ự ủ ị ệ ề ẩ Đ bài: Phân tích giá tr hi n th c c a tác ph m Chí Phèo
Bài làm
ề ườ ắ ớ ể ộ ẩ Nói v ng i nông dân trong xã h i cũ, không th không nh c t ủ i tác ph m Chí Phèo c a
ị ở ể ự ể ậ nhà văn Nam Cao. Ông đã xây d ng nhân v t đi n hình là Chí Phèo và Th N đ hình
ữ ườ ổ ự ố ướ ố ị ượ t ng hóa nh ng ng ầ i nông dân s ng b n cùng, kh c c d ủ i ách th ng tr tàn ác c a
ự ế ằ ố ế ắ ả ự ọ b n th c dân phong ki n. B ng l i vi t chân th c và ngòi bút s c s o, Nam Cao đã mang
ườ ọ ị ệ ự ắ ẩ ộ ế đ n cho ng i đ c m t tác ph m có giá tr hi n th c vô cùng sâu s c.
ự ậ ượ ị ệ ự ữ ữ ả ậ Giá tr hi n th c là nh ng s th t đ ự ệ c ph n ánh thông qua nhân v t và nh ng s ki n
ả ề ậ ự ế ộ ớ mà tác gi ữ đ c p đ n. Trong Chí Phèo, Nam Cao đã d ng lên m t Chí Phèo v i nh ng
ướ ệ ị ở ấ ỷ ờ ứ ư ế ộ b ặ ầ c ngo t đ y nghi t ngã và m t th N x u đ n m c ma chê qu h n, nh ng chính th ị
ườ ẽ ế ủ ạ ộ ị ạ l i là ng ế i tác đ ng m nh m đ n Chí Phèo. Chí Phèo b bà ba dâm đãng c a Bá Ki n
ồ ị ẩ ữ ậ ố ợ ụ l i d ng, r i b đ y vào tù. Chí ôm lòng h n thù theo mình su t nh ng năm tháng tù đày.
ỷ ữ ủ ạ ở ố ượ Ra tù, Chí tr thành con qu d c a làng Vũ Đ i, su t ngày ôm chai r ỉ u say x n. Chí đi
ử ớ ạ ơ ắ ự ế ớ t i đâu là ch i t i đó. Vô tình, Chí l ắ i r i vào tay Bá Ki n và làm tay sai đ c l c cho h n,
ổ ế ướ ế ắ ở ế ợ chuyên đi đâm thuê chém m n cho h n. Chí tr nên “n i ti ng” khi n ai cũng khi p s .
ặ ố ố ườ ở ớ ồ ị ở Sau đêm vô tình g p th N bên g c chu i, hai ng i đã ư ợ v i nhau nh v ch ng. Bát
ư ộ ả ờ ủ ẹ ầ ầ ị ượ ậ cháo c a th nh m t ân nghĩa cao đ p mà c đ i Chí l n đ u tiên đ ư c nh n. Nh ng
ượ ị ờ ạ ự ệ ổ ạ ơ đ c vài ngày, th nghe l i bà cô quay l i c tuy t Chí. Chí đau kh và l ệ i r i vào tuy t
ộ ầ ữ ấ ậ ế ế ầ ơ ế ọ v ng m t l n n a. Trong c n u t h n, Chí c m dao đ n nhà Bá Ki n gi t ch t h n r i t ế ắ ồ ự
.ử t
ẽ ậ ấ ấ ồ ổ ố ệ ủ Có l nhà văn cũng r t bu n, r t đau kh khi khái quát s ph n nghi t ngã c a ng ườ i
ữ ế ậ ừ nông dân qua nhân v t Chí Phèo. Là nhà văn, ông không thi u nh ng ngôn t ỹ hoa m .
ư ớ ươ ơ ể ứ ả Nh ng v i ông, văn ch ự ậ ng chính là n i đ nói lên s th t ch không ph i đánh bóng s ự
ộ ứ ẻ ồ ướ ề ậ ị ấ th t. Chí là m t đ a tr m côi. Chí cũng r t hi n lành, ch u khó làm thuê làm m n đ ể
ộ ấ ư ế ấ ố ượ ố ki m s ng. Nh ng xã h i b t công và giai c p gian ác đã không cho Chí đ c s ng yên
ế ườ ấ ậ ị ẩ ế ị bình trong ki p ng i nông dân. Chí b đ y vào tù. Lòng u t h n vì b tù oan khi n Chí
ủ ế ấ ằ ả ạ ổ ớ ộ thay đ i tính n t và c ngo i hình. Chí ra tù v i dáng d p c a m t th ng “săng đá” và
ượ ả ậ ằ ừ ế ặ ớ ổ đ c Nam Cao c m nh n b ng ba t “trông g m ch t”. Chí xăm tr , cái m t câng câng,
ọ ố ữ ế ầ ạ ắ ừ ữ ấ ủ ấ cái đ u c o tr c l c, cái răng tr ng h u… Nh ng t ệ ng y quá đ cho ta th y Chí hi n
ờ ộ ẻ ủ ế ầ ấ ơ gi ề mang dáng hình c a m t k “đ u g u”. Đã th , Chí còn chìm trong c n say tri n
ớ ử ớ ư ộ ạ ế ử ủ miên. Chí đi t i đâu là ch i t i đó. Nh ng không m t ai thèm đáp l i ti ng ch i c a Chí.
ộ ế ể ỉ ế ằ ẫ ượ ườ Chí ch mong ai đó nói lên m t ti ng đ Chí bi t r ng Chí v n đ c coi là ng ư i. Nh ng
ủ ế ỉ ỏ ườ ế ẻ ẹ ạ ch có ti ng lũ chó s a inh i và ti ng tr con nô đùa ch y theo trêu gh o Chí. D ng nh ư
ị ạ ỏ ộ ườ ỏ Chí b lo i b kh i xã h i làm ng i.
ủ ủ ữ ả ả ườ ị ầ ư Hình nh c a Chí lúc này là hình nh c a nh ng ng i nông dân b b n cùng hóa nh Chí.
ọ ơ ả ườ ủ ấ H r i vào hoàn c nh khó khăn, t ớ ướ i b c đ ng cùng và đánh m t nhân cách c a chính
ố ơ ộ ủ ọ ự ế ẩ mình. Qua đó, Nam Cao mu n ph i bày t i ác c a b n th c dân phong ki n đã đ y ng ườ i
ị ẩ ế ẫ ả ộ nông dân vào tình c nh này. N u không b đ y vào tù, Chí v n là m t con ng ườ ấ ươ ng i r t l
ẫ ố ộ ẻ ướ ệ ề ị ớ thi n, hi n lành và ch u khó. Chí v n s ng v i vai trò là m t k đi làm thuê làm m n đ ể
ẻ ở ẽ ữ ế ế ộ ớ ự t nuôi thân. Và n u xã h i không thành ki n v i nh ng k ề tù v , có l Chí cũng không
ữ ữ ả ả ắ ơ ờ ử ủ ph i chìm đ m trong nh ng c n say, cũng không ph i gào thét lên nh ng l i ch i r a chua
ể ế ằ ẫ ượ ộ ngoa đ mong có ai đó đáp l ạ ờ i l ể i mình, đ Chí bi t r ng Chí v n đ c coi là m t con
ườ ự ự ư ấ ấ ả ộ ờ ng i th c s . Nh ng b n ch t xã h i lúc b y gi ấ quá tàn ác, quá b t nhân. Chí đã tr ở
ỷ ữ ọ ẫ thành con qu d , b n chúng v n không tha.
ượ ặ ị ở ư ể ẫ ố ỉ Dù Chí đ ộ c g p th N nh ng đó cũng ch là m t tình hu ng đ Nam Cao d n d t b ắ ướ c
ế ế ế ế ắ ự ể ẫ ộ chân Chí đ n nhà Bá Ki n, gi ầ t ch t h n đ xóa tan đi ph n nào s ph n n trong lòng.
ị ở ể ậ ộ ườ ấ Th N cũng là m t nhân v t đi n hình cho ng ị ở ơ i nông dân. Dù th d h i, x u xí, x u t ấ ớ i
ỷ ờ ứ ư ạ ấ ủ ự ữ ơ m c ma chê qu h n nh ng đó l i là nh ng nét thô s nh t c a t ạ nhiên. T o hóa đã
ư ư ạ ặ ị ấ ậ ớ ị ề ẻ ề không u ái th v v b ngoài nh ng l i đ t vào th t m lòng nhân h u vô cùng l n lao.
ị ố ề ơ ặ Th và Chí vô tình g p nhau trong đêm t ị i. Sau c n mê v xác th t, tình yêu trong hai con
ườ ầ ọ ử ự ấ ủ ộ ở ng i b n cùng nh t c a xã h i đã nhen nhóm và tr thành ng n l a r c sáng. Chí đ ượ c
ả ờ ẳ ặ ị ờ ơ ớ th ban t ng cho bát cháo hành mà c đ i Chí cũng ch ng bao gi dám m t ố i. Chí s ng
ữ ư ộ ẽ ầ ầ ả ậ ỉ ượ ờ gi a cu c đ i nh ng có l đây là l n đ u tiên Chí t nh táo và c m nh n đ ữ c nh ng
ươ ộ ố ị ủ ờ ườ ậ ẹ ư ế ấ ả ị h ng v c a cu c s ng đ i th ng. R t gi n d nh ng th t đ p làm sao. Ti ng chèo
ề ế ế ọ ườ ữ ệ ợ ớ thuy n, ti ng chim hót, ti ng m i ng i đi ch nói chuy n v i nhau… Nh ng âm thanh
ấ ớ ể ữ ẳ ậ ế ộ y ngày nào ch ng có, v y mà hôm nay Chí m i đ ý. Nh ng tình ti t trong cu c tình
ộ ự ậ ề ả ủ ủ ấ ủ ắ ả ườ ọ ng n ng i c a Chí đã ph n ánh m t s th t v b n ch t c a ng i nông dân. Dù h đã
ả ả ư ắ ươ ồ ạ ệ ph i tr i qua bao cay đ ng, nh ng sau cùng lòng l ẫ ng thi n v n luôn t n t ỉ i, ch là có
ấ ủ ị ở ữ ả ả ấ ở ố ị nh ng lúc nó b nh n chìm b i hoàn c nh s ng. Chính th N đã làm cho b n ch t c a Chí
ạ ư ạ ị ẩ ướ ườ ộ ầ ữ ố s ng l i. Nh ng cũng l i là th đ y Chí vào b c đ ng cùng thêm m t l n n a khi th ị
ố ừ ủ ả ch i t tình c m c a Chí.
ộ ự ậ ự ệ ủ ế ề ệ ắ ề S ki n này nói lên m t s th t cay đ ng v thành ki n, v quan ni m c a dân làng Vũ
ạ ố ớ ữ ư ẻ ằ ắ ọ ị ườ Đ i đ i v i nh ng k đã b tha hóa nh Chí. H nhìn Chí b ng ánh m t khinh th ng và
ườ ữ ướ ả ả ị ọ h không còn coi Chí là ng i n a. Dù tr c đó th đã yêu Chí, đã có c m gi m thinh
ắ ế ư ị ỉ ườ ế ồ ữ ợ ồ thích khi kh c đ n hai ch v ch ng, nh ng vì th ch là ng i đàn bà ở ơ ch ng và d h i.
ơ ữ ự ậ ị ườ ủ ớ H n n a th l ị ạ ị ườ i b ng ế i bà cô c a mình quán xuy n. S th t đau đ n khi b ng i yêu c ự
ổ ộ ệ ế ữ ưở ờ ừ ẽ ượ ơ tuy t khi n Chí r i vào đau kh t t cùng. Nh ng t ộ ng cu c đ i t nay s đ ấ c yên m
ư ị ạ ế ủ ọ ố nh ng bi k ch l ị ậ i đ n. Chút hi v ng mong manh cu i cùng c a Chí đã nhanh chóng b d p
ế ủ ế ị ế ế ộ ế ắ ở t t b i thành ki n c a xã h i. Lúc này Chí đã quy t đ nh đ n nhà Bá Ki n, gi ế ắ t ch t h n
ộ ờ ồ ự ế ễ r i t k t li u cu c đ i mình.
ế ệ ấ ả ắ ạ ớ ố ị ọ ầ Bá Ki n và c gia đình h n là đ i di n cho t ng l p th ng tr tàn ác, b t nhân. Chính b n
ợ ụ ữ ườ ươ ọ ở ư ệ chúng đã l i d ng nh ng ng i nông dân l ế ng thi n nh Chí, bi n h tr thành con qu ỷ
ơ ộ ượ ở ạ ườ ữ ụ ế ọ ữ d và không còn c h i đ c quay tr l i làm ng ả i n a, khi n h ph i đi vào ngõ c t và
ế ố ư ộ ẻ ề ư ế ề ả ậ t n cùng là cái ch t. Nh ng m t k li u lĩnh và đã tr i qua quá nhi u bi n c nh Chí, cái
ỗ ợ ữ ư ế ế ướ ế ố ch t không còn là n i s hãi n a. Chí ch t nh ng tr c khi ch t, Chí mu n kéo theo c ả
ỗ ẻ k đã làm mình ra nông n i này.
ị ở ơ ị ẫ ủ ỉ ư ụ ế ể ố ị Còn th , dù th d h i, nh ng khi Chí ch t th v n đ t nh táo đ nhìn xu ng b ng và nghĩ
ạ ỏ ộ ế ế ư ườ ọ ể ế đ n m t cái lò g ch b hoang. Nam Cao không vi t ti p nh ng ng ẫ i đ c v n hi u ý
ộ ờ ị ẽ ứ ủ ụ ộ ị ườ ị đ nh c a th . Và đ a con trong b ng th s là m t Chí Phèo con. Cu c đ i ng i nông dân
ề ườ ư ế ế ế ế ả ổ ẫ v n còn nhi u ng ẫ ả i ph i kh . Chí Phèo ch t ch a ph i là đã h t. Bá Ki n ch t cũng v n
ộ ơ ườ ế ễ ể ậ ắ ạ còn Lý C ng. Th m chí h n còn l nh lùng và ác đ c h n Bá Ki n. Quá d dàng đ Nam
ế ự ậ ư ế ậ ọ ố ơ Cao vi t lên cái k t có h u nh ng ông trân tr ng s th t, và ông cũng mu n ph i bày s ự
ậ ề ộ ươ ườ ọ ấ ằ ộ ố ườ ấ th t v xã h i đ ờ ể ng th i đ ng i đ c th y r ng cu c s ng ng i nông dân r t kh ổ
ả ươ ộ ố ả ồ ư ừ ầ ớ ọ ừ ự c c. H v a ph i đ ng đ u v i cu c s ng m u sinh, v a ph i g ng mình lên gìn gi ữ
ề ẩ ườ ướ ả ủ ấ l y nhân ph m c a mình. Nhi u ng ụ i đã g c ngã tr c hoàn c nh, lâm vào con đ ườ ng
ư ị ộ ỗ t i l i và b tha hóa nhân cách nh Chí.
ự ữ ệ ể ằ ậ ậ ờ ự ả B ng ngh thu t xây d ng nhân v t đi n hình và nh ng l i văn chân th c, giàu c m xúc,
ẽ ạ ộ ố ự ế ủ ườ ổ nhà văn đã bày v l i cu c s ng th c t ữ c a nh ng ng i nông dân nghèo kh trong xã
ạ ồ ộ ọ ự ế ẫ ẩ ờ ộ h i cũ. Đ ng th i ông cũng v ch t i b n th c dân phong ki n đã tàn nh n đ y ng ườ i
ữ ả ầ ố ộ ề ứ ạ ộ nông dân vào c nh s ng l m than. Chúng không nh ng bóc l ủ t ti n b c, s c lao đ ng c a
ả ủ ọ ế ạ ồ ọ ữ dân nghèo mà còn trà đ p lên tâm h n và nhân cách cao c c a h , bi n h thành nh ng
ỷ ữ ữ ộ ờ con qu d gi a cu c đ i.
