ự ố ệ ế ệ ề ậ ề Đ bài: Phân tích ngh thu t xây d ng tình hu ng truy n trong Chi c Thuy n
ngoài xa
Bài làm
ỉ ầ ẹ ế ắ ầ ả ộ ươ ộ M t bông hoa đ p không ch c n có màu s c mà c n đ n c mùi h ng, m t bài hát hay
ế ờ ỉ ầ ệ ẹ ầ ố ớ ộ không ch c n giai đi u đ p mà còn c n đ n l ẩ i hát ý nghĩa. Còn đ i v i m t tác ph m
ữ ự ệ ệ ạ ẩ ậ ắ ỹ ị ệ truy n ng n ngoài nh ng giá tr nhân đ o, hi n th c hay th m m ngh thu t thì đôi khi
ấ ẫ ườ ọ ở ệ ế ề ố ộ còn thành công và h p d n ng i đ c b i tình hu ng truy n đ c đáo. Chi c thuy n ngoài
ư ế ệ ắ ắ ẩ ộ ở ỉ ộ xa là m t tác ph m nh th . Truy n ng n không ch thành công b i ý nghĩa sâu s c, n i
ượ ệ ệ ậ ở ố dung phong phú hình t ng ngh thu t mà còn thành công b i tình hu ng truy n.
ư ệ ề ệ ễ ạ ố ố Tình hu ng truy n là gì?. Bàn v tình hu ng truy n giáo s Nguy n Đăng M nh có vi ế t:
ư ộ ứ ướ ử ả ổ ắ ệ ể ố ố ổ "Tình hu ng truy n gi ng nh m t th n ậ c r a nh đ làm n i hình, n i s c nhân v t,
ủ ử ạ ẩ ố ở ơ ổ ậ ấ n i b t v n đ t ề ư ưở t ng c a tác ph m, sáng t o tình hu ng tr thành n i th thách tài
ệ ủ ệ ạ ố ố ố ngh c a nhà văn". Có ba lo i tình hu ng truy n đó là tình hu ng tâm lý, tình hu ng hành
ứ ế ề ạ ậ ố ố ố ệ ộ đ ng, tình hu ng nh n th c. Trong đó chi c thuy n ngoài xa thu c lo i tình hu ng truy n
ứ ủ ụ ể ứ ứ ệ ế ẹ ả ậ ậ ờ nh n th c. C th là nh n th c c a ngh sĩ Phùng khi ch ng ki n c nh đ p tr i cho sau
ạ ượ đó l ả i là c nh t ậ ng đánh đ p dã man.
ệ ượ ừ ự ự ủ ầ ở Câu chuy n đ c nhìn t ơ s c a Phùng cho nên tr nên g n gũi và khách quan h n. t
ổ ế ế ả ụ ữ ẹ ệ ả ậ ộ Phùng là m t nhi p nh gia n i ti ng và anh thích ch p nh ng c nh đ p ngh thu t. Vào
ấ ượ ử ạ ứ ả ụ ể ể ề ể năm y anh đ c c đi công tác t i vùng bi n đ ch p b c nh thuy n và bi n in vào
ộ ị ế ể ấ ổ ớ ươ trong b l ch năm y. Phùng đã đ n vùng bi n trong bu i sáng s m tinh s ắ ng. Anh b t
ộ ả ượ ư ầ ạ ự ả ượ ặ g p m t c nh t ng g n gũi mà nh xa l ư ơ , th c mà nh m . Đó là c nh t ờ ầ ng b u tr i
ữ ươ ặ ờ ư ế ạ ắ ộ ầ đ y nh ng s ề ng giăng, ánh m t tr i hãy còn nh t nhòa ch a lên n ng, m t chi c thuy n
ữ ơ ươ ớ ưở ừ ngoài kh i xa in nh ng nét lòa nhòa trong s ng s m. Phùng t ộ ng ch ng đây là m t
ậ ữ ộ ứ ả ả ờ ả ứ ự ố ả c nh trong tiên m o ch không ph i c nh th t n a. Nó gi ng m t b c tranh m c tàu
ờ ổ ế ồ ứ ệ ậ ậ ạ ắ ợ ủ ọ c a h a sĩ th i c . Th r i Phùng ch t nh n ra ngh thu t chính là đ o đ c, ng m nhìn
ư ượ ể ạ ả ấ ồ ậ ọ ả c nh bi n anh c m th y lòng mình trong s ch tâm h n nh đ c thanh l c v y. Đây qu ả
ụ ấ ả ộ ả ậ ấ ế ẹ ệ ắ ằ là m t c nh đ t hi m có. Anh nhanh tay ch p l y c nh đ p ngh thu t y và yên trí r ng
ẹ ả ẽ ộ ị b l ch năm nay s có c nh đ p mê ly.
ầ ạ ề ư ế ế ề ấ ấ ợ ờ ộ Th nh ng b t ch t khi chi c thuy n g n l i v phía b , Phùng trông th y m t ng ườ i
ự ưỡ ộ ườ ệ ẻ ằ ườ đàn ông cao to l c l ng và m t ng i đàn bà thô k ch đi đ ng sau. Dáng v ng i đàn
ấ ầ ườ ừ ạ ế ạ ạ ộ bà y l m lũi vô cùng. Ng i đàn ông d ng l i bên c nh m t chi c xe tăng ngay c nh đó.
ắ ư ế ồ ớ ấ ườ R i không nói năng câu gì ông ta tháo chi c th t l ng ra đánh t i t p vào ng ấ i đàn bà y.
ượ ế ể ắ ợ ượ ằ ộ ả M t c nh t ng hãi hùng khi n cho Phùng tr n m t không th tin đ ộ c. Đ ng sau m t
ồ ạ ề ẹ ế ượ ư ế ạ ự ể ả c nh thuy n và bi n đ p đ n mê h n l ộ ả i có m t c nh t ng b o l c nh th này. Ng ườ i
ể ặ ứ ề ẫ ả ộ ồ đàn bà không h có m t chút ph n kháng nào v n đ ng im nín đau đ m c cho ch ng
ắ ư ữ ế ạ ấ ầ ườ ấ ằ mình hành h , liên ti p qu t nh ng l n th t l ng vào ng ầ ộ i. Khi y có m t th ng bé c m
ớ ườ ư ạ ườ ế ố con dao lao t i nó d ố ấ ng nh mu n l y m ng ng ư ọ i đàn ông mà nó g i là b . th nh ng
ồ ỏ ộ ị ườ ấ nó b ông ta tát cho m t cái văng ra r i b đi. Ng i đàn bà ôm l y con mình mà khóc.
ố ỗ ữ ằ ắ ả ầ ị ươ ặ ữ Nh ng gi ọ ướ t n c m t ch y đ y nh ng n t r ch ng ch t trên g ổ ủ ắ ng m t kh c kh c a
bà.
ệ ố ượ ạ ừ ữ ẻ ẹ ủ ế ề ả ị Tình hu ng truy n đ c t o nên t ngh ch c nh gi a v đ p c a chi c thuy n ngoài xa
ậ ầ ủ ự ư ề ặ ớ v i cái th t g n là s ngang trái c a trong gia đình thuy n chài, gánh n ng m u sinh đè
ợ ồ ậ ả ồ ở ợ trĩu trên vai hai v ch ng. Vì hoàn c nh nên ông ch ng tr nên vũ phu và đánh đ p v con
ứ ậ ư ữ ế ộ ỉ ắ ỏ ề ch th t ra ngày x a ông là m t anh c t c hi n lành chăm ch . Không nh ng th khi
ườ ặ ỗ ấ ố ẹ ạ ế ồ ở ộ ng i đàn bà m t gi kia m t b m l i ờ ch ng, ông đã dang tay che ch cho cu c đ i
ộ ố ấ ổ ủ c a bà y. Tuy nhiên cu c s ng đã làm cho ông thay đ i, chính vì nghèo khó mà l ạ ắ i l m
ở ộ ườ ườ con cho nên ông đã tr thành m t ng i hoàn toàn khác. Còn ng ấ i đàn bà làng chài y,
ể ể ẫ ậ ả ồ ố ị cũng vì s ph n mà ph i theo ch ng lênh đênh trên bi n. Vì các con bà nh n nh n đ cho
ể ế ụ ủ ậ ậ ồ ơ ỉ ông ch ng c a mình đánh đ p ch mong ông ta nguôi c n gi n đ ti p t c cùng nhau nuôi
ộ ự ẳ ộ ố ị con. Đó là m t s hi sinh có ý nghĩa, bà đâu cam ch u m t cách ngu ng c ch ng qua bà vì
ủ ứ ươ ệ ẹ ẹ ả các con c a bà mà thôi. Còn đ a con kia cũng chính vì th ẵ ng m b o v m nên s n
ầ ườ ố ự ậ ệ ế ấ sàng c m dao đâm vào ng i b vũ phu. S th t nghi t ngã y khi n cho Phùng không
ể ậ ượ ờ ế ự ỡ ủ ế ị ế ấ th nào ch p nh n đ c vì th cho nên anh quy t đ nh nh đ n s giúp đ c a chánh án
ể ẩ ườ ộ ố ố ổ ỏ ổ Đ u đ giúp cho ng i đàn bà kh n kh kia thoát kh i cu c s ng đau kh đó.
ệ ấ ừ ể ố ượ ố T tình hu ng truy n y chúng ta có th rút ra đ ử ắ c ý nghĩa mà nhà văn mu n g i g m
ệ ủ ọ ườ ẩ ớ ạ t i b n đ c. Qua câu chuy n c a ng i đàn bà hàng chài trong tòa chánh án Đ u và Phùng
ể ườ ừ ỗ ớ ả ẹ ấ ổ ề ộ ờ hi u thêm v cu c đ i và con ng i. T ch bay b ng v i c m giác tìm th y cái đ p toàn
ể ồ ệ ạ ộ ớ ự ậ ề ộ ẫ bích đ r i ngh sĩ Phùng l i ph n n v i s th t phũ phàng v m t gia đình làng chài sau
ộ ố ư ủ ẹ ế ệ ả ộ ở khi c nh đ p k t thúc và cu c s ng m u sinh c a m t ngày m ra. Câu chuy n mà ng ườ i
ể ề ư ế ệ ộ ờ đàn bà hàng chài k v cu c đ i mình cũng nh gia đình bà khi n cho ngh sĩ Phùng t ừ
ỗ ươ ạ ấ ẻ ế ế ể ướ ứ ế ch th ỗ ấ ng h i b t bình đ n ch th u hi u và chia s . n u tr ụ c đó anh c thuy t ph c
ượ ả ỏ ề ồ ờ ạ ể ấ ượ ị ằ ch b ng đ c ph i b ông ch ng vũ phu kia đi thì đ n gi anh l i th u hi u đ c ch ị
ứ ủ ộ ố ư ế ỗ ự ậ ộ ầ c n m t ch d a nh th nào trong cu c s ng này. Hành trình nh n th c c a Phùng cũng
ậ ế ộ ố ề là hành trình nh n ra bi t bao nhiêu đi u trong cu c s ng xung quanh ta.
ừ ữ ử ễ ệ ạ ấ ọ ộ ị T nh ng ngh ch lý y Nguy n Minh Châu đã g i cho b n đ c m t thông đi p v s ề ự
ệ ữ ờ ố ự ệ ệ ẹ ậ ố khám phá phát hi n m i quan h gi a ngh thu t và đ i s ng. Cái đ p chính là s hài hòa
ả ắ ỹ ả ữ ứ ệ ẹ ệ ề ạ ậ ớ ờ gi a chân thi n m , b n thân cái đ p chính là đ o đ c. ngh thu t ph i g n li n v i đ i
ộ ố ể ờ ượ ố s ng, không th r i xa cu c s ng này đ c.
ế ườ ề ộ ố ệ ả ở ữ Không nh ng th ng ề i ngh sĩ ph i có cái nhìn đa chi u v cu c s ng b i xung quanh ta
ệ ượ ự ậ ồ ạ ặ ố ậ ữ ả ơ các hi n t ng s v t luôn t n t ộ ố i nh ng m t đ i l p. Cu c s ng không đ n gi n xuôi
ứ ự ừ ề ề ề ị ờ ậ ờ chi u mà ch a đ ng nhi u đi u ngh ch lý. Đ ng bao gi ộ nhìn nh n cu c đ i con ng ườ i
ễ ả ộ ườ ế ế ợ m t cách d dãi. Hình nh ng i đàn ông đánh v trên chi c xe rà phá mìn khi n chúng ta
ưở ạ ự ứ ế ạ ằ ậ ố ố liên t ả ng so sánh r ng tr n chi n ch ng tha hóa đ o đ c, ch ng b o l c gia đình, b o
ươ ơ ả ậ ế ố ượ ệ v thiên l ng còn gian nan h n c tr n chi n ch ng quân xâm l c.
ề ở ồ ờ ườ Đ ng th i nhà văn m ra cái nhìn khám phá v con ng i. Nhà văn đã khám phá sau v ẻ
ủ ệ ườ ả ộ ự ự ầ ặ ị ấ x u xí thô k ch c a ng i đàn bà hàng chài là c m t s hy sinh th m l ng ch u đ ng vì
ể ả ộ ườ ẹ ể ữ ườ ệ con cái. Có th nói bà qu là m t ng i m đi n hình cho nh ng ng ẹ i m Vi t Nam.
ọ ẩ ễ ấ ấ ồ ườ ạ Nguy n Minh Châu đã tìm th y h t ng c n d u trong tâm h n con ng i. qua đó nhà văn
ọ ằ ủ ạ ệ ượ ừ ữ ầ ẫ ắ ố ừ ả mu n nh n nh b n đ c r ng đ ng nh m l n gi a hi n t ộ ấ ng và b n ch t, đ ng v i
ề đánh giá qua cái nhìn b ngoài.
ư ậ ệ ế ề ẩ ấ ố ượ ủ Nh v y ta th y tình hu ng truy n c a tác ph m chi c thuy n ngoài xa đ c nhà văn
ự ễ ạ ả ớ ữ ệ ệ Nguy n Minh Châu dày công xây d ng đã mang l ề i nh ng hi u qu l n trong vi c truy n
ẩ ẫ ộ ế ằ ể ẩ ộ ọ ỹ ỉ ả t i ý nghĩa n i dung tác ph m. V n bi t r ng văn h c là m t ch nh th th m m hoàn
ầ ắ ư ứ ữ ệ ể ẫ ố ỏ ỉ ấ ch nh nh ng đôi khi v n c n l m nh ng tình hu ng truy n nh bé đ làm nên s c h p
ề ả ắ ủ ẩ ộ ẫ d n và truy n t i ý nghĩa m t cách sâu s c c a tác ph m.
