ầ ủ ậ ộ ề ị Đ bài: Phân tích bi k ch tinh th n c a nhân v t H
Bài làm
ậ ặ ắ ượ ổ ế ớ ấ ề ể ệ Nam Cao là nhà văn n i ti ng v i r t nhi u quan đi m ngh thu t đ c s c đ c xem nh ư
ọ ệ ả ể ế ể ấ ủ ề tuyên ngôn c a n n văn h c Vi t Nam. Tiêu bi u nh t ph i k đ n câu: "Chao ôi, ngh ệ
ừ ố ừ ố ệ ậ ậ ầ ả thu t không c n ph i là ánh trăng l a d i, không nên là ánh trăng l a d i; ngh thu t ch ỉ
ể ế ổ ừ ế ầ ữ có th là ti ng kêu đau kh kia, thoát ra t nh ng ki p l m than và nhà văn không đ ượ c
ổ ở ồ ả ứ ữ ệ ấ ậ ố ộ tr n tránh ngh thu t mà ph i đ ng trong lao kh m h n ra đón l y nh ng vang đ ng
ấ ổ ế ừ ẩ ẩ ờ ộ ế ề ườ ủ ờ c a đ i". Và trong tác ph m Đ i th a, m t tác ph m r t n i ti ng vi t v ng ứ i trí th c
ộ ự ướ ộ ể ả ậ ộ ờ ị trong xã h i cũ, nhà văn đã t mình b ậ c vào bi k ch cu c đ i nhân v t H đ c m nh n
ệ ậ ắ ẩ ậ ộ và cho ra m t tác ph m đ m tính ngh thu t và nhân văn sâu s c.
ủ ệ ị ườ ứ ể ộ Câu chuy n là bi k ch c a ng ậ i trí th c nghèo trong xã h i cũ mà tiêu bi u đó là nhân v t
ờ ủ ữ ẫ ậ ộ ộ ộ ộ ị ị H . V y bi k ch là gì? Bi k ch là nh ng mâu thu n xung đ t trong cu c đ i c a m t con
ườ ộ ườ ả ộ ấ ữ ế ẫ ng ậ i, m t nhân v t và thông th ng gi ế i quy t mâu thu n xung đ t y là nh ng k t
ươ ấ ở ế ậ ặ ộ ở ộ ầ thúc đ y đau th ng ho c m t cái k t m . Soi vào nhân v t H , ta th y ậ nhân v t này có
ủ ớ ị ị ớ ứ ứ ấ ớ ị hai cái bi k ch l n cũng là bi k ch chung c a gi ủ i trí th c Th nh t, là bi k ch đ n đau c a
ứ ở ộ ườ ộ ệ ả ớ ộ ộ m t nhà văn m t nhà tri th c, con ng i H hi n lên v i hình nh m t chàng trai tr ẻ
ố ố ự ế ộ ố ư ẩ trung, có hoài bão, có tài năng, mu n s ng có ích, nh ng th c t cu c s ng đã xô đ y anh
ộ ườ ộ ố ừ ờ ộ ườ ươ thành m t ng i vô ích, đ i th a. H v n là m t ng i say mê văn ch ở ng và tr thành
ề ộ ưở ộ m t ni m say mê lý t ng, nghèo trong xã h i cũ.
ố ớ ẻ ổ ưở ẹ ắ ầ "Ðói rét không có nghĩa lý gì đ i v i gã tr tu i say mê lý t ắ ng. Lòng h n đ p. Ð u h n
ề ậ ấ Ở ữ ủ ủ ắ ắ ớ ộ mang m t hoài bão l n. H n khinh nh ng lo l ng t n m n v v t ch t". chàng trai này
ề ươ ớ ố ớ ắ ứ ệ ấ ậ ấ ả ni m say mê văn ch ng còn t i m c "Ð i v i h n lúc y, ngh thu t là t t c ; ngoài
ỉ ế ữ ư ệ ế ề ế ấ ậ ngh thu t không còn gì đáng quan tâm n a". Nh ng n u ni m say mê y ch đ n th thì
ộ ẻ ẹ ẹ ắ ư ấ ỹ ủ ư ả ả ẫ ẫ v n ch a l y gì làm cao đ p l m, v n ch a ph i là m t v đ p hoàn h o duy m c a lý
ề ế ầ ườ ờ ấ ứ ớ ờ ấ ưở t ộ ở ng, đi u khi n H tr nên không t m th ng trong l p trí th c th i b y gi y là H ộ
ố ố ằ ươ ế ủ ậ ộ ớ mu n s ng có ích b ng văn ch ng tâm huy t c a mình. Nhân v t H khác v i các nhà
ươ ế ươ ỉ ươ ệ ệ ậ ậ ỉ văn đ ờ ng th i vi t văn ch ng ch vì văn ch ng hay ngh thu t ch là ngh thu t, thì
ạ ủ ể ằ ẩ anh l ả i có suy nghĩ và quan đi m hoàn toàn khác, anh mong r ng tác ph m c a mình ph i
ầ ố ờ ẹ ứ ấ ỉ ơ ứ ạ ầ ộ có ích cho xã h i, góp ph n làm t ự t đ i đ p đ o ch không ch đ n thu n là th gi y m c
ờ ế ế ẽ ẩ ỗ ộ ố ộ ẹ đ p mà tr ng r ng. H luôn "băn khoăn nghĩ đ n m t tác ph m nó s làm m h t các tác
ứ ự ữ ẽ ẩ ẩ ộ ờ ớ ạ ph m khác cùng ra m t th i...", đó s là tác ph m ch a đ ng nh ng cái gì l n lao m nh
ẽ ừ ớ ạ ừ ụ ấ ở ươ ườ ớ m , v a đau đ n l i v a ph n kh i, ca t ng tình th ả ữ ng cao c gi a con ng i v i con
ườ ế ườ ầ ư ữ ơ ng i, khi n con ng i g n nhau h n. Nh ng trong th c t ự ế ấ ả , t ộ ằ t c nh ng cái gì H h ng
ướ ố ạ ị ạ ườ ậ suy nghĩ và mong ỗ c trong b ng ch c l ở ỗ i b g t đi b i n i lo bình th ng th m chí là
ườ ể ể ợ ề ạ ơ ợ ộ ầ t m th ng đó là c m áo g o ti n cho v , con. H không th đ v con đói nheo nhóc
ượ ướ ỉ ượ ư ờ đ c, tr ộ c ch có mình H thì sao cũng đ c, nh ng bây gi ả ấ anh còn đèo vòng c m y
ệ ươ ủ ệ ườ ồ ườ mi ng ăn, cái l ng tâm và trách nhi m c a ng i ch ng, ng i cha không cho phép anh
ệ ấ ư ậ ẩ ộ ườ ế làm nh v y. Và cũng chính cái trách nhi m y đã đ y H vào con đ ng vi ữ t nh ng th ứ
ươ ẽ ẳ ả ẳ ạ ả ớ văn ch ng nh t nh o, nông c m, ch ng có chút tình c m gì, đi xa h n so v i lý t ưở ng
ế ượ ề ồ ợ ộ ớ ượ ế ể ố ủ c a anh đ c t ki m đ c đ ng ti n nuôi v con. H đau đ n vì không đ c vi t và
ể ế ữ ề ệ ả ẩ ở không th vi ố t nh ng tác ph m mà anh mong mu n b i đi u ki n và hoàn c nh không
ẫ ư ả ẩ ờ ộ ỉ ồ cho phép anh ng i ng m nghĩ suy t c tháng tr i cho m t tác ph m ý nghĩa, anh ch có
ể ế ế ọ ồ ộ ố ế ậ ậ th vi t nhanh vi ả ậ t g n r i nh n nhu n bút cho xong. Cu c s ng đã khi n anh ph i v t
ầ ồ ườ ọ ạ ự ộ l n, d n ép tinh th n ng ứ i trí th c vào b ướ ườ c đ ng cùng c c, đôi lúc đ c l ữ i nh ng bài
ổ ỏ ả ặ ộ ằ ộ ỗ ặ ự ấ ắ ở ấ văn ký tên mình H b ng th y x u h đ c m t. H d n v t t trách b i "chính h n là
ộ ẻ ấ ươ ằ ạ ố ộ ấ ứ ự ẩ ả ắ m t th ng kh n n n! H n chính là m t k b t l ề ng! S c u th trong b t c ngh gì
ộ ự ấ ươ ự ẩ ư ả ồ ươ ậ cũng là m t s b t l ng r i. Nh ng s c u th trong văn ch ệ ng thì th t là đê ti n".
ố ạ ừ ủ ừ ủ ộ ờ ờ ở Cu i cùng xét l ộ i, H chính là đ i th a c a xã h i, đ i th a c a gia đình, b i anh tr ở
ữ ừ ặ ả ơ ộ ờ ủ thành gánh n ng tình c m trong gia đình, và xót xa h n n a H chính là đ i th a c a
ở ắ ư ấ ậ ấ ả ắ ầ chính b n thân h n b i h n đã g n nh đánh m t tài năng th m chí là đánh m t nhân cách
n a.ữ
ứ ủ ầ ậ ớ ị ị ủ Bi k ch th hai c a nhân v t này cũng không kém ph n đau đ n xót xa, đó là bi k ch c a
ộ ườ ườ ươ ắ ố ộ m t con ng i có nhân cách có tình th ng, coi tình th ế ng là m t nguyên t c s ng h t
ư ố ạ ươ ộ ứ s c thiêng liêng, nh ng cu i cùng l ạ ự i t chà đ p lên tình th ạ ng đó m t cách thô b o,
ấ ự ớ ừ ủ ế ậ ố ộ ộ ộ đánh d u s nhu m đen trong nhân cách c a nhân v t H . H đã đ n v i T trong m t
ỏ ỏ ỏ ơ ừ ị ứ ứ ậ ả ấ tình c nh r t éo le, T b nhân tình b r i cùng đ a con đ h n, anh đã đ ng ra nh n là
ủ ứ ờ ừ ủ ừ ẻ ồ ớ ộ ỉ ứ ch ng c a T , là cha c a đ a tr . Anh đã c u v t không ch cu c đ i T mà còn là danh
ừ ữ ầ ả ả ộ ỉ ơ ự ủ d c a cô, tình c m gi a H và T không đ n thu n ch là tình c m trai gái mà còn là tình
ươ ườ ớ ố ớ ừ ộ ả ờ ừ th ữ ng yêu gi a con ng i v i nhau. Đ i v i T , H là ân nhân mà c đ i T có làm trâu
ừ ộ ể ề ự ế ế ấ ẳ ộ ộ ng a cũng ch ng th đ n đáp h t, H đã mang đ n cho T m t mái m gia đình, m t mái
ấ ươ ệ ọ ộ ớ ừ ả ữ ấ ấ ơ ộ m tình th ng gi a lúc T c m th y cô đ n và tuy t v ng nh t. H v i m t tình
ươ ừ ấ ả ồ ờ th ệ ng và t m lòng cao c đã lo toan công vi c trong ngoài, đ ng th i còn giúp T lo c ả
ườ ữ ẹ ề ộ đám ma cho ng ố ớ i m già mà không h than vãn. Đ i v i các con H cũng có nh ng tình
ế ố ớ ấ ấ ộ ỉ ấ ả c m r t tha thi ậ t và m áp "Ð i v i các con cũng v y. Ch xa chúng m y ngày, H đã nh ớ
ề ấ ừ ắ ấ ạ ườ ườ và lúc v th y các con ch y ra reo m ng và n m l y áo mình, th ng th ộ ả ng H c m
ế ứ ướ ồ ậ ắ ể ấ ắ ắ ộ đ ng đ n a n c m t. H n hôn hít chúng v v p l m...". Chúng ta có th th y rõ ràng
ệ ậ ộ ươ ộ ự ấ ớ ằ r ng H đã hy sinh hoài bão ngh thu t vì tình th ng, đ y là m t s hy sinh to l n bi ế t
ừ ộ ườ ấ ộ ớ ế ặ ch ng nào, H là ng i có t m lòng r ng l n bi t bao nhiêu. M c dù cũng có đôi lúc H ộ
ả ế ế ể ố ư ẽ ạ ẫ ớ ợ ấ nghĩ "Ph i bi t ác, bi t tàn nh n đ s ng cho m nh m ", nh ng nghĩ t ứ i v và m y đ a
ơ ộ ượ ỷ ượ ể ộ con th H không làm đ c, H không th ích k đ c.
ể ự ệ ộ ượ ưở ươ ủ ầ H không th th c hi n đ c lý t ng văn ch ỗ ẫ ng c a mình nên v n âm th m nuôi n i
ở ể ề ươ ư ờ ự ậ h n, s trăn tr khôn nguôi, có th nói cái ni m say mê văn ch ng ch a bao gi ế ch t
ồ ạ ẫ ộ ườ ứ ẳ h n trong H mà nó v n luôn t n t ỉ i, cháy âm trong tim ng ề i trí th c và khi có đi u
ệ ẽ ỏ ự ọ ể ả ủ ộ ki n nó s bùng lên làm b ng lòng t tr ng c a H , Và đ gi ớ ỏ ỗ i thoát kh i n i đau đ n
ế ượ ưở ữ ẽ ầ ấ ộ luôn giày vò, H đã tìm đ n r ữ u nh ng t ư ng s quên đi nh ng s u đau y, nh ng
ượ ộ ở ườ ầ ườ ả ề ệ không r ế u đã bi n H tr ữ thành nh ng con ng i t m th ng c v trí tu và nhân
ổ ừ ữ ắ ộ ườ ộ cách. H đánh m ng và xua đu i T và con cái, nh ng ng i mà H đã dùng t ấ ả ữ t c nh ng
ươ ể ư ậ ừ ỏ ưở ươ tình th ng yêu đ c u mang chăm sóc, th m chí là t b cái lý t ng văn ch ạ ng vĩ đ i
ộ ừ ộ ườ ớ ươ ờ ạ ủ c a mình. H t m t ng ắ ố i v i nguyên t c s ng vì tình th ng gi đây l i đang đi vào
ắ ấ ủ ậ ắ ờ ơ b ướ ườ c đ ng xa r i nguyên t c y, th m chí s p đánh r i nhân cách c a mình.
ứ ể ư ả ể ấ ủ ớ ủ ể ộ ị ị Có th th y bi k ch c a H chính là tiêu bi u cho bi k ch c a l p tri th c ti u t s n trong
ư ừ ế ẩ ạ ộ ờ ộ xã h i cũ, khi cách m ng tháng tám ch a thành công. Tác ph m Đ i th a đã đem đ n m t
ủ ề ậ ổ ỉ ị ỏ cái nhìn t ng quan không ch là v bi k ch c a nhân v t mà còn thông qua đó bày t ữ nh ng
ậ ắ ể ệ ươ ữ ế ồ ờ quan đi m ngh thu t đ t giá trong văn ch ng, đ ng th i cũng đem đ n nh ng giá tr ị
ế ứ ự ệ ạ ắ nhân đ o h t s c sâu s c và hi n th c.
