ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MÊ LINH
TRƯỜNG MẦM NON TAM ĐỒNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 3-4 TUỔI HỌC TỐT
HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH”
Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo
Cấp học: Mầm non
Tên tác giả: Nguyễn Thị Nhiệm
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Tam Đồng
Chức vụ: Giáo viên
Năm học: 2023 - 2024
Biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình.
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
*.Cơ sở lý luận:
Phát triển thẩm mỹ là một trong 5 lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ mầm
non. Với mỗi trẻ em nói chung, trẻ mầm non nói riêng đều có tâm hồn nhạy
cảm với thế giới xung quanh, bởi nó chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ
thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, trẻ dễ bị cuốn hút trước
cảnh vật có nhiều màu sắc, hay 1 bông hoa đẹp, bức tranh sinh động, đồ chơi
ngộ nghĩnh. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được
nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ cần được bồi
dưỡng ngay từ tuổi mẫu giáo để ươm trồng những tài năng nghệ thuật cho
tương lai .
Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ nói chung, hoạt động tạo hình nói riêng trong
trường mầm non là có vai trò rất quan trọng để phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất
hữu hiệu. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí
như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư
duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái
đẹp. Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách.
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 3 tuổi, đây là giai đoạn đầu tuổi
mẫu giáo, vận động của trẻ còn ở mức độ thấp (kỹ năng cầm bút, thao tác cắt,
xé dán…còn vụng). Một mặt do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô với bạn, lúc
này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung
quanh trẻ còn rất mới lạ, trẻ chưa có khái niệm về cái gì cụ thể. Mặt khác vốn
ngôn ngữ của trẻ còn quá ít. Trẻ chưa thể diễn đạt nguyện vọng của mình bằng
ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ riêng
để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh. Để tạo ra
một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu về cái đó, có tình cảm với nó và có kỹ
năng tạo ra nó, thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính từ các hoạt
động đó sẽ làm phát triển tình cảm, thẩm mỹ của trẻ.
Tuổi mầm non trẻ rất hứng thú và ham thích được vẽ, được nặn, xé dán
chính từ các sản phẩm trẻ tạo ra, trẻ được đặt tên gọi, và tưởng tượng ra
những gì trẻ thích, từ đó làm nảy sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp.
*Cơ sở thực tiễn:
Trên thực tế tôi thấy chất lượng các giờ dạy hoạt động tạo hình ở trường
Mầm non chưa cao bởi các giờ học mang tính khuôn mẫu, áp đặt. Bài của trẻ
mang tính tái tạo dập khuôn thiếu đi sự mềm mại và ít có tính sáng tạo. các bài
tôi thấy trẻ còn rất lung túng nhiều khi có ý tưởng, nhưng chưa có khả năng
Biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình.
diễn dạt do vốn từ còn hạn chế, kĩ năng tạo hình chưa có và trẻ mới chỉ làm
quen ở nhà trẻ, chưa có kiến thức cụ thể về đối tượng, xong lại không thực hiện
được vì đôi tay của trẻ còn non yếu. Trong đó quá trình tổ chức các tiết học tạo
hình của giáo viên còn lúng túng và gặp nhiều khó khăn đôi lúc không hiểu trẻ
hay hiểu sai ý trẻ. Chính vì thế giáo viên rất lo ngại khi cho trẻ 3 - 4 tuổi học
tạo hình. Nhưng sau khi tôi hiểu được vai trò, nhiệm vụ, mục đích, tầm quan
trong của hoạt động tạo hình với trẻ mầm non, tôi đã chọn đề tài: “Biện pháp
giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình” nhằm giúp cho giáo viên có thêm
kinh nghiệm để thu hút sự chú ý của trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện mọi mặt.
2. Mục đích viết nghiên cứu
* Đối với cô: Giúp cho giáo viên có thêm kiến thức chuyên nghành, kinh
nghiệm để tổ chức cho trẻ hoạt động một cách linh hoạt, nhằm gây hứng thú,
tích cực sáng tạo cho trẻ, giúp trẻ thể hiện hết khả năng, năng khiếu và vốn
kinh nghiệm sống của mình vào các tác phẩm tạo hình
- Lớp học có thêm nhiều đồ chơi do cô và trẻ tự làm từ nguyên liệu thiên nhiên
* Đối với trẻ: Thông qua sáng kiến kinh nghiệm “Biện pháp giúp trẻ 3-4
tuổi học tốt hoạt động tạo hình” giúp trẻ:
+ Trẻ biết yêu thiên nhiên xung quanh trẻ,yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra
cái đẹp và thể hiện thông qua tác phẩm mà trẻ tạo nên.
+ Giúp trẻ có cái nhìn, khả năng phối màu kết hợp sao cho đẹp mắt, tự
tin nói lên ý tưởng dựa trên tác phẩm của mình.
+ Trẻ biết giữ gìn sản phẩm
+ Ươm mầm cho những ước mơ chở thành hiện thực, những tài năng nhí
được bộc lộ năng khiếu của mình
+ Giúp trẻ mở rộng tầm hiểu biết về thế giới xung quanh
+ Góp phần giáo dục nhân cách cho trẻ, tạo sự phát triển đồng đều cả về
5 mặt: Đức – trí – thể - mỹ và lao động
+ Tạo cho trẻ tham gia vào các hoạt động một cách hứng thú để từ đó
giúp cho kết quả trên trẻ được cao hơn
* Đối với phụ huynh: Biết được khả năng của con mình từ đó có bước
đầu tư, định hướng tương lai cho trẻ, giúp các bậc phụ huynh an tâm về các
mặt phát triển của con mình khi gửi con tại trường mầm non
3. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu là: 26 trẻ lớp 3 tuổi A5
- Thời gian nghiên cứu: Bắt đầu từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024.
- Áp dụng trên trẻ lớp 3 tuổi A5
* Số liệu khảo sát trước khi thực hiện giải pháp, viết sáng kiến ( Phần phụ
Biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình.
lục)
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. KHẢO SÁT THỰC TẾ:
1. Tình trạng khi chưa thực hiện:
* Thuận lợi:
- Giáo viên nhiệt tình yêu nghề, cơ sở vật chất phòng học khang trang, đồ
dùng trang thiết bị được đầu tư đầy đủ.
- Ban giám hiệu nhà trường quan tâm, bồi dưỡng chuyên môn hàng năm.
- Phụ huynh thường xuyên quan tâm trao đổi việc học tập của con em họ
với cô giáo.
* Khó khăn:
* Về phía giáo viên
- Giáo viên chưa có khả năng tạo cảm hứng cho trẻ khi học tạo hình.
- Kỹ năng tạo hình của bản thân giáo viên còn hạn chế, chưa đẹp.
- Chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để tạo cảm xúc thẩm mỹ cho
trẻ.
* Về phía trẻ
- 3/4 số trẻ trong lớp chưa qua lớp nhà trẻ nên kỹ năng tạo hình chưa có.
- Trẻ còn nhút nhát không tích cực hoạt động.
- Ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế một số cháu còn nói ngọng phát âm chưa
rõ, chưa diễn tả được ý hiểu của mình đối với người khác.
- Nhận thức của trẻ không đồng đều
- Đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa kích thích tính sáng tạo của trẻ.
- Môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú.
- Phụ huynh chưa hiểu được tâm quan trọng của hoạt động tạo hình
II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
* Biện pháp 1: Tự học tập và bồi dưỡng một số phương pháp mới
trong xây dựng hoạt động tạo hình
Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng là
một bộ môn năng khiếu chính vì vậy một giáo viên không có năng khiếu về
tạo hình là một vấn đề hết sức khó khăn khi dạy trẻ. Vì thế bản thân tôi luôn tự
nhủ không phải cứ có năng khiếu thì mới dạy tốt được hoạt động tạo hình cho
trẻ. Giáo viên mầm non khả năng đó chiếm không cao, tôi đã luôn nỗ lực
trong việc tự học, tìm kiếm tư liệu, sách báo và lên mạng học tập về bố cục
tranh. Cách khối hợp màu sắc, sắp xếp bố cục để có tranh đẹp. Đồng thời tôi
tự rèn các kỹ năng tạo hình cho bản thân bằng cách tận dụng thời gian rảnh
phối kết hợp với giáo viên cùng lớp nặn, vẽ , xé dán các bức tranh theo sự
Biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình.
kiện, chủ đề, tranh vừa để trang trí lớp vừa là đồ dùng học tập cho trẻ quan sát
đàm thoại trong tiết. Tôi cũng tham khảo thêm kinh nghiệm dạy tạo hình cho
trẻ của chị em đồng nghiệm trong và ngoài trường nhằm có những biện pháp
dạy trẻ tốt nhất. Ngoài ra tôi cũng chú ý học hỏi, tự mày mò thêm cách tạo ra
những sản phẩm tạo hình sáng tạo, sưu tầm tạo ra một số sản phẩm phong phú
làm tài liệu mẫu, tìm phương pháp hướng dẫn trẻ sao cho trẻ hứng thú và dễ
hiểu nhất, phù hợp với nhận thức, khả năng của trẻ.
Theo quan điểm của tôi, khi người giáo viên có vốn kiến thức vững vàng,
có kỹ năng sư phạm tốt, nhiệt tình tâm huyết với nghề, gần gũi yêu thương trẻ
thì chắc chắn sẽ thành công khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.
- Giáo viên cần nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là: Trẻ chưa có
khả năng tổng quát, nên đôi khi trẻ suy nghĩ được nhưng chưa biết thể hiện ra
sản phẩm.
- Sau khi được tham gia lớp chuyên đề: “Tiếp cận học qua chơi và đổi
mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục lĩnh vực phát triển Thẩm mỹ”.
Hay “Phương pháp giáo dục STEAM”.Từ đó tôi đã thay đổi cách dạy bằng
cách đặt câu hỏi để trẻ tri giác, trẻ trải nghiệm đưa ra cách thực hiện. Tôi nhận
thấy ở phần đàm thoại mẫu giáo viên có thể sử dụng hệ thống câu hỏi để cảm
nhận, dự đoán, kích thích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý tưởng sáng tạo nghệ thuật của
bản thân, trẻ tự quyết định mình muốn gì và thực hiện chúng như thế nào?
VD: + Hỏi trẻ có cảm nhận gì sau khi ngắm bông hoa mà cô đưa ra?
+ Bông hoa có những bộ phận gì?
+ Con sẽ nặn bông hoa màu gì? Con sử dụng kỹ năng gì để nặn?
+ Con sẽ tạo ra sản phẩm của mình như thế nào?
- Phần nhận xét sản phẩm: Giáo viên cần chú trọng tính sáng tạo và quá trình
hoạt động của trẻ. Dành thời gian để trẻ quan sát, nhận xét, cảm nhận sản
phẩm của bản thân, của bạn. Không áp đặt suy nghĩ, ý tưởng của người lớn
vào sản phẩm của trẻ. Giáo viên không nhất thiết phải dập khuôn đánh giá sản
phẩm của trẻ theo đúng trình tự.
VD: + Hãy nhìn vào những bông hoa mà các con vừa tạo ra này.
+ Các con nhìn vào đó và liên tưởng đến khung cảnh gì nào?
- Không yêu cầu tất cả trẻ phải hoàn thành sản phẩm sau mỗi một hoạt
động, trẻ có thể hoàn thành ở những hoạt động tiếp theo.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt, đa dạng nguyên vật liệu cho trẻ
hoạt động.
Để một giờ tạo hình đạt kết quả tốt thì yếu tố đầu tiên để góp phần vào
thành công của giờ dạy đó chính là đồ dùng của cô và trẻ.