Đề tài:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 24-36 THÁNG
CHÀO HỎI LỄ PHÉP TRONG GIAO TIẾP”
(LĨNH VỰC: PHÁT TRIỂN TC – KN – XH - TM)
Năm học 2022 – 2023
1
SỞ GD & ĐT NGHỆ AN
TRƯỜNG MẦM NON HOA SEN
--------------- --------------
Đề tài:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 24-36 THÁNG
CHÀO HỎI LỄ PHÉP TRONG GIAO TIẾP”
(LĨNH VỰC: PHÁT TRIỂN TC – KN – XH - TM)
Tên tác giả : Trần Thị Thúy
Trình độ
:
Đại học
Số điện thoại :
0944599595
Năm học 2022 – 2023
2
MỤC LỤC
PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................. 4
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................ 5
1. Cơ sở khoa học: ............................................................................................ 5
1.1.Cơ sở lí luận của việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ: ............ 5
1.2. Cơ sở thực tiễn của việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ: ....... 5
2. Điều tra khảo sát thực trạng. ......................................................................... 8
II. Một số biện pháp giáo dục thói quen chào hỏi cho trẻ em 24-36 tháng……. 8
1. Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí và thuộc tính riêng của từng trẻ 8
2. Biện pháp 2. Chủ động chào hỏi để làm gương cho trẻ………………………11
3. Biện pháp 3: Động viên khích lệ, nêu gương trẻ……………………………..13.
4. Biện pháp 4: Giáo dục chào hỏi lễ phép mọi lúc mọi nơi………………….. 14
5. Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh giáo dục thói quen chào hỏi cho trẻ.....18
6. Biện pháp 6: Giáo dục thói quen chào hỏi qua góc tuyên truyền của lớp….. 21
IV. Kết quả đạt được: ....................................................................................... 22
1.2. Đối với phụ huynh: ................................................................................... 24
1.3. Đối với giáo viên ....................................................................................... 24
PHẦN III. KẾT LUẬN .................................................................................... 25
I. Những kết luận trong quá trình nghiên cứu, triển khai SKKN. ................. 25
1.1. Đối với trẻ: ............................................................................................... 23
3
II. Những kiến nghị, đề xuất ............................................................................. 25
PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống
giáo dục quốc dân, chịu trách nhiệm chăm sóc giáo dục trẻ từ 0-6 tuổi. Đây là giai
đoạn đầu tiên đặt nền móng của nhân cách con người, nếu không làm tốt việc chăm
sóc giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục sau này hết sức khó khăn.
Đất nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nền kinh tế
phát triển mạnh. Tất cả vì dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn
minh. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc,
của cộng đồng. Thực hiện câu nói “Trẻ em hôm nay – thế giới ngày mai”. Chúng
ta đều có trách nhiệm góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển
toàn diện. Nhưng trong giai đoạn hiện nay, cùng với sự tăng trưởng nhanh của nền
kinh tế thị trường, đạo đức truyền thống của dân tộc đang bị xoáy mòn một cách
nghiêm trọng tác động không nhỏ đến việc hình thành nhân cách của trẻ thơ. Đó là
trách nhiệm của nhà nước, của toàn xã hội và của mỗi gia đình. Giúp trẻ chào hỏi
lễ phép trong giao tiếp có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển
nhân cách cho trẻ sau này là nền tảng vững chắc giúp trẻ phát triển một cách toàn
diện. Việc giáo dục trẻ thói quen chào hỏi lễ phép ngay từ những năm đầu đời là
một việc làm vô cùng cần thiết đối với trẻ nhỏ. Trẻ biết cách chào hỏi lễ phép sẽ
nhận được sự yêu mến của mọi người và hòa nhập tốt với môi trường xung quanh.
Hơn thế, các con sẽ phát triển toàn diện từ nhân cách đến kĩ năng, tạo nền tảng để
Là một giáo viên dạy trẻ 24-36 tháng, tôi rất lo lắng cho những học trò của
mình. Vì các cháu ở độ tuổi này được bố mẹ bảo bọc, nâng niu chiều chuộng.
Nhiều phụ huynh với suy nghĩ, trẻ con chưa biết gì nên thường thờ ơ khi con có
thái độ chưa đúng mục với người khác. Qua thực tế và nghiên cứu tôi thấy việc rèn
cho trẻ thói quen chào hỏi lễ phép trong giao tiếp là rất quan trọng bởi nếu không
giáo dục trẻ lễ phép, lịch sự và ứng xử không đúng mực với người khác thì sẽ dễ
tạo nên thói quen hỗn láo mà chính trẻ cũng không nhận ra. Nhận thức được tầm
4
trở thành một người có phẩm chất tốt đẹp trong tương lai.
quan trọng của việc rèn thói quen lễ phép cho trẻ, tôi xin mạnh dạn đưa ra: “Một
số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng chào hỏi lễ phép trong giao tiếp”
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở khoa học:
1.1.Cơ sở lí luận của việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ
Từ ngàn xưa kinh nghiệm của ông cha ta đã đúc kết nhiệm vụ học đầu tiên
của mỗi con người là “Tiên học lễ, hậu học văn” lễ phép là nét đẹp văn hóa đượcc
đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó, lễ nghĩa luôn là điều mà
cha ông ta muốn con cháu có được. Cha mẹ vẫn khuyên chúng ta trước khi học
những kiến thức văn hóa thì cần phải rèn luyện kiến thức đạo đức, rèn luyện lễ
nghĩa, cách ứng xử đối với người khác làm sao cho đúng mực, cho được lòng và
cho phù hợp với thuần phong mĩ tục của xã hội trước sau đó mới đến các kiến thức
mà chúng ta học được từ bên ngoài xã hội. Giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép
được xem là giáo dục cơ bản đầu tiên trong quá trình học làm người. Đó là điều trẻ
phải làm trong giao tiếp từ khi còn bé đến trưởng thành và tồn tại xuyên suốt trong
cuộc sống. Việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ không đơn giản như
nhiều người chúng ta vẫn nghĩ. Chào hỏi lễ phép là sự tôn trọng của trẻ đối với
người khác và cũng là tự tôn trọng mình. Bài học lễ phép cũng như mọi bài học
cách trẻ. Người lớn vẫn thường “cho qua” những cư xử thiếu lễ phép của trẻ khi
còn nhỏ, tuy nhiên chính những cư xử thiếu lễ phép đó sẽ dần dần góp phần làm
nên tính cách trẻ.
khác, cần được rèn ngay cho trẻ khi còn nhỏ bởi đây là giai đoạn định hình tính
1.2. Cơ sở thực tiễn của việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ
Trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ở trường mầm non 1 nhiệm vụ cần
được coi là quan trọng trong việc thực hiện chủ chương giải pháp của giáo dục
hiện nay để tăng cường giáo dục truyền thống của dân tộc. Giáo dục thói quen
chào hỏi lễ phép cho trẻ có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình giáo dục con
5
người mới. Trẻ 24-36 tháng tuổi ở thời kỳ này phát triển về ngôn ngữ rất mạnh, dễ
nhớ và mau quên, chưa phân biệt tốt xấu. Nếu trẻ được giáo dục trong một môi
trường lành mạnh thì trẻ sẽ phát triển tốt và ngược lại nếu gia đình không chú trọng
vào việc giáo dục lễ giáo, thói quen chào hỏi cho trẻ thì sẽ hình thành hành vi nhân
cách xấu cho trẻ sau này. Bên cạnh đó, nhận thức của một số phụ huynh còn hạn
chế, có phụ huynh thương chiều con quá mức thích gì chiều đấy. Cũng có phụ
huynh do công việc bộn bề kiếm sống, có điều kiện về kinh tế nên giao hết việc
chăm sóc cho người giúp việc, cho nhà trường không còn chú trọng con em để mặc
trẻ tự do tiếp xúc với môi trường chưa lành mạnh, trẻ chưa biết kính trọng, chào
hỏi lễ phép với người lớn.
Từ thực trạng trên đây, rõ ràng chúng ta thấy việc giáo dục thói quen chào hỏi
lễ phép cho trẻ nói chung và trẻ độ tuổi 24-36 tháng nói riêng đang là vấn đề cần
được quan tâm, là việc làm cần thiết có vai trò to lớn trong giáo dục trẻ. Đó là vấn
đề lôi cuốn toàn xã hội bởi giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép không chỉ “gieo”
cho trẻ một thói quen ý nghĩa, hình thành thói quen tích cực trong tương lai mà còn
giúp trẻ hòa nhập tốt hơn bởi vì lễ phép hiển nhiên luôn được mọi người xung
quanh yêu mến.
a. Thuận lợi
- Trường Mầm non nơi tôi dạy là một ngôi trường khang trang sạch đẹp, có
khuôn viên rộng rãi, môi trường gần gũi, thân thiện với trẻ. Có đầy đủ các phòng
đông, đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động.
- Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao về chuyên môn cũng như sự quan tâm
tạo điều kiện về cơ sở vật chất của nhà trường nên lớp có đầy đủ đồ dùng đồ chơi,
trang thiết bị phục vụ các hoạt động chăm sóc giáo dục cũng như hoạt động vui
chơi của trẻ tạo cho trẻ có môi trường tốt hứng thú hơn mỗi khi trẻ đến lớp.
- Nhà trường luôn bổ sung đồ dùng đồ chơi cho lớp kịp thời, đầy đủ. Lớp
học được xây dựng, thiết kế khoa học, đẹp mắt, phù hợp chủ đề, chủ điểm. Các cô
luôn sáng tạo, làm thêm nhiều đồ chơi mới tạo sự hấp dẫn đối với trẻ.
6
học chức năng. Các lớp học được bố trí thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa
- Bản thân tôi cũng là một giáo viên có nhiều năm công tác, đầy lòng nhiệt
tình, yêu nghề mến trẻ, luôn cố gắng trong quá trình chăm sóc trẻ nhất là quá trình
dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép.
- Hai giáo viên trong lớp có đồng quan điểm trong công tác chăm sóc giáo
dục trẻ nhất là việc rèn cho trẻ thói quen chào hỏi lễ phép. Nhờ sự đồng thuận về
quan điểm và sự phối hợp ăn ý của 2 cô nên trong quá trình dạy trẻ và áp dụng
những phương pháp mới tuy gặp một số khó khăn nhưng đã thu được kết quả khá
cao.
2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi bản thân còn gặp một số khó khăn trong quá trình
rèn cho trẻ thói quen chào hỏi lễ phép trong giao tiếp:
*Về phía trẻ: Là giáo viên 4 năm liền đứng ở độ tuổi 24-36 tháng, tôi nhận
thấy ở độ tuổi mình phụ trách đa số lần đầu đi học rời xa vòng tay bao bọc chiều
chuộng của bố mẹ nên trẻ hay khóc nhè, có những thói quen tự do như ở nhà, có
những hành vi- cử chỉ chưa thật lễ phép. Hơn nữa, các cháu độ tuổi nhà trẻ chưa
hiểu hết việc kính trọng, thưa gửi lễ phép, còn ứng xử theo cách riêng của bản thân
mình với người lớn tuổi, với bạn bè và cô giáo. Nhiều trẻ chưa có thói quen chào
hỏi khi gặp người lớn. Có trẻ khi được nhắc thì lơ đi hoặc rụt rè nép vào sau bố mẹ
thậm chí có những trẻ còn khóc toáng lên.
dẫn của cô nhưng lại có lúc không chịu hợp tác khiến cô giáo mất rất nhiều thời
gian.
*Về phía các bậc cha mẹ: Ngày nay, mỗi gia đình chỉ có 1- 2 con cho nên
việc chăm sóc con quá đầy đủ đồng thời lại chiều chuộng con cái. Nhiều bậc phụ
huynh quan niệm rằng: Trẻ con thường không biết gì nên khi trẻ có thái độ không
đúng mực với người khác thì phụ huynh thường bỏ qua và không có thái độ uốn
nắn. Bố mẹ đôi lúc nghĩ con còn nhỏ nên chưa cần phải thực hiện việc chào hỏi lễ
phép trong giao tiếp. Nhưng cũng có những bậc phụ huynh khi thấy con không
7
- Trẻ ở độ tuổi này rất bướng bỉnh, có khi rất ngoan ngoãn và làm theo hướng
chào hỏi thì lớn tiếng quát mắng, ép trẻ phải chào cho bằng được mặc dù trẻ có vẻ
không chịu và đã khóc. Điều này càng khiến trẻ cảm thấy sợ hãi và có cảm xúc tiêu
cực với việc chào hỏi.
2. Điều tra khảo sát thực trạng.
Qua điều tra khảo sát từ những ngày đầu đón trẻ tôi đã thu được kết quả về số
trẻ biết chủ động chào cô, số trẻ biết chào cô khi được người lớn nhắc nhở, kết quả
thu được thể hiện qua bảng sau:
Trước khi thực hiện
Tổng số trẻ Lĩnh vực khảo sát Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ trong lớp Đạt % đạt %
32,2
67,8
1. Trẻ biết chủ động chào cô
2 23 25
10
38,7
15
61,3
2. Trẻ chào khi được người lớn 25 nhắc nhở.
Qua kết quả khảo sát ở bảng trên thì năm học này các chỉ số chưa đạt chiếm
tỷ lệ cao Tôi lo nghĩ, không biết thời gian bao lâu các cháu mới có được thói quen
chào hỏi lễ phép với mọi người xung quanh là lý do để tôi chọn biện pháp “Giúp
trẻ 24-36 tháng chào hỏi lễ phép trong giao tiếp” nhằm sớm khắc phục những tình
trạng trên.
II. Một số biện pháp để rèn thói quen chào hỏi lễ phép trong giao tiếp cho trẻ
24-36 tháng.
1. Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi và thuộc tính riêng của
từng trẻ.
Để có được những biện pháp giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ 24 –
36 tháng có kết quả cao thì việc đầu tiên mà giáo viên cần làm là phải nắm bắt
8
được đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi nói chung và cụ thể với từng trẻ nói riêng
để có các phương pháp dạy trẻ đúng đắn.
Có thể thấy rằng, trẻ lên 3 là độ tuổi trẻ đang học nói, là thời điểm vàng để rèn
tính lễ phép cho trẻ. Thế nhưng, ở độ tuổi này trẻ lại thường có một thói quen
khiến bố mẹ “mất mặt” đó là không chủ động chào hỏi khi gặp người lạ, người lớn
tuổi. Ở độ tuổi này chúng ta không khó để bắt gặp tình trạng nhiều trẻ mặc dù đã
được cô giáo và bố mẹ dạy bảo, rèn luyện phép lịch sự chào hỏi nhưng đôi khi lại
trở nên ương bướng, khó bảo và nhất quyết không mở lời chào. Nhiều bậc phụ
huynh khi đứng trước những tình huống như thế đã gắt gỏng và thúc ép con chào
hỏi như “Sao con lại không chào?”, “Con chào cô/chú nhanh lên”...hay thậm chí
trách móc quát mắng con trước mặt người lớn. Điều này sẽ vô tình gây áp lực cho
con và khiến con cảm thấy khó chịu hay thậm chí khiến bé bị tổn thương. Bé sẽ bị
ảnh hưởng tâm lý và không muốn chào hỏi người lớn, dần trở nên rụt rè, căng
thẳng và không muốn giao tiếp khi gặp người lạ. Theo các nhà tâm lí học, việc trẻ
không chủ động chào người lớn có thể được xem là một trạng thái tâm lí bình
thường của trẻ. Có nhiều nguyên nhân cho việc này là:
+ Do trẻ cảm thấy lạ lẫm với người đối diện hoặc có cảm giác sợ hãi khi gặp
người đó.
+ Trẻ không cảm thấy quý mến và không muốn gần gũi với người đối diện.
kỉnh
+ Trẻ muốn thể hiện rằng mình không thích làm điều đó.
Sau khi nắm được đặc điểm tâm sinh lí đặc trưng của lứa tuổi thì tôi tiếp tục
tìm hiểu cá tính riêng của từng trẻ để lựa chọn hình thức phù hợp để áp dụng với cá
nhân trẻ đó hiệu quả hơn
Ví dụ: Với những trẻ mang tính cách rụt rè nhút nhát hơn so với các bạn cùng
trang lứa, từ đó có tâm lí lo lắng thể hiện rõ trên khuôn mặt mỗi khi gặp gỡ người
9
+ Tâm trạng trẻ đang bất ổn, các con có thể đang không vui, mệt hoặc cáu
khác thì mỗi khi được bố mẹ đưa đến lớp tôi thường tạo không khí thật cởi mở, lại
gần tươi cười khen cháu hôm nay xinh đẹp, ngoan nữa lại đây cô cháu mình chào
nhau cái nào, vậy là trẻ chạy lại vui vẻ vỗ vào tay cô, chào cô vào lớp…
Với những trẻ cá tính, bướng bỉnh, muốn thể hiện quyền của bản thân qua
việc quyết định chỉ chào hỏi khi mình muốn thì tôi cũng không thúc ép, tạo áp lực
lên trẻ khiến trẻ tổn thương dễ xuất hiện tâm lí không còn muốn giao tiếp hay
chống đối khi mất bình tĩnh. Tôi luôn kiên nhẫn nhẹ nhàng hướng dẫn, để con tập
làm quen và thích nghi,
Ví dụ: A, cô chào bạn Mía ạ (Chờ đợi và không thấy chào lại), Cô chào bạn
(Chờ đơi và vẫn không thấy chào lại) - Được rồi, vậy lần sau bạn Mía chào cô nhé
(hết sức vui vẻ, bình thường và khoan dung)
Việc nắm bắt đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi cũng như cá tính riêng của từng trẻ
giúp bản thân tôi kiên nhẫn, bình tĩnh hơn và có các phương pháp dạy trẻ đúng
đắn. Qua một thời gian được quan sát và chỉ dẫn, bé sẽ có thói quen tốt biết cách
chào hỏi lễ phép với người lớn đồng thời tự tin hơn và chủ động hơn trong giao
tiếp. Khi tâm lí thoải mái, trẻ sẽ chào hỏi một cách tự nhiên mà không cần ai nhắc
nhở.
10
Mía, bạn Mía có muốn chào lại cô không?
2. Biện pháp 2: Chủ động chào hỏi để làm gương cho trẻ
Trẻ em là một “cỗ máy coppy hoàn hảo”. Trẻ sẽ học theo tất cả thói quen,
hành động của người lớn. Do vậy, làm gương cho trẻ noi theo là cách làm đơn giản
nhưng vô cùng hiệu quả để dạy trẻ thói quen chào hỏi lễ phép. Tôi luôn chủ động
chào hỏi trong giao tiếp hàng ngày với mọi người xung quanh để là tấm gương cho
trẻ noi theo. Mỗi khi bố mẹ đưa trẻ đến lớp hay khi ra về thay vì gặp trẻ chờ đợi
trẻ chào, hay “ép” trẻ phải chào hỏi người lớn trước. Tôi thường chủ động vui vẻ
mở lời với trẻ để trẻ bắt chước.
Ví dụ: Trong giờ đón trả trẻ tôi sẽ nở một nụ cười thật tươi và chào trẻ trước
một cách thật vui vẻ, hào hứng, tràn đầy năng lượng: “Cô chào Bố/ mẹ, Cô chào
con”. Đáp lại, đã có nhiều bé đã chào tôi lại với âm lượng, sự vui vẻ, hào hứng y
như cách tôi đã thực hiện. Với một số trẻ ban đầu không chào lại cô thì tôi lại càng
Ảnh: Cô chủ động chào trẻ
Nhiều khi người lớn chúng ta thường có suy nghĩ rằng: Trẻ nhỏ phải chào
người lớn trước mới là lễ phép. Điều đó đúng, nhưng với trẻ đang tập nói thì
không. Bởi lẽ trẻ chưa hiểu được thế nào là lễ nghi và phép lịch sự. Trẻ chào vì đó
là thói quen, vì bố mẹ nhắc chứ chưa thể hiểu được lời chào là để thể hiện lễ phép
11
kiên trì và tỏ ra hào hứng và thường xuyên chào trẻ hơn.
và tôn trọng người khác. Chính vì vậy, chúng ta nên chào trẻ trước để trẻ bắt
chước, dần dần sẽ hình thành cho trẻ thói quen chào hỏi khi gặp người khác.
Nhưng nếu điều đó chỉ diễn ra ở trên lớp thôi thì chưa đủ, qua kênh zalo của lớp
qua trao đổi hàng ngày, tôi thường xuyên trò chuyện giúp phụ huynh hiểu được
đặc điểm của trẻ lứa tuổi này thường hay học hỏi và bắt chước theo người lớn rất
nhanh, nhất là các lời nói và hành động của bố mẹ. Nhiều khi bố mẹ không để ý
đến việc làm của mình mà vô tình để trẻ học theo những thói quen xấu hay bắt
chước. Chính vì vậy bố mẹ phải luôn chủ động chào hỏi trong giao tiếp hàng ngày
với mọi người xung quanh để là tấm gương cho trẻ noi theo. Khuyến khích các
thành viên trong gia đình trẻ tích cực, chủ động với các con trong việc chào hỏi:
Khi các bé đi học, khi con đi học về, khi đến nhà ai đó chơi, khi có khách đến nhà
hay thậm chí là cả những lúc bố/ mẹ đi đâu đó về để từ đó kích thích bản năng
“học theo” của các bé.
Ví dụ: Khi đi làm về bố mẹ chào con trước với âm lượng thật vui vẻ, hào
hứng: “Con yêu ơi, bố mẹ đi làm về rồi đây, Bố mẹ chào con”. Còn gì hạnh phúc
hơn với mỗi đứa trẻ khi mỗi sáng mỗi chiều được nghe thấy tiếng nói hạnh phúc
của bố mẹ.
Ảnh: Mẹ chủ động chào con khi đi làm về
12
Ví dụ: Khi có khách đến chơi nhà, thay vì áp đặt và thúc ép con "Sao không
chào" hay “Con chào cô, chú chưa?”, thì bố mẹ nên cười thật tươi và niềm nở chủ
động chào mọi người để trẻ học hỏi theo điều đó.
Ảnh: Bố mẹ chủ động chào khách để trẻ bắt chước
3. Biện pháp 3: Động viên khích lệ, nêu gương trẻ.
Bất kì ai cũng thích được khen, trẻ con lại càng thích. Những lời động viên,
khen ngợi của người lớn sẽ làm cho trẻ vui sướng và khích lệ trẻ có cố gắng hơn
nữa để lại được khen. Vì vậy, tôi thường đưa ra lời khen sau khi trẻ cất tiếng chào
mình có khách, các con đã chào các cô rất lễ phép. Cô khen cả lớp mình nào” hay
những lời khích lệ như: "Khi biết chào hỏi thì mọi người sẽ rất yêu quý con đấy".
Đây là một trong những bước đầu giúp trẻ hiểu được giá trị của lời chào là như thế
nào.
Cô giáo và bố mẹ là những người rất quan trọng trong mắt các bé, vì vậy khi
được khen trước lớp bởi 1 tiến bộ dù rất nhỏ thì trẻ sẽ thay đổi thái độ một cách rõ
13
như: "Bạn Vinh chào cô giỏi quá"; “ Cô rất vui và tự hào khi thấy hôm nay lớp
rệt. Chính vì vậy, sau một ngày học tập vui chơi, tôi thường tổ chức cho trẻ nêu
gương để khen trước lớp những trẻ ngoan, tiến bộ.
Ví dụ: Bạn Huy hôm nay đã ngoan hơn hôm qua rất nhiều. Bạn đã biết chào
cô và chào tạm biệt bố mẹ khi đến lớp rồi đấy. Các con cho bạn Huy một tràng
pháo tay thật to nào.
Điều này không chỉ giúp các bé tiếp tục phát huy mà còn kích thích tính hiếu
thắng của rất nhiều bé, thúc đẩy những bạn chưa được tuyên dương cố gắng thực
hiện để được cô khen giống với các bạn cùng lớp. Và trong thực tế, các bé yêu
thương cô giáo và bố mẹ rất nhiều. Vì vậy, nếu chúng ta vui vẻ và tự hào về trẻ thì
Ảnh: Cô tuyên dương trẻ trước lớp
sẽ khích lệ các con rất nhiều trong giai đoạn phát triển quan trọng này.
4. Biện pháp 4: Giáo dục chào hỏi lễ phép mọi lúc mọi nơi.
Thói quen chào hỏi tưởng như đơn giản nhưng nếu không được rèn luyện thì
trẻ sẽ không cảm thấy đó là điều cần thiết. Vì vậy, người lớn cần biến nó thành thói
quen để khi thực hiện trẻ cảm thấy tự nhiên và tự tin nhất. Để việc chào hỏi tạo
thành một thói quen cho trẻ thì ở mọi lúc mọi nơi, bất cứ khi nào và lúc nào tôi
cũng lồng ghép được nội dung giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ.
4.1. Trong giờ đón, trả trẻ:
14
Trẻ đến lớp nếu trẻ chưa chủ động chào cô thì cô sẽ chủ động chào trẻ để trẻ
bắt chước. Khi chào chúng ta nên quan sát từng cử chỉ, thái độ của trẻ. Chúng ta
nên hướng dẫn nhắc nhở trẻ từng thái độ như: vòng tay trước ngực, nhìn về phía
cô, đầu hơi cúi, giọng nói nhẹ hơi hạ giọng về từ cuối câu như: Cháu chào cô ạ! rồi
nhắc nhở trẻ chào tạm biệt bố mẹ để vào lớp học.
4.2. Trong giờ hoạt động góc:
Đối với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo. Trong quá trình chơi, trẻ
được thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc sống người lớn.
Trong giờ hoạt động góc tôi nhập vai chơi cùng trẻ, quan sát và lắng nghe những
lời đối thoại của các cháu để kịp thời uốn nắn khi có những biểu hiện chưa chuẩn
mực, từ đó hình thành cho trẻ những hành vi văn minh trong giao tiếp. Qua hoạt
động vui chơi cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp, trong ứng xử,
chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
Ví dụ: Khi vào vai người bán hàng tôi thể hiện sự vui tươi chào khách, thái
độ ân cần vui vẻ với khách hàng, biết cảm ơn khi nhận được hàng, nhận tiền những
hành động của mình dần dần sẽ ảnh hưởng tích cực tới trẻ để trẻ vận dụng chào
Ảnh: Cô vào vai cô bán hàng chào khách để trẻ bắt chước
15
hỏi, lễ phép trong giao tiếp hàng ngày.
4.3.Đối với hoạt động ngoài trời:
Khi cho trẻ ra sân chơi, khi gặp cô lao công, bác bảo vệ hay khách đến tham
quan trường, tôi giáo dục trẻ biết khoanh tay chào hỏi lễ phép.
Ảnh: Trẻ chào khách đến thăm trường
16
Ảnh: Trẻ chào bác bảo vệ
4.4.Giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép còn được tôi lồng ghép, tích hợp vào các
hoạt động học như: Kể chuyện, đọc thơ, hát múa...
Ví dụ: Qua bài hát "Lời chào buổi sáng" cô hỏi trẻ
- Buổi sáng trước khi đi học bạn nhỏ chào ai?
- Bạn chào bố như thế nào? (Con chào bố ạ)
Ví dụ: Qua tiết kể chuyện : Cháu chào ông ạ, cô hỏi trẻ:
- Khi gặp ông trên đường gà con đã làm gì? (Chào ông)
- Gà con chào ông như thế nào? (Cháu chào ông ạ)
Ảnh: Giúp trẻ biết chào hỏi qua hoạt động kể chuyện
4.5.Giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép qua hoat động chiều:
Vào các buổi sinh hoạt chiều tôi cho trẻ chơi các trò chơi, các tình huống giả
- Ông khen bạn gà con như thế nào? (Gà con ngoan quá)
định để trẻ lĩnh hội kiến thức, kĩ năng một cách nhẹ nhàng, hứng thú, hiệu quả.
Ví dụ: Tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “Cánh cửa thần kỳ” để vừa luyện tập
kỹ năng chào hỏi cho trẻ bằng việc tạo dựng các tình huống: Đằng sau cánh cửa
17
thần kì có những điều bí mật và để biết những điều bí mật đó là gì chúng mình hãy
cùng nói to với cô câu “Cánh cửa ơi mở ra”
Mở lần 1: Cô công an
Mở lần 2: Chú bộ đội
Mở lần 3: Cô giáo
Sau mỗi lần cánh cửa mở ra, ai xuất hiện thì cô sẽ hỏi trẻ: Khi gặp cô công an (chú
bộ đội, cô giáo…) thì con nên chào như thế nào? Sau đó cô cho cả lớp thực hiện
Ngoài ra tôi còn cho trẻ xem các hình ảnh, các đoạn phim về các hành vi ứng
xử chào hỏi lễ phép... giúp trẻ hướng tới những cảm xúc, tình cảm từ đó hình thành
Ảnh: Trẻ xem tranh các hành vi chào hỏi lễ phép
cho trẻ những thói quen đi thưa về gửi, gặp ai cũng chào.
5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh cùng giáo dục thói quen chào hỏi lễ
phép cho trẻ
Việc phối kết hợp với phụ huynh là biện pháp không thể thiếu trong quá trình
chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ nói chung và giáo dục thói quen chào hỏi lễ
18
phép cho trẻ nói riêng . Chính vì vậy, vào những giờ đón trẻ, trả trẻ và những buổi
họp phụ huynh tôi luôn trò chuyện cởi mở với phụ huynh về tình hình của các
cháu, nêu lên vai trò quan trọng của việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép trong
giao tiếp cho trẻ đối với cuộc sống hiện tại và cuộc sống tương lai của các cháu. Để
rèn cho trẻ thói quen chào hỏi đạt hiệu quả tôi đã trao đổi với phụ huynh để cùng
phối hợp, để khi phụ huynh đưa con đến trường cần nhắc con chào bố mẹ và cô
giáo. Những lúc đón bé về những lúc ở nhà cũng thế. đừng vì vội quá mà quên đi
“nghi thức” này, trẻ sẽ nghĩ rằng làm cũng được không làm cũng được, chẳng sao.
Việc dạy trẻ biết chào hỏi mọi người khi gặp sẽ tạo thành thói quen tốt cho trẻ
trong cuộc sống hàng ngày, sẽ giúp cho người khác cảm thấy vui khi gặp một đứa
Ảnh: Cô trao đổi với phụ huynh trong giờ đón trả trẻ
trẻ ngoan.
thường xuyên chia sẻ tới phụ huynh cách dạy trẻ chào hỏi hiệu quả mà tôi sưu tầm
được để phụ huynh áp dụng khi trẻ ở nhà. Thay vì giáo dục trẻ một cách cứng
19
Để việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ đạt hiệu quả cao, tôi
nhắc, tôi khuyến khích bố mẹ các bé dạy con bằng cách vừa học kết hợp vừa chơi
để gia tăng tính hiệu quả, biến giờ học giao tiếp thành khoảng thời gian vui vẻ và
kết nối giữa trẻ và các thành viên trong gia đình.
Ví dụ: Để trẻ chủ động chào bố mẹ trước thì tôi chia sẻ cho các bậc phụ
huynh tạo ra một cuộc thi nho nhỏ để kích thích tính hiếu thắng của trẻ. Bố (mẹ)
hãy nói với con rằng: “Bây giờ chúng ta thi nhé, Bố (mẹ) sẽ đếm từ một đến ba, thi
xem ai nhanh miệng chào trước thì sẽ thắng được không? Vậy là mỗi lần gặp con,
bố (mẹ) chỉ việc đếm: “một, hai, ba” là ngay lập tức trẻ sẽ nhớ ra cuộc thi ngầm
của hai mẹ con và nhanh chóng chào bố (mẹ) trước. Ban đầu bố (mẹ) đếm chậm để
con có thời gian nhớ ra cuộc thi ngầm. Bố (mẹ) càng đếm với âm lượng lớn, sự háo
hức và vui vẻ trẻ sẽ càng thích thú khi chào hỏi và sẽ rất tự hào vì mình là người
chiến thắng. Khi đã rèn cho trẻ biết chủ động chào bố mẹ thành công rồi thì phụ
huynh có thể áp dụng cách này đối với tất cả những người lớn khác như với người
nhà. Khi chuẩn bị đưa con đến nhà người quen chơi, bố mẹ nói trước với con là bố
(mẹ) sẽ chào họ như thế nào, con nên chào họ như thế nào và ngầm đưa ra một
cuộc thi nho nhỏ với con. Và trong cuộc thi này tôi khuyến khích phụ huynh lúc
nào cũng phải tỏ ra hào hứng và rất mong muốn chiến thắng trong cuộc thi để
khích lệ, kích thích trẻ. Khi trẻ đã thường xuyên chào hỏi một số người quen và
người nhà là thời điểm các bậc phụ huynh có thể nói với con về lễ nghĩa: “Trẻ con
mà lễ phép chào người lớn trước, bất kể là ai, sẽ là trẻ ngoan”. Và đưa ra một số ví
nhưng bạn A không chào mẹ, con nghĩ như vậy là ngoan hay chưa ngoan?
Ví dụ: Để biến lời chào thành phản xạ của trẻ, tôi khuyến khích bố mẹ và các
thành viên trong gia đình bé có thể giáo dục trẻ bằng cách chơi nhập vai. Hãy thử
nhiều vai diễn khác nhau như: Bác sĩ, cảnh sát, lính cứu hỏa hay thậm chí là các
con vật dễ thương. Mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn khi trẻ thực hành kĩ năng chào
hỏi nhiều lần. Càng có nhiều cơ hội luyện tập, chào hỏi sẽ trở thành phản xạ của
trẻ.
20
dụ về trẻ không ngoan bằng cách nghĩ ra một câu chuyện: “Hôm nay mẹ gặp bạn A
Trong trường hợp, mặc dù trẻ đã được hướng dẫn và rèn luyện nhưng vẫn một
mực không chào thì thay vì quát mắng hay lớn tiếng với con, tôi khuyến khích phụ
huynh nên nói chuyện với con một cách nghiêm túc nhưng nhẹ nhàng vui vẻ, nhấn
mạnh vào niềm vui mà con có thể mang lại cho người khác qua lời chào của mình.
Giúp con cảm nhận được rằng: Lời chào giống như một món quà vui vẻ mà mỗi
người nhận được từ người khác vậy. Khi được giáo dục một cách mềm mại và ân
cần, tôi nghĩ rằng các bé sẽ không phụ lòng chúng ta.
6. Biện pháp 6: Giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép qua nội dung ở góc tuyên
truyền của lớp.
Đây là cách thức rất hữu hiệu với việc giúp trẻ biết lễ phép trong giao tiếp bởi
lẽ trẻ lứa tuổi này tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Chính vì thế mà góc tuyên
truyền cần phải sinh động, phong phú với những hình ảnh đẹp, hấp dẫn trẻ. Qua đó
tôi sưu tầm hình ảnh cháu biết chào hỏi lễ phép với người lớn, tranh bé chào ông
bà...Thời gian rảnh tôi cho trẻ đến xem, trò chuyện và đàm thoại với trẻ về những
hình ảnh trong tranh để qua đó giáo dục lễ phép cho trẻ.
Ví dụ: Ở góc tuyên truyền tôi sưu tầm được bài hát “Chim vành khuyên”.
Qua nội dung bài hát tôi giáo dục các cháu biết cách chào hỏi khi gặp người lớn,
khi có khách đến nhà, hoặc khi có các thầy cô đến thăm lớp… Tôi tìm các hình ảnh
có liên quan đến nội dung bài hát và dán kèm để các cháu vừa thuộc bài hát, vừa
21
xem hình ảnh, như vậy các cháu sẽ khắc sâu bài học này hơn.
Từng tháng tôi lên kế hoạch có yêu cầu nội dung cao hơn, bên cạnh đó tôi thay
tranh ảnh bài thơ có nội dung phù hợp với chủ điểm từng tháng. Góc tuyên truyền
thường để ngoài cửa tiện cho phụ huynh dễ nhìn, qua đó giúp cho các bậc phụ
huynh biết được kế hoạch chăm sóc của nhà trường để có hướng nhắc nhở con cái.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội
dung về chào hỏi lễ phép phù hợp với trẻ làm thành một album, để đến giờ hoạt
động chơi trẻ về góc học tập có thể mở ra xem.
Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về thói quen của trẻ, về sự thay đổi của
trẻ trong ngày để có hướng giáo dục trẻ tốt hơn, thuận lợi hơn.
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu kinh nghiệm của bản thân, sự động
viên quan tâm của ban giám hiệu nhà trường và sự ủng hộ tích cực của các bậc phụ
huynh đã giúp tôi đạt được một số kết quả trong việc giáo dục thói quen chào hỏi
lễ phép độ tuổi 24-36 tháng như sau:
IV. Kết quả đạt được:
1.1. Đối với trẻ: :
Mỗi ngày đến lớp tôi luôn nở một nụ cười thật tươi để chào đón các bé và
cũng được đáp lại bằng những lời chào mặc dù chưa rõ câu từ nhưng lại vô cùng
22
háo hức từ các bé. Hầu hết trẻ đã bắt đầu hình thành kỹ năng tự giác chào hỏi khi
đến lớp và khi ra về. Nhiều trẻ đã biết chủ động chào hỏi lễ phép. Có những trẻ khi
chào cô chưa nghe cháu sẽ chào to hơn hay cô đang bận việc là cháu tìm cô để
chào. Nhiều bé đã khiến bố mừng vui đến cảm động khi mỗi lần đến đón con được
con chạy ùa ra chào, hay đáng mừng hơn nữa là chào hỏi tất cả mọi người mà bé
gặp trong giao tiếp hàng ngày. Kết quả cụ thể thể hiện ở bảng sau:
Tổng Trước khi thực hiện Sau khi thực hiện
Lĩnh vực khảo số trẻ
TL
Chưa
TL
TL
Chưa
TL
sát trong
Đạt
Đạt
(%)
đạt
(%)
(%)
đạt
(%)
lớp
1. Trẻ biết chủ
32,2
67,8
động chào cô 24 12 88 13 12 25 1
2. Trẻ chào khi
10
38,7
15
61,3
25
100
0
0
được người lớn 25 nhắc nhở.
1.2. Đối với phụ huynh:
- Sau khi áp những phương pháp của tôi phụ huynh đã ghi nhận sự tiến bộ rõ rệt
của con họ. Phụ huynh rất phấn khởi và sẵn sàng ủng hộ khi tôi có vấn đề về trẻ cần
- Phụ huynh đã hiểu được vai trò quan trọng của việc giáo dục thói quen chào
hỏi lễ phép đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nên họ đã tự giác rèn luyện thói
quen chào hỏi lễ phép cho con khi ở nhà. Đây là điều kiện thuận lợi để tôi rèn thói
quen chào hỏi lễ phép cho cháu ở trên lớp.
hợp tác.
1.3. Đối với giáo viên
Sau khi áp dụng những biện pháp trên tôi thấy các cháu lớp tôi đã có thói
quen chào hỏi lễ phép trong giao tiếp với mọi người xung quanh. Đây thực sự là
những phương pháp có hiệu quả đem lại niềm vui lớn không chỉ cho tôi mà còn
23
cho cả bố mẹ các bé nữa. Bên cạnh đó, tôi cũng đúc kết ra nhiều kinh nghiệm đáng
quý cho bản thân trong quá trình dạy dỗ các bé. Biết tạo cho mình tâm thế điềm
tĩnh, vui vẻ để tạo sự gần gũi hơn với các con. Luôn kiên nhẫn, nhẹ nhàng hướng
dẫn, để con tập làm quen và thích nghi. Tích lũy cho bản thân được nhiều kinh
nghiệm và linh hoạt xử lí các tình huống.
PHẦN III. KẾT LUẬN
I. Những kết luận trong quá trình nghiên cứu, triển khai SKKN.
Qua việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp để giáo dục thói quen
chào hỏi lễ phép cho trẻ 24-36 tháng tôi thấy khi thực hiên các biện pháp giáo dục
thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ cần lưu ý những vấn đề sau:
- Để việc giáo dục trẻ thói quen chào hỏi lễ phép đạt hiệu quả cao thì người
lớn cần phải nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi nói chung và cụ thể
với từng trẻ nói riêng để có các phương pháp dạy trẻ đúng đắn.
- Không thúc ép, tạo áp lực lên trẻ khiến trẻ tổn thương dễ xuất hiện tâm lí
không còn muốn giao tiếp hay chống đối khi mất bình tĩnh. Luôn kiên nhẫn, nhẹ
nhàng hướng dẫn để con tập làm quen và thích nghi,
- Phải gần gũi với phụ huynh giải thích cho họ hiểu vấn đề mà mình muốn
họ hợp tác và tầm quan trọng của vấn đề đó, khuyến khích bố mẹ các bé dạy con
bằng cách vừa học kết hợp vừa chơi để gia tăng tính hiệu quả, con cũng hứng thú
- Ở trường mầm non phải coi việc rèn thói quen chào hổi lễ phép cho trẻ ở
mọi lúc mọi nơi, trong mọi hoạt động để đem lại hiệu quả có tác dụng cao nhất.
Giáo viên cần có kế hoạch phối hợp với phụ huynh trong việc chăm sóc - giáo dục
trẻ.
- Dạy trẻ không phải là quá trình chỉ diễn ra trong ngày một ngày hai, mà đó
là cả một quãng đường dài mà chúng ta phải hướng đến. Chính vì lẽ đó, chúng ta –
những người rèn luyện cho trẻ phải thật kiên trì trên con đường này và không được
bỏ qua bất kì một giai đoạn phát triển nào của các bé, bởi nếu bỏ qua một giai đoạn 24
hơn.
nào đó thì công sức bạn bỏ ra trước đây có thể sẽ trở nên vô hiệu. Vì vậy, muốn
dạy cho các bé ngoan và lễ phép thì cần phải có một khoảng thời gian dài và người
lớn phải trở thành những tấm gương sáng để giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
II. Những kiến nghị, đề xuất
Để làm tốt hơn việc giáo dục thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ trong trường
mầm non tôi mong muốn lãnh đạo cấp trên cung cấp thêm tài liệu để chúng tôi
tham khảo, đồng thời tổ chức hội thảo về rèn thói quen chào hỏi lễ phép cho trẻ ở
lứa tuổi mầm non để chúng tôi được trao đổi học hỏi lẫn nhau.
Tôi muốn nhà trường tổ chức nhiều cuộc thi để qua đó để rèn thói quen chào
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà bản thân tôi đã đúc rút được trong
hỏi lễ phép cho các cháu.
quá trình công tác, kính mong hội đồng khoa học các cấp góp ý và đánh giá. Trong
quá trình thực hiện đề tài này bản thân tôi đã cố gắng trăn trở, tìm tòi để đưa ra
những biện pháp hữu hiệu nhất giúp trẻ có thói quen chào hỏi lễ phép trong giao
tiếp Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu chắc chắc không thể tránh khỏi những
thiếu sót, rất mong được sự đóng ý kiến của hội đồng giúp tôi được hoàn thiện hơn
trong quá trình đúc rút kinh nghiệm lần sau.
III. Khả năng ứng dụng và triển khai sáng kiến.
Sáng kiến có thể ứng dụng và triển khai cho tất cả các trường mầm non trên
địa bàn tỉnh Nghệ An. Giúp rèn thói quen chào hỏi lễ phép trong giao tiếp cho trẻ .
Vinh ngày 17 tháng 04 năm 2023
Người viết
Trần Thị Thúy
25
26
