Kỹ năng tập trung

Một trong những nguyên nhân khiến hầu hết mọi người gặp khó khăn trong học tập và

làm việc là do thiếu tập trung. Đầu óc bạn cứ nghĩ hết cái này sang cái kia: bị lo lắng, bị

cám dỗ...; vì lơ đểnh, thiếu tập trung nên chuyện học hành và làm việc của bạn trở nên

khó khăn, nhàm chán.

Sự hứng thú và sự tập trung luôn đi cùng với nhau. Rõ ràng, hứng thú đã giúp bạn dễ dàng  tập trung thì đồng thời, sự tập trung tốt cũng sẽ giúp bạn có thêm hứng thú, nó sẽ nâng cao  năng suất học tập và làm việc cho bạn.

Có thể nói đơn giản, khả năng tập trung là: năng lực tập trung sự chú ý vào chính công việc  đang làm. Đó có thể là đọc sách, nghe nhạc, chuyện trò hay giải quyết các vấn đề chuyên  môn trong học tập và làm viêc. Có một thực tế không thể phủ nhận là hiện nay phần lớn  chúng ta không thể tập trung, khả năng tập trung vào những việc bình thường nhất cũng là rất  khó.

Quan trọng là bạn có nhận ra là mình đang bị mất tập trung và xác định quyết tâm rèn luyện  để thay đổi hiện trạng đó hay không. Sau đây là một số gợi ý để bạn tham khảo:

1. "Quay lại ngay bây giờ”.

Phương pháp này đơn giản nhưng khá hữu hiệu. Thay vì cố gắng xua đuổi ý nghĩ về một cái  gì đó, không chống đối nó, bạn hãy chỉ đơn giản “quay lại”: nghĩ ngay về việc bạn đang làm, ý  thức được việc bạn đang làm, nhận biết việc bạn đang làm ­ đang nghe ­ đang thấy.

Chẳng hạn như: Bạn đang học và bạn chợt nhớ tới một buổi hò hẹn, hãy nói với chính mình:  “Quay lại ngay bây giờ”, nhẹ nhàng kéo sự chú ý của mình về với vấn đề bạn đang cần tập  trung, quay trở lại với công việc bạn đang làm và tập trung vào công việc đó. Khi bạn lại thấy  mất tập trung, hãy nhắc lại: ”Quay lại ngay bây giờ”, nghĩ ngay về việc bạn đang làm, ý thức  được việc bạn đang làm, nhận biết việc bạn đang làm ­ đang nghe ­ đang thấy…

2. Tận dụng một cách đúng đắn năng lượng của bạn đúng thời điểm.

Bạn cảm thấy sung sức nhất khi nào? Bạn cảm thấy chùng xuống nhất là lúc nào? Ngày hay  đêm? Hãy học những môn học hoặc làm những việc mà theo bạn là khó vào những lúc bạn  thấy khỏe khoắn nhất. Còn vào những lúc bạn chùng xuống? Hãy học những môn học hoặc  làm những việc thấy hứng thú, dễ dàng hơn. Bạn không nên làm những công việc quan trọng  đòi hỏi tập trung đầu óc cao độ ngay sau khi vừa kết thúc các bài tập cường độ cao chẳng  hạn. Chỉ riêng việc thực hiện “đúng giờ đúng việc” như thế cũng đã giúp bạn tập trung hơn.

3. Những mẹo nhỏ khác:

­ Hãy chọn một chỗ thích hợp nhất, tránh điện thoại, nên có và thực hiện nghiêm túc một thời  khóa biểu hiệu quả. Khi bạn chuẩn bị, hãy giành chút thời gian nghĩ xem bạn cần chuẩn bị  những gì, đề ra một hướng giải quyết chung để có thể hoàn thành công việc, phân loại công  việc và xác định các phương pháp hoàn thành các công việc phải làm, chia nhỏ bài học hoặc  công việc thành từng phần nếu có thể.

­ Để cho đỡ nhàm chán, bạn nên thay đổi môn học sau một đến hai giờ, nên có những lúc  nghỉ giải lao thích hợp. Bạn nên đi lại ngoài hành lang hoặc đứng ngắm cảnh bên cửa sổ, lấy  nước cho đầy bình nếu trên bàn làm việc của bạn luôn có một bình nước.

­ Bạn hãy ngủ đủ thời gian mình thấy cần phải ngủ. Khi bạn thấy mình đã ngủ đẫy giấc, thấy  tỉnh táo, bạn sẽ dễ dàng tập trung để hoàn thành công việc phải làm hơn. Bạn hãy cố gắng  sống phù hợp với nhịp sống quen thuộc của cơ thể bạn.

­ Nếu bạn hay bị phân tán đầu óc do có cái gì đó làm bạn buồn phiền chẳng hạn, thì hãy  dành riêng thời gian cho các ý nghĩ buồn phiền đó. Bạn hãy thỏa thuận với chính mình là  hàng ngày, có khoảng thời gian đặc biệt chỉ để suy nghĩ, xử lý lo lắng, buồn phiền. Không để  nó ám ảnh một cách đeo đẳng, nếu có, hãy dùng phương cách: “Quay lại bây giờ” ở trên (1).

Sự rèn luyện một cách có ý thức năng lực tập trung trong cuộc sống hàng ngày sẽ cho phép  bạn tận dụng hiệu quả hơn thời gian và chuẩn bị tinh thần để bước vào những trải nghiệm  mới. Năng lực tập trung ngày nay có ý nghĩa lớn lao hơn bao giờ hết, phân tán tư tưởng cản  trở việc học tập, làm giảm khả năng phát triển bản thân. Vì thế, hãy thực hành, luôn luôn thực  hành, thường xuyên nhắc nhở bản thân tập trung. Sự hiểu biết về tập trung, sự hiểu biết này  không đủ giúp nâng cao kỹ năng tập trung của bạn, duy chỉ có chủ ý thực hành là đi đúng

hướng. Hãy thực hành, hãy thực hành bất kỳ phương cách tập trung nào mà bạn thấy thích  hợp với mình, bạn nhé!

ố ữ ậ ọ ộ ơ Cũng gi ng nh đi xe đ p, h c m t ngo i ng hay ch i piano, t p trung cũng có thê ạ ạ h c và có th c i thi n. ọ ư ể ả ệ

Hãy làm t ng b ừ ướ c m t ộ

ể ụ ầ ắ ầ ậ ng nh bài t p m t. Thông th ng, khi b n b t đ u phát tri n k năng ượ ạ ắ ầ ể ườ ạ ộ ậ ớ ể ắ ờ ộ ả ờ ế ấ ộ ấ ỏ ắ ầ ặ ướ ớ ạ ẫ ẹ ệ ậ ớ ắ ầ - N u b n b t đ u t p m t môn th d c th thao nào đó, b n cũng c n b t đ u ạ ế v i t ng l ỹ ể ớ ừ t p trung, hãy b t đ u v i kho ng th i gian ng n – có th là 10 phút. Đi u quan ậ ề ủ ạ tr ng nh t là đ t tr c m t th i gian và “dính ch t” l y nó. N u tâm trí c a b n ọ ặ ấ ầ ớ i) i danh sách đi mua hàng, hay tr n bong đá h p d n tu n t i “đi lang thang” (t l ậ ạ thì hãy b t nó quay l ạ i ngay v i nhi m v đang làm. Hãy làm th t nh nhàng – b n ắ không c n ph i phê phán hay ch trích b n thân mình. ầ ụ ả ả ỉ

th ự ưở ằ ố - Khi th i gian phân công/đã đ t tr ặ ướ ờ n vai hay u ng n đ ng d y và v ướ ươ ậ ứ xong m t ph n vi c thì b n có th ngh dài h n, nh đi b ch ng h n. ể ạ ệ ầ ộ c đã h t, hãy t ng cho mình b ng cách ế c. Khi b n đang thay đ i ch đ hay đã làm ổ ộ ẳ ủ ề ạ ạ ơ ư ỉ

ụ ệ ộ ổ ổ - Hãy làm nh ng nhi m v khác nhau trong cùng m t bu i sang hay bu i chi u. ề ữ Vi c chuy n t ho t đ ng này sang ho t đ ng khác s giúp b n t p trung. ể ừ ạ ộ ạ ậ ạ ộ ệ ẽ

ự ậ ể ị ả ự ế ị ế ị ệ ạ ề ượ ọ ậ ủ ượ ề ế ế c h c t p c a mình, quy n đ ạ ị ườ ọ ậ ả ắ ể ả ề ộ - S t p trung có th b gi m đi n u b n b xen vào. Vi c xây d ng cho mình m t c giành s k năng quy t đ nh đ duy trì quy n đ ố ỹ ể th i gian h c t p. Đi u này có th th c s c n thi ủ t n u gia đình hay b n bè c a ể ự ự ầ ề ờ b n không ph i là sinh viên. Có th b n ph i đ ra quy t c đ không b ng i khác ể ạ ạ làm phi n.ề

ọ ậ ủ ạ ẽ ữ ậ ầ ỹ ượ ả c c i Kh năng t p trung h c t p c a b n s tăng d n khi nh ng k năng này đ ả thi n.ệ

Hãy luôn trong t th ch đ ng ở ư ế ủ ộ

ộ ọ ng tác v i bài đ c thay vì ng i th ọ ủ ộ ươ ụ ớ ồ ữ ữ ế ỏ ặ ạ ề ồ ng ra nh ng bài lu n hay nh ng câu h i thi. ng t - Luôn đ c bài m t cách ch đ ng – hãy t đ ng. Hãy t ộ đ khác và nh ng đi u khác mà b n v a đ c đ ề t ưở h i mình nh ng câu h i; ghi chú nh ng gì liên quan đ n nh ng v n ấ ữ ự ỏ c ho c b n không đ ng ý. Hãy ạ ừ ọ ượ ữ ỏ ượ ữ ữ ậ

c m t (hoàn ề ụ ướ ắ ủ c b ng t - Hãy liên t c t thành bài t p) và m c tiêu lâu dài (nh n đ ụ h i b n thân v m c tiêu c a mình – c m c tiêu tr ậ ượ ằ ụ ự ỏ ả ậ ả ụ t nghi p). ệ ố

ề ượ ạ ậ ộ ộ ủ ề c đây. Lúc đó b n đã làm nh th nào? Có đi u gì rút ra đ c vào m t ch đ hay m t ho t đ ng ạ ộ ượ ọ c cho quá trình h c ư ế ề - Hãy nghĩ v cách mà b n đã t p trung đ tr ạ ướ t p c a b n? ậ ủ ạ

Nh ng y u t c n tr kh năng t p trung ế ố ả ở ả ữ ậ

ạ ể ạ ữ ấ ậ Khi b n th y mình khó t p trung thì có th b n cũng đang có nh ng khó khăn khác – m t s nh ng khó khăn ph bi n nh : ư ộ ố ữ ổ ế

ớ ườ ớ ứ ọ ậ ủ ấ ư ườ - Hòa nh p v i tr ng ổ ề ờ ậ ọ có th gây khó khăn t p trung. Hãy g p th y cô giáo cũng nh nhà tham v n h c ầ đ ườ ng l p – thay đ i v th i gian và cách th c h c t p c a tr ậ c l i khuyên và ch d n phù h p. ượ ờ ể ng đ có đ ể ặ ỉ ẫ ợ

- N u b m – hãy đi khám bác sĩ ị ố ế

ả ấ ứ ệ ấ ầ ả ồ ớ - C m th y bu n chán/lo âu/m t h ng thú/tr m c m – hãy nói chuy n v i nhà tham v n ho c đi khám bác sĩ. ấ ặ

ỏ ệ ạ ơ ươ ấ ờ ộ ề ể ủ ả ạ ứ ấ ứ ố ậ ạ ả ng, b n có t p th d c không? S kh e t ng th c a b n s có nh h ạ ề c u ng nhi u ưở ạ ể ụ ọ ậ ủ ạ ể ủ ạ ẽ ả ể ế - C m th y m t m i – nghĩ v s c kh e t ng th c a mình – b n có ng đ không ủ ủ ề ứ ỏ ổ ả i không, b n có u ng (8 gi ố m t ngày, hay là h n), b n có ăn đ hoa qu và rau t ạ ủ ạ quá nhi u th c u ng có ch t ca-phê-in hay các lo i th c ăn/n ướ ố i đ ng t ớ ườ ứ ỏ ổ kh năng t p trung h c t p c a b n. B n có th ph i đi khám bác sĩ n u b n ti p ế ả t c th y m t m i. ụ ậ ệ ấ ỏ

Tìm th i gian và đ a đi m phù h p ị ợ ờ ể

ế ữ ệ ể ả ờ ế ạ ộ ả ả ng ho c th gì đó giúp cho b n m t n t ng th giác rõ ràng v nh ng gì ặ ế ế ạ ề ữ ộ ấ ượ ứ ặ ạ ị ạ t rõ nh ng công vi c ph i làm và th i gian đ làm. Hãy đ t k ho ch - B n c n bi ạ ầ cho nh ng gì ph i làm ngay và khi nào thì chúng h t h n lên m t b n k ho ch dán ữ trên t ườ ph i làm ngay và khi nào. ả

ờ ặ ơ ổ t đ ế ượ ổ ơ ữ ế ạ ờ ủ ơ - Tìm ra th i gian lúc mà b n chú ý h n – vào bu i sáng ho c bu i chi u hay bu i ổ ề t c th i gian “đi ố ờ xu ng” c a mình (ví d nh ít t p trung h n) thì hãy dùng th i gian đó đ làm ể nh ng công vi c ít ph c t p h n nh đ t k ho ch hay tìm sách trong th vi n. ư ệ ư ặ ế i. Dùng th i gian này đ h c nh ng bài khó h n. N u b n bi ờ ậ ố ữ ạ ể ọ ụ ư ứ ạ ệ ạ ơ

t. Hãy h c t p đó. Hãy b trí s p x p sao cho ắ ọ ậ ở ế ố ệ ầ ủ ộ ớ ọ ộ ố ể i có tr ng thái tinh th n t ầ ự ầ ố ơ ạ ườ ạ - B n đã có m t góc h c t p t ộ ạ ạ thu n ti n v i b n – âm nh c ? Ánh sáng đ y đ ? H c m t mình hay v i ai? B n ớ ạ ậ s th y mình t p trung nh t n u b n có tr ng thái tinh th n tích c c. M t s th ạ ậ ẽ ấ lo i nh c có v nh giúp m i ng ộ ố ạ t h n m t s lo i ạ ẻ ư ạ khác – lo i nào phù h p v i b n? ọ ậ ố ạ ư ấ ế ọ ớ ạ ạ ợ

ạ ơ ệ ử ế ể ngh gi ỉ ả ọ ờ ề i lao” – chúng có th chi m m t nhi u ể , chat, email đ n cu i ố ế ấ - N u b n đang h c trên máy tính, hãy đ trò ch i đi n t ọ bu i h n là m t l a ch n cho “gi ộ ự th i gian c a b n. ế ổ ơ ờ ủ ạ

ừ ủ ậ ườ ủ ả ọ - Đ ng c h c trên gi ố ọ d y khi b n v n còn mu n ng ). ạ ậ ng (b n s th y mình ng gà ng g t khi h c và ph i th c ứ ố ạ ẽ ấ ủ ẫ

. Trình t ờ ọ ậ ủ ạ có th là t ể ự ự ắ ầ ộ ạ i nh ng ghi chú hay đ c bài h c tr l y cho ắ ng l ọ ạ ọ ấ ự ấ ể c – th gì đó mang tính ch t th ườ ậ ơ ệ ắ ầ ọ ệ ớ - B t đ u th i gian h c t p c a b n theo trình t ế mình m t tách trà hay d n s ch bàn đ b t đ u hay nghe nh c. Có th là s p x p ể ắ ầ vào l ệ ứ ướ ữ ạ làm cho b n h ng vào công vi c. Nó h i gi ng v i vi c b t đ u bài t p th d c ể ụ ố ở n th . v i đ ng tác v ớ ộ ạ ướ ươ