Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên đề phát triển giáo dục thể chất
cho trẻ trong trường mầm non
MỤC LỤC
Contents
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục mầm non là ngành học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc
dân, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người Việt Nam mới xã
hội chủ nghĩa. Để chuẩn bị khâu đầu tiên cho thế hệ trẻ bước vào thời đại văn
minh trí tuệ, giáo dục mầm non cần có những chuyển biến mới về chất lượng,
đổi mới trong sự đổi mới chung của Giáo dục và Đào tạo.
Mục tiêu phấn đấu của ngành học Mầm Non là không ngừng nâng cao
chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Quyết định 55 của Bộ giáo dục quy định mục
tiêu, kế hoạch đào tạo của Nhà trẻ- Mẫu giáo hà Nội, 1990, trang 6 ghi rõ mục
tiêu giáo dục mầm non là “… Hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân
cách con người mới XHCN Việt Nam: Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, cơ thể phát triển
hài hòa cân đối….” chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1 một cách tự tin, tạo
điều kiện cho trẻ có nhiều cơ may thẳng tiến trên con đường học hành cũng như
trong cuộc sống.
Chính vì thế, việc chăm sóc - giáo dục trẻ là một việc làm không dễ dàng,
nó vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật và sáng tạo, phải cụ thể
và thực tế để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi cấp bách của ngành với mục tiêu là giúp
trẻ phát triển một cách toàn diện về đức- trí- thể- mỹ- lao động, giúp thế hệ
tương lai sau này thực sự là những người có đầy đủ đức và tài. Đặc biệt, giáo
dục thể chất cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi trong nghị quyết Trung
ương 4 về những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ
của nhân dân có ghi rõ: “Sức khoẻ là cái vốn quý nhất của mỗi con người và
của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc”.
Trong chiến lược “Phát triển nguồn lực con người” giáo dục Mầm non
đã và đang được Đảng và nhà nước ta rất quân tâm. Vậy sự phát triển thể lực
của trẻ em ở lứa tuổi Mầm non hiện nay như thế nào? Chúng ta đều biết tầm
vóc của đứa trẻ lớn lên hàng ngày bởi vì cơ thể trẻ em là cơ thể đang lớn, đang
phát trển không ngừng theo từng giai đoạn. Sự phát triển thể chất của trẻ được
1
đánh giá dựa vào một số chỉ số thông thường như: chiều cao, cân nặng, vòng
ngực, vòng đầu, tỉ lệ các phần của cơ thể.
Xuất phát từ những đặc điểm cơ thể trẻ luôn phát triển tuân theo những
quy luật cơ bản của sinh học, trình tự và tốc độ của sự phát triển phụ thuộc vào
những yếu tố về di truyền, môi trường sống và đặc biệt là phương pháp nuôi
dưỡng và rèn luyện thân thể một cách có ý thức.
Trong vài thập kỉ và đặc biệt là trong những năm gần đây, cùng với sự
chuyển biến mọi mặt của xã hội và đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế
– xã hội trẻ em đã có điều kiện được chăm sóc tốt hơn dẫn đến tình trạng béo
phì rất nhiều. Trên thực tế có nhiều yếu tố ảnh hưởng không tốt đến sự phát
triển thể chất của trẻ như: kinh tế, xã hội , chất lượng môi trường sống, song
yếu tố chính vẫn là hình thức tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ.
Giáo dục thể chất đặc biệt là phát triển vận động cho trẻ có ý nghĩa rất to lớn
trong việc phát huy và bồi dưỡng nhân tố con người, góp phần không nhỏ nâng cao
thể lực, giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống lành mạnh, làm phong phú đời sống
văn hoá và phát huy tinh thần dân tộc của con người Việt Nam, tăng cường và giữ
vững an ninh quốc phòng cho đất nước. Bộ giáo dục cũng yêu cầu: “… Các
trường mầm non tăng cường tổ chức giáo dục phát triển vận động, tăng cường
cho trẻ vận động ngoài trời đảm bảo an toàn, phù hợp với trẻ và điều kiện của
trường, địa phương; xây dựng môi trường, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị;
khai thác, sử dụng có hiệu quả các phòng chức năng, thiết bị hiện có để giáo
dục phát triển vận động cho trẻ.”
Vì vậy, phát triển vận động là một trong những nội dung giáo dục quan
trọng của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển trí tuệ, cường
tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. Giáo dục
phát triển vân động là một trong những nhiệm vụ của giáo dục thể chất nhằm
góp phần phát triển toàn diện cho trẻ mầm non. Phát triển vận động đối với trẻ
vô cùng quan trọng nó không chỉ là sự phát triển về hình thái cơ thể bên ngoài
của trẻ mà nó còn là yếu tố để giúp trẻ phát triển toàn diện các mặt khác như:
nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội, thẩm mỹ.
Trong quá trình thực hiện giáo dục thể chất đặc biệt chuyên đề Phát triển
vận động cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục thể chất được hoàn thành
bằng các hình thức khác nhau. Hình thức giáo dục thể chất ở trường mầm non là
sự tổng hợp giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ, mà cơ
bản là tính tích cực vận động của chúng. Sự tổng hợp những hình thức đó tạo
nên một chế độ vận động nhất định, cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể
chất và củng cố sức khỏe cho trẻ. Mặt khác Ở trường mầm non trẻ “học bằng
Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên đề phát triển giáo dục thể chất
cho trẻ trong trường mầm non
chơi, chơi mà học” nên thông qua mọi hoạt động trong ngày đều có thể lồng
ghép các hoạt động giáo dục thể chất nhằm tăng cường sức khỏe và sự hứng thú
đến trường cho trẻ.
Việc tổ chức hoạt động phát triển vận động còn hướng đến sự phát triển
tính tích cực vận động cho trẻ mầm non nhằm tích cực hóa hoạt động vận động,
hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và phát triển các tố chất thể lực nhanh,
mạnh, khéo, bền cho trẻ. Hoạt động phát triển vận động có ý nghĩa quan trọng
trong việc rèn luyện thể lực đều đặn và có hệ thống sẽ giúp cơ thể phát triển toàn
diện, nâng cao sức đề kháng của cơ thể đối với sự thay đổi của môi trường. Rèn
luyện các cơ bắp sẽ giúp duy trì sự cân bằng bền vững hơn trong nội tạng cơ thể,
làm cho việc trao đổi chất được tốt hơn, củng cố hệ tuần hoàn và hô hấp, nhờ
vậy mà thể lực trẻ được nâng cao. Trẻ khỏe mạnh, thể chất phát triển tốt sẽ
nhanh nhẹn, tích cực trong mọi hoạt động, tích cực tham gia tìm hiểu khám phá
môi trường xung quanh và qua các trải nghiệm trong vận động, trẻ cung cấp
thêm kiến thức, kỹ năng, nhờ đó trẻ sẽ phát triển về mọi mặt.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài :“Một số
biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên đề phát triển giáo dục thể
chất cho trẻ trong trường mầm non ” để nghiên cứu và xin được chia sẻ với
bạn bè đồng nghiệp.
3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
1.1 Căn cứ nghiên cứu
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ em vào lớp một (Điều 22 - Luật giáo dục, 2005).
Điều 23 Luật giáo dục 2005 nêu rõ “…Giáo dục mầm non phải đảm bảo
phù hợp với tâm sinh lý của trẻ em, hài hòa giữa nuôi dưỡng chăm sóc và giáo
dục; giúp trẻ em phát triển cơ thể cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn”.
Thông tư số 07/2011/TT-BGDĐT ngày 17/2/2011 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo ban hành quy định về Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường
mầm non ở điều 8, tiêu chuẩn 5 đã nêu: Chiều cao, cân nặng trẻ phát triển bình
thường theo độ tuổi đảm bảo sự phát triển thể chất theo mục tiêu của Chương
trình giáo dục mầm non.
Thực hiện kế hoạch số 247/KH-PGD& ĐT của Phòng GD & ĐT ngày
21/8/2017 v/v Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục mầm non năm học 2017-
2018 : Triển khai trong các cơ sở GDMN thực hiện Đề án “Phát triển giáo dục
thể chất và thể thao trường học giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025” ban
hành kèm theo Quyết định số 1076/QĐ-TTg ngày 17/6/2016 của Thủ tướng
Chính phủ. Thực hiện đổi mới phương pháp, tăng cường thực hiện nội dung giáo
dục phát triển thể chất cho trẻ mầm non theo hướng lồng ghép, tích hợp với các
hoạt động giáo dục khác trong chương trình GDMN; 100% cơ sở GDMN có sân
chơi giáo dục thể chất, trang bị đủ thiết bị, đồ chơi phát triển vận động cho trẻ
theo quy định; GV được bồi dưỡng, nâng cao kiến thức, kỹ năng về giáo dục
phát triển thể chất cho trẻ em; nhân rộng kết quả thực hiện tốt của chuyên đề
“Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm
non”… là nhiệm vụ quan trọng đòi hỏi cán bộ quản lý phải xây dựng kế hoạch
của trường sao cho phù hợp với điều kiện thực tế. Từ kế hoạch đã xây dựng triển
khai chỉ đạo tới tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường nhằm mục tiêu
chung: Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mầm non
nhằm giúp trẻ phát triển tố chất nhanh, mạnh, khéo, bền góp phần nâng cao tầm
vóc, thể lực của trẻ em Việt Nam trong giai đoạn mới.
Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên đề phát triển giáo dục thể chất
cho trẻ trong trường mầm non
Chăm sóc giáo dục trẻ là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô
cùng quan trọng trong sự nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở
thành những con người tương lai của đất nước. Đặc biệt, giáo dục thể chất có ý
nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của trẻ nói riêng và nguồn lực nói chung.
Vận động là nhu cầu tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là với cơ thể đang phát
triển như trẻ mầm non. Vai trò vận động đối với cơ thể trẻ đã được các nhà khoa
học khẳng định ngay từ thế kỉ XVIII: "Cơ thể không vận động giống như nước
trong ao tù", "Nguyên nhân chậm phát triển của cơ thể hài nhi là do thiếu
vận động". Ngày nay khoa học đã chứng minh được rằng: phần lớn những trẻ ít
vận động thì các vận động phúc hợp và chức năng thần kinh thực vật thường
kém phát triển, hoạt động hệ tuần hoàn và hệ hô hấp bị hạn chế, khả năng lao
động chân tay giảm sút, trọng lượng cơ thể tăng nhanh. Do đó, vận động có vai
trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể con người nói chung và cơ
thể trẻ em nói riêng.
Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn
diện. Đó là quá trình tác động chủ yếu vào cơ thể trẻ thông qua việc rèn luyện cơ
thể và hình thành các kỹ năng, kỹ xảo vận động, tổ chức sinh hoạt và giữ gìn vệ
sinh nhằm làm cho cơ thể phát triển hài hòa cân đối, sức khỏe được tăng cường
làm cơ sở cho sự phát triển toàn diện nhân cách.
Giáo dục thể chất còn có mối quan hệ mật thiết tới việc giáo dục đức, trí,
thẩm mỹ và lao động cho trẻ. Bởi sự thành công của bất cứ hoạt động nào của
trẻ đều phụ thuộc vào trạng thái sức khỏe của nó. Nếu cơ thể khỏe mạnh sẽ làm
cho trẻ yêu đời hơn, tri giác cái đẹp sâu sắc, tinh tế hơn và trẻ có khả năng tạo ra
cái đẹp trong mọi hoạt động và đời sống
Không ai có thể phủ nhận vai trò của sức khỏe đối với sự phát triển của
mỗi con người. C. Mác cho rằng: “ Việc kết hợp lao động sản xuất với trí dục
và thể dục không những chỉ là một trong những phương tiện tăng thêm sản xuất
xã hội mà còn là phương tiện duy nhất để đào tạo con người phát triển toàn
diện”. Nhận thức rõ được điều đó, Hồ Chí Minh đã kêu gọi toàn dân tập thể dục,
bởi mỗi người dân khỏe mạnh là làm cho cả nước hùng mạnh.
1.2 Những khái niệm cơ bản về vấn đề nghiên cứu
1.2.1 Chỉ đạo
Theo chữ Hán: "Chỉ đạo" tức là chỉ đường cho người khác đi, hoặc làm
việc gì đó cho đúng hướng đã định trước.
Theo từ điển tiếng Việt: “Chỉ đạo” là hướng dẫn theo đường hướng, chủ
trương nhất định
5