Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học bài Phú sông Bạch Đằng trong chương trình Ngữ văn 10 theo hướng tích hợp

Ụ

Ụ

M C L C

Trang

ớ ờ 1. L i gi ệ i thi u 2

2. Tên sáng ki nế 3

ả 3. Tác gi ế  sáng ki n 3

ủ ầ ư ạ ế 4. Ch  đ u t t o ra sáng ki n 3

ự ụ ế 5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n 3

ế ượ ụ ụ ầ ầ ặ 6. Ngày sáng ki n đ ử c áp d ng l n đ u ho c áp d ng th 3

ả ả ấ ủ ế 7. Mô t b n ch t c a sáng ki n 3

ậ ơ ở 7.1. C  s  lý lu n 3

ề ạ ệ ọ ợ 7.1.1. Quan ni m chung v  d y h c tích h p 3

ữ ệ ạ ọ ợ 7.1.2. Quan ni m tích h p trong d y h c ng  văn 4

ơ ở ự ễ 7.2. C  s  th c ti n 6

ể ả ệ ế ề 7.3. Các bi n pháp đã ti n hành đ  gi ế ấ i quy t v n đ 7

ả ự ế ệ 7.4. K t qu  th c hi n 34

ầ ượ ả ữ 8. Nh ng thông tin c n đ ậ c b o m t 35

ệ ầ ề ế ể ụ ế 9. Các đi u ki n c n thi t đ  áp d ng sáng ki n 35

ợ ạ ượ ừ ế 10. Đánh giá l i ích đ t đ c t sáng ki n 35

ữ ổ ứ ụ ệ ả 11. Danh sách nh ng t ch c/cá nhân đã tham gia áp d ng có hi u qu 36

Ụ Ụ PH  L C

38 57 Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

Ả

Ứ Ứ

Ế

Ế Ụ

BÁO CÁO K T QU NGHIÊN C U,  NG D NG SÁNG KI N

ờ ớ ệ

1. L i gi

i thi u

ộ ạ ậ ọ

ậ ế ỉ ủ ế ủ ộ

ờ ạ ừ ổ ớ

ả ề ộ ả ể ươ ọ

ừ ơ

ỗ ợ ầ ớ ạ

ọ ủ ả ạ ườ ự ạ ộ ộ   ữ ế ỉ          Th  k  XXI là th  k  c a nh ng cu c cách m ng khoa h c kĩ thu t, h i ầ   ể ể ể ắ ị nh p và phát tri n. Đ  b t k p xu th  phát tri n chung c a th i đ i thì  m t yêu c u ệ   ụ ướ ố ớ ề ặ ấ c ta là ph i không ng ng đ i m i,  hi n c p bách đang đ t ra đ i v i n n giáo d c n ệ ạ ạ   ng pháp d y h c đ  hoàn thi n chính mình. Nhà đ i hoá c  v  n i dung và ph ệ ệ ể ổ ườ   t đ  quan ni m và tr ng là n i giúp cho t ng cá nhân, m i th y cô thay đ i tri ờ ạ   ệ ờ ầ ủ ươ ng pháp d y h c c a mình cho phù h p v i yêu c u c a th i hi n đ i ­ th i đ i ph ỗ mà m i con ng i ph i năng đ ng, tích c c sáng t o.

ạ ườ nhà tr Nhìn vào  th c t

ằ ư ự ế ả ầ ọ ủ ố ạ

ả ạ ươ

ỉ ệ ề ự ọ ậ ủ ọ c năng l c h c t p c a h c sinh. Gi ng d y theo ph ứ ộ ạ ở  gi ng d y các bài văn h c trung đ i  ỹ ạ ọ ả ớ ề

ạ ụ ủ ứ

ả ườ ạ  ch  không ph i là con ng ế ỉ i ườ "th a hành và th a hành sáng d "

ả ế ế ừ ữ ự ễ ặ ừ t gi

ề ể ạ ứ ề ẩ

ọ

ặ ướ ứ ọ ợ

ủ ế ử ụ ầ ơ ộ ỳ ế ả

ủ ề

ưở ứ ế ấ ọ

ả

ự

ạ ộ ọ ậ ệ ươ ướ ướ ạ ng h

ứ ổ ng ph  thông   nói chung thì đa ph n còn n m trong qu  đ o c a l i d y h c cũ nên ch a phát huy   ế ượ đ ng pháp thuy t gi ng  hay   ệ thông báo m t chi u ch  thích  ng v i n n nông nghi p và công nghi p cách đây hàng   ữ ầ ỉ ầ th  k , khi tri th c nhân lo i còn ít, yêu c u c a giáo d c lúc đó ch  c n nh ng con   ộ ứ i năng đ ng sáng ng   ấ ọ ố ớ ạ   i quy t nh ng v n đ  do th c ti n đ t ra. Đ i v i các bài văn h c trung t o, bi ố   ế ượ ộ ạ ng ki n th c nhi u, khó đ i đ i nói chung, tác ph m thu c th  lo i phú nói riêng l ế ươ ọ ớ ạ   ng pháp thuy t trình, cung v i b n đ c h c sinh nên giáo viên ch  y u s  d ng ph ế ấ ứ ư ế ng đ c văn  đ n thu n mà ch a tích h p ki n th c liên môn. c p ki n th c ho c h   ứ   ế ệ ượ ả ế ạ ng ki n th c D y thuy t trình thì k t qu  đánh giá tu  thu c vào kh  năng tái hi n l ạ   ả ả ờ i gi ng c a giáo viên hay theo sách giáo khoa, kh  năng sáng t o nhi u hay ít theo l ấ   ẽ ả ề ố ạ ượ ư ủ ng r t nhi u đ n ch t c đánh th c. L i d y này s   nh h c a h c sinh ch a đ ể ọ ạ ủ ượ ờ ơ ớ ế ờ  v i các bài ng gi ng d y c a gi l    văn. V y thì làm th  nào đ  h c sinh không th   ả   ứ ự ự ể ế ả  ho t đ ng trên văn b n  nghiên c u, t gi ng? Làm th  nào đ  rèn luy n năng l c t ủ ọ ọ ợ ạ ả c a h c sinh? Đó là ph i  có ph   ng tích ng d y h c h p lý – d y h c theo h ế ợ h p ki n th c.

ữ ụ ế ở

ợ ộ ạ ổ

ọ ạ ụ ệ ạ ả ạ ọ

ệ   ể Tích h p là m t trong nh ng quan đi m giáo d c đã tr  thành xu th  trong vi c ị ứ ườ ọ   ng ph  thông. Cách th c d y h c này đã ự   i hi u qu  tích c c trong d y h c nói c nhi u nhà s  ph m áp d ng và mang l ữ ề ạ ọ ộ ạ xác đ nh n i dung d y h c trong nhà tr ư ượ đ chung, d y h c môn Ng  văn nói riêng.

ọ ạ ế ỉ ạ

ộ ủ ề

Văn h c trung đ i Vi ạ ữ ắ ể ặ ờ

ờ ạ ạ

ế

ặ ể ậ ứ ự ố ớ ữ ầ ư ệ ệ ả ớ ọ ứ ữ ệ ế ệ nói riêng là nh ng  sáng t o đ c đáo c a n n văn h c n ưở t ế ằ ườ th ọ đ c h c sinh. Vi c đ u t đem l ộ ẩ t Nam nói chung, tác ph m thu c giai đo n th  k  X­XIV   ị ư  ữ ọ ướ c nhà, có nh ng giá tr  t ọ ng và nhân văn sâu s c. Tuy nhiên do đ c đi m th i đ i, văn h c th i kì này   ớ ạ   ế ậ t b ng ch  Hán, mang đ c đi m thi pháp trung đ i, khó ti p c n v i b n ng vi ạ   ể ả ụ ọ  nghiên c u, v n d ng ki n th c liên môn đ  gi ng d y ạ t th c đ i v i giáo viên, h u ích v i h c sinh. i hi u qu  là vi c làm thi

ạ ậ ấ ạ

Qua quá trình gi ng d y và nghiên c u tôi nh n th y bài  ử ị ứ ủ ả ề ế ế ọ ị ằ   ứ Phú sông B ch Đ ng ụ   có liên quan đ n nhi u ki n th c c a các môn h c L ch s , Đ a lí, Giáo d c công dân

ấ ề ồ ố ị ử ủ   ng H  Chí Minh, truy n th ng văn hóa, l ch s  c a

ư ư ưở ơ ở ự ế ể ộ ứ ấ ọ ề ề và các v n đ  khác nh : T  t ẽ dân t c. Đây s  là c  s  th c t đ  tôi nghiên c u v n đ  khoa h c này.

ừ ứ ề T  các lí do đã nêu trên đây, tôi đã nghiên c u chuyên đ  mang tên “

ạ ằ ươ ữ ướ bài Phú sông B ch Đ ng trong ch ng trình Ng  văn 10 theo h ạ ọ   D y h c ợ ng tích h p”

2. Tên sáng ki nế

ươ ữ ướ ạ ọ ạ ằ ng trình Ng  văn 10 theo h ng tích

D y h c bài Phú sông B ch Đ ng trong ch h pợ

ả ế 3. Tác gi sáng ki n:

ữ ễ ắ ọ ­ H  và tên: Nguy n H u Th ng

ị ườ ễ ế ệ ạ ườ ­ Đ a ch : Tr ng THPT Nguy n Vi ồ t Xuân, xã Đ i Đ ng, huy n Vĩnh T ng,

ỉ ỉ t nh Vĩnh Phúc

ố ệ ạ ­ S  đi n tho i: 0976.676.056

­ Gmail: nguyenhuuthang.gvnguyenvietxuan@vinhphuc.edu.vn

ủ ầ ư ế 4. Ch  đ u t sáng ki n:

ữ ễ ắ ọ ­ H  và tên: Nguy n H u Th ng

ự ụ ế 5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n:

ọ ườ ễ ế Giáo viên, h c sinh tr ng THPT Nguy n Vi t Xuân

ế ượ ụ ụ ầ ầ ặ 6. Ngày sáng ki n đ c áp d ng l n đ u ho c áp d ng th ử:

ọ Năm h c 2018­2019

ả ả ấ ủ ế 7. Mô t b n ch t c a sáng ki n:

ậ ơ ở 7.1. C  s  lí lu n

ề ạ ọ ợ ể 7.1.1. Quan đi m chung v  d y h c tích h p

ệ ế ừ ạ ộ Tích h p là s  k t h p nh ng  ho t  đ ng, ch ng t: “ ể Theo T   đi n Ti ng Vi

ự ế ợ ố ữ ứ ợ

ự ố ộ ự ế ợ ”.

ố ượ ế

ộ Tích h p  là  hành  đ ng  liên k t các  đ i t ặ ứ ự ự ạ ộ

ầ ấ ự ợ  nh t, s  hòa h p, s  k t h p ụ ọ ừ ể  đi n Giáo d c h c: “ ọ ậ ủ ả ạ ọ ộ ế ạ ươ ợ ặ trình  ho c  các  thành  ph n  khác  nhau  thành  m t  kh i  ch c  năng. Tích  h p  có  nghĩa  là  s  th ng  ợ ng             Theo t nghiên c u, gi ng d y, h c t p c a cùng m t lĩnh v c ho c vài lĩnh v c khác nhau   trong  cùng m t k  ho ch d y h c”.

ợ ế ượ integration” m t t

ộ ừ ố ố ợ ả ự ể ả ự

ủ ủ ệ ố ụ ế    g c Latin (integer) c vi           Trong ti ng Anh, tích h p đ t là “ ể”. Có nghĩa là s  ph i h p các ho t đ ng ạ ộ   ộ có nghĩa là “whole” hay “toàn b , toàn th ứ   ộ ệ ố ầ khác nhau, các thành ph n khác nhau c a m t h  th ng đ  b o đ m s  hài hòa  ch c ấ ạ ộ năng  và m c tiêu ho t đ ng c a h  th ng  y.

ợ ệ ự

ụ ộ Tích h p là m t khái ni m đ ọ ượ ử ụ ợ ệ

ề ệ ừ ờ ệ ượ ườ ệ ạ ng làm cho con ng i hi n t

ạ ộ

ườ ợ ộ ủ ộ ể ườ ậ ườ ế ớ ạ ồ ộ ự   c s  d ng trong nhi u lĩnh v c. Trong lĩnh v c ể ỉ  ấ  th i kì khai sáng, dùng đ  ch khoa h c giáo d c (GD), khái ni m tích h p xu t hi n t ệ ố   m t quan ni m GD toàn di n con ng i, ch ng l i phát ố tri n thi u hài hòa, cân đ i. Tích h p còn có nghĩa là thành l p m t lo i hình nhà   tr ng m i, bao g m các thu c tính tr i  c a các lo i hình nhà tr ố ng v n có.

ộ ọ ạ ượ ể Trong d y h c (DH) các b  môn, tích h p đ

ừ ự ế ợ ể

ợ  các môn h c, lĩnh v c h c t p khác nhau (Theo cách hi u truy n th ng t ặ ồ c hi u là s  k t h p, t ề ầ ự ọ ậ ớ ọ ộ ọ ộ

ủ ố ọ ố

ộ ứ ế ệ

ợ ừ ạ ọ ự ề ọ ộ ố ổ ợ  h p các   ừ  ố ộ n i dung t ướ ớ ế   i nay) thành m t “môn h c” m i ho c l ng ghép các n i dung c n thi tr t vào c t ụ ồ ữ ộ   nh ng n i dung v n có c a môn h c, ví d : l ng ghép n i dung GD dân s , GD môi ự ọ ườ   t  hay T  nhiên tr và xã h i… xây d ng môn h c tích h p t ng, GD an toàn giao thông trong các môn h c Đ o đ c, Ti ng Vi  các môn h c truy n th ng.

ng tích h p đ t

ộ ố Trong m t s  môn h c, t ư ồ

ậ ứ ộ ấ   ớ ế c ti p nh n v i các m c đ  th p ọ   ự ớ ọ ươ ầ  v i môn h c ng t   c n h c t ọ ọ ạ ọ ư ưở ư ứ ủ ự ế ợ ợ ộ ề ợ ớ ượ và khác nhau nh : l ng ghép ­ là đ a thêm n i dung chính; tích h p ­ là s  k t h p tri th c c a nhi u môn h c t o nên môn h c m i.

ạ ọ ữ ợ ể

7.1.2. Quan đi m tích h p trong d y h c Ng  văn: ọ ữ ọ

ả ể ự ế ế ứ

ổ ằ ứ ầ ẫ ướ ừ

ạ t k  bài d y h c Ng  văn theo quan đi m tích h p ế ợ ắ ọ  ch c, d n d t h c sinh t ng b ồ ế ự ể ọ ờ

ữ ể ợ

ạ ộ ợ

ạ ộ ả ự

ộ ộ ứ ộ n i b  phân môn ộ   ỉ ợ  không ch  chú tr ng n i Thi ộ ệ ố ế ệ t ph i xây d ng m t h  th ng vi c làm, thao tác   dung ki n th c tích h p mà c n thi ố   ể ệ ự ứ ươ c th c hi n đ  chi m lĩnh đ i ng  ng nh m t t ộ ọ ậ ượ   ng h c t p, n i dung môn h c, đ ng th i hình thành và phát tri n năng l c, kĩ năng t ặ ờ ọ ấ ộ  h c Ng  văn theo quan đi m tích   tích h p, tránh áp đ t m t cách làm duy nh t. Gi ự   ỏ ự ứ ợ ờ ọ ộ ả ợ  h c ho t đ ng ph c h p đòi h i s  tích h p các kĩ năng, năng l c h p ph i là m t gi ợ ế ộ ể ả liên môn đ  gi   i quy t n i dung tích h p, ch  không ph i s  tác đ ng các ho t đ ng, ẽ ộ ộ ẽ kĩ năng riêng r  lên m t n i dung riêng r  thu c “ ộ ”.

ế ọ ậ ấ ạ ằ

ệ ọ ạ ề ọ ể ạ

ọ ứ ạ ọ

ả ự ả ạ ứ ộ

ể ở ọ ứ ộ ế ứ ạ ọ đ c, t

ố ờ ộ đ c, t

ọ ậ ở ườ ạ   ề Ngày nay nhi u lí thuy t hi n đ i v  quá trình h c t p đã nh n m nh r ng ho t ướ ế ủ ọ ộ   đ ng c a h c sinh tr c h t là h c cách h c. Theo ý nghĩa đó, quan đi m d y h c tích ỏ ợ    h c sinh cách th c lĩnh h p đòi h i giáo viên ph i có cách d y chú tr ng phát tri n  ể ộ ọ h i ki n th c và năng l c, ph i d y cho h c sinh cách th c hành đ ng đ  hình thành   ự  ả ự ọ ế ki n th c và kĩ năng cho chính mình, ph i có cách d y bu c h c sinh ph i t ọ   ạ ộ ọ ể  h c su t đ i, coi đó cũng là m t ho t đ ng đ c h c đ  hình thành thói quen t ố ể hi u trong su t quá trình h c t p ả ự ọ ự ọ  nhà tr ng.

ọ ọ ạ ạ ự ọ ự ọ  đ c, t

ạ ấ ợ ườ ọ ố i h c. V n đ  là ph i x  lí đúng đ n m i quan h

ế ự ể

ụ ứ ề ấ

ự ứ ứ ề ố

ướ ụ ứ ạ

ố ầ ủ i kinh nghi m ch  nghĩa, ít có kh

ng rèn luy n kĩ năng theo l ể ố ớ ọ ố

ệ ả ứ ươ ứ ế ấ ể    h c không coi             Quan đi m d y h c tích h p hay d y cách h c, d y t ứ ệ  ẹ ệ ắ ề ả ử ấ nh  vi c cung c p tri th c cho ng ệ ứ ề   ồ ưỡ ữ ng ki n th c, rèn luy n kĩ năng và hình thành, phát tri n năng l c, ti m gi a b i d ế ọ   ự ọ ự l c cho h c sinh.Đây th c ch t là bi n quá trình truy n th  tri th c thành quá trình h c ậ   ế ươ ng pháp chi m lĩnh tri th c, hình thành kĩ năng. Mu n v y,  ý th c v  ph sinh t ắ ữ ẳ ầ   ầ ng d y tri th c hàn lâm thu n tuý mà còn c n ch ng nh ng c n kh c ph c khuynh h ả  ệ ướ ụ ắ kh c ph c khuynh h ử ụ ữ ọ năng s  d ng vào đ c hi u văn b n, vào nh ng tình hu ng có ý nghĩa đ i v i h c sinh,   ẹ ế coi nh  ki n th c, nh t là ki n th c ph ng pháp.

ươ ạ ọ M i giáo viên d y Ng  văn c n có ph

ỗ ầ ớ ừ ể ừ ể

ợ ạ   ng pháp d y h c phù h p v i t ng bài, ợ   ờ ạ ữ  d y theo quan đi m tích h p ạ ầ ớ ế ự ừ ả ể ả ọ ợ ữ ừ t ng tu n, t ng phân môn, t ng l p. Đ  có nh ng gi ạ ế đ t k t qu  cao, giáo viên  ph i bi t l a ch n các khía c nh đ  tích h p.

ự ế ể ở ộ ấ ạ ậ ợ ướ D a vào th c t tôi nh n th y ph m vi tích h p có th  m  r ng h ợ   ng tích h p

ự ư nh  sau:

ợ ở ộ ử ợ * Tích h p Văn – L ch s  : Tích h p m  r ng theo h

ướ ậ ậ ự ệ ị ứ ề ữ ể ụ ử ế   ng v n d ng nh ng ki n ả   i

ị ị ủ ị ờ ỳ ề ử ủ ừ ả th c v  hoàn c nh l ch s  c a t ng th i k ,v  nhân v t, s  ki n l ch s , . . . đ  lý gi ẩ và khai thác giá tr  c a tác ph m.

ướ ị ứ ế ể   ng v n d ng ki n th c hi u

* Tích h p Văn – Đ a lý: Tích h p m  r ng theo h ả ợ ị ế ề ể ế ả ợ ở ộ ộ ố i rõ m t s  chi ti t v  các đ a danh đ  lý gi ậ ụ ậ ệ t hình  nh ngh  thu t. bi

ế ẩ ạ ừ , h u h t các tác ph m âm nh c t

ừ dân ca ề . Đã có nhi u bài

ẩ  các tác ph m ngôn t ạ ấ ổ ọ ợ ạ ươ ế đ n âm nh c đ ạ ơ ượ th  đ ự ế ầ ạ * Tích h p Văn – Âm nh c: Th c t ừ ự ượ ạ ề ng đ i đ u đ c xây d ng t ẩ ề c ph  nh c. Nhi u tác ph m văn h c giàu ch t nh c.

ỹ ợ ẩ ậ ọ ộ * Tích h p Văn – M  thu t: Khi d y h c m t tác ph m văn ch

ọ ể ạ ộ ả ẽ ậ ọ ộ

ươ ọ ọ ộ ọ ứ ứ ằ

ươ ữ ể ệ ồ ng giáo viên có   th  cho h c sinh v  tranh minh h a m t c nh hay m t nhân v t mà h c sinh yêu thích. ừ  ể Giáo viên có th  so sánh b c tranh trong h i h a và b c tranh phác h a b ng ngôn t ớ t,… v i nh ng đi m t ng đ ng và khác bi

ư ậ ở ị ộ Nh  v y qua n i dung phân tích

ể ộ ầ ệ ị ữ ề ặ ỉ

ừ ừ ọ giáo viên đóng m t vai trò quan tr ng trong vi c nâng cao hi u qu  gi  theo h là ng ệ ng trình và sách giáo khoa ch  là đ nh h ợ ượ ướ c h ộ ướ ươ ợ ng tích h p. Ch ị ả ườ ạ i d y ph i xác đ nh đ ữ ằ   ẳ  trên, ta có th  m t l n n a kh ng đ nh r ng ả ờ ạ    d y Ng  văn ấ ướ   ng, v n đ  đ t ra ầ ụ ể ng tích h p cho t ng bài, t ng ph n c  th .

ự ế ể ự ề ạ Th c t

ợ ộ ệ ộ ứ

ể ố ơ ự ữ ứ ế ệ ọ ứ    trong khi d y giáo viên có th  th c hi n tích h p theo nhi u cách th c ụ ể ủ ừ   ọ ệ ự khác nhau. Vi c l a ch n cách th c nào là tùy thu c vào n i dung c  th  c a t ng ư môn h c. Nh ng có th  t ợ t h n n u ta th c hi n tích h p theo nh ng cách th c sau:

ệ ể ợ * Tích h p thông qua vi c ki m tra bài cũ :

ướ ổ ứ ạ ộ ạ

ế ể ể ệ ọ ở

ể Ki m tra bài cũ là b ủ ụ ụ ể ủ ọ

ợ

ọ ầ ế ộ   ọ ầ  ch c ho t đ ng d y h c m t c đ u tiên trong ti n trình t ư ứ   ạ ộ  nhà cũng nh  m c bài c  th . M c đích c a ho t đ ng này là đ  ki m tra vi c h c  ữ ấ ế ố ộ ể   đ  hi u bài c a h c sinh. Ngoài ra, đây cũng là ho t đ ng có tính ch t k t n i gi a bài ể   ọ đã h c và bài đang h c (bài m i ). Vì v y, vi c th c hi n tích h p trong quá trình ki m tra bài cũ là vô cùng c n thi ớ ậ t và cũng khá thu n l ạ ộ ệ ự ệ ậ ợ i.

ệ ợ ớ ệ ớ * Tích h p thông qua vi c gi i thi u bài m i:

ớ ớ ế Gi i thi u bài m i là m t thao tác nh , chi m m t l

ộ ả ệ ế ạ ệ t d y (và không ph i bài nào, ti

ậ ọ ờ ộ ượ ng th i gian không đáng   ớ ộ   ầ i thi u vào bài m t ẩ   ệ ớ i có ý nghĩa khá l n trong vi c chu n ể ậ   c vào bài h c. Vì v y giáo viên có th  v n

ả ọ ể ự c khi b ợ ướ ệ ỏ ế ạ ể k  trong ti t d y nào cũng c n gi ạ cách công phu bài b n).Tuy nhiên thao tác này l ướ ị ứ b  h ng thú cho h c sinh tr ụ d ng thao tác này đ  th c hi n tích h p .

ể ỏ ợ * Tích h p thông qua câu h i tìm hi u bài.

ọ ạ ạ ộ

ọ ể ệ ế ứ ủ ộ ủ

ứ ỏ ườ ọ ế ữ ủ ộ ự ứ ệ ầ ạ c th c hi n trong h u h t các b

ế ồ ế ợ

ướ ệ ố ệ ợ ẽ ấ ế Trong ho t đ ng d y h c Ng  văn, hình th c h i – đáp đóng vai trò h t s c quan   ủ   ư i h c cũng nh  vai trò ch  đ ng c a ạ ộ   c, các ho t đ ng d y – ỏ   t l ng ghép tích h p thông qua h  th ng câu h i này thì hình ậ   t; Văn – T p làm văn, thì

ợ ẽ ượ ề ấ ả ự tr ng, th  hi n tính tích c c, ch  đ ng c a ng ượ giáo viên. Hình th c này đ ọ h c. N u giáo viên bi ứ th c tích h p s  r t phong phú: Văn – Văn; Văn – Ti ng Vi ệ hi u qu  tích h p s  đ c nâng cao r t nhi u.

ợ ươ ụ ệ ạ ả ọ ư ả ng ti n d y h c nh  b ng ph , tranh  nh: *Tích h p thông qua ph

ạ ả ữ ể ử ụ

ả

ụ ạ ươ ớ ọ

ọ ố ơ ệ ườ ạ ộ ọ ị ả ẩ ỏ ệ ề ng pháp d y h c hi n nay. Đi u quan tr ng là đ  th c hi n đ ự t đ u t

ầ ấ ể ự i d y ph i có s  chu n b  công phu, bi ộ ơ ở ậ ụ ệ ề ặ ấ ậ

ứ ườ ể  ọ Khi d y nh ng văn b n có tranh minh h a, giáo viên có th  s  d ng kênh hình đ ọ   ợ t h n.Đây là m t yêu c u r t quan tr ng tích h p, giúp các em c m th  văn h c t ượ   ổ trong đ i m i ph c ế ầ ư   ợ ứ  trí hình th c tích h p này đòi h i ng ấ   ệ tu , công s c và v t ch t. M t khác, nó còn ph  thu c vào đi u ki n c  s  v t ch t ủ ừ c a t ng tr ng.

ể ộ ợ ế ừ ế ầ ổ ờ ọ * Tích h p thông qua n i dung ti u ti t t ng ph n hay t ng k t gi h c.

ờ ủ ừ ả Đây là hình th c tích h p thông qua l

ứ ạ ấ ợ ề ừ i thuy t gi ng c a giáo viên, v a có ý ể ế ế nghĩa khái quát l i v n đ , v a có ý nghĩa chuy n ti p.

ợ ướ ạ ế ể ệ ố Giáo viên có th  tích h p d i d ng liên h , so sánh đ i chi u.

ệ ố ậ ợ ở ớ ư ở * Tích h p thông qua h  th ng bài t p ( l p cũng nh nhà )

ề ợ i nh t đ  giáo viên ti n hành ph

ấ ể ọ ậ ợ ặ ươ ọ ắ ắ ộ ế ng pháp tích h p sau   ế   ọ t h c ho c h c xong m t bài h c, giúp h c sinh n m ch c ki n

Đây là đi u ki n thu n l ọ ứ ấ ệ ệ ế ợ ọ ỹ ệ ộ ế ọ khi h c xong m t ti ể th c  y đ  tích h p trong vi c rèn luy n k  năng: nghe, đ c, nói, vi t .

ứ ể ợ * Tích h p thông qua hình th c ki m tra.

ươ ữ ự ế ng trình Ng  văn đ

ể ậ   ượ c xây d ng theo tinh th n tích h p, vì th  khi ôn t p ầ ầ ắ ợ ấ ắ ọ Ch ế ề và ti n hành ki m tra, giáo viên c n giúp h c sinh n m ch c các v n đ :

ế ự ế ệ t, T p làm văn đ u cùng d a vào cùng m t h

ứ ề – Các ki n th c v  Văn, ti ng Vi ể ề ọ ệ ầ

ả ứ ủ ế ỗ ớ ộ ệ  ậ ắ thông văn b n chung đ  khai thác và hình thành. Khi h c ôn c n liên h  và g n các   ả ki n th c c a m i phân môn v i các văn b n chung trong sách giáo khoa.

ớ ể ầ

ụ ổ ể ầ ọ ộ ợ

ể ướ ọ

ầ ư ủ ầ ủ ấ ọ   ổ – Do yêu c u đ i m i ki m tra đánh giá, bài ki m tra áp d ng 1 ph n thi đ c ệ   ẽ ể  lu n. Ph n đ c hi u s  ki m tra m t cách t ng h p trên di n ậ ẫ   ng d n h c sinh ôn t p giáo viên c n l u ý ộ   ệ ả ọ , h c l ch mà ph i h c toàn di n, đ y đ . C u trúc c a m t

ế ọ ủ ọ ệ ầ ườ ầ ớ ự ậ ế ợ ể hi u k t h p v i t ọ ứ ế ộ r ng các ki n th c đã h c.Vì th , khi h ọ h c sinh không nên h c t ể bài ki m tra th ng có 2 ph n:

ố ể ế ể ằ ọ ế   – Ph n I ( Đ c hi u ): Ph n này chi m 30 % s  đi m, nh m ki m tra các ki n

ầ ứ ề ọ ể ể ế th c v  đ c – hi u và ti ng Vi ầ ệ t.

ầ ố ể ế ể ế ằ

ứ   – Ph n II ( Làm văn ): Ph n này chi m 70 % s  đi m nh m ki m tra ki n th c ỹ ầ ộ ề ậ và k  năng T p làm văn qua m t hay nhi u bài văn.

ề ấ ớ ộ ợ * Tích h p v i các v n đ  xã h i:

ấ ự ự

ắ ượ ộ ố ộ c g n v i đ i s ng xã h i. S  tích h p này r t t ở ề ớ ộ ố ạ ợ   tr  v  v i cu c s ng. D y văn là d y t nhiên vì ạ ừ

ớ ờ ố ườ ọ ng đ Bài h c th ộ ừ ấ ọ văn h c xu t phát t  cu c s ng xã h i và ộ ờ ộ ờ ộ ờ cu c đ i, qua cu c đ i và cho cu c đ i.

ể ạ ầ ể Tóm l iạ , quan đi m tích h p  trong d y h c văn c n đ

ừ ọ ợ ộ ệ c quán tri ượ  Đ c văn, Ti ng Vi ệ c hi u toàn di n và ệ ế ế t đ n Làm

ệ ạ ọ ọ ả ượ ph i đ văn; quán tri ọ t trong toàn b  các phân môn t ủ t trong m i khâu c a quá trình d y h c.

ơ ở ự ễ 7.2. C  s  th c ti n

ề ả Trong th c t gi ng d y, tôi nh n th y ph

ự ế ả ư ươ ẽ ớ ấ ặ ạ ự ữ ậ ế gi a các phân môn ch a có s  liên k t ch t ch  v i nhau và tách r i t ng ố   ạ ng pháp gi ng d y truy n th ng ngươ   ờ ừ    ph

ệ ủ ộ ư ể ề ệ ấ ọ ả

ế ụ ứ ư ả di n ki n th c. B n thân h c sinh ch a ch  đ ng tìm hi u các v n đ  nên hi u qu giáo d c ch a cao.

ộ ọ ọ ng t ể  D y h c theo quan đi m tích h p là m t xu h

ự ướ ứ ủ

ậ ệ

ố

ợ ạ ộ ứ ấ ệ ệ ứ ậ ề ộ ứ c m i quan h  bi n ch ng gi a các ki n th c đ ế ứ ượ ự ng trình, v n d ng các ki n th c lí thuy t và các kĩ năng th c hành, đ a đ

ạ ậ ế ệ ế ả ộ

ọ ư ệ ứ ủ ế ợ

ế ệ ế

ọ ồ ố ượ ừ c t

ộ ố ọ ế ể ạ ệ   ấ ế ủ ạ t y u c a d y h c hi n ể ệ ạ ượ   ọ ọ đ i, là bi n pháp đ  tích c c hoá ho t đ ng nh n th c c a h c sinh. H c sinh đ c ư ệ ố rèn luy n thói quen t    duy, nh n th c v n đ  m t cách có h  th ng và lôgic. Qua đó ấ ọ ượ ế ữ h c sinh cũng th y đ c h c trong   ậ ươ ế ụ ượ   ch c ả   ứ ề ữ t vào quá trình t o l p văn b n m t cách hi u qu . nh ng ki n th c v  văn, ti ng Vi ọ ớ ứ ở ộ ể Đây là quan đi m tích h p m  r ng ki n th c trong bài h c v i các ki n th c c a các   ứ ờ ố   ư ậ ọ ộ b  môn khác, các ngành khoa h c, ngh  thu t khác, cũng nh  các ki n th c đ i s ng ể   ộ mà h c sinh tích lũy đ  cu c s ng c ng đ ng, qua đó làm giàu thêm v n hi u bi t và phát tri n nhân cách cho h c sinh.

ể ả ệ ế ế ấ ề 7.3. Các bi n pháp đã ti n hành đ  gi i quy t v n đ .

ấ ứ

ụ ứ ổ ự ế  Th c t ọ ỏ  cho th y, áp d ng hình th c này, h c sinh t ượ ổ ố ẹ ế ấ c b  sung nh  nhàng, t

ư ứ ệ ế ấ ả ặ

ủ ọ ơ ộ

ớ ộ   ứ ọ  ra r t hào h ng v i n i ự ợ ủ ọ dung bài h c, v n ki n th c t ng h p c a h c sinh đ    nhiên ợ   ứ nh ng r t hi u qu . M t khác, các ki n th c liên ngành thông qua hình th c tích h p ứ ơ ở ể ể này còn giúp h c sinh có thêm căn c , c  s  đ  hi u rõ h n n i dung, ý nghĩa c a văn   b n. ả

ể ạ ượ ự ế ả ộ ợ Đ  đ t đ ệ c k t qu  đó,   tôi đã th c hi n n i dung tích h p thành ba b ướ   c

chính:

ợ ướ ờ ọ ị (1) Tích h p tr c gi ẩ  h c (chu n b  bài)

ờ ọ ạ ộ ọ ớ ợ (2) Tích h p trong gi ạ  h c (ho t đ ng d y và h c trên l p)

ờ ọ ạ ộ ự ạ ặ ọ ợ (3) Tích h p sau gi h c (ho t đ ng th c hành t ề i nhà ho c h c chuyên đ )

ướ ợ ẩ ị ướ ờ ọ 7.3.1. B c 1: Chu n b  bài (Tích h p tr c gi h c)

ị ộ ố ấ ề ẩ ọ H c sinh chu n b  m t s  v n đ  sau:

ấ ử ứ ế ằ ị ị ệ ắ   i thi u ng n

ề  B ng ki n th c Đ a lí, L ch s  và Văn hóa du l ch, em hãy gi ọ ộ ố ề ị ầ ả ạ ằ ớ ị ­ V n đ  1: ọ g n v  đ a danh B ch Đ ng (yêu c u kèm theo m t s  hình  nh minh h a)

ọ ằ ấ ề ạ

ấ ơ ợ ứ ư ộ ố ượ

ể ộ ẩ

ệ c xu t hi n trong bài th  nh  m t đ i t ộ ế ủ t c a các em v  văn hóa xã h i sau m t tác ph m văn h c.  ẻ ẹ ữ ệ

ướ ị ủ ế  v  trí tr ng y u c a đ t n

ủ ọ ữ ộ ặ ấ ướ ở ằ ữ

ằ ữ ị ẫ ừ ầ ạ Ở ư ề

ấ ẫ ộ ị ằ   ề ị + Lí do ch n v n đ : nh m kh i g i h ng thú c a h c sinh v  đ a danh B ch Đ ng ở ộ   ồ ơ ờ ượ đ ng tr  tình đ c đáo. Đ ng th i m  r ng ọ Ở ữ ề ầ  nh ng góc t m hi u bi   ạ   ị ạ t. D i góc nhìn đ a lí, B ch nhìn khác nhau, B ch Đ ng mang nh ng v  đ p đ c bi ấ   ọ ử ơ ị c. Trong l ch s , n i đây ghi d u Đ ng là đ a danh gi ữ ấ ử ủ ế  cùng nh ng anh hùng dân nh ng chi n công l y l ng c a cha ông. Nó tr  thành b t t   ể   ơ ạ ệ ư ộ  góc nhìn hi n đ i ngày nay, n i đây là đi m t c nh  Ngô Quy n, Tr n H ng Đ o.  ề ế đ n du l ch có h p d n, có chi u sâu văn hóa dân t c.

ướ ụ ệ ọ

c công ngh  thông tin, trình bày d ử ị ư ị ế ề ọ i hình ả

ầ ộ ế ộ ượ ứ ợ : h c sinh  ng d ng đ + Yêu c u tích h p ứ ứ ử ụ ế th c m t bài thuy t minh, s  d ng ki n th c nhi u môn h c nh  l ch s , đ a lí và c ể hi u bi t xã h i.

ử ụ ả ẩ ầ ờ ọ ể ầ ớ ệ ớ + S  d ng s n ph m: đ u gi h c ­ ph n ki m tra bài cũ và gi i thi u bài m i.

ự ế ả ủ ọ ẩ + D  ki n s n ph m c a h c sinh:

ằ ướ ở ị ế ố ọ

ấ ộ ị ộ ữ ề

ố ầ ủ ệ ể ả

ủ ủ ư ể ệ

ử ằ ừ ạ ế ố ự   ủ ạ  v  trí tr ng y u c a qu c gia. Th c * D i góc đ  đ a lí, B ch Đ ng là dòng sông  ị  ầ ủ ch t đây là m t ph n c a dòng sông Thái Bình. Có chi u dài trên 30 km, n i gi a th ả ả xã Qu ng Uyên, Qu ng Ninh và huy n Th y Nguyên, H i Phòng. Đi m đ u là Phà   ể   ườ ả ng th y thì qua c a bi n R ng, c a bi n là Nam Tri u, H i Phòng.  X a kia, theo đ ấ ể ế B ch Đ ng là cách t t nh t đ  ti n đ n kinh thành Thăng Long.

ướ ử ạ ề ế ạ ắ ớ

ỏ ộ

ư ầ ạ ố ố

ắ ẫ ừ ằ ộ ị   * D i góc đ  l ch s : B ch Đ ng g n v i 3 chi n công l y l ng. Ngô Quy n đ i phá ắ ướ c ta thoát kh i 1000 năm B c Thu c. Năm 981, Lê quân Nam Hán năm 938 giúp n   ấ   ượ ượ ạ Đ i Hành phá tan quân T ng xâm l c. Năm 1288 H ng Đ o V ng Tr n Qu c Tu n ạ đ i th ng quân Mông Nguyên.

ị ằ

ữ ữ

ể ề ạ ầ ể ộ ể ị ệ ở Hi n

ọ ư ờ ờ ằ ờ ề ị

ở ị ấ ủ ề ề ả ạ

ệ ặ ầ ứ  xã Yên Giang, th  xã Qu ng Uyên, Qu nh Ninh. Đ c bi

ị ờ ả ở ả ả ị ề ở ạ ị * Văn hóa và du l ch: B ch Đ ng tr  thành m t đi m du l ch thu hút nhi u du khách.   ị  ằ ề ấ ở ạ  nhi u đ a di m khác nhau, nh ng đ n th  các v Nh ng bãi c c B ch Đ ng tìm th y  ự ử ạ ư ề    khu v c c a sông B ch Đ ng có anh hùng nh  Ngô Quy n, Tr n H ng Đ o,..  ả 3 ngôi đ n th  3 v  anh hùng trên đó là đình Hàng Kênh (Lê Chân, H i Phòng) th  Ngô   ề    th  tr n Minh Đ c (Th y Nguyên, H i Phòng) và đ n Quy n, đ n Vua Lê Đ i Hành  ả ạ ở ư   Tr n H ng Đ o  t khu di tích đ n Tràng Kênh H i Phòng th  c  ba v  anh hùng nói trên.

ể ế ẫ ầ ọ ọ ậ   ề   Đ c ph n Ti u d n trong sách giáo khoa và hoàn thành phi u h c t p

ấ ­ V n đ  2: sau:

Những điều tôi biết sơ bộ về tác phẩm

Những suy nghĩ, phỏng đoán của tôi

1. Tác giả Trương Hán Siêu

2. Tác phẩm Phú sông Bạch Đằng

3. Thể loại Phú

+ Lí do chọn vấn đề: học sinh muốn tiếp cận tác phẩm nên bắt đầu từ tác giả, hoàn cảnh ra đời tác phẩm và thể loại. Đó là yêu cầu không riêng tác phẩm Phú sông Bạch Đằng. Cách làm này không đơn thuần là các em đọc tiểu dẫn, lọc ra kiến thức cơ bản mà từ kiến thức cơ bản đó, học sinh sẽ có những phỏng đoán, suy luận, định hướng trong việc tiếp cận tác phẩm. Thực chất đây không phải là mẫu phiếu do người viết sáng kiến nghĩ ra mà là sự kế thừa một chiến thuật đọc hiểu có tên “Đọc tổng quan về văn bản”

ầ ụ

ậ ọ ỹ ử ầ ộ

ầ

ị (H ch T ườ ỏ ) ệ  ử ụ ạ   K  năng s  d ng sách giáo khoa; v n d ng công ngh ợ ầ + Yêu c u tích h p c n đ t: ứ ứ ị ợ ọ   ế thông tin; tích h p ki n th c l ch s ; ki n th c văn b n thu c văn h c Lí Tr n đã h c ả ;  ư Tr n Quang Kh i ụ ầ ướ ở ớ ng sĩ­   l p 7  ầ ọ ng vãn v ng­  Thiên Tr Ph m Ngũ Lão ế ả ấ ; T ng giá hoàn kinh s  –  ố Tr n Qu c Tu n ạ )  và tác ph m ẩ T  lòng ( Tr n Nhân Tông

ử ụ ầ ướ ả ể ẫ ẫ ọ ẩ + S  d ng s n ph m: trong ph n h ể ng d n đ c hi u Ti u d n.

ự ế ả ủ ọ ẩ + D  ki n s n ph m c a h c sinh:

Những điều tôi biết sơ bộ về tác phẩm

Những suy nghĩ, phỏng đoán của tôi

Tác giả 1.

- Trương Hán Siêu ( ? – 1354) tự là Thăng Phủ,

người làm Am Phúc, huyện Yên Ninh (nay thuộc

thành phố Ninh Bình).

- Là người nổi tiếng thẳng thắn, cương trực; lại có

-Trương Hán Siêu cũng là con người xuất chúng, văn

tài về chính trị, văn chương nên được các vua

võ toàn tài. Có công lớn với nhà Trần.

Trần rất tin dùng.

- Phải chăng tác phẩm của ông cũng phản ánh con

- Khi mất được nhà vua truy tặng chức Thái Bảo

người và khí thế thời đại - Hào khí Đông A.

rồi Thái Phó.

2. Tác phẩm

- Hoàn cảnh ra đời : Nhân dịp Trương Hán Siêu

- Phải chăng tác phẩm nằm trong dòng chảy chung

dạo chơi sông Bạch Đằng ( khoảng năm 1338,

của văn thời đại. Ca ngợi, tự hào trước những chiến

sau vài chục năm diễn ra trận thủy chiến oanh liệt

công oanh liệt trên dòng sông Bạch Đằng lịch sử.

trên sông Bạch Đằng)

- Chữ viết: bản nguyên văn viết bằng chữ Hán.

3. Thể phú.

- Phú là thể văn có vần, hoặc xen văn vần và văn

- Là tác phẩm mang đặc điểm thi pháp văn học trung

xuôi, dùng để tả cảnh vật, phong tục, kể sự việc

đại.

hoặc bàn chuyện đời.

- Phân loại: 2 loại: phú cổ thể và phú Đường luật

(ra đời từ thời Đường)

- Phú cổ thể (như bài học):

+ Có nhân vật: chủ, khách đối đáp;

- Nhân vật chủ khách đối đáp phải chăng là tác giả

+ Kết cấu: 4 phần: đoạn mở, đoạn giải thích, đoạn

và những người dân sống bên dòng Bạch Đằng. Có

bình luận và đoạn kết.

thể khai thác tác phẩm theo hướng tiếp cận các nhân

vật này chăng?

- Vấn đề 3: Sưu tầm một số bài thơ viết về sông Bạch Đằng. Viết một vài lời bình về các bài thơ đó.

ở ấ ạ ả ằ ề ề ứ

ượ ọ ướ

ệ ng ngh  thu t đ c đáo trong n n văn h c n ủ ằ  c a Tr

ượ ậ ậ

ề ừ ằ i h c s u t m và c m nh n đ ẽ ộ ị ượ ể ậ

ng ngh  thu t này s  là m t đ nh h ủ ệ ươ ả

ổ ậ ẻ ẹ ủ ứ ẩ ề ấ ọ   + Lí do ch n v n đ : Sông B ch Đ ng  đã tr  thành ni m c m h ng cho r t nhi u nhà ừ ư   ậ ộ ơ c nhà t văn nhà th  và là hình t  x a ả ươ ạ ế . Phú sông B ch Đ ng ng Hán Siêu v a n m trong dòng ch y chung đ n nay   ộ ộ ố  ả ườ ọ ư ầ ừ c m t s v a  mang nét đ c đáo riêng. Vì v y, ng ả ơ ế ề ậ   ướ ng đ  các em c m nh n bài th  vi t v  hình t ế   ở ộ ề ắ ơ sâu s c h n v  bài phú  c a Tr ng Hán Siêu. Các em cũng có kh  năng m  r ng ki n th c, so sánh làm n i b t v  đ p c a tác ph m.

ầ ử ụ ệ

ợ ầ ả ỹ ọ ượ ọ ậ ọ ệ ư   ạ  H c sinh s  d ng công ngh  thông tin trong vi c s u ể   c h c trong phân môn T p làm văn; kĩ năng đ c hi u văn

+ Yêu c u tích h p c n đ t: ầ t m; k  năng bình gi ng đ ả b n;...

ử ụ ủ ầ ả ẩ ố ọ + S  d ng s n ph m: ph n C ng c  bài h c.

ủ ọ ự ế ẩ ả + D  ki n 01 s n ph m c a h c sinh:

ạ ằ B ch Đ ng giang

ồ ỏ ươ ư M  thù nh  núi c  cây t i,

ể ầ ấ ờ Sóng bi n g m vang, đá ng t tr i

ư ệ ự S  nghi p Trùng H ng ai d  bi ễ ế t

ử ử N a do sông núi, n a do ng ườ . i

ễ ưở Nguy n S ng

ằ ạ ộ ầ ưở

ị ợ ứ ả ễ  Nguy n S ỏ

ạ i

ư

ủ ị ậ ị ườ  th  c a ng

ữ ổ ầ ả ế   => B ch Đ ng giang đã g i h ng cho tác gi ng trong m t l n đ n ệ ạ ử ẫ ướ ẫ ươ ơ i mà i nên c  cây sông n   c v n t n i đây. Dòng sông l ch s  v n ch y trong hi n t ẫ ứ   ươ ”. B ch Đ ng giang là ch ng ỏ ồ ư ằ ồ m  thù nh  núi c  cây t m  quân thù v n còn đó “ ể ử ơ ư ế ế ở ẫ   nhân c a l ch s . N i đây hùng vĩ và hi m tr  nh  ngàn năm v n th . Đ a th  nh  bày ờ ”. Sóng cũng d  d i, luôn trong t ữ ộ ư ế ủ ấ ạ đá ng t tr i th ch tr n “   i lính dũng ể ố sóng bi n g m vang ả ”. c m cùng ngàn đá canh gi T  qu c “

ơ ị ầ => Đ n n i đ a linh, tác gi

t. Hai v  vua Tr n v i s ề ệ ắ ế ả ơ

ế ệ ẫ ừ ệ ớ ế ả  cũng nh  đ n nhân ki ượ ằ ự ầ t

ế

ẳ ả

ị ớ ể ệ ủ ờ ử ẫ ừ ệ ấ ủ ư ệ ướ ấ ế ợ ệ t trong vi c làm nên l ch s  l y l ng: “

ặ ọ ử ớ ự  ạ   c nhà th  nh c đ n v i ni m c m khái nghi p l y l ng trên dòng B ch Đ ng đã đ ễ ế ”. Đó là s  nghi p anh hùng, th  hi n tinh th n dân ư ự “S  nghi p Trùng H ng ai d  bi   ầ ắ ộ ự    hào chi n th ng và tình yêu n t c, t c b t khu t c a nhà Tr n, c a hào khí Đông A ơ ồ ị ế   đã khi n gi c Mông Nguyên ph i khi p s  khi x a. Nhà th  đ ng th i kh ng đ nh vai ử ị ủ ị   n a do trò quan tr ng c a đ a linh và nhân ki ườ sông núi, n a do ng i”

ướ ợ ờ ọ ạ ộ ọ ớ 7.3.2. B c 2: Tích h p trong gi ạ  h c (ho t đ ng d y và h c trên l p)

ả ươ ả ố

ứ ự ế ợ ạ   ng trình.Trong quá trình gi ng d y,   ng pháp d y h c tích c c và tích h p các ki n th c liên

ạ Giáo viên gi ng d y theo phân ph i ch ử ụ ươ giáo viên s  d ng các ph ự ể ệ môn. Trình t th  hi n trong giáo án ạ ọ ư  nh  sau:

Ạ Ọ Ằ GIÁO ÁN  D Y H C BÀI PHÚ SÔNG B CH Đ NG TRONG CH ƯƠ   NG

Ữ Ợ Ạ ƯỚ TRÌNH NG  VĂN 10 THEO H NG TÍCH H P

ạ 15 /10/2019 Ngày so n:

ả 15/1/2020 Ngày gi ng:

ớ L p: 10D1, 10D5

ế Ạ Ằ Ti t 57: PHÚ SÔNG B CH Đ NG

ươ (Tr ng Hán Siêu)

Ọ Ụ A. M C TIÊU BÀI H C

ứ ế 1. Ki n th c:

ả c n i dung yêu n ư ưở  t

ề ướ ề c và t ố ệ   ng nhân văn c a bài phú qua hoài ni m ộ ủ ượ ộ ậ ­ C m nh n đ ự ứ ề v  quá kh  và lòng t hào v  truy n th ng dân t c c a tác gi ủ ả .

ấ ượ ơ ả ủ ữ ư ể ặ ­ Th y đ c nh ng đ c tr ng c  b n c a th  phú

­ Tích h p: ợ

ị ợ ắ ế ử

ạ ắ ể ộ ọ ờ ề ấ

ộ ạ ế ế ỉ ằ ữ

ị

ề ờ ạ ử ố

ầ ị ơ ế

ầ ọ ị ả  H ch T ư   Tr n Quang Kh i,

ề ấ ắ

ạ

ệ ả t ( Ti

ế   ứ ế ấ ủ ế t 55: Các hình th c k t c u c a văn b n thuy t ế ậ

t 56: L p dàn ý bài văn thuy t minh.) ộ ấ ế ơ +Tích h p liên môn l ch s  giúp h c sinh   hi u sâu s c h n v  các chi n công trên   ộ ậ   ộ dòng sông B ch Đ ng. (Bài 16: Th i B c thu c và các cu c đ u tranh giành đ c l p ộ ở ố dân t c, Bài 19: nh ng cu c kháng chi n ch ng ngo i xâm     các th  k  X – XV – Sách ử ớ L ch s  l p 10) ế ợ ề ứ ủ +Tích h p ki n th c v  văn hóa và truy n th ng l ch s  anh hùng c a th i đ i nhà    Ph mạ   ỏ ư T  lòng – ữ ộ ở ớ  các bài th  văn đã h c nh Tr n v i nh ng chi n công vang d i  ố   ướ ầ ụ ng sĩ Ngũ Lão, T ng giá hoàn kinh s  –  – Tr n Qu c ướ   ộ ệ ố ể Tu n… giúp Hs hi u sâu s c và có h  th ng v  hào khí Đông A và n i dung yêu n c ọ trong văn h c trung đ i. ế ợ +Tích h p phân môn ti ng Vi ế minh; Ti ợ +Tích h p kĩ năng ( Ti ề t 50: Trình bày m t v n đ )

ế ư ặ ộ ể ạ ổ ể t phân tích m t  bài phú c  th  theo đ c tr ng th  lo i

ự ữ ộ ọ ứ  hào dân t c, ý th c trân tr ng nh ng

ướ ị ị 2. Kĩ năng: Bi ồ ưỡ 3. Thái đ : ộ B i d ề c, ni m t ng lòng yêu n ử ữ ử ị đ a danh  l ch s , nh ng danh nhân l ch s .

ƯƠ Ự Ệ Ệ B. PH NG TI N TH C HI N

ữ ệ ả ế ế  t k

Giáo viên: Sách giáo khoa , Sách giáo viên Ng  văn 10, Tài li u tham kh o, Thi bài gi ngả

ọ ệ H c sinh :   Sách giao khoa, V  so n ả ở ạ  văn, Tài li u tham kh o

Ế Ứ C. CÁCH TH C TI N HÀNH

ế ợ ươ ề ạ ấ ả ọ ổ ố ạ ng pháp đ c sáng t o, đ i tho i, trao đ i, nêu v n đ , th o

Giáo viên  k t h p ph ợ ậ lu n, tích h p

Ọ Ạ Ế D. TI N TRÌNH D Y H C:

ổ ứ ớ Ổ ị 1.  n đ nh t ch c l p:

L pớ Ngày d yạ Sĩ số Ghi chú

10D1

10D5

ể 2. Ki m tra bài cũ :

ử ụ ọ ư ệ ẩ ấ ể ướ ớ ­ H c sinh s  d ng t li u đã chu n b  ( ề ) đ  trình bày tr c l p. ị V n đ  1

ị ướ ư ự ế ­ GV đ nh h ng nh  d  ki n:

ở ị ằ ư

ộ ị ủ ườ ủ ạ ằ ế ủ ấ ể ế ọ ố ế ể ng th y thì qua c a bi n B ch Đ ng là cách t ố  v  trí tr ng y u c a qu c gia. X a kia, t nh t đ  ti n đ n kinh thành

ạ ướ * D i góc đ  đ a lí, B ch Đ ng là dòng sông  theo đ Thăng Long.

ử ạ ẫ ừ ộ ị ướ ế ắ ằ ớ * D i góc đ  l ch s : B ch Đ ng g n v i 3 chi n công l y l ng

ể ể ằ ạ ở ộ ị ị

* Văn hóa và du l ch: B ch Đ ng tr  thành m t đi m du l ch thu hút nhi u du khách.  3. Bài m iớ

ớ ở ừ ộ ầ ợ ắ ệ D n d t, g i m  t n i dung đã trình bày ờ ­ L i gi i thi u: ( )

ộ ằ ạ ẻ ẹ i Vi t

ị ạ ử ự

ằ ề ứ B ch Đ ng giang mang v  đ p đ c đáo trong tâm th c ng ữ ướ  n ạ ướ c, gi ọ

ồ . Nó mang v  đ p c a đ t n

ế ủ ạ ộ

ớ ắ ươ ủ c a Tr ủ ướ ẻ ớ ọ ệ ở ọ ườ    m i góc ạ ằ   c; đó là B ch Đ ng ệ   ượ ằ c tái hi n ấ   ẩ ườ i và ph m ch t c, g n v i tâm h n con ng ế   ng Hán Siêu mang đ n m t góc   c trong văn h c trung

ừ ệ nhìn. Đó là B ch Đ ng anh hùng trong l ch s  d ng n ờ linh thiêng trong n n văn hóa lâu đ i;... Và trong văn h c, B ch Đ ng đ ẻ ẹ ủ ấ ướ ầ đ y tinh t ộ Phú sông B ch Đ ng  ằ ố ẹ t t đ p c a dân t c.  ắ ủ ộ ừ nhìn v a quen thu c v a m i m , sâu s c c a ch  nghĩa yêu n ạ đ i Vi t Nam.

­ Bài m i:ớ

ọ ể ể ẫ ầ Đ c hi u ph n Ti u d n:

ọ ậ ử ụ ế ể ẩ ọ ộ ị ­ H c sinh s  d ng phi u h c t p đã chu n b  cho n i dung Ti u d n. ( ề ) ẫ V n đ  2 ấ

ế ơ ộ ề ủ ữ ỏ b   v   tác t   s Nh ng suy nghĩ, ph ng đoán c a tôi

ề ữ Nh ng   đi u   tôi   bi ph mẩ

1. Tác giả

ươ

ủ ng   Hán   Siêu   ( ườ

ố

làự    ?   –   1354)   t ­   Tr ệ   i làm Am Phúc, huy n Thăng Ph , ng ộ   Yên   Ninh   (nay   thu c   thành   ph   Ninh Bình). ươ ườ ẳ ắ ng   Hán   Siêu   cũng   là   con   ng ớ ị ươ   ng ươ   ng ấ   i   xu t ­Tr ớ chúng, văn võ toàn tài. Có công l n v i nhà   ấ ướ đ t n c. ườ ổ ế ­ Là ng i n i ti ng th ng th n, c ề ạ ự tr c; l i có tài v  chính tr , văn ch ầ ấ ượ c các vua Tr n r t tin dùng. nên đ ẩ ặ ắ   c nhà vua truy t ng ch c ườ ả   ủ ả ­ Ph i chăng tác ph m c a ông   cũng ph n ế ờ ạ   i và khí th  th i đ i ­ Hào khí ánh con ng ấ ượ ­ Khi m t đ ả ồ Thái B o r i Thái Phó.

Đông A.

2. Tác ph mẩ

ả

ạ ị ạ ằ ạ

ả ủ ữ ướ ệ

ễ ế ậ ạ ằ ả   ẩ ­ Ph i chăng tác ph m n m trong dòng ch y ự ợ ờ     hào chung   c a   văn   th i   đ i.   Ca   ng i,   t ế c nh ng chi n công oanh li tr   t trên dòng ử ị sông B ch Đ ng l ch s .

ạ ằ ươ   ờ  :  Nhân  d p  Tr ả ng ­ Hoàn  c nh ra   đ i ằ   ơ Hán   Siêu   d o   ch i   sông   B ch   Đ ng ụ   (   kho ng   năm   1338,   sau   vài   ch c   năm ệ ủ di n   ra   tr n   th y   chi n   oanh   li   t   trên sông B ch Đ ng)

ả t:  b n nguyên  văn  vi ế ằ   t  b ng

ữ ữ ế ­  Ch  vi ch  Hán.

ể 3. Th  phú.

ầ ể ể

ẩ ặ ­ Là tác ph m mang đ c đi m thi pháp văn ạ ọ h c trung đ i.

ể ự ệ ụ

ặ ­ Phú là th  văn có v n, ho c xen văn   ậ   ể ả ả ầ  c nh v t, v n và văn xuôi, dùng đ  t ệ   ặ phong t c, k  s  vi c ho c bàn chuy n đ i.ờ

ổ ể

ạ ờ ừ ờ ườ ườ ạ ­ Phân lo i: 2 lo i: phú c  th  và phú ậ Đ ng lu t (ra đ i t th i Đ ng)

ổ ể ư ọ ­ Phú c  th   (nh  bài h c): ậ ậ ố ủ + Có nhân v t: ch , khách đ i đáp; ả ố ạ ở ả   i ể ẩ ế ấ ạ ế ạ ạ ầ + K t c u: 4 ph n: đo n m , đo n gi ậ thích, đo n bình lu n và đo n k t. ủ ữ  và nh ng   ng ằ ế ậ ậ ả ố   ­ Nhân v t ch  khách đ i đáp ph i chăng là ườ i dân s ng bên dòng tác gi   ạ   B ch Đ ng. Có th  khai thác tác ph m theo ướ ng ti p c n các nhân v t này chăng? h

ạ ộ ủ ọ ộ ầ Ho t đ ng c a giáo viên và h c sinh ạ N i dung c n đ t

ọ ể ể ẫ ầ Đ c hi u ph n Ti u d n ể   I.    Tìm hi u chung

ử ụ ộ ế ể ị

ọ ọ ậ   ­   H c   sinh   s   d ng   phi u   h c   t p   đã V nấ   ẫ ẩ chu n b  cho n i dung ti u d n. ( đ  2ề )

ố ạ ế ­ Gv ch t l ứ i ki n th c 1.    Tác giả

ự ng Hán Siêu (

ườ

ươ ­ Tr  là Thăng  ? – 1354)  t ủ ệ Ph ,   ng i   làm   Am   Phúc,   huy n   Yên ố Ninh Bình). ộ Ninh(nay thu c thành ph

ẳ

ắ ươ i có tài v  chính tr , văn ch ươ ng nên đ ự   ng tr c; ượ   c

ườ ổ ế i n i ti ng th ng th n, c ­ Là ng ị ề ạ l ầ ấ các vua Tr n r t tin dùng. ợ

ụ ậ   *Tích   h p   văn   hóa,   phong   t c   t p quán:

ệ ờ

ể , g m 3 gian Bái đ

ươ ằ

ộ   ọ ớ i  thi u   cho  h c   sinh  m t Giáo  viên  gi ươ ề ề   ng   Hán   Siêu: đôi   nét   v   Đ n   th   Tr ố  ướ ở ọ ạ t a l c bên núi Non N c,   thành ph ự ượ ề c   xây   d ng   năm Ninh   Bình.  Đ n   đ   ữ ế   1998,   ki n   trúc   theo   ki u   ch   "Đinh"­ ự ồ ườ ng và 2 gian Hán t   ặ ề ủ ề ứ ạ   ậ H u cung. M t ti n c a đ n có b c đ i ữ ế ự   t   b ng   ch   Hán   ''Tr ng   Thăng   vi t ủ ừ Ph  T ".

ả ờ ? Bài phú ra đ i trong hoàn c nh nào?

ử ợ ị (Tích h p l ch s ) 2. Tác ph mẩ

ị ươ ờ  : Nhân d p Tr

ạ ạ ơ

ằ ễ ụ ậ

ệ ế ằ ạ ả   ng Hán ­ Hoàn c nh ra đ i ả   Siêu   d o   ch i   sông   B ch   Đ ng   (   kho ng ủ   năm 1338, sau vài ch c năm di n ra tr n th y chi n oanh li t trên sông B ch Đ ng)

ả ế ằ ữ ế t: b n nguyên văn vi t b ng ch ữ

­ Ch  vi Hán. ặ ể ủ ọ ể 3. Th  phú. ạ ể ? Đ c đi m c a th  phú? ( h c sinh trình ầ bày, giáo viên yêu c u g ch chân SGK) ể

ầ ụ ầ  c nh v t, phong t c, k

ể ả ả ệ ặ ặ ­ Phú là th  văn có v n, ho c xen văn v n và   ể  ậ văn xuôi, dùng đ  t ờ ự ệ s  vi c ho c bàn chuy n đ i.

ổ ể

ạ ạ ờ ừ ờ ườ ậ ườ   ­ Phân lo i: 2 lo i: phú c  th  và phú Đ ng lu t (ra đ i t th i Đ ng)

ổ ể ư ọ ­ Phú c  th   (nh  bài h c):

ậ ố ủ + Có nhân v t: ch , khách đ i đáp;

ế ạ ạ ả   i

ấ ạ ở ế ầ ậ ạ +   K t   c u:   4   ph n:   đo n   m ,   đo n   gi thích, đo n bình lu n và đo n k t.

ọ ả ọ ọ ọ ả gi i nghĩa các

? G i h c sinh  đ c bài  và  ừ t khó. ể II.     Đ c – hi u văn b n     1. Đ c –ọ i ả     thích  gi khóừ    t : SGK

ố ụ ủ ừ ộ 2. B  c c ố ụ  : 4 ph nầ ư ế  ? Theo em bài phú có b  c c  nh  th ạ nào? N i dung chính c a t ng đo n là   gì?

ả ở : ‘‘ Khách… còn l u’’ư  : C m xúc ả ắ ướ c c nh s c sông

ằ ­ Đo n mạ ủ ậ c a nhân v t “ khách” tr ạ B ch Đ ng.

ả ạ ­ Đo n gi i thích :  ‘‘Bên sông… ca ng i’’ợ  :

ữ ế ị

ể ề ằ ạ ờ L i các bô lão k  v  nh ng chi n công l ch ử s  trên sông B ch Đ ng.

ạ ệ ậ  :  ‘‘ Tuy nhiên… l

ủ :  ề

ữ ế chan’’ ­ Đo n bình lu n ậ ẫ Suy  ng m và   bình lu n  c a  các   bô lão  v nh ng chi n công.

ẳ ị ế  : Còn l iạ  : L i ca kh ng đ nh vai

ờ ườ ạ ­ Đo n k t ứ ộ ủ trò và đ c đ  c a con ng i.

3.  Phân tích

ủ ậ

ở ướ ả ả ọ ạ ọ ­ H c sinh đ c đo n 1

ậ   ạ a,   Đo n   m :   C m   nh n   c a   nhân   v t ạ   c   c nh   trí   trên   sông   B ch “khách”   tr Đ ngằ ậ ượ ả

ậ * Nhân v t “ khách: c miêu t ươ ư   nh ệ   ng   di n

ượ ả ? Nhân v t “ khách” đ ệ ế th   nào?   (   hi n   lên   qua   ph nào?) ­ Khách: hình t ng tác gi

ộ ­ Hành đ ng, t ư ế  th :

ươ ồ ng bu m giong gió + gi

ướ ể ơ t b  ch i trăng + l

ề ớ + s m gõ thuy n…

ề ầ + chi u l n thăm…

ơ ườ i đi…

ộ ừ ị

ạ ậ ệ ậ ể ế ử ụ ườ a ho t đ ng, ham hi u bi ề ạ ể

+ N i có ng às  d ng đ ng t ẳ , cách nói kh ng đ nh: con   ổ   i phóng khoáng, ham du ngo n, sôi n i, ng ạ ộ ư   t, có tráng chí, ớ hoài bão l n lao. ễ   ? Em có nh n xét gì v  ngh  thu t di n ễ ạ   đ t? Qua cách di n đ t giúp ta hi u gì ậ ề v  nhân v t khách?

ị ­ Đ a danh:

ươ ử ệ ng,   Vũ   Huy t,   C u   giang, ị ữ

+  Nguyên,   T ồ Ngũ H ,Tam Ngô… ệ ợ ữ ạ ấ ị

ổ ế ố ị ?  Có nh ng  đ a   danh  nào hi n  lên qua đo n 1? Nh ng đ a danh  y g i cho em suy nghĩ gì? ­> đ a danh n i ti ng Trung Qu c.

ạ ằ ạ ề + Đ i Than, Đông Tri u, sông B ch Đ ng…

ấ ị ệ ắ ­>đ a danh đ t Vi ử ớ ị t g n v i l ch s .

ẹ ộ ơ

ộ ớ =>  không gian r ng l n, thiên nhiên đ p, th m ng, hùng vĩ.

ả

ưở ơ ẻ ẹ

ạ ứ ứ ả ồ ổ

ử ướ => Khách d o ch i phong c nh không ch  đ th nghiên c u c nh trí đ t n ề ữ v  nh ng trang s  n ỉ ể  ng   th c   v   đ p   thiên   nhiên   mà   còn   ấ ướ ứ   c, b i b  tri th c . c nhà

ủ ạ ộ

ườ ộ ớ ộ ơ ộ => M t cu c d o ch i có ý nghĩa c a 1 con ậ i   hành   đ ng,   nh p  cu c   khác   v i  các ng

ậ ẩ ủ ờ ộ cu c nhàn du c a các b c  n sĩ, lánh đ i.

ắ ả ơ ả ừ ạ * C nh s c thiên nhiên n i tác gi d ng l i:

ơ ế Đ n   sông

ừ ơ ạ ằ ộ ọ ­   N i   khách   ch n   d ng   chân:   “ ề ” ề B ch Đ ng/ Thuy n b i m t chi u ả

ủ ầ ả

ạ ệ ằ ữ ầ ủ ạ

ề ể ạ ằ ậ ướ ấ ả ­> sông B ch Đ ng – c nh g n gũi c a quê   ườ   ồ ươ i ng   hi n   h u   trong   t m   h n   ng h ế ộ “khách” ham du ngo n, hi u nhi u bi   t r ng. thiên   nhiên  sông   B chạ   ?   Khung   c nh   h  ư th  ế nào trong  c mả   ệ Đ ng  hi n lên  n ủ   nh n c a khách? Tâm tr ng c a khách tr c khung c nh  y?

ổ ậ ể ắ ặ ả ­ C nh s c: mang hai đ c đi m n i b t:

+ “bát ngát sóng kình”

ướ ộ t tha đuôi trĩ m t màu “th ”

ướ ờ “n ộ ắ ” c tr i m t s c

ả “phong c nh ba thu ”

ẹ ệ

ủ

ờ nh, đ ạ ườ ằ ắ ­> L i văn nh  nhàng, sâu l ng, tái hi n hình ả ắ ng nét và màu s c c a thiên nhiên B ch Đ ng.

ả ệ ừ ạ

ộ

ớ ắ ẻ ẹ

ờ ủ ướ ủ ơ ộ   i th  m ng. ­> C nh hi n lên v a hùng vĩ l ớ   ộ Đó là m t dòng sông mênh mông, r ng l n. ủ   ề ả Nó mang v  đ p huy n  o v i s c xanh c a tr i, c a n c, c a mùa thu.

ự ướ c dòng sông

hào tr ư ạ ­> Tâm tr ng:   vui, t ế ừ t ng ghi bao chi n tích khi x a.

ế ờ + “ b  lau san sát, b n lách đìu hiu

ầ ươ “sông chìm giáo gãy, gò đ y x ng khô”

ạ ả ả ắ ­>  c nh  m đ m, hiu h t

ồ

ườ ư ệ

ậ ộ ng x a m t th i oanh li ạ ố ế ạ ­> Tâm tr ng bu n đau, nu i ti c, ng m ngùi ờ ế vì chi n tr t nay ơ ọ tr  tr i, hoang vu, hiu qu nh.

ậ ả ể ả ­ Ngh  tệ hu t: miêu t ự ế , bi u c m tr c ti p

ể ạ ậ  bi u đ t có gì đáng chú ý?

ệ ? Ngh  thu t Tác d ng?ụ

ứ ị ế ợ *Giáo viên tích h p ki n th c đ a lí:

ạ ằ ử

ư ừ

ộ

ả ằ ề ấ Theo s  sách x a, sông B ch Đ ng có ư ọ tên g i là Vân C , nh ng trong dân gian   ạ   ộ ộ ạ i mang m t m t cái tên m c m c: nó l ườ ừ   sông R ng. Ng i dân b o r ng do ngày ổ ụ  ờ ư x a hai bên b  có r t nhi u cây c  th

ạ ầ

ằ ườ ọ

ữ

ườ ng th y t

ộ

ế

ố

ề ệ ầ ồ ạ ộ ng có sóng b c đ u nên còn có   và th Sông B chạ   ạ tên g i là B ch Đ ng giang.  Đ ngằ  ch   kho ng   32km, ư ả ỉ      nh ng   bao   la ớ ự hùng vĩ,  là   ranh gi     nhiên gi a  hai i  t ồ   ả ả ỉ t nh: H i Phòng và  Qu ng Ninh.   Đ ng th iờ    là con đ ấ ể   ủ ố t nh t đ  đi ừ  ư vào Hà N i (Thăng Long ngày x a) t ố ừ ử    c a sông Nam mi n nam Trung Qu c, t ề Tri u các chi n thuy n đi vào sông Kinh   ố   Th y, sông Đu ng và cu i cùng là sông ả H ng đo n ch y qua Hà N i.

ế ể Ti u k t 1:

ở ầ

ấ ả ồ là m t k  sĩ thi h i h   ị

ấ

ế ủ ướ ả m t tâmộ ạ Qua đo n m  đ u ta th y hình  nh    ế   ộ ẻ ộ ơ ồ t h n th , m t khách  ộ   Đ ngồ   ử ớ ấ ướ c và l ch s  dân t c. tha v i đ t n ấ   ươ ượ ẻ ẹ ủ ờ th i ta th y đ c v  đ p c a quê h ng đ t ướ t c a tác giá. c tha thi n c và tình yêu n

ố 4. C ng củ

ể ệ ạ ọ ướ ể ệ c th  hi n qua

ữ ươ ­ Các em đã h c nh ng tác ph m trung đ i nào có th  hi n tình yêu n c? ( tình yêu thiên quê h ẩ ấ ướ ng đ t n ợ ọ ) Tích h p d c

ọ ươ ư ớ ng trình Ng  văn l p 7 nh :

ể ể ọ ườ ầ ữ ễ ọ ­> H c sinh có th  k  các tác ph m đã h c trong ch Thiên Tr ng vãn v ng ẩ (Tr n Nhân Tông); Bài ca Côn S n ơ (Nguy n Trãi);...

ợ ẻ ẹ ạ ẩ ằ ọ ơ

ấ ề ). ị ­ Các em hãy đ c các bài th   ca ng i v  đ p sông B ch Đ ng mà mình đã chu n b   (V n đ  3

ụ ­> Ví d  bài:

ằ ạ Sông B ch Đ ng

Lê Thánh Tông

ẻ ẻ

ử

t h u.

ươ ố ạ ẳ ng ph ng l ng ặ  kình b ng thóc.

ủ ướ ướ ự ầ c t a d u, L o l o doành xanh n ả ề ầ ạ Trăm ngòi, ngàn l ch ch y v  ch u. ằ  Ngô d i,ạ ả R a không thay th y th ng D uị  m t lâng lâng khách ệ ầ ộ  Vi ạ  Thái S nơ  rành r nh đó, ọ ỉ N  đ nh Nào hôn Ô Mã l c loài đâu ? B n ph Thong thả d uầ  ta b a l ằ i câu...

ặ 5. D n dò

ế ụ ổ ề ầ ẩ ấ ị

­ Ti p t c b  sung  v n đ  3 theo yêu c u chu n b  bài. ạ ủ ể ằ ạ ạ ọ ọ Phú sông B ch Đ ng. i c a bài h c ­ Đ c hi u các đo n còn l

ạ 15 /10/2019 Ngày so n:

ả 15/1/2020 Ngày gi ng:

ớ L p: 10D1, 10D5

ế Ạ Ằ Ti t 58: PHÚ SÔNG B CH Đ NG

ươ (Tr ng Hán Siêu)

Ọ Ụ A. M C TIÊU BÀI H C

ứ ế 1. Ki n th c:

ả c n i dung yêu n ư ưở  t

ề ướ ề c và t ố ệ   ng nhân văn c a bài phú qua hoài ni m ộ ủ ượ ộ ậ ­ C m nh n đ ự ứ ề v  quá kh  và lòng t hào v  truy n th ng dân t c c a tác gi ủ ả .

ấ ượ ơ ả ủ ư ữ ể ặ ­ Th y đ c nh ng đ c tr ng c  b n c a th  phú

­ Tích h p: ợ

ị ợ ắ ế ử

ạ ắ ể ộ ọ ờ ề ấ

ộ ạ ế ế ỉ ằ ữ

ị

ề ờ ạ ử ố

ầ ị ơ ế

ầ ọ ị ả  H ch T ư   Tr n Quang Kh i,

ề ấ ắ

ạ

ệ ả t ( Ti

ế   ứ ế ấ ủ ế t 55: Các hình th c k t c u c a văn b n thuy t ế ậ

t 56: L p dàn ý bài văn thuy t minh.) ộ ấ ế ơ   +Tích h p liên môn l ch s  giúp h c sinh   hi u sâu s c h n v  các chi n công trên ộ ậ   ộ dòng sông B ch Đ ng. (Bài 16: Th i B c thu c và các cu c đ u tranh giành đ c l p ở ố ộ    các th  k  X – XV – Sách dân t c, Bài 19: nh ng cu c kháng chi n ch ng ngo i xâm  ử ớ L ch s  l p 10) ế ợ ề ứ ủ +Tích h p ki n th c v  văn hóa và truy n th ng l ch s  anh hùng c a th i đ i nhà    Ph mạ   ộ ở ữ ớ ỏ ư T  lòng –  các bài th  văn đã h c nh Tr n v i nh ng chi n công vang d i  ầ ố   ướ ụ ng sĩ Ngũ Lão, T ng giá hoàn kinh s  –  – Tr n Qu c ướ   ộ ệ ố ể Tu n… giúp Hs hi u sâu s c và có h  th ng v  hào khí Đông A và n i dung yêu n c ọ trong văn h c trung đ i. ợ ế +Tích h p phân môn ti ng Vi ế minh; Ti ợ +Tích h p kĩ năng ( Ti ề t 50: Trình bày m t v n đ )

ế ư ặ ộ ể ạ ổ ể t phân tích m t  bài phú c  th  theo đ c tr ng th  lo i

ự ữ ộ ọ ứ  hào dân t c, ý th c trân tr ng nh ng

ướ ị ị 2. Kĩ năng: Bi ề 3. Thái đ : ộ B i d ồ ưỡ c, ni m t ng lòng yêu n ử ữ ử ị đ a danh  l ch s , nh ng danh nhân l ch s .

ƯƠ Ự Ệ Ệ B. PH NG TI N TH C HI N

ữ ệ ả ế ế ả Giáo viên: SGK, SGV Ng  văn 10, Tài li u tham kh o, Thi t k  bài gi ng

ọ ệ H c sinh :   SGK, V  so n ả ở ạ  văn, Tài li u tham kh o

Ế Ứ C. CÁCH TH C TI N HÀNH

ươ ề ạ ấ ả ọ ổ ố ế ợ ạ ng pháp đ c sáng t o, đ i tho i, trao đ i, nêu v n đ , th o

Giáo viên  k t h p ph ợ ậ lu n, tích h p

Ọ Ạ Ế D. TI N TRÌNH D Y H C:

ổ ứ ớ Ổ ị 1.  n đ nh t ch c l p:

L pớ Ngày d yạ Sĩ số Ghi chú

10D1

10D5

ể 2. Ki m tra bài cũ :

ủ ọ ể ầ ị ẩ ­ Ki m tra ph n chu n b  bài c a h c sinh.

ướ ộ ố ề theo yêu c u tr h c:

ơ ế ề ế ạ ờ ọ S u t m  ư ầ m t s  bài  ơ c gi ề ấ ọ V n đ  3  ằ . Vi t v  sông B ch Đ ng ầ ờ i bình v  các bài th  đó. ộ t m t vài l

ằ ạ ­ Cho h c sinh trình bày  th  vi Ví d :ụ   B ch Đ ng giang

ỏ ồ ươ ư M  thù nh  núi c  cây t i,

ể ầ ấ ờ Sóng bi n g m vang, đá ng t tr i

ư ệ ự S  nghi p Trùng H ng ai d  bi ễ ế t

ử ử N a do sông núi, n a do ng ườ . i

ễ ưở Nguy n S ng

ằ ạ ộ ầ ưở

ị ợ ứ ả ễ  Nguy n S ỏ

ạ i

ư

ủ ị ậ ị ườ  th  c a ng

ữ ổ ầ ả ế   => B ch Đ ng giang đã g i h ng cho tác gi ng trong m t l n đ n ệ ạ ử ẫ ướ ẫ ươ ơ i nên c  cây sông n   i mà c v n t n i đây. Dòng sông l ch s  v n ch y trong hi n t ẫ ứ   ươ ”. B ch Đ ng giang là ch ng ỏ ồ ư ằ ồ m  thù nh  núi c  cây t m  quân thù v n còn đó “ ể ử ơ ư ế ế ở ẫ   nhân c a l ch s . N i đây hùng vĩ và hi m tr  nh  ngàn năm v n th . Đ a th  nh  bày ư ế ủ ữ ộ ờ ”. Sóng cũng d  d i, luôn trong t ấ ạ đá ng t tr i   i lính dũng th ch tr n “ ể ố sóng bi n g m vang ả ”. c m cùng ngàn đá canh gi T  qu c “

ơ ị ầ => Đ n n i đ a linh, tác gi

ệ ắ t. Hai v  vua Tr n v i s ề ế ả ơ

ế ệ ẫ ừ ệ ớ ế ả  cũng nh  đ n nhân ki ượ ằ ự ầ t

ế

ẳ ả

ị ớ ể ệ ủ ờ ử ẫ ừ ệ ấ ủ ư ệ ướ ấ ế ợ ệ t trong vi c làm nên l ch s  l y l ng: “

ặ ọ ử i”

ớ ự  ạ   c nhà th  nh c đ n v i ni m c m khái nghi p l y l ng trên dòng B ch Đ ng đã đ ư ễ ế ”. Đó là s  nghi p anh hùng, th  hi n tinh th n dân ự “S  nghi p Trùng H ng ai d  bi   ầ ắ ộ ự   c b t khu t c a nhà Tr n, c a hào khí Đông A  hào chi n th ng và tình yêu n t c, t ơ ồ ị ế   đã khi n gi c Mông Nguyên ph i khi p s  khi x a. Nhà th  đ ng th i kh ng đ nh vai ủ ị ử ị   n a do trò quan tr ng c a đ a linh và nhân ki ườ sông núi, n a do ng 3. Bài m iớ

ớ ở ừ ộ ầ ợ ắ ệ D n d t, g i m  t n i dung đã trình bày ờ ­ L i gi i thi u: ( )

ầ ề ậ ả ỗ

ứ ả ạ

ồ ưở

ơ ủ ệ ươ ơ ử ủ ệ

ị ư ế ọ ẽ ữ ệ ả ế ượ ầ ớ   ủ c n i ni m c m khái c a nhân v t khách v i Ph n đ u bài phú cho ta bi t đ ằ   ủ ạ ượ ấ ắ ả c ngu n c m h ng d t dào c a B ch Đ ng c nh s c quê h ng. Ta cũng th y đ ằ ạ ậ ễ ớ   B ch Đ ng giang phú, ng. V y trong  giang v i văn th  qua bài th  c a Nguy n S ả ề ị dòng sông l ch s  anh hùng hi n lên ra sao? Quan ni m c a tác gi    v  đ a linh và nhân i mã nh ng băn khoăn đó. ki t nh  th  nào? Bài h c s  giúp chúng ta gi

­ Bài m iớ

ạ ộ ộ ầ ủ Ho t đ ng c a GV và HS ạ N i dung c n đ t

ậ ể

ằ ạ   ậ b.  Nhân   v t   các   bô  lão  và  tr n   B ch Đ ng qua dòng h i t ồ ưở . ng

ượ ả ớ   i  gi c tác gi ệ ớ   i thi u giúp ề   c   nh ng   gì   v   nhóm ượ : * Hình t ng các bô lão ượ ậ ? T p th  các bô lão đã đ ờ thi u nệ h  ư th  ế nào? Qua l i gi ữ em   hình   dung   đ ậ nhân v t này? ố ể ệ ớ ? Các bô lão đã k  chuy n gì v i khách? ẻ ậ ẹ ơ ể  :   k   g y   lê   ch ng   tr ạ i thuy n nh  b i sau ­> đa d ng v ướ   c, ề

ặ ­   Đ c   đi m ề ườ ng ổ tu i tác.

ộ ớ ệ ế   t tình, hi u

­Thái đ  v i ‘‘khách’’: nhi khách, tôn kính. ộ ủ ệ ọ ọ ể

? Thái đ  và gi ng đi u c a h  khi k chuy n?ệ ­ Hành đ ngộ  :

ư :   Trùng   H ng,   Ngô

ế ầ ể ề ư ạ

ứ ổ ầ   ể : hào h ng, sôi n i, tràn đ y

+   K   chi n   tích Quy n, Tr n H ng Đ o… à gi ng k ọ ự  hào. t

ế ậ ạ ằ : * Tr n chi n B ch Đ ng

ậ ầ ỡ ớ ờ ể ủ ề ậ ế i k  c a các bô lão em hình dung   chạ c   gì   v   tr n   chi n   trên   sông   B ữ ệ ạ ộ ự   ­  Quy mô:  tr n  đánh l n,   t m c ,  tr c di n gi a hai đ i quân hùng m nh ? Qua l ượ đ ằ Đ ng?

ấ ệ t , kinh thiên

­ Tính ch t: gay go, ác li ị ộ đ ng đ a

ị ố ắ

ọ ể   i k  c a các bô lão? Ki u ể ợ ạ ượ i đ ụ ề ờ ể ủ ? Đánh giá v  l ử ụ câu s  d ng ? Tác d ng? i   k   súc   tích,   cô   đ ng,   khái   quát ế ễ c di n bi n, không khí ộ ế ứ

ử ụ ề ắ

ụ   ả ế ­ K t qu : ta­ th ng, đ ch – chu c nh c muôn đ i.ờ à  l ờ ư nh ng g i l ậ ủ c a tr n đánh h t s c sinh đ ng. à s  d ng nhi u ki u câu dài ng n khác ể nhau:

ợ

+ Câu dài: g i không khí trang nghiêm. dõng d cạ

ắ ự ả

ấ ế   +Câu ng n: d ng lên khung c nh chi n ẳ ị đ a căng th ng, g p gáp.

ắ ợ ­ Nguyên nhân th ng l i:

ắ ợ ủ ế ố

ế ự ợ ị ấ ủ ờ ị ộ i c a cu c kháng   ữ  ế ố  nào gi

? Nguyên nhân th ng l chi n là do đâu? Theo em y u t ấ ọ vai trò qtr ng nh t? ủ  ( s  tr  giúp c a tr i, đ t, nhân 3 y u t tài)  à  kh ng đ nh vai trò, v  trí c a con ẳ ng i ườ

ờ ứ ị

ế ắ ả => c m h ng mang giá tr  nhân văn và có ầ t m tri t lí sâu s c.

ớ ư ườ ữ ậ ? Trong l i bình lu n các bô lão đã bày t ộ thái đ  gì? Vì sao? ( Thái đ : h  m t, l chan­> v i t ỏ  ộ ổ ặ ệ    i trong cách là nh ng ng

ộ ặ ủ ứ ấ ị

ả ấ

ẹ ư ế ố

ế

ấ ổ ẹ ệ ế ế

ớ cu c, ho c ch ng nhân c a m nh đ t l ch ử   s   anh hùng này các bô lão th y đau xót, ở  ổ h   th n,   nu i  ti c   khi d u  tích x a   tr ể   thành hoang ph  và h  th n cũng có th  vì ệ ủ   lý do nghĩ đ n trách nhi m k  nghi p c a mình v i cha ông)

ủ h  ư thế ờ : ủ * L i ca c a các bô lão ờ ? L i ca c a các bô lão có ý nghĩa n nào?

ề ­ Tuyên ngôn v  chân lý:

ấ + B t nghĩa ­> tiêu vong.

ổ ư

ả ằ

ẳ ố ư

ạ ớ ồ

ậ ự ế ứ ị + Nhân nghĩa­> l u danh thiên c à Tác gi ủ   ự ị  kh ng đ nh s  vĩnh h ng c a ằ   chân lý đó gi ng nh  sông B ch Đ ng ồ ề  kia đêm ngày “ lu ng to sóng l n d n v ể bi n Đông”    nhiên muôn  theo quy lu t t đ i.ờ ắ ạ ọ

ộ

ử   ợ *Giáo viên tích h p ki n th c l ch s , ề   i   cho   h c   sinh     v các văn   hóa:   nh c   l ạ   ắ ế chi n   th ng   vang   d i   trên   sông   B ch Đ ngằ

ậ ế ủ ạ

ằ   ­ Tr n th y chi n trên sông B ch Đ ng ề năm 938: Ngô Quy n đánh tan quân xâm   ượ l c Nam Hán.

ậ ế ủ ạ

ế ạ

ượ ằ   ­Tr n   th y   chi n   trên   sông   B ch   Đ ng năm 981: hoàng đ  Lê Đ i Hành phá tan   quân xâm l ố c T ng.

ậ ủ

ầ ằ   ạ ế ­Tr n   th y   chi n   trên   sông   B ch   Đ ng ố   ầ ươ  Tr n Qu c ạ ư năm 1288:  H ng Đ o V ng ượ ắ  quân   xâm   l ạ Tu nấ  đ i   th ng   c   Mông Nguyên (trong   cu cộ  kháng   chi n   ch ng ố   ế ứ ). quân Nguyên l n th  ba

ụ ậ ợ : *Tích h p văn hóa, phong t c t p quán

ộ ớ ệ

ề ề ế ệ ở Hi n

ử ạ ằ

ị

ề ề ạ

ả ọ   i thi u cho h c sinh m t đôi Giáo viên gi ị ờ   nét v  Đ n th  các v  anh hùng làm nên ể ữ  khu nh ng chi n công hi n hách:   ề   ự v c c a sông B ch Đ ng có 3 ngôi đ n ờ   th   3   v   anh   hùng   trên   đó   là   đình   Hàng ờ ả Kênh   (Lê   Chân,   H i   Phòng)   th   Ngô   ở ị ấ   Quy n; đ n Vua Lê Đ i Hành   th  tr n ủ Minh Đ c (ứ Th y Nguyên   , H i Phòng) và

ư

, Qu ng   Ninh

ị   xã Yên Giang, th ệ   ặ ).   Đ c   bi t ở ả    H i Phòng

ờ ả ị ầ ạ ở ề đ n Tr n H ng Đ o  ả ả xã   (Qu ng   Yên ề khu di tích đ n Tràng Kênh  th  c  3 v  anh hùng nói trên.

ờ ể ủ

ượ ự ấ

ề c ni m t ờ ủ ế

hào tr ạ ướ ủ ệ ể

ọ ế ể   i k  c a các bô lão Qua l Ti u k t 2:   ạ   ế ữ ề v   nh ng   chi n   công   trên   sông   B ch ướ   ằ Đ ng, ta th y đ c ữ   nh ng   chi n   công   c a   th i   đ i.   Đó   là ộ   c trong m t bi u hi n c a tình yêu n ờ văn h c th i kì này. ế ủ ằ ẳ h ng đ nhị

ề ờ ?   L i   k t   c a   khách   nh m   k đi u gì?

ờ ế ủ : c. L i k t c a khách

ợ ủ ự ứ ị

­ Ca ng i công đ c, s  anh minh c a 2 v thánh quân.

ợ ủ

ằ ạ ạ   ế ­   Ca   ng i   chi n   tích   c a   sông   B ch i thái bình Đ ng­> đem l

ị ề

ắ ị ặ i. Ta th ng gi c không   ch

ơ ở

ứ ng Hán Siêu th

ộ ở Đ cứ   ở

ấ ủ ấ

ự ớ

ệ

ế

ộ

ờ ấ

ấ ọ ư

ủ   ẳ ­ Kh ng đ nh, đ  cao vai trò – v  trí c a ỉ ở  ườ con ng ọ ể ấ   đ t hi m mà  quan tr ng h n  là  b i có ể  ươ nhân tài, có đ c cao. Tr ể ệ   ệ hi n   m t   quan   đi m   hoàn   toàn   bi n ộ   ư ượ ứ c xem nh  là m t  đây đ ch ng.  ỉ ạ ế   ạ ph m trù m , là tài năng ch  đ o chi n ươ   ạ ư ệ t   xu t   c a   H ng   Đ o   V ng tranh   ki ầ ủ ố   Tr n   Qu c   Tu n,   là   ý  chí  c a   các   vua ế ủ ầ ầ   Tr n, là s  đoàn k t c a t ng l p lãnh ộ ạ ạ   t tình yêu đ o, là quân dân m t d , là nhi ắ   ế ế ướ n c và ý chí quy t chi n quy t th ng ự ỡ ủ ổ ủ ả  tiên, c a c  dân t c, là s  giúp đ  c a t   ị ợ   ủ ứ ự i cùng s  linh  ng c a tr i  đ t…Đ a l ấ ươ ể ng   nhiên   là   r t   quan (đ t   hi m)   đ   ắ ế ị ợ ự   tr ng,  nh ng quy t  đ nh th ng l i,  t u ở Đ cứ  cao. ẫ ế   chung và tiên quy t, v n là

ự hào dân t c, t ộ ư

=>tác gi ưở t ả ộ ộ ề  ni m t  b c l ẹ ng nhân văn cao đ p.

ộ

ể Đi m   đ c   đáo   trong   t ả ể ệ  th  hi n qua bài

ế ể Ti u   k t   3:   ủ ưở t ng c a tác gi ạ sông  B ch  Đ ng ư  Phú    ng   nhân   văn ằ   là   t ư ưở   t

ơ ắ ế

ủ

ắ ế ờ ủ

ề

ử

ứ ẹ

ầ t lí sâu s c. Nhà th  không   mang t m tri ị ợ   ủ ậ ph  nh n vai trò c a thiên th i, đ a l i ộ   trong chi n th ng hào hùng c a dân t c. ủ   ư Nh ng  rõ  ràng,   ông đ   cao  vai trò  c a ị ệ ườ   i trong vi c làm nên l ch s . Đó con ng ườ ữ là nh ng con ng   i tài đ c v n toàn luôn c.ướ vì dân vì n

ợ ư ưở t ồ ng H  Chí

*Giáo viên tích h p t Minh:

ồ

ậ ậ ố

ẫ ờ ị ồ i Ch  t ch H  Chí Minh v

ậ   Trong   t p   sách   H   Chí   Minh   Toàn   t p, ậ t p 4, t p 10, Nxb Chính tr  qu c gia, Hà   ề  ủ ị ộ N i  đã d n l ủ vai trò c a nhân tài:

ả ầ ế ế

ả

ế

ướ ế   t.   Ki n "N c   nhà   c n   ph i   ki n   thi ế ầ ố   t c n ph i có nhân tài. Trong s  20 thi ườ   ắ ồ ệ tri u đ ng bào ch c không thi u ng i có tài có đ c"ứ

ố

ệ ạ ồ

ệ

ọ   ủ ộ “   Nhân   tài,   cán  b   là   cái  g c   c a   m i ậ ưỡ   ng công   vi c.   Vì   v y,   đào   t o,   b i   d ủ   ố ộ nhân   tài,   cán   b   là   công   vi c   g c   c a Đ ng”ả ổ III ế    .   T ng k t

ỉ ủ

ộ ệ

ậ ủ ?   Đánh   giá   chung   v  ề n i   dung   và   ngh thu t c a bài phú ? ừ ậ :   đ nh   cao   c a   th   phú: ệ   a.  Ngh   thu t ấ ấ ứ ơ ặ   ẫ ả  đ n gi n, h p d n, b  c c ch t c u t ệ  ạ ẽ ờ ch , l i văn linh ho t, hình t ộ ậ thu t sinh đ ng, ngôn t ể ố ụ ượ ng ngh ọ  trang tr ng…

ẩ

ể ủ ể ộ hào dân t c, t

: Tác ph m tiêu bi u c a văn   ờ ướ ệ   ầ c   th i   Lí–Tr n,   th   hi n ư  ề ướ c, ni m t ẹ ộ b. N i dung ọ h c   yêu   n lòng yêu n ưở t ự ng nhân văn cao đ p.

ệ ậ IV. Luy n t p

(SGK)

ố 4. C ng củ

ơ ồ ư ề ọ duy v  bài h c. ­ Hoàn thành s  đ  t

ằ ẩ c c a bài

ạ Phú sông B ch Đ ng  ộ ầ ướ ủ ộ ­ So sánh n i dung yêu n ọ ủ ộ n i dung c a dòng văn h c Lí Tr n. (Chú ý nét đ c đáo­ t ớ v i các tác ph m có cùng  ư ưở  t ng nhân văn)

ặ 5. D n dò

ọ ắ ượ ặ ắ ề ộ ữ ệ ậ ế c nh ng nét đ c s c v  n i dung, ngh  thu t bài phú và bi t

­ H c bài, n m đ phân tích.

ẩ ạ ị ớ Đ i cáo bình Ngô ( ­ Chu n b  bài m i: ễ ) Nguy n Trãi

ầ ị ế ẩ     ­ Yêu c u: Chu n b  dàn ý bài vi t đã làm.

ợ ờ ọ ạ ộ ự ạ ặ ọ c ướ 3: Tích h p sau gi h c (ho t đ ng th c hành t i nhà ho c h c

7.3.3. B chuyên đ )ề

ọ ự ứ ộ ố ư

ề ể ậ

ủ ọ ổ ậ ọ ậ ồ ế ậ

ụ ụ ầ Tôi l a ch n m t s  hình th c nh  sau: Hình th c 1:ứ  Ki m tra bài t p v  nhà c a h c sinh, bao g m bài t p trong sách ậ ữ ậ Bài t p Ng  văn 10 t p 2 và   bài t p b  sung (Có 02 phi u h c t p kèm theo trong ph n ph  l c 1).

ớ ọ ẫ ệ ủ

ệ ự ứ ườ ự ệ ấ ố

ọ

ị ặ ư ậ ớ ự ể ệ ở ộ ộ ử ả ừ i t

ệ ệ ữ

ắ ớ

ự ề ầ ể ấ ọ ỏ

ở ộ ượ ề ằ ị

ườ ả ọ ị i giáo viên cho h c sinh chu n b  tâm th  t

ẩ ị ấ ề ị ệ ẩ t, ng

ử ạ ị

ẩ c chi u sâu văn hóa, l ch s  và không  m  r ng đ c k t qu  này chính là nh  vi c ng ặ c khi vào bài. Đ c bi ướ ằ ờ ọ ượ ự ư ầ ẩ

ị ả ụ c t ể

ự ả ớ ẩ ơ ị t s  có chi u sâu h n so v i các em ch  đ

ộ ế ẽ ọ ả ờ ướ ỏ ậ ả ế   K t qu : Ch m ng u nhiên 20   bài t p c a h c sinh l p th c nghi m và 20 ụ   ấ ở ọ ợ ở ớ  h c sinh l p th c nghi m, vi c áp d ng  l p đ i ch ng, tôi nh n th y,  ng h p  tr ứ   ế ề ể ợ  m t b  phân h c sinh. Các ki n th c quan đi m tích h p  đã ít nhi u có s  th  hi n  ế ậ ướ ự ề ể ạ   ng ti p c n theo  góc nhìn l ch s , văn hóa, h v  th  lo i, đ c tr ng phú, s  lý gi ặ ố ỏ ữ ề ư  rõ v n lí t, có nh ng em t đ c tr ng thi pháp hi n h u trong khá nhi u bài làm, cá bi   ố ứ   ớ ề ậ ữ ố ạ lu n v ng ch c hay thăng hoa trong nhi u đo n văn. Đ i chi u v i các l p đ i ch ng, ả ả ờ ệ   i câu h i theo c m tính,  l có th  th y khá rõ s  khác bi t khi ph n đa h c sinh tr ậ   ư ả ươ ữ ề ng. Ch a c m nh n phân tích tác phân tích theo chi u ngôn ng  tác ph m văn ch ử ứ ế ượ c ki n th c.  Tôi cho r ng có đ   ế ố   ờ ệ ượ ế t đ ườ ướ i giáo viên đã cho các em chu n b  v n đ  đ a danh tr   ề   ấ ở ộ ư ộ ị i góc nhìn đ a lí, l ch s , du l ch nh  m t cách m  r ng v n đ . sông B ch Đ ng d ế ề ạ   ộ ố ồ t v  B ch Đ ng th i h c sinh đã đ  s u t m, bình gi ng m t s  tác ph m vi ố ượ ệ ằ   Đ ng. Đó là m t cách phát tri n năng l c c m th , liên h , so sánh các đ i t ng văn ư ỉ ượ ọ   c chu n b  bài nh  các tác h c. Bài vi ể ẩ ph m khác là đ c tr i các câu h i tìm hi u bài trong sách giáo khoa. ề c bài phú, tr  l

ệ ử ụ ể ằ ợ ọ

Tuy nhiên, tôi v n cho r ng vi c s  d ng  ộ ấ ị ụ ờ ớ ẩ ể   quan đi m tích h p trong đ c hi u tác   c  ng d ng trong m t th i gian nh t đ nh thì m i hình thành ẫ ng ph i đ

ươ  duy cho ng ả ượ ứ ườ ọ i h c.

ọ ằ ơ ồ ư ộ duy và trình bày tr ướ   c

ế ọ ph m văn ch ư thói quen t Hình th c 2:ứ ớ l p trong ti Khái quát n i dung bài h c b ng s  đ  t t h c sau.

ợ ể ệ ể ả ủ ệ ử ụ ự ệ

ọ ằ ứ ở ế  duy và kh  năng thuy t trình b i đây là y u t

ư ả ọ

ế

ữ ễ ọ ế ườ ả ố

ả ề ạ ệ

đ  tài, khi  ủ ể ậ ọ ế ầ ả ả

Đ  đánh giá hi u qu  c a vi c s  d ng quan đi m tích h p, tôi th c hi n hình   ế ố  ể ơ ồ ư th c ki m tra h c sinh b ng s  đ  t ọ ứ   ố ọ  duy rõ ràng, khoa h c, khách quan và logic. V n tri th c quan tr ng giúp h c sinh có t ề ứ ế   ườ ọ ứ i h c văn nh ng ki n n n, tri th c liên ngành, tri th c đ c hi u…đem đ n cho ng ả ư  ế ạ ệ ứ ng ti p c n văn b n m ch l c. K t qu  đã di n ra nh th c có h   th ng và con đ ố   ự ợ ủ trông đ i c a tác gi t nhóm h c sinh th c hi n yêu c u này hoàn thành khá t ư ầ ượ   c giao, làm ch  bài làm, thuy t minh l u loát, ngay c  khi thoát ly văn b n đã yêu c u đ ẩ ị chu n b .

ự ở ự ể ệ ứ ộ ứ ậ Th c hi n bài ki m tra năng l c các m c đ  nh n th c khác

Hình th c 3:ứ nhau.

ầ ệ ự ườ ỗ ề ể M i đ  ki m tra đánh giá năng l c hi n nay th

ầ ầ ể ị ậ

ố ọ ặ ề ầ ộ ầ

ư ườ ọ

ổ ứ ể ề ươ ệ ứ ứ ủ ườ ọ ế ậ

ẫ ư ầ ệ ộ ng theo các m c đ  nh n th c c a ng ị ậ ể ộ

ự

ươ ng đ ộ ố ề ọ ạ ủ ọ ị ậ ạ ộ ử ứ

ị ậ ề ọ ế ặ ầ ộ ợ

ị ậ ộ ợ

ể ạ Ở ể ọ ớ ề ố ơ ự t h n. M t s  đ

ọ ở ộ ế ứ ư ọ   ng chia làm 2 ph n: Ph n đ c hi u và ph n làm văn. Trong đó, ph n làm văn có 01 câu ngh  lu n xã h i và 01 câu   ị ậ ọ   ngh  lu n văn h c. M c dù đ  thi THPT Qu c gia hi n nay không có ph n văn h c ự   ạ i h c, tôi xây d ng trung đ i nh ng đ  rèn luy n kĩ năng, b  sung ki n th c cho ng ữ i h c. Tôi đã xây nh ng m u đ  t   ọ ự   d ng và s u t m m t s  đ  đ c hi u, ngh  lu n xã h i  và ngh  lu n văn h c có liên ằ  và s  d ng trong ho t đ ng th c hành, h c ử ụ ẩ Phú sông B ch Đ ng ọ   ế quan đ n tác ph m  ợ   ộ ế ề t bài v  nhà c a h c sinh. Trong n i dung này, tôi s  cách th c tích h p chuyên đ , vi ứ   ạ Ở  bài đ c hi u và ngh  lu n xã h i, tôi đ t ra yêu c u tích h p ki n th c khá đa d ng.  ế   ử ị ị  bài ngh  lu n văn h c là tích h p v i phân môn Ti ng đ a lý, l ch s , xã h i đa d ng.  ộ ố ề  ấ ệ Vi t, Làm văn và liên môn đ  h c th c hành và m  r ng v n đ  t ượ ử ự c s  s ng trong quá trình nghiên c u sáng ki n nh  sau: đã đ

Ề Ọ Ể

Đ  Đ C HI U  Đ  1ề

ả ờ ọ ả ỏ ướ Đ c văn b n sau và tr  l i các câu h i bên d i:

ủ ự là Thăng Ph , quê ng Hán Siêu (? – 1354), t

ị ươ

ọ ươ ộ ườ ứ ẹ

ng g i ông là “th y”. Là ng ươ ẩ Văn Mi u. Tác ph m c a Tr

ỉ ầ ủ ở ế ế

ụ ạ ụ  tháp Linh T  trên núi D c Thuý), Khai Nghiêm t ị

ươ ố ớ ơ ệ ứ ầ ả ộ ở    thôn Phúc Am, xã Ninh Thành, ọ ầ ấ ng Hán   ượ   ườ i tài đ c v n toàn nên khi qua đ i, ông đ c ằ   ng Hán Siêu có: B ch Đ ng giang phú, D c Thuý ự    bi kí ng Hán Siêu   ắ ủ   c, ý th c dân t c, tinh th n trách nhi m đ i v i xã t c c a

ườ ề (1) Tr nay thu c th  xã Ninh Bình, t nh Ninh Bình. Các vua Tr n r t kính tr ng Tr ờ Siêu, th ế ờ ở th   ơ s n Linh T  tháp kí (Bài kí  (Bài kí trên bia chùa Khai Nghiêm) và Cúc hoa bách v nh,… Th  văn Tr ể ệ th  hi n tình c m yêu n ộ m t ng ướ ọ i đ  cao Nho h c.

ạ ạ ổ ể ượ ủ

ằ ậ ế ộ

ả ượ ặ ố ướ ườ ờ ứ ố ằ i văn bi n ng u ho c l c đ i Đ ng) đ

ố c làm theo l ườ ừ ờ ề ầ ườ ậ ố

ể   (2) Phú sông B ch Đ ng là lo i phú c  th : m n hình th c đ i đáp ch  – khách đ ạ ơ ộ ể ệ   th  hi n n i dung, v n văn và t n văn xen nhau, k t thúc b ng m t bài th . Lo i phú ẫ ổ ể i văn xuôi có c  th  (có tr   ắ   ậ ằ ớ ầ  đ i Đ ng) có v n, có đ i, có lu t b ng tr c v n, khác v i phú Đ ng lu t (có t ẽ ặ ch t ch .

ệ ề ằ

ườ ớ ườ ộ ế ủ ầ i v i tinh th n ngoan c

ệ ự ấ ề ạ (3) Bài Phú sông B ch Đ ng th  hi n ni m hoài ni m v  chi n công c a các anh   ấ   ng, b t  con ng hùng dân t c, nêu cao vai trò c a y u t ự khu t trong s  nghi p d ng n c. ể ệ ủ ướ c và gi ế ố ữ ướ  n

ọ ố ữ ậ ( H c t t Ng  văn 10 Nâng cao, T p 2, NXBĐHQG, 2006)

ị ươ ứ ủ ể ạ ả ng th c bi u đ t chính c a văn b n.

Câu 1: Xác đ nh ph ả ươ ườ thì Tr ng Hán Siêu là ng ư ế i nh  th  nào? Câu 2:Theo tác gi

ộ ỉ ủ ướ ạ ằ c ta ? Câu 3:Sông B ch Đ ng thu c t nh nào c a n

ế ế ạ ắ ỏ ủ ả ề t đo n văn ng n (5 đ n 7 dòng) bày t suy nghĩ c a b n thân v  dòng sông

ạ Câu 4:Vi ằ B ch Đ ng.

G i ý:ợ

ươ ứ ế ể ả ạ ủ ng th c bi u đ t chính c a văn b n là thuy t minh. Câu 1:Ph

ươ ườ ượ i đ

thì Tr ầ ườ ng Hán Siêu là ng ứ ẹ ườ ượ ả ng g i ông là “th y”; là ng i tài đ c v n toàn nên khi qua đ i, ông đ ầ ấ ọ c các vua Tr n r t kính tr ng,   ờ ở  ờ c th

Câu 2:Theo tác gi ọ th Văn Mi uế

ộ ỉ ả ằ ạ

Câu 3:Sông B ch Đ ng thu c t nh Qu ng Ninh. ả ầ ạ ả Câu 4: Đo n văn đ m b o các yêu c u :

ứ ượ ạ ả ắ ỗ ầ c g ch đ u dòng, không m c l i chính t ả   ,

ữ ả ề ố ả ­Hình th c: đ m b o v  s  câu, không đ ng  pháp. Hành văn trong sáng, c m xúc chân thành ;

ầ ộ ượ ­N i dung: C n nêu đ c các ý :

ị ạ ử ủ ạ

ủ ị ậ ằ ứ ấ ườ i Vi ủ ế ề ớ

ề ề ầ ạ ế ầ ằ ứ ế ạ ậ ằ

ủ ề ế ậ ầ ớ

ố ắ ủ ố ủ ứ ố ế ề ế ấ ầ ạ ằ ắ ớ

ệ   +B ch Đ ng là đ a danh nhi u l n đi vào l ch s  ch ng ngo i xâm c a ng t: ầ   l n th  nh t là tr n th y chi n B ch Đ ng năm 938 g n li n v i chi n công c a Ngô Quy n đánh tan quân Nam Hán; l n th  hai là tr n th y chi n B ch Đ ng năm 981   ủ   ắ g n li n v i chi n công c a Lê Hoàn đánh tan quân T ng và l n th  ba là tr n th y chi n B ch Đ ng năm 1288 g n li n v i chi n công c a Tr n Qu c Tu n đánh tan   quân Nguyên.

ằ ạ ồ ả ơ ư ứ ậ

+ B ch Đ ng là ngu n c m h ng vô t n cho các nhà văn, nhà th  x a nay sáng tác văn h cọ

ề ị ử ấ ả ộ ượ c trách

hào v  l ch s  dân t c qua hình  nh dòng sông và th y đ ả ệ ấ ướ ự ổ ẻ ả ệ ự ủ + B n thân t ệ nhi m c a tu i tr  trong vi c xây d ng và b o v  đ t n c.

Đ  2ề

ả ờ ọ ả ỏ ướ Đ c văn b n sau và tr  l i các câu h i bên d i:

ỏ ồ

ể ệ

ư ử ươ ư i, (1)M  thù nh  núi, c  cây t ấ ờ ầ Sóng bi n g m vang, đá ng t tr i. ễ ế ự t, S  nghi p Trùng H ng ai d  bi ườ ử i. N a do sông núi, n a do ng

ễ ưở ạ ằ ( Sông B ch Đ ng, Nguy n S ng)

ằ

ấ ầ

ặ ở ấ ố ố ế (2)Khách cũng n i ti p mà ca r ng: ị Anh minh hai v  Thánh quân, ử ạ Sông đây r a s ch m y l n giáp binh. ủ Gi c tan muôn th a thanh bình, ứ ể B i đâu đ t hi m, c t mình đ c cao.

ạ ươ ( Trích Phú Sông B ch Đ ng, ng Hán Siêu)

ệ ị ừ ệ ệ ả ằ  Tr ệ ậ và nêu hi u qu  ngh  thu t bi n pháp đó trong

Câu 1: Xác đ nh các bi n pháp tu t ả văn b n (1).

ủ ả ộ Câu 2: Nêu n i dung chính c a văn b n (2).

ể ề ộ ủ ả ố

ấ ướ ườ ự i tài đóng vai trò gì trong quá trình xây d ng đ t n c hôm

Câu 3:  So sánh đi m gi ng nhau và khác nhau v  n i dung c a văn b n (1) và (2). Câu 4: Theo anh/ch  ị ng nay.

G i ý:ợ

Câu 1:

ệ ­ Các bi n pháp tu t ừ :

ư ồ So sánh : m  thù nh  núi

Nhân hoá : sóng g mầ

Khoa tr ấ ờ ngươ  : đá ng t tr i

ể ỏ ử ử n a…n a Li t kêệ :c  cây, sóng bi n, đá;

ệ ệ ơ ế ề

ợ ả ử ợ ắ ề ợ

ạ ờ ươ ẻ ắ ợ ố ộ ậ  : làm tăng tính g i hình, g i c m khi nhà th  vi ả ­Hi u qu  ngh  thu t ị ự ằ B ch Đ ng. Đó là t ả i nguyên nhân th ng l th i lí gi t v  dòng sông ồ   ế  hào v  chi n th ng l ch s , ca ng i thiên nhiên hùng vĩ, đ ng ắ ế i trong cu c kháng chi n ch ng k  thù ph ng B c.

ộ ủ ủ ả ờ : là l

i ca c a khách đáp l ả ạ ờ i l ế i các bô lão trong   ộ   ậ  suy ng m đ n quy lu t xã h i,

ắ ẳ ợ Câu 2: N i dung chính c a văn b n (2) ậ ự ạ bài phú sông B ch Đ ng. T  quy lu t t ọ ế ố ị kh ng đ nh y u t ằ  con ng ừ ẫ  nhiên, tác gi ấ ườ i là quan tr ng nh t làm nên th ng l i.

ề ộ ủ ể ả ố : Câu 3: So sánh đi m gi ng nhau và khác nhau v  n i dung c a văn b n (1) và (2)

ố

­ Gi ng nhau:

ư ế ằ ắ ợ ờ ạ Cùng ca ng i chi n th ng B ch Đ ng th i Trùng H ng.

ế ố ườ ế ắ ợ Cùng ca ng i các y u t thiên nhiên và con ng i làm nên chi n th ng.

ế ố ể ạ ấ ấ ạ ườ ở Cùng nh n m nh thiên nhiên hi m tr , hùng tráng, cùng nh n m nh y u t con ng i.

­ Khác nhau:

ườ ử n a…n a i là ngang nhau: ử ;

: Quan h  gi a thiên nhiên và con ng ế ố ệ ữ ườ ả – Trong văn b n (1) ể ệ không th  hi n rõ y u t con ng i.

: Quan h  gi a thiên nhiên và con ng

ế ố ế ị ị , kh ng đ nh y u t ề ườ i là nghiêng v  phía con ườ ấ i anh hùng  quy t đ nh nh t là con ng

ấ ạ ứ ẩ ệ ữ ả – Trong văn b n (2) ẳ ố ở i: ườ B i đâu…c t mình ng ả ớ v i ph m ch t đ o đ c cao c .

ườ ủ ầ ọ

ụ ệ ậ ợ

ọ ầ ư ự ạ ứ ẩ ủ   ể i tài theo cách riêng c a Câu 4: H c sinh có th  nêu vai trò và t m quan tr ng c a ng ạ   ạ ế ậ mình   nh ngc n có l p lu n h p lí, thuy t ph c; không suy nghĩ l ch l c, vi ph m chu n m c đ o đ c,…

Đ  3ề

ả ờ ọ ả ỏ ướ Đ c văn b n sau và tr  l i các câu h i bên d i:

ế ạ ằ ị

ủ ể ượ ắ ề ấ

ở ỗ c c t nghĩa rõ ràng, truy c u đ ờ ạ ứ ượ c nguyên nhân.  ờ ả ị ợ ể ở ơ (…)Cái hay c a bài phú  có th  đ ổ ủ c a binh pháp c : thiên th i, đ a l ch  chi n công B ch Đ ng đã không b  huy n tho i hoá. Nó   ế ố   Ở ệ  đây xu t hi n ba y u t ị   i, nhân hoà. “Qu  là tr i cho n i hi m tr ” là đ a,

ạ ướ ng (nh  H ng Đ o) là đ

ư

ạ ả th i c  thì ph i chăng vi c H ng Đ o Đ i V

ẻ ượ ư ư c lòng dân, là nhân (t ở ế ướ ng sĩ và bô lão nên hoà hay nên đánh  ế ố ờ ơ ư ị ẵ ẩ ệ ế ườ ặ

ủ ứ ấ

ườ ế ượ ế ờ ờ ổ ứ    ch c ị   ộ  b n Bình Than và H i ngh ế   ạ ươ ng “coi th ế ố   ng ti n lui đó là thiên. Trong ba y u t ế ị ủ   i anh ứ ế ạ   t t o ra th i th  (ch  không trông ch  vào th i th ). Câu

c lòng dân và bi ộ ằ ớ ủ cái tài l n c a k  làm t ầ tr ng c u các t ồ Diên H ng). Còn y u t ọ gi c nhàn” đã chu n b  s n sàng m i con đ ủ ể ị thiên, đ a, nhân  y, vai trò c a ch  th  là quy t đ nh. Cái “đ c cao” c a ng ờ hùng là đ ế ủ k t c a bài phú đúng là m t chân lí vĩnh h ng :

ặ ở Gi c tan muôn thu  thăng bình,

ứ ể ấ ở ố B i đâu đ t hi m c t mình đ c cao.

ọ ợ ể ả ờ ươ ữ                          (Văn b n ng  văn 10, g i ý đ c hi u và l ỹ i bình­ Vũ D ng Qu )

ủ ả ộ Câu 1: Nêu n i dung chính c a văn b n trên.

ậ ậ ị ươ ạ ủ ứ ể ả ng th c bi u đ t c a văn b n. Câu 2: Xác đ nh thao tác l p lu n chính và ph

ườ ệ ả ộ ủ i vi ế ỏ t t ư ế  thái đ , tình c m nh  th  nào khi phát hi n ra cái hay c a bài

Câu 3: Ng phú?

ể ị ủ ứ ườ Cái “đ c cao” c a ng i anh hùng là

ớ ờ ạ ồ Câu 4:Anh/ch  có đ ng tình v i quan đi m:   ế ạ ượ t t o ra th i th đ c lòng dân và bi ế  hay không? T i sao?

G i ý:ợ

ộ ủ ể ườ ọ ủ ả  : Bài vi

ạ ị ợ ứ ế t giúp ng ờ : thiên th i, đ a l i đ c hi u cái hay c a bài phú i, nhân hoà, trong đó “đ c cao”

Câu 1: N i dung chính c a văn b n ế ố sông B ch Đ ng, làm rõ các y u t ấ ủ c a con ng ằ ọ ườ i là quan tr ng nh t.

ụ ể ả ế ố ệ ể i thích. C  th : gi i thích bi u hi n 3 y u t thiên

ị ợ ờ ả ậ ậ Câu 2:  Thao tác l p lu n chính: gi i, nhân hoà trong bài phú. th i, đ a l

ị ậ ứ ả ể ươ ạ ủ ng th c bi u đ t c a văn b n: ngh  lu n

ườ ả i vi ng

ủ ủ  cái hay c a bài phú,  ươ ế ỏ t t ệ ộ ọ ủ ả ợ    thái đ , tình c m ca ng i   ng Hán Siêu trong vi c coi tr ng vai trò c a con Tr

Ph Câu 3: Khi phát hi n raệ tinh th n nhân văn c a tác gi ng ầ i.ườ

ọ ầ ả ợ ế   i h p lí, thuy t

ư ự ạ ứ ể ồ ệ ồ ẩ ụ ạ ạ Câu 4: H c sinh có th  đ ng tình/không đ ng tình nh ng c n có lí gi ph c, không suy nghĩ l ch l c, vi ph m chu n m c đ o đ c,…

Ậ Ề Ị Ộ Đ  NGH  LU N XàH I

Đ  1ề

ạ ừ ủ ươ ị ộ

ữ ỏ ng Hán Siêu, anh/ch  hãy vi ườ ủ ằ ề  suy nghĩ c a mình v  vai trò c a con ng ạ ế t m t đo n văn   ộ ố   i trong cu c s ng

T  bài Phú Sông B ch Đ ng c a Tr ủ ả (kho ng 200 ch  ) bày t hôm nay.

G i ý:ợ

ả ạ ả Đo n văn đ m b o các yêu c u ầ  :

ứ ứ ề ạ ạ ắ ỗ ả i chính t ữ , ng  pháp.

ả ­ Hình th c: không vi ph m v  hình th c đo n văn, không m c l Hành văn trong sáng, c m xúc chân thành.

ề ể ể ả ọ

ộ ­ N i dung: h c sinh có th  làm bài theo nhi u cách khác nhau, có th  tham kh o các ợ g i ý sau :

ế ạ ở

ị ừ ấ i xu t phát t ả ư  Tác gi ằ  câu k t bài phú sông B ch Đ ng: ế ố ẳ ể  đ a ra chân lí đ  kh ng đ nh y u t ấ    B i đâu đ t ọ    làm nên m i

ứ ườ ủ + Vai trò c a con ng ể hi m, c t mình đ c cao. ắ th ng l ứ  đ c cao ố ợ i là

ủ ế ụ ươ ng nhân văn c a Tr

t ủ ệ ổ ườ ự ả ố

ườ ạ ứ ề ệ ạ ỗ ng Hán Siêu, ngày nay chúng ta ti p t c phát   ả   ộ i trong công cu c xây d ng và b o v  T  qu c. Đó là ph i   i, t o đi u ki n cho m i cá nhân phát huy tài năng, đ o đ c, trí

ế ừ ư ưở + K  th a t huy vai trò c a con ng ọ tôn tr ng con ng tu …ệ

ạ ứ ứ ệ ệ ậ ọ ộ

ả + B n thân rút ra bài h c nh n th c và hành đ ng trong vi c rèn luy n đ o đ c, tài  năng.

Đ  2ề

ế ộ Phú Sông B ch Đ ng ủ ằ  c a Tr ng Hán Siêu, anh/ch  hãy vi ạ   t m t đo n

ừ T  bài  ả ữ ủ ề ỏ ướ ạ văn (kho ng 200 ch  ) bày t ươ  suy nghĩ c a mình v  lòng yêu n ị c.

G i ý:ợ

ạ ả ả Đo n văn đ m b o các yêu c u ầ  :

ứ ứ ề ạ ạ ắ ỗ ả i chính t ữ , ng  pháp.

ả ­ Hình th c: không vi ph m v  hình th c đo n văn, không m c l Hành văn trong sáng, c m xúc chân thành.

ể ề ể ả ọ

ộ ­ N i dung: h c sinh có th  làm bài theo nhi u cách khác nhau, có th  tham kh o các ợ g i ý sau :

ả ướ ươ i thích: Lòng yêu n c là tình yêu đ i v i quê h ng, đ t n

ừ ể

ể ự ả ươ ỗ

ấ

ế ằ ả ơ ờ

ả ấ ộ ườ ủ ỗ ố ớ ỗ ự ố ắ   ấ ướ ­ Gi c; n  l c c  g ng ấ ướ ơ ạ không ng ng đ  d ng xây và phát tri n đ t n   c ngày càng giàu m nh h n. Lòng yêu ướ ủ ườ ả ấ   n ng đ t i dành cho quê h c còn là tình c m cao c , thiêng liêng c a m i ng ữ   ướ ả ố ườ c. Đó là yêu sông núi, yêu làng xóm, yêu ng i dân s ng trên m nh đ t hình ch  S. n ằ ầ   i ăn ti ng nói h ng ngày, trong Tình c m  y đ n gi n, g n gũi và n m ngay trong l ừ t ng hành đ ng c a m i ng i.

­ Bàn lu n:ậ

ọ ể ệ ạ ằ ắ * Khái quát ng n g n lòng yêu n ướ ượ c đ c th  hi n trong phú sông B ch Đ ng

ệ ủ ể ướ * Bi u hi n c a lòng yêu n c nói chung:

ế

ươ ầ

ượ ọ ổ ờ ỳ ổ ố ạ ẻ i k  thù, v ỡ ươ t qua m i khó khăn, gian kh  giành l ướ c chính là tinh th n s n sàng dâng hi n, hi ế ng ái, cùng nhau  do cho nhân ầ ẵ ng thân t ạ ộ ậ ự i đ c l p t

ế + Trong th i k  kháng chi n: lòng yêu n sinh vì T  qu c. Nó còn là tinh th n đoàn k t, giúp đ , t ố ch ng l dân,…

ờ ể ệ ở ệ ướ ộ

ề

ạ ươ ủ ố ế ế ả ắ + Trong th i bình: lòng yêu n ộ ố mang l ẻ yêu th ủ ự  vi c chung ta xây d ng xã h i ch  nghĩa, c th  hi n  ấ ướ ự ữ c. Nó còn là tình i cu c s ng no đ  cho nhân dân và s  v ng b n cho đ t n ữ ữ  gìn và phát huy nh ng b n s c văn ng và s  chia, c ng hi n, đoàn k t; gi

ư ẵ ả

ớ ự ườ hóa t sinh l ộ ố ẹ ủ t đ p c a dân t c; c nh giác v i các âm m u phá ho i c a k  thù; s n sàng hi ệ ố ợ ợ i công dân,…. i ích cá nhân vì l ạ ủ ẻ ủ ệ t trách nhi m c a ng i ích chung; th c hi n t

ữ ầ ầ i tràn đ y tinh th n yêu n

ố ướ ố ẫ ế

ạ ữ ạ ấ ướ i đ t n ủ ườ ạ ố c, ch ng l ạ ề ả ủ ấ

ậ ậ

ữ ạ ự ắ ể ả ử ậ ộ ầ   * Tuy nhiên bên c nh nh ng ng c thì v n có nh ng ph n ử ố  c  ý ch ng l t   i chính quy n, phá m i đoàn k t toàn dân. Đó là ộ   ẻ ữ nh ng k  đi theo ch  nghĩa xuyên t c, nói x u Đ ng và Chính ph , lôi kéo kích đ ng ạ ầ qu n chúng nhân dân vi ph m pháp lu t,…. Nh ng đ i t   ng này th t đáng lên án và ầ c n ph i x  lý th t nghiêm kh c đ  mang l ố ượ ổ ủ i s  yên  n c a xã h i.

ọ ứ ừ ộ

ả ố ắ ế ọ c. Khi còn ng i trên gh  nhà tr

ậ ướ ệ ể ở ườ ộ ệ ­ Bài h c nh n th c và hành đ ng:  Chúng ta không ng ng rèn luy n và nâng cao tinh   ọ   ồ ầ th n yêu n ng, h c sinh c n ph i c  g ng   h c ậ t p , rèn luy n đ  tr  thành ng ườ i công dân có ích cho xã h i,… ầ

Ọ Ề Ị Ậ Đ  NGH  LU N VĂN H C

ạ ủ ủ ế ạ ơ

ề ả ủ ắ ằ ạ ậ

ạ ọ   Đ  1: ề ữ Sông B ch Đ ng là dòng sông c a nh ng chi n công, c a th  ca, nh c h a. ị Anh/ ch  hãy th  hi n c m nh n c a mình v  c nh s c sông B ch Đ ng và tâm   ủ tr ng c a tác gi ằ ả ể ệ ạ ả  qua đo n phú sau:

Bát ngát sóng kình muôn d m,ặ

ướ ộ Th t tha đuôi trĩ m t màu.

ộ ắ ướ ả ờ N c tr i: m t s c, phong c nh: ba thu

ế ờ B  lau san sát, b n lách đìu hiu.

ầ ươ Sông chìm giáo gãy, gò đ y x ng khô.

ứ ả ặ ồ ờ ả Bu n vì c nh th m, đ ng l ng gi lâu.

ươ ắ ỗ Th ng n i anh hùng đâu v ng tá,

ấ ế ư ế ố Ti c thay d u v t lu ng còn l u”!

ạ ươ (Trích “Phú sông B ch Đ ng ằ ”­ Tr ng Hán Siêu)

Dàn ý

1. M  bàiở

ả ẩ ệ

ờ ớ ươ Tr ị ươ ấ

ươ i   thi u   tác   gi ng Hán Siêu là v  quan th i Tr n, tính tình c ề ươ

ạ ề ệ ề ộ ữ ể ạ

ạ ự ọ ễ ề ể ầ ề ủ ư ề

ẩ ạ ằ ờ

ươ ầ ộ ỉ ướ ệ ẩ

ể ệ ằ ng   Hán   Siêu   và   tác   ph m   B ch   Đ ng   giang   phú: ­   Gi ừ   ầ ng tr c h c v n uyên thâm, v a + Tr ệ   ị ừ ng. Ông cùng Nguy n Trung Ng n theo l nh có tài v  chính tr , v a có tài v  văn ch ắ   ạ ụ ề ủ c a vua Tr n D  Tông so n b  Hoành Tri u đ i đi n (nói v  nh ng đi u l  quy t c ộ ậ ộ ạ ớ l n   c a   tri u   đ i)   và   b   Hình   th   (nói   v   pháp   lu t)   đ   ban   hành   cho   xã   h i. ấ ắ ủ ồ ng Hán Siêu, đ ng th i cũng là + B ch Đ ng giang phú là tác ph m xu t s c c a Tr   ậ ủ   ờ ể ủ tác ph m tiêu bi u c a văn h c yêu n c th i Lí – Tr n, m t đ nh cao ngh  thu t c a ọ th  phú trong văn h c Vi ọ t Nam.

ớ ị ậ ề ệ ạ ấ ơ ­ Gi i thi u đo n th  và v n đ  ngh  lu n .

2. Thân bài

ơ ượ ẩ a. S  l ề c vài nét v  tác ph m

ộ ạ ủ ề ầ ạ

ế ư ằ

ư ầ ạ ố

ử ừ ằ ở ị

ạ ẩ ứ ệ ậ ằ ­ B ch Đ ng là m t nhánh c a sông Kinh Th y. T i đây, năm 938 Ngô Quy n đã đánh   ế   t L u Ho ng Thao (con vua Nam Hán); năm 981 Lê Hoàn chi n tan quân Nam Hán, gi ắ   ắ th ng quân T ng và năm 1288, Tr n H ng Đ o đánh tan quân Nguyên – Mông b t ồ   ố s ng Ô Mã Nhi. Sông B ch Đ ng thành di tích l ch s  l ng danh và tr  thành ngu n ả c m h ng cho bao tác ph m ngh  thu t.

ằ ạ ơ

ư ế ộ

ạ ị ươ ng Hán Siêu nhân d p d o ch i sông B ch Đ ng đã làm bài phú này. Ch a rõ bài ­ Tr   ố   ả ỉ ướ ế c đoán sáng tác kho ng 50 năm sau cu c kháng chi n ch ng t năm nào, ch   phú vi ợ ắ ặ gi c Nguyên Mông th ng l i.

ằ ượ

ẩ ổ ể t theo phú c  th , nguyên tác vi ủ ữ ch  và khách

ồ ế c vi ứ ố ạ ế ằ . Khách là ng ạ

ộ ạ

ồ ỉ ọ ộ ơ ể ị ế ế ử

ộ ữ ủ ư ử

ờ ươ ố ị ằ ng, v a là nh ng ng

ằ ệ ổ ế ặ ế ừ ậ

ự ả

ữ ấ   ạ t b ng ch  Hán. C u ­ B ch Đ ng giang phú đ ả   ườ ứ ủ i yêu c nh  c a tác ph m theo hình th c đ i đáp gi a  t ế ớ ị   trí thiên nhiên, có thú du ngo n, tâm h n khách, tâm h n khoáng đ t, tâm huy t v i l ch ử   s  dân t c. Khách tìm đ n sông B ch Đ ng không ch  vì yêu thiên nhiên mà còn vì lòng ưỡ   t và khát v ng tìm hi u l ch s  dân t c, noi ng ng m  n i có chi n công oanh li Chủ là nh ng bô ử ườ ươ ng c a T  Tr g   ng x a (s  gia n i ti ng Trung Qu c đ i Hán).  ạ ở ườ   ữ ừ ừ lão  i  ven sông B ch Đ ng mà khách g p, v a là dân đ a ph ậ   ể ậ ế ứ ừ đã t ng ch ng ki n, t ng tham gia chi n tr n. Cũng có th  nhân v t bô lão là nhân v t ề ấ   ộ ộ ả ể ễ ấ ư ấ có tính ch t h  c u, tác gi  c m xúc, suy nghĩ v  đ t  xây d ng lên đ  d  dàng b c l ộ ướ n c, dân t c.

ủ ả ắ ạ ạ ả ằ b. C nh s c sông B ch Đ ng và tâm tr ng c a tác gi ạ  qua đo n phú

ả ắ ­ C nh s c thiên nhiên:

ộ + Hùng vĩ, hoành tráng: “Bát ngát…..m t màu”

ướ ờ + Trong sáng, nên th : ơ “N c tr i….ba thu”

Ả ạ ắ ả ả “c nh th m” +  m đ m, hiu h t hoang vu:

ả ạ ­ Tâm tr ng tác gi :

ấ ướ ứ c b c tranh thiên nhiên hùng vĩ, hoành tráng mà trong sáng nên

ở ự ữ ơ hào tr + Ph n kh i, t ế th  và nh ng chi n công oai hùng.

ươ ố ế ề ự ả ạ ắ ờ

ấ ị

ề ự ổ ng v  s  đ i thay, nu i ti c v  s   m đ m, hoang vu hiu h t do th i gian   ủ   ử ệ t ngã đang làm phai đi d u son l ch s , m  nh ng d u tích oai hùng c a ư ấ ắ ườ ườ ư ư ả ặ ọ ồ + Bu n th vô tình và nghi ế chi n tr ờ ữ ầ i ng ng đ ng, tr m l ng, suy t ng x a. C nh tĩnh l ng, lòng ng :

ứ ả ặ ồ ờ ả Bu n vì c nh th m, đ ng l ng gi lâu.

ươ ắ ỗ Th ng n i anh hùng đâu v ng tá,

ấ ế ư ế ố Ti c thay d u v t lu ng còn l u!

ừ ị

ả  láy g i hình, hình  nh  ớ ả ướ ệ c l ứ ọ ả

ả ử ụ  s  d ng các t ầ  hào lúc tr m l ng suy t ướ ữ ử ộ

ắ ơ ư ế ơ ị ạ ươ ắ

ng và bi ự ồ ủ ỷ ưở ệ   ợ ng thú v , gi ng đi u , liên t ổ ộ ư ế ợ    k t h p v i c m h ng hoài c  ­ m t xúc c m quen ị ả ể ộ ự  s  xúc đ ng, c nh ng đ a danh l ch s .Tác gi    bi u l ả   ươ ố ớ ng máu b o t  n sâu s c, vô h n đ i v i anh hùng đã đem x ớ  ướ ố c nh

=>Tác gi ự khi t ộ ủ thu c c a các nhà th  x a tr ế lòng ti c th ộ ệ v  dòng sông và s  t n vong c a dân t c. Đó là tình nghĩa thu  chung “u ng n ngu n”ồ

ế 3. K t bài

ị ằ

ạ ủ ữ ệ ẳ ữ ị ủ ­ Kh ng đ nh nh ng giá tr  c a B ch Đ ng giang phú. ẫ ­ Nh ng hoài ni m và suy ng m c a tác gi ả .

ậ ề ề ủ ạ

ễ ư ằ ở ỗ ị ủ ế "Giá tr  c a phú là

ấ ủ ế ằ ậ

ế ủ ề ằ ị ạ t c a mình v  bài Phú sông B ch Đ ng, anh/ch  hãy làm sáng t

ậ ươ ẩ ị ng Hán Siêu   Đ  2: Nh n đ nh v  tác ph m "Phú sông B ch Đ ng" c a Tr ố ậ   ỉ  ch  không ch  làm s ng d y giáo s  Nguy n Đình Chú có vi t  ờ ủ ạ   hào khí chi n đ u c a tr n B ch Đ ng mà còn làm sáng chân lý muôn đ i c a dân ằ t c"ộ . B ng hi u bi ỏ  ể ị nh n đ nh trên.

Dàn ý

1. M  bàiở

ớ ả ệ i   thi u   tác   gi

ị ươ ươ ờ

­     Gi   Tr ươ ng Hán Siêu là v  quan th i Tr n, tính tình c ề

ề ộ ạ ề ệ ữ ể ạ

ủ ầ ề ễ ề ể ạ ộ ề ậ

ư ệ ươ ủ

ử ủ ọ văn   h c   Vi

ạ ệ ờ ặ ẩ ạ ằ

ươ ầ ộ ỉ ướ ệ ẩ

ể ệ ạ ẩ ằ ng   Hán   Siêu   và   tác   ph m   B ch   Đ ng   giang   phú: ầ ừ   ự ọ ấ +  Tr ng tr c h c v n uyên thâm, v a ị ừ ươ ệ   có tài v  chính tr , v a có tài v  văn ch ng. Ông cùng Nguy n Trung Ng n theo l nh ắ   ề ụ ủ  quy t c c a vua Tr n D  Tông so n b  Hoành Tri u đ i đi n (nói v  nh ng đi u l ộ ạ ớ l n   c a   tri u   đ i)   và   b   Hình   th   (nói   v   pháp   lu t)   đ   ban   hành   cho   xã   h i. ơ ằ   ẩ ­ Tác ph m c a Tr ng Hán Siêu hi n còn 4 bài th  và 3 bài văn, trong đó B ch Đ ng ắ ị ẩ giang   phú   là   tác   ph m   đ c   s c   c a   l ch   s t   Nam. ấ ắ ủ ồ ng Hán Siêu, đ ng th i cũng là +  B ch Đ ng giang phú là tác ph m xu t s c c a Tr   ậ ủ   ờ ể ủ tác ph m tiêu bi u c a văn h c yêu n c th i Lí – Tr n, m t đ nh cao ngh  thu t c a ọ th  phú trong văn h c Vi ọ t Nam.

ạ ằ ướ ề ề ự + B ch Đ ng giang phú th  hi n lòng yêu n c và ni m t

ấ ấ ề ạ ể ệ ố

ể ệ ư ưở ề ộ ẹ ủ t ố    hào v  truy n th ng ệ   ờ ủ t ệ   ng nhân văn cao đ p c a vi c

ườ ướ ị ằ ủ anh hùng b t khu t và truy n th ng đ o lí nhân nghĩa sáng ng i c a dân t c Vi ạ Nam. Do đó, B ch Đ ng giang phú cũng th  hi n t ị ề đ  cao vai trò, v  trí c a con ng ử c l ch s . i tr

ớ ệ ị ­ Gi ậ i thi u nh n đ nh .

2. Thân bài

ơ ượ ẩ a. S  l ề c vài nét v  tác ph m

ộ ạ ủ ề ầ ạ

ế ư ằ

ư ầ ạ ố

ử ừ ằ ở ị

ạ ẩ ứ ệ ậ ằ ­ B ch Đ ng là m t nhánh c a sông Kinh Th y. T i đây, năm 938 Ngô Quy n đã đánh   ế   t L u Ho ng Thao (con vua Nam Hán); năm 981 Lê Hoàn chi n tan quân Nam Hán, gi ắ   ắ th ng quân T ng và năm 1288, Tr n H ng Đ o đánh tan quân Nguyên – Mông b t ồ   ố s ng Ô Mã Nhi. Sông B ch Đ ng thành di tích l ch s  l ng danh và tr  thành ngu n ả c m h ng cho bao tác ph m ngh  thu t.

ằ ạ ơ

ư ế ộ

ạ ị ươ ng Hán Siêu nhân d p d o ch i sông B ch Đ ng đã làm bài phú này. Ch a rõ bài ­ Tr   ố   ả ỉ ướ ế c đoán sáng tác kho ng 50 năm sau cu c kháng chi n ch ng t năm nào, ch   phú vi ợ ắ ặ gi c Nguyên Mông th ng l i.

ằ ượ

ẩ ổ ể t theo phú c  th , nguyên tác vi ủ ữ ch  và khách

ế ằ . Khách là ng ạ ế c vi ứ ố ạ ồ

ạ ộ

ồ ỉ ọ ộ ơ ể ị ế ế ằ ệ ưỡ ử ộ ữ ấ   ạ t b ng ch  Hán. C u ­ B ch Đ ng giang phú đ ả   ườ ứ ủ i yêu c nh  c a tác ph m theo hình th c đ i đáp gi a  t ế ớ ị   trí thiên nhiên, có thú du ngo n, tâm h n khách, tâm h n khoáng đ t, tâm huy t v i l ch ử   s  dân t c. Khách tìm đ n sông B ch Đ ng không ch  vì yêu thiên nhiên mà còn vì lòng   t và khát v ng tìm hi u l ch s  dân t c, noi ng ng m  n i có chi n công oanh li

ử ủ ư ữ

ờ ươ ố ị ằ ng, v a là nh ng ng

ổ ế ặ ế ừ ậ

ự ả

Chủ là nh ng bô ử ườ ươ ng c a T  Tr   g ng x a (s  gia n i ti ng Trung Qu c đ i Hán).  ườ   ữ ạ ở ừ ừ i  ven sông B ch Đ ng mà khách g p, v a là dân đ a ph lão  ể ậ ứ ậ   ế ừ đã t ng ch ng ki n, t ng tham gia chi n tr n. Cũng có th  nhân v t bô lão là nhân v t ề ấ   ộ ộ ả ể ễ ấ ư ấ có tính ch t h  c u, tác gi  c m xúc, suy nghĩ v  đ t  xây d ng lên đ  d  dàng b c l ộ ướ n c, dân t c.

ậ ạ ủ ố ế ắ ậ ằ b. Bài phú đã làm s ng d y hào khí chi n th ng c a tr n B ch Đ ng

ả ạ ằ ượ ắ ọ ủ ­ C nh sông B ch Đ ng đ c kh c h a hùng vĩ, hoành tráng qua cái nhìn c a khách:

Bát ngát sóng kình muôn d m,ặ

ướ ộ Th t tha đuôi trĩ m t màu.

ộ ắ ướ ờ N c tr i: m t s c,

ả Phong c nh: ba thu.

ữ ứ ề ể ệ ấ ng v  quá kh  thì các bô lão xu t hi n k  cho khách

ề ữ ế ả ậ ơ ỷ ồ ưở ­ Gi a lúc khách đang h i t nghe v  nh ng tr n đánh thu  chi n đã x y ra n i đây:

ư ế ắ ổ ị ị Đây là chi n đ a bu i Tràng H ng nh  thánh b t Ô Mã,

ấ ư ở ướ ằ Cũng là bãi đ t x a, thu  tr c Ngô chúa phá Ho ng Thao.

ắ ạ ế

ồ ưở ớ i hai chi n th ng l n theo dòng h i t ề ắ ế ế ắ ế ủ ắ ị

ệ ậ ư   ng, năm 1288 Trùng H ng Các bô lão đà nh c l ủ ế   nh  thánh b t Ô Mã, k  đ n là chi n th ng c a Ngô Quy n năm 938. Bài phú ch  y u tái hi n tr n đánh năm 1288.

ầ ứ ấ ắ ằ

ế ệ ệ ộ ỷ ạ   ế ậ ­ Lúc đ u ta ra quân trong th  tr n gi ng co, ngang tài ngang s c b t phân th ng b i, ộ báo hi u m t cu c thu  chi n ác li t:

ề ộ Thuy n tàu muôn đ i,

ấ ớ ổ Tinh kì ph p ph i, tìùng h  sáu quân,

ươ Giáo g m sáng chói.

ậ ượ Tr n đánh đ ử c thua ch a phân,

ế ố ố ỹ Chi n lu  Bác Nam ch ng đ i.

ừ ả ậ ờ ệ Ánh nh t nguy t ch  ph i m ,

ờ ấ ừ ắ ầ ổ B u tr i đ t ch  s p đ i.

ệ ớ ư ế ể ạ ạ ế   ậ  th  hung hăng kiêu ng o, c y đông và m nh có th  quy t

ấ ẻ ­ K  thù xu t hi n v i t ả ướ ạ c ta: s ch c  n

Kìa:

ệ ế ườ ấ T t Li t th  c ng,

ư ướ ố L u Cung ch c d i.

ưở ộ ầ ữ Nh ng t ng gieo roi m t l n,

ạ ố Quét s ch Nam bang b n cõi.

ố ớ ướ ọ ờ ế ế ầ c, tinh th n quv t chi n, ng n c  chính nghĩa đ ả

ế ắ ­ Cu i cùng, quân ta v i lòng yêu n chi n th ng:

ư ư Khác nào nh  khi x a:

ậ Tr n Xích Bích, quân Tào Tháo tan tác tro bay,

ế ụ ặ ậ ợ ồ Tr n H p Phì, gi c B  Kiên hoàn toàn ch t tr i.

ậ ệ ế ạ ỷ

ậ

ệ ữ ậ ố ờ ể ằ ị ạ

ằ ộ ướ ư ế

ế ứ

ệ ạ ấ ẳ ợ ầ   ằ ề ậ ậ ­ Ngh  thu t: ngh  thu t so sánh nh m đ  cao tr n thu  chi n B ch Đ ng ngang t m ả ậ ử ệ ớ ấ  tr n đánh đã làm t nh t trong l ch s  Trung Qu c. Cách miêu t v i nh ng tr n oanh li   ẫ ụ  ọ ắ ủ ắ ế ố s ng d y hào khí chi n th ng c a B ch Đ ng. L i k  súc tích, ng n g n mà v n c ắ   ễ ể ỉ ườ ọ ưở ỉ ng nh  cu c kháng chi n  đang di n ra tr i  đ c t th , t  m  khi n ng c m t, ợ ả ư ệ   i. Câu văn dài g i không khí trang chuy n quá kh  mà nh  đang x y ra trong hi n t ắ nghiêm, thiêng liêng; câu văn ng n g i không khí g p gáp, căng th ng.

ờ ủ ữ ộ 3. Bài phú làm sáng lên nh ng chân lí muôn đ i c a dân t c

ờ ể ủ ứ ẳ ố ị ạ   i k  c a các bô lão, bài phú mu n nói kh ng đ nh vai trò, s c m nh

c h t, qua l ườ ướ ế ­ Tr ủ c a con ng i:

ừ ụ T  có vũ tr ,

Đã có giang san.

ờ ấ ể ả ơ ở Qu  là: Tr i đ t cho n i hi m tr ,

ờ ữ ộ ệ Cũng nh : Nhân tài gi cu c đi n an.

ư ươ ạ ằ ộ ộ H i nào b ng h i M nh Tân: nh  v ư ọ ng s  h  Là,

ư ố ậ ằ ậ ọ ỷ Tr n nào b ng tr n Du Thu : nh  qu c sĩ h  Hàn.

ạ ắ ạ ậ Kìa tr n B ch Đàng mà đ i th ng,

ở ạ ươ B i đ i v ế ặ ng coi th  gi c nhàn.

ặ ắ ị ợ ư ờ ơ ở Ta th ng gi c vì ta có thiên th i, đ a l

ế ị ờ ữ

ượ ườ ườ ệ ệ ạ ằ ợ ạ i Đ i Vi

ư t là Tr n H ng Đ o, ng ộ ế ạ ợ ề   ể i, tr i cho n i hi m tr , nh ng đi u ố ủ   quy t đ nh là ta có nhân tài. M n nh ng danh nhân và đi n tích c a Trung Qu c, bài ơ   i có tài th  phú nh m ca ng i con ng ư ượ m u l ặ t, đ c bi ắ c, phán đoán tình hình, lãnh đ o th ng l ể ầ i cu c kháng chi n.

ủ ẳ ị

ủ ế ố ườ i là y u t ầ i tài là c n thi ế ị  quy t đ nh thì ư ế t nh ng quan

i nói c a các bô lão kh ng đ nh con ng ườ ổ i ca c a mình đã b  sung thêm, có ng ủ ứ ứ ạ ọ ơ ộ ế ờ ­ N u l ờ khách trong l tr ng h n, đó là đ c cao, t c là có tình nghĩa, đ o lí c a dân t c:

ị Anh minh hai v  thánh quân,

ử ạ ấ ầ Sông đây r a s ch m y l n giáp binh.

ặ ở Gi c tan muôn thu  thanh bình,

ứ ể ấ ở ố B i đâu đ t hi m, c t mình đ c cao.

ề ự ấ ử ủ ữ ố ­ Cu i cùng, bài phú mu n nêu lên chân lí v  s  b t t c a nh ng anh hùng nh ư

ấ ố ế dòng sông kia hùng vĩ và b t bi n:

ộ ả ằ Sông Đ ng m t d i dài ghê,

ề ể ồ ồ ộ Sóng h ng cu n cu n tuôn v  b  Đông.

ữ ườ ấ Nh ng ng i b t nghĩa tiêu vong,

ư ỉ Nghìn thu ch  có anh hùng l u danh!

ậ ế 3. K t lu n

ữ ằ ạ ẳ ị ị ủ ­Kh ng đ nh nh ng giá tr  c a B ch Đ ng giang phú.

ọ ề ệ ằ ạ ­ Chân lí mà B ch Đ ng giang phú nêu lên mãi mãi là bài h c v  vi c gi ữ ướ   c n

ướ ự và d ng n c.

ả ự ế ệ 7.4. K t qu  th c hi n

ể ế ượ ế ả ấ Ti n hành ki m tra và ch m bài khách quan, tôi thu đ c k t qu  sau:

Tổng số

Lớp

Điểm giỏi

Điểm khá

Điểm TB

Điểm yếu

HS

10D1 (Thực

43

19(44,2%)

20 (46,5%)

3 (6,9%)

1 (2,3%)

nghiệm)

10D5

43

15 (34,9%)

22(44,2%)

7 (16,3%)

2 (4,6%)

(Đối chứng)

Bảng so sánh tỉ lệ điểm của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng

ớ ổ ả ự

ế ớ ạ ế ể ệ ỉ

ơ ả ứ

ể ế ở ỏ ấ ộ

i và 4,6% đi m y u  ầ ở ự ạ ủ ệ ượ ự ớ ọ c bài h c, đ

i d y. Ngoài ra, k ở ộ ườ ạ ệ ử ể

ườ ọ ả ấ ọ   B ng t ng k t cho th y, h c sinh l p th c nghi m đ t k t qu  cao trong bài ế ế ể ự ế ỏ   i, chi m 44,2% và ch  có 1đi m y u chi m 2,3%. ki m tra năng l c v i 19 đi m gi ế ở ớ ố ể ể ớ ỷ ệ    l p đ i ch ng.  l K t qu  này cao h n so v i t  34,9% đi m gi ế ị ỹ ẩ ả ả S  dĩ hai l p th c nghi m có k t qu  kh  quan  y, m t ph n b i s  chu n b  k  càng   ỹ  ươ ụ c áp d ng ph ngay tr ng pháp linh ho t c a ng ủ   ỏ ố năng đ c hi u cũng giúp các em x  lý t t các câu h i mang tính liên h , m  r ng c a ng ướ ọ i h c.

ọ ể ả   i

ế ế ứ ế ứ ầ ế ấ ằ ộ quy t m t v n đ  nào đó trong m t môn h c là vi c làm h t s c c n thi ế ợ ự ế ạ  d y h c, tôi th y r ng vi c k t h p ki n th c liên môn vào đ  gi ữ ệ ề t, h u ích.

Qua th c t ộ ấ ố ớ ạ ọ Đ i v i giáo: khi so n bài có k t h p các ki n th c c a các môn h c khác s

ứ ủ ề ế ấ ệ

ề ặ ẫ ơ ọ ứ ừ ế ậ ng d n h c sinh ti p c n bài h c s

ấ ơ ữ ộ ạ ệ ọ ế ợ ẽ  ề ể ẩ giúp giáo viên có cái nhìn toàn di n v  tác ph m, v n đ  nghiên c u. T  đó hi u rõ   ọ ẽ  ổ ứ ướ ơ h n, sâu h n nh ng v n đ  đ t ra và t  ch c h linh ho t, sinh đ ng h n.

ự ố ớ ọ ệ ớ ợ

ệ ả t d y tích h p v i công ngh  thông tin nh ứ ị ế ị

ử ứ ợ ọ ấ ọ

ứ ẩ ằ

ế ủ ộ ấ ướ ề ẩ ẩ ị ế c các v n đ  liên quan đ n tác ph m và trình bày đ

ướ ớ ư  ế ạ Đ i v i h c sinh: khi th c hi n ti ọ ớ   cho h c sinh xem vi deo, xem hình  nh. Tích h p v i ki n th c đ a lí, l ch s  hay các ấ   ấ ự   ki nệ   liên quan đ n bài h c thì h c sinh đã r t hào h ng, ph n ề v n đ  văn hóa, s   ứ ở ừ kh i.T  đó các em có h ng thú ch  đ ng khám phá tác ph m. B ng ch ng là các em   ượ   c đã ch  đ ng chu n b    tr tr ủ ộ c l p.

ể Sau khi tri n khai h ng tích h p trong các bài h c trên,

ơ ể ộ ợ ề ặ

ệ

ả ượ ố

ậ ạ ộ ả ọ ộ ư ậ ư ộ ầ

ọ ậ ướ ọ ấ tôi nh n th y h c sinh   ế ọ  hi u bài  ề ấ ơ Phú Sông B chạ   ể t đ c hi u r ng h n, sâu h n v  v n đ  đ t ra trong các ti Đ ngằ . Tuy nhiên, vi c v n d ng này ph i đ ườ ư ệ ụ ng xuyên trong c coi nh  vi c làm th   ạ ộ ọ   ư ọ ậ ạ  duy khoa h c d y và h c b  môn. Ho t đ ng h c t p này gi ng nh  m t ho t đ ng t ố   ứ ủ ọ ậ ợ ẽ ự ệ logic. Nh  v y hi u qu  tích h p s  t t  nhiên và nâng t m nh n th c c a h c sinh t h n.ơ

ầ ượ ả ữ ậ : Không 8. Nh ng thông tin c n đ c b o m t

ệ ầ ề ế ể ụ ế 9. Các đi u ki n c n thi t đ  áp d ng sáng ki n

ử ị ủ ạ ộ ụ Công dân,... trong

ế ườ ­ Ý ki n góp ý c a giáo viên d y các b  môn Văn, S , Đ a, Giáo d c  nhà tr ng.

ứ ề ử ị ụ ế ọ ­ H c sinh có ki n th c v  các môn Văn, S , Đ a, Giáo d c công dân,...

ợ ượ 10. Đánh giá l i ích thu đ c:

ằ ạ ạ ọ ướ ề ư ể ợ *D y h c  bài  Phú sông B ch Đ ng theo h ng tích h p có nhi u  u đi m:

ụ ắ ẩ ộ ấ ượ c tài năng và cá tính

ố ớ ọ ­ Đ i v i h c sinh: ọ ả + Giúp h c sinh c m th  tác ph m m t cách sâu s c; th y đ ạ ủ sáng t o c a  nhà văn.

ọ ượ ủ ố ộ ố ế ồ ờ

ữ ể ứ ủ ộ ế ẩ ế + H c sinh đ nh ng hi u bi ứ ủ c c ng c  m t s  ki n th c c a các b  môn khác đ ng th i có thêm  ố t ngoài tác ph m làm giàu thêm v n ki n th c c a mình.

ọ ọ ừ ố ể ưở đó có th  liên t ng,

ấ ự ầ ộ ứ ệ ữ ầ ế ợ + H c sinh th y s  g n gũi và m i quan h  gi a các môn h c t ễ ổ t ng h p ki n th c m t cách d  dàng khi c n thi ế   t.

ọ ế ẽ

ạ ừ ố ọ ọ

tin h n khi đ i m t v i các bài văn h c trung đ i  t ộ ượ ợ

ể ể ư ụ ệ   c h c theo n i dung trình bày trong sáng ki n s  có cái nhìn toàn di n ẽ    đó các em s  thích h c và ớ   c trình bày logic, phù h p v i ậ   t, thông hi u đ n v n d ng và sáng

ừ ể ư ế ệ ổ ợ ượ ọ ộ + H c sinh đ ơ ự ơ ặ ớ h n, t ứ ủ ộ ế ch  đ ng tìm hi u ki n th c. N i dung sáng ki n đ ủ ọ ộ  duy c a h c sinh t trình đ  phát tri n t ọ ạ t o qua đó giúp cho h c sinh phát tri n t ế ể ế ậ  nh n bi  duy t ng h p và rèn luy n các kĩ năng.

ố ớ ­ Đ i v i giáo viên

ả ệ ả

ế ề ổ ự ọ ệ ọ ợ ứ   t đ  tài này đã rèn luy n cho mình kh  năng nghiên c u ự ồ   ườ  b i ả ng kh  năng t h c, t

+ B n thân giáo viên khi vi khoa h c, tìm tòi và phân tích, t ng h p tài li u, tăng c ưỡ d ng chuyên môn.

ệ ẽ ệ ể ệ ả ổ ổ

ế ệ ạ ọ ớ   +Sáng ki n kinh nghi m s  là tài li u tham kh o b  ích đ  trao đ i kinh nghi m v i ề ồ đ ng nghi p và truy n đ t cho h c sinh.

ạ ạ ằ

ộ ọ ỉ ng tích h p c n l u ý: ả ệ ạ

ữ ả ợ ầ ư ẩ ả ư ầ ả ặ ọ

ả ơ ợ ng đi

ạ ươ ớ ng pháp hi u qu  đ  khám phá t

ng tích h p không ph i là m t h ư ưở ủ ề ủ  t ơ ướ ả ể ụ ệ ộ

ộ ướ ệ ẩ   ng ch  đ  c a tác ph m. ả   c  ng d ng r ng rãi h n vào vi c nghiên c u, gi ng ạ ầ ượ ứ ả ạ ằ ơ ướ * D y h c  bài  Phú sông B ch Đ ng theo h ứ ế ậ + Đây ch  là m t trong nh ng hình th c ti p c n tác ph m. Vi c gi ng d y các tác  ể ạ   ẩ ph m phú  nói riêng, văn b n văn h c nói chung c n đ m b o đúng đ c tr ng th  lo i, ộ b  môn. ả + Khai thác và gi ng d y th , phú theo h ộ ỉ m i mà ch  là m t ph ứ ề ấ ậ Chính vì v y, v n đ  này c n đ ọ ạ d y th , phú nói chung và gi ng d y h c  bài  Phú sông B ch Đ ng nói riêng.

ố ắ ế ế ệ ấ M c dù tôi đã c  g ng r t nhi u trong quá trình vi

ắ ẽ ư ặ ắ ề ỏ

ệ ể ế

ươ ướ ượ ữ

ng trình Ng  văn 10 theo h ệ ạ ơ ữ ệ t sáng ki n kinh nghi m này ồ   ầ ữ nh ng ch c ch n s  không tránh kh i nh ng sai sót. Kính mong quý th y cô, đ ng ệ D y h c   bài Phú ạ ọ ọ nghi p và h c sinh chân thành góp ý đ  sáng ki n kinh nghi m:     ợ  đ ằ   c hoàn sông B ch Đ ng trong ch ng tích h p  ộ ở thi n h n và tr  thành m t tài li u hay, h u ích.

ữ ổ ứ ụ ệ 11. Danh sách nh ng t ả  ch c/cá nhân đã tham gia áp d ng có hi u qu :

ổ ứ ỉ ạ Tên t ch c/cá nhân ị Đ a ch ự Ph m vi/Lĩnh v c

S  ố TT ụ ế áp d ng sáng ki n

ễ ồ ạ ườ ứ ng THPT Nguy n ng – 1

ườ ế ữ Tr Vi t Xuân Đ i Đ ng – Vĩnh T Vĩnh Phúc ạ ả Nghiên c u gi ng d y môn   ườ   ng   văn   trong   tr Ng

ườ

ườ

ườ

Vĩnh T

ng, ngày 12 tháng 02 năm 2020

Vĩnh T

ng, ngày

14 tháng 02 năm 2020

Vĩnh T

ng, ngày

10 tháng 02 năm

THPT

ủ ưở Ộ Ồ Ủ Ị ả Th  tr ị ơ ng đ n v CH  T CH H I Đ NG Tác gi ế  sáng ki n

Ấ Ơ Ở Ế ọ (Ký tên, đóng d u)ấ (Ký, ghi rõ h  tên) SÁNG KI N C P C  S

ạ ị ữ ễ Nguy n H u

Ph m Th  Hòa Th ngắ

Ụ Ụ PH  L C ầ

ế ọ ậ Ụ Ụ ự ể PH  L C 1: Phi u h c t p dùng cho ph n th c hành, ki m tra đánh giá

ậ ớ ộ ứ ả ạ

ự ở ủ ả trong bài phú là s  phân thân c a chính tác gi , em hãy

ả NHÓM 1: Nhân v t Khách và c m h ng v i cu c du ngo n ậ Câu h i 1:ỏ  Nhân v t “khách”  ộ ọ ự l a ch n m t trong các kh  năng sau:

ệ ắ ế ớ ủ ấ ơ ớ i d o ch i ngao du s n th y, l y vi c g n bó v i th  gi i thiên nhiên

ơ ụ ủ ườ ạ A. Khách là ng ố ưở làm lí t ng s ng thoát t c c a mình.

ỉ ưở ứ ẻ ẹ ồ ổ ứ ứ   ng th c v  đ p thiên nhiên mà còn b i b  tri th c, nghiên c u

ấ ướ B. Khách không ch  th ả c nh trí đ t n c.

ườ ớ ồ ớ C. Khách là ng i có tráng trí v i tâm h n khoáng đat và hoài bão l n lao.

ự ủ ế ả ươ  Tr ng Hán Siêu tìm đ n thiên

ụ ớ D. B và C         ậ Câu h i 2:ỏ  Nhân v t Khách – s  phân thân c a tác gi nhiên v i m c đích:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ữ ượ ắ ế ậ ị Nh ng đ a danh đ c nhân v t Khách nh c đ n:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ủ ị Ý nghĩa c a các đ a danh này:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ẻ ẹ ủ ậ ồ V  đ p tâm h n và tráng chí c a nhân v t khách:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ướ ả ụ ể ự ế ệ ộ c B ch Đ ng hi n lên m t cách tr c ti p, c  th . Hãy tìm

ạ ể ệ ữ Câu h i 3:ỏ ằ  C nh sông n nh ng câu văn trong bài phú th  hi n:

ủ ạ ằ ả

1. C nh hùng vĩ, hoành tráng c a sông B ch Đ ng:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ắ ủ ạ ằ ả ạ ả

2. C nh  m đ m, hiu h t c a sông B ch Đ ng:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ằ ồ ạ ả   ng sông B ch Đ ng, v i tâm h n phong phú và nh y c m,

ớ ố ế ạ ồ ừ ả ……………………………………………………………………………………… Câu h i 4:ỏ ả ừ tác gi ượ  hào, v a bu n đau, nu i ti c. Tác gi ướ ả c c nh t ự ướ ng, t Tr  v a vui s :

– Vui vì:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ự – T  hào vì:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ố ế ồ – Bu n đau, nu i ti c vì:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ệ ề ạ ử ằ ị

ổ ủ ậ ậ ể

ả ự ệ ị ử ệ ả Khi xu t hi n nhân v t t p th  “các bô lão” thì c m xúc hoài c   c a nhân ạ   i vi c tái hi n, ph n ánh các s  ki n l ch s  trên sông B ch

ở

ả ặ ươ ườ ữ ắ ả ị ng mà tác gi i dân đ a ph g p khi ng m c nh NHÓM 2: Bô lão và câu chuy n v  B ch Đ ng giang l ch s ấ ệ Câu h i 1:ỏ ậ ổ ớ ệ ể v t  “khách” chuy n đ i t ằ Đ ng. Các “bô lão”   đây là ai? A.  Là nh ng ng

ậ ượ ươ ể ệ ư ấ ằ ư c Tr ng Hán Siêu h  c u nh m th  hi n tâm t ả    tình c m

ậ ượ ươ ư ấ ấ ằ c Tr ng Hán Siêu h  c u nh m làm tăng tính ch t khách

B.  Là các nhân v t đ ủ c a chính mình C.  Là các nhân v t đ

quan cho l ờ ể i k .

ả ề

D.  C  A, B, C đ u đúng. ế

ư ị ượ ể c các bô lão k  theo trình Chi n tích “Trùng H ng nh  thánh b t Ô Mã” đ

ể ố ắ ể ệ Câu h i 2:ỏ ế ự ễ t

ủ ẻ ả di n bi n. Hãy tìm 1 s  câu văn tiêu bi u th  hi n: 1. Hình  nh c a k  thù:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ế ệ ậ t:

2. Tr n đánh gay go, quy t li

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ủ ế ắ

1. Chi n th ng c a quân ta:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ắ ờ

ậ ủ ủ ế ạ ờ ườ ậ ấ ị Câu h i 3:ỏ   Sau l ờ ể i k  là l ề ạ trong đó nh n m nh v  vai trò, v  trí c a con ng ề i bình lu n c a các bô lão v  nguyên nhân chi n th ng,  i. Hãy vi ế i bình lu n đó. i l t l

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ễ ả ứ   ể  khí th  và s c Sau này trong “Đ i cáo bình Ngô”, Nguy n Trãi đã miêu t

ủ ạ Câu h i 4:ỏ ạ ắ ế m nh chi n th ng c a quân ta:

ồ ằ ậ ớ ấ Tr n B  Đ ng s m vang ch p gi ậ t

ẻ ề Mi n Trà Lân trúc ch  cho bay

ớ ả ủ ươ So sánh v i cách miêu t c a Tr ng Hán Siêu:

ậ Tr n Xích Bích quân Tào Tháo tan tác tro bay,

ậ ặ ồ ợ ế ụ Tr n H p Phì gi c B  Kiên hoàn toàn ch t tr i

ấ ượ ả ố ở ể Ta th y đ c hai cách miêu t này gi ng nhau và khác nhau đi m nào?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

ụ ụ ằ ươ ạ Phú sông B ch Đ ng (Tr ng Hán Siêu) Ph  l c 2: Bài

(Theo https://www.thivien.net )

????

客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客客客 客客客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客 客客客客客客客客客客客客客 客客客客客客客客客客客客客客 客客客 客客客客客

客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客 客客客客客客 客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客客客客客 客客客客客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客客客 客客客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客 客客客客客客 客客客客客客客客客客 客客客客客客 客客客客客客 客客客客客客客 客客客客客客

客客客客客客客客 客客客客客客客客客客客客 客客客客客客客客客客客 客客客客客客客客

ạ ằ B ch Đ ng giang phú

ạ

ả

ươ ng,

ộ ử

ề Vũ huy t.ệ  Ngũ H ,ồ t.ệ

ở

ị ấ

ả ổ s  bách nhi,

ư ế ứ ươ ng tráng chí do khuy t nh  dã.

ử ườ  chi vi n du.  kh u,ẩ

ể ạ ị ế

ấ ắ ỷ

ạ

ầ t kích tr m giang, ố

ấ ạ

ả ữ ậ ệ ệ t chi dĩ vãng,

ầ ị

ượ

t:

ị ế ị Khách h u:ữ ả ạ Qu i h n m n chi phong phàm, ệ ạ ậ Th p h o đãng chi h i nguy t. ề Nguyên, T Triêu dát huy n hề M  u thám h C u Giang, Tam Ngô, Bách Vi Nhân tích s  chí, ệ M  b t kinh duy t. Hung thôn Vân M ngộ  gi T  ph ề ư ử ế Nãi c  ti p h  trung l u, ễ Túng T  Tr ng Thi pệ  Đ i Than ạ Tố Đông Tri uề  đ u.ầ ằ Đ  B ch Đ ng giang, ị ế Th  phi m th  phù. ế ư ,  vô t Ti p kình ba  ươ Trám diêu vĩ chi t ng mâu. Thu  thiên nh t s c, ả Phong c nh tam thu. ử ị Ch  đ ch ng n lô, ắ ắ S t s t sâu sâu. ế Chi Khô c t doanh khâu. Th m nhiên b t l c, ư Tr  l p ng ng mâu. Ni m hào ki Thán tung tích chi không l u.ư ụ Giang biên ph  lão, V  ngã hà c u. ặ ng, Ho c phù lê tr ạ ặ Ho c tr o cô châu. Ấ ư ế p d  nhi ngôn vi “Thử Trùng H ngư  nh  thánh c mầ  Ô Mã Nhi chi chi n đ a,

ố ằ chi c  châu dã.”

ư

ậ

ề ề ươ ỷ ng hu .

t

ệ  chi th  c ế ườ ng, ỷ ế  chi k  qu .

ậ

ế

ạ ồ ậ ố ử .

ạ

ự ữ ố ữ

ế ể t hi m,

ạ ạ ươ ượ c Lã,

ng nh ư

ẩ ấ

ả

ạ

ề ề ậ ồ

ữ ờ  Ngô thị phá L u Ho ng Thao ư D  tích th i ươ ỳ Đ ng k : ụ Tr c lô thiên lý, ỳ ỷ ỉ Tinh k    n . ỳ ư ụ T  h u l c quân, ỉ ẫ Binh nh n phong kh . ế ị Th  hùng v  quy t, ỹ ắ ố Nam B c đ i lu . ệ Nh t nguy t hôn h  vô quang, ị ẫ Thiên đ a l m h  t B :ỉ ấ T t Li ư L u Cung T  vự ị đ u tiên, ầ ỷ ả ả Kh  t o Nam k . Ký nhi: ợ Hoàng thiên tr  thu n, ồ ỵ Hung đ  phi m . ư ứ  Xích Bích chi s  đàm ti u phi hôi, M nh Đ c ợ B  Kiên  chi tr n tu du t ng t  H p Phì Chí kim giang l u,ư ế ỉ ấ Chung b t tuy t s . Tái b o chi công, ỹ ổ ư Thiên c  x ng m . Tuy nhiên: ụ T  h u vũ tr , C  h u giang san. ạ Tín thiên t m chi thi ệ ệ t dĩ đi n an. L i nhân ki ộ ư  chi h i  ng d M nh Tân ố Duy Thuỷ chi chi n qu c sĩ nh  Hàn. ế ạ ệ ử Duy th  giang chi đ i ti p, ặ ạ ươ ng chi t c nhàn. Do đ i v ả ưở Anh phong kh  t ng, Kh u bi b t san. ề ẫ ế ổ Hoài c  nhân h  v n th , ư ề ậ Lâm giang l u h  h u nhan. ế t: Hành th  ca vi ề ổ ổ “Đ i giang h  c n c n, ự H ng đào c  lãng h  tri u tông vô t n. ề Nhân nhân h  văn danh,

ỉ ẫ

t:ế

ị ề ị

ự ử ồ ầ ề ẩ ộ

ể ổ ề ề i quan hà chi hi m h ,

ạ ề Ph  nhân h  câu d n.” Khách tòng nhi canh ca vi “Nh  thánh h  t nh minh, T u th  giang h  t y giáp binh. ấ ả H  tr n b t c m đ ng h , thiên c  thăng bình. ấ ạ Tín tri: b t t ứ ạ Duy t i ý đ c chi m c kinh.”

ờ ẫ ủ ả L i d n c a tác gi :

ố ờ ạ ế ệ ư

ộ ướ ư ươ

ị ề

ấ ệ ủ ế ể ễ ứ ầ

ề ằ

ạ ề sông B ch Đ ng kéo vào. Lúc  y Quy n đã gi

ể ồ ụ ọ ở ằ ỗ ữ

ướ ề ằ ỷ ế ượ t đ

ư ầ

ằ ồ ầ ư ờ c, r i ch  lúc thu lòng sông t

ươ ề ế ớ ố

ậ

ố ờ ườ Cu i đ i nhà Đ ng trong th i Ngũ Đ i, L u Cung ti m ngôi, x a qu c hi u là Hán.   ệ ầ   ữ ư ắ c ta ch a có thông thu c, D ng Đình Ngh  c m Gi a lúc Nam B c phân tranh, n ễ ị ẻ ề   t đ  lên thay chân. quy n cai tr  trong châu, b  k  con nuôi là Ki u Công Ti n gi ướ ớ   ễ ng c a Đình Ngh  là Ngô Quy n d y binh đánh Công Ti n. Ti n c u c u v i T ứ ế   ư L u Cung, Cung bèn sai con là Ho ng Thao  đem quân sang c u. Thao  đem chi n ế ượ ễ ấ ề ừ t đ   c Công Ti n, và đã thuy n t ằ ử ắ ầ   ng m c m nh ng cây g  nh n   hai bên c a b , r i d  Ho ng Thao vào bên trong, ớ ế c thu  tri u rút lui, ông m i tung quân ra đánh, gi c Ho ng Thao. đ n khi n   ế ổ  ứ ệ ờ Đ i vua Nhân Tông nhà Tr n, niên hi u Trùng H ng năm th  4 (1288), vua Th  T ạ   ạ ượ c, kéo binh vào sông B ch Đ ng. H ng Đ o nhà Nguyên sai Ô Mã Nhi sang xâm l ỷ  ừ ướ ọ ở ộ ấ ố ồ V ng là Tr n Qu c Tu n cũng tr ng c t nh n   tr ế ồ ỷ ề ạ ả    cách thua ch y, đ n lúc thu  tri u xu ng m i tung tri u lên thì ra khiêu chi n r i gi ắ ố ị ỡ ượ ra đánh, phá v  đ   c Ô Mã Nhi. Tr n này vua Nhân Tông và ượ thái th ượ c quân đ ch, b t s ng đ ầ ng hoàng là Thánh Tông cùng ra c m quân. [12]

ụ ụ ơ ế ề ằ ạ ộ ố Ph  l c 3: M t s  bài th , phú vi t v  sông B ch Đ ng

ậ ạ ằ H u B ch Đ ng giang phú

ộ ễ ­ Nguy n M ng Tuân­

ọ ươ ắ 1. Muôn trùng n ng vàng chói l ố i ; b n ph ụ ạ ng cát b i s ch không ;

ớ ư ạ ắ ằ Ng m sông Đ ng bát ngát ; nh  H ng Đ o oai phong ;

ừ ề ằ ả ờ ệ Mi n H i Đông vang l ng nh  có sông Đ ng oanh li t ;

ấ ệ ấ ủ ậ ế ằ ờ ọ ầ Dòng h  Tr n b t di ạ t nh  có chi n công B ch Đ ng b t h  v y !

ỏ ờ ế ề ố ố 2. Mông Kha đã b  đ i ; B  Thi n toan n i gi ng ;

ế ắ ấ ố ị Nh m Loan, Hoàn đ nh đ t đóng đô ; chi m Giang, Hoài làm đà đánh T ng.

ế ẻ ề ộ ấ ể ệ Hung hăng dùng th  ch  tre, t p t nh l nh quân truy n r ng.

ế ể ượ ỳ ạ ộ ơ Toa Đô ti n ra b , Hoan, Ái xôn xao ; Ô Mã v t biên thu , L ng S n náo đ ng.

ầ ậ ơ ộ Hai vua Tr n bí m t ra kh i, vào phía trong, đ ng cao lánh bóng.

ế ướ ữ ự ườ ữ ẫ Th  n c : t a băng r a tàn xuân ; lòng ng ồ i : v n thành đ ng v ng đóng.

ề ạ ậ ộ ườ Quanh hoàng t c : bao b c anh tài, c nh thánh tri u : bao ng i trung dũng !

ề ề ượ Dân chúng đ u hăng : hi n tài đ ọ c tr ng.

ư ắ ế ễ ố Hi n, Nghi n, Khánh D  g ng chí vu t nanh ;

ượ ướ ố ố ươ Th ng t ng, Qu c công d c lòng l ố ng đ ng.

ạ 3. L i thêm :

ấ ờ ữ ộ ư ụ Đ t tr i d  d i ; m a l t mênh mang.

ậ ệ ệ ạ ị B nh d ch lan tràn binh tr i ; r n r p chui rúc quân trang.

ề ấ ắ ộ Mũ s t giáp công, thanh danh r n vang s m đ ng ;

ươ ệ ậ Cung gi ng di t thù, nghĩa khí tuôn d y gió tràn.

ệ ơ ầ ỏ ạ ấ ẳ ơ Nghe h i quân ta mà Thoát Hoan b  ch y ; mũi tên ch ng m t mà L  C  đ u hàng

ẻ ề ữ ứ ố ể Chúng rút lui theo gió nam b c b i ; chúng l n v  gi a sóng bi n mênh mang.

ớ ớ ư M u sĩ ta l p l p ; giáp binh ta hàng hàng.

ầ ố ậ ộ ộ Sóng cu n m t m u v n nông sâu khó nh n ;

ộ ố ư ự ề ườ Thuy n bè muôn đ i v n h  th c khôn l ng.

ế ắ ế ắ ỉ ầ ặ ắ ầ ặ Th  b t gi c trong t m m t, th  th ng gi c ch  t y gang.

ướ ả ậ ọ ỉ B ệ c thành công nên th n tr ng ; l nh ch  huy ph i nghiêm trang.

ậ V y nên :

ọ ườ ậ ố ướ ướ B n Ô Mã cùng đ ng t n s  ; lũ kình nghê v ng l i tiêu tan !

ế ờ ưở ạ ỉ ừ ể ầ ng ch ng s t đ nh ; thây trôi đ y bi n, tôm cá đ ượ   c

ầ Ti ng thét vang tr i, núi non t ị d p đ y nang !

ế ạ ả ặ ả ậ ị

ừ ừ Th  ta b ng b ng, tr n Xích Bích nào sánh k p ; c nh gi c ho ng lo n, gió Hoài, Phì ề ọ n  truy n sang !

ườ ụ ạ ặ ế Chinh chi n cùng đ ng, gi c đành l n b i !

ư ệ ạ ự Trùng H ng d ng nghi p, ta l i huy hoàng !

ườ 4. Ta th ng :

ề ầ ầ ắ ả ơ B i thuy n trăng sáng ; ng m c nh t n ng n.

ế ượ ụ ấ ố ọ u dâng chu c chén Lô Giang chúc t ng ; gi ng c t vang

ạ V n Ki p khí thiêng ? R ngân.

ưở ừ ầ ắ ộ ư ố   ng ch ng máu tanh nhu m th m ; đ u lâu gào gió, nghe nh   c

ả ỏ Ráng đ  treo mây t th m thu quân !

ờ ế ấ ẫ ỗ ồ Bu n n i cát vùi giáo g y ; bêu đ i ti ng x u quân Nguyên !

ấ ứ ờ ợ Rì rào sóng g n ;  m  c oán h n !

ư ế ẫ ạ ờ ờ V t tích x a : tuy m  nh t, non sông cũ : v n không s n.

ư ử ạ ộ ư ư ễ ậ T i L u Nghi m x a kia ch a r a s ch ; gi n thay !

ằ ọ ạ ồ ậ ả ạ ế ặ ộ C c sông Đ ng l i m t phen khi n gi c ph i b t vía kinh h n v y !

ế ế ớ 5. Th  m i bi t :

ướ ể ề ấ ờ N c có đ t hi m ; tr i sinh hi n tài.

ạ ậ ạ ệ Sáng soi nh t nguy t, quét s ch ho  tai !

ằ ố V n nghĩ r ng :

ể ơ ằ ả ồ ộ Sông Đ ng cu n cu n ch y ra b  kh i ;

ướ ử ế ạ ơ N c sông Ngân r a giáp khi n kình ng c im h i !

ổ ươ ả Hay gì c nh máu đ  x ơ ng r i ?

ạ ằ ặ ệ B ch Đ ng Giang T ng Bi t

ạ ặ Ở ươ ồ ằ ạ (T ng B n Khi Chia Tay Sông B ch Đ ng­ H  Xuân H ng)

ướ ạ ừ ấ ể i d ng,

ng mây b ả

ấ

ộ c xem mà đ ng bóng giăng.

ọ ớ ằ ạ ạ

ờ ớ

ỡ ướ ớ ườ c l Kh p kh nh đ ợ Là duyên là n  ph i hay chăng. ị ẻ V n hoa khéo k o lay cành g m, ụ ướ V c n Lòng n  ch  r ng mây nh t nh t, L i kia này đã núi giăng giăng. ọ V i nhau tình nghĩa sao là tr n, ằ ư c Đ ng. Ch  thói l ng voi c  n

ằ ạ Sông B ch Đ ng

(Lê Thánh Tông)

ẻ ẻ

ử

t h u.

ươ ố ạ ẳ ng ph ng l ng

ủ ướ ướ ự ầ c t a d u, L o l o doành xanh n ả ề ầ ạ Trăm ngòi, ngàn l ch ch y v  ch u. ằ  Ngô d i,ạ ả R a không thay th y th ng D uị  m t lâng lâng khách ệ ầ ộ  Vi ạ  Thái S nơ  rành r nh đó, ọ ỉ N  đ nh Nào hôn Ô Mã l c loài đâu ? B n ph Thong thả d uầ  ta b a l ặ  kình b ng thóc. ằ i câu...\

ả ạ ằ ẩ B ch Đ ng h i kh u

ễ (Nguy n Trãi)

ồ ằ ể ẹ ấ

ạ ươ

ể

ệ

ắ ạ ả ổ ấ   Bi n rung, gió b c th i băng băng, ơ ướ ạ t B ch Ð ng. Nh  c t bu m th  l ấ ằ   Kình ng c băm v m non m y khúc, ầ Giáo g m chìm gãy bãi bao t ng.   ờ ặ   ế Quan hà hi m y u tr i kia đ t, ấ ấ ừ   t công danh đ t  y t ng. Hào ki ệ ắ ầ Vi c cũ quay đ u, ôi đã v ng, ớ T i dòng ng m c nh d  bâng khuâng.

ộ ố ụ ụ ợ ằ ạ Ph  l c 4: M t s  ca khúc ca ng i sông B ch Đ ng

ạ ằ Trên Sông B ch Đ ng

Sáng tác: Hoàng Quý

ằ

ề ạ Trên sông B ch Ð ng ầ Quân Nam  m reo ư ướ Sóng n c vang đ a Bao con thuy n mành trôi theo

ươ ờ ố C  bay g m tu t ra, quân vùng lên

ế

ế ằ ạ

ằ ổ Làm cho đu i tan h t quân Nguyên ờ ỗ Ð n bây gi  m i khi đi trên sông B ch Ð ng Thì anh em ta vui ca r ng :

ằ

ộ t đâu bao năm qua là m  quân Nguyên

ế ạ ằ

ế ắ ạ Con sông B ch Đ ng ề ướ c trôi tri n miên n ế có bi ớ ươ ng ________ ai nh  th ệ ế t h t ______ cho quân Vi ờ ỗ  m i khi đi trên sông B ch Ð ng Ð n bây gi Thì anh em ta vui chi n th ng

ạ ằ B ch Đ ng Giang

ư ữ Sáng tác : L u H u Ph ướ c

ạ ồ

ủ ắ ằ ồ ạ ố ố ố Đây B ch Đ ng Giang sông hùng dũng c a nòi gi ng Tiên R ng, Gi ng L c H ng, gi ng anh hùng, Nam B c Trung.

ướ ướ ấ

ố

ế ả ả ồ ắ ờ Trên tr i cao muôn s c đua chen bóng ô. ở ơ c ánh sáng v n v  nh p nhô. D i đáy dòng n Hàng cây cao soi bóng gió cu n muôn ngàn lau. ấ t bao. H n ai đang ph ng ph t trong gió c m xi

ướ ờ ệ i x a trung chánh

ố ươ ề c thiêng liêng còn ghi chép rành Mây n ườ ư ủ t oanh c a bao ng Th i li ế ố Vì yêu qu c gia vui lòng hi n thân ầ Li u mình ra tay tu t g m bao l n.

ướ ắ ướ ờ Dòng n c tr ng xóa d i tr i quang đãng.

ừ ư ươ

ng anh hùng ư ắ ấ

ằ ẫ ố ấ T  x a nêu cao t m g Dù có s m sét bão bùng m a n ng ể Đ ng Giang v n sáng đ  cho nòi gi ng soi chung.

ạ ồ

ố ạ ằ ồ ủ ắ

ế ế ế ấ t m y thành tích bi

t m y g ng công thi ế

t tha t quân Tàu man ắ ầ ấ ố ố Đây B ch Đ ng Giang sông hùng dũng c a nòi gi ng Tiên R ng, ố Gi ng L c H ng, gi ng anh hùng, Nam B c Trung. ợ Trên dòng sông muôn bóng g i trong trí ta ấ ắ Bi Kìa quân Ngô Tiên Chúa chém gi Kìa quân Tr n Qu c Tu n đánh th ng quân Thoát Hoan

ờ ố i

ữ ồ Nay đã bao lâu còn đâu n a r i ờ Th i gian qua đã bôi m  trong đêm t ườ i nay có hay đã vì chúng ta Ng ư ườ i hùng anh x a gi Ng ữ ướ  n c non nhà

ắ ướ ướ ờ i tr i quang đãng.

ươ

ng anh hùng ư ắ ấ

ằ ẫ ố c tr ng xóa d Dòng n ấ ừ ư T  x a nêu cao t m g Dù có s m sét bão bùng m a n ng ể Đ ng Giang v n sáng đ  cho nòi gi ng soi chung.

ộ ố ụ ụ ằ ạ ả Ph  l c 5. M t s  hình  nh sông B ch  Đ ng

ồ (Ngu n Internet )

Ả

Ệ

DANH M C Ụ TÀI LI U THAM KH O

ề ạ ữ ụ ọ ệ t Nam, 2008

[1]. Chuyên đ  d y h c Ng  văn 10, NXB Giáo d c Vi

ạ ạ ọ ữ ậ ố ộ 150 thu t ng  văn h c L i Nguyên Ân (2003), ọ , NXB Đ i h c Qu c gia Hà N i.

[2].

ự ệ ủ ẩ ả ọ Tác ph m vănh c Bình gi ng & Phân tích, NXB

[3].

Phan C  Đ   (ch  biên) (2001),  Văn h c.ọ

ớ ạ ứ ẩ ọ ươ ng ở ườ  tr ng Trung

ổ Đ i m i d y h c tác ph m văn ch ấ ả ụ ệ

[4]. Bùi Minh Đ c  (2015),  ổ ọ h c Ph  thông,

Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam.

ủ ắ ồ ừ ể   T  đi n

[5].

ậ Lê Bá Hán, Tr n Đình S , Nguy n Kh c Phi (đ ng ch  biên) (2007),  ữ thu t ng  văn h c, ầ ễ ử ọ NXB Giáo d c.ụ

ươ ạ ọ ữ ữ Ph ấ   ng pháp d y h c Ng  văn THPT­ nh ng v n

[6].

ễ  Nguy n Thanh Hùng (2007),  ề ậ đ  c p nh t ậ , NXB ĐHSP.

ể ỗ ọ ố ươ ữ ng trình và sách giáo khoa Ng  văn

[7]. Đ  Ng c Th ng (2006), Tìm hi u ch

THPT, NXB Giáo d c.ụ

ụ ữ ệ Sách giáo khoa Ng  văn 10, NXB Giáo d c Vi t Nam, 2008

[8].

ữ ụ ệ Sách giáo khoa Ng  văn 10, NXB Giáo d c Vi t Nam, 2008

[9].

[10]. http://violet.vn/main/

[11]. http://thutrang.edu.vn/141

[12]. https://www.thivien.net