I. TÊN SÁNG KIẾN: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động cho trẻ 24-36 tháng ở trường mầm non 3”
II. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MÔ TẢ NỘI DUNG:
1. Lí do chọn đề tài:
Đối với lứa tuổi mầm non, giáo dục thể chất là một trong những nhiệm vụ quan trọng
hàng đầu của gia đình và trường mầm non. Ở lứa tuổi này, quá trình tăng trưởng diễn ra rất
nhanh (nhanh nhất trong cuộc đời con người), nhưng cơ thể của trẻ còn quá non nớt, dễ chịu
ảnh hưởng của những tác động bên ngoài, sức đề kháng của trẻ còn kém nên dễ mắc các
bệnh nguy hiểm. Sự phát triển lệch lạc ban đầu ở tuổi này về thể chất sẽ để lại hậu quả suốt
đời và sửa lại rất khó khăn. Ví dụ: dẹt đầu, lác mắt, chân vòng kiềng, suy dinh dưỡng... là
hậu quả của sự thiếu hiểu biết của người lớn trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ em trong
những năm đầu. Việc nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động đóng một vai trò hết
sức quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Bởi vì: Giáo dục phát triển vận động
không chỉ đơn thuần làdạy múa hay dạy vận động mà mục đích là để phát triển các cơ, bắp,
xương, khớp, sự khéo léo...Trẻ được vận động đúng động tác, phù hợp với sự phát triển của
lứa tuổi tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ thần kinh, giúp cho quá trình cảm giác, tri
giác, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng của trẻ phát triển tốt. Một đứa trẻ khoẻ mạnh, nhanh nhẹn,
khéo léo sẽ là nền tảng, cơ sở tốt cho việc phát triển trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã hội…
Hoạt động phát triển thể chất là một trong những hoạt động quan trọng, bởi vì hoạt
động phát triển thể chất lồng ghép sức khỏe, dinh dưỡng sẽ giúp trẻ tăng cường sức đề
kháng cho cơ thể, đồng thời phát triển toàn diện cân đối, hài hòa về hình dáng và các bộ
phận cơ thể, và thông qua các bài tập vận động, trò chơi vận động, chế độ dinh dưỡng ở
trường, ở lớp sẽ giúp trẻ trở nên mạnh dạn, nhanh nhẹn hơn khi tham gia các hoạt động
khác.
Năm học 2021-2022 tôi được phân công dạy trẻ ở lứa tuổi 24-36 tháng tuổi, với tình
hình diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 cùng với những sự cần thiết về phát triển thể
chất cho trẻ bản thân tôi nhận thấy được trẻ cần phải có thói quen tự giác vận động, rèn
luyện sức khỏe để phát triển thể chất tốt. Đối với trẻ “chiều cao” và “nặng cân” không có
nghĩa là thể chất tốt mà trẻ phải phát triển cả về yếu tố vận động thể hiện ở các tố chất thể
lực: nhanh, mạnh, khéo, bền…Vì vậy, việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ là một vấn
đề hết sức quan trọng cần được quan tâm.Thấy rõ được vai trò và tầm quan trọng của giáo
dục phát triển vận động đối với trẻ như vậy, là một cô giáo trực tiếp chăm sóc dạy dỗ các bé
mầm non, bản thân tôi luôn mong muốn tìm ra các phương pháp, biện pháp, cách thức tổ
chức các hoạt động giáo dục làm sao cho các bé có một thể lực tốt nhất, làm nền móng cho
sự phát triển các mặt khác ở trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động phát triển
thể chất đối với sự phát triển toàn diện của trẻ với những khó khăn thực tế lớp mình, tôi đã
mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận
động cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non 3” để đưa vào nghiên cứu.
2. Mô tả nội dung:
Phát triển vận động cho trẻ mầm non giúp trẻ hình thành và rèn luyện những kỹ năng
cần thiết. Ngoài việc tăng cường khả năng vận động và sức khỏe của trẻ, trẻ sẽ được học
thêm nhiều kỹ năng như khả năng tập trung, phán đoán, nhận xét, tính kỷ luật,.… Khi tham
gia giáo dục thể chất với bạn bè, trẻ trở nên tự tin hơn, hòa đồng hơn, biết cách lắng nghe và
chia sẻ với mọi người.
Phát triển vận động cho trẻ là một trong những mục tiêu quan trọng trong chương
trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non khi trẻ được tham gia: Đội hình đội ngũ, bài tập phát
triển chung, vận động cơ bản, trò chơi vận động...Thông qua các nội dung ấy giúp trẻ có các
thao tác, kỹ năng và vận động linh hoạt và nhanh nhẹn hơn, tham gia hoạt động tích cực trẻ
sẽ học cách làm thế nào để thực hiện chính xác nhanh nhẹn, khéo léo các vận động để cơ
thể khỏe mạnh hơn. Đó là việc trẻ tham gia vào các hoạt động trong trường mầm non một
cách tích cực nhằm phát triển những kỹ năng vận động sử dụng những phần cơ bắp lớn của
cơ thể để thực hiện những chuyển động mạnh của cơ thể như: Đi, chạy, nhảy, tung, ném
bóng…và những kỹ năng sử dụng những phần cơ của bàn tay, ngón tay để thực hiện những
chuyển động nhỏ, chính xác như: Vẽ, nặn, xé dán, cài cúc áo…Những kỹ năng vận động
này kết hợp chặt chẽ với kỹ năng kết hợp thị giác và vận động. Đồ dùng đồ chơi rất quan
trọng trong hoạt động phát triển vận động vì vậy tôi nghiên cứu làm đồ dùng đồ chơi. Hoạt
động học là hoạt động trọng tâm nhất trong ngày để tránh nhàm chán khi vận động mà phải
tập nhiều lần nên tôi đã thay đổi hình thức tổ chức các hoạt động đa dạng. Ngoài ra, tôi còn
lồng ghép hoạt động vào các hoạt động khác trong ngày, trẻ sẽ nhận thức được vai trò của
phát triển vận động đối với bản thân và từng bước yêu thích các vận động, hình thành lối
sống lành mạnh, tích cực và có trách nhiệm đối với cuộc sống trẻ. Các hoạt động vận động
nhằm rèn luyện cơ thể rất hữu ích đối với sự phát triển cơ thể, việc luyện tập giúp củng cố
sức khoẻ, phát triển thể lực và tâm lí tốt hơn. Trẻ mạnh dạn hơn việc tự phục vụ, khỏe mạnh
chống lại một số bệnh thường gặp ở trẻ.
2.1. Khảo sát thực trạng của lớp:
Là giáo viên đứng lớp tôi cũng nhận thức được tầm quan trọng của việc phối hợp giữ
gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ trong thời gian trẻ
nghỉ ở nhà và để biết được vấn đề khó đối với trẻ như thế nào, vào đầu năm học tôi đã tiến
hành khảo sát kết quả cụ thể như sau:
Bảng khảo sát đầu năm về khả năng vận động của trẻ 24-36 tháng.
STT NôPi dung khaRo saSt KêSt quaR khaRo saSt đâVu
năm
SôS treR đaPt TiR lêP
1Trẻ nhận biết tên gọi các bài tập vận động, tên trò chơi
vận động. 9/23 39,13%
2Thực hiện các bài tập phát triển chung với cô kết hợp
cùng với nhạc, nhịp nhàng. 8/23 34,78%
3 Thực hiện đúng kỹ thuật các vận động cơ bản 6/23 26,08%
4 Trẻ có kỹ năng thực hiện các vận động thô 7/23 30,43%
5 Trẻ có kỹ năng thực hiện các vận động tinh 6/23 26,08%
6 Trẻ tham gia chơi tốt các trò chơi vận động 10/23 43,47%
7Trẻ thực hiện các bài tập vận động đúng theo hiệu lệnh
của cô 7/23 30,43%
2.2. Nguyên nhân thực trạng có những thuận lợi và khó khăn như sau:
Tầm quan trọng của việc đưa ra:“Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục
phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non 3” cũng như bản thân tôi
rất chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Là giáo viên trực
tiếp chăm sóc giáo dục trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi mấy năm liền, qua quá trình thực hiện
tôi nhận thấy được những thuận lợi và khó khăn như sau:
a/ Thuận lợi:
Năm học 2021-2022 tôi được phân công dạy lớp nhà trẻ 24-36 tháng tuổi, vì dịch
covid trẻ chưa đến trường trực tiếp giảng dạy được nên các giáo viên được sự chỉ đạo để
tiếp cận các bé dễ dàng hơn và dạy cho trẻ nhiều kỹ năng qua các hoạt động cũng như trẻ
học tại nhà giống như học tập vui chơi ở lớp. Nên các cô quay clip dạy và gửi cho Phụ
huynh xem và hướng dẫn trẻ lúc rảnh vui chơi cùng các con tại nhà vừa tăng thêm sự hứng
thú của trẻ và phần gần gũi giữa Phụ huynh và giáo viên hơn.
Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu Nhà trường cũng như
UBND phường 3 và địa phương hỗ trợ mua sắm cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ
chơi phục vụ cho hoạt động dạy và học đầy đủ, phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát,
có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động.
Ban Giám Hiệu nhà trường luôn quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có
đủ phương tiện để chăm sóc, nuôi dươzng va{ gia|o du}c tre~. Thươ{ng xuyên đi}nh hươ|ng va{ bồi
dươzng kiến thức cho giáo viên qua các buổi dự chuyên đề, sinh hoa}t chuyên môn và qua các
tiết dạy dự giờ của các chị em trong trường.
Tôi luôn luôn không ngừng trau dồi phẩm chất đạo đức của một nhà giáo, có ý thức
học tập để nâng cao kiến thức, có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện và
không ngừng sưu tầm nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương để tự làm đồ dùng, đồ chơi phục
vụ các góc chơi cũng như trong các giờ hoạt động khác. Có khả năng ứng dụng công nghệ
thông tin thành thạo, tạo hứng thú cho trẻ trong giờ hoạt động.
b/ Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trong quá trình thực hiện, bản thân tôi gặp không ít những
khó khăn nhất định như sau:
Một số Phụ huynh không sử dụng điện thoại thông minh nên đôi khi việc chia sẻ trên
nhóm lớp phụ huynh cũng chưa nắm bắt và phản hồi kịp lúc. Do tình hình dịch bệnh Covid-
19 diễn biến phức tạp trẻ không đến trường tham gia hoạt động trực tiếp được cùng cô.
Các bé lần đầu được đến trường nên việc làm quen với nề nếp vận động còn hạn chế.
Đa số các bé còn rụt rè nhút nhát, thiếu tự tin do trẻ ở độ tuổi nhà trẻ các cơ còn mềm khả
năng vận động còn yếu, chưa tiếp cận nhanh với các hoạt động bò, chạy nhảy, trườn,... Bởi
vì một số trẻ thao tác chậm, đi đứng chưa nhanh nhẹn, tính lề mề khi cô mời thực hiện trẻ
khóc nhè. Một số bé như: Bé Cường, Gia Hân, Phương Vy, Như Ý, Anh Khôi, Mạnh
Nguyên, Gia Phú chưa hứng thú tham gia vận động cùng cô và các bạn. Biết được một số
đặc điểm của trẻ, tôi và các giáo viên trong lớp luôn đến bên trẻ động viên, cỗ vũ, tuyên
dương trẻ lên thực hiện, tôi luôn trao đổi với phụ huynh về nhà giúp đỡ động viên trẻ thực
hiện một số vận động đơn giản như chạy, nhảy tiếp xúc với môi trường bên ngoài để tập cho
trẻ tính mạnh dạn hơn.
Một vài bé như: Bình An, Anh Thư do cơ thể bị cân nặng, nặng hơn so với số tuổi
nên đôi khi việc thực hiện các vận động chưa nhịp nhàng đúng tư thế.
Một số phụ huynh chưa có nhận thức cao về tầm quan trọng của bậc học Mầm non,
chưa thường xuyên phối, kết hợp với cô giáo trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Khi trẻ bắt đầu nhập học lại tôi đã tiến hành khảo sát và để nắm bắt được khả năng
của trẻ về một số kiến thức và kỹ năng về lĩnh vực phát triển thể chất để phân loại trẻ và có
kế hoạch bồi dưỡng mong muốn tìm ra các biện pháp để giáo dục thể chất cho trẻ giúp trẻ
hứng thú và tham gia tích cực các vận động nhằm giúp trẻ đạt được mục tiêu về kiến thức
và kỹ năng.
2.3. Đề ra biện pháp thực hiện:
- Biện pháp 1: Giáo dục phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi, giáo viên nắm
được nội dung, mục tiêu, phương pháp hình thức tổ chức. Xây dựng bài tập vận động đảm
bảo tính khoa học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ.
- Biện pháp 2: Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
- Biện pháp 3: Phối kết hợp với phụ huynh tham gia xây dựng môi trường giáo dục
phát triển vận động cho trẻ ở trường mầm non
- Biện pháp 4: Triển khai các hình thức tổ chức giáo dục phát triển vận động cho trẻ
nhà trẻ 24-36 tháng tuổi.
- Biện pháp 5: Giáo dục thể chất mọi lúc, mọi nơi và thông qua ngày hội, ngày lễ.
2.4. Xác định kết quả cần đạt:
Bản thân luôn trau dồi, re{n luyê}n đê~ nâng cao nhận thức, tay nghê{ nhă{m thực hiện tốt
các biê}n pha|p tổ chức hoạt động cho trẻ đạt từ 80% trở lên hoạt động khi tổ chức cho trẻ.
- Trẻ nhận biết tên gọi các bài tập vận động, tên trò chơi vận động đạt từ 90% trở lên
- Trẻ thực hiện các bài tập phát triển chung với cô kết hợp cùng với nhạc nhịp nhàng
đạt từ 80% đến 90%
- Trẻ thực hiện đúng kỹ thuật các vận động cơ bản đạt 90%
- Trẻ có kỹ năng thực hiện các vận động thô và vận động tinh đạt 85% - 90%
- Trẻ tham gia chơi tốt các trò chơi vận động đạt 85% - 90%
- Trẻ thực hiện các bài vận động đúng theo hiệu lệnh của cô đạt từ 80% - 90%
III. CÁC BIỆN PHÁP CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Biện pháp 1: Giáo dục phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi nắm bắt được
nội dung, mục tiêu, phương pháp hình thức tổ chức. Xây dựng bài tập vận động đảm bảo
tính khoa học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ
Chương trình giáo dục mầm non, căn cứ vào độ tuổi và khả năng của trẻ và tình hình
thực tế của lớp, tôi đã lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp, cụ thể theo hướng gần gũi với
trẻ, phù hợp với khả năng theo độ tuổi của trẻ. Từ nội dung giáo dục đó tôi đã cụ thể hóa
thành các vận động cụ thể trong từng giờ giáo dục phát triển vận động cho trẻ theo nguyên
tắc hệ thống, liên tục và có sự phối hợp giữa các vận động, theo mức độ tăng dần đi từ dễ
đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề trong năm. Khi tổ chức tốt giờ hoạt động giáo
dục thể chất tốt đòi hỏi mỗi một giáo viên chuẩn bị tốt giáo án, đồ dùng đồ chơi phục vụ
cho tiết dạy, xác định rõ nội dung trọng tâm của bài, mục tiêu bài dạy, cần truyền đạt cho trẻ
những gì cho trẻ, luyện tập bài tập vận động cơ bản nên chọn bài hát nào để lồng ghép nhạc
sao cho khớp, phù hợp với độ tuổi, cũng như phương pháp hướng dẫn, hình thức tổ chức
phối hợp sao cho nhịp nhàng. Tôi chuẩn bị sân bải, đồ dùng phục vụ trong tiết học phải đảm
bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ. Tôi bố trí không gian đảm bảo thoáng mát, đủ số lượng trẻ
tham gia hoạt động. Phong cách dạy lớp của giáo viên mạnh dạn, tự tin, dùng mọi thủ thuật
nhằm thu hút và lôi cuốn trẻ vào hoạt động vận động học để giúp trẻ thực hiện một cách có
hiệu quả tốt.
Ví dụ: Dạy vận động cơ bản “tung bắt bóng cùng cô khoảng cách 1m”
- Xác định mục đích bài tập: trẻ biết tung bóng và bắt bóng cùng cô khoảng cách 1m.
Trẻ bắt được bóng bằng 2 tay, không ôm bóng vào người.
- Chuẩn bị: bóng, sân tập sạch sẽ thoáng mát đảm bảo an toàn cho trẻ, vạch chuẩn,
khoảng cách đứng 1m.
- Cách thực hiện: cho trẻ cầm bóng bằng hai tay, cầm bằng các đầu ngón tay, dùng
sức cánh tay tung bóng qua cho bạn, khi bạn bắt bóng thì không ôm bóng vào người.
Tổ chức hoạt động giáo dục thể chất giáo viên cần chú ý tới một số yêu cầu như sau:
Câu hỏi phải liên quan trực tiếp đến việc thực hiện mục tiêu bài học, câu hỏi ngắn gọn, rõ
ràng dễ hiểu, đúng lúc, đúng chỗ, phù hợp với trình độ của trẻ, câu hỏi phải kích thích sự
suy nghĩ của trẻ nhằm khuyến khích sự phát triển nhận thức của trẻ về kỹ thuật cần thực
hiện, giáo viên không ghép nhiều nội dung trong một lúc, không đưa nhiều yêu cầu, trẻ sẽ
thực hiện thoải mái dễ dàng hơn và không bị gò bó.
Khi tổ chức một tiết hoạt động chung bộ môn phát triển thể chất, cần phải hiểu rõ đặc
điểm cá nhân của trẻ để từ đó xây dựng chương trình vận động, nội dung, phương pháp và
khối lượng vận động sao cho phù hợp với khả năng tiếp thu của trẻ. Trình độ và sức khỏe
của trẻ là không đồng đều, ngoài việc quan tâm đến sức khỏe chung của toàn lớp còn cần
phải tìm cách hướng dẫn riêng và giúp đỡ từng trẻ cá biệt trong lớp.
Qua việc nghiên cứu các loại sách vở tài liệu trong chương trình giáo dục mầm non
dành cho lứa tuổi nhà trẻ, nắm rõ các nguyên tắc và phương pháp, hình thức tôi đã biết tích
hợp nội dung giáo dục phát triển thể chất cho trẻ ở trường mầm non vào chủ để, vào các
hoạt động (thời điểm) trong ngày và các hoạt động giáo dục (theo các lĩnh vực giáo dục)
trong chương trình giảng dạy cho trẻ ở lớp. Phát triển thể chất trong việc trẻ tiếp cận các
kỹ thuật cũng như khi tổ chức hoạt động phát triển vận động cho trẻ theo hướng mới hơn
giúp lôi cuốn, thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động.
Biện pháp 2: Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ
Môi trường cho trẻ hoạt động trong phòng, nhóm lớp:
Việc xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động trong và ngoài lớp cho trẻ,
với mục đích là tạo cho trẻ cảm giác thân thiện, tích cực, hứng thú với các hoạt động phát
triển vận động. Trong sự phát triển thể chất của trẻ, nhu cầu vận động của trẻ càng ngày
càng lớn. Yêu cầu về môi trường phải đảm bảo an toàn tuyệt đối, đồ chơi phải phong phú đa