
1
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.
Lý do chọn đề tài
Khuyến học - khuyến tài là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Trên
tấm bia tiến sĩ đầu tiên dựng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám khắc ghi dòng chữ:
"Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng
thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn". Truyền thống hiếu học của
dân tộc qua hàng ngàn năm lịch sử đã kết tinh nên những giá trị tốt đẹp, hiếu học,
tôn sư trọng đạo, là nhân tố quan trọng kiến tạo nên trí tuệ, đạo đức, nền văn
hóa Việt Nam, góp phần quan trọng làm nên chiến công hiển hách, giữ gìn độc lập
và xây dựng phát triển đất nước.
Danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi đã nhắc chúng ta rằng: "Nên thợ nên thầy
nhờ có học, no ăn no mặc bởi hay làm". Nhà giáo Chu Văn An cũng đã từng
khuyến cáo: "Ta chưa thấy nước nào coi nhẹ sự học mà khá lên được". Chủ tịch
Hồ Chí Minh - Nhà giáo dục vĩ đại - Người khai sinh và đặt nền móng cho nền
giáo dục của đất nước Việt Nam thời đại mới đã dành sự quan tâm to lớn đến
công tác giáo dục, đến sự học của mỗi người dân cả nước. Lúc sinh thời, Chủ
tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến việc khuyến khích, động viên nhân dân học tập
để nâng cao nhận thức và phụng sự cho sự phát triển đất nước. Người đã khẳng
định: "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu". Bác mong muốn“đồng bào ai cũng
có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. Tư tưởng của Người đã được Đảng
ta kế thừa và phát triển khi đưa ra chủ trương khuyến học - khuyến tài và xây dựng
xã hội học tập để nâng cao dân trí, phát triển nhân lực ở Việt Nam hiện nay.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh rõ hơn mục
tiêu của "Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục" trong giai đoạn mới là "Tạo
đột phá trong đổi mới cản bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn
nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài". Chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 đề cập trực tiếp việc "Phát triển nguồn nhân
lực, giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhân lực chất lượng cao của cuộc cách
mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế".
Công tác khuyến học - khuyến tài bên cạnh việc chú trọng làm lan tỏa theo
chiều rộng, gắn với nâng cao chất lượng chiều sâu triển khai có hiệu quả hơn
nữa các phong trào xây dựng xã hội học tập, gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị
học tập. Mở rộng tăng cường số lượng thành viên tham gia để lan tỏa, truyền tải,
hình thành nhận thức đúng, cách hiểu đúng về việc học trong thời đại mới, học tập
suốt đời, học đi đôi với hành, học gắn với phát triển hoàn thiện năng lực nghề
nghiệp, phẩm chất của mỗi người, cá nhân, học đáp ứng những đòi hỏi của bối
cảnh, tình hình đổi mới xây dựng đất nước, đặc biệt là nhu cầu về nguồn nhân
lực cao đang đặt ra bức thiết gắn mới mục tiêu phát triển đất nước từ nay đến
những năm 2030 và 2045.