PHÒNG GD&ĐT HUYỆN VĂN LÃNG
TRƯỜNG MẦM NON XÃ................
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
1. Tên biện pháp: Biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ
3-4 tuổi trong trường mầm non
2. Lý do hình thành biện pháp
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những
kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm
tạo ra thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh. Việc khám
phá quy luật của tự nhiên nhằm mục đích bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ
lứa tuổi mầm non.
Môi trường sống bao gồm các yếu tố tự nhiên, xã hội và vật chất nhân tạo
bao quanh con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống
con người và sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước và của cá nhân.
Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh
thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được hình thành và rèn luyện từ rất
sớm, từ lứa tuổi mầm non giúp con trẻ có những khái niệm ban đầu về môi
trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung là câ[n thiê\t, từ
đó biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành
mạnh của cơ thể và trí tuệ.
Với tình hình thực tế tại lớp đang phụ trách tôi nhận thức sâu sắc và xác
định rõ những việc cần làm ngay đối với trẻ, với Phụ huynh để đẩy mạnh công
tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non. Trong suốt quá trình thực hiện
và tổ chức hoạt động này tại lớp tôi đã gặp phải những thuận lợi và khó khăn
sau:
* Thuận lợi:
- Nhận được sự quan tâm và ủng hộ nhiệt tình của Ban Giám Hiệu cùng
với Phụ huynh để tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ.
- Bản thân tôi luôn tận dụng những nguồn nguyên vật liệu thải bỏ để có
thể biến chúng thành những dụng cụ học tập và đồ chơi đơn giản giúp trẻ được
học, được khám phá và khắc sâu kiến thức.
* Khó khăn:
- Việc lựa chọn nguồn nguyên vật liệu, nơi cất giữ và bảo quản để đảm
bảo sản phẩm có độ bền cao, sử dụng lâu ngày còn hạn chế.
3. Thời gian, đối tượng áp dụng
- Thời gian: Từ tháng 10/2021 – tháng 5 năm 2022
- Đối tượng áp dụng: XX trẻ lớp mẫu giáo tuổi , trường Mầm non xã
Hoàng Việt, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn
4. Mục đích hình thành biện pháp
- Tôi đưa ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ có thức trong bảo vệ môi
trường
5. Nội dung của biện pháp
Để giải quyết những vấn đề đặt ra ở phần lí do, tôi đề xuất một số biện
pháp thực hiện như sau:
Biện pháp 1: Tạo môi trường thân thiện để rèn luyện cho trẻ.
Việc tạo môi trường trong trường mầm non rất quan trọng, muốn vậy
phải tạo được nội dung, phương pháp và hình thức dạy học để gây hứng thú cho
trẻ. Do đó cần tạo môi trường trong và ngoài lớp học cho phù hợp, phải đảm bảo
tính thẩm mỹ (đẹp, trang trí phù hợp chủ đề, đề tài, hình ảnh phải ngộ nghĩnh,
màu sắc sặc sỡ, đa dạng về chủng loại) và nội dung phong phú để trẻ không bị
nhàm chán.
Ví dụ: Trang trí thùng rác ngộ nghĩnh để trong và ngoài lớp học để
hướng dẫn trẻ biết bỏ rác đúng nơi quy định và biết phân loại rác.
Ở các góc hoạt động khác trong lớp, tôi bố trí nhiều góc mở cho trẻ hoạt
động. Mỗi kệ, góc đều trang trí đẹp, hấp dẫn trẻ, tạo cảm giác thích thú và dạy
trẻ biết sắp xếp đồ chơi gọn gàng.
Ngoài ra, còn xây dựng góc tuyên truyền với nhiều nội dung phong phú,
hấp dẫn. Sưu tầm tranh ảnh đẹp kèm theo những bài thơ, câu chuyện hay, nội
dung phù hợp với hình ảnh để thu hút sự chú ý của trẻ và cha mẹ học sinh.
Như vậy, việc tạo môi trường thân thiện giúp lôi cuốn được trẻ tham gia
một cách tích cực vào các hoạt động, từ đó góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ.
Biện pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các giờ
học có chủ đích.
Lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào trong các hoạt
động chủ đích một cách nhẹ nhàng, đơn giản, hấp dẫn, không gượng ép và thật
gần gũi với cuộc sống xung quanh trẻ, bảo đảm tính vừa sức, phù hợp với độ
tuổi. Thực hiện phương pháp dạy học tích hợp chúng ta có thể lồng ghép vào các
hoạt động có chủ đích như hoạt động khám phá khoa học, tạo hình, làm quen
văn học, hoạt động âm nhạc.
* Lồng ghép vào hoạt động khám phá khoa học
Tổ chức cho trẻ quan sát, làm những thí nghiệm đơn giản để trẻ tiếp xúc
trực tiếp với thiên nhiên, giúp trẻ tìm hiểu, khám phá những điều thú vị từ môi
trường.
Ví dụ : Tổ chức cho trẻ quan sát “Sự phát triển của cây”. Cây cần gì để
sống (đất, nước, không khí, ánh sáng). Qua đó cung cấp cho trẻ biết tác dụng của
các yếu tố môi trường đối với động vật, thực vật cần thiết của chúng với con vật,
thực vật và giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường. Từ đó trẻ có thể đưa ra các
phương án giải quyết trong một số tình huống giả định như : Cháu sẽ làm gì khi
thấy bạn vứt rác không đúng nơi quy định ?.
* Lồng ghép vào hoạt động tạo hình
Trong giờ hoạt động tạo hình tập cho trẻ có thói quen tận dụng nguyên
vật liệu phế thải : vỏ hộp sữa, tạp chí, chai lọ,.... để tạo đồ dùng đồ chơi cho trẻ.
Qua đó giúp cho trẻ nhớ được truyện, thơ, tiết học sinh động.
* Lồng ghép vào hoạt động làm quen văn học
Sưu tầm, lựa chọn những câu chuyện, bài thơ trong và ngoài chương
trình có nội dung về thiên nhiên, mối quan hệ giữa con người với thế giới động -
thực vật, các hiện tượng tự nhiên.
* Lồng ghép vào hoạt động âm nhạc
Đặc điểm của trẻ là rất thích hát, múa, khả năng cảm thụ âm nhạc tốt.
Tận dụng được ưu điểm đó mà trong giờ hoạt động âm nhạc, giáo viên đã lựa
chọn một số bài hát có nội dung ca ngợi cảnh đẹp quê hương, những hành động
tốt có lợi cho môi trường. Các em tham gia một cách rất say mê, giáo viên dạy
cho các em hát những bài hát theo chủ đề cũng như những bài hát trong chương
trình mầm non.
Qua hoạt động học có chủ đích, giáo viên giúp trẻ phát triển đồng đều
các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm - xã hội, thẩm mỹ. Phát
huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú, chủ động khám phá tìm tòi, biết vận
dụng vốn kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau.
Biện pháp 3 : Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được tham
gia rất nhiều hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể tổ chức
lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt động trong ngày của trẻ ở mọi
lúc mọi nơi. Có như vậy sẽ kích thích tính tích cực của trẻ trong hoạt động và
tạo động lực thúc đẩy tốt hơn.
Trong giờ hoạt động ngoài trời, giáo viên cung cấp cho trẻ nhiều kiến
thức, kĩ năng và hình thành cơ sở ban đầu trong việc giáo dục bảo vệ môi trường
cho trẻ.
Ví dụ : Trẻ giúp cô lao công nhặt rác bỏ vào thùng, nhổ cỏ, tưới nước
cho cây hoa trước lớp, biết cách phân loại rác, nhặt riêng các loại rác có thể tái
sử dụng để làm đồ chơi trong lớp (vỏ hộp sữa chua,...). Ngoài ra trẻ còn được
hướng dẫn cách bảo vệ nguồn nước, tiết kiệm nước, chăm sóc cây và hoa trong
sân trường. Những hoạt động này có tác dụng rất lớn vì trẻ được tự học và trải
nghiệm một cách tự nhiên. Qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh trường lớp, hình
thành ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.
Trong giờ hoạt động góc trẻ được học mà chơi, chơi mà học. Qua vui
chơi trẻ được thực hành và trải nghiệm với nhiều vai chơi khác nhau. Trẻ bắt
chước các hoạt động của người lớn, đồng thời phản ánh sinh hoạt mà trẻ đã tiếp
nhận được từ môi trường bên ngoài, cũng từ đó giáo viên kịp thời uốn nắn,
chỉnh sửa khi trẻ có biểu hiện chưa chuẩn mực.
Ngoài ra, giáo viên giáo dục trẻ ý thức giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, không
vứt rác bừa bãi và tiết kiệm nước.
Ví dụ : Ở cửa hàng ăn uống, khách hàng phải giữ gìn vệ sinh, không vứt
đồ ăn thừa xuống đất. Người bán hàng sau khi bán xong phải dọn dẹp sạch sẽ và
gom rác bỏ vào thùng. Sau khi kết thúc hoạt động giáo dục trẻ cất dọn đồ dùng,
đồ chơi vào đúng nơi quy định, hình thành ý thức tự lập ở trẻ.
Trong trò chơi học tập: Trẻ tìm hiểu các hiện tượng trong môi trường,
trẻ học cách so sánh, phân loại các hành vi tốt, hành vi xấu đối với môi trường.
Phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra nguyên nhân của chúng.
Trong trò chơi đóng kịch: Trẻ thể hiện nội dung các câu chuyện bảo vệ
môi trường, thể hiện các hành vi có lợi, hành vi có hại cho môi trường.
Trong hoạt động lao động hình thành cho trẻ những thói quen trong sinh
hoạt hằng ngày ở trường, vệ sinh lớp học, tự phục bản thân...
Biện pháp 4 : Nêu gương bạn tốt, tuyên dương và khích lệ trẻ
Tư duy của trẻ chủ yếu là tư duy trực quan, trẻ sẽ nhớ lâu hơn những gì
trẻ được nhìn thấy hơn là được nghe. Do vậy ngươ[i lơ\n pha‚i la[ tâ\m gương sa\ng,
yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ, những lời nói rõ ràng, câu hỏi
gợi mở kết hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp sẽ khuyến khích trẻ tiếp xúc
với môi trường xung quanh, bộc lộ, chia sẻ những cảm xúc với người khác bằng
lời nói và hành động cụ thể. Bên cạnh đó, sự khuyến khích những hành vi, lời
nói tốt của trẻ, giáo viên cần tuyên dương và khen trẻ kịp thời.
Ví dụ : Giờ cắm cờ, cô cho trẻ tự nhận xét mình, nhận xét bạn về những
hành vi, thái độ như : biết nhặt rác bỏ vào thùng, biết chăm sóc cây, biết xếp đồ
chơi gọn gàng,...Qua những buổi nêu gương như vậy đã giúp trẻ làm tốt hơn
những công việc hàng ngày.
Giáo viên cần sử dụng các hình thức khen, nhắc nhở phù hợp, đúng lúc,
đúng chỗ. Biểu dương trẻ là chính, nhưng không lạm dụng. Cần tuyên dương và
khuyến khích trẻ để trẻ tự hào, tự nhận biết được hành động vừa làm là đúng và
tiếp tục phát huy.
Thể hiện thái độ đồng tình hoặc chưa đồng tình của người lớn trước việc
làm, hành vi, cử chỉ của trẻ, Từ đó đưa ra nhận xét, tự nhận xét trong từng tình
huống hay hoàn cảnh cụ thể. Người lớn không sử dụng các hình phạt làm ảnh
hưởng đến sự phát triển tâm – sinh lí của trẻ.
Biện pháp 5 : Kết hợp tuyên truyền, phối hợp với cha mẹ của trẻ
Vai trò của cha mẹ trẻ góp phần không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Giáo
viên thường xuyên trò chuyện, trao đổi với cha mẹ trẻ về những hành vi của trẻ,
những nội dung trẻ được học trên lớp để cha mẹ quan tâm đến việc học của con
em mình. Từ đó thống nhất trong nội dung giáo dục giữa gia đình và nhà trường.
Trẻ rất dễ nhớ và cũng rất mau quên. Để cho trẻ khắc sâu những gì đã học được
ở trường, lớp. Tôi kết hợp với cha mẹ trẻ khi có điều kiện như họp cha mẹ trẻ
đầu năm, giờ đón trả trẻ, ... để hiểu được tính cách trẻ và để rèn luyện thêm cho
trẻ khi ở nhà.
Vận động các cha mẹ đóng góp cây xanh để trẻ chăm sóc và bảo vệ
hằng ngày, hỗ trợ các nguyên vật liệu, phế liệu sẵn, hướng dẫn trẻ làm đồ chơi
đơn giản cho mình. Sưu tầm thêm các sách báo, tạp chí...làm phong phú hơn
ngân hàng đồ chơi tại lớp.
Tuyên truyền dưới nhiều hình thức, bảng tuyên truyền đẹp, thay đổi nội
dung và hình thức phù hợp với chủ đề liên quan tới vệ sinh môi trường trong nhà
trường để trẻ, gia đình, cộng đồng cùng nâng cao nhận thức cho chính bản thân
mình về giữ gìn vệ sinh môi trường.
6. Kết luận
Các giải pháp tôi đưa ra đều rất dễ thực hiện, không tốn nhiều kinh phí vì
khi thực hiện tất cả đều tận dụng trên môi trường, con người, đồ dùng, đồ chơi
có sẵn trong trường. Giải pháp này hoàn toàn có thể áp dụng rộng rãi ở các lớp
khác trong toàn trường.
Một số biện pháp mà tôi đưa ra sẽ góp phần cung cấp cho trẻ những
hiểu biết ban đầu về môi trường, biết cách sống tích cực với môi trường. Từ đó
trẻ có kỹ năng thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, nơi công cộng,
chăm sóc cây làm cho môi trường luôn xanh- sạch- đẹp. Qua đó hình thành và
phát triển thể chất, tinh thần cho trẻ.
Cô giáo, gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ, bố mẹ, cô
giáo phải là tấm gương sáng để trẻ noi theo bởi vì trẻ em như trang giấy trắng,
luôn luôn quan tâm, yêu thương trẻ, giáo dục trẻ ngay từ những bước đầu đời để
tạo cho trẻ những thói quen tốt hàng ngày.
Trên đây là biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 3-4 tuổi
ở trường mầm non mà tôi đã và đang thực hiện. Trong quá trình thực hiện cũng
như viết báo cáo chắc chắn còn có những hạn chế thiếu sót. Bản nhân tôi rất
mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của Ban giám khảo để tôi có
nhiều kinh nghiệm, nhiều biện pháp hữu hiệu hơn để thực hiện tốt hoạt động
chuyên môn trong nhà trường những năm tiếp theo.
Xin trân trọng cảm ơn quý BGK đã chú ý lắng nghe.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
xxxxx
NGƯỜI THỰC HIỆN
xxxx