u ca dao tình yêu chia thành năm m ng: t
ỏ ợ ữ tình, h n gi n, ghen tuông, c ế ả tình chi m 40%. Trong đó nh ng l
ề ệ ự ư ậ
ị ấ
ả ượ ượ ữ ị
ữ ằ t Nam x a nay r t hay th n thùng, ng ế ộ ố ư ế ộ
ế i Vi ự ớ ớ ầ
ả ế ớ ử ắ ố ả ườ ể ắ ệ ồ
ề
ụ ể ượ ờ ị ng, làm cho l
ả t. M t s bài còn k t c u theo th : t phú h ng. Trong các bài ca dao t
ế ấ ớ ể ỉ ướ ữ ầ ộ ố ng là chàng trai v i nh ng
ộ ố ờ ỏ ớ ướ ỏ i h i ờ ỏ tình i t ở ế tình gián ti p. Có s chênh l ch nhi u nh v y cũng b i con ỏ ấ ẹ ng ngh u, có m y ai dám bày t tình ọ ườ ắ ộ ả ng m n nh ng hình nh gi n d , thân thu c, g n ườ ế i dân lao đ ng nh chi c khăn, cái áo, d i y m…K t ỗ ầ c gì, cây c u, tr ucau, kho ng cách… đ làm cái c g i g m n i ấ ng r t ng n g m: hai, b n, sáu, tám t các bài ca dao th ị ươ ắ ả i t n. Các bài ca dao cũng hay i thêm ý nh , tình ỏ ế c làm quen, g n gũi, k t ấ ượ ng, ý nghĩa, không ứ ượ c nguy n đ tình n t ệ i t
ế ủ ể ườ ợ ồ ầ ế ủ ứ ố ạ ỏ
ồ và tình nghĩa v ch ng thì chùm ca dao t ự ờ ỏ tr c ti p b ng 1/3 l i t ư ệ ườ ng ớ ử ả c m tr c ti p v i n a kia. H th ủ ề li n v i cu c s ng c a nh ng ng ướ ợ h p v i các mô típ: ặ ự ủ ề ni m, tâm s c a mình. Đ c bi ấ ứ câu. V hình th c thì thanh th t, không gò ép, gi n d , t ể ử ụ s d ng hình nh so sánh đ làm c th hóa các trìu t ắ ứ t , th m thi tình ch th th duyên v ch ng…Chúng ta hãy cùng đ n v i m t s l kém ph n dí d m, d t dào s c s ng c a các chàng trai: ướ ầ c đ u đình
“ Hôm qua tát n ỏ B quên cái áo trên cành hoa sen
ượ Em đ
Hay là em đ làm tin trong nhà?
c thì cho anh xin ể ứ ỉ ườ ng tà Aó anh s t ch đ
ợ ẹ ư ư
ỉ
ồ
ẽ ả ẽ ế ấ
V anh ch a có m già ch a khâu ứ Áo anh s t ch đã lâu ấ ề ượ Mai m n cô y v khâu cho cùng Khâu r i anh s tr công ồ Đ n khi l y ch ng anh s giúp cho ộ Giúp cho m t thúng xôi vò
ộ ợ M t con l n béo m t vò r
ộ ế ượ u tăm ằ
ắ
ằ ề
ề ướ ạ Quan năm ti n c
Giúp cho đôi chi u em n m Đôi chăn em đ p, đôi tr m em đeo Giúp cho quan tám ti n treo i l ớ ồ i đèo bu ng cau”. ố ủ Bài ca dao là l
ờ ỏ i t ơ ụ ệ ậ
ộ ớ ả ả
ả ỏ
ấ ấ ủ
ả ẹ ượ ủ ệ ố ộ tình c a chàng trai v i cô gái, mong mu n làm quen, nên duyên ợ ồ ạ ủ v ch ng. 16 câu th l c bát là câu chuy n tình lãng m n c a đôi trai gái đang thì c p kê. ở ầ M đ u bài ca dao là kho ng không gian đình làng quen thu c v i hình nh bông hoa sen ạ ầ g n gũi. Trong khung c nh y chàng trai đã b quên cái áo trên cành hoa sen. T i sao ộ ẩ không ph i là hoa súng hay b t kì m t loài hoa nào khác? Hoa sen là bi u t ng c a th m c cho là qu c hoa c a dân t c Vi mĩ, cái đ p, đôi khi hoa sen còn đ ể ượ t:
ầ ằ “Trong đ m gì đ p b ng sen
ắ ẹ ạ ụ Lá xanh bông tr ng l
i chen nh y vàng ắ ụ
ẳ ầ
ủ ệ ể ấ ớ
ấ ế ủ ể ệ ể ắ ự
ệ ớ ể ồ ệ ệ ộ Nh y vàng bông tr ng lá xanh G n bùn mà ch ng hôi tanh mùi bùn” ự Câu chuy n đ quên cái áo phi lý y th c ch t là cái c thông minh c a chàng trai ỏ đ b t chuy n v i cô gái. S thông minh, tinh t c a chàng trai còn th hi n qua câu h i ể ắ thăm dò đ r i ti n th th t bu c, lôi kéo cô gái vào câu chuy n tình yêu mà anh t ự ẽ v .
“Em đ
ượ c thì cho anh xin ể
ư ệ ể ề ầ ả Hay là em đ làm tin trong nhà” V n là câu chuy n cái áo, nh ng l n này chàng trai k cho cô gái v gia c nh nhà
ẫ ợ ư anh: “v ch a có”
ỉ ườ ứ “Aó anh s t ch đ
ng tà ư ợ ư ẹ
ỉ
ỉ ơ ị ứ ứ ế
ườ ỉ ấ ứ ể ế ể ậ V anh ch a có m già ch a khâu ứ Áo anh s t ch đã lâu ấ ề ượ Mai m n cô y v khâu cho cùng” ỉ ỏ Chi c áo mà chàng trai b quên không lành, nó đã b s t ch mà s t ch n i kín đáo, ệ ấ ng tà”. V y chàng trai k chuy n chi c áo s t ch y cho cô gái đ làm khó th y: “đ
ớ ệ ạ ủ ế
ế ẹ ể ầ ợ
ư ừ ớ ườ ệ
ươ ượ ồ ư ị ị ừ ổ ộ ủ ư ả
ườ ế ế ờ
ỉ ộ ả ỉ
ể ệ ờ ớ ử ườ ử ề ớ ỉ ỉ ợ ố ng h i c a cô gái v i mình chăng? N u th ch gì? Li u chàng trai mu n g i lòng th ầ ỉ ườ ứ c r i, sao c n k thêm “V anh ch a có m già c n nói “Aó anh s t ch đ ng tà” là đ ệ ư ng nh đã b th a thông tin. Đúng! Nó th a v i chuy n ch a khâu”, câu chuy n này d ế ề ừ ớ ế tình c m, k t duyên c a chàng “Aó anh chi c áo, nh ng không h th a v i ý đ nh th l ể ị ả ứ i bi ng không ch u khâu áo, mà anh ch cô đ n đ s t ch đã lâu”, không ph i anh l ườ ễ i d dãi, ch có “cô” và duy nh t là khâu h anh, th hi n chàng trai không ph i là ng ộ “cô” anh m i nh khâu h áo. Có đi u ch khi yêu nhau, ng ấ i ta m i g i áo, g i khăn.
ố ể ầ
ả ế ượ ầ
ẹ ố ỉ ả ế
Hình nh chi c áo s t ch là kho ng tr ng trong trái tim chàng trai, c n đ ầ ị ẹ ầ
ự ệ ừ ỗ ư ầ ế ố c cô gái ở ỉ phi m ch “cô y” ám ch cô gái, giúp chàng trai tr nên ể ượ c c cô. Đ n đây ch c h n cô gái cũng ph n nào hi u đ ư ch mu n b t chuy n, làm quen, g n gũi, nh ng đó ch a
ấ ả ơ ở “Yêu nhau c i áo cho nhau V nhà d i m qua c u gió bay” ứ ỉ ớ ạ ừ ư ấ l p đ y. Cách x ng hô v i đ i t ướ ả ế nh , nh nhàng, tình c m tr t ẩ ủ n ý c a chàng trai, s vi c t ả ph i là t t c , mong mu n c a
ắ ớ ồ
ấ ắ ẳ ệ ế ố ủ chàng trai l n h n th ẽ ả ẽ ế ấ ồ
“Khâu r i anh s tr công Đ n khi l y ch ng anh s giúp cho Giúp cho năm thúng xôi vò
ợ ộ ượ Ba con l n béo m t vò r
u tăm ằ ế
ắ
ằ ề
ề ướ ạ Giúp cho đôi chi u em n m Đôi chăn em đ p, đôi tr m em đeo Giúp cho quan tám ti n treo i l
ệ ượ ố
Ướ c nguy n chính c a chàng trai cu i cùng đã đ ợ . Anh mu n đ ả
t ợ ạ ầ ế ễ ướ ng đ n l c
ể ừ ỏ u tăm”…g i lien t tình đáng yêu nh v y, cô gái khó lòng mà t
ưở ư ậ ế ệ ử ụ ậ ầ ồ i đèo bu ng cau” ộ ộ ượ c b c l c nên ữ tình sang c u hôn. Nh ng hình nh: “thúng xôi ơ ủ i, h nh phúc trong m c a ế ừ ố ch i. Chi c áo ế
Quan năm ti n c ủ ố ồ ơ duyên v ch ng. Mach th chuy n t ợ ượ vò”, “con l n béo”, “vò r ướ ờ ỏ ứ i t chàng trai. Đ ng tr c l ồ ớ ỏ b quên là cái c hay r i thì vi c s d ng mi ng tr u làm v t se duyên cũng tinh t không kém.
ế ầ
ộ “Cho anh m t mi ng tr u vàng ả ạ Mai sau anh tr l
i nàng đôi mâm” ượ ắ ỏ
ươ ướ ệ c sâu s c, dí d m, hài h ụ ủ i Vi ư c nh anh ư t Nam x a
ể ượ ế ờ Chàng trai trong bài ca dao này tuy không đ ả ng cho l ề ậ ớ chàng đã đ c p t ầ mi ng tr u là bi u t
i hình nh: “tr u vàng”. Mà trong phong t c c a ng ướ ế c k t đôi. ầ ầ ầ i giao ầ “Tr u này tr u nghĩa tr u tình
ấ ấ ượ
ộ ỗ
Cho loan l y ph ả ạ ả ằ ướ ỏ ế ề ậ ớ ng cho mình l y ta” ở i tr b ng đôi mâm. Đôi mâm i h i. L i t ầ Xin m t mi ng tr u mà tr l ố i chuy n c
ễ ư tình qua bài ca dao này nghe thì th t l ườ ể ệ ượ
ạ ấ
Ở ữ ư
ạ ạ ủ ừ ư ng ch ng nh khô khan mà l ườ ờ ủ i c a ng ấ ẻ ưở i ta ví l ấ đây là mâm c . Chàng ậ ộ i con trai. Các chàng i r t sâu i yêu nh “Oanh vàng ườ i
ư ờ ỏ ệ trai c tình đ c p t c tính cách chân thành b o d n c a ng li u nh ng nó th hi n đ ế ư ố ạ ả trai khi x a s ng tình c m th đáy, phái m nh t ườ ể ố ộ ắ dân t c thi u s khác, ng tình. l ng, tr ẹ ươ ơ ể ư th th ”, nh “dòng n ừ ườ ỉ ạ i hóm h nh vì ng Dao l ữ c mát”, nh ng gì đ p nh t, trong tr o nh t. Các chàng trai ng i yêu nh gà mái r ng
ừ
ư ủ
“Em nh con gà mái r ng ủ ở ờ ươ b m ng Thoát ra l i th i ợ ế Ta đã yêu nàng không s ch t ươ ế ộ ợ ầ ẳ ng ch ng s b n” Bán h t ru ng n
ư ế ấ ệ ờ ư ả L i t tình c a các chàng trai tuy t v i nh th đ y. Nh ng ai b o con gái thì
ờ ỏ ượ ỏ c t ủ tình: không đ
ộ ầ ặ ế
ằ ấ ầ
ầ ỉ
ừ ế
ư
ắ ậ ọ “G p nhau ăn m t mi ng tr u ẳ Ch ng ăn c m l y cho nhau b ng lòng Tr u này em ch có công ữ T vua đ n chúa còn dùng n a ta Ngoài xanh trong tr ng nh ngà Vua quan cũng tr ng ph t bà cũng yêu”
ớ ườ ẫ ầ ớ ờ ỏ i t tình c a cô gái v i ng
ề ộ Đây là l ợ ở ầ ờ
ứ ế ế ả
t bao tình c m t ừ ầ ồ ầ ắ ả
ẳ ệ ủ ế ầ ậ ố
ớ ủ i mình yêu. V n v i mô típ tr u – cau, bài ca ầ ạ ệ ng v m t câu chuy n tình lãng m n. M đ u cô gái m i tr u dao g i cho ta liên t ừ ế chàng trai, mi ng tr u y chan ch a bi cô, chính mi ng tr u đã rút ờ ầ ng n kho ng cách gi a chàng và nàng. Ngay khi v a m i tr u, ch ng c n anh đ ng ý, cô ư ắ đã c tình b t anh ph i nh n mi ng tr u, lôi kéo anh vào câu chuy n tình c a mình. Ch a ế h t cô còn gi ưở ầ ấ ữ ả ệ i thi u.
ỉ
ầ ế ừ
ề ấ ả ợ
ị ầ ủ ượ ự ế “Tr u này em ch có công ế T vua đ n chúa còn dùng đ n ta” ầ ớ Câu th 3, 4 g i cho ta hình nh cô T m d u hi n v i đôi bàn tay khéo léo trên tr u ầ sánh tr u c a mình là tr u ngon đ n vua, chúa còn ơ ng cho nhà vua. Cô gái đã t
ố cánh ph thích dùng hu ng gì anh.
ư
ắ ậ ọ “Ngoài xanh trong tr ng nh ngà Vua quan cũng tr ng, ph t bà cũng yêu”
ữ ẹ ế
Đây là nh ng cô gái không nh ng đ p ng ầ ẹ ữ ạ ả ế ộ ồ
ỏ ồ ừ ố ườ têm tr u, m t tâm h n trong sáng nh y c m, tinh t ớ cũng yêu” thì c gì chàng trai t i mà còn đ p n t, đôi bàn tay khéo léo ế khi n “vua quan cũng tr ng, ph t bà ế ch i. Cô gái y đã dũng c m bày t ậ ọ lòng mình r i, th
ấ ạ
ả ơ ữ mà còn có cô gái m nh bao h n n a c gì em l y đ “
ậ Ướ ồ c anh ớ
ả ữ
ế ờ ỏ i t ỏ c nhân hóa, n d nh ng cái c đ bày t
ấ ạ ẩ ấ ấ ả ề ế ữ c anh” l
ộ ợ ệ c nguy n đ
ề ườ ỏ i t
ậ ế ướ ổ ộ ả tình c m tr
ệ ế ủ
ậ ạ ướ
ả ả ồ ữ ệ ộ ố ắ ề ướ ủ
ồ ủ Qua nh ng bài ca dao t tình trong ca dao, ta nh n th y v đ p tâm h n c a ng
ả ậ ả
ố ồ ủ ẻ ẹ ả ậ ộ
ệ ấ ả ượ ắ ặ ậ ậ ọ
ả ả ọ ọ ọ ạ t qua m i rào c n, khó khăn mà trao tr n tình c m cho nhau. Khát v ng đ
ủ ử c h nh phúc c a con ng ng, đ
ượ ọ ể ệ ạ ấ t n i. Khát v ng y là muôn th a, ư th i nào cũng v y nh ng cách th hi n nó l
ườ ủ ở ờ ư ậ ư ẳ ệ
ấ ượ ồ ể Đ ta tr ng đ u tr ng hành v i nhau” ả Các cô gái dù có dũng c m đ n đâu thì trong l tình y cũng là nh ng hình nh, ớ ể ụ ự ậ ượ ư s v t đ tình c m. Th nh ng co gái trong ể ẳ ượ ớ bài ca dao: “U c gì em l y đ i đi th ng vào v n đ , không vòng vo khó hi u, ế ượ ể ệ ướ ồ cô th hi n c cùng anh nên duyên v ch ng. Trong xã h i phong ki n ệ ư ệ t Nam x a theo quan ni m v tình yêu và hôn nhân thì chàng trai luôn là ng Vi tình ự ướ c chàng trai, cô đã c. V y mà cô gái trong bài ca dao tr c ti p th l tr ượ ố ượ v t qua rào c n c a phong ki n dám s ng cho mình, là chính mình. Vi c đ c cùng ớ ồ c nguy n cùng anh vun đ p h nh phúc gia đình, “tr ng đ u”, “tr ng hành” v i anh là ấ ả c c a cô gái là chính đáng. cùng tr i qua nh ng khó khăn v t v trong cu c s ng. Đi u ườ ữ ẻ ẹ ấ ỏ i ệ t Nam, s ng tình c m, chân thành, ngay c khi làm vi c v t v khó khăn thì bình dân Vi ọ h cũng có tâm h n c a m t thi sĩ. M t khác ta cũng c m nh n đ c v đ p trong tình ứ yêu đôi l a, th t đáng yêu và cũng th t lãng m n, ng t ngào có, đ ng cay cũng có. Khi ượ ọ ượ c yêu h v ể ủ ươ yêu th i thì không l a nóng tro tàn nào có th h y ệ ổ ạ di i là ộ m t chuy n khác (yêu không sai nh ng cách yêu ch a h n đã đúng) ỏ ẳ ạ Các b n tr
ẻ ệ ứ ẹ ộ
hi n nay khi t ờ ướ i nói h a h n trên tr i d ượ ọ ườ tình h th ớ ể i bi n v i ng ớ ể ế ờ ọ ữ ọ ồ
ậ ớ ế ộ
ộ ị ả ạ ủ i tr hi n nay đang ch u nh h
ng c a văn hóa n ệ ưở ề ọ ở ơ
ủ ự ộ
ườ ề ấ ả
ư ầ ắ ả ạ ượ c nó. Nh ng hãy yêu có văn hóa, đ tình yêu tr ừ ướ b i hãy b c l
c đ u con ng ỗ ườ ự ừ ố ủ ấ ả ng nói th ng lòng mình kèm theo đó là ấ ỉ ẩ ườ ữ i kia. Đôi khi ch c n m t câu nói r t nh ng l ố ườ i không dám s ng c v i nhau r i. Cũng có nh ng ng nhanh g n h đã có th đ n đ ọ ườ ườ ữ ng g i i ta th th t v i mình khi luôn tìm đ n nh ng cu c tình qua m ng xã h i mà ng ệ ặ ướ ớ ẻ ệ ả là “yêu o”. Gi t là c ngoài đ c bi ị ẫ ươ ướ ng tây, h tr nên thoáng h n v quan ni m tình yêu l n hôn nhân. Đ nh các n c ph ơ ủ ọ nhiên c a con nghĩa tình yêu c a h ngày càng đ n gi n hóa. Yêu là m t tr ng thái t ở ể i không ai có quy n c m c n đ ng ộ ộ ộ nên đúng đ n, thiêng liêng thì ngay t m t cách chân thành nh t tình c m c a mình, vì tình yêu đâu có ch cho s l a d i.
Bài 2 ề ố ệ ổ ế ọ N n văn h c dân gian Vi
ể ữ
ố
ả ề ộ ở
ặ ờ ố ệ ặ ủ ể ệ ầ ạ
ữ ỏ
ư ượ ế ợ ơ ữ ớ ờ
ả ệ ạ
ượ ắ ặ ờ t b ng nh ng l ng đ
ử ụ ế ớ
ữ ế ệ ữ ặ ắ ọ
ệ ạ ư t Nam x a và nay v n n i ti ng là phong phú và đa d ng ữ ỏ ắ ế ụ ề không th không nh c đ n nh ng bài ca dao t v kho tang ca dao, t c ng . Trong đó, ta ệ ế ở ự ồ ộ ủ tình trong ca dao tình yêu b i s đ s c a nó. Ca dao v n là ti ng đàn muôn đi u muôn ậ ầ nhi u cung b c màu, ph n ánh muôn m t đ i s ng tinh th n c a nhân dân lao đ ng ủ ả t, ca dao còn th hi n tinh th n l c quan c a nhân dân lao c m xúc khác nhau và đ c bi ộ ộ ế ộ tình trong ca dao tình yêu thu c đ ng trong xã h i phong ki n x a. Nh ng bài ca dao t ạ ễ ả ạ ể ạ i và nh c, di n t c k t h p v i l th lo i th tr tình dân gian, đ tình c m, tâm tr ng ố ữ ư ậ ữ ủ tình nh nh ng chàng trai, cô gái trong m i quan h b n bè, tình c a các nhân v t tr ể ơ ụ ế ằ ườ ế ọ i ng n g n theo th th l c bát ho c bi n yêu… Ca dao th c vi ệ ữ ầ ườ ớ ờ i ăn ti ng nói hàng ngày và th th v i ngôn ng g n gũi v i l ng s d ng các bi n ậ ụ ẩ ư pháp ngh thu t nh so sánh, n d , đi p ng , phép l p mang đ m s c thái văn h c dân gian Vi
ễ ả ấ ạ ậ ệ t Nam. ỏ tình trong ca dao tình yêu có r t nhi u câu di n t tâm tr ng khi yêu
ọ Ca dao t ả ứ ẻ ề ấ
ế ề ẽ ấ
ư ắ ế ề ở ệ ộ ổ t đ tu i già tr hay giai c p giàu m i hoàn c nh, trang l a, vùng mi n, không phân bi ặ ặ ủ nghèo nh ng nh c đ n nhi u nh t có l là tình yêu c a các c p đôi đang yêu nhau m n ồ n ng, th m thi ắ t.
ố “ Cô kia đ ng
ứ ở ả bên s ng ồ ố Mu n sang anh ng cành h ng cho sang”
ớ ố ỏ
ơ ờ ơ Ch th c a bài ca dao tr tình này là chàng trai nông thôn, mu n t ạ ố ra th ố , mu n ng i ta sang nh ng l
ố
ườ ỏ i c tình t ọ ạ trêu thay, h l ở
ữ ủ ể ủ ư ờ ớ ườ i ta mu n sang. Tr ả ấ ế ượ
bên nhau, đ ọ ọ ầ ồ ế ờ ở ắ c thu g n kho ng cách đôi m t, đ ờ ờ ượ i đáp vì có l
ầ
ượ ở c ươ ng. Anh g i “cô kia” r i ti p l ố mu n đ ư ẽ ườ ợ ị ả i ngay, không ch l ướ ợ ấ ẽ i: b chia r thành đôi, s không th a
ố
ồ ấ ẹ ể ỏ ấ ượ ộ ậ
ồ ế ầ ẩ ụ ạ ố ỗ
ị ầ ờ ồ ạ ế ọ
ư ủ ượ ừ ấ
ạ
ơ ộ ặ ả ng phía tr
ả ố tìn v i cô gái. ườ ạ ư i Chàng trai m i cô sang ch i nh ng l ế ả ộ ổ i cách xa nhau c m t dòng sông đ n đ cho ng ỉ ứ i ta ch m c anh chàng này ph i c t ti ng v ng sang b bên kia, b i khi yêu thì con ng ắ ự ố c rút ng n c ly trái tim mu n đ ợ ế ẽ ố anh s ti ng đ i ph ủ ẽ ị ổ ộ ượ c, s t m lòng chân thành c a mình c g n em s b trôi theo dòng n th l ố ỏ ướ ủ ả c mu n cũng s nh kho ng cách c a hai ng ả tình “Mu n sang anh ng cành có em trong vòng tay. Chàng trai m n cánh h ng đ t ế ả ồ h ng cho sang”. “Cành h ng” là m t hình nh r t đ p, r t lãng m n mà cũng th t tinh t ượ qua l ng i nói n d . Chi c c u “cành h ng” này chính là nh p c u n i hai trái tim, là t ộ ủ ư tr ng cho hành đ ng, khát v ng táo b o c a chàng trai th i phong ki n x a. Làm gì có ỉ ẽ ồ ầ ch có tình yêu, t m lòng th y chung chân c làm t cây c u nào đ cành h ng? Có l ố ầ ớ ế ố ớ ủ ồ i thành c u mà thôi. Anh mu n thành mà n ng nàn c a anh đ i v i cô gái m i k t tinh l ướ ườ ớ ể ỏ ồ ý v i cô m c dù c h i khá mong manh và con đ “ng cành h ng” đ t c ặ mà gian nan ph i đ i m t là vô cùng khó khăn, gian nan.
Ướ ộ
“ ắ ẩ ế ơ
Ướ ươ ộ c gì sông r ng m t gang ể B c c u dài y m đ chàng sang ch i” c gì anh hóa ra g “
ơ ườ ể ng ng sang ch i”
ứ Đ cho em c ngày th Ướ “
ể Đ cho em đ ng cau t
i tr u vàng ” ề ọ ắ
ơ c gì anh hóa ra c i ươ ầ ự ậ ắ ạ ấ ự ừ Ướ “
ả ế ượ ằ ở ệ ặ Đ c hai bài ca dao trên đây, ch c ch n ai cũng nh n ra đi u đ c bi ệ ủ ề ấ
ế ở ự ộ ắ ủ
ộ ớ ọ ươ
ờ ữ . H b ngăn c n b i s hà kh c c a ch đ phong ki n qua nh ng t p t c c h ng tr m nh nhau. Khát v ng y, h ể ỏ ớ i ca ho c tìm nh ng cái c chính đáng đ t t là các bài ca t c a h trong tình c phép ậ ụ ổ ủ ọ ấ tình, giao duyên
ự ượ ớ ế ứ ế ỉ c v i nhau, ch dám th m th ặ ữ ị nh và tinh t
ư ọ ắ ầ c gì” cho ta th y s táo b o, mãnh li dao đ u b t đ u b ng t ư ứ trong hoàn c nh xã h i phong ki n cũ, tình yêu y không đ yêu đôi l a nh ng ả ế ộ ọ ị ộ ộ b c l ế ượ ớ ọ mà h không đ n đ ả ử đành ph i g i vào nh ng l và đó là s m n c h t s c t ế
ả ế ữ ự
ườ tâm t ư ọ ậ ữ ắ i con gái. Nh c t
ắ ớ ề ườ ự i phu n trong xã h i x a và đ c bi
ộ ư ả ế ầ
ậ ủ ườ ữ
i ch
c nh ng trong bài ca dao này, ng ườ ẽ ườ th ạ i con gái l ả ướ ể ữ ả ư c đ rút ng n th i gian, kho ng cách gi a hai ng tình tr
ậ ấ ề ắ ệ ủ ự ữ ắ ủ ộ ắ ạ ướ ờ ủ ứ
ế ộ ớ ộ
ả ế ệ ả ả ở ỉ
ư ế ầ ườ ể ệ ươ
ọ ơ ẹ ấ ả
i con gái th hi n khát v ng yêu th ặ ỉ ng, là n i h n hò, g p g c a hai ng ư ữ ớ
ầ ạ ả . Con sông không có th c, cái c u l
ố
ơ ạ ấ ể ắ ầ c mu n mãnh li ế ệ t nh t đ b c c u tình yêu, cùng nhau đi t
ườ ầ ữ ế . ộ ể ộ ộ ữ Trong xã h i phong ki n ngày x a, nh ng đôi trai gái yêu nhau không th b c l ộ ả ử ụ ả tình c m mình m t cách tr c ti p mà h ph i s d ng nh ng hình nh nói bóng nói gió ư ủ ả ậ ể ộ ộ c a mình. Các nhân v t tr tình trong các bài ca dao trên cũng v y. D i đ b c l ắ ớ ả ế ớ ộ ế i d i y m y m ngày x a là m t nhân v t b t li thân g n li n v i ng ụ ệ ặ ữ t, là nh c t i trang ph c m m th t che ng c ng ể ả ế ể d i y m chính là bi u hi n c a s n tính. Chính vì v y, cây “c u d i y m” này đã th ằ ệ ự ị ng, hi n s d u dàng, đ m th m, duyên dáng và n tính c a ng i con gái. Theo l ủ ườ ả khi yêu con trai ph i ch đ ng tr ầ ỏ ộ i. Hình nh cây c u đ ng t ẵ ả ế d i y m này nói lên tâm tr ng c a con gái là s n sàng chào đón chàng trai ch không ắ quan tâm t i sông r ng hay sông dài. Tình yêu trong xã h i phong ki n hà kh c đã làm tan ủ ọ ạ ấ ế ỡ i r t mãnh v , chia ly bi t bao chuy n tình nh ng trong bài ca dao này, tình yêu c a h l ạ ự ệ t và táo b o b i hình nh “chi c c u d i y m” là hình nh không có th c mà đó ch là li ứ ủ ủ ế ầ ng, ch ng minh chi c c u c a tình yêu, c a ng ể ượ ườ ỡ ủ ế ầ i cho ta th y hình nh chi c c u ch là bi u t ẫ ườ ủ ộ ọ i con gái ch đ ng trong tình yêu nh ng v n luôn tr tình, h : chàng trai v i cô gá. Ng ả ự ậ ự ứ ý t i càng o h n. Tuy c hai v t không có th c ứ ả ể ệ ướ ư t, táo b o dũng c m trong tình yêu đôi l a, nh ng chúng đ u th hi n ố ớ ự ậ ầ mu n dùng nh ng s v t g n gũi, thân thi i ố cu i con đ
ế ệ ờ ỗ ề ạ ề ữ ng. ố Ti p n i đi p khúc “ n i ni m l
Ướ ộ ộ ề ề ặ i quay v đ t vào l ạ ấ ỏ chàng trai. Chàng cũng b c l c gì”, gi ni m mong m i gi u kín trong lòng, nay l ờ ự ủ ủ nh c a i t ộ i tang thêm m t
ố ơ ỏ ắ
ố ệ ụ ử ụ
ớ ế ẫ ầ
ớ ữ ộ nh , kín đáo n a, tuy nhiên không m t đi s tinh t
ố ườ i mình th ế ươ ế c bên ng
ố ệ ả ự ấ ể ượ ng đ đ ở
ị ắ ề c
ơ ạ ợ ẩ
ỗ ớ ờ ơ i ng trên kia, khi mà anh th t ra ậ ẩ đáy lòng. V n là bi n pháp ngh thu t n d s d ng xuyên su t các ng. Chàng trai không còn i bi n hóa đ y đ c đáo v i hình nh chi c g ế ợ , khéo léo, k t h p v i nét táo ả ươ ng c ngày. trong lòng mình, trong trái tim mình. Mong ượ ở ầ ạ g n ẽ ấ ng s th y ắ ạ i đau
ủ ậ ư i anh yêu. Nh ng anh l ồ ủ ặ ng m t bu n t ộ ầ ữ c gì” ậ b c ý nghĩa cao h n và mang tính g n bó h n so v i l ừ ờ ữ i nói t nh ng l ư ạ bài trên nh ng l ị ế ụ r t rè, t ươ ỏ ạ b o. Chàng trai ng ý mu n hóa thành g Chàng trai mu n bóng hình cô gái mãi mãi ướ ả c c a anh th t gi n d và chân thành, sâu l ng trong ni m h nh phúc đ ươ ườ ng ầ ươ g ớ đ n. Và m t l n n a, anh l
Ướ ạ ế ụ ặ ạ i ti p t c l p l “
ợ i lo s v n v , lo s cô gái soi mình trong g ủ i, u s u vì n i lòng xa cách c a mình, làm con tim anh th t l ệ ừ Ướ “ i đi p t ơ c gì anh hóa ra c i ươ ầ ự Đ cho em đ ng cau t
ể ỏ
ắ ầ
ầ ế ớ lâu đã g n bó m t thi ẹ ặ ể ệ ẹ t v i dân t c Vi ườ ả ậ ư ẽ ủ
ế ầ i ta th
ủ ự ế ứ ườ ủ ự ầ
ườ ứ ề
ụ ữ ơ ướ ượ ữ
ượ ể c
ượ ộ ố ả dân gian đang ng m giúp chàng trai th l chính cu c s ng bình d , tác gi
ế ọ ượ ướ c c
ữ
ế ị ầ ươ ở ặ bên cô tr n ki p. M c dù câu ca dao này đ c ể ượ c hi u theo nghĩa nào đi chăng n a thì tâm nguy n ứ ộ ộ ộ
khát khao yêu th ữ ấ ẩ ụ ậ ữ ệ ừ ặ
ư ờ
ệ ỏ ỏ ả ề ổ ộ , th l ị i bày t
ể ơ ụ ả tình c m, v i l ậ ệ kín đáo, t ọ ớ ờ ả ắ ễ
i tr u vàng” ầ ậ ụ Tr u cau là hình nh tuy t đ p và giàu ý nghĩa. T p t c ăn tr u đ “môi đ , răng ự ờ ừ ướ ệ ừ ộ c khi s tích tr u cau ra đ i tr t Nam t đen” t ư ệ ụ ữ ở i ph n Vi t Nam x a và nay nói chung. và tr thành nét đ c tr ng đ p đ c a ng ệ ể ượ ầ ườ ng c a s k t tóc se ng nói “mi ng tr u là đ u câu chuy n” là bi u t Ng ư ờ ứ ự ọ muôn đ i. Tr u ngày x a là th c ăn tao nhã duyên, c a s sum h p tình yêu đôi l a t ơ ể ượ c coi là món “trang s c” luôn k bên i ph n nên “c i” có th đ dành riêng cho ng ấ ọ ằ ầ ố ờ ồ . B ng h . Đ ng th i cũng là m c g n gũi, đ c em nâng niu c t gi c mu n đ ễ ướ ượ ệ ử ụ c i đ ng thiêng liêng, cao quý không th thi u trong các l vi c s d ng hình t ổ ộ ắ ọ ừ ch t l c t ướ ượ c i cô gái, đ c mong là đ ệ ở ư ề ể hi u theo nhi u nghĩa nh ng dù đ ươ ứ ng bài ca dao th 3 này cũng thu c m c cao nh t trong vi c b c l ặ ắ ủ c a các nhân v t tr tình. M c dù hình nh n d trong t ng bài mang nh ng nét đ c s c ẹ ệ t nh ng nhìn chung thì các bài đ u mang th th l c bát, có nh p đi u, l riêng bi i ca nh ị ư ợ ấ ế tâm t nhàng, r t phù h p cho vi c bày t nh ườ ề ể i, mang đ m b n s c văn hóa văn h c dân mà chan hòa, d hi u, d đi sâu vào lòng ng gian.
ệ ế ấ
ư ư
ỏ ươ ệ ườ
ệ
ấ ươ i. Vì sao l ế ị ệ ề ậ ớ ỏ ư ạ Trai gái khi x a lúc t ứ ớ ố ị ự ế ả nh , ý t s t v i đ i ph ớ ẻ ạ ỏ ị ố tình… khá t gi i t i tr l ng b đ i ph ướ ầ ả ờ c n “suy nghĩ kĩ” tr c khi đ a ra câu tr l ệ ạ ị ỏ t Nam ngày nay l Vi i b coi là t ộ ầ vài bài báo g n đây, có m t vài bài đ c p t tình có chút táo b o, mãnh li t nh ng không vì th mà m t đi ộ ng, làm cho ta c m th y mình nh “rung đ ng” thì ngày nay, ẳ ầ ặ ừ ố ừ ch i ho c yêu c u và th ng th ng th ng t ớ ẻ ạ ư ư ậ i nh v y? Lý do gì mà gi i tr ộ ự tình “t ”, thi u l ch s , không có văn hóa? Trong m t ỏ ờ ẻ ạ i chuy n b n tr “đua” nhau t i tình, ng l
ẩ ị ỏ ng làm ng
ế ề ượ
ồ ậ ẻ phía các b n tr . V i tôi, t
ấ ườ ỉ ệ i đ níu gi
ệ ữ ượ ự ồ ạ ể ồ
ậ ế ề ư ủ
ế ấ ọ ộ ướ ẹ ủ ế ủ ộ ố ọ
ố ờ ậ ủ ạ ấ
ấ
ữ ọ ơ ặ ề ở ế ạ ườ ớ i khác (đ c bi
ấ t là ng ọ ệ ố ớ
ờ ổ
ế ườ i l n, nh ng ng ớ ẻ i tr chúng ta, th là t ng khác mà h cho là “t ”. V i gi ữ ổ ố ệ t, là không n. Vì nh ng l i l n tu i thì vi c đó không t ấ ế
lăng”, thi u văn hóa nên ng ẽ ệ ệ ạ ọ
ườ ề , các b n nên đ c sách nhi u h n đ c i thi n ngôn t ả ể ả ơ ồ ọ ậ ộ
ế ớ ự ệ ả
ể ệ ự
ờ ố ạ ậ ư ả ự ộ
ứ ờ
ớ ẻ ề ể ấ ạ
ủ ặ ộ
ả ớ ẻ ề ề ấ Còn r t nhi u v n đ khác n a c a gi
ệ ậ ứ
ấ ạ ấ ướ ể ẽ c này s đi đ n đâu. Q a là khó đ nói tr c đ
ng lai đ t n ọ c t ộ ủ ệ ủ i tr Vi
ụ ậ ự ơ ủ ệ ơ ị ươ ố ố ề ấ ạ ộ ườ tình, lúc là quá trình chu n b t mu n đ i ph i yêu. Có m t đi u r t l ạ ượ ầ ạ ữ ỏ ủ i thành clip và sau đó vài c quay l bày t c a h u h t nh ng b n này đ u đ c đã đ ẻ ộ ặ ượ ạ ượ ế c chia s m t cách chóng m t và c đăng lên m ng. Nh ng cái clip này đ ti ng thì đ ỏ ạ ộ ừ ờ ớ ủ tình c s đ ng tình ng h t cũng đ ng th i nh n đ ư ấ ư ữ ng nh ng không x u, nh ng quay clip l làm “k ni m”, tôi th y bình th ữ ẻ ộ ạ li u hành đ ng đăng lên m ng r i chia s m t cách tràn lan có hay hay không? Nh ng i clip có r t nhi u ý ki n khen chê nh ng ch y u là ng h , khen là làm bình lu n d ườ ữ i, công phu, đ p…này n .Tôi không quan tâm nh ng ý ki n c a đ i đa s m i ng ộ ỉ ữ nh ng l i bán tán c a h , tôi ch mu n đánh giá, nh n xét, góp ý v n đ này theo m t ề ệ ỏ tình tr nên x u trong chi u khác khách quan h n. Tôi th y các b n đang bi n vi c t ậ ọ ệ ữ ắ ườ i già) và khi n h nhìn nh n m t nh ng ng ế ế ộ ướ ề ấ t, th là v n đ theo m t h ữ ư ổ ườ ớ ớ i nói, n nh ng v i nh ng ng ệ ố ơ ầ ộ i ngoài nhìn vào th y vi c hành đ ng có ph n h i quá “l ừ ấ ạ ỏ , tình là r t “t ”. Có l các b n t ủ ộ ờ i nói, hành đ ng c a mình thay vì xem các b phim tình c m r i h c t p làm theo. Trên l ờ i, hai quan đi m hoàn toàn khác phim nh và ngoài đ i th c là hai khái ni m, hai th gi ạ ứ nhau. Vì v y, các b n không nên áp cái th không có vào đ i s ng hi n th c vì nó quá ệ ể ạ ấ ả ạ i r t khó th c hi n, kèm theo đó là m t lo t các lo i phí kèm theo đ o, quá h o, l ắ ế ế ậ ố ấ ệ ự kém và phí th i gian công s c bi th c hi n. Th t t t bao! Và khi chúng ta nh c đ n v n ề ắ ố ủ ế ề ề i nói đ n ki u yêu “tình nào ti n n y” c a gi đ ti n, ta l i tr , gây r c r i, phi n lòng ỏ ườ ầ i “đào m ” cho bao chàng trai, cô gái trot đ t nh m tình c m c a mình cho m t ng ạ ươ ữ ủ ng và tình tr ng i tr trong chuy n yêu đ ổ ộ ể ư ệ ỏ đáng lo ng i lên m c “báo đ ng đ ” nh hi n nay, thì th t không th hình dung n i ướ ượ ươ ươ ư ế ng lai nh ng tôi t ề ướ ổ ớ ẻ ự ự ng khác t Nam nên thay đ i theo m t chi u h th c s hy v ng suy nghĩ c a gi ề ợ t Nam. phù h p h n, l ch s h n, đúng cách nhìn v phong t c t p quán c a Vi
