1
- 2021
S
S
G
GI
IÁ
ÁO
O
D
D
C
C
Đ
ĐÀ
ÀO
O
T
T
O
O
N
NG
GH
H
A
AN
N
T
TR
RƯ
Ư
N
NG
G
T
TH
HP
PT
T
C
CH
HU
UY
YÊ
ÊN
N
P
PH
HA
AN
N
B
B
I
I
C
CH
HÂ
ÂU
U
----------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
DẠY HỌC DỰ ÁN
HÌNH TƯỢNG NGƯỜI LÍNH TRONG VĂN HỌC
( QUA MỘT SỐ TÁC PHẨM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 12:
TÂY TIẾN - QUANG DŨNG; VIỆT BẮC-TỐ HỮU;
SỐ PHẬN CON NGƯỜI - SÔ LÔ KHỐP)
Bộ môn : Ngữ Văn
Người thực hiện : Hoàng Thị Hiền Lương
Năm thực hiện : 2020 2021
Số điện thoại : 0912742302
NGHÖ AN - 2021
2
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong thế kỉ XXI- thế kỉ của khoa học công nghệ. Sự
phát triển của khoa học thuật công nghệ tác động đến tất cả các lĩnh vực trong
I. PHẦN MỞ ĐẦU
2
1.1 .Lý do chọn đề tài
2
1.2. Mục đích nghiên cứu
3
1.3. Đối tượng nghiên cứu
4
1.4 . Phương pháp nghiên cứu
4
II. PHẦN NỘI DUNG
5
2.1 Cơ sở lí luận của SKKN
5
2.2 Cơ sở thực tiễn
7
2.3 Tổ chức dạy học theo dự án “Hình tượng người lính trong văn học”
7
2.3.1 Quy trình thiết kế dự án dạy học theo phương pháp DHDA
7
2.3.2 Quy trình tchức dạy học dự án “Hình tượng người lính trong văn
học”
8
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
20
3.1.Kết luận
20
3.2. Khả năng áp dụng
23
3.3. Đề xuất
23
IV. PHỤ LỤC: BẢN THUYẾT TRÌNH CỦA CÁC NHÓM, CHÚ
THÍCH, HÌNH ẢNH, VIDEO…
24-
45
MC LC
3
cuộc sống. đòi hỏi con người không chỉ là sự hiểu biết đơn thuần về kiến thức tự
nhiên hay xã hội mà còn là sự thành thạo của rất nhiều kĩ năng để có thể thích ứng với
cuộc sống. Viện A.A.Xmianốp (Liên cũ) đã viết: Sự tiến bộ diệu của khoa
học thuật, số liệu các tri thức cần lĩnh hội tăng lên một cách ghê gớm, đòi hỏi
chúng ta phải thay đổi căn bản cả nội dung giáo dưỡng lẫn phương pháp dạy học
(PPDH). PPDH phải nhằm phát triển tối đa sự suy nghĩ độc lập của HS, năng đạt
đến vận dụng tri thức”. Điều đó đặt ra bài toán thách thức cho quá trình giáo dục
đào tạo nguồn nhân lực cho tất cả các nước trên thế giới. Theo xu hướng này,
nước ta đổi mới PPDH nói chung và dạy học Ngữ văn nói riêng đã trở thành một yêu
cầu vừa hiển nhiên vừa bức thiết không chỉ với các Ban ngành quản lí giáo dục
còn riêng với từng cá nhân GV đang trực tiếp tham gia việc giảng dạy.
Thực tế cho thấy: luận về đổi mới phương pháp và các PPDH mới rất đa
dạng, khoa học, sát thực song khi áp dụng điều kiện khách quan lẫn chủ quan,
nhiều PPDH chưa áp dụng được hoặc áp dụng đạt hiệu quả không cao. Điều đó dẫn
đến bối cảnh chung của Việt Nam hiện nay rất nhiều GV còn lúng túng trong việc
xác định một PPDH Ngữ văn nhằm gây được nhiều hứng thú cho HS tích cực hóa
hoạt động học tập của HS. Thực trạng nhiều HS phổ thông hiện nay không thích học
Văn, chán học văn, sợ học Văn, xem nhẹ môn Văn vẫn còn là vấn đề khá phổ biến.
một trong những PPDH đã được nghiên cứu áp dụng thành công nhiều
nước trên thế giới (ví dụ như chương trình dạy học của Intel, phiên bản 10.4), trong
nhiều thập kỉ vừa qua, việc triển khai dự án trong thực tế đã chính thức trở thành một
chiến lược dạy học. DHDA đã chiếm được vị trí đáng nể trong lớp học sau khi các
nhà nghiên cứu hệ thống lại những điều GV đã biết từ lâu: HS sẽ hứng thú hơn với
việc học khi hội thâm nhập vào những vấn đề phức tạp, mang tính thách thức
cao đôi khi đầy rẫy những vấn đề nhƣng rất sát với thực tế đời sống. thế,
DHDA đã thể hiện được quan điểm nổi bật của mình trong việc hướng tới các mục
tiêu của giáo dục hiện đại UNESCO đề xướng: “Học để biết, học đlàm, học để
chung sống, học để tự khẳng định mình”. Với đặc điểm này, việc đưa DHDA vào tổ
chức dạy học nói chung dạy học Ngữ văn nói riêng sẽ là một trong những phương
hướng góp phần đào tạo con người toàn diện phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế
cũng như đáp ứng được đòi hỏi của xã hội tri thức.
Tìm hiểu các vấn đthuyết quy trình vận dụng DHDA, thể dễ dàng
nhận thấy hòan an khả năng vận dụng được DHDA vào thực tiễn dạy học môn
Ngữ văn ở trường THPT nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong học tập;
tạo được hứng thú cho HS và góp phần đa dạng hóa các PPDH. Với việc có thể tạo ra
những thay đổi tích cực trong cách dạy, cách học của GV và HS; đem lại cho giờ học
Ngữ văn một không khí học tập mới, DHDA đã trở thành một trong những PPDH
làm cho GV chỉ cần dạy ít HS học được nhiều làm cho nhà trường bớt sự
nhàm chán và bớt sự nhọc nhằn
4
Nước ta, tnăm 2003, phương pháp DHDA đã được Bộ Giáo dục & Đào
tạo kết hợp với tập đoàn Intel Việt Nam triển khai thí điểm tại 20 trường học -sinh
viên ở nhiều nước có nền giáo dục tiến tiến như: Mĩ, Anh, Pháp, Nhật…hào hứng đón
nhận áp dụng, DHDA ngày càng được phổ biến rộng rãi, được phát triển hoàn
thiện cho phù hợp với thực tiễn.
Từ những do trên, tôi muốn áp dụng phương pháp DHDA vào trong thực
tiễn môn Ngữ văn tại trường THPT tôi đang trực tiếp giảng dạy. Việc dạy học
theo hướng phát huy năng lực của học sinh như Chương trình GDPT tổng thể năm
2018, đã trở thành hội cũng một yêu cầu bức thiết để giáo viên thay đôit PP dạy
học của mình. Với DHDA, học sinh có thể chủ động trong quá trình tiếp cận, lĩnh hội
tri thức, từ đó phát huy các năng lực chung, năng lực đặc thù của mình, để vận dụng
các kiến thức đã học vào trong thực tế một cách hiệu quả. Ngữ văn là một học đòi hỏi
rất nhiều strải nghiệm trong cảm xúc và hành động của người học. Chính quá trình
thực hiện các dự án dạy học thể đem đến cho học sinh sự hứng thú với môn học,
có những nhận thức và trưởng thành trong nhận thức và thái độ, hành vi…
Trong một phạm vi bài viết nhỏ tôi không thể trình bày những dán thể
thực hiện trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn tại trường THPT; Bởi vậy, tôi sẽ cụ
thể hóa nội dung qua thực tiễn của dự án dạy học i đã triển khai trong năm học
vừa qua :”Dự án dạy học: Hình tượng người lính trong văn học - (Qua mt s tác
phẩm trong chương trình Ng văn 12: “Việt Bắc” - T Hữu, “Tây Tiến” - Quang
Dũng, “Số phận con người” - Solokhop)
1.2. Mục đích nghiên cứu:
DHDA góp phn gn thuyết vi thực hành, duy và hành động, nhà trường
hi, tham gia tích cc vào việc đào tạo năng lực làm vic t lực, năng lực sáng
tạo, năng lực gii quyết các vấn đề phc hp, tinh thn trách nhim kh năng cộng
tác làm vic ca người hc.
Trong bi cnh thời đi công ngh, tình hình thiên tai dch bệnh đang diễn
biến khó kim soát, vic giáo viên theo sát hoạt động ca hc sinh gần như gp nhiu
khó khăn hơn. Bi vy thun li ca dy hc d án hc sinh thi gian t làm vic,
t trao đổi vi nhau qua các kênh công ngh, nghin ngm hoàn thiện đề tài trong
mt thời gian tương đi dài. Cùng vi quá trình thc hin d án, hc sinh th t
chiếm lĩnh nhng tri thc bài hc mt cách ch động. Việc báo cáo đề tài nếu thun li
giáo viên có th tiến hành trc tiếp trên lp, hoc báo cáo online. Quan trng nht là vic
thc hin dy hc theo D án có th phát huy tối đa các ng lực chung và năng lực đặc
thù ca hc sinh mà không cn phi lên lớp thường xuyên, và giáo viên cũng có th đánh
giá được hc sinh mt cách toàn din, khách quan da vào quá trình thc hin và kết qu
d án.
1.3. Đối tượng nghiên cu:
5
Dy hc D án th dùng cho mt bài hc c th, hoc dùng cho một “chùm”
bài theo ch đề. Trong đ tài này, người viết mun s dụng DHDA để kết ni các tác
phm viết v đề tài người lính trong chương trình Ng văn 12, cụ th là qua 3 văn bản :
Vit Bc (T Hu), Tây Tiến (Quang Dũng), Số phận con người (Solokhop).
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Da tn lí thuyết v phương pháp DHTDA, tôi đã ng dng trong nhiu bài
dy. Vic vn dng phương pháp mi y đưc th hin bng nhng vic m c
th sau:
- Đề xuất được quy trình thiết kế d án dy hc cho vic dy hc b môn Ng
Văn.
- Thiết kế đưc mt s d án dy hc t các bài c th trong chương trình.
II. PHẦN NỘI DUNG.
2.1. Cơ sở lí luận của SKKN:
Dy hc theo d án (DHDA) là mt hình thc dy học, trong đó người hc thc
hin mt nhim v hc tp phc hp, s kết hp gia thuyết thc hành,
to ra các sn phm th gii thiu. Nhim v này được người hc thc hin vi
tính t lc cao trong toàn b quá trình hc tp, t vic c định mục đích, lập kế
hoạch, đến vic thc hin d án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình kết qu
thc hin. Làm vic nhóm là hình thức cơ bản ca DHDA