Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp lồng ghép các chuyên đề Seminar nhằm góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, tỉnh Nghệ An

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

MỘT SỐ BIỆN PHÁP LỒNG GHÉP CÁC CHUYÊN ĐỀ SEMINAR NHẰM GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT TỔ, NHÓM CHUYÊN MÔN TẠI TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 2, TỈNH NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LĨNH VỰC: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Năm học: 2022 - 2023

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 2

MỘT SỐ BIỆN PHÁP LỒNG GHÉP CÁC CHUYÊN ĐỀ SEMINAR NHẰM GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT TỔ, NHÓM CHUYÊN MÔN TẠI TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 2, TỈNH NGHỆ AN

ĐỀ CƢƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LĨNH VỰC: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Các tác giả:

- Nguyễn Đình Đức - Điện thoại: 0982.999.543

- Nguyễn Thị Thìn - Điện thoại: 0326.712.280

- Hoàng Nguyên Tuấn - Điện thoại: 0989.804.939

Đơn vị công tác: Trƣờng THPT Quỳnh Lƣu 2 – Nghệ An

Năm học: 2022 - 2023

MỤC LỤC

Nội dung Trang

PHẦN 1. ÐẶT VẤN ÐỀ 1

1. Lý do chọn Đề tài SKKN 1

2. Mục đính và nội dung nghiên cứu 1

3. Phƣơng pháp nghiên cứu 2

4. Thời gian nghiên cứu và thực nghiệm 2

5. Những đóng góp của Đề tài 2

PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 3

I. Cơ sở khoa học 3

1. Cơ sở lý luận 3

1.1. Vị trí của tổ chuyên môn 3

1.2. Chức năng tổ chuyên môn 3

1.3. Nhiệm vụ tổ chuyên môn 4

1.4. Sinh hoạt tổ chuyên môn 4

1.5. Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng hoạt động tổ chuyên môn 4

5 1.6. Vai trò của việc xây dựng Seminar chuyên đề trong việc nâng cao quả hoạt động của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn

2. Cơ sở thực tiễn 6

7 3. Thực trạng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tại trƣờng THPT Quỳnh Lƣu 2 khi chƣa áp dụng Đề tài

3.1. Nội dung sinh hoạt tổ, nhóm hàng tháng 7

3.2. Hình thức sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn 8

3.3. Kết quả đạt được 8

II. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 9

9 1. Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2. Xây dựng giáo án Seminar chuyên đề mẫu 21

3. Triển khai tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu 21

4. Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trƣờng 24

27 5. Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có sự lồng ghép Seminar chuyên đề tại các tổ, nhóm

29 6. Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Seminar

7. Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trƣờng 30

34 III. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất

1. Mục đích khảo sát 34

2. Nội dung và phƣơng pháp khảo sát 34

2.1. Nội dung khảo sát 34

2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá 36

3. Thời gian khảo sát 36

4. Đối tƣợng khảo sát 36

37 5. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất

IV. Thực nghiệm 39

1. Mục đích thực nghiệm 39

2. Tổ chức thực nghiệm 39

3. Đánh giá kết quả thực nghiệm 39

4. Kết luận về thực nghiệm 40

PHẦN 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 42

I. Quá trình xây dựng Đề tài 42

II. Ý nghĩa của Đề tài 42

1. Ý nghĩa lý luận 42

2. Ý nghĩa thực tiễn 42

III. Kiến nghị, đề xuất 42

1. Đối với BGH 42

2. Đối với GV 43

3. Đối với tổ trƣởng 43

4. Đối với chuyên môn nhà trƣờng 44

TÀI LIỆU THAM KHẢO 45

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Cụm từ

BGH Ban Giám hiệu

GV Giáo viên

HS Học sinh

THPT Trung học phổ thông

GDPT Giáo dục phổ thông

THCS Trung học cơ sở

PPDH Phương pháp dạy học

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn Đề tài

Nói đến hoạt động chuyên môn trong trường THPT thì không thể không nói đến hoạt động của tổ chuyên môn, vì tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn là điểm mấu chốt để nâng cao chất lượng giáo dục.

Như vậy, làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn? Thực tế trong nhà trường cho thấy có tổ chuyên môn hoạt động rất mạnh, nhưng vẫn còn một số tổ chuyên môn hoạt động một cách thụ động, ỷ lại. Những tồn tại ở các tổ này là: ít bàn về chuyên môn, chưa biết sử dụng phương pháp nào phù hợp với bài dạy của phân môn mình đảm nhiệm, chỉ tập trung vào sự vụ hành chính... Bên cạnh đó, tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như GV bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên (GV) theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho GV trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, không khí thường trầm lắng, GV ít phát biểu ý kiến; những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận.

Để thực hiện tốt chương trình GDPT 2018, GV và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông cần chủ động tự bồi dưỡng, có kế hoạch phát triển năng lực nghề nghiệp tại nhà trường với sự hỗ trợ của của đồng nghiệp. Xuất phát từ những hiện trạng và tính cấp thiết của vấn đề trên, với nhiệm vụ là GV trực tiếp giảng dạy, đồng thời nhận nhiệm vụ quản lý chuyên môn của tổ và nhà trường, để có góc nhìn toàn diện và giúp bản thân, đồng nghiệp hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, chúng tôi nghiên cứu giải pháp với Đề tài: “Một số biện pháp lồng ghép các chuyên đề Seminar nhằm góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, tỉnh Nghệ An”.

2. Mục đính và nội dung nghiên cứu

- Hệ thống hóa được một số vấn đề lý luận về khái niệm: Vị trí của tổ chuyên môn; Chức năng tổ chuyên môn; Nhiệm vụ tổ chuyên môn; Sinh hoạt tổ chuyên môn; Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng hoạt động tổ chuyên môn.

- Vai trò của việc xây dựng Seminar chuyên đề trong việc nâng cao chất

lượng hiệu quả hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn.

- Đề xuất được một số biện pháp xây dựng Seminar chuyên đề trong việc nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2.

3. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu lý luận.

- Khảo sát ý kiến GV và cán bộ quản lý giáo dục.

- Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn.

- Phỏng vấn, điều tra.

4. Thời gian nghiên cứu và thực nghiệm

Đề tài được nghiên cứu, khảo sát và thực nghiệm tại các trường THPT trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu và thị xã Hoàng Mai, trong các năm học 2021-2022 và 2022-2023.

5. Những đóng góp của Đề tài

Đề tài không chỉ góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả của sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn, mà còn giúp GV và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông phát triển năng lực nghề nghiệp tại nhà trường với sự hỗ trợ của của đồng nghiệp. Khi thực hiện thực nghiệm Đề tài tại các buổi sinh hoạt chuyên môn, tôi nhận thấy được chuyển biến rõ rệt từ chất lượng các buổi sinh hoạt tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, và những thành tích đạt được của các tổ chuyên môn là minh chứng cho sự hiệu quả của Đề tài.

PHẦN 2: NỘI DUNG

I. Cơ sở khoa học

1. Cơ sở lí luận

1.1. Vị trí của tổ chuyên môn

Theo Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, cơ cấu tổ chức của trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học gồm có:

a) Hội đồng trường đối với trường công lập, Hội đồng quản trị đối với trường tư thục, Hội đồng thi đua và khen thưởng, Hội đồng kỷ luật, Hội đồng tư vấn khác, các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các bộ phận khác (nếu có).

b) Các tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam, Công đoàn, Đoàn thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và các tổ chức xã hội.

Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường THCS, THPT. Trong trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp các các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, chương trình giáo dục và các hoạt động giáo dục và các hoạt động khác hướng tới mục tiêu giáo dục.

1.2. Chức năng tổ chuyên môn

- Giúp Hiệu trưởng điều hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên

quan đến dạy và học.

- Trực tiếp quản lý GV trong tổ theo nhiệm vụ quy định.

Tổ chuyên môn là đầu mối để Hiệu trưởng quản lý nhiều mặt, nhưng chủ

yếu vẫn là hoạt động chuyên môn, tức là hoạt động dạy học trong trường.

Tổ trưởng chuyên môn bản thân phải là người năng động, có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho GV trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỉ luật GV thuộc tổ mình quản lý.

Do đó, tổ trưởng chuyên môn phải phải luôn rèn luyện phẩm chất đạo đức, năng lực, trình độ, học tập kinh nghiệm chuyên môn; có uy tín đối với đồng nghiệp, học sinh, gương mẫu trong các hoạt động. Tổ trưởng chuyên môn phải là người có khả năng tập hợp GV trong tổ, biết lắng nghe, tạo sự đoàn kết trong tổ, gương mẫu, công bằng, kiên trì, khéo léo trong giao tiếp, ứng xử.

1.3. Nhiệm vụ tổ chuyên môn

Nhiệm vụ của tổ chuyên môn quy định theo Điều lệ trường THCS, THPT

của Bộ Giáo dục và Đào tạo:

Điều 14. Tổ chuyên môn

1. Hiệu trưởng, các phó Hiệu trưởng, GV, viên chức thư viện, viên chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học hoặc nhóm môn học ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ vào đầu năm học.

2. Tổ chuyên môn có những nhiệm vụ sau:

a) Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường.

b) Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại

các thành viên của tổ theo các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

c) Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với GV.

3. Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần.

1.4. Sinh hoạt tổ chuyên môn

Sinh hoạt tổ chuyên môn là một hoạt động chuyên môn không thể thiếu trong hoạt động của nhà trường; là dịp để trao đổi chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn sẽ xuất hiện nhiều ý tưởng, các phương pháp dạy học tích cực để vận dụng vào các tiết học cụ thể. Do vậy, tổ trưởng cần tạo điều kiện để GV nói lên ý tưởng, kinh nghiệm của mình thông qua các cuộc họp tổ chuyên môn. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cần đa dạng, phong phú, có thay đổi và phải có chuẩn bị trước về nội dung và cách thức tổ chức thực hiện.

- Việc sinh hoạt tổ chuyên môn thực hiện theo định kì quy định trong Điều lệ trường THCS, THPT (2 tuần/lần; thời gian do Hiệu trưởng quy định và tuỳ yêu cầu về tính chất, nội dung công việc).

- Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn thực hiện theo nhiệm vụ quy định (tránh việc sinh hoạt chỉ để giải quyết sự vụ, sự việc và hoặc mang tính hành chính).

1.5. Tiêu chuẩn đánh giá chất lƣợng hoạt động tổ chuyên môn

Tổ chuyên môn của nhà trường hoàn thành các nhiệm vụ theo quy định.

a) Có kế hoạch công tác và hoàn thành các nhiệm vụ theo quy định tại Điều

lệ trường trung học;

b) Sinh hoạt ít nhất hai tuần một lần về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và

các hoạt động giáo dục khác;

c) Hằng tháng, rà soát, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ được phân

công.

1.6. Vai trò của việc xây dựng Seminar chuyên đề trong việc nâng cao quả hoạt động của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn

Seminar được hiểu theo nghĩa Tiếng Việt là một dạng hội thảo, nghiên cứu chuyên đề hoặc đơn giản là một buổi báo cáo kết quả chuyên đề học tập, mà trong đó người báo cáo chính là người phải chủ động hoàn toàn mọi bước từ khâu chuẩn bị tài liệu học tập, trình bày nội dung và đưa dẫn chứng.

Tiếp đó là trao đổi, thảo luận với các thành viên khác và sau cũng phải tự rút ra được kết luận về nội dung học hay vấn đề khoa học vừa đề cập đến. Cuối cùng là đề xuất các phương án hoặc hướng đi mới để phát triển mở rộng nội dung.

Đây được đánh giá là một trong phương pháp thú vị để có thể trình bày quan điểm của mình đến với mọi người hay giới thiệu các phương pháp dạy học tích cực tới các đồng nghiệp trong tổ/nhóm chuyên môn. Đồng thời bạn sẽ có cơ hội được gặp và xây dựng các mối quan hệ tích cực cũng những thành viên trong những người đang lắng nghe phần trình bày của bạn.

Seminar được coi là một trong những phương thức hiệu quả nhất để giúp người làm marketing hoặc những người leader một đội nhóm, giảng viên, GV, sinh viên… Có thể truyền đạt một lượng lớn kiến thức của mình đến với đọc giả, học sinh, sinh viên mà không phải tốn quá nhiều công sức. Ngoài ra, Seminar còn là một hình thức lan tỏa thông tin một cách truyền miệng cực kì hữu dụng cho những kiến thức cần truyền tải của một chuyên đề hay một sản phẩm khoa học nào đó.

Chính vì vậy trong sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn việc xây dựng chuyên đề Seminar là thật sự cần thiết. Vì mỗi buổi Seminar là một sự chuẩn bị nội dung chu đáo, các kinh nghiệm chuyên môn của thầy cô giáo để trao đổi với đồng nghiệp. Đó có thể là các chuyên đề về nội dung trong chương trình SGK, đó có thể là kinh nghiệm xử lý các tình huống sư phạm, đó có thể là kinh nghiệm trong cuộc sống... Qua các buổi Seminar, các đồng nghiệp sẽ gắn kết hơn và có thêm nhiều kiến thức mới để phát triển năng lực nghề nghiệp của bản thân.

Vận dụng sáng tạo PPDH Seminar để nêu vấn đề trong họp tổ/nhóm chuyên môn là hoàn toàn phù hợp với yêu cầu phát triển năng lực nghề nghiệp GV THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Thực tế hiện nay Seminar được sử dụng khá rộng rãi tại các trường đại học, đối với sinh viên thì các buổi Seminar được tiến hành thường xuyên. Sử dụng hình thức Seminar trên là đúng tinh thần của chương trình giáo dục phổ thông mới để tạo ra những người GV đáp ứng được yêu cầu thực tiễn hiện nay .

Như vậy, thực chất của phương pháp Seminar phát triển năng lực nghề nghiệp GV tạo ra tình huống có vấn đề, từ đó tổ chức, điều khiển hoạt động của tổ/nhóm chuyên môn giúp các thành viên độc lập, giải quyết các vấn đề liên quan đến chuyên môn dưới sự góp ý và hỗ trợ từ tổ/nhóm và các đồng nghiệp.

Phương pháp Seminar giúp GV tự tin thuyết trình và nêu quan điểm chuyên môn của bản thân trước đám đông, điều mà đa số GV ngày nay còn yếu, ngoài ra còn rèn cho GV biết sống trong tập thể, nói và lắng nghe người khác nói. Đó là tiền đề để xây dựng một xã hội tốt đẹp. Qua sinh hoạt nhóm, tình đoàn kết sẽ được tăng lên nhờ thông hiểu nhau. Từ đó, các thành viên trong nhóm sẽ biết tuân thủ các quy định, trước hết là của nhóm.

2. Cơ sở thực tiễn

Thực tế trong nhà trường cho thấy có tổ chuyên môn hoạt động rất mạnh nhưng vẫn còn tổ chuyên môn hoạt động một cách thụ động, ỷ lại với những tồn tại như: ít bàn về chuyên môn, cách sử dụng phương pháp nào phù hợp với bài dạy của phân môn sắp dạy,...mà chỉ tập trung vào việc sinh hoạt cho đủ số lần trên tháng theo quy định.

Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như GV bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho GV theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.

Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho GV trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, không khí thường trầm lắng, GV ít phát biểu ý kiến; những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác chuyên môn còn thiếu và

chưa đồng bộ; phòng đặc thù chưa được trang bị đầy đủ…

3. Thực trạng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tại trƣờng THPT Quỳnh Lƣu 2 khi chƣa áp dụng Đề tài

3.1. Nội dung sinh hoạt tổ, nhóm hàng tháng

Các hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn phần nhiều tập trung vào việc triển khai các văn bản chỉ đạo về chuyên môn của cấp trên, phổ biến các kế hoạch, kiểm điểm thi đua,… Nội dung sinh hoạt chuyên đề chiếm tỉ lệ thấp trong nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn. Việc xác định các nội dung sinh hoạt chuyên đề chưa thật sát với những vấn đề GV còn vướng mắc, gặp khó khăn, trong thực tế giảng dạy hiện nay như: vấn đề sử dụng hợp lí sách giáo khoa trong dạy học, vấn đề về cải tiến, đổi mới các phương pháp và kĩ thuật dạy học sao cho có hiệu quả, vấn đề dạy học 6

tích hợp, lồng ghép, sáng tạo đồ dùng dạy học, kiểm tra đánh giá học sinh, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, đặc biệt là việc áp dụng có hiệu quả phương pháp dạy học tích cực vào các hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực của học sinh.

Các GV tham gia buổi họp đầy đủ nhưng không hào hứng và trong cuộc họp tổ nặng về triển khai các nội dung hành chính, thời gian bàn về chuyên môn dường như rất ít, nếu có cũng chỉ là phân công nhiệm vụ chuyên môn cho các GV như dạy thao giảng, làm ma trận đề... Các GV cũng cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được nhưng không mấy hào hứng nên hiệu quả không cao.

Các hoạt động được yêu cầu làm theo nhóm còn mang tính đối phó, chưa

thật sự hiệu quả.

Hầu hết các GV còn có tâm lí nặng nề trong việc tiếp thu kiến thức mới vì các GV được phân công tập huấn còn chưa mạnh dạn chia sẻ và lan tỏa nội dung mình lĩnh hội được sau mỗi khóa tập huấn. Chính điều đó ảnh hưởng lớn đến chất lượng và phát triển năng lực nghề nghiệp của GV.

Một số tổ không thực hiện đầy đủ, cắt xén thời gian, không đảm bảo thời lượng dẫn đến nội dung sinh hoạt không đảm bảo; giáo viên khi gặp khó khăn trong chuyên môn không được giúp đỡ kịp thời; các văn bản chỉ đạo không được tìm hiểu kĩ càng dẫn đến thực hiện không tốt, ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy của giáo viên và người phải chịu thiệt thòi chính là HS.

Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho GV theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; đặc biệt chưa chủ động xây dựng tốt kế hoạch hoặc chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.

Khi tổ sinh hoạt thì chỉ có thư ký ghi chép một cách qua loa để có biên bản đảm bảo hồ sơ tổ. Các thành viên trong tổ thi sinh hoạt hời hợt không trao đổi, không có ý kiến, nếu tổ trưởng có triển khai hướng dẫn chỉ đạo một số vấn đề trong kế hoạch nhà trường thì không ghi chép nên sau đó không nhớ để thực hiện.

3.2. Hình thức sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn

Sinh hoạt chuyên môn ở các nhà trường hiện nay thường diễn ra theo hai

hình thức: tổ chức theo các chuyên đề và dự giờ trao đổi kinh nghiệm về bài học.

Ở hình thức thứ nhất, sinh hoạt chuyên môn bao gồm việc triển khai học tập các văn bản chỉ đạo về chuyên môn của cấp trên, tập huấn phương pháp dạy học và thường do BGH triển khai. Bên cạnh đó là việc tổ chức trao đổi, thảo luận, học tập các nội dung cụ thể gắn với nhiệm vụ năm học và đặc điểm tình hình cũng như điều kiện thực tế của mỗi nhà trường như: Nâng cao chất lượng hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp, kinh nghiệm dạy một dạng bài, kiểu bài nào đó, kinh nghiệm bồi

dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém... Những nội dung này thường được giao cho các GV có kinh nghiệm và năng lực chuyên môn tốt xây dựng thành các báo cáo chuyên đề hay sáng kiến kinh nghiệm.

Đối với hình thức thứ hai là dự giờ trao đổi kinh nghiệm về bài học, các nhà trường tổ chức thường xuyên hơn. Trong mỗi buổi dự giờ có sự tham gia của BGH, tổ trưởng và hầu hết GV trong tổ. Sau dự giờ tổ chuyên môn tiến hành thảo luận rút kinh nghiệm và đánh giá xếp loại tay nghề GV dạy.

Cả hai nội dung trên nhiều trường đã thực hiện khá tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Tuy vậy, sinh hoạt chuyên môn hiện nay còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải thay đổi.

3.3. Kết quả đạt đƣợc

Chất lượng các buổi sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn chưa cao. Nội dung sinh hoạt chuyên đề chưa được chú trọng, nhất là việc phổ biến áp dụng các sáng kiến kinh nghiệm còn nhiều hạn chế. Các báo cáo chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm được nghiệm thu xong để đấy. Đối với công tác dự giờ và đặc biệt là việc trao đổi rút kinh nghiệm tiết học GV cũng không mấy hứng thú nên buổi thảo luận thường trầm lắng, ít ý kiến phát biểu.

Tổ thực hiện sinh hoạt chuyên môn còn mang tính đảm bảo số lượng và chất lượng chưa có tinh thần học tập, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ. Khi cùng thảo luận một nội dung thì hiện tượng đồng ý không đưa ra ý kiến, không phát biểu góp ý tham gia cho tiết dạy. Còn nhiều GV không chịu học hỏi, không đưa ra những ý kiến trao đổi của mình mà còn dựa vào các ý kiến của các GV có kinh nghiệm rồi tán thành, đồng ý.

Hoạt động sinh hoạt chuyên môn mang tính màn biểu diễn, làm mẫu, được tập duyệt nhiều lần trước khi cho GV dự giờ, dẫn đến hầu hết học sinh mất đi sự hứng thú, tự nhiên trong hoạt động học tập. GV thường coi hoạt động dạy thao giảng chỉ là tiết dạy mẫu, lý tưởng, ít có nội dung bàn luận, phản biện yếu tố đề tìm giải pháp ưu việt hơn. Đôi khi, chính sự tham gia của những người dự giờ làm tác động ảnh hưởng đến hoạt động học tập của học sinh. Đa số GV dự tập trung chuyên sâu soi xét nhìn nhận hoạt động của người dạy, theo những khuôn mẫu nhất định, ít quan tâm đến quy trình hoạt động của học sinh và hiệu suất cao hoạt động trên học sinh.

II. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

1. Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

Việc lựa chọn nội dung sinh hoạt chuyên đề có ý nghĩa hết sức quan trọng, nó quyết định đến chất lượng của các buổi sinh hoạt chuyên đề. Lựa chọn chuyên đề nghiên cứu phải xuất phát từ việc đặt ra các câu hỏi quan trọng, các

câu hỏi đó phải liên quan mật thiết đến công việc hiện tại của GV, mang tính thực tế cao và đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi một cách khoa học. Nghiên cứu để xây dựng các chuyên đề sinh hoạt chuyên môn khác với các nghiên cứu khoa học thông thường ở chỗ người nghiên cứu không phải tách ra khỏi đối tượng nghiên cứu mà là một phần của đối tượng nghiên cứu, đồng thời những nghiên cứu này là chủ đề bồi dưỡng GV.

Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn trong một năm học cần phải đặt trong mối quan hệ tổng thể về mục tiêu và nội dung bồi dưỡng của kế hoạch dài hơn, 3 năm hoặc 5 năm. Có thể xây dựng thành ma trận các chuyên đề sinh hoạt tổ chuyên môn trong 3 hoặc 5 năm.

Tổ trưởng phải nắm bắt những công việc đã làm để nhận xét, đánh giá được về những mặt mạnh, mặt yếu, rút ra những kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo của tổ. Sau đó, tổ trưởng đưa ra dự thảo kế hoạch hoạt động cụ thể của tổ mình (dựa trên kế hoạch của nhà trường, của bộ phận chuyên môn, đoàn thể...), từ đó xây dựng các chuyên đề Seminar hàng tháng.

Chuyên đề là vấn đề chuyên môn được nghiên cứu sâu cả về lí luận và thực tiễn, được xem xét toàn diện và thực hiện trong một thời gian tương đối dài, các biện pháp đưa ra phải được kiểm chứng trước khi báo cáo và áp dụng chuyên đề thường xuất phát từ yêu cầu thực tiễn công tác như dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, dạy học theo nhóm đối tượng học sinh, ứng dụng CNTT trong dạy học, sử dụng thiết bị dạy học, làm mới đồ dùng dạy học… Hạn chế những chuyên đề nặng về lý luận, khó triển khai trong thực tế. Chuyên đề phải có báo cáo bằng văn bản, có thể được dạy minh họa tùy theo nội dung. Các chuyên đề dự định làm trong năm học phải được xây dựng, dự kiến từ đầu năm học, phân công người thực hiện. Mỗi tháng nên chỉ tiến hành một chuyên đề Seminar để GV có thời gian chuẩn bị nội dung tốt nhất và các thành viên trong tổ cũng có thời gian nghiên cứu về chuyên đề để buổi Seminar diễn ra thành công trên tinh thần bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.

* Cách tiến hành lựa chọn chuyên đề sinh hoạt chuyên môn:

- Tổ trưởng tập trung các thành viên tham dự, nêu mục đích, nội dung buổi

sinh hoạt.

- Tổ trưởng trình bày nội dung các chuyên đề bằng văn bản.

- Giáo viên trong tổ thảo luận lựa chọn chuyên đề.

- Thống nhất những chuyên đề Seminar được lựa chọn lồng ghép trong sinh

hoạt chuyên môn và có thể áp dụng vào công tác giảng dạy.

Hình ảnh sinh hoạt chuyên môn của tổ Toán- Tin, trường THPT Quỳnh Lưu 2

với nội dung lựa chọn chuyên đề sinh hoạt hàng tháng

Hình ảnh sinh hoạt chuyên môn của tổ Văn, trường THPT Quỳnh Lưu 2

với nội dung lựa chọn chuyên đề sinh hoạt hàng tháng

* Nguyên tắc lựa chọn nội dung sinh hoạt chuyên đề ở tổ chuyên môn:

- Nội dung chuyên đề phải được bắt nguồn từ việc giải quyết các vấn đề

khó hoặc các vấn đề mới phát sinh trong thực tế giảng dạy;

- Nội dung sinh hoạt chuyên đề cần bám sát vào định hướng đổi mới

PPDH và KTĐG hiện nay;

- Nội dung phải mang tính phổ biến và khả thi; - Đảm bảo nguồn nhân lực và các điều kiện cơ sở vật chất để thực hiện

sinh hoạt chuyên đề Seminar;

- Các vấn đề mới nảy sinh trong việc thực hiện Chương trình Giáo dục phổ

thông 2018.

Một số chuyên đề Seminar được thực hiện:

* Chuyên đề đổi mới việc kiểm tra đánh giá học sinh

Trong quá trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS cần kết hợp một cách hợp lý hình thức tự luận với hình thức trắc nghiệm khách quan, không lạm dụng hình thức trắc nghiệm, tăng cường kiểm tra tự luận; dựa trên chuẩn kiến thức kỹ năng, hướng dẫn HS biết tự đánh giá năng lực của mình.

Thực hiện đúng quy định của Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THPT do Bộ GDĐT ban hành; tổ chức đủ số lần kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm tra học kỳ cả lý thuyết và thực hành.

Tổ chức bồi dưỡng GV về kĩ năng ra đề, soạn đáp án và chấm bài thi, kiểm tra bằng hình thức tự luận, trắc nghiệm bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình GDPT với 3 cấp độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng, từ đó bảo đảm dạy học sát đối tượng HS, khuyến khích tư duy độc lập, sáng tạo; với các bài kiểm tra cuối học kỳ, cuối năm dành tối thiểu 50% làm bài cho các nội dung thông hiểu và vận dụng.

Các cấp quản lí thường xuyên nắm vững tình hình thực hiện của GV về đổi mới KTĐG các môn học và hoạt động giáo dục, lồng ghép nội dung kiểm tra với hoạt động thanh tra chuyên môn đối với trường và GV; duy trì việc đánh giá hiệu quả đào tạo của các khối lớp, từ đó đề ra biện pháp cụ thể để nâng cao chất lượng.

* Chuyên đề công tác phụ đạo học sinh yếu kém

- Có kế hoạch quan tâm học sinh yếu kém trong từng tiết dạy, hệ thống câu

hỏi phù hợp với đối tượng.

- Tổ chức phụ đạo học sinh yếu kém ngay từ đầu năm học.

- Phấn đấu kéo giảm tỷ lệ học sinh yếu kém không quá 5%.

* Chuyên đề nâng cao chất lượng giờ dạy GV thông qua các tiết dự giờ,

thao giảng, tiết nghiên vứu bài học (NCBH)

Nâng cao chất lượng giờ dạy là mục tiêu của các GV, tổ chuyên môn và nhà trường. Điều này được thực hiện qua nhiều biện pháp khác nhau. Kỹ năng sư phạm của GV có ảnh hưởng lớn đến việc chất lượng giờ dạy. Ở các buổi sinh hoạt tổ có thể trao đổi, góp ý, giúp nhau sửa chữa những tồi tại, những nhược điểm như phong cách lên lớp, ngôn ngữ diễn đạt, trình bày bảng của GV. Hoạt động này nhằm hoàn thiện kỹ năng sư phạm của nhiều GV, trong khi góp ý sau tiết dự giờ, thao giảng thường hướng tới từng cá nhân cụ thể.

Dự giờ là hoạt động quan trọng đối với việc phát triển chuyên môn của mỗi GV. Dự giờ sẽ giúp cho GV được dạy chủ động, tích cực hơn trong bài giảng của mình. Dù thế nào đi nữa thì mỗi khi có người đến dự giờ, các GV đều chuẩn bị bài kĩ hơn, đôi khi còn có sự trao đổi về bài dạy trước khi lên lớp, đây là một việc làm hết sức có ý nghĩa đối với mỗi GV. Khi có người đến dự giờ, lớp học cũng diễn ra sôi nổi hơn, ý thức học tập của HS tốt hơn, đây là điều kiện tốt nhất để GV phát huy tính sáng tạo của HS. Việc dự giờ còn giúp cho GV đi dự giờ học tập, rút kinh nghiệm từ tiết dạy của đồng nghiệp, thông qua việc xử lí tình huống của đồng nghiệp, GV sẽ khắc phục được những thiếu sót trong quá trình giảng dạy... Bởi vậy, ngoài mục đích đánh giá năng lực của GV thì điều quan trọng là các tổ, nhóm cần tổ chức tốt việc góp ý, rút kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy, về kiến thức, về phong cách lên lớp, về tổ chức lớp học.

Tổ chuyên môn cần tăng cường quản lý, định hướng tổ chức dự giờ, thao giảng coi đây là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giờ dạy... Tổ chức thao giảng phải có ít nhất 2/3 thành viên của tổ, nhóm tham dự; phải có mục tiêu, rút ra được những kinh nghiệm. Dự giờ rồi đánh giá, rút kinh nghiệm giờ dạy là việc làm thường xuyên của tổ chuyên môn, nếu được tổ chức tốt sẽ xóa bỏ được tình trạng còn có GV chưa tự giác, tích cực dự giờ đồng nghiệp hoặc tâm lí cho rằng đi dự giờ là kiểm tra tiết dạy của GV. Cần tránh dự giờ để đối phó nhằm đạt chỉ tiêu số lượng theo quy định. Nên tăng cường các tiết dạy mẫu và quan tâm dự giờ các tiết ôn tập, trả bài cho HS.

Khi đánh giá, rút kinh nghiệm các tiết dạy cần thẳng thắn, chân tình với tinh thần giúp nhau cùng tiến bộ, phải đánh giá thực chất, nêu ra được những điểm mạnh, những hạn chế của người dạy về kiến thức, kỹ năng, thái độ, về nội dung, phương pháp, phong cách. Cần phê phán lối dạy đọc chép, dạy chay trong khi có và cần sử dụng đồ dùng dạy học. Đối với những tiết học mà GV gặp nhiều khó khăn thì cần trao đổi kỹ, có thể tổ chức cho một GV có kinh nghiệm trong nhóm dạy mẫu tiết đó để cùng nhau học hỏi. Các giờ được dự cần được xếp loại và lưu lại ý kiến cũng như kết quả xết loại; đối với tiết dạy được thanh tra hoặc dùng để xếp loại GV cần lưu cả phiếu đánh giá giờ dạy.

Đánh giá giờ dạy phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Chẳng hạn khi phân tích khía cạnh rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức của học sinh, các GV đã

lưu ý đến đặc điểm môn học. Đối với các môn khoa học xã hội, GV thấy hạn chế của nhiều học sinh trong viết và trình bày bài; bài viết thường dài dòng, không rõ ý, chữ viết xấu, viết sai ngữ pháp, trình bày cẩu thả. Do vậy, rèn luyện rèn luyện kỹ năng viết bài, vận dụng kiến thức đã học vào bài viết của mỗi em là rất quan trọng. Cần thay đổi cách viết khuôn sáo theo bài mẫu, ít sáng tạo. Trong dạy học cần chấm dứt tình trạng đọc chép, cần hạn chế việc ghi nhớ máy móc, ghi nhớ nhiều số liệu, nhiều sự kiện; trong các tiết ôn tập chú ý rèn luyện hành văn; chấm trả bài cần kỹ hơn, chỉ lỗi cụ thể từng em để giúp các em sửa chữa. Đối với các môn khoa học tự nhiên thì lại chú trọng đến việc giúp học sinh vận dụng kiến thức vào giải các bài tập ở các cấp độ khác nhau tùy theo yêu cầu. Các tiết luyện tập, ôn tập phải phân loại được hệ thống các các bài tập theo dạng phù hợp. Mỗi dạng bài tập cần chỉ ra định hướng và các bước giải.

Ví dụ: Trong tuần vừa qua tổ trưởng và GV dự giờ một tiết của GV trong tổ sau đó cả tổ phải đưa ra nhận xét thảo luận dựa trên các tiêu chí đánh giá tiết dạy như sau:

- Về nội dung giảng dạy:

+ Nêu những mặt ưu điểm và hạn chế tồn tại của tiết dạy; nêu rõ những hạn chế cần thay đổi cho phù hợp. + Thời lượng phân phối chương trình cho mỗi bài học có phù hợp với thực tế giảng dạy hay không? Thời gian vượt quá định mức cho phép thường là bao nhiêu? + Tâm lý học tập của HS như thế nào? (Hứng thú vì dễ hiểu, phù hợp trình độ hoặc gây chán nản vì khó hiểu). Có bài nào không phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý HS không? + Các GV có thể đánh giá sơ bộ và có so sánh với kết quả học tập của HS ở những năm học trước như thế nào?

- Về phương pháp:

+ Các phương pháp nào trong từng môn đã được sử dụng nhiều và phát huy hiệu quả cao? Các phương pháp dạy học mới nào GV đã sử dụng? Kết quả đạt được? + Việc giảng dạy phương pháp học đổi mới đã được GV tận dụng như thế nào? Có khó khăn gì khi thực hiện các phương pháp đó? + So với cách dạy học theo phương pháp trước đây và phương pháp đổi mới, HS có khó khăn gì? So với nhiều năm trước, thái độ và tinh thần học tập của HS ra sao? + Việc trang bị các phương tiện dạy học và đồ dùng dạy học có được GV lưu tâm sử dụng hay không? Có phương tiện dạy học hiện tại nào mà GV đã sử dụng trong nhà trường?

- Nếu có thời gian, người tổ trưởng có thể giúp đỡ GV trong tổ khối mình

rèn luyện thêm kĩ năng chuyên môn:

+ Phong cách lên lớp mà chúng ta mong muốn là chững chạc, tự tin, làm chủ bài giảng. Chú ý đến giọng nói, cử chỉ đi đứng, động tác tay, ánh mắt, nụ cười,... Mọi cái nên vừa phải, trong lớp tránh đi lại quá nhiều, vung tay quá mạnh. Nói chung, GV cần chú ý đến cả yếu tố phi ngôn ngữ. Tổ chuyên môn nên chọn GV có tác phong lên lớp tốt làm mẫu để các tổ viên học hỏi và xây dựng cho mình một phong cách phù hợp.

+ Ngôn ngữ (nói và viết) là kênh quan trọng để HS lĩnh hội kiến thức. Những GV dạy tốt, cuốn hút HS không chỉ họ có ưu thế về kiến thức và thủ thuật sư phạm mà họ còn sử dụng lời nói chính xác, với âm lượng vừa phải, rõ ràng, truyền cảm, có ngữ điệu. Do vậy, trong sinh hoạt tổ chuyên môn, cần làm cho GV có ý thức rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, khi góp ý các giờ dạy cần chú trọng đến yếu tố này. Làm sao để trên lớp, GV có giọng nói chuẩn, chỉ dùng từ phổ thông, ít trùng lặp, ít sai sót.

+ Ứng dụng CNTT, trình chiếu trong dạy học là cần thiết nhưng không thể thay thế phấn và bảng. Trình bày bảng cùng với trình chiếu nhờ CNTT là kênh thông tin chữ viết-hình ảnh quan trọng tới HS. Trình bày bảng cẩn thận, đẹp, đúng chính tả, ngữ pháp, rõ ràng có ảnh hưởng chẳng những đến chữ viết, đến bài làm của HS, mà còn ảnh hưởng tốt hay xấu đến bệnh về mắt của HS. Một số lời khuyên khi viết bảng là: Chữ viết rõ ràng, đúng chính tả, ngữ pháp, cỡ chữ vừa phải làm sao để HS ở cuối lớp thấy được bình thường; Tên bài, tên tiểu mục nên viết bằng phấn màu khác để học sinh dễ phân biệt; Không nên viết quá nhiều, chữ quá dày; Hạn chế viết tắt, xóa bảng nhiều lần. Trong sinh hoạt chuyên môn, các tổ, nhóm cần lưu ý để GV rèn luyện kỹ năng trình bày bảng khoa học, chuẩn xác, chữ viết đẹp sẽ góp phần hình thành nhân cách cho học sinh.

+ Ngoài ra, kỹ năng phối hợp linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học: cá nhân, nhóm, lớp; chính khóa và ngoại khóa, tham quan thực tế... Tích cực sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học; Tự làm đồ dùng dạy học; Thống nhất mức độ ứng dụng CNTT trong từng tiết dạy theo yêu cầu từng bài giảng cũng là các nội dung sinh hoạt tổ, nhóm nhằm rèn luyện kỹ năng sư phạm của GV. GV sử dụng hợp lý sách giáo khoa khi giảng bài trên lớp, tránh tình trạng yêu cầu HS ghi chép quá nhiều, dạy học thuần túy theo lối đọc – chép; chú trọng phát huy tính tích cực, hứng thú trong học tập của HS và vai trò chủ đạo của GV trong quá trình dạy học.

+ GV sử dụng ngôn ngữ chuẩn xác, trong sáng, sinh động, dễ hiểu; tác phong thân thiện, khuyến khích, động viên HS học tập; chú trọng tổ chức hợp lý cho HS làm việc cá nhân và theo nhóm; rèn luyện kỹ năng tự học, tạo điều kiện cho HS tự nghiên cứu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo.

+ Tăng cường sử dụng hợp lý CNTT trong đổi mới phương pháp giảng dạy, khuyến khích GV sọan bài giảng điện tử để giảng dạy và tham gia cuộc thi sọan kế hoạch bài dạy điện tử E-Learning; khai thác tối đa hiệu năng các thiết bị dạy học, phương tiện nghe nhìn, phòng học bộ môn; coi trọng thực hành, thí nghiệm; bảo đảm cân đối giữa việc truyền thụ kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho HS theo chuẩn kiến thức – kỹ năng của Chương trình giáo dục phổ thông; chú trọng liên hệ thực tế trong giảng dạy phù hợp với nội dung từng bài học.

+ Tăng cường tổ chức các họat động ngoại khóa, họat động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo nội dung của phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực” nhằm đảm bảo tính linh họat về hình thức dạy học, hình thức kiểm tra, đánh giá, rèn luyện kĩ năng họat động xã hội cho HS.

+ Tổ chức, chỉ đạo chặt chẽ công tác đổi mới PPDH thông qua công tác bồi dưỡng GV và dự giờ thăm lớp của GV; tổ chức trao đổi kinh nghiệm ở các tổ chuyên môn, hội thảo cấp trường, cụm trường, hội thi GV giỏi các cấp; chú trọng phát hiện, nhân rộng gương điển hình về đổi mới PPDH.

+ Tổ chức cho GV nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, sáng kiến cải tiến; quan tâm xây dựng đội ngũ GV cốt cán trong mỗi bộ môn, hình thành mạng lưới GV cốt cán thường xuyên hỗ trợ, giúp đỡ GV còn hạn chế trong chuyên môn. Để thực hiện có hiệu quả họat động này.

* Chuyên đề hướng dẫn dạy học môn học theo chương trình GDPT mới

- Những điểm mới của chương trình GDPT mới: về mục tiêu giáo dục, kế

hoạch và nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục:

+ Về mục tiêu giáo dục: Các văn kiện của Đảng và Nhà nước về đổi mới chương trình, SGK GDPT như Nghị quyết 29, Nghị quyết 88 và Quyết định 404 đều xác định mục tiêu đổi mới chương trình GDPT là góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện phẩm chất năng lực của người học. Nói một cách vắn tắt, nếu như một chương trình đặt mục tiêu truyền thụ kiến thức đơn thuần trả lời cho câu hỏi “Học xong chương trình, học sinh BIẾT được những gì?” thì một chương trình đặt mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực của người học sẽ phải trả lời câu hỏi: “Học xong chương trình, học sinh LÀM được những gì?”.

+ Về kế hoạch và nội dung giáo dục:

Cấp THPT thực hiện dạy học 1 buổi/ ngày, mỗi buổi không bố trí quá 5 tiết học. Khuyến khích các trường THPT đủ điều kiện thực hiện dạy 2 buổi/ngày theo hướng dẫn của Bộ giáo dục và Đào tạo.

Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn, Toán; Ngoại ngữ; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Nội dung giáo dục của địa phương.

Các môn học được lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp:

- Nhóm môn Khoa học xã hội: Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật.

- Nhóm môn Khoa học tự nhiên: Vật lí, Hóa học, Sinh học.

- Nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật: Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật. Học sinh chọn 5 môn học tử 3 nhóm môn học trên, mỗi nhóm tử 3 nhóm môn học trên, mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn.

+ Về phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục:

Các môn học và hoạt động giáo dục trong nhà trường áp dụng các phương pháp tích cực hóa hoạt động của người học, trong đó GV đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn hoạt động của học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã được tích lũy được để phát triển.

Trong chương trình GDPT mới, việc đánh giá học sinh sẽ có những thay đổi căn bản. Căn cứ đánh giá là các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực được quy định trong chương trình tổng thể và chương trình môn học, hoạt động giáo dục.

* Cấu trúc của kế hoạch bài dạy theo chƣơng trình GDPT mới

Kế hoạch bài dạy trước hết tuân thủ theo các chức năng điều khiển quá trình

dạy học, nói chung bao gồm các phần sau đây:

(1): Mục tiêu của bài học

(2): Phương pháp và kĩ thuật dạy học

(3): Phương tiện dạy học

(4): Tiến trình dạy học

(5): Củng cố và giao bài tập về nhà

Cấu trúc khái quát của kế hoạch bài dạy với các phần nêu trên sẽ có dạng

như dưới đây:

A. Mục tiêu

a) Năng lực được củng cố, phát triển

b) Mục tiêu về kiến thức, kĩ năng

c) Mục tiêu về vận dụng kiến thức, kĩ năng

B. Tiêu chí đánh giá

C. Phƣơng pháp, kĩ thuật và phƣơng tiện dạy học

- Phương pháp dạy học:...

- Kĩ thuật dạy học:...

- Phương tiện dạy học:...

D. Giới thiệu nội dung bài học

-....

E. Tiến trình dạy học

Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ VÀ GỢI ĐỘNG CƠ (thời gian:...)

a) Kiểm tra bài cũ:...

b) Gợi động cơ:...

Hoạt động 2: TÊN HOẠT ĐỘNG 2 (thời gian:...)

a) Mục tiêu:...

b) Sản phẩm:...

c) Nội dung hoạt động:...

d) Tổ chức dạy học (Dạng 1)

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

Trước hoạt động ... ...

Trong hoạt động ... ...

Sau hoạt động ... ...

Hoạt động 3: TÊN HOẠT ĐỘNG 3( thời gian:...)

a) Mục tiêu:...

b) Sản phẩm:...

c) Nội dung dạy học:...

d) Tổ chức dạy học (Dạng 2)

Hoạt động này được thực hiện theo phương pháp/ kĩ thuật dạy học Tên phương pháp dạy học hoặc tên kỹ thuật dạy học.

Thực hiện bước dạy học của phương pháp /kĩ thuật đã nêu:

Bước 1: ...

Bước 2:...

Bước 3:...

E. Củng cố và hƣớng dẫn học ở nhà (hoặc hƣớng dẫn học ở nhà)

a) Câu hỏi/ bài tập củng cố:...

b) Hướng dẫn học ở nhà:...

Kế hoạch bài dạy ở bậc trung học phổ thông có thể chia làm ba loại sau:

+ Kế hoạch bài dạy lí thuyết;

+ Kế hoạch bài dạy thực hành;

+ Kế hoạch bài dạy chuyên đề;

* Chuyên đề hướng dẫn dạy học bài học hay một chủ đề cụ thể trong

chương trình của môn học

Trong chương trình SGK của các môn học sẽ luôn tồn tại những bài và những nội dung GV còn gặp khó khăn trong việc truyền tải cho HS. Chính vì vậy việc GV cần có sự chia sẻ và giao lưu học hỏi lẫn nhau là một rất cần thiết để nâng cao năng lực nghề nghiệp GV và sự thành công của tiết học. Đồng thời mang lại hứng thú cho học sinh vì mỗi GV có những phương pháp và cách dạy khác nhau nhưng khi học hỏi lẫn nhau sẽ tìm ra những cái hay cái mới trong phương pháp và nội dung truyền tải để đúc kết những kinh nghiệm giảng dạy quý báu.

* Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động học trên lớp trong dạy học cấp

trung học

Việc vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, thiết kế tiến trình dạy học các bài học hoặc chủ đề dạy học đảm bảo các yêu cầu về phương pháp dạy học, cách xây dựng, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá chuỗi các hoạt động học theo sự định hướng phát triển năng lực người học là rất cần thiết đối với GV trong giai đoạn hiện nay.

Trong mỗi bài học, theo logic của quá trình nhận thức, thông thường người học phải trải qua các hoạt động: khởi động nêu vấn đề; hình thành kiến thức bài học; hệ thống hóa kiến thức và luyện tập; vận dụng kiến thức vào thực tiễn và tìm tòi mở rộng.

Trong khuôn khổ của Đề tài, để giúp GV đạt được hiệu quả cao trong quá trình tổ chức hoạt động học cho học sinh, chúng tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm như sau:

- Chia nhóm học tập

- Hướng dẫn học sinh ghi vở

- Kỹ thuật ghi bảng GV

- Tổ chức hoạt động khởi động, nêu vấn đề

- Hệ thống hóa kiến thức bài học

- Kết thúc bài học và hướng dẫn giao nhiệm vụ về nhà

- Hoạt động thực hành thí nghiệm

- Kĩ thuật theo dõi HS đánh giá quá trình học tập

- Sử dụng CNTT trong hỗ trợ tổ chức hoạt động học

Mô tả thiết kế một hoạt động học

Tên hoạt động: (Động từ chỉ hoạt động) - thời gian… phút

a) Mục tiêu

Nêu rõ mục tiêu của hoạt động (khởi động tình huống gì, tìm hiểu hình thành kiến thức nào? hệ thống hóa kiến thức, luyện tập những gì? vận dụng thực tiễn, tìm tòi mở rộng ra sao?)

b) Nội dung

Mô tả tình huống/nội dung cần đạt theo mục tiêu dựa vào CT-SGK về kiến thức, kỹ năng các năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh

+ Câu lệnh chuyển giao nhiệm vụ + yêu cầu sản phẩm

hoạt động

c) Gợi ý tổ chức hoạt động + Hoạt động của HS: ghi chép nhận nhiệm vụ, thực hiện, thảo luận, báo cáo; được hỗ trợ giúp đỡ và tham gia đánh giá bạn khi cần thiết…

(Kỹ thuật dạy học nào?) + Hoạt động của GV: Chuyển giao nhiệm vụ, hướng dẫn thực hiện, theo dõi trợ giúp, nghiệm thu kết quả, tổng hợp/đánh giá/kết luận…

+ Chuẩn bị học liệu (SGK, vở ghi, PHT…), thiết bị dạy học (tranh ảnh, mô hình, thí nghiệm thực/ảo/mô phỏng, video, slide)…

Dự kiến kết quả mong đợi trong hoạt động này.

d) Sản phẩm mong đợi

(Đáp án của câu lệnh) + GV đánh giá quá trình, đánh giá sản phẩm, đánh giá kết

quả

e) Gợi ý đánh giá + HS đánh giá lẫn nhau như thế nào (nếu cần)

Mối liên hệ HĐ của GV, HS và ghi vở học sinh khi tổ chức một hoạt động

Các GV Học sinh Sản phẩm

bƣớc

1 Chuyển giao nhiệm vụ Tiếp nhận nhiệm vụ

+ Câu lệnh + Trao đổi làm rõ

+ Ghi chép Nhiệm vụ học tập được ghi trong vở học sinh

2 Học cá nhân

+ Hướng dẫn ghi vở Theo dõi, hỗ trợ, đánh giá + Theo dõi/đánh giá

+ Ghi chép Ý kiến cá nhân được ghi trong vở

3 Thảo luận nhóm

+ Hướng dẫn ghi vở Theo dõi, hỗ trợ, đánh giá + Theo dõi/đánh giá + Trao đổi

Ý kiến của nhóm được ghi vở (3 bạn) + Ghi chép + Hướng dẫn thảo luận và ghi vở

Hoàn thiện kết quả

4 Nghiệm thu kết quả + Ghi nhận kết quả

+ Báo cáo sản phẩm

+ Tóm tắt báo cáo nhóm + Phân tích/tổng hợp/đánh giá + Điều chỉnh sản phẩm

+ Hướng dẫn ghi vở + Ghi vở hoàn thiện kết quả + Hướng dẫn báo cáo và ghi vở

2. Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu

Trước khi diễn ra một buổi Seminar chuyên đề cần có sự chuẩn bị chu đáo về nội dung, hình thức và cách thức tiến hành. Tổ trưởng phân công nhóm GV chuẩn bị kế hoạch bài dạy chuyên đề. Trước khi thực hiện kế hoạch bài dạy chuyên đề được sự phê duyệt của BGH để tiến hành thực hiện tại tổ, nhóm. Đặc trưng của kế hoạch bài dạy chuyên đề là các hoạt động của các GV trong buổi Seminar là các hoạt động định hướng sản phẩm số nhằm vận dụng kiến thức, kĩ năng ở mức chuyên sâu, bộc lộ năng lực cần đạt. Kế hoạch bài dạy chuyên đề thường được thiết kế theo dự án nhỏ hoặc kết hợp lí thuyết với kiến thức thực hiện để phát triển năng lực nghề nghiệp của GV. Để xây dựng một kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu có hiệu quả cần chú ý các bước sau:

Bƣớc 1: Tìm hiểu kĩ chuyên đề mà bạn muốn giới thiệu đến mọi người.

Bƣớc 2: Tìm tài liệu xoay quanh chuyên đề, xem chuyên đề như một cái trục

và những thứ trong buổi Seminar đó xoay quanh cái trục đó.

Bƣớc 3: Lựa chọn (đọc sơ bộ) tài liệu quan trọng nhất, gần nhất, chính xác

nhất với chuyên đề mình chuẩn bị Seminar.

Bƣớc 4: Lập một dàn ý sơ bộ cho toàn bộ chuyên đề, phải theo mạch logic

đầy đủ, nhấn mạnh những nội dung quan trọng.

Bƣớc 5: Đọc thật kỹ tài liệu đã chuẩn bị từ trước, rút ra kết luận và diễn đạt

theo ý của mình.

Bƣớc 6 : Sau khi đã có dàn ý và đọc kỹ tài liệu xong  nếu cảm thấy vẫn

chưa đủ ý thuyết trình thì phải tiếp tục tìm thêm tài liệu.

Bƣớc 7: Tổng hợp nội dung theo dàn ý đã chuẩn bị kĩ càng.

Bƣớc 8: Đọc đi đọc lại nhiều lần để bắt được mặt cảm xúc và hiểu được rõ

về nội dung mình nói.

Bƣớc 9 : Chăm chút, chỉnh sửa cho bài thuyết trình để có thể tạo điểm nhấn

cho người nghe.

Bƣớc 10: Làm bài báo cáo powerpoint để thuyết trình trước mọi người

Bƣớc 11: Tự tin và bắt đầu buổi Seminar

3. Triển khai tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu

Để triển khai thực hiện sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn có sự lồng ghép của các chuyên đề Seminar, thì nhà trường đã lựa chọn một tổ chuyên môn để thực hiện tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu cho các tổ khác học hỏi kinh nghiệm.

Quy trình tổ chức sinh hoạt chuyên môn mẫu

Giai đoạn Các hoạt động của tổ/nhóm thực hiện Seminar

1. Chuẩn bị Seminar

Các hoạt động của tổ/nhóm tham dự - Bước 1: Nghiên cứu kĩ nội dung chuyên đề Seminar. - Bước 2: Xác định những nội dung chính của chuyên đề báo cáo. - Bước 3: Thành lập nhóm để thảo luận chuyên đề seminar của các tổ. - Bước 4: Các ý kiến thảo luận được thảo luận trên nhóm Zalo. - Bước 1: Giới thiệu và hướng dẫn các tổ/nhóm tham dự sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn nghiên cứu trước tài liệu của buổi chuyên đề. - Bước 2: Giới thiệu mục đích, yêu cầu về nội dung trong buổi Seminar. - Bước 3: Xây dựng chủ đề Seminar với mục tiêu cụ thể. - Bước 4: Xác định mục tiêu để phân công các nhiệm vụ cụ thể cho các GV trong tổ, nhóm chuẩn bị cho Seminar. Hoàn tất nội dung và chuẩn

- Bước 5: Tổ trưởng chuyên môn tổng hợp các ý kiến. Bước 6: Học hỏi kinh nghiệm về tiến trình tổ chức một buổi Seminar.

bị tinh thần trình bày, báo cáo. - Bước 5: Phân công GV báo cáo chuyên đề. - Bước 6: Xác định những lợi, khó khăn của thuận tổ/nhóm để xây dựng kế hoạch và tiến trình tổ chức Seminar một cách hiệu quả.

tiến công bố

chuyên

- Bước 7: Theo dõi tiến trình buổi sinh hoạt tổ nhóm có lồng ghép chuyên đề Seminar. - Bước 8: Theo dõi bài báo đề cáo Seminar để học hỏi. - Bước 9: GV các tổ/nhóm tranh luận, thảo luận, nhận xét, đánh giá.

2. Tiến hành Seminar - Bước 7: Giới thiệu chủ đề trình và Seminar. - Bước 8: Trình bày bài báo cáo. Điều khiển buổi báo cáo. - Bước 9: Kích thích GV các tổ, nhóm tranh luận, thảo luận, nhận xét, đánh giá (bộc lộ ý kiến cá nhân của mình về vấn đề nghiên cứu).

3. Kết thúc Seminar

- Bước 10: Phân tích, nhận xét về buổi sinh hoạt chuyên đề Seminar (khả năng thuyết trình, nội dung báo cáo và tinh thần, thái độ tranh luận). - Bước 11: Điều chỉnh lại nhận thức của mình cho phù hợp và rút ra những bài học kinh nghiệm cho tổ/nhóm của mình. - Bước 12: Lập kế hoạch tổ chức sinh hoạt chuyên đề Seninar cho tổ/nhóm.

- Bước 10: Tổng hợp các ý kiến góp ý của các tổ/nhóm tham dự chuyên đề Seminar. - Bước 11: Tổng kết, đánh giá quá trình Seminar và rút kinh nghiệm. - Bước 12: Phân tích, hướng dẫn khắc phục những nhược điểm và phát huy ưu điểm trong quá trình Seminar.

Qua tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu, các GV rất hứng thú, sôi nổi, các tổ chuyên môn khác đã hình dung được cách triển khai một buổi sinh hoạt chuyên môn có sự lồng ghép chuyên đề Seminar nó diễn ra như thế nào. Sinh hoạt chuyên môn không còn là nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn mà là cả sự chuẩn bị chu đáo của các GV trong tổ từ việc xây dựng kế hoạch dạy học, phân công nhiệm vụ, chuẩn bị, tiến hành, đánh giá rút kinh nghiệm.

Tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu được thực hiện vào đầu mỗi năm học. Tổ/nhóm được phân công cần xây dựng có hiệu quả chuyên đề. Các chuyên đề mẫu thường hướng đến đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong giáo dục.

Trong năm học 2021-2022 được sự phân công của BGH nhà trường, tổ Anh – Văn đã thực hiện sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn có sự lồng ghép của chuyên đề Seminar. Chủ đề Seminar là: “ENGLISH SPEAKING CLUB”. Qua buổi sinh hoạt chuyên môn mẫu các tổ/nhóm chuyên môn trong trường đã xây dựng được kế hoạch, tiến trình để tổ chức một buổi sinh hoạt chuyên môn có hiệu quả.

Điểm đặc biệt là trong tiết sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép các chuyên đề Seminar là các tổ/nhóm chuyên môn tham dự có thể tham gia trình bày các quan điểm cá nhân về chuyên đề đang được trình bày một cách khách quan dựa trên tinh thần chia sẻ học hỏi lẫn nhau.

ơn

Hình ảnh Tổ Ạnh- Văn trường THPT Quỳnh Lưu 2 thực hiện chuyên đề Seminar mẫu: “ENGLISH SPEAKING CLUB”

4. Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trƣờng

Để các hoạt động sinh hoạt chuyên đề ở tổ chuyên môn được thuận lợi, khả thi và tranh thủ được các nguồn lực cần thiết từ nhà trường, tổ trưởng/nhóm trưởng chuyên môn cần xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên đề và trình BGH nhà trường phê duyệt ngay từ đầu năm học.

Kế hoạch sinh hoạt chuyên đề phải được trình bày rõ ràng về thời gian (tháng, ngày), nội dung (mục tiêu, chủ đề, hình thức, tài liệu), nhân lực (người phụ trách, người thực hiện, người hỗ trợ), địa điểm, thành phần tham dự,…

Từ tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu, được sự chỉ đạo của BGH các tổ/nhóm tiến hành sinh hoạt chuyên môn cấp trường có sự lồng ghép của các chuyên đề Seminar. Muốn tổ chức một hoạt động sinh hoạt chuyên đề có hiệu quả, yêu cầu bắt buộc phải thiết kế được các hoạt động một cách khoa học. Đây là yêu cầu có tính nguyên tắc như đối với việc soạn kế hoạch bài dạy trước khi lên lớp dạy học. Cụ thể, yêu cầu thiết kế một hoạt động gồm các bước sau:

Bước 1: Công tác chuẩn bị:

Dự kiến nội dung công việc, tiến trình hoạt động, phương tiện cần cho hoạt động, giao cho ai làm, thời gian hoàn thành là bao lâu, trao đổi, kết nối thông tin như thế nào, tổ/nhóm trưởng làm gì?...

Bước 2: Điều hành buổi sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề

- Lựa chọn thời gian và tiến hành đúng thời gian đã chọn;

- Người chủ trì nêu mục tiêu buổi sinh hoạt chuyên môn, công bố chương

trình, cách triển khai, định hướng thảo luận rõ ràng; nêu rõ nguyên tắc làm việc;

- Các thành viên được phân công chuẩn bị các nội dung và thực hiện báo cáo

chuyên đề;

- Người chủ trì tổ chức cho các thành viên thảo luận đánh giá rút kinh nghiệm (Người chủ trì phải biết khêu gợi các ý kiến phát biểu, biết chẻ nhỏ các vấn đề thảo luận, biết lắng nghe, tôn trọng các ý kiến phát biểu).

Bước 3: Kết thúc buổi sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề

Kết thúc buổi sinh hoạt chuyên môn theo chủ để phải đưa ra được các kết luận cần thiết, phương hướng triển khai vận dụng kết quả của chuyên đề trong thực tế giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường.

Muốn cho chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn được nâng lên thì người cán bộ quản lí phải kiên trì, không thể nóng vội, phải thực hiện dần dần từng bước một, mưa dầm thấm lâu chứ không thể đốt cháy giai đoạn, không thể làm cho năng lực của đội ngũ GV ngay lập tức nâng cao ngay được. Phải tổ chức, hướng dẫn một cách cụ thể, tỉ mỉ từ khâu kế hoạch đến nội dung thực hiện từng buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Quản lí cả về thời gian, thời lượng, quan tâm từ nội dung đến cách tiến hành và quan trọng nhất là kết quả cuối cùng thể hiện ở chất lượng học tập của HS.

Để thực hiện đổi mới công tác quản lí thì cần phải trao quyền chủ động cho tổ trưởng để tránh sự chỉ đạo chồng chéo làm giảm hiệu lực quản lí, xác định rõ trách nhiệm của tổ trưởng và những công việc cụ thể. Cung cấp cho tổ trưởng và giáo viên đủ các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản hướng dẫn, tạo điều kiện để phát huy tính dân chủ trong nhà trường. Định hướng cho tổ trưởng nội dung sinh hoạt mà không áp đặt, càng không buông lỏng quản lí, tổ trưởng và giáo viên muốn thảo luận về vấn đề gì cũng được.

Cần tạo ra không khí thi đua tích cực, thu hút mọi GV tự giác tham gia và tham gia nhiệt tình, đó cũng là một biện pháp quản lí và có lẽ đó chính là biện pháp quản lí có hiệu quả cao nhất. Trong các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, người tổ trưởng là chủ sự nên phải chuẩn bị nội dung họp cụ thể: Những nhiệm vụ trọng tâm, nội dung cần trao đổi, kế hoạch chung của tổ. Vì thế, các bài dạy khó, tiết khó đều được đem ra bàn bạc để thống nhất cách dạy trong tổ. Khi họp, các thành viên

nhờ có nghiên cứu, chuẩn bị trước nên đã sôi nổi đóng góp cho nội dung chuyên môn, giúp buổi sinh hoạt đạt kết quả cao hơn.

Hình ảnh Nhóm Văn – trường THPT Quỳnh Lưu 2 sinh hoạt chuyên đề Seminar

Hình ảnh Nhóm Anh – trường THPT Quỳnh Lưu 2 sinh hoạt chuyên đề Seminar

5. Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có sự lồng ghép Seminar chuyên đề tại các tổ, nhóm

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn hàng tháng thì nhà trường cần có sự đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn và kết quả đạt được. Đó là một trong những tiêu chí đánh giá tổ tiên tiến, tổ xuất sắc vào cuối năm học.

Các nội dung cần đánh giá: Trong buổi sinh hoạt chuyên đề của tổ thì vai trò của tổ trưởng đã được phát huy hay chưa? Tổ trưởng đã chủ động trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của GV trong tổ hay chưa? Trong vấn đề chuyên môn đã kịp thời nắm bắt, và dự đoán được những khó khăn của GV trong quá trình thực hiện nhiệm vụ để xây dựng nội dung sinh hoạt chuyên môn; phân công nhiệm vụ cho GV rõ ràng, dễ thực hiện; chỉ đạo, tổ chức các hoạt động của tổ khoa học, linh hoạt và sáng tạo?

GV tham gia sinh hoạt chuyên môn có đầy đủ và thái độ như thế nào? hào hứng, thực hiện tốt nhiệm vụ được tổ trưởng phân công hay không? Không khí các buổi sinh hoạt chuyên môn thể hiện được tính dân chủ, cởi mở? Các thành viên chủ động, tích cực phát biểu ý kiến đóng góp cho nội dung sinh hoạt?

Để có những đánh giá đúng đắn nhất về sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn thì

BGH cần có những chỉ đạo kịp thời về sinh hoạt chuyên môn cho tổ/nhóm như:

- Thường xuyên có mặt trong các buổi sinh hoạt của tổ/nhóm kịp thời nắm bắt thông tin, nắm bắt nhu cầu của GV, các vướng mắc về chuyên môn để có biện pháp đáp ứng, giải đáp kịp thời. Nắm bắt được vấn đề này, nhà trường yêu cầu tổ/nhóm chủ động đưa vấn đề ra bàn bạc thảo luận cách thực hiện trong buổi họp tổ, có thể tổ chức thành chuyên đề nhằm giúp GV định hướng được các phương pháp giảng dạy phù hợp. Khơi gợi cho GV mạnh dạn bày tỏ ý kiến của mình. Đặt vấn đề giúp GV động não tìm ra cách giải quyết. Mỗi GV đều đưa ra cách giải quyết, nhiều GV sẽ đưa ra nhiều cách giải quyết khác nhau, từ đó lựa chọn ra những cách thực hiện phù hợp nhất. Khi tham gia sinh hoạt BGH đóng vai trò là thành viên chứ không phải cán bộ quản lí đến giám sát. Để tạo không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, không áp đặt ý kiến cá nhân, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với thái độ trân trọng.

- Hướng dẫn Tổ trưởng/Tổ phó chuyên môn xây dựng nội dung buổi họp sao cho hiệu quả. Nội dung họp cần xoáy sâu vào chuyên môn, đón đầu tìm cách giải quyết cách thực hiện nội dung chương trình sắp giảng dạy cũng như công tác chủ nhiệm lớp, trao đổi kinh nghiệm về bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh yếu, kinh nghiệm quản lý lớp, xây dựng nề nếp lớp,...

- Không chỉ quan tâm chỉ đạo chuyên môn, BGH cần phải quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của GV. Từ đó, giúp họ vững tin vào bản thân mình đồng thời họ có thể tin tưởng vào BGH và mạnh dạn bày tỏ nguyện vọng, tâm tư của mình.

Hình ảnh BGH trường tham dự sinh hoạt chuyên môn của tổ/nhóm

Bên cạnh đó việc thanh kiểm tra là một việc cần thiết được trường THPT Quỳnh Lưu 2 sử dụng trong đánh giá hoạt động của tổ/ nhóm chuyên môn có hiệu quả hay không. Nếu thiếu thanh kiểm tra thì công tác quản lý sẽ không đạt kết quả tốt. Do đó ở đơn vị trường học phải tổ chức một đội ngũ kiểm tra nội bộ gồm BGH, tổ trưởng chuyên môn và những GV có năng lực, có phẩm chất đạo đức tốt nắm được nghiệp vụ thanh tra, có kế hoạch kiểm tra, thực hiện đúng trình tự thủ tục kiểm tra.

Việc kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của các tổ/nhóm chuyên môn một cách thường xuyên sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý nhà trường những thông tin cơ bản về thực trạng hoạt động của các tổ chuyên môn. Từ đó sẽ có những chỉ đạo kịp thời, kịp thời uốn nắn những lệch lạc, khuyến khích hỗ trợ những sáng kiến hay, bảo đảm tốt mục tiêu giáo dục.

Việc kiểm tra thường xuyên đối với GV trong tổ/nhóm thông qua các nội dung kiểm tra như: trình độ chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện qui chế, qui định chuyên môn; kết quả giảng dạy; việc thực hiện các nhiệm vụ khác, sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý trong nhà trường như BGH, tổ trưởng nắm rõ được thực trạng hoạt động sư phạm của từng GV trong trường. Qua đó có thể hình dung được bức tranh hoạt động của GV trong từng tổ, trong toàn trường. Có sự đánh giá toàn diện về

hoạt động chuyên môn, việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục, qui chế chuyên môn,... Từ đó đôn đốc việc tuân thủ các qui định của Pháp luật về giáo dục; tư vấn các giải pháp khả thi để phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế; thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.

6. Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Seminar

Các tổ chuyên môn lựa chọn chuyên đề Seminar và báo cáo thời gian thực hiện cho nhà trường. Báo cáo Seminar được tiến hành ở buổi họp thứ hai của họp nhóm chuyên môn hàng tháng. Trước buổi họp thứ nhất, các GV trong tổ thảo luận về nội dung chuyên đề chuẩn bị Seminar, động viên khích lệ các GV được phân công chuẩn bị chu đáo, nếu có khó khăn cần tổ/nhóm hỗ trợ thì tổ trưởng sẽ phân công điều động GV hỗ trợ.

Để buổi Seminar mang lại hiệu quả cao thì cần có ứng dụng CNTT, nên tổ

chức tại phòng máy tính, máy chiếu, hay phòng học có tivi.

Sau khi các GV được phân công báo cáo Seminar xong thì các thành viên nhóm tổ cần góp ý, phản biện. Để tiết kiệm thời gian và các ý kiến góp ý cô đọng và mang lại hiệu quả cao thì nên chia nhóm cho các GV thảo luận góp ý cho chuyên đề và chuẩn bị mẫu khảo sát ý kiến thành viên tổ/nhóm tham dự buổi Seminar trên Google Form, kết quả được tổ trưởng chuyên môn tổng hợp và đưa kết quả vào nhóm Zalo để các GV thảo luận thêm.

Hình ảnh khảo sát các GV tham gia vào buổi chuyên đề Seminar

7. Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trƣờng

Với mục tiêu nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn tại các nhà trường, tạo điều kiện để GV giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm hoạt động, dạy học, từ đó đẩy mạnh hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học, đẩy mạnh sử dụng các kĩ thuật dạy học tích cực vào giảng dạy. Thực hiện kế hoạch năm học 2022 - 2023 về việc đổi mới các hình thức sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học, góp phần đạt được mục tiêu của chương trình GDPT 2018, chiều ngày 10/03/2023, trường Quỳnh Lưu 2 tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường cụm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai bộ môn Hóa học và Tiếng Anh. Về dự với buổi sinh hoạt chuyên môn có thầy giáo Hoàng Thanh Phong, chuyên viên Sở giáo dục và Đào tạo Nghệ An; một số GV cốt cán dạy Hóa học, Tiếng Anh ở các cụm TP Vinh, huyện Thanh Chương, Nghi Lộc, Diễn Châu, Đô Lương, Thị xã Thái Hòa; BGH, tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn và tất cả các GV dạy Hóa học và Tiếng Anh của các trường THPT cụm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai.

Sau tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu của thầy giáo Lê Văn Bằng, phó hiệu trưởng nhà trường là ý kiến phát biểu chỉ đạo của TS.Hoàng Thanh Phong - Chuyên viên phụ trách môn Hóa học Phòng GDTrH, T.S Hoàng Thanh Phong đã nêu ra những mục đích, yêu cầu của buổi sinh hoạt chuyên môn là hướng đến những nội dung có tính cấp thiết trong thực hiện nhiệm vụ năm học và phù hợp với thời điểm tổ chức sinh hoạt cụm, đồng thời gợi ý một số vấn đề trọng tâm cần tập trung trao đổi, chia sẻ như việc thực hiện chương trình GDPT 2018, công tác ôn thi TN THPT 2023, …để nhóm chuyên môn Hóa học và Tiếng Anh tổ chức thực hiện trong buổi sinh hoạt. Tiếp đó, nhóm Hóa trường THPT Quỳnh Lưu 2 tiến hành thực hiện 1 tiết dạy minh họa trong chương trình Hóa học 10, đó là: Bài 15: Tốc độ phản ứng hóa học do cô giáo Trần Thị Duyên thực hiện, tổ Tiếng Anh tổ chức Workshop xoay quanh các vấn đề chính: Những vấn đề gặp phải và một số phương pháp dạy kĩ năng Speaking và Grammar.

Hoạt động sinh hoạt chuyên môn giữa các trường trong cụm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai được tổ chức thường xuyên. Đây là cơ hội để các GV học hỏi nhau về kinh nghiệm chuyên môn. Đó là môi trường học hỏi tốt nhất cho tất cả các GV. Buổi sinh hoạt chuyên môn giữa các cụm không chỉ là việc dự giờ đánh giá một tiết dạy mẫu mà còn là buổi chia sẻ những kinh nghiệm quý báu của các GV cốt cán về kinh nghiệm viết Sáng kiến kinh nghiệm, kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi hay những kinh nghiệm giáo dục HS cá biệt.

Tại trường THPT Quỳnh Lưu 2 ngoài việc lồng ghép các chuyên đề Seminar tại các tổ chuyên môn nhà trường thì việc phối hợp với các trường trong địa bàn

được BGH nhà trường đặc biệt quan tâm, chỉ đạo các tổ chuyên môn nghiêm túc thực hiện và triển khai có chất lượng, hiệu quả.

Hình ảnh Thầy giáo Lê Văn Bằng- P.Hiệu trưởng thông qua nội dung chương trình

Hình ảnh TS.Hoàng Thanh Phong- chuyên viên sở GD&ĐT phát biểu chỉ đạo

Sau khi nhóm Hóa dạy xong tiết dạy minh họa, dưới sự chủ trì của thầy giáo Đào Văn Truyền, tổ trưởng tổ tự nhiên trường THPT Quỳnh Lưu 2, các GV Hóa học cụm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai đã tiến hành phân tích, nghiên cứu, thảo luận, góp ý về giờ dạy, đồng thời chia sẻ những khó khăn, đóng góp những ý kiến, giải pháp nhằm vận dụng hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực khi dạy Bài 15: Tốc độ phản ứng hóa học nói riêng và chương trình Hóa học 10 nói chung.

Buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ tiếng Anh cũng diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến đóng góp tích cực tập trung vào những vướng mắc, khó khăn trong quá trình dạy Speaking và Grammar đặc biệt ở những xã thuần nông, xã còn gặp khó khăn, từ đó chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất một số phương pháp hiệu quả trong dạy học đến từ các GV của tất cả các trường.

Sinh hoạt chuyên môn chuyên đề Seminar theo cụm trường là hoạt động nòng cốt, không thể thiếu trong các nhà trường nói chung và trường THPT Quỳnh Lưu 2 nói riêng. Thông qua sinh hoạt cụm chuyên môn, các thành viên trong tổ có thể trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, đề xuất các biện pháp giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

Hình ảnh các thầy/cô môn Hóa thảo luận sau tiết dạy minh họa

Hình ảnh các GV tiếng anh tổ chức Workshop

Tại buổi sinh hoạt, các GV cụm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai cũng được lắng nghe ý kiến chỉ đạo, trao đổi của T.S Hoàng Thanh Phong - chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An và các thầy cô là GV cốt cán ở các trường THPT trong tỉnh Nghệ An. Các ý kiến thiết thực ấy đã giúp GV vỡ vạc nhiều hơn về cách xây dựng kế hoạch dạy học, tổ chức giờ dạy, vận dụng hiệu quả các phương pháp dạy học, đồ dùng dạy học,...đáp ứng mục tiêu dạy học của chương trình GDPT 2018.

Có thể nói, sinh hoạt chuyên môn liên trường là một hoạt động thiết thực, có ý nghĩa đối với mỗi GV và nhà trường đặc biệt là trong giai đoạn đầu thực hiện chương trình GDPT mới. Với việc sử dụng linh hoạt và hợp lý các phương pháp tổ chức các hoạt động học tập, chuyển giao nhiệm vụ cho HS, phát hiện kịp thời và giúp đỡ khó khăn của từng HS. Vì thế HS đã rất hứng thú với các tiết học và tham gia thảo luận tích cực, nhiệt thành. Điều làm nên không khí sôi nổi và ý nghĩa sâu sắc của buổi sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường lần này chính là những ý kiến đóng góp bổ sung, những bài học kinh nghiệm chân thành và cởi mở, tích cực và chủ động của các thầy cô giáo. Trong đó các ý kiến tập trung thảo luận cách thiết kế và triển khai hoạt động dạy - học theo 5 bước, vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp và hiệu quả. Những khó khăn, vướng mắc trong dạy học cũng được chia sẻ và phần nào được tháo gỡ. Những ý kiến quý báu ấy có

ý nghĩa thiết thực trong việc đổi mới phương pháp dạy học của các trường trong cụm nói riêng, của ngành giáo dục tỉnh nhà nói chung.

Qua buổi sinh hoạt chuyên môn hôm nay, nhiều GV đã học hỏi thêm được nhiều điều để hoàn thiện mình, phấn đấu trong từng tiết dạy, từng bài học lôi cuốn được tất cả mọi đối tượng HS tham gia một cách tích cực, từ đó phát huy phẩm chất, năng lực của HS.

Sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường thực sự là ngày hội giao lưu về công tác giảng dạy. Sau buổi sinh hoạt này chắc chắn các thầy cô sẽ có thêm niềm tin, quyết tâm và nhiệt huyết góp phần vào công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế.

III. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất

1. Mục đích khảo sát

Khảo sát nhằm đánh giá thực trạng cán bộ quản lý, tổ/nhóm trưởng chuyên môn, giáo viên tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, một số giáo viên cốt cán trên địa bàn Quỳnh Lưu và TX Hoàng Mai trong việc đánh giá về tính cần thiết của Đề tài, tính cấp thiết của các giải pháp được nêu và tính khả thi đối với vấn đề nghiên cứu, từ đó có kế hoạch hoàn thiện các giải pháp đã nêu; phát triển thêm các giải pháp mới trong thời gian tới, nhằm hướng đến việc nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn trong các trường THPT.

2. Nội dung và phƣơng pháp khảo sát

2.1. Nội dung khảo sát

Nội dung khảo sát tập trung vào 02 vấn đề chính sau:

2.2.1. Các giải pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với vấn đề nghiên

cứu hiện nay không?

Để khảo sát nội dung này, chúng tôi đã tạo ra bảng tính Google Form như Phụ lục 1, sau đó gửi cho toàn thể cán bộ quản lý, giáo viên tham gia khảo sát qua các nhóm zalo của Hội đồng sư phạm nhà trường và nhóm các cá nhân. Kết quả thu được được nhóm tác giả tổng hợp thống kê, phân tích và xử lý số liệu để có bảng tổng hợp chung.

2.2.2. Các giải pháp được đề xuất có khả thi đối với vấn đề nghiên cứu hiện

tại không?

Để khảo sát nội dung này, tương tự như trên, chúng tôi gửi bảng tính Google

Form như Phụ lục 2 trên cùng mẫu với Phụ lục 1, sau đó xử lý số liệu như trên.

Hình ảnh biều mẫu Google Form khảo sát tính cấp thiết của các biện pháp sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép chuyên đề Seminar

Hình ảnh biều mẫu Google Form khảo sát tính khả thi của các biện pháp sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép chuyên đề Seminar

2.2. Phƣơng pháp khảo sát và thang đánh giá

- Phương pháp được sử dụng để khảo sát là Trao đổi bằng bảng hỏi; với

thang đánh giá 04 mức (tương ứng với điểm số từ 1 đến 4).

- Về tính cấp thiết gồm: Không cấp thiết (1 điểm); Ít cấp thiết (2 điểm); Cấp

thiết (3 điểm); Rất cấp thiết (4 điểm).

- Về tính khả thi gồm: Không khả thi (1 điểm); Ít khả thi (2 điểm); Khả thi

(3 điểm); Rất khả thi (4 điểm).

- Kết quả tổng hợp từ Google Form dưới dạng bảng tính Excel và tính trung

bình bằng phần mềm Excel.

Hình ảnh tệp Excel kết quả khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp

3. Thời gian khảo sát: Khảo sát được tiến hành trong thời gian tháng 4 năm 2023

4. Đối tƣợng khảo sát

4.1. Bảng Tổng hợp các đối tƣợng khảo sát

TT Đối tƣợng Số lƣợng

1 Cán bộ, giáo viên, nhân viên trường THPT Quỳnh Lưu 2 96

2 Các tổ trưởng chuyên môn các trường THPT trên địa bàn 08

huyện Quỳnh Lưu và TX Hoàng Mai

∑ 104

4.2. Nhận xét:

Tổng số giáo viên đồng ý tham gia khảo sát khi được yêu cầu đạt tỷ lệ 100%

(104/104).

Các thành viên tham gia khảo sát với tinh thần trách nhiệm cao, trả lời đúng trọng tâm nội dung việc khảo sát, cho ý kiến đánh giá theo chính kiến bản thân, không có sự tác động khách quan.

5. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất

5.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất

5.1.1. Bảng Đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất

Các thông số TT Các giải pháp

Mức

1 3,93 4 Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

3,95 4

2 Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu 3 Triển khai tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu 3,76 4

4 Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường 2,80 3

5 4,00 4 Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có sự lồng ghép Seminar chuyên đề tại các tổ/nhóm

6 3,78 4 Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Seminar

7 4,00 4 Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường

5.1.2. Từ số liệu thu được ở Bảng trên có thể rút ra những nhận xét sau:

- Toàn bộ người tham gia khảo sát đều đánh giá tính cấp thiết ở Mức 3 và Mức 4 (Cấp thiết và Rất cấp thiết) của việc cần lồng ghép các chuyên đề Seminar trong sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn, các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn trong trường học nói chung, trường THPT Quỳnh Lưu 2 nói riêng. Điều đó nói lên sự cần thiết sự thay đổi để nâng cao hiệu quả các buổi họp tổ/nhóm chuyên môn trong nhà trường.

- Công tác sinh hoạt chuyên môn cần thực chất; cần thay đổi từ nhận thức của mỗi CB-GV-CNV và trong cán bộ quản lý; cần có những việc làm cụ thể để giáo viên “thấy” chứ không phải chỉ được “nghe” như ở một số nơi đã làm trước đây.

- Quan điểm và cách làm về sinh hoạt chuyên môn giữa các tổ trong trường THPT Quỳnh Lưu 2, giữa trường THPT Quỳnh Lưu 2 và các trường khác trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu và TX Hoàng Mai còn có sự khác biệt, thể hiện ở giải pháp “Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường” đang ở Mức 3 (mức thấp nhất trong 7 mục được khảo sát).

5.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất

5.2.1. Bảng Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất

Các thông số TT Các giải pháp Mức

1 3,98 4 Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2 Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu 2,98 3

Triển khai tiết sinh hoạt chuyên môn mẫu 3 3,00 3

Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường 4 2,97 3

5 4,00 4 Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có sự lồng ghép Seminar chuyên đề tại các tổ/nhóm

6 3,99 4 Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Seminar

7 4,00 4 Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường

5.2.2. Từ số liệu thu được ở Bảng trên có thể rút ra những nhận xét sau:

- Toàn bộ người tham gia khảo sát đều đánh giá tính cấp thiết ở Mức 3 và Mức 4 (Cấp thiết và Rất cấp thiết) của việc cần nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn, các giải pháp lồng ghép các chuyên đề Seminar trong các buổi sinh hoạt, nhưng đã có sự biệt giữa “sự cấp thiết” (có 6 giải pháp ở mức Rất cấp thiết) và “tính khả thi” (chỉ có 4 giải pháp ở mức Rất khả thi).

- Cách thức sinh hoạt hiện tại, các yếu tố kỹ thuật tạo sự gò bó (chuyên đề mẫu, Seminar mẫu…là các yếu tố không được đánh giá khả thi cao; trong khi việc tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường đều có ý kiến đồng tình cao về tính cấp thiết và tính khả thi.

- Ngoài kết quả khảo sát bằng mẫu hỏi, chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện, trao đổi với tổ/nhóm chuyên môn trong nhà trường và ngoài trường để có những trao đổi học hỏi. Các ý kiến đều cho rằng, các biện pháp nghiên cứu đề xuất ra đều cần thiết và có khả năng thực hiện được với đổi mới sinh hoạt tổ/nhóm 38

chuyên môn có chất lượng.

- Các biện pháp nêu trên tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau, có tác động chi phối, hỗ trợ lẫn nhau trong một hệ thống. Vì vậy có thực hiện đồng bộ các biện pháp thì mới có thể góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2.

IV. Thực nghiệm

1. Mục đích thực nghiệm

Kiểm tra tính hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.

2. Tổ chức thực nghiệm

2.1. Công tác chuẩn bị

- Điều tra thực trạng sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn của các tổ trong trường

THPT Quỳnh Lưu 2.

- Xây dựng nội dung một chuyên đề Seminar mẫu và triển khai thực hiện

đại trà giữa các tổ trong nhà trường.

2.2.Tổ chức thực hiện

- Sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn có lồng ghép các chuyên đề Seminar.

- Quan sát cách chuẩn bị Seminar của các GV được phân công xem các GV có phát huy được tính tích cực, tự giác và có phát triển được các năng lực cần thiết hay không.

- Quan sát và đánh giá thái độ của GV trong các buổi Seminar, GV có hứng

thú không? Sau buổi Seminar các tổ tổng hợp đánh giá, rút kinh nghiệm.

- Tiến hành khảo sát thăm dò sau khi thực nghiệm.

2.3. Nội dung thực nghiệm

Thực nghiệm theo nội dung của sáng kiến kinh nghiệm.

2.4. Địa điểm, thời gian và đối tƣợng thực nghiệm

Thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, tỉnh

Nghệ An.

Thực nghiệm được tiến hành vào năm học 2021-2022, 2022-2023

3. Đánh giá kết quả thực nghiệm

3.1. Kết quả định tính

Các GV tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn rất đầy đủ và đúng giờ; trao đổi sôi nổi, buổi họp diễn ra trên tinh thần thoải mái, vui vẻ. Hầu hết các ý kiến đóng góp mang tính xây dựng và thể hiện tinh thần học hỏi đồng nghiệp trong tổ/nhóm. Các chuyên đề Seminar trong các buổi họp nhóm chuyên môn được các GV tham 39

gia ghi chép cẩn thận làm tài liệu tích lũy chuyên môn. Các buổi họp tổ không còn là giờ học khô khan nhàm chán nữa mà trở nên thú vị hơn. Các kiến thức chuyên môn cũng như kinh nghiệm giảng dạy được các GV mạnh dạn chia sẻ và lan tỏa với các GV khác trong tổ/nhóm chuyên môn. GV tham gia nhiệt tình, làm việc khoa học và chu đáo.

3.2. Kết quả định lƣợng

Kết quả phiếu khảo sát mức độ hài lòng của GV khi tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng có lồng ghép các chuyên đề Seminar được phân tích theo số liệu như sau:

Tại trường THPT Quỳnh Lưu 2 - Năm học 2022-2023

Mức độ hài lòng Tỉ lệ phần trăm

Không hài lòng Chưa hài lòng 0 (0%) 0 (0%)

Hài lòng 02 (2,17%)

19 (97,83) Rất hài lòng và hứng thú

Kết quả đạt được của các GV trong các tổ/nhóm:

- Năm học 2020 -2021, trường có 28 sáng kiến kinh nghiệm đạt cấp Sở. - Năm học 2021-2022, trường có 32 sáng kiến kinh nghiệm đạt cấp Sở. - Năm học 2022-2023, trường có 2 sản phẩm KHKT dự thi và đều đạt: gồm 1 giải nhì và 1 giải tư, 50 đề cương đạt đề cương sáng kiến kinh nghiệm đạt cấp Sở. - Năm học 2021-2022 trường đạt danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc, Công đoàn trường đạt hoàn thành tốt nhiệm vụ, tổ tự nhiên được Công đoàn ngành giáo dục tặng giấy khen đạt tổ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

4. Kết luận về thực nghiệm

Quá trình thực nghiệm cùng những kết quả rút ra sau thực nghiệm cho thấy: Mục đích thực nghiệm đã được hoàn thành, tính khả thi và hiệu quả của đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn đã phần nào được được khẳng định.

Nếu trong quá trình sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn, các tổ/nhóm biết cách vận dụng hình thức Seminar chuyên đề hàng tháng sẽ gây được hứng thú học hỏi cho GV tại các buổi họp, thì năng lực nghề nghiệp của GV cũng được nâng cao hơn. Đổi mới sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn theo hướng nghiên cứu của Đề tài là một trong những định hướng đổi mới sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn theo tinh thần của nghị quyết số 29-NQ/TW. Việc chuyển giao cho tổ/nhóm chuyên môn thực nghiệm một cách thuận lợi và được vận dụng một cách sinh động, không gặp phải 40

những trở ngại gì lớn và được thực hiện một cách toàn diện, vững chắc thể hiện ở sự thành công của thực nghiệm sư phạm.

Từ khi thực hiện các biện pháp như vừa trình bày ở trên, hoạt động của tổ chuyên môn, và kết quả dạy học của tổ cũng như trong nhà trường đã có nhiều sự chuyển biến tích cực, cụ thể như sau:

- Hoạt động của tổ chuyên môn ngày càng có chất lượng hơn, không còn mang tính chất giải quyết sự vụ, công việc hành chính đơn thuần, mà tập trung chủ yếu vào đặc trưng của từng môn học để nâng cao chất lượng dạy – học.

- Nội dung công việc của tổ chuyên môn nhiều, xong nhờ có kế hoạch định sẵn, tổ chuyên môn chủ động chỉ đạo và thực hiện thuận lợi và chiếm không quá nhiều thời gian.

- Chất lượng dạy học của trường ngày càng được nâng cao và củng cố vững

chắc.

- Tổ chuyên môn dựa vào kế hoạch và chỉ đạo của BGH nhà trường đã xây dựng đảm bảo đầy đủ các loại kế hoạch của tổ, triển khai thực hiện đảm bảo chỉ tiêu giao như chất lượng tay nghề GV được nâng lên về cả nhận thức và phương pháp dạy học đổi mới, qua các tiết dạy điển hình, qua thao giảng mỗi GV đều nhìn nhận ra rõ những gì là ưu điểm, những gì còn là hạn chế của đồng nghiệp để từ đó nghiệm vào chính bản thân mình.

PHẦN 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

I. Quá trình xây dựng Đề tài

Để Đề tài này được áp dụng, sử dụng có hiệu quả thì cần có những điều kiện phù hợp về cơ sở vật chất. Quan trọng nhất là ý thức trách nhiệm của các thành viên trong tổ/nhóm chuyên môn sẽ tập hợp được sức mạnh của sự đồng lòng trong tập thể GV tổ mình. Bên cạnh đó, có sự hỗ trợ, chỉ đạo, kiểm tra của BGH thì khả năng vận dụng của đề tài sẽ thực hiện một các rất hiệu quả.

II. Ý nghĩa của Đề tài

1. Ý nghĩa lý luận

Đề tài đã thu được các kết quả chính sau đây:

- Đề tài tiến hành điều tra, khảo sát thực tế về thực trạng về sinh hoạt của tổ/nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2 trước khi thực hiện các giải pháp; khảo sát sự cấp thiết và tính thực tiễn của các giải pháp để nắm được thông tin phản hồi về vấn đề nghiên cứu.

- Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, Đề tài đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2 nói riêng và các trường THPT nói chung, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện bậc THPT.

2. Ý nghĩa thực tiễn

Tổ chuyên môn là một bộ phận quan trọng không thể thiếu được của nhà trường, nếu tất cả các tổ chuyên môn trong nhà trường đều đồng loạt hoạt động tốt, làm việc hiệu quả, khoa học, đoàn kết, mọi thành viên trong mỗi tổ đều có trách nhiệm cao, nỗ lực hết mình như nhau thì chắc chắn mọi công tác của tổ sẽ trôi chảy, thành tích của tổ sẽ có nhiều khởi sắc. Vì vậy Đề tài này sẽ có triển vọng trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2. Đây là hoạt động cốt lõi để nâng cao chất lượng giảng dạy, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật trong từng đơn vị tổ, góp phần tạo nên sức mạnh chung của toàn trường.

III. Kiến nghị, đề xuất

1. Đối với BGH

- Xây dựng nội quy, quy chế hoạt động của các bộ phận trong nhà trường để tổ trưởng nắm được phạm vi, giới hạn, trách nhiệm của mình trong vấn đề quản lí, chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn. Động viên, khuyến khích và đánh giá chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn trên cơ sở kết quả sinh hoạt chuyên môn của tổ, thể hiện ở hiệu quả công việc và tinh thần, thái độ của GV trong từng tổ.

- Nhà trường cần bố trí thời gian một cách hợp lý, tương đối cố định để các tổ chuyên môn tổ chức các buổi Seminar chuyên môn có hiệu quả nhất. Cần có chỉ 42

đạo, định hướng để họp tổ, nhóm chuyên môn, tránh sa đà vào giải quyết công việc mang tính chất hành chính, sự vụ mà chủ yếu là các nội dung nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

- Kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy- học là một trong công tác quan trọng nhất của người làm công tác quản lý; do vậy cần tập trung xây dựng và có nhiều biện pháp phù hợp để kết quả kiểm tra phản ánh đúng thực chất. Từ đó mới có các giải pháp đúng, khoa học nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

- Hiệu trưởng phải chỉ đạo bộ phận chuyên môn làm việc phải có kế hoạch, khoa học, kịp thời, sát với thực tế, từ đó mới tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động một cách khả thi.

- Nhà trường cần soạn thảo sẵn các loại hồ sơ, biểu mẫu một cách khoa học và nên ứng dụng CNTT trong việc xử lý và lưu trữ hồ sơ để thuận lợi cho GV và tổ/nhóm chuyên môn sử dụng cũng như thuận lợi cho việc kiểm tra đánh giá của lãnh đạo.

- Thực hiện tốt quy chế dân chủ trong cơ quan, đơn vị. Xây dựng nội quy, quy chế hoạt động của các bộ phận trong nhà trường rõ ràng để tổ trưởng nắm được phạm vi, giới hạn, trách nhiệm của mình trong vấn đề quản lí, chỉ đạo tổ chức và thực hiện kế hoạch năm học của nhà trường, của tổ chuyên môn.

2. Đối với GV

Thực hiện tốt nhiệm vụ của GV được quy định trong Luật Giáo dục, Điều lệ trường THPT, Pháp lệnh cán bộ công chức và các quy định của nhà trường. Tham gia xây dựng và thực hiện tốt quy định về nền nếp dạy học của nhà trường, nắm bắt kịp thời những kế hoạch do tổ đề ra, tránh làm việc riêng, tham gia tích cực trong các buổi thảo luận Seminar chuyên đề để cùng đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề tốt nhất.

Tích cực, chủ động trong việc giảng dạy HS, đổi mới phương pháp dạy học; khi có khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cần phản ánh với tổ trưởng hoặc BGH; chủ động đề xuất những sáng kiến hay trong sinh hoạt tổ chuyên môn.

Tích cực tham gia xây dựng và thực hiện tốt quy định về nề nếp dạy học của nhà trường, chủ động đề xuất những sáng kiến hay trong sinh hoạt tổ chuyên môn.

3. Đối với tổ trƣởng

- Phải sát sao từ công tác chuyên môn cũng như nắm rõ tâm tư nguyện vọng

của GV trong tổ để làm việc có tình, có lí.

- Các kế hoạch phải lên chi tiết, phân công cụ thể, hợp lí.

- Tổ trưởng chủ động trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch, lựa chọn chuyên đề thích hợp để tiến hành Seminar và phân công hợp lý thành viên tổ/nhóm chịu trách nhiệm chuẩn bị báo cáo chuyên đề Seminar hàng tháng.

- Qua mỗi buổi Seminar tổ trưởng cần chỉ đạo tổ/nhóm tổ chức rút kinh

nghiệm kịp thời, từ đó điều chỉnh nội dung, phương pháp, biện pháp cho phù hợp.

- Chỉ đạo và nâng cao chất lượng họp tổ, nhóm chuyên môn định kì hàng tháng để nâng cao chất lượng dạy học là công tác quan trọng thường xuyên của người làm công tác quản lý trường học.

4. Đối với chuyên môn nhà trƣờng

Cần có những định hướng hổ trợ kịp thời khi các nhóm chuyên môn gặp khó

khăn.

Quỳnh Lưu, tháng 4 năm 2023

Đồng tác giả

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, ban hành kèm theo Quyết định số 07/2007/QĐ- BGD&ĐT ngày 02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

2. Quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT, ban hành kèm theo Thông tư số 12/2009/TT-BGDĐT ngày 12/5/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

3. Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trường THPT ban hành kèm theo Quyết định số 80/2008/QĐ-BGDĐT ngày 30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

4. Manabu Sato, Masaaki Sato, 2015. Cộng đồng học tập - Mô hình đổi mới toàn diện

nhà trường, người dịch Khổng Diễm Hằng, Nxb Đại học Sư phạm.

5. Dự thảo Hướng dẫn sử dụng tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT (theo Quyết định số 80/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT).

6. Vũ Thị Sơn, Nguyễn Duân, 2010. “Nghiên cứu bài học” - Một cách tiếp cận năng lực nghề nghiệp của GV. Tạp chí Khoa học Giáo dục, số 52, tháng 1/2010.

7. Nguyễn Thị Thu Thủy, 2009. Một số vấn đề về phương thức bồi dưỡng thường xuyên GV phổ thông. Kỉ yếu Hội thảo tổng kết công tác bồi dưỡng thường xuyên GV mầm non, phổ thông.

8. Tìm hiểu qua mạng Internet.

9. Những chia sẻ kinh nghiệm từ đồng nghiệp.

Phụ lục 1. Câu hỏi trƣng cầu ý kiến

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn, nhằm đổi mới sinh hoạt chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, xin các anh/chị vui lòng cho biết ý kiến của mình về tính cấp thiết của các biện pháp được đề xuất dưới đây theo thang điểm từ 1 đến 4.

- Cho 4 điểm nếu rất cấp thiết

- Cho 3 điểm nếu cấp thiết

- Cho 2 điểm nếu ít cấp thiết

Tính cần thiết

- Cho 1 điểm nếu không cấp thiết

TT

Các biện pháp

Cấp thiết (3 điểm)

Ít cấp thiết (2 điểm)

Không cấp thiết (1 điểm)

Rất cấp thiết (4 điểm)

1 Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2 Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu

Triển khai tiết sinh hoạt

3 chuyên môn mẫu

4

5 Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trường Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép Ceminar sự chuyên đề tại các tổ/nhóm

6

7 Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Ceminar Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường.

Phụ lục 2. Câu hỏi trƣng cầu ý kiến Để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn, nhằm đổi mới sinh hoạt chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, xin các anh/chị vui lòng cho biết ý kiến của mình về tính khả thi của các biện pháp được đề xuất dưới đây theo thang điểm từ 1 đến 4.

- Cho 4 điểm nếu rất khả thi - Cho 3 điểm nếu khả thi - Cho 2 điểm nếu ít khả thi - Cho 1 điểm nếu không khả thi

Tính khả thi

TT

Các biện pháp

Khả thi (3 điểm)

Ít khả thi (2 điểm)

Không khả thi (1 điểm)

Rất khả thi (4 điểm)

1 Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2 Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu

Triển khai tiết sinh hoạt

3 chuyên môn mẫu

4

5 Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trường Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép Ceminar sự chuyên đề tại các tổ/nhóm

6

7 Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Ceminar Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường.

Xin chân thành cám ơn những ý kiến đóng góp quí báu của anh (chị)!

Phụ lục 3

Một số hình ảnh sinh hoạt chuyên môn liên trƣờng

Phụ lục 4

Biểu đồ thể hiện tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp lồng ghép các chuyên đề Seminar nhằm góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tại trường THPT Quỳnh Lưu 2, tỉnh Nghệ An

ơn

Mức

Tính cần thiết

TT

Các biện pháp

Cấp thiết (3 điểm)

Ít cấp thiết (2 điểm)

Không cấp thiết (1 điểm)

Rất cấp thiết (4 điểm)

1

Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2

Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu

Triển khai tiết sinh hoạt

3

chuyên môn mẫu

4

5

Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trường Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép Ceminar sự chuyên đề tại các tổ/nhóm

6

7

Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Ceminar Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường.

Tính khả thi

TT

Các biện pháp

Khả thi (3 điểm)

Ít khả thi (2 điểm)

Không khả thi (1 điểm)

Rất khả thi (4 điểm)

1

Lựa chọn chuyên đề sinh hoạt phù hợp hàng tháng tại tổ, nhóm chuyên môn

2

Xây dựng kế hoạch bài dạy Seminar chuyên đề mẫu

Triển khai tiết sinh hoạt

3

chuyên môn mẫu

4

5

Triển khai tiết sinh hoạt tại tổ, nhóm chuyên môn nhà trường Đánh giá việc thực hiện sinh hoạt chuyên môn có lồng ghép Ceminar sự chuyên đề tại các tổ/nhóm

6

7

Khảo sát ý kiến các thành viên tổ, nhóm khi tham gia các buổi Ceminar Tổ chức các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các trường.

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok