1
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................. 1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................... 1
II. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ........................................................................ 2
IV. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................. 2
V. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2
VI. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC ........................................................................ 3
VII. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ....................................................................... 3
VIII. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 3
B. NỘI DUNG .......................................................................................... 4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN ............................................................................................. 4
1. Sách là gì? ...................................................................................................... 4
2. Tầm quan trọng của sách: ............................................................................... 4
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ ............................................................................... 5
1. Tầm quan trọng của sách: ............................................................................... 8
2. Bạn có thích đọc sách không: ......................................................................... 9
3. Mức độ thường xuyên đọc sách: .................................................................... 9
4. Thời gian dành cho việc đọc sách: ............................................................... 10
5. Thể loại sách mà các em thường đọc: .......................................................... 10
6. Nguồn tìm kiếm thông tin chủ yếu của các em học sinh: ............................ 11
7. Lý do các em không thích đọc sách: ............................................................ 12
8. Mức độ thường xuyên tới thư viện: ............................................................. 12
9. Lợi ích của việc đọc sách: ............................................................................ 13
III. NGUYÊN NHÂN ......................................................................................... 14
IV. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN .......................................................................... 14
1. Đối với Ban giám hiệu nhà trường: .............................................................. 14
2. Đối với giáo viên: ......................................................................................... 15
3. Đối với phụ huynh: ....................................................................................... 16
4. Đối với Đoàn trường: ................................................................................... 17
5. Đối với học sinh: .......................................................................................... 18
2
5.1. Tuyển thành viên câu lạc bộ:..................................................................... 18
5.2. Lập trang facebook của câu lạc bộ: ........................................................... 19
5.3. Xây dựng tủ sách tri thức: ......................................................................... 20
a. Tạo nguồn sách: ............................................................................................ 20
b. Quản lý tủ sách: ............................................................................................ 22
5.4. Hoạt động của câu lạc bộ: ......................................................................... 23
a. Tổ chức giới thiệu sách: ............................................................................... 23
b. Câu lạc bộ tổ chức ngày hạnh phúc: ............................................................ 24
c. Tổ chức chương trình giáo dục ngoài giờ lên lớp: “Sách – đường đến tương
lai” ................................................................................................................... 26
d. Thực hiện chương trình mượn sách bằng vỏ hộp sữa……………………..30
e. Thực hiện tuyên truyền bằng mạng xã hội: .................................................. 30
V. KHẢO NGHIỆM MỨC ĐỘ HIỆU QUẢ CỦA CÁC GIẢI PHÁP.......... 31
1. Mục đích khảo nghiệm: ................................................................................ 32
2. Đối tượng khảo nghiệm: ............................................................................... 32
3. Thời gian khảo nghiệm: ............................................................................... 32
4. Nội dung khảo nghiệm: ................................................................................ 32
a. Khảo nghiệm các em học sinh trường THPT Nguyễn Đức Mậu về tình hình
mượn sách nhiều hay ít: ................................................................................... 32
b. Kết quả khảo nghiệm về việc các em có thích xuống thư viện không: ....... 33
c. Kết quả khảo nghiệm về việc các em thường đọc sách khi nào: ................. 34
d. Đánh giá về kết quả khảo nghiệm: ............................................................... 35
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................... 37
1. Kết luận: ....................................................................................................... 37
2. Kiến nghị: ..................................................................................................... 37
D: TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 38
1
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Như chúng ta đã biết, sách có một vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh
thần xã hội. Sách chính là tinh hoa tri thức của nhân loại, là di huấn tinh thần của
thế hệ này dành cho thế hệ khác. Đọc sách giúp chúng ta tích lũy kiến thức để học
tập, nghiên cứu khoa học và có những trải nghiệm quý báu. Henry David đã từng
nói: “Sách là nguồn của cải quý báu của thế giới và là di sản xứng đáng của các thế
hệ và quốc gia”. Đại văn hào Mácxim Gorki cũng khẳng định: “Sách là kỳ công
phức tạp và vĩ đại nhất trong tất cả các kỳ công tuyệt diệu mà loài người sáng tạo
ra trên con đường tiến tới hạnh phúc và tương lai tươi sáng”. Có thể nói, mọi sự
thành công của con người đều nhờ sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kinh nghiệm của
bản thân với những tri thức lĩnh hội từ việc học trong cuộc sống, trong nhà trường
và trong sách vở, kho tàng tri thức của nhân loại.
Bên cạnh đó, sách còn có vai trò rất lớn đối với việc giáo dục nhân cách con
người. Mỗi cuốn sách đều thể hiện giá trị nhân văn cao cả. Bởi từ sách, các tác giả
đã gửi gắm tâm hồn, tâm tư, tình cảm, khát vọng,…trong cuộc sống và trong mọi
mối quan hệ xã hội, để từ đó giúp người đọc hiểu, cảm nhận và thay đổi chính
mình theo từng trang sách.
Ngày nay, xã hội ngày một phát triển, việc đọc sách đôi khi bị lãng quên bởi
con người có thể lướt web, google search là ra mọi thông tin mong muốn. Trước sự
phát triển như vũ bão của các phương tiện truyền thông đại chúng và các tiện ích
xã hội như báo điện tử, truyền hình, facebook, youtube…rất phổ biến và tiếp cận
sâu rộng đến giới trẻ. Sự tiện ích của chúng làm chúng ta dần quên mất sự tồn tại
của sách. Văn hóa đọc ở Việt Nam đang dần nhạt phai. Người đọc nhất là giới trẻ
có xu hướng lười đọc sách. Theo một khảo sát quốc tế năm 2019 của trung tâm
nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á, Việt Nam chúng ta chỉ có 30% số người
đọc sách thường xuyên, 26% không đọc sách và 44% thỉnh thoảng đọc sách. Đồng
thời, theo lượng sách xuất bản, mỗi người Việt Nam thụ hưởng 4,2 cuốn sách
mới/người/năm nhưng trong đó, có một nửa là sách giáo khoa. Thời gian dành cho
đọc sách hàng tuần, cao nhất là Ấn Độ 11 giờ, Trung Quốc 5 giờ, Nhật Bản 4 giờ,
Hàn Quốc 3 giờ, trong khi đó Việt Nam chỉ 1 giờ. Chúng tôi đã làm một cuộc khảo
sát với 200 em học sinh trường trung học phổ thông (THPT) Nguyễn Đức Mậu về
thói quen đọc sách, kết quả chỉ có 20,5% số bạn đọc sách thường xuyên, 2% không
đọc sách và 66,5% thỉnh thoảng đọc, 11% đọc khi cần tra cứu thông tin. Dựa vào
số liệu trên có thể thấy tỷ lệ học sinh đọc sách thường xuyên rất ít.
Trong tình hình dịch covid-19 rất phức tạp và diễn biến khó lường, nhiều địa
phương trên cả nước phải dạy và học trực tuyến. Trường THPT Nguyễn Đức Mậu
học trực tuyến thời gian đầu năm học và không chắc chắn được việc học trực tiếp
sẽ diễn ra liên tiếp đến hết năm học. Vì thế, hướng dẫn các em chủ động học tập và
2
phát triển văn hóa đọc trong nhà trường là việc làm cần thiết mang tính chất chủ
động, lâu dài. Đây là điều mà Bộ giáo dục và xã hội đang hướng tới
Trước thực trạng trên, chúng tôi đã trăn trở suy nghĩ và cũng chính điều đó đã
thôi thúc chúng tôi nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc
thông qua hoạt động Đoàn”. Đề tài chỉ ra thực trạng thói quen đọc sách của học
sinh hiện nay và đề xuất một số giải pháp để khuyến khích và phát triển văn hóa
đọc sách trong nhà trường phổ thông. Hy vọng, nghiên cứu này có thể giúp cho các
em học sinh hình thành được thói quen đọc sách cho bản thân. Bên cạnh đó, các
trường phổ thông cũng có thể đưa ra các giải pháp để áp dụng nhằm xây dựng văn
hóa đọc tại trường mình.
II. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
- Sách có tầm quan trọng như thế nào đối với học sinh?
- Tại sao học sinh ngày nay lại không có hứng thú đọc sách?
- Làm thế nào để tạo được thói quen đọc sách cho học sinh và phát triển văn
hóa đọc trong nhà trường ?
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đề tài nghiên cứu được xây dựng với mục đích đem lại cái nhìn bao quát, tổng
thể về thực trạng đọc sách của học sinh trường THPT hiện nay, trên cơ sở phân
tích, so sánh, đánh giá và thống kê các mặt như sở thích đọc sách, thói quen đọc
sách, quan điểm về việc đọc sách...của các em học sinh, từ đó chúng tôi đưa ra một
số giải pháp tích cực nhằm khơi dậy niềm đam mê đọc sách, giúp các em rèn luyện
được thói quen đọc sách, nâng cao hiệu quả đọc sách và vận dụng kiến thức đã đọc
được vào cuộc sống hàng ngày.
IV. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu: Thói quen đọc sách của học sinh THPT.
- Phạm vi nghiên cứu: 200 học sinh trường THPT Nguyễn Đức Mậu.
V. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
Mặc dù đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về thực trạng thói quen đọc sách
và các giải pháp. Tuy nhiên qua tìm hiểu, tôi thấy rằng chưa có đề tài nào đề cập
hay nghiên cứu về Văn hóa đọc sách của học sinh trung học phổ thông thông qua
hoạt động Đoàn mà chủ yếu các bài viết đều đề cập đến đối tượng sinh viên hay
học sinh tiểu học hay thông qua hoạt động thư viện.
Bài viết: “Giải pháp xây dựng thói quen đọc sách cho học sinh” của tác giả Bá
Hải – Báo giáo dục thời đại số ra ngày 14/01/2016, cũng đã nêu ra được thực trạng
đọc sách của học sinh hiện nay và cũng đã đưa ra được một số giải pháp. Tuy
nhiên, những giải pháp này còn chung chung, khó thực thi ở các trường THPT.
3
VI. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Nếu các giải pháp này được thực hiện, sẽ hình thành được văn hóa đọc sách cho
học sinh trường THPT góp phần nâng cao được kỹ năng tự học, tự nghiên cứu cho
học sinh, đồng thời Nhà trường, Đoàn trường và thư viện sẽ phát huy được hiệu
quả tổ chức và hoạt động của mình. Hơn nữa dịch bệnh covid-19 đang diễn ra hết
sức phức tạp, việc các em hình thành được thói quen đọc sách sẽ giúp các em chủ
động tìm tòi và lĩnh hội kiến thức trên cơ sở các định hướng của giáo viên.
VII. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về văn hóa đọc sách.
- Khảo sát thực trạng thói quen đọc sách của học sinh trường THPT Nguyễn
Đức Mậu.
- Đưa ra các giải pháp xây dựng văn hóa đọc sách cho học sinh thông qua hoạt
động Đoàn.
VIII. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn.
- Phương pháp thực nghiệm khoa học.
- Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm.