Những rối nhiễu tâm lý thường gặp ở phụ nữ

sau khi sinh

Phụ nữ sau sinh thường gặp phải các rối nhiễu về tâm lý. Cùng tìm hiểu

về những rắc rối này để có biện pháp khắc phục hợp lý...

Giai đoạn cuối của thời kỳ thai nghén và chính sự sinh đẻ có thể là

nguyên nhân của những rối nhiễu khi cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều

biến đổi, đặc biệt về nội tiết. Trong những ngày đầu sau sinh, người phụ

nữ thường phải chịu nhiều đau đớn, khó chịu, lại phải thường xuyên

chăm sóc con, đêm không được ngủ yên giấc; mối quan hệ với chồng

cũng thay đổi, đặc biệt là sau sinh đứa con đầu lòng... Do đó, nếu không

nhận được sự giúp đỡ hỗ trợ của thầy thuốc, gia đình và xóm giềng,

người phụ nữ có thể bị một trong 3 kiểu rối nhiễu tâm lý sau sinh như

sau:

- Buồn bã: là những rối loạn tính tình nhẹ, thể hiện sự bất ổn về tình cảm

(tự nhiên có lúc khóc vô cớ, mất ngủ, vui quá mức, lo hãi, nhức đầu, hay

cáu gắt...). Bệnh thường xảy ra trong tuần đầu sau sinh, kéo dài từ vài

tiếng đồng hồ cho đến 10 ngày rồi tự nhiên khỏi. Vì bệnh buồn sau sinh

hay xảy ra (30-70%) nên đôi khi được coi là sự cố sinh lý bình thường.

Người ta cho rằng những thay đổi sinh học trong tuần đầu sau sinh là

nguyên nhân gây ra chứng này.

- Trầm cảm: Là trạng thái trầm cảm kéo dài hơn với những biểu hiện về

tình cảm: người phụ nữ trong tình trạng âu sầu, trầm cảm, khó chịu. Có

thể có những biểu hiện về nhận thức và đời sống như mất ngủ, không

muốn ăn, rối loạn về khả năng tập trung, mất ham muốn tình dục. Trầm

cảm sau sinh không phải là một loại trầm cảm đặc biệt nhưng với một số

phụ nữ thì hoàn cảnh đặc biệt sau sinh, phối hợp với chức năng làm mẹ

có vai trò trong sự phát sinh bệnh. Rối loạn chức năng của tuyến giáp

trạng sau sinh cũng có thể là một yếu tố góp phần. Tỷ lệ trầm cảm sau

sinh nặng khoảng 6% và giai đoạn dễ bị trầm cảm nhất là từ tuần thứ 8

cho đến tuần 20.

Việc điều trị có thể gồm tâm lý liệu pháp cùng các thuốc chống trầm

cảm và không có gì khác so với việc điều trị trầm cảm nói chung. Người

ta đã nghiên cứu và thấy rằng nếu có sự hỗ trợ, chăm sóc của người thân

thì tỷ lệ những phụ nữ bị trầm cảm sau sinh giảm nhiều. Để phòng ngừa

trầm cảm thì việc hỗ trợ tâm lý cho người phụ nữ chuyển dạ xem ra cũng

quan trọng. Một nghiên cứu về sự có mặt của người chồng trong lúc

người vợ chuyển dạ cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo sợ 6 tuần sau sinh thấp

hơn.

- Rối nhiễu tâm thần: Là một bệnh nghiêm trọng hơn nhiều, cần phân

biệt với cả hai trạng thái trầm cảm nói trên. Bệnh này có tỷ lệ khoảng

0,1-0,2% tổng số phụ nữ sau khi sinh.

Những triệu chứng thường bắt đầu vào cuối tuần thứ nhất, đôi khi vào

tuần thứ hai sau sinh nhưng ít khi muộn hơn. Người phụ nữ tỏ ra sợ hãi,

bứt rứt, đôi khi cuồng với những ý nghĩ hoang tưởng hoặc ảo giác. Bệnh

nhân phản ứng một cách không bình thường với cả người thân trong gia

đình. Dần dần càng bộc lộ rõ có rối nhiễu tâm thần và nhân cách của

người bệnh, có thể trở nên nguy hiểm cho chính bệnh nhân và trẻ sơ

sinh. Trường hợp này, nên đưa bệnh nhân vào điều trị tại khoa tâm thần

hoặc bệnh viện và nên cùng với con. Bệnh rối nhiễu tâm thần như thế

không thể phân biệt được với các bệnh rối nhiễu tâm thần khác, tuy

nhiên thời điểm bệnh bộc lộ ra rõ ràng là không trùng hợp. Điều này có

thể khẳng định được nhờ thực tế cũng người phụ nữ ấy ở kỳ thai nghén

sau lại càng có nhiều nguy cơ tái phát rối nhiễu tâm thần sau sinh.

Những phụ nữ này cũng tăng nguy cơ bị rối nhiễu tâm thần trong các

hoàn cảnh nhiều stress khác.

Nhiệm vụ của người chăm sóc là cảnh giác và chẩn đoán kịp thời; cần

quan tâm đến tiền sử bị rối nhiễu tâm thần của người phụ nữ để đề

phòng những bệnh có thể xảy ra. Khi đã có những dấu hiệu rõ ràng của

bệnh rối nhiễu tâm thần thì cần đưa bệnh nhân đi bệnh viện hoặc phòng

khám để được hỗ trợ và điều trị.

Để phòng và tránh những rối loạn trên, vai trò của gia đình đặc biệt là

người chồng là hết sức quan trọng. Người chồng cũng như mọi thành

viên trong gia đình cần quan tâm chia sẻ bớt những sự nhọc nhằn của

người phụ nữ sau sinh trong việc chăm sóc con cũng như cùng người

phụ nữ vượt qua những thay đổi để sắp xếp hoà nhập lại với cuộc sống

và công việc của mình.

Theo giaoducsuckhoe.net