1
Ụ
Ụ
M C L C
Ụ
Ụ
i
M C L C…………………………………………………………………
Ừ Ế
Ụ
Ắ
iii
DANH M C CÁC T VI T T T.……………………………………….
Ầ
Ặ
Ấ
Ề
PH N I. Đ T V N Đ …………………………………………………..
1
ề
ọ
1.1. Lý do ch n đ tài…………………………………………….………...
1
ụ
ứ
1.2. M c tiêu nghiên c u ………………………………………………….
1
ụ
ứ
ệ
1.3. Nhi m v nghiên c u……………………….….……….
1
2
1.4. Đ i t
ươ
ứ
1.5. Ph
ng pháp nghiên c u
2
ứ
ự
ệ
ờ
1.6. Th i gian nghiên c u và th c nghi m …………………………………
3
ủ ề
ữ
1.7. Nh ng đóng góp c a đ tài……………………………………………
3
Ộ
Ầ
PH N II. N I DUNG…………………………………………………………….
3
Ơ Ở
Ậ
2.1. C S LÝ LU N ………………………………………………………………
3
Ở Ở Ứ
Ễ
2.2 C S TH C TI N………………………………………………………………
5
ố ượ ạ ứ …………………………………… ng và ph m vi nghiên c u
ươ
ơ ở ự ễ ủ ề
ứ ể
ề
ị
ng pháp đi u tra, nghiên c u đ xác đ nh c s th c ti n c a đ tài
5
ơ ở ự ễ ủ ề ả ề ế ả
2.2.1. Ph 2.2.2. K t qu đi u tra, kh o sát c s th c ti n c a đ tài
6
8
ệ ứ ………………………………………………………… 2.3. Bi n pháp nghiên c u
ươ ữ ớ ng Đ i c ề ng v hóa
8
ạ ươ ơ 2.3.1. Làm quen v i hóa h u c thông qua ch ữ ơ ớ ……………………………………………………………… h u c l p 11
8
ế ……………………………………………………………… ọ 2.3.2. H c lí thuy t
9
ụ ể ừ ọ ươ ạ ươ 2.3.3. Đi c th vào t ng bài h c trong ch ng 4 Đ i c ữ ơ ng hóa h u c :
10
ươ ữ ơ ồ ……………………………… ộ 2.3.3.1. N i dung ch ng trình hóa h u c g m:
12
ừ Gi pháp ả i trong t bài ụ c
12
2.3.3.2. thể………………………………………………
Ủ Ề Ở Ầ Ề
2 4
Ọ Ữ Ơ CH Đ 1. BÀI 20. M Đ U V HÓA H C H U C ……………………
Ấ Ữ Ử Ợ
3 0
Ứ Ủ Ề CH Đ 2. BÀI 21: CÔNG TH C PHÂN T H P CH T H U C ……Ơ
3
2
Ử Ợ Ủ Ề Ấ Ấ CH Đ 3. BÀI 22. C U TRÚC PHÂN T H P CH T HŨU
3
Ơ C ………
3 3
Ự Ầ Ệ Ư Ạ ………………………………………… PH N III. TH C NGHI M S PH M
ụ ủ ệ
3 6
ư ự 3.1. M c tiêu c a th c nghi m s ph mạ ……………………………………………
ự ệ ộ ư ạ ……………………………………………… 3.2. N i dung th c nghi m s ph m
3 8
ế ầ ……………………………………………………………… ậ 3.3. K t lu n ph n 3
Ầ Ế Ế Ị………………………………………… Ậ PH N IV. K T LU N VÀ KI N NGH
3 9
ậ ……………………………………………………………… ế 4.1. K t lu n
3 9
ị……………………………………………………………… ế 4.2. Ki n ngh
Ầ Ả ……………………………………………… Ệ PH N V. TÀI LI U THAM KH O
3 9
Ụ Ụ ……………………………………………………………… PH L C 1
4 0
41
4 2
3
Ụ Ụ ……………………………………………………………… PH L C 2
Ữ
Ụ
Ắ
Ệ DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH VIÊT T T
GV
Giáo viên
ọ
HS
H c sinh
ứ
ố
ĐC
Đ i ch ng
ự
ệ
TN
Th c nghi m
SGK
Sách giáo khoa
ụ
ạ
GD&ĐT
Giáo d c và Đào t o
ọ
ổ
THPT
Trung h c ph thông
ươ
ạ
PPDH
Ph
ọ ng pháp d y h c
KTDH
ọ ậ ạ Kĩ thu t d y h c
MĐ
M c đứ ộ
ố ượ
SL
S l
ng
TL
T l
%ỷ ệ
ứ ơ
ả
CTĐGN
ấ Công th c đ n gi n nh t
ử
CTPT
ứ Công th c phân t
ấ ư ơ
ợ
HCHC
H p ch t h u c
4
5
Ở Ầ Ầ PH N I: M Đ U
1.1.
ọ ề Lý do ch n đ tài
ữ ươ ự ệ ầ ạ ớ ổ
Trong nh ng năm g n đây vi c tích c c đ i m i ph ọ ủ ộ ự ằ
ọ ng pháp d y h c ọ ng d y h c, t o h ng thú, tích c c và ch đ ng cho h c ượ ạ ứ ườ ờ ọ ở nh m nâng cao ch t l sinh trong gi ấ ượ h c đang đ i quan tâm và trăn tr . ạ ọ c m i ng
ạ ắ ầ ọ ớ
ố ọ ơ ỉ ế ế ợ ọ
ữ ườ ầ
ượ ể ể ượ ơ ề ơ ọ ả ớ ủ ớ ế T i cu i h c kì 1 c a l p 11, h c sinh b t đ u đi vào làm quen v i ki n ấ ữ ấ ơ ữ t nh ng h p ch t h u có đ n ẽ ọ ơ ở ph n Hóa h u c l p 11 này các em s h c sâu h n, ấ ủ ả ả c b n ch t c a ớ c. ứ th c Hóa h u c . N u c p hai, h c sinh ch bi ữ ơ ớ ặ ả ng g p, thì gi n và th ỏ các em ph i hi u đ ứ ộ ộ r ng h n ,và m c đ khó cao h n đòi h i ươ ấ v n đ , ph i có ph ng pháp h c và ghi nh riêng m i hi u đ
ữ ề ọ ọ
ư ướ V i nhi u h c sinh, vi c h c Hóa h u c gi ng nh b ữ ế ớ ứ ế ơ ố c chân vào ơ ệ ớ ki n th c Hóa vô c hay H u có các em đã ớ i hoàn toàn khác bi ệ t v i
ồ ọ ộ ế ọ m t th gi ti p xúc h i h c Trung h c.
ủ ạ
ữ ở ớ ế ủ ế ố ế ệ ố
ụ ộ ấ ố ọ
ứ ế ọ Trong nh ng năm qua tôi đã d y h c sinh kh i 11 c a các l p các em có ế ọ ự ừ h c l c t khá tr xu ng ch y u là trung bình và y u, nên vi c ti p thu ki n ứ ủ th c c a các em khá khó khăn và th đ ng. Không ít em h c sinh th y đu i vì ữ ơ ế khó ti p thu ki n th c Hóa h u c .
ấ ừ ớ ổ ươ ạ ế ậ ọ ng pháp d y h c và ti p c n
ự ễ yêu c u th c ti n đ i m i ph ụ ầ ổ ươ Xu t phát t ng trình giáo d c ph thông 2018. ch
ấ ừ ụ ề
ổ ọ ạ ọ
ườ ọ ướ ể ng trình giáo d c ph thông 2018 v phát tri n ừ ự ộ th c tr ng d y h c b môn Hóa h c THPT ự ự ọ ụ ạ ọ Xu t phát t ự năng l c ng ị theo đ nh h ươ m c tiêu ch ấ i h c. Xu t phát t ể ng phát tri n năng l c t h c cho h c sinh THPT.
ứ ụ ứ ề ằ ọ Nh m đáp ng m c tiêu đó tôi đã ch n nghiên c u đ tài: M t s gi
ọ ữ ớ ơ ộ ố ả i ạ ươ ng Đ i
6
ọ ữ ơ ề pháp giúp làm quen nhanh v i hóa h c h u c thông qua ch ươ c ng v hóa h c h u c 11”
ụ ứ 1.2. M c đích nghiên c u
ư ệ Đ a ra nh ng gi
ả ữ ấ ượ ệ ạ
ể ủ ả ọ ộ ọ ượ i pháp đúc rút mang tính kinh nghi m c a b n thân trong ữ ơ ướ ng ng d y h c trong hóa h u c Hóa h c 11 theo h ộ ứ ế ự ự ọ ự lĩnh h i ki n th c m t h c t c năng l c t
ễ vi c nâng cao ch t l ọ giúp cho h c sinh phát tri n đ ấ ủ ộ cách ch đ ng và d dàng nh t.
ứ ệ ụ 1.3. Nhi m v nghiên c u
ậ ủ ề ứ ơ ở ề ề ấ a. Nghiên c u c s lý lu n c a đ tài v các v n đ :
ạ ộ ậ +
ứ Ho t đ ng nh n th c; các hình th c t ủ ủ ọ ể ứ ư ọ ư ọ ể ề
ủ ể ủ ạ ộ ậ ị duy c a h c sinh và vai trò ạ đi u khi n c a giáo viên trong quá trình d y h c trên quan đi m đ a h c sinh ứ vào v trí ch th c a ho t đ ng nh n th c.
ươ ư ệ ẩ + duy; các ph
ấ ủ ư Nh ng ph m ch t c a t ể ư ể ạ duy và vi c rèn ọ ở
ọ ể ư ệ ườ ổ ộ ữ luy n các thao tác đ phát tri n t tr ng pháp t ả duy cho h c sinh qua gi ng d y hóa h c ủ ọ duy c a h c sinh. ng ph thông. Đánh giá các trình đ phát tri n t
ự ậ ọ ợ
ộ ể ư ỏ ủ ớ ứ ướ ầ
duy c a h c sinh. B c đ u nghiên c u vi c s ằ ụ ậ ậ ộ
ệ ố ộ ừ ữ ể ệ
ủ ọ ộ ệ ố ứ b. Xây d ng h th ng câu h i và bài t p hóa h c phù h p v i các m c ệ ử ọ ộ ủ đ c a trình đ phát tri n t ế ọ ụ d ng h th ng bài t p đó nh m giúp cho h c sinh lĩnh h i và v n d ng ki n ự ư ắ ứ th c m t cách v ng ch c, phát tri n năng l c t duy logic. T đó rèn luy n tính ộ ậ đ c l p hành đ ng và trí thông minh c a h c sinh.
ấ ượ ệ ố ể ậ
ệ ư ệ ử ụ ự ả ủ ng h th ng bài t p và ọ ệ ả ạ ạ c. Th c nghi m s ph m đ đánh giá ch t l hi u qu c a vi c s d ng chúng trong gi ng d y hóa h c.
ố ượ ứ ạ 1.4. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u
1.
ố ượ ứ 4.1. Đ i t ng nghiên c u
ự ự ọ ố ớ Năng l c t h c đ i v i HS THPT.
ế ế ủ ề ạ ọ Quy trình thi t k các ch đ d y h c.
ủ ề ể ồ ưỡ ử ụ ự ự ọ Quy trình s d ng các ch đ đ b i d ng năng l c t h c.
ứ ạ 1.4.2. Ph m vi nghiên c u
ọ ễ ạ ọ Quá trình d y h c hóa h c 11 ở ườ tr ng THPT Di n Châu 4
7
ươ ứ 1.5. Ph ng pháp nghiên c u
ố ợ ề ươ ứ ử ụ Trong đ tài tôi đã s d ng ph i h p các ph ng pháp nghiên c u th ườ ng
quy g m: ồ
ế ứ 5.1. Nghiên c u lý thuy t
ấ ẩ Nghiên c u các công trình khoa h c, các bài báo, các n ph m liên quan
ế ự ọ ủ ứ ọ ữ ơ ọ ự ế đ n hóa h c h u c , liên quan đ n năng l cg t h c c a HS THPT.
ệ ế ươ ế ứ ng trình và ki n th c
ộ ơ ả ữ ơ ớ ươ ươ ứ Nghiên c u các tài li u liên quan đ n n i dung ch ng IV: Đai c ng hóa h u c l p 11 c b n. ch
ươ ề 5.2. Ph ng pháp đi u tra
ề ự ứ ế ạ ắ ầ
ọ ữ ử ắ L p phi u đi u tra v th c tr ng s n m b t ki n th c ph n hóa h c h u ả ề ướ ụ ạ ọ ậ ơ ủ ọ c c a h c sinh tr ế i pháp vào d y h c c và sau khi áp d ng gi
ư ệ ế ạ ướ ạ c và sau khi d y
ả ự ậ L p phi u đi u tra k t qu th c nghi m s ph m tr ữ ơ ớ ươ ế ề ạ ươ ng Đ i c ng hóa h u c l p 11. ọ h c ch
ươ 5.3. Ph ng pháp chuyên gia
ế ươ ụ Tra đ i tr c ti p, xin ý ki n chuyên gia ph
ọ ộ ổ ự ế ạ ề ọ ọ ở ườ tr ạ ọ ng pháp d y h c, giáo d c và ấ ổ ng trung h c ph thông v các v n
ế ề các giáo viên d y h c b môn Hóa h c ề đ liên qua đ n đ tài.
ươ ư ạ ự ệ 5.4. Ph ng pháp th c nghi m s ph m
ự ự ọ ủ ự ấ Xây d ng các tiêu chí đánh giá năng l c t h c c a HS c p THPT.
ự ỹ ươ ậ ổ ứ ạ ọ Sau khi xây d ng n i dung và ph ng pháp, k thu t t
ộ ệ ở ườ ế ễ tr
ự ễ ủ ề ế ả ự ượ ệ ế ch c d y h c, tôi ng THPT Di n Châu đ ki m tra tính khách ả ể ể c đánh giá qua k t qu
ế ề ạ ti n hành d y th c nghi m ự quan, tính th c ti n c a đ tài. K t qu th c nghi m đ phi u đi u tra.
ươ ố ệ ử ố 5.5. Ph ọ ằ ng pháp x lý s li u b ng th ng kê toán h c
ậ ả ủ ấ ả ầ ự ế t c các l n ti n hành th c
ố Thu th p và th ng kê s li u t ố ệ ố ệ ừ ế ằ ử ề ệ ầ k t qu c a t nghi m sau đó x lý s li u b ng ph n m m SPSS.
ứ ứ ờ ệ 1.6. Th i gian nghiên c u và th c nghi m
ề ượ ứ ừ c nghiên c u t
Đ tài đ ạ ự ố ệ ế ử ọ
ề ọ ệ ọ năm h c 20192020 và ti n hành th c nghi m ệ ư s ph m vào năm h c 2020 – 2021. Quá trình hoàn thi n x lý s li u và hoàn thành đ tài vào năm h c 2020 2021.
ủ ề 1.7. Đóng góp c a đ tài
c các gi
ụ ể ừ ạ ọ ượ ấ đó l a ch n đ
ề ợ ệ Đ tài xây d ng đ ớ ả ẽ ạ ỹ
8
i pháp c th , các d ng bài t p ự ọ ự ự ọ ồ ưỡ ọ ượ ả ự ộ ự ư ộ duy, t đ phù h p v i các c p đ năng l c t ệ ự ọ ệ luy n hi u qu s rèn luy n k năng t ể ọ ớ ng và phát tri n năng l c t h c l p 11, qua đó b i d ứ ậ ở các m c c quy trình rèn ọ h c cho h c sinh trong d y h c Hóa h c cho h c sinh THPT –
ữ ự ọ ầ ượ ồ ưỡ ể c b i d ọ ng và phát tri n cho h c
ộ m t trong nh ng năng l c quan tr ng c n đ sinh.
ế ọ ữ ơ ầ
ươ ả
ự ứ ộ t là năng l c t
h c, t ị ổ ế ứ ề ộ ầ ừ ỉ ậ ệ Ph n l n các đ tài sáng ki n kinh nghi m ph n hóa h c h u c ch t p ề ậ ụ ể ạ i các d ng bài t p c th thì trong đ tài ủ ộ ượ ể c ng nghiên giúp h c sinh ch đ ng tìm hi u hình thành đ ủ ệ lĩnh h i ki n th c m t cách ch ạ đó t o
ớ ệ ọ ố ề ầ ớ ứ ng pháp gi trung nghiên c u các ph ọ ướ này tôi đi theo h ự ự ọ ặ ự các năng l c đ c bi ộ đ ng, giúp h c sinh nh lâu và không b h ng ki n th c n n ban đ u t ữ ơ ễ ề ả n n t ng t ế ọ ơ t cho vi c h c hóa h u c d dàng h n.
ứ ộ ữ ậ ế Có h th ng bài t p c th theo 4 m c đ và nh ng bài t p liên môn, ti p
ơ ệ ố ọ ậ ụ ể ứ ậ c n pisa giúp h c sinh h ng thú h n…
Ứ Ầ PH N II. NÔI DUNG NGHIÊN C U
ậ ơ ở 2.1. C s lí lu n
ạ ươ ơ ạ Hóa h c h u c cùng v i hóa h c đ i c
ự ệ ế ế
ề ự ọ ứ ễ ế ấ
ổ ủ ừ ượ ấ ạ ọ
ấ ộ ọ ọ ớ ọ ữ ơ ng và h c vô c t o thành m t ọ ượ ứ ẹ ủ ứ ệ ố ổ ươ ế c ng trình hóa h c ph thông, đáp ng đ h th ng ki n th c toàn v n c a ch ạ ơ ả ứ ấ ụ t th c cho h c sinh m c tiêu cung c p ki n th c, kĩ năng c b n hi n đ i và thi ộ ố ệ ể ả i quy t nh ng v n đ th c ti n trong cu c s ng. Vi c nghiên c u các đ gi ể ấ ữ ơ ọ ch t h u c và s bi n đ i c a chúng giúp cho h c sinh hình thành và phát tri n ệ ấ khái ni m ch t hóa h c; t c tính đa d ng, phong phú đó giúp h c sinh th y đ ế ớ ậ ủ c a th gi ữ ự ế ọ i v t ch t.
ọ
ấ ữ ơ ầ ơ
ấ ạ ử ưở ữ ấ i gi a các nguyên t trong phân t
ấ ể ấ ệ ứ ệ Thông qua vi c nghi n c u tính ch t các ch t h u c giúp h c sinh hi u ữ ử ớ ắ ứ ệ ệ ề ố v i sâu s c h n v m i liên h bi n ch ng gi a thành ph n, c u t o phân t ử ạ ấ ữ ơ ả ng qua l tính ch t các ch t h u c , nh h ấ ữ ơ ế đ n tính ch t các ch t h u c
ầ ể ầ ọ
ể ư ế ộ
ể ế ả ọ ọ duy hóa h c cho h c sinh c n hi u tr ứ ắ ậ i thích các hi n t i quy t các bài t p hóa h c, gi
ệ ượ ậ ượ ứ ế c trong th c hành. Qua đó ki n th c mà các em thâu nh n đ ướ ế c h t là ế t cách ng quan sát ở nên c tr
ắ ộ Ngoài ra c n phát tri n t ọ giúp h c sinh thông hi u ki n th c m t cách sâu s c, không máy móc, bi ể ả ụ ậ v n d ng đ gi ự ượ đ ữ v ng ch c và sinh đ ng.
ọ ể ề ả
ư ứ ắ ơ ụ ứ
ậ ượ ả ọ ả ơ ể
ọ T duy hóa h c càng phát tri n thì h c sinh càng có nhi u kh năng lĩnh ạ ở ộ h i tri th c nhanh và sâu s c h n; kh năng v n d ng tri th c tr nên linh ho t, ỹ ệ có hi u qu h n. Các k năng hóa h c cũng đ c hình thành và phát tri n nhanh chóng h n.ơ
ễ
ế ỹ
ọ ủ ọ ể ẩ ự ệ
ọ ủ ọ ư ủ ể ạ
9
ệ ư ậ ự ể ư duy hóa h c c a h c sinh di n ra trong quá trình Nh v y s phát tri n t ẽ ạ ư ứ ụ ậ duy phát tri n s t o ra k năng và thói ti p thu và v n d ng tri th c, khi t ạ ộ ị ề ươ ng pháp; chu n b ti m l c cho ho t đ ng quen làm vi c có suy nghĩ, có ph ấ sáng t o sau này c a các em. T duy hóa h c c a h c sinh phát tri n có các d u hi u sau :
ự ự ể ả ứ ọ ỹ ả + Có kh năng t l c chuy n t ộ i tri th c và k năng hóa h c vào m t
ớ ố tình hu ng m i.
ệ ứ ế
ệ ầ ệ ả
ế ể ả ố t đ gi + Tái hi n nhanh chóng ki n th c và các m i quan h c n thi i ữ ấ ố ế ậ ọ t l p nhanh chóng các m i quan h b n ch t gi a các ọ ệ ượ ng hóa h c. ộ m t bài toán hóa h c. Thi ự ậ s v t và hi n t
ệ + Có kh năng phát hi n cái chung c a các hi n t ọ ng hóa h c khác
ệ ượ ữ ươ ệ ượ ự ả ư ự nhau cũng nh s khác nhau gi a các hi n t ng t ủ ng t .
ự ậ ụ ự ễ ờ ố
ợ ủ ự i quy t t
ể ả ế ỏ ọ ướ ả ; đòi h i h c sinh ph i có s đ nh h t, bi
ư ằ ợ + Có năng l c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c ti n đ i s ng. Đây ế ố ả ổ t bài toán t phân tích suy đoán và ổ ố
ả ươ ự ệ ệ ộ ế ể ư ế là k t qu t ng h p c a s phát tri n t ự ế ự ị th c t ậ ụ v n d ng các thao tác t ứ ch c th c hi n m t cách có hi u qu ph ọ ứ ể duy. Đ có th gi ố ng t ụ duy nh m tìm cách áp d ng thích h p; cu i cùng là t ả ng án gi i bài toán đó.
ệ ệ ố ọ
ậ ươ ọ
ố ớ ọ ạ ự ủ ộ ng, bài t p là m t trong các ph ng gi ng d y. Đ i v i h c sinh, gi
ạ ươ ấ ượ ự ả ộ ọ
ệ ớ ố ế ủ ọ
ể ỉ ứ ự
ng t
ọ ể ả ượ ế ớ ươ ệ ậ ấ Ngoài ra vai trò c a vi c xây d ng h th ng bài t p r t quan tr ng: Trong ấ ụ ọ ng pháp quan tr ng nh t giáo d c h c đ i c ươ ậ ả ể ng i bài t p là ph đ nâng cao ch t l ọ ư ọ ậ ế pháp h c t p tích c c. M t h c sinh n u có kinh nghi m và t duy hóa h c phát ư ừ ể ả tri n thì sau khi h c bài xong ph i ch a v a lòng v i v n hi u bi t c a mình, và ế ậ ụ c h t các bài i đ mình v n d ng ki n th c đã h c đ gi ch yên tâm sau khi t ả ượ ưở ự ể ậ t p. Qua đó mà phát tri n năng l c quan sát, trí nh , kh năng t ng ố ứ phong phú, linh ho t trong ng đ i và làm vi c có ph ng pháp.
ạ ơ ở ự ễ 2.2. C s th c ti n
2.2.1. Ph đ tàiề
ươ ứ ể ề ị ơ ở ự ễ ủ ng pháp đi u tra, nghiên c u đ xác đ nh c s th c ti n c a
ị ể Đ xác đ nh c s th c ti n c a đ tài v vi c rèn luy n kĩ năng t
ễ ủ ề ế ế ề ệ ệ ể ọ
ở ơ ở ự ệ ẩ ị ế
ệ ụ ọ ậ t k các nhi m v h c t p đ h c sinh t ớ ọ ọ ữ ơ ằ ạ ằ
ọ ỏ ế ậ
ự ế ạ ự ọ h c ự ọ ứ nhà nh m chu n b ki n th c cho bài h c m i trong môn hóa h c ạ ươ ng hóa h c h u c nói riêng b ng các ử ụ ề ế S d ng phi u đi u tra, thăm dò ý ườ ả ng
ầ , nhóm nh , tôi đã ti n hành ế đ i v i 20 giáo viên tr c ti p gi ng d y môn Hóa hoc 11 tr ọ ố ớ ỉ ệ ị cho HS THPT thông qua vi c thi hoàn thành nói chung và trong d y h c ph n Đ i c ẻ bài t priêng l ki n giáo viên THPT trên đ a bàn t nh Ngh An trong năm h c 2019 – 2020
2.2.2. K t qu đi u tra, kh o sát c s th c ti n c a đ tài
ơ ở ự ễ ủ ề ả ề ế ả
V th c tr ng s d ng các ph
ạ ử ụ ươ ạ
ạ ả ụ ự ế ọ ủ ố
ế ề ự ọ ng pháp d y h c tích c c trong d y h c ọ ế ế môn hóa h c THPT, sau khi th ng kê k t qu m c 1 c a phi u thăm dò ý ki n ả ư GV, k t qu nh sau:
ế ề ệ ử ụ K t qu thăm dò ý ki n GV v vi c s d ng các PPDH tích
ế ạ ọ ế ệ ả ả B ng 1.1. ự c c trongd y h c môn Ti ng anh hi n nay
ử ụ
S TTố
Th
ngườ
Không s d ng
NƯƠ PH G PHÁP
xuyên
Không ngườ th xuyên
10
TL %
TL %
TL %
SL
SL
SL
ế Thuy t trình
75,00%
25,00%
0%
5
1
15
0
ệ
ế
60,00%
30,00%
10%
6
2
12
2
ỏ H i đáp tái hi n ki n th cứ
ỏ
H i đáp tìm tòi
65,00%
25,00%
10%
5
3
13
2
ạ ộ
ọ ậ
55,00%
35,00%
10%
7
4
11
2
ậ
ố
ử Ho t đ ng h c t p có s ụ d ng bài t p tình hu ng
ạ ộ
25,00%
35,00%
40%
7
5
8
5
ọ ậ ự
ậ
ử Ho t đ ngh c t p có s ệ ụ d ng bài t p th c nghi m
ạ ộ
ọ ậ
15,00%
30,00%
55%
6
6
11
3
ể
ử Ho t đ ng h c t p có s ơ ồ ả ụ d ng s đ , b ng bi u
ả
i
50,00%
35,00%
15%
7
7
10
3
ề
ạ ộ Ho t đ ng nêu và gi ế ấ quy t v n đ
ử ụ
50,00%
30,00%
20%
6
8
10
4
ạ ộ ế
ọ ậ
Ho t đ ng có s d ng phi u h c t p
ạ ộ
ợ
20,00%
65,00%
15%
9
13
3
4
Ho t đ ng h p tác theo nhóm
ạ ộ
ự
35,00%
65%
0%
7
10 Ho t d ng theo d án
13
0
ạ ộ
ợ
ồ
15,00%
85%
0%
3
11 Ho t đ ng theo h p đ ng
17
0
ạ ộ
0%
50%
50%
ủ ề 12 Ho t đ ng theo ch đ .
10
10
0
ả ệ ế ự ờ Thông qua k t qu thăm dò ý ki n GV cùng v i vi c d gi
ạ ả ủ ể ấ ự
ọ ọ ạ ớ ử ụ ạ ủ ề ọ ọ
ế ử ụ ổ
ự
ế ủ ệ ấ ế ạ ộ ọ ấ ầ t và r t c n thi
ớ ọ t c a vi c thi ộ ầ ự ử ụ ờ ạ ế ự ủ ọ ọ
ượ ự ầ ể ễ ủ ề ự ệ ậ ạ
ớ ế thăm l p, tham kh o giáo án c a GV có th th y tình tr ng s d ng PPSH tích c c trong ạ d y h c nói chung và d y h c theo ch đ trong d y h c hóa h c nói riêng chúng ta là: h u h t các GV đã quan tâm s d ng đ n công tác đ i m i PPDH và tích c c s d ng các PPDH tích c c trong d y h c b môn hóa h c THPT. ế ậ ồ Đ ng th i GV đã nh n th y đ t c s c n thi ướ ế ng phát tri n năng l c c a h c sinh trong b môn hóa k và d y h c theo h ọ ọ h c THPT. Tuy v y, trong th c ti n thì vi c d y h c theo ch đ nói riêng và 11
ự ượ ự ệ ợ ồ c th c hi n th
ườ ổ ự ố
ự ờ ớ ở ạ ọ ng xuyên b i d y h c theo d án, theo h p đ ng không đ ế ế ộ ố m t s lý do sau (theo n i dung 5 phi u thăm dò s 1 và trao đ i tr c ti p GV sau khi d gi ộ thăm l p):
ủ ộ
ươ ươ ạ
ố ệ ng giáo viên th ự ờ ng ho t đ ng tích c c còn ít, nguyên nhân ch y u là th i gian đ u t
ư ậ ề
ế ử ụ ng xuyên s d ng các ph ạ ộ ủ ế ấ ế ọ t h c nh v y khá m t nhi u th i gian, khi t ệ ị ờ ộ ứ ừ ế ế ả ấ ố ượ cho th y s l ướ theo h ữ vào nh ng ti ẽ ẫ s d n đ n vi c b loãng ki n th c còn tùy thu c vào t ng đ i t ọ Qua b ng thông kê s li u thăm dò ý ki n c a 20 GV b môn hóa h c ọ ng pháp d y h c ầ ư ợ ổ ứ ch c không h p lí ọ ố ượ ng h c sinh.
ề ự ệ
V th c tr ng rèn luy n kĩ năng t ọ ở ườ tr
ạ ộ h c c a h c sinh thông qua ho t đ ng ả ư ọ ạ ạ d y h c Sinh h c ự ọ ủ ọ ế ng THPT , k t qu nh sau:
ế ế ả K t qu thăm dò ý ki n GV v vi c rèn luy n các kĩ năng t ự
ề ệ ọ ạ ọ ộ ệ ệ ả B ng 1.2. ọ h c cho HS thông qua d y h c b môn Hóa h c THPT hi n nay.
ứ ộ ệ M c đ rèn luy n
TT ế Không ti n hành t nườ Th g xuyên Không ngườ th xuyên Kĩ năng ự ọ h c t pậ
SL TL% SL TL% SL TL%
ụ ị 1. Kĩ năng xác đ nh m c tiêu 25,00% 15 75,00% 5 0
ệ ụ ọ ị 2. Kĩ năng xác đ nh nhi m v h c 15,00% 17 85,00% 3 0 t pậ
ậ ế ạ ọ ậ 3. Kĩ năng l p k ho ch h c t p 50,00% 10 50,00% 10 0
ế ậ 4. Kĩ năng thu th p, tìm ki m 50,00% 10 50,00% 10 0 thông tin
ự ử ọ 5. Kĩ năng l a ch n và x lí thông 40,00% 12 60,00% 8 0 tin
ễ ạ 6. Kĩ năng trình bày, di n đ t và 20,00% 16 80,00% 4 0 ẻ chia s thông tin
ứ ế
30,00% 14 70,00% 6 0
12
ả ụ ể ậ ụ 7. Kĩ năng v n d ng ki n th c ế ọ ượ i quy t các c vào gi h c đ ố tình hu ng c th
ữ ư ậ 8. Kĩ năng nh n ra nh ng u,
ượ ự 35,00% 13 65,00% 7 0
ủ ả ể c đi m c a b n thân d a nh ả ọ ậ ế trên k t qu h c t p
ạ 50,00% 10 50,00% 10 0 ề
ỉ ấ ượ
ạ ọ ể ọ ậ ng h c t p ả ế c
ữ ề ỉ 9. Kĩ năng đi u ch nh nh ng sai ế ạ ế sót, h n ch và v ch k ho ch đi u ch nh cách h c đ nâng cao ch t l ế ủ Thông qua k t qu thăm dò ý ki n c a GV, chúng ta có th th y đ ệ ự ệ ấ
ọ ậ ẫ ộ ố
ự ạ ườ m c th
ạ ộ ệ ở ứ ự ọ ể t đ phát tri n năng l c t
ọ ư ng xuyên nh nhóm kĩ năng t ế ể ấ ầ ề ầ ượ ơ ể ấ ượ ọ hi n nay các GV đã r t tích c c rèn luy n các kĩ năng h c t p cho h c sinh ư ượ c quan thông qua ho t đ ng d y h c. Tuy nhiên, m t s kĩ năng v n ch a đ ỉ ề đánh giá và đi u ch nh tâm rèn luy n ự ự ọ ạ ế h c k ho ch t cho HS THPT và c n đ h c, đây là nhóm kĩ năng r t c n thi c quan tâm nhi u h n.
ậ ế 2.2.3. K t lu n
ự ễ ậ ạ ọ Qua nghiên c u c s lý lu n và th c ti n d y h c môn Hóa h c ọ ở ườ ng tr
ứ ơ ở ấ ậ THPT chúng tôi nh n th y:
ọ ố ạ ự ậ
ọ ạ ự
ổ ộ ợ ụ ả ứ ọ ồ ờ
ạ ộ ệ
ọ ệ ậ
ự ệ ớ m c đ ch a th i
ự ạ ở ứ ộ ư ự ụ ệ
ụ ỉ ừ ệ ồ ễ ể ệ ầ ờ
ế ợ
ổ ứ ộ
ệ ự ọ Đa s GV đã tích c c v n d ng các PPDH tích c c vào d y h c Hóa h c ố ợ ở ườ ng THPT, trong qua trình gi ng d y, GV đã ph i h p, l a ch n các PPDH, tr ạ ch c các ho t đ ng d y h c. Đ ng th i, thông KTDH m t cách h p lý vào t ự ệ ế qua các PPDH và KTDH, GV đã chú ý đ n vi c rèn luy n các kĩ năng, năng l c cho h c sinh THPT. Tuy nhiên, vi c GV v n d ng các PPDH tích c c vào rèn ườ ng luy n các kĩ năng và năng l c cho HS m i ch d ng l ọ xuyên và liên t c. Trong khi đó, vi c rèn luy n các kĩ năng, năng l c cho h c ụ ườ ng xuyên và liên t c. Đ ng th i, đ rèn luy n các kĩ năng sinh c n di n ra th ự ớ ọ và năng l c cho h c sinh cũng c n l a ch n các PPDH và KTDH k t h p v i ứ ạ ủ ề ự ệ ch c các hình th c d y vi c xây d ng n i dung, ch đ phù h p đ ti n hành t ạ ợ ọ h c phù h p, qua đó mang l ọ ầ ự ể ế ợ ả ự ự i hi u qu th c s .
ọ ự ự ế
ằ ệ ườ ể ự ọ
ọ
ứ ắ ớ
ở ẩ c trình bày
ự ọ ệ ấ
ề ụ ệ ậ ớ
ạ ế ậ ế ứ ụ ệ ế ọ
ả ụ ượ ệ ệ ả ụ ọ ậ ệ Trong th c t , vi c xây d ng nhi m v h c t p đ giao cho h c sinh ẩ ớ ị ở chu n b h c, qua đó hình thành ng kĩ năng t nhà cho bài m i nh m tăng c ạ ọ ọ ự ự ọ ể h c cho h c sinh THPT thông qua d y h c hóa h c và phát tri n năng l c t ệ ế ế ệ ộ ứ ẫ v n còn mang tính hình th c, còn mang tính ép bu c. Vi c thi t k các nhi m ộ ủ ế ậ ị ụ ọ ậ ể v h c t pđ chu n b cho bài m i còn c ng nh c, ch y u r p khuôn theo n i ượ ệ ế sách giáo khoa, cũng chính vì th mà vi c rèn luy n các kĩ dung đ ệ ố h c cho HS còn nhi u h n ch , nh t là vi c năng c t lõi trong nhóm kĩ năng t ệ rèn luy n kĩ năng làm vi c v i SGK và kĩ năng v n d ng ki n th c, đây là 2 kĩ ượ ứ năng đ c rèn luy n r t hi u qu thông qua vi c h c sinh v n d ng ki n th c ự ễ vào th c ti n gi ệ ấ ế i quy t nhi m v đ c giao.
ọ ệ ự ạ ộ ọ ự Vi c l a ch n và xây d ng n i dung d y h c ch
ạ ươ ng Đ i c ộ ụ ươ ứ ủ
ư ế ợ ẫ ệ ộ ộ
ề ng v hóa ọ ữ ơ ề h c h u c 11c a GV THPT v n còn mang tính hình th c, ph thu c khá nhi u ấ ấ vào c u trúc n i dung SGK hi n hành nh : k t h p các n i dung mang tính ch t 13
ộ ặ ứ ư ử ợ ơ ể
ươ ổ ờ ấ ữ ứ ạ ộ
ể ắ ằ ờ ế ệ ậ ổ ứ ạ ộ ụ ậ ứ ng th i gian vào t ng nh : Công th c phân t h p ch t h u c đ có ặ ch c ho t đ ng hình thành ki n th c “trùng l p” ch c các ho t đ ng luy n t p, v n d ng và
“trùng l p” trong m t ch ả th c t gi m th i gian t ườ nh m tăng c ạ tìm tòi sáng t o cho HS.
ấ ề ề ừ ấ
ễ ọ ậ ụ ọ ậ Xu t phát t ự ừ
ể ế ể ọ
ặ ệ ậ ụ ư ộ ọ
ướ ộ ẽ ể ọ
ữ ẽ ế ắ ậ
ờ ọ
ầ ch c d y h c ph n hóa h u c s ệ ờ
ự v n đ lý lu n và th c ti n nêu trên, thông qua đ tài này tôi ứ ộ ụ ể ố mu n xây d ng các nhi m v h c t p cho h c sinh theo t ng m c đ c th : ệ ạ ậ ụ ậ nh n bi i nhà t, thông hi u, v n d ng và v n d ng cao đ h c sinh hoàn thi n t ọ ạ ớ ớ ạ theo nhóm ho c cá nhân nh là m t bài so n tr c khi h c bài m i. T i l p h c sinh các nhóm s có 20 phút đ trình bày các n i dung, các h c sinh khác cùng ỏ ặ ặ đóng góp ý ki n ho c đ t nh ng câu h i còn khúc m c, giáo viên s nh n xét, ữ ơ ẽ ế ổ ệ ổ ứ ạ ứ ế ầ b sung ki n th c n u c n. Nh đó, vi c t ơ ệ ự ọ ề ả ơ hi u qu h n, có nhi u th i gian h n cho vi c rèn luy n các kĩ năng t h c, góp ự ự ọ ệ ồ ưỡ ầ ng năng l c t ph n vào vi c b i d ệ h c cho HS THPT
ứ ệ 2.3. Bi n pháp nghiên c u
ữ ơ ớ ươ ạ ươ ng Đ i c ề ng v hóa 2.3.1. Làm quen v i hóa h u c thông qua ch
ữ ơ ớ h u c l p 11
ơ ế ề ứ ứ ớ ạ ở Ki n th c hóa 11 v i nhi u ki n th c m i l
ấ ế ươ
ề ữ ứ
ậ ế ng thì qua t
ứ ạ ộ ọ ừ ươ ch ắ ắ
ể ữ
ơ ẽ ặ ạ ế ễ ẫ ọ
ả ữ ầ ạ
ạ ớ ế ậ ả
i l p đ có th hi u đ ủ ộ ứ ữ ứ
ư
ề ậ ờ ọ ả ỉ ớ b i không ch còn đ n gi n ọ ồ ọ ạ ng trình hóa h c mà là các d ng đ ng phân, các tính ch t hóa h c và là các ph ớ ạ ấ ạ ế ấ ấ ứ ạ ủ ậ v t lý, các c u t o ph c t p c a m t ch t và r t nhi u nh ng ki n th c m i l ươ ữ ạ ươ ớ ng i nh ng ch khác. N u không t p trung h c t ng đ i c ẽ ở ứ ượ ị c. Hóa s tr ph c t p h n s không th nào n m b t và theo k p ki n th c đ ớ ấ ố ừ ầ ẽ ế ạ ớ đ u, d d n đ n khi lên l p 12 s thành “gánh n ng” v i nh ng b n m t g c t ế ẽ ắ ậ ọ ỏ gây ra tình tr ng chán n n, b bê môn h c. T p trung h c ch c lý thuy t s là ướ ắ ộ ướ c khi c đi ban đ u v ng ch c cho các b n. Đ c bài, nghiên c u bài tr m t b ứ ơ ể ớ c nh ng ki n th c c lên l p và t p trung nghe gi ng t ạ ỏ ạ ả b n trong sách giáo khoa. Luôn ch đ ng tìm hi u v ki n th c, m nh d n h i ứ ầ ố ế ể ừ ầ ữ c c ng c ki n th c đ y nh ng đi u mình ch a hi u t ớ ọ ỗ ở ủ i m i h c. đ . Ôn t p bài v ngay sau m i gi ọ ể ể ượ ể ề ế ể ượ ủ ờ ớ i có ti ạ th y cô, b n bè đ đ h c thay vì ch t ế ạ t l
ầ ữ ơ ở ớ ẽ Ph n hóa h u c s xoay quanh các ch đ v l p 11
ộ ố ợ
ư ụ ệ ọ
ủ ề ề hidrocacbon ấ ữ không no, hidrocacbon thiên nhiên, hidrocacbon no,…cùng m t s h p ch t h u ơ ứ c ng d ng công ngh khoa h c cao nh andehit, ancol, xeton, acid cacbonxylic,…
ợ ữ ề ầ ớ
ế ấ
ụ ế
ấ ậ ề ứ ầ ứ ế
ụ ệ ậ ọ ấ Dù là h p ch t nào đi n a, có 5 đi u mà h c sinh c n nh sau khi k t thúc ấ ạ ấ ữ ơ , đó là: c u t o/c u trúc, danh pháp, tính ch t (bao ọ Hóa h u c 11 ỗ m i bài h c ấ ế ề ọ ồ g m tính ch t v t lý và tính ch t hóa h c), đi u ch và ng d ng. N u không ớ ổ ứ ư ừ ế ổ nh n i 5 đi u này, các em đã h ng ki n th c ngay t ph n lý thuy t ch ch a ế nói đ n vi c áp d ng vào bài t p.
ữ Hóa h u c 11 bao hàm kh i l
14
ọ ộ ố ượ ả ứ ấ ố ố ạ ơ ẫ không h c sinh v n bu c lòng ph i nh đ ng ki n th c r t dài nên dù mu n hay ấ ớ ượ t nh t giúp các b n ghi ế c. Cách t
ế ợ ề ạ ề t chính là làm nhi u bài t p, nhi u d ng hóa khác nhau k t h p làm các
ậ ệ ố ớ ố ỏ ế nh t ộ câu h i lí thuy t m t cách có h th ng.
ắ ầ ắ Khi b t đ u h c Hóa h u c , trong gi
ữ ơ ạ ầ ữ ề
ờ ọ ọ ầ ỏ ạ ề ọ ả ỗ ể ạ
ế ấ h c h c sinh c n chú ý l ng nghe, ư ạ i th y cô nh ng đi u mình ch a ghi chép giáo viên gi ng bài và m nh d n h i l ọ ớ ổ ọ ư hi u, ch a rõ.. Sau m i bu i h c trên l p, v nhà các b n nên h c bài ngay ngày ớ ữ ơ r t dài và khó nh . hôm đó vì ki n th c ứ Hóa h u c 11
ọ ạ ể
Khi ôn l ầ ậ i bài nên đ c l ế ể ể ớ ớ t đ hi u rõ v n đ . V i Hóa h u c , ôn t p ki n th c cũ l
ơ i nhi u l n đ nh lâu h n, v a h c v a t ứ ữ ơ ấ ơ
ề ầ ề ộ ế ớ ạ ứ ủ ớ ế ứ ế ầ
ừ ọ ừ ự ạ rút ra ạ ế ậ ế i k t lu n c n thi ọ i càng khó khăn h n. Do đó càng quan tr ng vì bài cũ không thu c thì bài m i l ủ ọ ả h c sinh ph i ghi nh ki n th c, bi n ki n th c c a th y cô, c a SGK thành ứ ủ ế ki n th c c a mình.
ọ ế 2.3.2. H c lí thuy t
ớ ậ ọ
ọ ế ấ ạ ủ ầ ẽ ế ơ ấ Nh và suy lu n và cách h c chung cho ph n Hóa h c h u c , theo ế t c u t o c a anh, tôi s bi ng châm “Hãy cho tôi bi ữ t anh có tính ch t th
ươ ph nào”.
ừ ấ ạ ấ ố T c u t o suy ra tính ch t là cách t
ợ ể ượ ế ắ t nh t đ n m ch c ph n lí thuy t ắ ơ ầ ộ ố c m t s quy t c c
ạ ệ ủ ế ộ ả ứ ư ề ắ ấ ể ắ ầ ấ ữ ơ ơ ả ủ c b n c a các h p ch t h u c , bên c nh đó, c n hi u đ ả b n nh : quy t c th , c ng, các đi u ki n c a ph n ng.
ậ ấ ạ ề ấ ợ
ộ ọ ấ ổ ứ ợ ế L p b ng t ng h p: trong đó c t d c là C u t o; Tính ch t; Đi u ch . ớ ng ng là các h p ch t: Ankan; anken; ancol …và nên nh là
ả ự ả ắ ả ươ ậ Hàng ngang t ph i t mình l p b ng tóm t t.
ố ủ ự ạ
ổ ụ ợ ả ứ ấ ủ ế
ụ ấ ẫ ớ
ả ấ T ng h p tính ch t c a các ch t theo s phân b c a các d ng ph n ả ứ ứ ng. Ví d : Ph n ng th (ankan, anken, ankin, ancol, anđehit …); Ph n ng ộ c ng (anken; anđehit …); Tác d ng v i NaOH (d n xu t halogen; phenol; axit, este …) ….
ế ỏ ệ ươ ắ ả ờ i các câu h i lí thuy t: phân bi t; tách
ng pháp tr l ấ ấ ắ N m ch c các ph ợ các h p ch t; so sánh tính ch t ….
ả 2. Gi ọ i các bài toán hóa h c
ế ầ ắ ả c h t c n n m ch c các ph Tr
ắ ậ ươ ố ố ướ ả ố ả ươ ng pháp gi i chung: B o toàn kh i ả ứ ừ ng pháp ph n ng đ t cháy, Ph , L p CTPT t ng, B o toàn nguyên t
ượ l trung bình …
ở ỗ ấ ạ ươ ả ng, Thông th m i tính ch t l
ườ ả ứ ộ i có m t ph ả ứ i riêng, ví d ư ậ ng pháp gi ố ạ
ả ầ ị
ả ợ ụ ầ bài toán có ph n ng tráng b c, Bài toán có ph n ng đ t cháy … nh v y c n ộ ế ả t các cách gi ph i bi i này và khi đ c m t bài toán c n xác đ nh ngay nó thu c ể ả ứ ạ d ng ph n ng gì đ có cách gi ọ ộ i phù h p.
ế ộ ố ủ ậ ậ ầ C n bi t m t s th thu t làm bài t p:
15
ươ ề ợ ố ể ấ ầ ị + Các ph ng án đ cho là g i ý t ợ t đ xác đ nh h p ch t c n tìm.
ố ẩ ớ ơ ợ
ấ ể ậ
ợ ỗ ng là h n h p các h p ch t) l n h n 3 ủ ặ ườ ng s có đ c đi m chung c a c thì th ả ặ ớ ợ ẽ ố ẩ ế ơ ố ho c l n h n s ph ừ ấ các h p ch t này, t ủ ườ + N u s n c a bài toán (th ượ ươ ng trình l p đ ổ ể ể đó có th quy đ i đ làm gi m s n.
2 và H2O thu
ấ ế ả ố t ph i so sánh s mol CO
ấ ầ ị ượ ể ố + Trong bài toán đ t cháy nh t thi ạ ợ c đ xác đ nh lo i h p ch t c n tìm. đ
ử ươ ố ớ ề ấ + Th ph ng án đ cho (đ i v i bài toán tìm ch t) vào bài toán.
ề ế ề duy thì Hóa l
ộ ở ắ N u Toán là môn đòi h i nhi u v s t ệ
ọ ượ ờ ọ ớ ng đ
ệ ữ đó liên h đ
ệ ượ ứ ế ừ ự ế
ả ứ ự ế ủ ầ ề ự ư ề ườ ả ứ ạ ừ c s ph n ng gi a các ch t v i nhau và t ế ấ ề ư ề ấ
th c t ả ử ụ
ự ề ấ
ự ể ấ ấ ố ọ t th c mà khi h c Hóa các em s đ c bi
ụ ế đó áp d ng vào th c t
ầ ấ ủ ề ơ ự ế ể ớ ề ể
ự ế ệ ứ ế ấ ơ
ề ể ự ạ
ợ ị ế ổ ấ ả ứ ở ọ ẫ ọ ợ
ề ỏ ạ ỏ i đòi h i nhi u v ự ế ấ ề ộ ố r t nhi u. Chính vì liên h cu c s ng b i Hóa là m t môn g n li n v i th c t ả ự ế h c hóa, các em h c sinh th c cho th c hành các ph n th trong các gi ậ ấ ế ạ ẽ ự ứ i phòng thí nghi m là v y. Khi làm ph n ng, các b n s tr c ti p th y ng t ấ ớ ụ ứ ượ ự c các ng d ng đ ề ấ ỏ c a các ch t. Hóa có r t nhi u ki n th c đ n t và đòi h i trong th c t ề ấ các em c n tìm hi u nhi u v các v n đ liên quan nh cao su s n xu t ra các ả ứ ố l p xe, hay các ch t c u thành và ph n ng ra sao khi làm và s d ng xi măng, ữ ề xây d ng bê tông c t thép..v.v.. Đây đ u là nh ng v n đ vô cùng g n gũi và ế ế ơ ề ả ẽ ượ thi t đ n sâu h n v b n ch t c a nó, ấ ướ ộ ừ t c, xã h i. Càng làm nhi u thí đ giúp ích cho đ t n ẽ ế ệ nghi m, càng ti p xúc v i th c t nhi u s càng giúp các em hi u rõ h n và ắ ệ ạ ượ c ki n th c h n. Hi n nay trên m ng có r t nhi u phòng thí nghi m n m đ ả ứ ồ ả o, tha h cho các b n th c hành mà không s b nguy hi m b i các ph n ng ạ hóa h c hay lo s mình làm sai ph n ng d n đ n n ch t hóa h c nguy h i cho ả b n thân.
ươ ạ ươ ề ụ ể ừ ọ ng 4 Đ i c ữ ng v hóa h u
2.3.3. Đi c th vào t ng bài h c trong ch c :ơ
ươ ữ ơ ồ ộ 2.3.3.1. N i dung ch ng trình hóa h u c g m:
ấ ữ ơ ề ợ 1. Khái quát v h p ch t h u c
ọ ữ ơ ộ ố ệ 2. M t s khái ni m trong hóa h c h u c
ứ ứ ứ ả ơ ử ứ ấ , công th c c u
(1) Công th c đ n gi n, công th c nguyên, công th c phân t t oạ
ẳ ồ ồ (2) Đ ng đ ng, đ ng phân
ồ ể ồ ấ ạ ậ ồ ọ ồ
(3) Đ ng phân c u t o, đ ng phân l p th (đ ng phân hình h c, đ ng phân cis trans,…)
ở ạ ấ ạ ợ (4) H p ch t no, không no, m ch h , m ch vòng
ứ ạ ứ ơ ứ ứ (5) Nhóm ch c, đ n ch c, đa ch c, t p ch c
ậ ủ (6) B c c a cacbon
ứ ậ ử ủ ợ ấ ữ ơ 3. L p công th c phân t c a h p ch t h u c
16
ị ị ố ạ ợ (1) Phân tích đ nh tính: xác đ nh các nguyên t ấ t o nên h p ch t
ị ượ ủ ừ ặ ị ố ng: xác đ nh %, m ho c mol c a t ng nguyên t ợ trong h p
(2) Phân tích đ nh l ch tấ
ứ ậ ử ự ố ệ ị ượ (3) L p công th c phân t d a vào s li u phân tích đ nh l ng
ấ ạ ấ ặ ủ ư ể ặ 4. Đ c đi m c u t o và tính ch t đ c tr ng c a HCHC
ươ ế 5. Các ph ng pháp tinh ch HCHC
o nóng
ươ ấ ỏ ấ ắ ặ ỗ ợ ng pháp ch ng c t: khi h n h p các ch t l ng ho c r n có t
ư (1) Ph ch y, tả o sôi khác nhau
ươ ế ộ ẫ ấ ỏ ỗ ợ (2) Ph ng pháp chi t: khi h n h p các ch t l ng không tr n l n vào nhau
ế ộ ệ ớ ấ ầ ng pháp k t tinh: khi ch t c n tách có đ tan khác bi ấ t so v i các ch t
ợ ươ (3) Ph ỗ trong h n h p
ạ 6. Phân lo i HCHC
ạ ạ ạ ạ ở ở (1) Hidrocacbon: no (m ch h , m ch vòng), không no (m ch h , m ch vòng)
ẫ ứ ấ ợ
ấ (2) D n xu t hidrocacbon (h p ch t có nhóm ch c): ancol và ete; andehit và xeton; axit và este; amin, amino axit…
ứ ấ ạ ủ ọ 7. Công th c c u t o và g i tên c a HCHC
ế ứ ấ ạ (1) Vi t công th c c u t o
ườ ệ ố ứ ế ố ồ ọ (2) Cách g i tên: tên th ng và tên h th ng (g m tên thay th , tên g c ch c)
ả ứ ả ứ ạ ắ ữ ơ 8. Phân lo i ph n ng h u c và các quy t c ph n ng
ế ả ứ (1) Ph n ng th
ộ ả ứ (2) Ph n ng c ng
17
ả ứ (3) Ph n ng tách
ề ừ
ừ ề ầ ấ ỉ
ụ ể ư ọ ầ ướ ủ ả ộ c c a c m t bài h c đ y ữ ấ ầ ủ đ mà ch đi theo t ng n i dung c n nh n m nh c n làm rõ v n đ , nh ng ả gi Trong đ tài này tôi không đi theo t ng b ạ ộ i pháp c th nh sau:
ả ừ ụ ể 2.3.3.2. Gi i pháp trong t bài c th
Ủ Ề Ữ Ơ Ọ Ề Ở Ầ CH Đ 1: BÀI 20. M Đ U V HÓA H C H U C
ệ ố ọ
Đ u tiên ta nên kh i g i cho h c sinh vi c tò mò mu n đ ữ ơ ợ ọ ượ ệ ị ữ ọ ầ c khám phá ặ ử i khoa h c trong hóa h c h u c b ng nh ng câu chuy n l ch s ho c
ặ ặ ơ ơ ằ ế ớ th gi ạ ả hình nh ho c video ho c trò ch i sáng t o.
ọ ẽ ử ọ ị ữ ơ ườ có t ộ Tên g i "h u c " là m t tên g i l ch s , có l
ợ
ế ỷ ừ th k 19 ơ ể ợ ợ ằ vis vitalis "l c s ng". Thuy t cho r ng các h p ch t h u c v c
ệ ớ ấ t v i các "h p ch t vô c ", nghĩa là không đ
ạ
ặ ọ ơ
ure (ch t có trong n ậ ự ệ ế ề ứ ố ố ằ ỏ
ộ ướ ặ i ta , khi ng ấ ữ ơ ỉ ằ ể ổ ậ tin r ng các h p ch t h u c ch có th t ng h p trong c th sinh v t thông qua ơ ề ơ ế ự ố ấ ữ ọ cái g i là ợ ượ ổ ơ ợ ả c t ng h p thông b n là khác bi ự ố ướ ấ c qua "l c s ng", Năm 1828 Friedrich Wöhler đã t o ra ừ mmoni cyanat NH4CNO vô c . M c dù Wöhler luôn th n tr ng trong ể ti u), t a ượ ệ c vi c tuyên b r ng ông đã bác b các lý thuy t v s c s ng, s ki n này đ coi là m t b c ngo t.
ờ ủ ự ệ ề ợ ọ ố ồ ấ i thi u v ngu n g c tên g i và s ra đ i c a các h p ch t
ớ ữ ơ ượ ọ Sau khi gi c g i là h u c . đ
18
Friedrich Wöhler (18001882) là nhà hóa h cọ ng ườ ứ i Đ c
ơ ụ ể ư ạ ộ ộ ọ ằ Cho h c sinh ho t đ ng b ng m t trò ch i c th nh sau:
ự ậ ấ ợ Hãy g i tên các v t ch t có trong các hình và d đoán xem đâu là h p
ọ ấ ữ ơ ch t h u c ?
ả ờ ả ờ ể ặ ặ ọ Sau khi h c sinh tr l i: Có th các em tr l i đúng ư ho c sai ho c ch a
đ y đầ ủ
ể ậ ỏ T đây ti p t c đ t ra cho các em câu h i: V y theo các em hi u nh th ư ế
ừ ợ ế ụ ặ ấ ữ ơ nào là h p ch t h u c ?
ề ể ủ ừ ả ờ ừ ọ i t
S có nhi u ph ọ ẽ ẫ ươ ư ng án tr l ị h c sinh theo cách hi u c a mình. T đó ề ợ ướ h ấ ữ ơ ng d n h c sinh đ a ra đ nh nghĩa v h p ch t h u c .
ộ ố ả ượ ượ ế L y m t s ví d đ n gi n mà các em đã đ ọ c h c đ c bi ư t nh khí
ụ ơ ế ứ ấ ượ metan, r u, axit axetic(Vi t ra công th c),…
ớ ữ ợ Gi ố ườ th
ừ ng g p trong các h p chât h u c ố ỉ ừ ữ ơ ấ ạ này mà t o ra r t ặ 4 nguyên t “CH N”). Ch t
19
i thi u thêm: nh ng nguyên t Ọ ớ ằ ấ ữ ơ ề ợ ệ là C, H, O, N (ghi nh b ng t ấ r t nhi u h p ch t h u c khác nhau
ụ ạ ứ ẫ ọ Sang m c phân lo i: h ng d n h c sinh nghiên c u sách giáo khoa đ ể
ế ơ ở ạ ợ ả ướ ấ ữ ơ bi t c s phân lo i h p ch t h u c . Theo b ng sau:
ớ ộ ố ề ệ ạ ạ ả ằ Gi i thi u thêm v cách phân lo i theo m ch C b ng m t s hình nh:
ạ M ch không vòng (không vòng)
ạ M ch vòng
ặ ủ ợ
ọ ấ ữ ơ ề 1. Đ c đi m c a h p ch t h u c v tính ch t v t lý, hóa h c ị ở ể ấ ậ ọ ẩ nhà m t s đ ộ ố ồ
ự
ả ầ
20
ố ể Ở ầ ph n này ta có th giao cho 4 nhóm h c sinh chu n b ư ậ v t nh : Nhóm 1: v i, nilon, nh a, dây cao su ồ Nhóm 2: d u ăn, c n, xăng ả Nhóm 3: rau xanh,qu chanh, táo, chu i,..
ư ượ
ỗ ế ị
ụ ự ạ powpoint: các thí nghi m t ố u, d a mu i ẩ ụ ệ làm và ch p ho c quay l
i ậ ằ ệ ự ự
ộ ệ ượ ấ ậ
ố ạ
ữ Nhóm 4: s a chua, r ằ Giao cho m i nhóm 1 nhi m v sau: Chu n b bài thuy t trình b ng ặ ợ ả Nhóm 1: Dùng l c tác đ ng vào s i v i, nilon, v t b ng nh a, dây cao su. ng đã x y ra. Trình bày tính ch t v t lý ơ ọ ố ệ ượ ướ ả Đ t cháy chúng. Quan sát hi n t ắ ạ (tr ng thái, hình d ng, màu s c, tính c h c…) Nhóm 2: Hòa tan vào n c, đ t chaý chúng. Quan sát hi n t ư ng đ a ra
ậ nh n xét.
ạ ế ộ ầ ữ ơ t thành ph n h u c có trong
ẩ
ứ ị rau, c qu đã chu n b ể ượ ữ ố ư u, mu i d a
ả
ấ ậ ộ ố ợ ọ ệ Nhóm 3: Tra c u tài li u,m ng xã h i cho bi ủ ả Nhóm 4: Tìm hi u quy trình làm s a chua, r Các nhóm trình bày k t quế ọ T đây giáo viên g i ý cho h c sinh rút ra m t s tính ch t v t lí hóa h c
ừ ủ ợ ấ ữ ơ chung c a h p ch t h u c .
ộ ố ư ọ ả Đ a ra m t s hình nh h c sinh quan sát
ỏ ể ợ ấ ủ ộ ố ể Đ a ra m t s câu h i đ g i ý các em tìm hi u tính ch t c a các
21
ư ấ ữ ơ ợ h p ch t h u c
ố ố ượ ể ầ ị 2. PHÂN TÍCH NGUYÊN TỐ ắ Nguyên t c chung là đ xác đ nh thành ph n và kh i l ng các
ố nguyên t
ể ấ ữ ơ ơ ơ ả
2, ơ
ấ Chuy n hóa h p ch t h u c thành các ch t vô c đ n gi n (CO ươ ử ụ ng pháp phân tích vô c
ế ể Phân tích nguyên t ấ ữ ơ ợ có trong h p ch t h u c . ợ ặ SO2, H2O, NH3, HCl,...) ho c ion. Sau đó s d ng ph đã bi
ị ị t đ xác đ nh chúng. a. Phân tích đ nh tính
ộ ọ
ữ ộ ệ ượ ừ ị ể ọ Là m t trong nh ng n i dung quan tr ng giúp h c sinh phát tri n ể đó phân tích đ xác đ nh các ả ng x y ra t
ố ệ
nh m xác đ nh các nguyên t
ự có trong h p ch t h u c thông qua các thí nghi m hóa h c. ố ằ ủ ợ ị ấ ữ ơ ọ ặ ố có m t trong ơ ấ ợ
ự năng l c d đoán, quan sát hi n t ấ ữ ơ ợ nguyên t ị Phân tích đ nh tính nguyên t ấ ữ ơ ằ ợ h p ch t h u c b ng cách phân h y h p ch t h u c thành các h p ch t vô c ả ồ ơ đ n gi n r i nh n bi
22
ả ứ ư ế ậ ặ ằ t chúng b ng các ph n ng đ c tr ng.
ị ố ợ Ví d đi n hình ta phân tích đ nh tính cá nguyên t ấ C, H có trong h p ch t
ườ ụ ể ơ đ ng glucoz
ướ ượ ậ c nh n bi t b ng ế ằ CuSO4 khan
ế ằ ượ ậ c nh n bi t b ng n c vôi trong
C6H12O6 + CuO → CO2 + H2O N c sinh ra đ CuSO4 + 5H2O → CuSO4.5H2O không màu màu xanh ướ CO2 sinh ra đ Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 ↓ + H2O
ớ i thi u đã r t c th
ắ Tuy nhiên đây là nguyên t c chung trong SGK đã gi ọ ự ư ế ề ầ
ế ề ẽ ế
ử ụ ế ơ ệ ấ ụ ể ẽ ễ duy nhanh nh y v ph n này s d dàng ti p thu ệ duy các em s khó khăn trong vi c ơ ồ
ể ọ ể ỹ ọ ự ề ạ ế n u h c sinh có năng l c t ự ư ạ ọ ư nh ng n u h c sinh h n ch v năng l c t ễ hình thành nên k năng này. Đ h c sinh d dàng ti p thu h n ta s d ng s đ ả ễ ư t tìm hi u di n gi duy sau giúp h c sinh t ấ i ra v n đ .
23
ị ượ b. Phân tích đ nh l ng
ượ ị ỉ ệ ằ ị ố ượ ượ ng nh m xác đ nh t l kh i l ng (hàm l ng)
các nguyên t
Phân tích đ nh l ố ợ ấ ữ ơ trong h p ch t h u c .
ủ ấ
Ng ượ ợ ươ ằ ợ ườ ươ ng chúng b ng ph ơ ơ ả i ta phân h y h p ch t h u c thành các h p ch t vô c đ n gi n ặ ể ố ượ ng pháp th tích ho c ấ ữ ơ ng pháp kh i l ng, ph
ồ ị r i đ nh l ươ ph ng pháp khác.
ụ ể c th trong SGK.
ể ị ượ ượ ế Cách phân tích ti n hành đ đ nh l ấ ng các ch t cũng đã đ c nêu
24
ắ Ta tóm t t bàng mô hình sau:
ể ượ ợ
ng và đ nh tính các h p ch t h u c ng ạ ấ ữ ơ ổ ể ị ư ườ
ườ ị i Ngày nay đ phân tích đ nh l ế ị ệ t b hi n đ i nh máy phân tích quang ph đ phân ộ ng s d ng các thi ứ ạ ử ụ ấ ợ ơ ta th tích các h p ch t ph c t p m t cách nhanh chóng và chính xác h n
ề ổ Hình ánh v máy đo quang ph UVVIS
ả ụ ơ ử ụ ụ ứ ể
ả ố ơ ợ
ấ ữ ặ ự ự ẫ ị
ố ượ ượ ng bình 1 tăng 14,4g và bình 2 thu đ
ố ượ ố ể S d ng ví d đ n gi n đ áp d ng bi u th c trên ẩ Ví d :ụ Đ t cháy hoàn toàn 12g h p ch t h u c A (C, H, O) s n ph m ượ ị thu đ 2SO4 đ c và bình 2 đ ng dung d ch ư ế ướ n c vôi trong d . K t qu kh i l c 60g ế ủ k t t a. Tính % kh i l c d n qua bình 1 đ ng dung d ch H ả ng các nguyên t trong A.
ướ ẫ H ng d n gi
2O
ố ượ ố ượ ả i ướ → kh i l c ng bình 1 tăng lên là kh i l ng H ặ H2SO4 đ c hút n
mH2O = 14,4g
→ nH2O = 14.4/18 = 0,8 mol
→ %H = 1,6.100/12 = 13,33% m→ H = 0,8.2 =1,6 g
2
3 = 60g
ướ ụ ấ ế ủ N c vôi trong h p th CO → ố ượ kh i l ng k t t a là CaCO
nCO2 = nCaCO3 = 60/100 = 0,6 mol
→ → mC = 0,6.12 = 7,2g %C = 7,2.100/12 = 60%
→ %O = 100 (60 + 13,33) = 26,67%
ỏ ắ ọ ằ ế ố ủ ố ệ Sau đó c ng c bài h c b ng h th ng câu h i tr c nghi m
ấ ấ ớ ơ ợ
25
Câu 1: Nh n xét nào sau đây đúng nh t? So v i các h p ch t vô c , các ấ ữ ơ ườ ậ ợ h p ch t h u c th ng có:
ộ ề ơ A. Đ b n cao h n
ộ ướ ớ ơ B. Đ tan trong n c l n h n
ọ ớ ố ộ ả ứ ả ơ C. Kh năng tham gia các ph n ng hóa h c v i t c đ nhanh h n
ệ ộ ấ ơ D. Nhi ả t đ nóng ch y th p h n
2 và H2O. V y X có
ấ ữ ơ ợ ỉ ượ ậ c CO Câu 2: Đ t cháy 1 h p ch t h u c X ch thu đ
ứ ố ố ch a các nguyên t :
ứ A. Ch a C, H và O
ỉ ứ B. Ch ch a C
ứ ể C. Ch a C, H và có th có O
ỉ D. Ch có C và H
ấ ữ ồ ợ
ự ặ t qua bình 1 đ ng dd H
ố ượ ng bình 1 tăng 4,5 gam, bình 2 tăng 13,2 gam. Kh i l ng CO ơ ả Câu 3: Đ t cháy hoàn toàn 12,3 gam h p ch t h u c X, r i cho s n ự ư 2SO4 đ c, bình 2 đ ng dd KOH d , ố ượ 2 và
A.
ố ẩ ầ ượ ph m cháy l n l ấ th y kh i l H2O là:
B.
4,5 và 13,2
C.
13,2 và 4,5
D.
12,3 và 4,5
6,6 và 2,25
ự ọ ọ Ngoài ra đ phong phú và giúp h c sinh phát huy tính t
h c tìm tòi ỏ i thiên nhiên…Giáo viên có th đ a thêm các câu h i bài
ệ ề ể ư ậ ớ ộ ể ế ớ khám phá th gi ậ t p Pisa. Sau đây là m t vài nét gi i thi u v bài t p Pisa
ọ ậ ươ ụ ừ
ậ ư ể ắ
ệ ễ
ự ậ ọ ụ ướ ể ậ
ả ộ ố ự ễ ầ ả ự ọ ạ ộ ừ ng pháp d y h c Bài t p hóa h c v a là n i dung, m c tiêu v a là ph ự ế ớ ậ ế ậ ọ t v i th c hi u qu . Bài t p hóa h c ti p c n PISA có u đi m g n bó m t thi ế ứ ế ớ ơ ợ i th l n đ phát tri n năng l c v n d ng ki n th c ti n cu c s ng, do đó c l ậ ế ự vào th c ti n cho HS. Xây d ng h th ng bài t p hóa h c theo h ng ti p c n ế ố PISA c n ph i d a trên các y u t ể ệ ố :
ệ ượ ể ả ng th c t
– S d ng các bài t p mô t ờ ố i thích hi n t ố ử ụ ằ ệ ế
ậ ứ ứ ễ ủ ằ ự ế ả ả , b ng bi u, gi ự ọ trong đ i s ng b ng ki n th c hóa h c, chú ý khai thác v n kinh nghi m th c ọ ậ ti n c a HS n m phát huy h ng thú h c t p cho HS.
ả ở HS: bài t p m , nhi u h ằ i, HS đ
ọ ng gi ứ ế ủ ệ ướ ộ ỏ ọ
ể ư duy phê phán, tính ượ c trình bày ý ki n c a cá , xã h i, s c kh e, khoa h c công ngh và môi ọ ỏ ậ ấ ề ơ ở ữ ườ ậ ậ – Câu h i và bài t p hóa h c nh m phát tri n t ề ạ ở sáng t o ế ề nhân v các v n đ kinh t ậ tr ng… trên c s nh ng l p lu n mang tính khoa h c.
ọ
ạ ộ ườ ỏ ộ ầ ọ ỏ ậ – Câu h i và bài t p hóa h c yêu c u HS ho t đ ng nhóm báo cáo ế ế ứ ng… liên quan đ n , s c kh e, khoa h c, môi tr
26
ứ ọ ề ộ ấ ề v m t v n đ xã h i, kinh t ế ki n th c hóa h c.
ỏ ậ ọ
ấ ọ
– Câu h i và bài t p hóa h c mà HS đ ố ớ ộ ể ệ ớ ử ụ
ề ủ ọ ng h nghiên c u khoa h c; trách nhi m v i môi tr ủ ớ ạ ộ ộ ố ứ ừ
ượ ườ ề ệ ọ mình đ i v i các v n đ c a khoa h c hóa h c: s h ng thú v i khoa h c; s ủ ệ ứ thiên nhiên. T đó, HS ý th c đ ố ớ ấ ặ đ c bi t là đ i v i v n đ môi tr ượ ộ ủ c th hi n thái đ c a ự ứ ự ọ ườ ng và s d ng tài nguyên ả c ho t đ ng c a b n thân trong cu c s ng, ng.
ỏ ậ ề ế ớ ự ọ i t
ậ – Câu h i và bài t p hóa h c v th gi ứ ủ ế ậ ọ
ệ ầ ọ ụ ọ ị
ự ầ ươ ứ
ọ nhiên, khoa h c, công ề ự ngh c n v n d ng ki n th c liên môn c a nhi u lĩnh v c: Toán h c, V t lí, ậ ữ Hóa h c, Sinh h c, Đ a lí… Xây d ng cho HS nh ng kĩ năng quan sát, thu nh p thông tin và phân tích thông tin, d n hình thành ph ng pháp nghiên c u khoa h c.ọ
ỏ ừ ậ
ấ ề ọ ấ ễ ế
ế ứ ự ễ ườ
ố ả nh ng b i c nh, tình ỏ ộ , s c kh e, khoa ng… Phát tri n kĩ năng nghiên c u th c ti n và kĩ năng ệ ượ ể ự ễ ộ ố ữ – Câu h i và bài t p hóa h c xu t phát t ố hu ng trong th c ti n liên quan đ n các v n đ xã h i, kinh t ọ h c, công ngh , môi tr ể ả ư t duy đ gi ứ ủ ộ ng th c ti n, luôn ch đ ng trong cu c s ng. ự ệ i thích các hi n t
ư ậ Bài t p Pisa nh sau:
ướ ế ắ ị ữ N c m m là gia v không th thi u trong b a ăn c a ng i Vi
ể ề ấ ươ ườ ắ
ờ ỳ ủ ệ ướ ng hi u n ư ỳ ị
ễ ươ ậ ị ượ ệ ặ t. Đ c ổ ế c m m n i ti ng ử ả ườ c ng
ổ ng v các món ăn c truy n mà còn đ ủ ư ứ ặ ả ấ ườ ế ặ
ữ ử ề ệ ế ữ t trong nh ng ngày T t, có r t nhi u các th bi ầ ư ạ ừ bao đ i nh V n Ph n (Di n Châu), Qu nh D (Qu nh L u), Nghi H i (C a t ề ỉ Lò)... không ch làm đ m đà h i dân dùng làm quà bi u, t ng ng i thân nh th đ c s n r t riêng c a vùng quê "ăn sóng, nói gió"... l a cho ngh .... Gi
ắ ừ ầ ố ạ ề ề ạ ấ ề bao gi
ườ
ầ ạ ớ ề ớ ớ ữ ể
ể ấ ắ ổ ứ ch c tuy n ch n nhà làm n ế
ấ ề c a thi s Cao Bá Quát
ắ ệ ớ ủ ả
ườ ướ ườ ư ể ắ ắ ơ i đ t V n Ph n, n i hàng trăm năm nay ờ ế , đ n c m m. Cái ngh truy n th ng này có t ứ ủ i nhi u tu i nh t trong làng cũng không còn nh n a, trong ký c c a ướ ọ c ơ "Ngán thay cái c m m ngon nh t đem ti n vua. Câu th ỹ đã ề c m m V n Ph n v i hình nh hàng trăm con thuy n ả ầ ạ ng bi n đ a n c m m đi rao bán kh p c
ễ ễ ạ
ạ ấ ề ướ ầ ắ ườ ư ề ỉ ị ấ c m m. Tuy ngh đã b th t truy n nhi u nh ng ng
ề
ậ Ở ượ
ề ề ữ ỗ ự ngh , làng ngh n hào vì năm 2005 sau bao nhiêu n l c gi ườ ừ ữ nh ng ng ế c công nh n. ề
ướ ễ ắ ớ c m m Di n Châu chính là "trung thành v i cách làm m m c
ư Câu ca dao cũ đ a chúng tôi v l ề ướ ổ đã n i danh v i ngh n ấ ổ nay ng ỉ ọ h ch còn nh : Năm nào đ t V n Ph n cũng t ứ ướ ắ m m đ tìm ra th n ơ mũi vô duyên/Câu th thi xã con thuy n Ngh An" ắ ề ướ ế nh c đ n làng ngh n ệ Ngh An theo đ ng sông, đ c.ướ n ư ọ Vùng đ t V n Ph n x a ngày nay ch còn l i hai xã Di n Bích và Di n Ng c ễ theo ngh n i dân Di n ẫ ự ề ướ Bích v n t c ễ ắ ệ m m Di n Bích đã đ i có kinh nghi m làm đây t ạ ướ ố ể ắ c m m theo ki u cha truy n con n i lâu năm bí quy t thành công t o nên n ổ ắ ệ ươ th ng hi u n truy n" ề
ế ể ả ấ ướ ệ t nguyên li u đ s n xu t n ắ c m m? Câu h i 1:ỏ Hãy cho bi
27
ươ ườ ơ ố i (th ng là cá c m) và mu i ăn Tr l ả ờ Cá t i:
ấ ướ ề ắ ố Hãy cho bi c m m truy n th ng?
ế ấ ượ ủ ướ ế ố Câu h i 2:ỏ ế ị nào quy t đ nh ch t l t quy trình s n xu t n ng c a n ả ắ c m m ? Y u t
ố Ủ ướ > n ắ c m m ả ờ Nguyên lý: Cá + mu i > Tr l
Nhi
ắ
ướ ắ ế
ọ ộ ộ
ườ ượ
ủ ố ệ ơ ắ ể i: t đệ ộ ế tố ế ố ự ỳ ệ ộ c m m, là y u c c k quan tr ng trong quá trình n t đ là y u t Nhi ủ ố ề ướ ị ế ầ ố c m m truy n th ng. ch ch t đ u tiên quy t đ nh đ n đ ngon c a n ệ ả ấ ả ệ ộ ự ử ụ t đ t nhiên m t cách hi u qu nh t thì ph i do kinh Mu n s d ng nhi ằ ệ ộ ủ ắ ủ t đ c a ch i làm m m lâu năm. Nâng nhi nghi m c a ng p lên b ng cách ưở ặ ử ụ ấ ph i n ng, n u ho c s d ng tôn nóng đ che phân x ng.
? Ngu n cáồ
ọ ầ
ấ ậ ạ ấ ượ c m m có ch t l
ế h n cá ch t
ấ ắ ố t ễ ơ
ơ ế ế
ơ ị ỏ ắ ch c, ướ ươ t i ế ấ ề ắ ỡ ị
ặ ấ ữ Nh ng loài cá khác nhau, thành ph n hóa h c và c u trúc cũng khác nhau, ạ ướ ệ ng khác nh t là h enzym trong cá vì v y t o ra lo i n ươ ượ ấ ế l bi n ch t nhau. Cá n. ng ạ ạ ề ẽ ạ ả Lo i cá có k t c u c th t l ng l o, m m m i, ít v y d ch bi n h n lo i cá ả ứ ề v y. c ng, nhi u ế ự N u cá có nhi u m thì n c m m có mùi ôi khét khó ch u, mùi chua (do s ấ ủ th y phân ch t béo thành acid béo và glycerid) ho c khét do oxy hóa ch t béo.
ượ ? L ố ng mu i
ệ ư
ế ể ệ ố ạ ế ắ
ụ ị ặ ầ ậ ủ ố
ướ ệ ắ ị
ế ả ố ủ ưở mu i cho vào cá có nh h
ệ ố Cá là nguyên li u chính. Mu i là nguyên li u ph nh ng là nguyên li u ế ế ướ không th thi u trong ch bi n n t và có tác c m m. Mu i t o v m n c n thi ộ ạ ự ụ ho t đ ng c a vi sinh v t gây th i. d ng kìm hãm s ề ự ủ ế ế c m m là th c hi n quá trình th y phân c a th t cá v axít amin Ch bi n n ờ ấ ớ ỉ ệ ủ ụ ờ ng r t l n đ n th i nh tác d ng c a enzim. T l ế ế gian ch bi n.
ượ ể ắ Đ ch bi n n c m m, ta ch nên dùng mu i bi n có hàm l
ế ế ố ướ ộ ắ ố ắ ạ ờ ỉ ể ỏ ng NaCl ấ ạ t, đ r n cao, tinh th nh , màu tr ng, khô, h t r i, ít t p ch t,
ữ ể càng cao càng t ượ ấ c c t gi đ lâu ngày (cũ).
ệ ế ? Di n tích ti p xúc
ố ả ả ứ ữ ố Mu n ph n ng x y ra nhanh ph i có s ti p xúc t
ậ
ườ ữ ệ
ươ ng pháp xay nh cá/ Ph
ắ ế ợ ươ ư ậ ử ụ ươ ể ơ ả ự ế t gi a enzym và c ộ ủ ố ể ề ở ộ ạ n i t ng, nên đ tăng t c đ th y ế ể ị i ta tìm cách tăng di n tích ti p xúc gi a enzym và th t cá. Có th dùng ệ pháp: bi n ươ ậ ng pháp c t khúc. ớ ậ ậ ng pháp đ p d p k t h p v i
ượ ấ ấ ch t. Các enzym trong cá t p trung nhi u phân ng các ậ ỏ ng pháp đ p d p/ Ph Ph Nh v y đ tăng di n tích ti p xúc s d ng ph ố đánh khu y ch ế ấ t nh t. ệ p là t
ườ ướ ắ ả ng trên các chai n Câu h i 3:ỏ
ộ ạ Thông th ố ệ ấ c m m s n xu t công nghi p ế ộ ạ t đ đ m ụ ư 0N. Em hay cho bi
28
ư ế ắ có ghi các thông s trong đó có đ đ m ví d nh 20 ủ ướ c m m là gì? Cách tính nh th nào? c a n
ủ ướ ượ ở ơ ng Nit
ả ờ Đ đ m c a n ộ ạ ắ i: ướ c m m g i tên ướ ạ ổ đây là t ng hàm l ộ ạ ắ ọ có c m m 20 đ đ m nghĩa là trong 1 lít
ắ ẳ c m m. Ch ng h n, n ơ ứ ắ Tr l trong 1 lít n ướ n c m m có ch a 20g nit .
ắ ướ ủ ế ạ Câu h i 4:ỏ
ờ ệ
ủ ướ ắ ỗ
ượ ủ
ứ ượ ng axit amin trên thu đ ầ ầ ố ị N c m m là dung d ch đ m mà ch y u là các acid amin, c t o thành do quá trình th y phân protein cá nh h enzym protease có trong ợ c m m có ch a 335mg h n h p các axit amin. 2; 263,45mg H2O c 572,4 mg CO ỗ có trong h n
ượ ạ đ cá. Sau khi phân tích 100g n Phân h y hoàn toàn l và 36,43ml khí N2 (đktc). Tính thành ph n ph n trăm các nguyên t ợ h p axit amin trên?
ả ờ Tr l i:
%C =
%H
%N=
29
%O = 100% (46,6%+ 8,74%+ 13,6%)=31,06%
Ử Ợ Ủ Ề Ữ Ơ Ứ Ấ CH Đ 2. BÀI 21: CÔNG TH C PHÂN T H P CH T H U C
ộ ọ
ủ ứ ơ ể ề ử ợ ầ ấ ứ ậ ệ Trong n i dung c a bài này c n giúp h c sinh tìm hi u v khái ni m ấ ữ h p ch t h u
ả và cách l p công th c đ n gi n nh t và công th c phân t c . ơ
ả Giáo viên cho HS xem hình nh m t s h p ch t h u c t
ộ ố ợ ế ự ổ ế ợ ấ ữ ơ ự nhiên và h p ủ ọ ầ t s ph bi n và t m quan tr ng c a
ầ ộ ố ấ ữ ơ ạ ấ ữ ơ ch t h u c nhân t o, yêu c u HS cho bi ợ h p ch t h u c trong cu c s ng.
ế ặ
ậ ậ ế ể
ấ ữ ơ ị ể ầ ậ ứ ề
ấ ữ ơ ơ ấ ữ ộ ợ ộ ợ ủ ề ử ủ ứ ộ ố GV rút ra k t lu n: Có vô vàn h p ch t h u c có m t trong cu c s ng ố có ử ấ ợ c a h p ch t
ợ ể ằ h ng ngày, v y làm th nào đ có th xác đ nh thành ph n các nguyên t ẽ trong m t h p ch t h u c , chúng ta s tìm hi u v cách l p công th c phân t ủ c a m t h p ch t h u c thông qua ch đ “Công th c phân t ữ ơ h u c ”. ẫ ệ ơ ấ D n d t h c sinh hình thành nên khái ni m v Công th c đ n gi n nh t
ứ ử ắ ọ (CTĐGN) và công th c phân t
30
ề ầ ẳ ọ ả ề ố (CTPT) và rút ra m i quan h gi a chúng. ể ử ụ ứ ệ ữ ả ụ Yêu c u h c sinh đi n vào b ng sau: (Có th s d ng b ng ph )
ệ ữ ọ ố ề Cho h c sinh đi n CTĐNG => rút ra m i liên h gi chúng
ậ CTPT = (CTĐGN)n Nh n xét:
ế ậ ớ Thi c đ u làm quen v i cách gi
t l p CTĐGN và CTPT là b ơ ể ắ ầ
ướ ầ ữ ậ ậ ề ằ ụ
ế ấ ự ề ế ậ
ế ấ ả ộ ơ ạ ả i các d ng ữ ắ ọ ẫ ầ ậ bài t p trong hóa h u c . Vì v y đ n m v ng ph n này ta c n d n d t h c ự ặ ế ượ ấ ủ ự ả c v n đ b ng cách v n d ng các năng l c đ c thù c a i quy t đ gi sinh t ễ ứ ụ ả ư ọ môn h c nh tính toán, gi i quy t v n đ và v n d ng ki n th c vào th c ti n ứ ộ ượ ể đ lĩnh h i đ c ki n th c m t cách đ n gi n nh t.
ế ậ ộ ố ươ ư ế Cách thi t l p nh th nào? Sau đây là m t s ph ng pháp
1.
ế ậ Thi t l p CTĐGN
t l p CTĐGN trong sách giáo khoa có nêu. Tuy nhiên khi
Là các b ấ ế ậ ư ướ ề ượ c thi nhìn vào r t nhi u em ch a hình dung đ c cách làm.
ụ ụ ể
ố ợ ấ ế h p ch t X cho bi t %C= 40,00%; Ta đi vào ví d c th sau: Ví d : ụ K t qu phân tích nguyên t
ạ ế %H=6,67%, còn l ả i là oxi
31
ướ ẫ H ng d n:
ướ ọ ợ ị ố ặ G i ý cho h c sinh xác đ nh tính các nguyên t ợ có m t trong h p c 1.
B ấ ch t X.
ỉ ứ ố X là hidrocacbon nên ch ch a nguyên t C, H và O
xHyOz (x, y, z là s nguyên)
ọ ủ ố B
ứ ể B
ứ ợ
Đ tìm đ c 3. ể ứ ố ể c 2ướ . G i CTĐGN c a X là: C ữ ệ ể ự ướ ượ c x, y, z ta d a vào các bi u th c trên và các d ki n ậ ể ụ bài toán cho đ áp d ng bi u th c nào cho phù h p. V y trong bài toán này ta áp ụ d ng bi u th c s 3.
ư Ta có nh sau: %O = 100% (%C+ %H)= 53,33%
ướ ứ ể ố B c 4. Thay s vào bi u th c ta có:
CTĐGN là CH2O
ẽ ấ ẽ nhi u em s lúng túng ấ t
ướ ượ ố ệ ố ấ ề ẹ ả ỏ ấ ỏ ả ố ể ế c này có th k t qu s mol r t l Trong b ả ố c h s nguyên t không tìm ra đ i gi n nh t. Có m t m o nh là s chia t ề ệ ố ả c chúng cho s nh nh t sau quy v h s nguyên t ấ ẻ ộ ố ố t i gi n nh t.
ỉ ệ sau: 1,65: 3,85: 1,1 =
Ví dụ: cho t l ố ủ ộ ố ằ ậ ứ ộ C ng c bài b ng m t s bài t p theo 4 m c đ :
Ả Ậ TH O LU N NHÓM
ả ậ ữ ọ ậ ớ ế
ỏ ứ ớ
ế ậ ấ
ụ ẽ ể ầ
ọ ậ ạ ị ế ạ ợ
ầ ắ ứ ư Ở ầ ph n th o lu n này tôi đ a ra nh ng phi u h c t p v i 4 màu s c ng ầ ượ ớ ứ ộ ứ v i 4 m c đ khác nhau l n l t là màu: Xanh, Vàng, Cam, Đ ng v i 4 m c ụ ộ ả ậ đ Bi t, Thông hi u, V n d ng th p, V n d ng cao. Phát cho 4 nhóm c 4 ưở ế ng m i nhóm s phân công các b n trong nhóm phi u. Sau đó yêu c u nhóm tr ậ ạ ả nh n phi u h c t p mà mình c m th y phù h p. Sau đó s ch đ nh 4 b n đ i ệ di n 4 nhóm lên trình bày ph n tr l ỗ ẽ ấ ỉ ứ ộ ả ờ ủ i c a nhóm theo 4 m c đ .
ầ ượ ậ ồ
ả ớ ọ
ượ ế ả ấ t nh n xét. khi giao nhi m v ẽ ả ề ể i quy t các v n đ đ em nào cũng đ
ạ ộ ụ ệ ọ Cho h c sinh trình bày r i các nhóm l n l ớ ấ ủ ự ợ ụ ể c th phù h p v i năng l c kh năng c a h c sinh các em s c m th y b t áp ệ ự c tham gia l c, lúng túng trong vi c gi vào ho t đ ng nhóm.
ộ ợ ỉ ứ ố
ế Phi u 1 : ố ấ ữ ơ ị ầ ượ Sau khi phân tích m t h p ch t h u c X ch ch a 2 nguyên t t là 0,2mol và 0,4mol . Xác đ nh CTĐGN. là C và H. có s mol l n l
ấ ộ Nicotin là ch t đ c có trong ố thu c lá. ế Phi u 2:
%N=17,284.
ấ ượ Khi phân tích ch t này thu đ c %C=74,074; %H= 8,642;
ị Xác đ nh CTĐGN.
2
ượ c 8,96 lít khí CO Phi u 3ế : Đ t cháy hoàn toàn m t hidrocac bon X thu đ
32
ị ộ ố (đktc) và 7,2 g H2O. Xác đ nh CTĐGN
ồ ầ ầ ế Phi u 4: Geranyl axetat là thành ph n chính có trong tinh d u hoa h ng .
2 và 18g H2O.
ấ ố ượ Khi đ t cháy 19,6g ch t này thu đ c 52,8g CO
ị Xác đ nh CTĐGN.
ế ậ ứ ử 2. Thi t l p công th c phân t qua 3 cách sau:
Cách 1: Thông qua CTĐGN
ư ể ế ố L u ý đ n bi u th c: ứ CTPT = (CTĐGN)n (n là s nguyên)
ụ ụ ể Đi vào ví d c th sau:
2. Xác đ nh CTPT (X). Bi
ộ ị ế t Ví d 1ụ : M t hidrocacbon A có CTĐGN là CH
MA = 56.
ướ ẫ ả H ng d n gi i:
Theo bài ra ta có CTĐGN (A): CH2
CTPT (A): (CH2)n
MA= (12+2)n = 56 => n=4
4H8
ậ V y CTPT (A): C
ự ố
ỉ ệ ố ế ề ệ ấ ố ổ ụ i ch t v b nh ph i do hút thu c lá g p hàng ch c Cách 2: D a vào % các nguyên t Ví d 1:ụ T l
ườ ố s ng i không hút thu c lá. ầ ố ườ l n s ng
ư ệ ấ ố Ch t gây nghi n và gây ung th có trong thu c lá là
ị ế t M nicotin . Khi phân tích A =
ấ ch t này: %C=74,074; %H= 8,642; %N=17,284. Xác đ nh CTPT (A); Bi 162.
ướ ẫ ả H ng d n gi i:
xHyNz
ủ ọ ướ B c 1. G i CTPT c a A là C
ướ ẽ ơ B c 2. ở ướ b c này ta s phân tích kĩ h n:
xHyNz => xC + yH + zN
ử Khi phân tích phân t A ta có: C
1mol x mol y mol z mol
M 12x y 14z
100% %C %H %N
ươ
ứ
ể
Theo ph
ng trình ta có bi u th c
ụ ầ ắ ợ ọ Ph n này g i ý cho h c sinh áp d ng quy t c nhân chéo rút ra:
33
ố Thay s vào ta có:
C10H14N2 ủ CTPT c a A là
ố ượ ả ẩ ự ế Cách 3: Tr c ti p theo kh i l ng s n ph m cháy
ầ
ể ầ ấ ầ
ậ Giáo viên có th nh n m nh r ng đ y là d ng bài t p th ướ c gi ế ữ ể ự ị ướ ề ả ạ ắ ng cách gi ằ ắ đ nh h ặ ườ ng hay g p ả ậ i bài t p này ộ ấ i quy t m t v n đ nào
ạ ắ ơ trong hóa h u c .Vì v y c n n m ch c nguyên t c, các b ể đ phát tri n hình thành kĩ năng t đó.
ộ ụ ụ ể Đi vào m t ví d c th :
ấ ố ố
C, H, O. Đ t cháy hoàn toàn ớ ố ơ ủ ỉ 2 và 0,72 gam H2O. T kh i h i c a Y so v i
ợ ứ Thí dụ: H p ch t Y ch a các nguyên t ượ c 1,76 gam CO ỉ ủ ấ ị 0,88g Y thu đ không khí x p x 3,04. Xác đ nh CTPT c a Y.
ướ ẫ ả H ng d n gi i:
Các b ướ ể ả c đ gi ậ i bài t p này:
ướ ự ố ể ấ B c 1: Ta tính s mol các ch t có th tính d a vào bài toán:
Ta có: MY = 3,04 x 29 = 88 =>
xHyOz (x, y, z nguyên d
ướ ứ ặ ử ủ ươ Đ t công th c phân t c a Y là C ng) B c 2:
ả ứ ự ọ ợ ấ Bài toán này d a vào ph n ng đ t cháy: L u ý h c sinh các h p ch t
2 và H2O.
ứ ả ố ố ẽ ạ ư ẩ ch a C, H, O khi đ t cháy hoàn toàn s t o ra s n ph m là CO
ế ư t ptp : B c 3ướ : Vi
CxHyOz + (x+) O2 xCO2 + y/2 H2O
ể ế ặ ơ ồ Ho c ta có th vi t theo s đ sau:
CxHyOz xCO2 + y/2H2O
1mol x mol y/2 mol
0,01 mol 0,04 mol 0,04mol
ứ ụ ư ừ ể ắ B c 4ướ : T ptp : Ta áp d ng quy t c nhân chéo có bi u th c sau:
=> x = 4, y = 8
ậ ượ ư ế V y z đ c tính nh th nào?
Ta có: My = 12x + y +16z Thay s vàoố
88 = 12.4 + 8+16.z => z = 2
4H8O2
34
ủ CTPT c a Y là: C
Ử Ợ Ủ Ề Ấ Ấ Ơ CH Đ 3. BÀI 22. C U TRÚC PHÂN T H P CH T HŨU C
Ở ộ bài này có nhi u n i dung quan tr ng, đ nghiên c u và hi u đ
ọ ủ ọ ầ ể ế t cách vi ể ượ ứ c tính ứ ấ ạ ế t công th c c u t o,
ấ ể ấ ề ợ ch t hóa h c c a h p ch t h u c thì ta c n bi ử ợ hi u c u trúc phân t ấ ữ ơ ấ ữ ơ h p ch t h u c .
ế ọ l p 10 h c sinh đã đ
Ở ớ ơ ợ ạ ượ c làm quen cách vi ứ ấ ạ ề ế ế ằ ọ ọ ậ ứ ấ ạ t công th c c u t o. Vì v y i cho h c sinh v công th c c u t o, li n k t hóa h c b ng bài
ầ c n kh i g i l ư ậ t p nhóm nh sau:
ọ ậ ượ ế ẩ ị ở ử ụ S d ng phi u h c t p sau: (Đ c chu n b nhà và sau đó trình bày)
ọ ở ớ ọ ế ạ 1. Lo i liên k t hóa h c l p 10 đã h c
ủ ể ặ 2. Đ c đi m c a chúng
ượ c
ườ ng đ 3. Chúng th ố ạ ở nào? t o b i nguyên t
ế
ộ ố 4, NH3,
ủ t ctct c a m t s 4. Vi ấ ợ h p ch t sau: CH H2O, C2H6
ậ ở ả ế ế Và k t lu n b ng sau: (Trình chi u)
ị ế ộ Liên k t C ng hóa tr ế Liên k t ion
ọ ở ớ ọ ế ạ 1. Lo i liên k t hóa h c l p 10 đã h c
ủ ể ặ ở ạ ặ 2. Đ c đi m c a chúng
ở ự ữ T o b i c p eletron dùng chung
ạ T o b i l c hút tĩnh ệ đi n gi a các ion trái ớ ấ d u v i nhau
ạ ố ượ c
35
ở T o b i các nguyên t phi kim ể ạ Kim lo i đi n hình và ể phi kim đi n hình ườ 3. Chúng th ng đ ố ạ ở t o b i nguyên t nào?
4. Vi
ủ ế t CTCT c a ấ ố ợ ộ m t s h p ch t sau: CH4, NH3, H2O, C2H6
ư ợ
Sau đó d n d t h c sinh vào bài: V y các h p ch t h u c nh ta đ ố ắ ọ ở ơ ữ ượ ấ ữ ậ c ế phi kim => liên k t gi a chúng là liên c t o b i các nguyên t
ẫ ế ượ ạ ế ầ bi t h u h t đ ị ế ộ k t c ng hóa tr .
ầ ế ấ ữ ơ ề c t o ch b i 4 nguyên t
ượ ạ ư ư ậ ố r t ít nguyên t
ỉ ở ạ ẽ ấ ữ ơ ư ế ượ ể ậ ố nh v y nh ng t o ra vô vàn các c hình thành nh th nào ta s tìm hi u trong
ợ Tuy nhiên h u h t các h p ch t h u c đ u đ ừ ấ ủ ế ch y u sau: C, H, O, N. t ợ h p ch t h u c ? V y chúng đ bài này.
ọ ượ c h c cách vi t công th c c u t o ch
ứ ấ ạ ở ươ ệ ế
ẫ ấ ư ề ấ ễ ế ầ ở ọ ọ ng trình hóa h c 10, ư ấ t công th c c u ng trình l p 10 h u nh ít đ c p đ n, nê h c sinh d xao lãng
ế ắ ế Tuy đã đ ọ ầ ớ ư nh ng ph n l n các em h c sinh v n r t lúng túng trong vi c vi ớ ươ ạ t o. Vì ch ầ ph n này và các quy t c vi t CTCT.
ệ ư ướ ẫ ế ọ ng d n h c sinh vi t CTCT theo
ườ ư ể ọ ệ ạ d ng tri n khai và rút g n nh bình th Ngoài vi c đ a ra các khái ni m và h ng.
ề ầ ọ
ấ ằ ế ứ ế ế ậ ầ i là vi
ữ ơ ủ ọ ệ ỏ ấ Qua vi c theo dõi đi u tra th y r ng khi h i ph n nào khó h c nh t các ủ ữ ả ờ ề em đ u tr l t CTCT. V y nên n u ki n th c ph n này không đ v ng ọ ở ả ẽ s là c n tr cho quá trình h c hóa h u c c a h c sinh.
ộ ố ả ễ i pháp giúp các em d dàng vi ế ượ t đ ứ ấ c công th c c u
Sau đây là m t s gi ấ ữ ơ ợ ị ạ t o h p ch t h u c mà không b sai sót.
ể ượ ộ ế ấ ạ ủ ả Ph i hi u đ ọ c n i dung c a thuy t c u t o hóa h c
ướ ắ ị Quy t c: hóa tr C (IV), H(I), O(II), N(III) B c 1.
ỗ ạ ế ố ộ ế c: m i g ch ngang () là m t liên k t và s liên k t c 2.
B ả ươ ứ ướ ớ ướ Nh quy ị ớ ng ng v i hoá tr . ph i t
Ví d : ụ
ế ớ ấ ị Trong CTCT trên ta th y xung quanh C có 4 liên k t v i 4 H => C có hóa tr IV
ướ ồ ủ ợ ấ ữ ơ ố B c 3.
ế ằ Ta bi ả ế ấ ạ
ạ
36
t r ng nguyên t C là linh h n c a h p ch t h u c , không ủ ữ ơ ọ ộ có cacbon không ph i là h u c . Trong n i dung 2 c a thuy t c u t o hóa h c C ạ ế ớ ố ế ớ ngoài liên k t v i các nguyên t khác thì C còn liên k t v i nhau t o thành m ch cacbon.
ễ Chính n i dung này giúp ta d dàng vi
ạ ạ ế ượ t đ ể ể ế ộ ộ ở ạ c khung m ch cacbon theo t CTCT m t cách
ạ d ng m ch h ( không vòng), m ch vòng và đ tri n khai vi ầ ủ đ y đ .
4H8
ế ủ ợ ụ Ví d : Vi ấ t CTCT c a h p ch t có CTPT sau: C
ể ạ Ta có th phán đoán cách hình thành m ch :
ở ạ ạ ạ ạ ạ m ch không nhánh và m ch nhánh D ng m ch h có 2 lo i:
ế ư ạ + Ta vi t khung m ch không nhánh có 4 C nh sau: CCCC
ị ủ ủ ề + Đi n hidro vào sao cho đ hóa tr c a C là 4:
ế ố ử ễ H. ta d dàng vi ế ượ c t đ
ư ằ nh sau: ố ấ B ng cách l y: 4 – s liên k t = s nguyên t CH3CH2CH2CH3
ươ ự ế ắ ạ ạ ơ + T ng t ta vi t khung m ch có nhánh (nhánh ng n h n m ch chính):
ề ễ ị ủ + Đi n hidro vào cho đ hóa tr : ta d dàng vi ế ượ c: t đ
ạ D ng vòng:
ư ẽ ạ + V khung m ch cacbon khép kín nh sau:
ề + Ta cũng đi n H vào:
ọ ụ ố ủ Ở ầ ấ
ầ ấ ữ ơ
ấ ữ ử ợ ơ
ỗ
ấ
ể
ộ ợ ứ ồ ừ ế ể ạ ộ ơ ế lĩnh h i ki n th c r i t
ữ ả ừ ợ ế ph n cu i c a bài này là “M c IV. Liên k t hóa h c và c u trúc phân ủ ấ ạ ế ử ợ h p ch t h u c ” là ph n liên quan đ n d ng c u trúc trong không gian c a t ấ ữ ự ế ợ ơ h p ch t h u c không h p ch t h u c . Làm rõ trong th c t các nguyên t ẳ ộ ấ ế ằ ặ n m trên cùng m t ph ng. m i liên k t khác nhau hình thành m t c u trúc hình ế ơ ở ự ấ ủ ẫ ạ d ng khác nhau, d n đ n tính ch t c a các ch t cũng khác nhau. D a trên c s ứ ấ ế ượ ấ ế c c u trúc, cách th c liên k t đ t o ra m t h p ch t này n u hi u và bi t đ ữ ơ ọ ậ ệ ự ẽ ủ ộ h u c h c sinh s ch đ ng h n trong vi c t đó v n ậ ụ d ng vào t ng bài t p, ng c nh phù h p.
ệ ợ
ấ ữ ơ i thi u v liên k t đ n, liên k t đôi, liên k t ba trong h p ch t h u c . ế π kém ề ế ế σ b n (khó b đ t) và các liên k t ị ứ ế ơ ế ừ ộ m t liên k t ề c hình thành t
ớ ượ ễ ị ứ Gi Chúng đ ề b n (d b đ t).
ơ ể ự ầ Đ tr c quan h n tôi đã s d ng thêm ph n m m v c u trúc 3D
ẽ ấ ề
ư
ề ử ụ ầ ộ M t trong nh ng ph n m m ti n ích đ vi
ứ
ấ
ỏ
ọ
ấ
ờ ạ
ự ứ
ọ
(Ph nầ ể ế ệ ề t m m ChemBioOffice 2018). ử ở ạ ễ ẽ d ng 3D v công th c hóa h c d dàng và mô ph ng c u trúc phân t ễ ử ể ộ đ hình dung d dàng sinh đ ng. Giúp các em quan sát c u trúc các phân t ố ồ ơ h n đ ng th i t o cho h c sinh s h ng thú, mu n tìm tòi, khám phá chúng.
37
ề
ầ
Ph n m m ChemBioOffice 2018
38
ộ ố ợ ộ ố ấ ủ ấ Đây là m t s c u trúc 3D c a m t s h p ch t
Ư Ạ Ự Ầ Ệ PH N 3. TH C NGHI M S PH M
ụ Sau khi đã áp d ng các gi
ả ạ ọ ừ ọ ủ ớ i pháp trên cho các l p 11A5, 11A8, 11A10 c a ấ ằ i h c kì 1 năm h c 20202021 v a qua th y r ng
ố ố tr qu đ t đ ễ ườ ng THPT Di n Châu 4 t ả ạ ượ ươ t. ng đ i t c t
ử ụ ươ ụ ế ề ng pháp tôi đã s d ng phi u đi u tra đ
Tr ơ ướ c và sau khi áp d ng ph ề ớ ắ ầ ữ ả ặ ọ
ể ữ ể hi u h n v nh ng khó khăn các em đã g p ph i khi m i b t đ u h c hóa h u c . ơ
ầ ữ ơ ố ớ ề ậ ọ
ế ề ả ọ ứ ấ ạ t công th c c u t o, và gi
ế H u h t các ý ki n đ u nh n xét là vi c h c hóa h u c đ i v i các em ơ ồ ặ i các ậ ệ ế ấ r t m h , g p nhi u khó khăn khi g i tên, vi ạ d ng bài t p.
ế ể ớ ấ ề ấ ọ
ớ Các em c m th y áp l c khi h c hóa h c, v i r t nhi u lí thuy t đ nh , ứ ự ứ ạ ọ ớ ổ ả ọ ể công th c hóa h c quá ph c t p không th nh n i.
ứ ậ ặ
ộ ố ứ ề ệ i pháp trên đã th y r ng các em có h ng thú c m t s quy lu t trong ượ ế ế c
ộ ố ả ấ ủ ộ ự ủ ế ấ ằ ụ Sau khi áp d ng m t s gi ớ ớ ượ ế ọ ơ t h c, không th y quá n ng n , nh đ h n v i các ti ộ ữ ơ ế ự tìm tòi ch đ ng trong vi c lĩnh h i ki n th c, ti p thu đ t t hóa h u c .Bi ớ ợ ứ ki n th c phù h p v i năng l c c a mình.
ừ ệ Sau khi phân lo i các nhóm h c sinh, giao cho các em t ng nhi m v c
ọ ự ủ ạ ợ ể ậ ớ ỗ
ụ ụ ạ ọ th , các bài t p phù h p v i năng l c c a m i em, các em không còn ng i h c hóa n a.ữ
ả ể ệ ố ệ ế K t qu th hi n trong các s li u sau:
ư ạ ụ ủ ệ ự 3.1. M c tiêu c a th c nghi m s ph m
ệ ọ
39
Đánh giá k t qu c a vi c áp d ng các gi ớ ả ủ ơ ươ ữ ạ ươ ề ế ụ ọ quen nhanh v i hóa h c h u c thông qua ch ả ng IV. i pháp giúp h c sinh làm ọ ng v hóa h c Đ i c
ơ ả ữ ơ ớ h u c l p 11 c b n
ệ ử ụ ả ị ả ủ Xác đ nh tính kh thi c a vi c s d ng các gi ạ i pháp này vào d y
h cọ
ư ạ ự ộ ệ 3.2. N i dung th c nghi m s ph m
ự ố ớ ế ạ ả Đ i v i các l p th c nghi m, tôi ti n hành gi ng d y theo ch đ ủ ề
ự ệ ầ đã xây d ng giáo án nh ớ ư ở ộ n i dung ph n 2.
ố ớ ử ụ ứ ệ ả ớ ố Đ i v i các l p đ i ch ng, tôi s d ng vi c kh o sát thông qua
phi u đi u tra.
ế ề
ủ ề
ề ộ ể ể ể ị ng đ ki m ch ng tính kh
ệ
ệ ắ ượ ể d ng tr c nghi m và t ứ ả ứ ướ i hình th c ố tu n v i n i dung gi ng
lu n và 1 bài ki m tra ớ ự ậ ể ế ể ự ụ ụ ủ ộ ở V n i dung ki m tra, đánh giá đ nh l ự thi c a đ tài, tôi ti n hành th c hi n qua 2 bài ki m tra 15 phút d ớ ộ ở ạ ự ậ t ầ ệ ph n ph l c 3) nhau c a các l p th c nghi m (có n i dung các bài ki m tra
ề ộ ế
ị ế
ể ng d n) cho HS đ các em ti n hành t ạ ộ ụ ệ
ướ (có h ở s các em t ủ ế ti n trình, m c đ tham gia c a các thành viên trong nhóm t p.ậ
ả đánh giá theo b ng ki m trên c ệ ở ỗ ứ ộ ế ự đánh giá V n i dung đánh giá đ nh tính, tôi ti n hành phát phi u t ơ ể ự ẫ ổ ch c ho t đ ng nhóm, thông qua vi c giao nhi m v và theo dõi ủ ề ọ ứ m i ch đ h c
ố ượ ư ạ ự 3.3. Đ i t ệ ng th c nghi m s ph m
ư ự ọ ạ ạ ng th c nghi m s ph m là h c sinh l p 11 t ớ ủ i 3 l p c a tr ườ ng
ố ượ Đ i t ễ ư ọ ớ ệ THPT Di n Châu trong năm h c 2020 – 2021 nh sau:
ớ ổ ỹ ố ự ệ ớ ớ L p th c nghi m là 2 l p v i t ng s s là 85 em.
ớ ổ ỹ ố ứ ớ ố ớ L p đ i ch ng là 2 l p v i t ng s s là 81em.
ư ạ ả ự ệ ế 3.4. K t qu th c nghi m s ph m
ị ượ 3.4.1. Phân tích đ nh l ng
ổ ọ ch c rèn luy n kĩ năng t h c cho h c sinh thông qua các ch đ
ứ ươ ế ề ể ệ ạ ươ ng Đ i c
ự ọ ọ ố ả ọ ậ ủ ọ ể ả ố ủ ề ng v hóa h c h u c , tôi đã ti n hành ki m tra ư ằ ơ ượ ế c k t qu qua th ng kê nh
ả
B ng 3.1.
Khi t ữ ủ ọ ậ h c t p c a ch ế k t qu h c t p c a h c sinh b ng đi m s thu đ sau:
ả ố ố ủ ể ế ể K t qu th ng kê đi m s c a bài ki m tra trong quá trình
40
TN
ể Ki m tra sau TN
Điể m
xi
Kiể m tra đ uầ TN
Kiể m tra giữ a TN
ớ L p ĐC
Lớ p TN Lớ p ĐC Lớ p TN Lớ p ĐC Lớ p TN
SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% SL TL%
0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0
2.35 0 3.70 0 0 2.45 3 2 2 0 3 0 0
9.41 4.94 0 3.53 6.17 4 8 9 4 0 5 11.11 3
5
9.41 3.53 12.3 4 20.9 9 15 17.65 17 8 14 17.28 3 10
6
23.5 3 33.3 3 20.9 9 29.6 3 22.3 5 20 24 27 15 17.65 17 19
7
20 35.2 9 33.3 3 18.5 2 23.5 3 17 15 16 19.75 30 27 20
8
18.8 2 18.5 2 29.4 1 20.9 9 29.4 1 16 12 14.81 25 25 17 15
9
0
8.23 2.45 6.17 6.17 10.5 9 7 2 9 10 11.76 5 5
0 0.0 0.0 2.35 1.18 10 0 0 1 2 0 0
ừ ố ệ ố ạ ả ồ ị ễ ế ể T s li u th ng kê t i b ng trên tôi cũng đã ti n hành bi u di n qua đ th sau
ể ớ ượ ễ ể l p TN và l p ĐC đ c bi u di n qua đ th ồ ị
41
Đi m xể ở ớ ầ i qua các l n ki m tra ư hình 3.1, hình 3.2 và hình 3.3 nh sau:
Hình 3.1.
ồ ườ ể ớ ớ ở ầ ể Bi u đ đ ng lũy tích l p TN và l p ĐC ầ l n ki m tra đ u
TN
42
ồ ườ ể ớ ớ ở ầ ữ ể Hình 3.2. Bi u đ đ ng lũy tích l p TN và l p ĐC l n ki m tra gi a TN
ồ ườ ể ớ ớ ở ầ ể Hình 3.3. Bi u đ đ ng lũy tích l p TN và l p ĐC l n ki m tra sau TN
ồ ượ ườ c đ
ấ ớ ườ ấ ơ T bi u đ hình 3.1, 3.2 và 3.3 chúng ta th y đ phía bên ph i và th p h n so v i đ
ế ở ơ t
ộ i thu c nhóm trung bình và y u ỏ ủ ỉ ệ ớ ờ ớ ừ ể ả ở ể % HS có đi m x HS khá, gi
ứ ẹ ng lũy tích c a l p TN và ĐC ngày càng h p, đi u này ch ng t
ủ ớ ng lũy tích c a l p ứ ủ ớ ng lũy tích c a l p ĐC, ch ng ớ các l p TN ít h n các ồ ả ơ ớ i c a các l p TN l n h n l p ĐC. Đ ng th i kho ng ỏ ề ủ ớ ớ ườ ổ ủ ố TN luôn ỏ ỷ ệ t l ớ l p ĐC và t l ử cách gi a 2 đ ứ ộ m c đ thay đ i c a 2 nhóm l p là không gi ng nhau.
ị Phân tích đ nh tính
ế ề
ụ
ự ọ ỹ ả ể ệ ử ụ ế Thông qua vi c s d ng các phi u đi u tra đ đánh giá các kĩ năng, ki n ượ ủ ệ ớ ố ả ế ứ i pháp và đ i sánh v i vi c c c a HS sau khi áp d ng các gi th c ti p thu đ ả ư ượ ế ủ ừ ầ ừ ọ ạ d y h c theo t ng ph n, t ng bài c a SGK, tôi thu đ c k t qu nh sau: ự ể ệ ể B ng ki m quan sát thái đ , hành vi và k năng t ả th hi n b n h c, t
ạ ộ
ọ ọ c theo dõi:……………………………………… ộ ọ ậ thân thông qua ho t đ ng h c t p ượ H tên h c sinh/nhóm đ
Tiêu Có Không chí
ộ 1/ N i dung ế thuy t trình
ề ấ ầ 1 2 3 4 5 6
ữ ế i nh ng n i dung chính (k t ấ 2/ C u trúc báo cáo ế thuy t trình 7
ố ụ ả ế 8
ữ ế
3/ Hình th cứ trình bày ả b n báo cáo ế thuy t trình ợ t) h p lý ợ ợ ẽ ả ố
ị ng nghe phù h p
ề ả
ỹ 4/ K năng thuy tế trình/báo cáo
ể ả ắ
i nghe
43
ươ ườ ớ Đ y đầ ủ Chính xác ấ ể Có đi m nh n ự ế ứ ẫ D n ch ng th c t ẫ ặ ấ Đ t v n đ h p d n ộ ế N i dung chính c n thuy t trình ộ ố ạ Ch t l lu n)ậ ợ B c c b n báo cáo, thuy t trình h p lý ể c, font/ki u ch (vi ữ Kho ng cách gi a các dòng h p lý ể Hình v , b ng bi u, … b trí h p lý ượ ố ượ ợ c đ i t ọ Gi ng truy n c m ử ỉ ề ọ Bi u c m v gi ng nói, c ch i nghe Ánh m t khi quan sát ng ườ ả i nghe ướ 9 Kích th ả 10 11 12 Xác đ nh đ 13 14 ườ 15 16 Kh năng bao quát nh ng ng 17 ữ ng tác v i ng T
ươ ệ T 18 ng ti n, công ễ
ố
ả 19 20 ươ ớ ng tác v i các ph ầ ế ị ụ t b có nhu n nhuy n c , thi ợ ử X lí tình hu ng 1 cách phù h p ả Kh năng qu n lý th i gian
ể ự V i b ng quan sát này giáo viên có th s d ng đ các nhóm t
ể ạ ộ ớ ả ế ự
ờ ể ử ụ ặ ỗ ọ ặ ộ ừ ế
ệ ụ ọ ỗ ọ ạ
ọ ậ ể ọ ự ệ
ươ ữ ồ ọ
ố
ể ể ế ứ ể
ể ượ ư ả ớ ỹ
đánh giá ế ủ ẫ l n nhau n u là n i dung ho t đ ng c a nhóm; ho c có th giáo viên tr c ti p theo dõi đánh giá t ng h c sinh; ho c phát cho m i h c sinh 1 phi u đánh giá và giao nhi m v cho m i h c sinh quan sát và đánh giá 1 b n trong nhóm, trong ẫ ớ l p khi tham gia h c t p đ h c sinh đánh giá l n nhau. Khi th c nghi m tôi đã ử ẳ ử ụ ng pháp đánh giá đ ng đ ng gi a các nhóm và gi a các h c sinh s d ng ph ớ v i nhau. ỗ ự ế K t qu đánh giá d a trên s tiêu chí “có” đ cho đi m, m i tiêu chí “có” ứ ộ ạ ạ ứ c đ x p lo i m c đ đ t ng ng v i 1 đi m. Căn c vào s đi m thu đ ế ể c nhóm k năng này thành các m c đ (MĐ) nh sau: MĐ1 = 1 đ n 9 đi m; ể ể ể ế ế ươ ố ể t ứ ộ ượ đ ế MĐ2 = 10 đ n 13 đi m; MĐ3 = 14 đ n 17 đi m. MĐ4 = 18 đ n 20 đi m.
ổ ộ ỹ ự ọ ự ể th h c, t
ả ạ ộ ả ệ ể ả ợ ế B ng 3.4. T ng h p k t qu đánh giá hi n b n thân thông qua ho t đ ng h c t p thái đ , hành vi và k năng t ả ọ ậ theo b ng ki m 3.4
ứ ố Đ i ch ng
Th cự nghi mệ M c đứ ộ
ố ượ ố ượ S l ng T l %ỷ ệ S l ng T l %ỷ ệ
46
25,00% 21,19% 21 17 ứ ộ M c đ 4
54,17% 48,31% 39 ứ ộ M c đ 3
16,67% 14,41% 14 12 ứ ộ M c đ 2
4,17% 16,09% 4 13 ứ ộ M c đ 1
44
ố ệ ừ ể ả ồ T các b ng s li u nêu trên, chúng ta có các bi u đ sau đây:
ấ ồ Căn c b ng s li u và bi u đ trên ta th y vi c
ỹ
h c, t ồ ứ ớ
ệ ệ ấ
ự ệ ở ệ đánh giá thái đ , hành vi ứ ả ố ệ ể ộ ạ ộ ọ ậ ự ọ ự ể ệ ả ằ th hi n b n thân thông qua ho t đ ng h c t p b ng hình và k năng t ơ ẳ ứ ự ấ đánh th c đánh giá đ ng đ ng cho th y tính khách quan h n so v i hình th c t ự ọ ủ ọ giá. Cũng thông qua đây cho chúng ta th y vi c rèn luy n kĩ năng t h c c a h c ố ơ t h n. sinh nhóm th c nghi m là t
ị
ậ ế ư
ứ ấ ố ệ
ụ ệ ệ ạ ọ
ọ ậ ư ầ ủ ự ạ ộ ự ớ ả ượ ố ệ ụ ằ V i b ng s li u thu th p đ c nh m đánh giá các kĩ năng các đ nh m c ạ ệ ự ự ề ự ọ tiêu, xây d ng và th c hi n k ho ch t h c cũng nh kĩ năng đánh giá và đi u ứ ự ọ ủ ả ỉ ớ h c c a b n thân. V i hình th c l y s li u đánh giá thông qua ch nh ý th c t ạ ộ ẫ ự ệ ọ đánh giá l n nhau trong nhóm h c t p thông qua các ho t đ ng vi c h c sinh t ệ ế ậ ế ti p nh n, giao nhi m v , xây d ng k ho ch s u t m tài li u, h c li u, tham gia tích c c hay không vào các ho t đ ng chung c a nhóm,…
ế ầ ậ 3.3. K t lu n ph n 3
ọ ừ
ươ ạ ệ
ụ ơ ồ ạ ộ ự ệ
ế ự ả ự ụ ứ ệ ể ẳ ớ
ủ ọ ế ệ ả ỡ
ệ ỏ ỡ ồ ưỡ
ự ự ọ ớ ọ ả i pháp d y h c giúp h c sinh làm quen v i T quy trình áp d ng các gi ự ọ ờ ữ h c cho HS thông ch ng trình hóa h u c đ ng th i rèn luy n các kĩ năng t ọ ậ ụ ể ệ qua vi c tham gia các ho t đ ng h c t p c th , tôi đã ti n hành th c nghi m và ị ki m ch ng k t qu th c nghi m. V i m c tiêu c a th c nghi m là kh ng đ nh ệ ả ủ ề tính kh thi, hi u qu c a đ tài nói riêng giúp h c sinh kh i b ng trong vi c ể ơ ữ ọ làm quen v i hóa h c h u c , thông qua đó giúp HS b i d ng và phát tri n năng l c t ớ h c.
ậ
ế ừ ệ ữ ả ả ự ừ ấ ằ ủ ể ụ ể
ệ ọ
ự ố ự ư ự h c, năng l c giao ti p, năng l c gi
ế ể ề ạ
ụ ệ Thông qua k t qu th c nghi m chúng tôi nh n th y r ng vi c áp d ng ầ ấ ớ ừ ả i pháp vào t ng bài t ng ng c nh t ng ch th c th góp ph n r t l n các gi ể vào rèn luy n các kĩ năng cho h c sinh, thông qua đó hình thành và phát tri n ả ự ự ọ ượ i đ c các năng l c c t lõi nh : năng l c t ự ư ế ấ quy t v n đ và sáng t o, … cũng nh hình thành và phát tri n các năng l c chuyên bi tệ
ỉ ệ ọ
ự ể ả
ượ ự ắ ế Ngoài ra không ch giúp rèn luy n các kĩ năng cho h c sinh mà còn là y u ở ộ thúc đ y s hình thành, phát tri n các năng l c cho HS là r t kh quan b i n i ộ c đ ng
45
ấ i h c, phát huy đ ọ ậ ễ ế ấ ễ ạ ề ự ự ẩ ự ố t ườ ọ ứ ề dung g n li n th c ti n, d t o h ng thú cho ng ạ ả ự l c tìm tòi gi l c sáng t o trong h c t p. i quy t v n đ và tính t
Ầ Ế Ế Ị Ậ PH N IV. K T LU N VÀ KI N NGH
ậ ế 4.1. K t lu n
ệ ụ ủ ề ụ ặ ế ệ ớ ố Th c hi n m c tiêu c a đ tài, đ i chi u v i các nhi m v đ t ra,
tôi đã thu đ
ượ ữ ả ự ế c nh ng k t qu sau:
ề ầ Thông qua đ tài đã góp ph n vào:
ệ ả ả ệ ơ C i thi n kh năng t ự ọ ự h c, t ế tin h n trong giao ti p, làm vi c nhóm.
ế ượ ứ ệ ấ ọ ọ ơ ả K t qu thu đ c cho th y h c sinh có h ng thú h n trong vi c h c hóa
ữ ơ h u c .
ệ ọ ọ ở
Áp d ng công ngh thông tin vào trong hóa h c giúp các bài h c tr nên ộ ị ơ ụ sinh đ ng, thú v h n.
ị ế 4.2. Ki n ngh
ẫ i pháp vào th c t
ặ ạ ề
ệ ạ ự ầ
ỗ ọ ể ị ng ki n th c ph
ố ắ ướ ạ ượ ế ứ ể ọ ằ ứ c m c năng l c t
ầ ạ ể ầ ự ầ ừ ể
ế ấ
ự ấ ượ ụ
ọ ể ự ễ ạ ướ ươ ư ụ ặ ề ự ế ả ả ụ gi ng d y v n còn g p khá nhi u Khi áp d ng các gi ế ậ ứ ư ẫ ọ khó khăn, do h c sinh v n ch a có ý th c và năng l c còn nhi u h n ch . v y ấ ạ ể ạ ỗ ả đ đ t hi u qu cao nh t m i giáo viên chúng ta c n c g ng tìm tòi sáng t o ự ủ ươ ơ ng h n, c n hi u rõ năng l c c a m i h c sinh đ đ nh h ự ố ả ả pháp d y h c nh m đ m b o giúp cho h c sinh đ t đ i ế ọ ấ t. T đó các thi u c n có nh t đ giúp h c sinh phát tri n các năng l c c n thi ộ ề ể ậ ụ i quy t các v n đ trong cu c em có th v n d ng các năng l c vào th c ti n gi ủ ầ ố s ng và góp ph n nâng cao ch t l ng theo đúng m c tiêu c a ch ả ọ ướ ng d y h c h ệ ự c th c hi n nh sau: ng trình giáo d c 2018 đ t ra. Các b
ọ ậ ướ ụ ộ ị ơ B c 1: Hình thành đ ng c , xác đ nh m c tiêu h c t p.
ướ ế ạ ự ọ ự B c 2: Xây d ng k ho ch t h c.
ướ ự ế ệ ạ ự ọ ở ớ B c 3: Th c hi n k ho ch t h c ( nhà và trên l p).
ướ ề ả ỉ B c 4: Đánh giá và đi u ch nh b n thân.
ệ ộ ố Tuy nhiên trong đ tài còn m t s nhi m v ch a th c hi n đ
ệ ượ ậ ế ụ ữ ể ề
46
ụ ư ệ ạ ọ ứ ớ ụ ấ ượ ề c v y nên ọ ẽ ế ụ ố ắ ả b n thân tôi s ti p t c c g ng đ đ tài hoàn thi n h n n a, ti p t c h c ỏ h i, nghiên c u v i m c tiêu nâng cao ch t l ự ơ ng d y h c.
47
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
ỉ ự ệ ọ , Th c nghi m hóa h c hũu c ơ, 1
ấ ả ệ Thái Doãn T nh Vũ Qu c Trung (2012) Nhà xu t b n Giáo d c ố ụ Vi t Nam .
ễ ỉ ữ ọ ơ Hóa h c h u c , 2
ữ ấ ả ụ ủ Nguy n H u Đ nh (Ch biên), Đõ Đình Ráng (2016), ệ Nhà xu t b n giáo d c Vi t Nam.
ầ ầ ơ ợ ị ử Danh pháp h p ch t h u c ấ ữ ơ, 3
ố ấ ả ủ Tr n Qu c S n (Ch biên), Tr n Th T u, ụ Nhà xu t b n Giáo d c.
ễ ủ ạ ọ 4
ộ ố ươ ạ ọ ỗ ươ ậ ng Pháp Và Kĩ Thu t D y H c D y Và H c Tích ư ạ ọ , NXB Đ i H c S
Nguy n Lăng Bình (ch biên) Đ H ng Trà(2019), ự C c M t S Ph Ph mạ
ọ ạ , Sách giáo khoa hóa h c 11c b n, ơ ả NXB giáo 5
ệ ộ B Giáo d c và Đào t o ụ d c Vi ụ t Nam
ươ ụ ạ ổ Ch ụ ng trình giáo d c ph thông 6
ổ ộ B Giáo d c và Đào t o (2018), ộ ươ Ch ng trình t ng th ể, website B GD&ĐT
ủ ị 7
ướ ự ể ọ D y h c theo ổ ườ ọ ở ườ ng ph ạ tr
ấ ả ộ ộ Lê Đình Trung (Ch biên), Phan Th Thanh H i (2018), ị ng hình thành và phát tri n năng l c ng đ nh h i h c ạ ọ ư ạ thông, Nhà xu t b n Đ i h c S ph m, Hà N i.
Ứ ự ệ ạ ọ ng d ng công ngh thông tin trong d y h c và 8
ố ồ P.GS.TS Cao C Giác, ọ h c hóa h c ụ ọ , NXB ĐHSP Thành Ph H Chí Minh.
Các trang web: https://www.youtube.com/, http://www.hoahoc.org, http://violet.vn/, http://www.hoahocngaynay.com/,...
48
9
Ụ Ụ PH L C 1
Ề
ế ố : PHI U ĐI U TRA Ế Phi u s 1
ả ờ
ố
ỏ
ằ
Em hãy tr l
i các câu h i sau b ng cách tích vào ô tr ng
ữ ơ
ầ
ọ
ơ
ơ
Trong môn hóa h c ph n hóa vô c hay h u c khó h n?
1.
ữ ơ
ơ
Vô c H u c
ữ ơ
ấ
ả
ầ
ầ
ấ
ọ
Trong ph n hóa h u c ph n nào em c m th y khó h c nh t?
2.
ế
Vi
t CTCT
ế
ươ
Vi
t ph
ng trình
ả
ị
ượ
Gi
ậ i các bài t p đ nh l
ng
ọ
G i tên
ươ
ữ ơ
ọ ở ớ
ủ
ấ
ầ
ươ
ng c a ph n hóa h u c đã h c
l p 11. Em th y ch
ng nào khó
Trong các ch ấ
ể
3. hi u nh t?
ạ ươ
ọ ữ ơ
ề
Đ i c
ng v hóa h c h u c
Hidrocacbon no
Hidrocacbon không no
Hidrocacbon th mơ
Ancol – phenol
Andehit – Axit cacboxylic
ấ ữ ơ
4.
Theo em ch t h u c là gì?
ơ ể ố
ấ ạ
Là ch t t o nên c th s ng
ừ ộ ố ợ
ấ ủ
ư
ấ
ợ
ố
3
Là h p ch t c a cacbon (tr m t s h p ch t nh CO, CO
2, mu i cacbonat (CO
2),
xianua , cacbua,…)
ọ
ớ
H và tên:………………………………………… L p………………………….
ườ
Tr
ng: …………………………………………………………………………..
ơ
Xin chân thành cám n em !
49
Ụ Ụ PH L C 2.
ị ượ ể Các bài ki m tra đ nh l ng
ố ể Bài ki m tra s 1.
ấ ữ ơ ề ợ ệ Câu 1: Nêu khái ni m v h p ch t h u c ?
ể ấ ượ ế ạ t, hay n u các giai đo n trong quy trình n u r u Câu 2: D a vào hi u bi
ươ ư ế ng pháp lên men? ạ g o theo ph
ế ạ ạ ọ ổ Trong các giai đo n đó thì giai đo n nào có quá trình bi n đ i hóa h c?
ả Gi i thích?
4H8 hãy vi
ừ ứ ử ế ứ ấ ạ sau C t các công th c c u t o có Câu 3: T công th c phân t
th có?ể
ướ ể ề ẫ ấ H ng d n ch m và bi u đi m
ộ N i dung đáp án
Câu h iỏ Bi uể đi mể
2, mu i ố
ấ ủ ừ ợ ợ Câu 1: H p ch t h u c là h p ch t c a C (tr CO, CO
ấ ữ ơ cacbonat, xianua,cacbua,..) 2,0
ạ Câu 2: Các giai đo n n u r ấ ượ ạ u g o
0,3 B
ả B
B
ư B
uượ . B
cướ 1: N uấ nguyên li u.ệ cướ 2: R i men. cướ 3: Lên mên ấ cướ 4: Ch ng c t. cướ 5: Ủ r ể ướ ể ẫ ố (Có th không nêu b c 5 v n có đi m t i đa)
ế ổ ạ
ọ ạ các giai đo n đó thì giai đo n có quá trình bi n đ i hóa h c là gđ 3.
50
ườ ng => ấ ể ườ ộ ượ ạ Vì Gđ3. Chuy n tinh b t trong g o thành đ ự ế ổ u( có s bi n đ i ch t) Chuy n đ ể ng thành r 0,2
4H8
ủ ế 1,0 Câu 3: Các CTCT có th có c a C
1,0 CH3CH2CH2CH3
1,0
ố ể ạ ậ Bài ki m tra s 2: (Theo d ng bài t p Pisa)
ạ ế i (WHO), ch m t đ ng tác r a tay s ch đã làm
ẩ ỉ ộ ộ ướ ổ ứ Theo T ch c Y t ả ớ
ớ ế ớ Th gi ề ườ cũng khuy n cáo th
ệ ồ
i 35% kh năng lây truy n vi khu n. Tr ử ị ạ ệ ị
ử c s ch ho c dung d ch r a tay có c n là bi n pháp ệ ế ứ ể ự ả ơ ư ế ả c r a tay khô đ n gi n theo công th c
ứ ẩ
ướ ử ồ ị ế
ẩ ạ ạ
ằ ẩ ị ả ệ ộ ượ c khuy n ngh đ m b o tiêu di ộ ị ế ế ướ ử ỷ ệ ể ề l
ồ ả ồ đ đi u ch n ầ ộ ạ ẩ ể ồ ử ả ạ ị gi m t c tình hình đ i d ch COVID ế ộ ế 19, B Y t ng xuyên r a tay v i xà phòng/xà bông/dung ướ ạ ử ị ặ d ch r a tay nhanh và n ả ả ừ ơ phòng ng a đ n gi n nh ng hi u qu giúp h n ch kh năng lây lan d ch b nh. ướ ử Ta cũng có th t pha ch cho mình n sau: Công Th c Làm N c R a Tay Khô Sát Khu n B ng C n Chu n WHO ạ t các lo i Theo WHO, dung d ch c n 80 đ đ ặ ồ virus, vi khu n gây h i. Tuy nhiên, n u b n có dung d ch c n 90 đ ho c c n ể 100 đ , b n cũng có th pha loãng chúng theo t c r a tay ướ ử đúng chu n. Đ pha n ằ c r a tay khô b ng c n, ta c n:
ị
Chu n bẩ ồ ể ồ ị
ộ ầ Đ pha ra n ng đ dung d ch là c n 80%, glycerol 1.45%, hydrogen peroxide (H2O2) 0.125%. C n có:
(cid:0) ị ứ Bình đ nh m c: 1000 ml
(cid:0) ồ C n 96: 833,3
(cid:0) Oxy già: 41,7 ml
(cid:0) Glyxerin: 14,5 ml
(cid:0) ể ạ ị ượ ể ứ ử Bình x t: B n có th dung bình/ chai x t đã đ c kh trùng đ ch a dung
ị ầ ị d ch dùng d n.
(cid:0) ướ ấ ặ ướ ể ộ N c c t ho c n c đung sôi đ ngu i: 1000 ml
(cid:0) Ố ể ể ộ ị ng xilanh đ đo chính xác th tích các dung d ch trong khi pha tr n.
ế ị ử ỉ ệ ượ ta thu đ
ệ ầ ử ể ẩ ị
Sau khi pha ch đúng quy trình và t l c dung d ch r a tay khô. Câu h i 1:ỏ Nguyên li u c n đ pha ch dung d ch r a tay khô chu n WHO là ế gì?
ế ướ ử ể ể ổ ệ các nguyên li u đ pha ch n c r a tay khô? Có th thay đ i
51
Câu h i 2:ỏ T l ỉ ệ ượ t l đ ỉ ệ c không?
ầ ệ ở ọ các dòng s n
ẩ ưỡ ấ ợ ấ ng xu t hi n i ích cho quá trình d
ả ng da. Khi ố ứ ầ
ị
glyxerin =92 mol/g
C, H, O có ph n trăm theo kh i t là: 39,13%; 8,70% và 52,17% . Hãy xác đ nh CTĐGN và CTPT ế Câu h i 3:ỏ Glyxerin là thành ph n hóa h c th ườ ề ợ ph m chăm sóc da. Đây là h p ch t có nhi u l ố ấ phân tích glyxerin th y có ch a các nguyên t ầ ượ ượ ng l n l l ủ c a glixerin. Bi t M
ướ ể ề ẫ ấ H ng d n ch m và bi u đi m
ộ N i dung đáp án
0
Câu h iỏ Bi uể đi mể
ồ C n 96 Câu 1:
Oxy già 2,0
Glyxerin
ướ ấ N c c t
0 : Oxy già : Glyxerin : N c c t =
ồ ướ ấ 1,0 Câu 2: C n 96
833,3:41,7:14,5:110,5 2,0
ể ỷ ệ ổ ượ có th thay đ i đ
ộ ồ ư ạ ố ớ ả c nh ng ph i đ m b o sao cho 0 m i có tác ả ả ể i thi u 60
ế T l ế ồ sau khi pha ch n ng đ c n đ t t ẩ ụ d ng di t khu n.
xHyOz (x, y, z là
ủ
ươ ọ Câu 3: Theo bài ra ta g i CTĐGN c a glyxerin là C ng) ố s nguyên d 1,0
ứ ụ ể Áp d ng bi u th c tính ta có:
1,0
= 1:2,67:1= 3:8:3 1,0
CTĐGN là C3H8O3
CTPT = (CTĐGN)n 1,0
(12.3+8+16.3)n = 92 1,0
n = 1
52
CTPT là C3H8O3
ắ ế ệ ể ự ậ lu n) t (Tr c nghi m – t ố 1 ti
Tr c nghi m
ợ
ế ặ ế ng có H, hay g p O, N sau đó đ n hal, S, P...
ồ ặ ầ ấ ữ ơ
ọ ọ ả ử ợ ủ h p ch t h u c là? ố ủ ế ch y u là C và H. ố ư khác nh Cl, N, P, O. ủ ế ủ ế
ễ ả ứ
ọ ấ ạ
.
ử .
ế ữ
ử ử trong phân t ử trong phân t ử . trong phân t
ượ ể ứ ơ ả . ấ ủ c dùng đ đ nh nghĩa công th c đ n gi n nh t c a
ị ố ứ ể ả ấ ử ủ ỗ c a m i nguyên
trong phân t
ứ ể ả ị ả ỉ ệ ố t ề ố i gi n v s nguyên t ử
ử trong phân t .
ỉ ệ ứ ể ả ị ầ ố ủ ph n trăm s mol c a
ỗ
trong phân t ả ỉ ệ ố ứ ể ị ử s nguyên t C và H có
2H2) và benzen (C6H6), hãy ch n nh n xét đúng trong
ọ ậ
ậ
ử ứ ề ố ứ ơ ề và khác nhau v công th c đ n
ấ ả
ử ứ ề ố ứ ơ ề và gi ng nhau v công th c đ n
ấ ả
ử ứ ề ứ ơ ề và khác nhau v công th c đ n
ấ ả
ử ứ ơ ấ ả và cùng công th c đ n gi n nh t.
53
ủ ể Bài ki m tra s 3: ắ ệ I. ầ ấ ữ ơ ố trong h p ch t h u c ? Câu 1: Thành ph n các nguyên t ườ ả ấ A. Nh t thi t ph i có cacbon, th ố ồ B. G m có C, H và các nguyên t khác. ố ấ ả t c các nguyên t C. Bao g m t trong b ng tu n hoàn. ể Câu 2: Đ c đi m chung c a các phân t ầ 1. Thành ph n nguyên t ể ứ 2. Có th ch a nguyên t ị ế ộ ế 3. Liên k t hóa h c ch y u là liên k t c ng hoá tr . ế ế 4. Liên k t hoá h c ch y u là liên k t ion. ơ 5. D bay h i, khó cháy. ọ ả 6. Ph n ng hoá h c x y ra nhanh. Nhóm các ý đúng là: A. 4, 5, 6. B. 1, 2, 3 C. 1, 3, 5. D. 2, 4, 6. Câu 3: C u t o hoá h c là? ữ ố ượ ế ng liên k t gi a các nguyên t A. S l ử ữ ạ ế B. Các lo i liên k t gi a các nguyên t ử ứ ự trong phân t liên k t gi a các nguyên t C. Th t ử ữ ế ấ ả D. B n ch t liên k t gi a các nguyên t ể ị Câu 4: Phát bi u nào sau đ ấ ữ ơ ợ h p ch t h u c ? ứ ơ A. Công th c đ n gi n nh t là công th c bi u th s nguyên t ử ố t . ấ ứ ơ B. Công th c đ n gi n nh t là công th c bi u th t l ố ủ c a các nguyên t ấ ơ ứ C. Công th c đ n gi n nh t là công th c bi u th t l ố ử m i nguyên t . ứ ơ ấ D. Công th c đ n gi n nh t là công th c bi u th t l .ử trong phân t ấ Câu 5: Cho ch t axetilen (C các nh n xét sau: ấ A. Hai ch t đó gi ng nhau v công th c phân t gi n nh t. ấ B. Hai ch t đó khác nhau v công th c phân t gi n nh t. ấ C. Hai ch t đó khác nhau v công th c phân t gi n nh t. ấ ứ D. Hai ch t đó có cùng công th c phân t ặ Câu 6: Đ c đi m chung c a các cacbocation và cacbanion là?
ấ ả ề ả ứ
ả ứ
ợ ượ ả ứ ả ỏ ỗ c ra kh i h n h p ph n ng.
ặ ể ọ ủ ấ ữ ơ
ẩ ấ ộ ả
ậ
ậ ư ấ ấ ườ ườ ườ ườ ộ ướ ộ ướ ấ ị ng nh t đ nh. ấ ị ng nh t đ nh. ị ng xác đ nh.
ủ ế ấ ữ ơ
ự ầ ế ấ ử
ư ủ ng t ồ ế ộ ề nhau nh ng v thành ph n phân t ẳ 2 là đ ng đ ng c a nhau.
ấ ủ ử ng phân t
là đ ng phân c a nhau. π và m t liên k t ế ộ σ.
ế ế ậ
ơ ế ớ ấ ữ h p ch t h u c liên k t v i nhau không theo trong phân t
ộ
2, do
ầ ề h n kém nhau m t hay nhi u nhóm CH
ộ ẳ
ấ ồ ư ấ ấ ấ ử ứ ấ ạ ề nh ng khác nhau v công th c c u t o
ấ ồ ủ
c g i là các ch t đ ng đ ng c a nhau. ứ ấ ọ ử ượ đ ấ ồ c g i là các ch t đ ng
ệ ượ ấ
ọ ươ ượ ấ ạ ề ấ ộ ỉ ơ ự nhau, ng t ệ ọ c g i là hi n ng các ch t có c u t o và tính ch t hoá h c t 2) đ
ng? ồ ồ ồ ị
ồ ạ ợ ứ ấ ợ ộ ộ
ạ ặ
ư ợ
ấ ữ ơ ấ ủ ợ ẫ
ấ ủ ẫ
ấ ả ề
ấ ạ ử ọ và c u t o hóa h c
ử ồ
ủ ứ ử
54
σ π ồ ủ ụ ạ ự ủ ự ế ế A. Kém b n và có kh năng ph n ng r t kém. ề ấ ề ữ B. Chúng đ u r t b n v ng và có kh năng ph n ng cao. ể ễ C. Có th d dàng tách đ ề ả ứ ả D. Kém b n và có kh năng ph n ng cao. ả ứ ợ Câu 7: Ph n ng hóa h c c a các h p ch t h u c có đ c đi m là? ấ ả ng x y ra r t nhanh và cho m t s n ph m duy nh t. A. Th ộ ướ ả ng x y ra ch m, không hoàn toàn, không theo m t h B. Th ả ng x y ra r t nhanh, không hoàn toàn, không theo m t h C. Th ả D. Th ng x y ra r t ch m, nh ng hoàn toàn, không theo m t h ể Câu 8: Phát bi u nào sau đây là sai? ọ ị ợ A. Liên k t hóa h c ch y u trong h p ch t h u c là liên k t c ng hóa tr . ấ ươ ấ ạ B. Các ch t có c u t o và tính ch t t ề ộ khác nhau m t hay nhi u nhóm CH ồ ố ượ C. Các ch t có cùng kh i l ế ồ D. Liên k t ba g m hai liên k t Câu 9: K t lu n nào sau đây là đúng? ử ử ợ A. Các nguyên t ứ ự ấ ị nh t đ nh. m t th t ử ơ B. Các ch t có thành ph n phân t ữ ọ đó tính ch t hóa h c khác nhau là nh ng ch t đ ng đ ng. ứ C. Các ch t có cùng công th c phân t ẳ ượ ọ đ D. Các ch t khác nhau có cùng công th c phân t ủ phân c a nhau. Câu 10: Hi n t chúng ch h n kém nhau m t hay nhi u nhóm metylen (CH ượ t ẳ ố A. Đ ng phân. B. Đ ng v . C. Đ ng đ ng. D. Đ ng kh i. ế π trong phân t ử ấ thu c lo i h p ch t Câu 11: H p ch t ch a m t liên k t ở ơ A. không no. B. m ch h . C. th m. D. no ho c không no. ạ ấ ữ ơ ượ c phân lo i nh sau: Câu 12: H p ch t h u c đ ứ A. Hiđrocacbon và h p ch t h u c có nhóm ch c. B. Hiđrocacbon và d n xu t c a hiđrocacbon. ơ C. Hiđrocacbon no, không no, th m và d n xu t c a hiđrocacbon. D. T t c đ u đúng. ể Câu 13: Phát bi u không chính xác là ầ ộ ụ ấ ủ ấ A. Tính ch t c a các ch t ph thu c vào thành ph n phân t ố ượ ấ B. Các ch t có cùng kh i l là đ ng phân c a nhau ng phân t ủ ấ C. Các ch t là đ ng phân c a nhau thì có cùng công th c phân t D. S xen ph tr c t o thành liên k t ạ , s xen ph bên t o thành liên k t .
ườ ớ ượ ng ch t d oxi hóa CuO ng
2, h i n
ậ ấ ơ ướ ấ ữ ơ c H ấ ư i ta ấ ế ọ 2O và khí N2. Ch n k t lu n chính xác nh t
ậ
ặ ắ
ố ắ ợ
ấ ắ ứ ể C, H, N. ể
ố ợ C, H, N, O.
ở 36
oC), heptan (sôi 98ở ằ
oC), oC). Có th tách riêng các ch t đó b ng cách
ể ấ 151ở
ư ấ tế
6H5OH (X); HOC6H4OH (Y); C6H5CH2CH2OH (Z).Các
D. Chi ề ướ ấ ấ ẫ ấ ủ i đây đ u là d n xu t c a
ấ ồ ủ
ộ ợ Câu 14: Nung m t h p ch t h u c X v i l th y thoát ra khí CO ế trong các k t lu n sau: ứ A. X ch c ch n ch a C, H, N và có th có ho c không oxi ấ ủ B. X là h p ch t c a 3 nguyên t ắ C. Ch t X ch c ch n có ch a C, H, có th có N. ấ ủ D. X là h p ch t c a 4 nguyên t ỗ ợ Câu 15: Cho h n h p các ankan sau: pentan (sôi oC), nonan (sôi ở octan (sôi 126 nào sau đây? ế A. K t tinh. B. Ch ng c t C. Thăng hoa Câu 16: Các ch t trong nhóm ch t nào d hidrocacbon? A. CH2Cl2, CH2BrCH2Br, NaCl, CH3Br, CH3CH2Br B. CH2Cl2, CH2BrCH2Br, CH3Br, CH2=CHCOOH, CH3CH2OH. C. CH2BrCH2Br, CH2=CHBr, CH3Br, CH3CH3 D. HgCl2, CH2BrCH2Br, CH2=CHBr, CH3CH2Br Câu 17: Cho các ch t: Cấ ẳ ch t đ ng đ ng c a nhau là A. Y, Z. B. X, Z, C. X, Y. D. X, Y, Z.
ơ phân t .ử CTĐGN c a ủ
ấ ữ ơ ặ ấ ợ
ấ ữ ơ ấ ợ
Câu 18.. Licopen, công th cứ phân tử C40H56 là ch tấ màu đỏ trong quả cà chua, chỉ ch aứ liên k tế đôi và liên k tế đ n trong Licopen là: C40H56 B. C20H28 C. C10H14 D. C5H7 ợ Câu 19: C p h p ch t nào sau đây là h p ch t h u c ? A. CO2, CaCO3. B. CH3Cl, C6H5Br. C. NaHCO3, NaCN. D. CO, CaC2. Câu 20: Dãy ch t nào sau đây là h p ch t h u c ? A. (NH4)2CO3, CO2, CH4, C2H6. B. C2H4, CH4, C2H6O, C3H9N. C. CO2, K2CO3, NaHCO3, C2H5Cl. D. NH4HCO3, CH3OH, CH4, CCl4.
ế ủ ồ ồ đ t xu t t
ọ ắ ề ấ ừ ổ ồ
ạ ị ặ ầ
ư ế ợ ạ ấ ơ
ồ ừ ư ư ộ ố
ế ế ượ ị ượ ử ụ ả ạ t đ n nh m t lo i th o d
ấ ạ ượ ệ
ự ố ớ ứ ụ ỏ
55
ứ ư ạ ộ ơ ơ ồ ộ ắ ở ạ ự ậ II. T lu n: ư ả ạ ượ ầ qu có hình d ng nh hoa c a cây h i, loài c chi Tinh d u h i ủ ế ở ề ầ ướ c ta. Tinh d u h i có mi n B c n cây này m c nhi u và phân b ch y u ủ ế ấ ớ ấ ồ ươ ng v đ c tr ng n ng m v i thành ph n ch y u là ch t màu vàng nh t, h ề ạ ơ ế transanethol chi m h n 80% k t h p cùng h n 20 ho t ch t khác t o nên nhi u ỏ ố ớ ứ ợ l i ích đ i v i s c kh e. ị ệ ầ c s d ng nh m t bài thu c đông y tr b nh và x a đã đ Tinh d u h i t ị ả ư ộ ượ c có tính m, v cay mang kh năng tr c bi đ ọ ự ệ c tinh hàn, ki n tì và tiêu th c… Ngày nay y h c hi n đ i cũng ch ng minh đ ộ ầ d u hoa h i có nhi u tác d ng tích c c đ i v i s c kh e nh làm tăng nhu đ ng ủ ệ ầ ườ các c tr n, kích thích ho t đ ng c a h th n đ ề ế ự ng ru t, h n ch s co th t
ề ạ ầ ấ ồ ả
ẩ ả ố kinh. Bên c nh đó trong tinh d u hoa h i cũng có nhi u ho t ch t mang kh năng kháng khu n, kháng virus, ch ng viêm và gi m đau r t t ạ ấ ố t.
ồ ầ ượ ườ ấ ộ i ta tách đ
ố ừ ớ ố
ơ ả ứ ị ự ự ị
ẩ ấ ặ ệ ủ ấ Câu h i :ỏ T tinh d u h i, ng c anetolm t ch t th m. Anetol có ả ỉ t kh i so v i hidro là 74. Đ t cháy hoàn toàn 22,2 g anetol sau ph n ng cho s n 2SO4 đ c, bình 2 đ ng dung d ch Ca(OH) ph m đi qua bình 1 đ ng dung d ch H 2. ế ủ CTPT c a enatol. Th y bình 1 tăng 16,2 g và bình 2 có xu t hi n 150g k t t a.
ướ ấ ẫ H ng d n ch m:
ệ ắ Đáp án tr c nghi m
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A B A B B D B C D C A D B A B B B D B B
ự ậ T lu n:
ộ N i dung đáp án
Câu h iỏ Bi uể đi mể
Theo bài ra ta có: Manetol = 74x2 =148mol/g
1,0 nanetol= 22,2/148 = 0,15 mol
mb1 tăng = mH2O = 16,2 g => nH2O =16,2/18=0,9mol
ế ủ =mCaCO3 = 150g => nCO2 = nCaCO3 = 150/100 = 1,5 mol
1,0 mk t t a
Ta có ptpu sau:
CxHyOz + (x+) O2 xCO2 + y/2 H2O
ể ế ặ ơ ồ Ho c ta có th vi t theo s đ sau:
CxHyOz xCO2 + y/2H2O
1mol x mol y/2 mol
0,15 mol 1,5 mol 0,9mol
Ta có: x = 10, y = 12 1,0
1,0
z = => CTPT là C10H12O
56