SKKN: M t s k inh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7 ế
PHÒNG GD & ĐT HUY N KRÔNG ANA
TR NG THCS BUÔN TR PƯỜ
----------
TÊN SÁNG KI N:
M T S KINH NGHI M
V THÊM Y U T PH TRONG GI I
BÀI T P HÌNH H C 7
Thu c b môn Toán
H và tên tác gi : Nguy n Th Kim Thoa
Ch c danh: Giáo viên
Trình đ chuyên môn cao nh t: Đi h c
Chuyên ngành đào t o: S ph m Toán.ư
Krông Ana, tháng 03 năm 2017
Ng i th c hi n: ườ Nguy n Th Kim Thoa – Tr ng THCS Buôn Tr p ườ 1
SKKN: M t s k inh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7 ế
I. PH N M ĐU
1. Lý do ch n đ tài:
Trong quá trình d y h c và b i d ng h c sinh gi i Toán c p THCS, tôi ưỡ
nh n th y đa s h c sinh đu r t s h c Hình h c. Không ch đi v i các em
h c sinh trung bình, y u, kém s h c môn Hình h c mà ngay c h c sinh khá, ế
gi i cũng v y. R t hi m có h c sinh th c s yêu thích h c Hình. C đn các ti t ế ế ế
Hình h c các em th ng r t s và không thích h c, c m giác b b t bu c nên ườ
không có h ng thú h c t p vì th cếh t l ng ượ h c Hình h c c a h c sinh ch aư
cao.
Nguyên nhân ch y u là do các em ch a n m v ng đc h th ng ki n ế ư ượ ế
th c, ch a bi t cách v hình cũng nh ch a bi t cách trình bày l i gi i m t bài ư ế ư ư ế
toán Hình h c. Do n m ki n th c ch a sâu, hi u v n đ m t cách m h , ch a ế ư ơ ư
n m v ng b n ch t ki n th c, ch a có kh năng v n d ng t t ki n th c đ gi i ế ư ế
bài t p, ch a n m đc nhi u ph ng pháp gi i các d ng toán ư ượ ươ Hình h c nên
h c sinh th ng g p khó khăn khi giáo viên yêu c u h c sinh gi i ườ bài t p. Ngay
c đi v i các bài toán Hình h c đã cho đy đ các y u t trên hình v , v n còn ế
nhi u h c sinh ch a bi t cách đ gi i bài toán th nào ch ch a k đn các bài ư ế ế ư ế
toán đòi h i ph i v thêm y u t ph đ gi i ho c ch ng minh. ế
Có r t nhi u bài t p Hình h c mà n u ch s d ng các y u t bài toán đã ế ế
cho thì ch a th gi i ho c ch ng minh đc mà đòi h i ph i v thêm y u tư ượ ế
ph m i tìm ra đc l i gi i. Cũng có nhi u bài toán Hình h c mà vi c v thêm ượ
y u t ph làm cho vi c gi i bài toán tr nên d dàng và thu n ti n h n. ế ơ Ngoài
ra, vi c v thêm y u t ph còn giúp giáo viên thu n l i trong vi c ra đ ki m ế
tra cũng nh m r ng và phát tri n bài toán. ư Tuy nhiên v thêm y u t ph nh ế ư
th nào đ có l i cho vi c gi i toán thì l i không h đn gi n, th m chí là r tế ơ
khó khăn và ph c t p mà không ph i giáo viên và h c sinh nào cũng có th làm
đc. Vi c v thêm y u t ph đòi h i ph i có s sáng t o và ph i đt đcượ ế ượ
m c đích làm cho vi c gi i toán đc d dàng, thu n ti n và ng n g n h n. Tuy ượ ơ
nhiên, qua th c t d y h c cho th y v n ch a có ph ng pháp chung nào cho ế ư ươ
vi c v thêm y u t ph trong gi i toán hình h c, vì v y ế nên tôi m nh d n trao
đi “M t s kinh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7” đ ế
giúp h c sinh THCS nói chung và h c sinh l p 7 nói riêng có th hi u sâu và n m
v ng ki n th c, bi t thêm m t s cách v y u t ph đ gi i bài t p Hình h c, ế ế ế
n m đc nhi u ph ng pháp gi i bài t p Hình h c khác nhau, giúp cho h c ượ ươ
sinh c m th y vi c h c nh nhàng và có hi u qu h n, có h ng thú v i vi c ơ
Ng i th c hi n: ườ Nguy n Th Kim Thoa – Tr ng THCS Buôn Tr p ườ 2
SKKN: M t s k inh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7 ế
h c Hình h c h n, nâng cao năng l c, phát tri n trí tu và óc sáng t o cho h c ơ
sinh, đng th i cũng là đ rèn luy n, nâng cao trình đ chuyên môn nghi p v
c a b n thân cũng nh trao đi m t s kinh nghi m cùng quý Th y cô, b n bè, ư
đng nghi p.
R t mong đc s góp ý và trao đi chân thành c a quý th y cô đ kinh ượ
nghi m nh này hoàn thi n h n và mang l i hi u qu cao h n trong d y h c ơ ơ
Toán tr ng THCS. ườ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tài:
*M c tiêu: Giúp giáo viên và h c sinh n m đc m t s ph ng pháp v ượ ươ
thêm y u t ph đ gi i bài t p Hình h c 7 mà vi c tìm đc l i gi i đòi h iế ượ
ph i v thêm y u t ph m i có th gi i quy t đc ho c giúp cho vi c gi i ế ế ượ
Toán đc thu n l i, d dàng và ng n g n h n. M t giúp h c sinh kh c sâu vàư ơ
n m v ng ki n th c t ng h p, phong phú đ v n d ng vào vi c gi i ho c ế
ch ng minh Hình h c. T o ni m say mê, h ng thú h c Hình h c c a h c sinh,
môn h c mà nhi u h c sinh r t s và không thích h c, đng th i nâng cao năng
l c, phát tri n trí tu và óc sáng t o cho h c sinh
Đa ra m t s ph ng pháp v thêm y u t ph đ giáo viên và h c sinhư ươ ế
có th áp d ng trong vi c gi i m t bài t p Hình h c nh m nâng cao ch t l ng ượ
giáo d c và hi u qu gi ng d y, phát huy đc tính tích c c, ch đng và sáng ượ
t o c a giáo viên cũng nh c a h c sinh trong quá trình d y h c và b i d ng ư ưỡ
h c sinh gi i môn Hình h c 7.
B i d ng chuyên môn nghi p v c a b n thân, làm tài li u tham kh o ưỡ
cho giáo viên và h c sinh. Giúp giáo viên và h c sinh th y đc s quan tr ng ượ
c a vi c v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7. ế
*Nhi m v : Tìm tòi, nghiên c u tài li u tham kh o v m t s ph ng ươ
pháp v thêm y u t ph đ gi i bài t p Hình h c 7. ế
Tích lũy kinh nghiêm th c t trong quá trình gi ng d y và b i d ng h c ế ưỡ
sinh gi i và ra đ ki m tra môn Hình h c.
H c h i t b n bè, đng nghi p qua trao đi kinh nghi m, sinh ho t
chuyên môn ho c d gi thăm l p.
3. Đi t ng nghiên c u: ượ
M t s ph ng pháp v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7. ươ ế
4. Gi i h n c a đ tài :
Nghiên c u v m t s ph ng pháp v thêm y u t ph trong gi i bài t p ươ ế
Hình h c 7 tr ng THCS Buôn Tr p t năm 20012 đn năm 2017. ườ ế
Ng i th c hi n: ườ Nguy n Th Kim Thoa – Tr ng THCS Buôn Tr p ườ 3
SKKN: M t s k inh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7 ế
5. Ph ng pháp nghiên c u:ươ
a) Nhóm ph ng pháp nghiên c u lý lu nươ
- Ph ng pháp phân tích - t ng h p tài li u;ươ
- Phưng pháp khái quát hóa các nh n đnh đc l p.ơ
b) Nhom phng pháp nghiên c u th c ti nươ
- Phưng pháp đi u tra;ơ
- Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m giáo d c;ươ ế
- Phưng pháp nghiên c u các s n ph m ho t đng;ơ
- Phưng pháp l y ý ki n chuyên gia;ơ ế
- Ph ng pháp kh o nghi m, th nghi m.ươ
c) Ph ng pháp th ng kê toán h cươ
II. PH N N I DUNG
1. C s lý lu n:ơ
Trong Toán h c, Hình h c là phân môn đòi h i t duy cao và có nhi u kh ư
năng nh t trong vi c rèn luy n ph ng pháp suy lu n khoa h c. Mu n đt hi u ươ
qu cao trong vi c d y và h c Hình thì ph i có ph ng pháp d y và h c t t. ươ
Không có ph ng pháp t t, không có hi u qu cao. Bi t cách d y Hình và bi tươ ế ế
cách h c Hình, hi u qu d y và h c s tăng g p nhi u l n. Đ d y và h c t t
môn Hình h c thì đòi h i c giáo viên và h c sinh ph i n m v ng các ki n th c ế
Hình h c m t cách sâu và r ng; bi t v n d ng linh ho t, sáng t o các ki n th c ế ế
t đn gi n đn ph c t p đ có th gi i đc bài toán Hình h c. ơ ế ượ
Giúp h c sinh n m đc ph ng pháp v thêm y u t ph đ gi i bài ượ ươ ế
t p Hình h c 7 là vô cùng quan tr ng vì trong ch ng trình Toán 7, h c sinh ươ
b c đu đc làm quen v i vi c ch ng minh Hình h c, rèn k năng v hình,ướ ượ
suy lu n đ ch ng minh các đnh lý, tính ch t cũng nh gi i bài t p Hình h c. Vì ư
v y trong m i ti t d y bài m i, luy n t p, ôn t p, ôn thi h c sinh gi i, giáo viên ế
c n linh đng đa ra các d ng toán Hình h c mà vi c gi i đòi h i ph i v thêm ư
y u t ph m t cách sáng t o, hi u qu , thu n l i cho vi c gi i bài toán. Sauế
khi h c xong các em s t h th ng hóa đc các ki n th c và các ph ng pháp ượ ế ươ
Ng i th c hi n: ườ Nguy n Th Kim Thoa – Tr ng THCS Buôn Tr p ườ 4
SKKN: M t s k inh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7 ế
gi i c n nh đ áp d ng vào bài t p và vào th c t , vi c h c Hình h c vì th ế ế
cũng s nh nhàng và có hi u qu h n. Các em s có th t gi i đc bài Toán ơ ượ
Hình h c d dàng và nhanh chóng, không còn th đng trông ch vào ng i ườ
khác.
Vi c đa ra các d ng toán có v n d ng ph ng pháp v thêm y u t ph ư ươ ế
m t cách h p lý trong ph n luy n t p, ôn t p, ôn thi h c sinh gi i s có tác d ng
r t l n trong vi c phát tri n t duy đng th i t o h ng thú h c t p cho HS. Phát ư
tri n trí tu cho HS l p 7 qua b môn Hình h c là m t v n đ r t quan tr ng,
c n đc th u tri t trong m i khâu c a vi c gi ng d y Toán: cách đt v n đ, ượ
n i dung các câu h i g i m c a GV khi gi ng bài, cách GV ki m tra và n i
dung các câu h i, bài t p ki m tra, cách yêu c u HS phân tích đ bài , phê phán
các câu tr l i, các bài làm c a h c sinh có tác d ng r t l n đn vi c giáo d c t ế ư
duy đc l p, sáng t o, óc phê phán cho HS, giúp các em bi t th c m c, bi t trình ế ế
bày l p lu n v n đ m t cách ch t ch , logic, phát huy kh năng tìm tòi, nghiên
c u ki n th c m i... ế
Vi c v thêm y u t ph ph i nh m m c đích t o đi u ki n cho vi c ế
gi i bài t p hình h c đc d dàng và ng n g n h n ch không ph i là v m t ượ ơ
cách tùy ti n, đòi h i c giáo viên và h c sinh ph i có s tìm tòi, sáng t o. H n ơ
n a vi c v thêm y u t ph ph i đm b o tuân theo các phép d ng hình c ế ơ
b n và các bài toán d ng hình c b n. ơ
“M t s kinh nghi m v thêm y u t ph trong gi i bài t p Hình h c 7” ế
s giúp giáo viên trau d i đc ki n th c, k năng ra đ ki m tra, m r ng và ượ ế
phát tri n bài toán Hình h c, nâng cao ch t l ng và hi u qu gi ng d y, giúp ượ
h c sinh phát tri n t duy, phát huy tính tích c c, ch đng, sáng t o trong gi i ư
bài t p Hình h c, đng th i giáo d c t t ng, ý th c, thái đ, lòng say mê h c ư ưở
Hình h c cho h c sinh l p 7.
2. Th c tr ng v n đ nghiên c u:
Hình h c là m t môn h c khó đi v i h c sinh, đc bi t là h c sinh trung
bình, y u, kém. Ch t l ng h c Hình h c th p, r t nhi u h c sinh b h ng ki nế ượ ế
th c, nhi u em ch a n m v ng đc các ki n th c c b n c n thi t. Kh năng ư ượ ế ơ ế
t duy, phân tích t ng h p c a h c sinh còn h n ch , nhi u h c sinh ch a cóư ế ư
kh năng v n d ng ki n th c c b n vào làm bài t p. Chính vì th các em c m ế ơ ế
th y th c s khó khăn khi h c Hình h c, tâm lý e ng i, d n đn t t ng l i ế ư ư ườ
h c, l i suy nghĩ, thi u t tin, s h c môn Hình h c. ườ ế
Trong quá trình gi ng d y và b i d ng h c sinh gi i môn Hình h c 7 ư
cũng nh d gi b n bè, đng nghi p, tôi nh n th y khi giáo viên đa ra các bàiư ư
t p s d ng ph ng pháp v thêm y u t ph đ gi i đã t o ra nh ng tình ươ ế
Ng i th c hi n: ườ Nguy n Th Kim Thoa – Tr ng THCS Buôn Tr p ườ 5