Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

S ----*----

I. T T U VỀ

1. v t uỳ h Tha h Lo g

2. Ng th g si h - 10- 1967

3. Na Nam

4. a h hu C u o –Th Trấ Long Thành – ồ g Nai

5. i tho i CQ -NR: 061.3547.395- TD .7 .

6. Fax: E-mail: htlong2011@yahoo.com.vn

7. Chứ v i o vi

8. v g t Tr g T PT Lo g Ph

II. TR T

1. v ao hất i h

2. N h g

3. Chuyê g h o t o a h

III.

1. L h v hu i h ghi iả g d h a h

2. S i h ghi

3. C s g iế i h ghi tro g h g g

 C h viết ồ g ph ủa a a .

 To về i lo i t d g v i axit tí h oxi h a h.

Trang 1

 D o phả ứ g h a h xả ra hi ho hất t d g lẫ hau.

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

V ẾT T Ứ ẤU T Ồ P Ủ

ANKANOL

I- LÍ DO Ề T

 Qua th i gia giả g d h a h ở l p hi d ế i a ol tôi

h thấ a s h si h ể ả h si h h hi gặp phải d g i t p về

―Viết g thứ ấu t o ồ g ph ủa a a ol‖ e h si h

h g iết phải l h thế o h g iết phải ắt u từ u. Nên

th g ất hiều th i gia h g hi viết g thứ ấu t o sai s ồ g

ph viết d h g l i thiếu vì trù g g thứ ấu t o.

 Từ h g h h ủa h si h hi l d g i t p về ―Viết g thứ

ấu t o ồ g ph ủa a a ol‖ ứ thú d t i phải tì ra ph g

ph p o dễ hiểu ể h g dẫ h si h l d g i t p ợ dễ

d g hi u quả ao.

II- DU , B P P T Ự

1. Cơ sở lí luận

Theo t i ể l t t d g i t p thì h si h phải tiế h h theo

sau:

Bước 1 Phải ắ ợ ặ iể ấu t o ủa ankanol (liên kết giữa các

nguyên tử trong phân tử là liên kết đơn C – C, có một nhóm hiđroxyl và

mạch cacbon hở). Từ vẽ d g h a o (chỉ sườn cacbon).

 ưu ý

+ ợp hất từ gu tử a o trở l i hiều d g h.

+ C h vẽ d g h a o đã nói trong phần viết đồng phân cấu

tạo của ankan). hắc lại:

 u ti vẽ h thẳ g ga g

 Cắt ột a bon l h h rồi di hu ể h h tr h a o còn

l i mạch chính . hi di hu ể phải xe i xứ g v i d g h

Trang 2

tr ha không (dựa vào trục đối xứng hay cacbon đối xứng).

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

 Cắt th ột gu tử a o l ột h h a v di hu ể h

tr g hợp ột h h.

− ưu ý:

 S gu tử a o l h h phải hỏ h s gu tử a o ở

h hí h ít hất hai gu tử a o .

 Nếu h h x gu tử a o thì phải gắ từ gu tử a o s

thứ t x+ trở i tí h từ u h.

Bước 2 h tr i xứ g ha a o i xứ g ủa h hí h.

 ưu ý

+ Nếu s gu tử a o ủa h hí h l s hẵ v h hí h h g

h h thì ta h tr i xứ g ếu s gu tử a o ch chính là

s lẽ hoặ h hí h h h thì ta h a o i xứ g.

+ Nếu h hí h h h thì h gu tử a o i xứ g l gu tử

cacbon c gắ h h ò h hí h h g h h thì h gu tử

a o ở gi a l a o i xứ g.

Bước 3 Gắ h hi rox l O v o từ g d g h v di hu ể . hi

di hu ể h hi rox l tr h a o h qua s t xe ồ g ph

có trùng nhau không (nếu nhóm hiđroxyl đối xứng qua trục đối xứng hoặc

cacbon đối xứng thì trùng nhau)

Bước 4 iề s gu tử hi ro v o ỗi gu tử a o tro g từ g

ồ g ph ể a o h a tr IV (áp dụng công thức: số nguyên tử hiđro

= 4–số gạch nối xung quanh nguyên tử cacbon v iể tra l i.

2. Các dạng bài tập minh họa:

Thí dụ 1 Ancol C3H8O ao hi u ồ g ph ấu t o? Viết g thứ

ấu t o ủa các ồ g phân.

 ác bước thực hiện

 B Vẽ d g h a o .

+ i v i hợp hất o, h hở v a gu tử cacbon thì h ột d g

h cacbon du hất l

Trang 3

C — C — C

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

 B h tr i xứ g ha a o i xứ g.

+ Vì s gu tử a o tro g h hí h l s lẻ ta x h a o

i xứ g là cacbon dấu *)

 B ắ h hi rox l v o h a o di hu ể

+ Ta thấ gu tử a o s i xứ g v i gu tử a o s qua

gu tử a o s (*) do h ò gắn nhóm hi rox l v o hai v trí

là gu tử a o s hoặ gu tử a o s v gu tử a o

s

 Vậy ancol C3H8O có 2 đồng phân cấu tạo là A, B

 B 4 iề s gu tử hi ro v o ỗi gu tử a o v iể tra l i

+ ợp hất A Ngu tử a o s có ột g h i xu g qua h iề

ba gu tử hi ro gu tử a o s v gu tử a o s

hai g h i xung quanh nên iề gu tử hi ro.

+ ợp hất B Ngu tử a o s v gu tử a o s ột g h

i xu g qua h iề a gu tử hi ro gu tử a o s ba

Trang 4

g h i xu g qua h iề ột nguyên tử hi ro

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

Thí dụ 2 Hợp hất h u C4H10O tổ g s ồ g ph ấu t o a ol là

ao hi u? Viết g thứ ấu t o ủa ồ g ph tr .

 ác bước thực hiện:

 B Vẽ d g h a bon

+ Ancol C4H10O l a ol o hứ h hở v ph tử nguyên

tử cacbon nên có hai d g h a o hí h

 B h tr i xứ g hoặ a o i xứ g.

+ i v i d g h A h tr i xứ g vì h hí h s

gu tử a o hẵ v h h g h h

+ i v i d g h B h a o i xứ g l a o s (vì h

hí h s gu tử a o lẻ

 B ắ h hi rox l (OH) v o từ g d g h a o v di

hu ể .

+ D g h A C v trí i xứ g hau l gu tử a o s i

xứ g v i gu tử a o s 4 v gu tử a o s i xứ g v i

gu tử a o s h gắ v o hai v trí l gu tử a o s

v gu tử a o s hoặ gu tử a o s v gu tử

Trang 5

cacbon s 4:

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

+ D g h B: gu tử a o s gu tử a o s v gu tử

a o s 4 i xứ g hau qua a o s h gắ v o hai v trí l

gu tử a o s hoặ gu tử a o s hoặ gu tử a o

s 4 v gu tử a o s

 Vậy ancol C4H10O có 4 đồng phân cấu tạo là 1, A2, B1và B2

 B 4 iề s gu tử hi ro v o ỗi gu tử a o tro g từ g hợp

hất v iể tra l i.

Thí dụ 3: h tổ g s ồ g ph ấu t o ủa a ol g thứ

ph tử C5H12O. Viết g thứ ấu t o ủa các ồ g ph tr .

 ác bước thực hiện:

 B Vẽ d g h a o

+ Ancol C5H12O l a ol o hứ h hở v ph tử có gu

Trang 6

tử a o a d g h a o hí h là:

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

 B h tr i xứ g hoặ a o i xứ g.

+ Ta x h a o i xứ g i v i tất ả d g h. Vì d g h

cacbon ủa không nhánh và s gu tử a o lẻ d g h

cacbon ủa Y v d g h a o ủa Z có nhánh a o dấu  là

i xứ g .

 B ắ h hi rox l v o từ g d g h v di hu ể .

+ D g h (X): C gu tử a o s i xứ g v i gu tử a o

s gu tử a o s i xứ g v i gu tử a o s 4. Do

h h rox l h gắ v o a v trí l gu tử a o s hoặ nguyên

tử a o s , gu tử a o s hoặ gu tử a o s 4 và

Trang 7

gu tử a o s .

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

+ D g h (Y): Có gu tử a o s i xứ g v i gu tử

a o s . Do h h rox l h gắ v o v trí l gu tử

a o s hoặ gu tử a o s gu tử a o s nguyên

tử a o s v gu tử a o s 4.

+ D g h (Z): Cả gu tử a o ều i xứ g v i nhau là

gu tử a o s gu tử a o s gu tử a o s 4 v

gu tử a o s . Do h h rox l h gắ v o ột v trí l

gu tử a o s hoặ gu tử a o s hoặ gu tử a o

s 4 hoặ gu tử a o s ò gu tử a o s thì ủ h a

tr .

 Vậy C5H12O có 8 đồng phân cấu tạo của ancol là X1, X2, X3, Y1, Y2,

Y3, Y4 và Z

 B 4 iề gu tử hi ro v o ỗi gu tử a o tro g từ g hợp

Trang 8

hất v iể tra l i.

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

hận xét ể tí h tổ g ( ) s ồ g ph ủa a ol o hứ

h hở ta d a v o g thứ

= 2n–2 (n là số nguyên tử cacbon trong phân tử

ancol, 5≥n≥2).

III- U QUẢ Ủ Ề T

 hi p d g v o l p d hiều h si h tru g ì h v ếu thì t i

nh thấ e l i t p t hi u quả h . Từ t o ợ s t ti

hứ g thú ho e tro g qu trì h h h a h .

 ết quả hi p d g ề t i

11A11 11A8 11A9 ớp (Lớp yếu) (Lớp TB) (Lớp TB)

T l h Tr hi p d g 36,5% 50,2% 51,6%

sinh có

Trang 9

Sau hi p d g 65,9% 84,8% 88,5% iể ≥ 5

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

IV- Ề XUẤT, UYẾ Ả Ă P DỤ

 Giáo viên áp d g ề t i ho i t ợ g h si h h i ể ả h

sinh h v giỏi.

 Giáo viên nên u u ỗi h si h về t h th g h a h viết ồ g phân

ấu t o ủa a a .

 Rất o g Sở i o V o T o Phổ iế rộ g rãi (qua trang web của sở)

s g iế i h ghi ợ xếp lo i giỏi ủa ộ qua ha

ì hội thi gi o vi d giỏi ấp t h ể gi o vi tr g h t p.

V- T ÊU T Ả

 S h gi o hoa h a h .

 S h i t p h a h .

Tr l ột ít i h ghi ủa t i tro g th i gia giả g d v áp

d g hiểu quả t t ho h si h ở l p. Mo g ợ s g p ý ủa Th ,

Cô và các ồ g ghi p t i xi h th h ả .

Lo g ph g 25 tháng 05

Ng i viết

Trang 10

UỲN THANH LONG

Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

SỞ D & T Ồ

Ò XÃ Ủ Ĩ V T

Trường T PT ong Phước

ộc lập – Tự do – ạnh phúc

Long Phước, ngày 25 tháng 5 năm 2012

P ẾU Ậ XÉT S Ế ăm học 2011-2012

: UỲN T AN LON : Tổ Hóa-Sinh-C g gh . Tr g T PT Lo g Ph .

Tên sáng kiến kinh nghiệm CÁC VIẾT CÔN T ỨC CẤU TẠO CÁC ỒN P ÂN CỦA AN ANOL ọ và tên tác giả ơn vị ĩnh vực

−Ph g ph p d h ộ   −L h v h

 −Quả lý gi o d −Ph g ph p gi o d  1. Tính mới

 C giải ph p ho to i  C giải ph p ải tiế ổi i từ giải ph p

 

2. iệu quả

to g h hi u quả ao

 o to i v triể hai p d g tro g g h hi u quả ao   C tí h ải tiế hoặ ổi i từ h g giải ph p v p d g tro g   o to i v triể hai p d g t i v hi u quả ao   C tí h ải tiế hoặ ổi i từ h g giải ph p v p d g t i

v hi u quả 3. hả năng áp dụng

 Cu g ấp ợ lu ứ hoa h ho vi ho h h g l i chính

sách:

•T t 

•Khá 

• t   a ra giải ph p iế gh hả g ứ g d g th tiễ dễ th

hi v dễ i v o uộ s g

•T t 

•Khá 

• t 

 ợ p d g tro g th tế t hi u quả hoặ hả g p d g t

•T t 

•Khá 

• t 

U TR Ở

hi u quả tro g ph vi rộ g X Ậ Ủ TỔ UYÊ

Trang 11