PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tên đề tài:
“Một số biện pháp giúp trẻ 3 tuổi hứng thú làm đồ dùng đồ chơi tự tạo”.
1.Lý do chọn đề tài.
a. Cơ sở lý luận:
Tuổi ấu thơ, ai trong chúng ta cũng phải trải qua những tháng ngày chơi
các đồ chơi từ lá cây, làm dây cuốn từ các cây leo, từ những cọng rơm để làm
những em búp bê, những viên đá làm bàn ghế...đó là những kỉ niệm tuyệt vời
của tuổi thơ mà chúng ta mãi không quên. Đúng vậy, ở thời nào thì đồ chơi đối
với trẻ nhỏ là một nhu cầu thiết yếu không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày
của trẻ.
Và trong giáo dục cũng vậy, đặc biệt là giáo dục mầm non thì hoạt động
vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ và đồ chơi là phương tiện cần thiết để trẻ
hoạt động tích cực nhất. Vì vậy đồ chơi không thể thiếu đối với trẻ đặc biệt là
trong sự phát triển trí tụê, nhân cách, thể chất và thẩm mỹ cho trẻ. Với trẻ nhỏ
hoạt động vui chơi đem lại cho trẻ nhiều niềm vui! Đồ chơi khiến trẻ nhập vào
hành động chơi giống như thực, đáp ứng nhu cầu bắt chước hành động của
người lớn và làm quen thế giới xung quanh. Những loại đồ chơi phù hợp để phát
triển trí tuệ cho trẻ mang tính giáo dục thì càng được bổ sung phong phú đa dang
bao nhiêu thì kích thích được tính tò mò ham hiểu biết của trẻ bấy nhiêu.
Đồ dùng dạy học, đồ chơi trẻ em mầm non có vai trò quan trọng trong
việc nâng cao chất lượng dạy học . Đối với trẻ thơ thì đồ dùng đồ chơi là cầu nối
giữa trẻ với môi trường xung quanh, nơi mà trẻ thơ thả tâm hồn vào đó, bộc
bạch những tình cảm của mình và chỉ có đồ dùng đồ chơi mới lôi cuốn trẻ, tạo
hứng thú cho trẻ vào các hoạt động học tập. Đổi mới phương pháp dạy học lấy
trẻ làm trung tâm, thì đồ dùng đồ chơi là nhu cầu không thể thiếu. Không thể có
một tiết dạy tốt khi không có đồ dùng đồ chơi mầm non đồ chơi phục vụ tiết
dạy, trẻ không thể phát huy tính tích cực, tự lực học tập khi không có đồ dùng
đồ chơi mầm non đồ chơi để trẻ nhận thức nhiệm vụ học tập.
b.Cơ sở thực tiễn:
Hiện nay, đồ dùng đồ chơi cho trẻ em có nhiều trên thị trường rất đa
dạng, phong phú về màu sắc và chủng loại, nhưng nếu xét về phương diện giáo
dục thì chúng không thể để đáp ứng đầy đủ các nhu cầu và mục đích của chương
trình dạy học ở trường Mầm non. Hơn nữa việc mua quá nhiều đồ dùng, đồ chơi
cho trẻ làm ảnh hưởng đến kinh tế rất nhiều. Bên cạnh đó cuộc sống hiện đại của
chúng ta còn có rất nhiêu những phế phẩm từ gia đình vô cùng phong phú : lõi
2
giấy vệ sinh, các hộp bánh kẹo, các túi, lon, hũ đựng đồ, đựng thức ăn, báo cũ,
tạp chí, vỏ hộp sữa…là một kho nguyên liệu vô cùng phong phú để cho trẻ có
thể tự làm được đồ chơi cho mình. Làm như vậy chúng ta sẽ bảo vệ được môi
trường và tiết kiệm được tiền mua sắm vật liệu, tạo ra nhiều đồ chơi mang tính
sáng tạo phong phú cho lớp học của mình. Những đồ chơi này vừa dễ làm vừa
dễ sử dụng trong các giờ học và trong các hoạt động vui chơi của trẻ.
Và hoạt động làm đồ chơi cũng đóng một vai trò hết sức quan trọng trong
việc giáo dục trẻ. Đồ chơi do tự tay mình làm ra, trẻ sẽ cảm thấy yêu quý, trân
trọng, giữ gìn đồ chơi và hứng thú hơn khi tham gia các hoạt động học. Đây
cũng chính là một hình thức dạy trẻ biết yêu quý sức lao động ngay từ khi còn
bé. Xuất phát tư những ý tưởng trên mà tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số
biện pháp giúp trẻ 3 tuổi hứng thú làm đồ dùng đồ chơi tự tạo” để nghiên
cứu.
2.Mục đích nghiên cứu.
- Mục đích nghiên cứu “Các biện pháp hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi làm đồ dùng đồ
chơi từ các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương nhằm phát huy nâng cao tính
tích cực, sáng tạo của trẻ” Củng cố, rèn luyện cho trẻ những kỹ năng kỹ xảo
thông qua các hoạt động làm đồ dùng đồ chơi từ một số nguyên vật liệu đơn
giản nhằm thúc đẩy nâng cao hiệu quả giáo dục trong hoạt động tạo hình nói
riêng và nâng cao chất lượng đổi mới chất lượng nói chung.
3. Đô1i tươ3ng nghiên cư1u:
- Đối tượng nghiên cứu là: “Một số biện pháp giúp trẻ 3 tuổi hứng thú làm đồ
dùng đồ chơi tự tạo” .
4. Đô1i tươ3ng kha6o sa1t thư3c nghiê3m:
Taji lơkp mâlu giako bé 3 tuômi C3, Trươnng mânm non nơi tôi đang công takc. Sôk trem lan
27 chaku.
5. Phương pha1p nghiên cư1u:
- Phương phakp dunng lơni
- Phương phakp quan sakt
- Phương phakp thưjc hannh, trải nghiệm
- Phương phakp kiêmm tra, đaknh giak, nhâjn xekt.
- Phương phakp đôjng viên, khuyêkn khikch.
6. Pha3m vi nghiên cư1u:
- Phajm vi: Đên tani đươjc thưjc hiêjn trên 27 trem taji lơkp 3 Tuômi C3, Trươnng
mânm non nơi tôi đang công takc.
- Kêk hoajch nghiên cưku: Thưjc hiêjn tưn thakng 9 năm 2022 đêkn thakng 5 năm
2023. Đươjc cumng côk van thưjc hiêjn trong nhưlng năm hojc tiêkp theo.
3
PHẦN II. BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Những nội dung lý luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu.
Ở lứa tuổi mầm non, hoạt động học tập và vui chơi là một “ Học mà chơi,
chơi mà học”. Vui chơi giúp trẻ học tập, và đồ chơi là những dạng đồ vật không
thể thiếu trong các cuộc vui chơi của trẻ. Đồ dùng đồ chơi có tác dụng lớn lao
đến việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Chính những đồ chơi này giúp
trẻ được thao tác, được hoạt động, trải nghiệm, được thể hiện những nhu cầu cá
nhân, được phát triển cân đối hài hòa, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện. Đối với
trẻ đồ chơi là người bạn đồng hành không thể thiếu trong một trò chơi, là một
trong nhiều phương tiện để trẻ thực hiện các trò chơi, chính trò chơi đã giúp trẻ
tự tạo ra hoàn cảnh chơi, hình thức chơi, không gian chơi theo đúng ý tưởng của
mình. Đồ chơi hết sức cần thiết đối với trẻ, nó có tác dụng và ý nghĩa thật to lớn
và sâu sắc đối với trẻ độ tuổi mầm non. Hoạt động với đồ chơi vừa làm thỏa
mãn nhu cầu vui chơi, vừa làm cho đôi bàn tay khéo léo, rèn trí tưởng tượng,
sáng tạo, đoàn kết tạo ra sản phẩm. Như vậy, đồ chơi có ý nghĩa hết sức to lớn,
là phương tiện tổ chức để chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non.
Trong thực tế, qua nhiều năm giảng dạy tôi được tiếp xúc với trẻ, được quan
sát trẻ chơi và tôi nhận thấy rằng trẻ nhỏ rất thích được chơivới nhứng đồ chơi
mới lạ, đặc biệt là những đồ chơi do tự tay trẻ làm ra. Trong kho đó, những đồ
chơi hiện có ở lớp lại mang tính phổ biến, hạn chế về số lượng và ít được thay
đổi. Vì vậy, trẻ sẽ không phát huy được tính tích cực sáng tạo trong các hoạt
động phát triển nhận thức.
2. Khảo sát thực trạng :
Qua thực tế giảng dạy ở trường nơi tôi đang công tác, tôi nhận thấy việc
giáo dục kỹ năng tạo hình của trẻ còn hạn chế, trong khi tham gia các hoạt động
trẻ chưa biết đoàn kết, hợp tác trong khi học và chơi. Trẻ cũng chưa biết giữ gìn
các sản phẩm của mình làm ra.
Trong quak trinnh rèn kỹ năng làm đồ chơi tự tạo cho trẻ tôi đal găjp nhưlng
thuâjn lơji van khok khăn sau:
a.Thuận lợi:
Lớp học rộng rãi, thoáng mát, tạo điều kiện tốt cho trẻ hoạt động.
Lớp được trang bị đầy đủ đầu đĩa, ti vi, máy tính để ứng dụng và phục
vụ các hoạt động.
Ban giám hiệu luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, thường
xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất lượng giảng dạy cho giáo viên.
4
Là một giáo viên trẻ, nhiệt tình, năng động có tinh thần nhiệt tình với
công việc, yêu nghề mến trẻ.
Bản thân là một giáo viên có chuyên môn, luôn yêu nghề mến trẻ, ham
học hỏi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, làm một số đồ dùng đồ chơi phục vụ
cho các hoạt động.
b. Khó khăn:
*Đối với nhà trường: Trên thực tế các lớp học đã được trang bị nhiều đồ dùng,
đồ chơi hiện đại, song để phục vụ các hoạt động của trẻ ở trường theo kế hoạch
của chương trình giáo dục mầm non mới thì vẫn chưa đáp ứng đủ.
Đồ dùng, đồ chơi tự tạo, chưa phong phú về chủng loại, phù hợp với độ
tuổi.
*Đối với giáo viên:
Bản thân còn lúng túng trong việc vận dụng nội dung làm đồ dùng, đồ
chơi tự tạo cho trẻ
Chưa thực sự quan tâm xây dựng và tạo cơ hội cho trẻ hoạt động môi
trường ngoài lớp học.
Phương pháp tổ chức các hoạt động trong chương trình còn dựa vào bài
soạn mẫu chưa sáng tạo.
Chưa chuẩn bị nhiều nguyên vật liệu cho trẻ sử dụng trong khi làm đồ
dùng đồ chơi, số lượng chưa phong phú về chủng loại và màu sắc. Nguyên vật
liệu từ thiên nhiên hay các phế liệu đã qua sử dụng tại địa phương rất nhiều như:
các loại hột hạt, rơm, cành cây khô, lá cây khô, chai nhựa, hộp bánh, vỏ chai dầu
gội đầu… chưa được tận dụng.
*Đối với trẻ:
- Kỹ năng tạo hình của trẻ còn yếu, trẻ chưa khéo léo khi tô, vẽ, dán, xếp,
chưa hoạt động tích cực.
*Đối với phụ huynh:
Một số phụ huynh còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này, cho con nghỉ học
tùy tiện.
Sau khi lựa chọn đề tài tôi đã tiến hành khảo sát học sinh lớp tôi với tổng số
trẻ là 27 và được đánh giá theo các tiêu chí sau.
5
c. Khảo sát thực tế lớp.
Kết quả khảo sát đầu năm:
Ba6ng kha6o sa1t đâXu năm
STT Nội dung Số
trẻ
Kết quả
Tốt Khá TB Yếu
SL % SL % SL % SL %
1
Trẻ tích cực hứng thú
tham gia các hoạt
động
27 6 22,2% 7 25,9% 10 37,1% 4 14,8%
2
Trẻ có kĩ năng quan
sát và tạo ra sản
phẩm.
27 5 18,5% 7 25,9% 11 40,8% 4 14,8%
3Trẻ có kĩ năng in, vẽ,
tô màu 27 6 22,2% 7 25,9% 9 33,4% 5 18,5%
4Trẻ có kĩ năng cắt
xếp, xé dán 27 3 11,1% 7 25,9% 10 37,1% 7 26,0%
Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy những biện pháp thông thường, chưa có
biện pháp mới tác động thì chất lượng đạt được trên trẻ về các mức độ chưa
hứng còn ở mức rất cao, số trẻ kỹ năng quan sát tạo hình còn xếp loại trung bình
và yếu nhiều. Vì vậy tôi đã suy nghĩ trăn trở làm thế nào để có biện pháp hữu
hiệu nhất trong việc thực hiện nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi có kỹ
năng kết hợp vẽ, tô màu, xếp dán đạt hiệu quả cao
3. Những biện pháp chủ yếu của đề tài.
Trong qua trình thực hiện tồi đã thực hiện các biện pháp sau:
* Biện pháp 1: Tích cực tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi tự bồi dưỡng bản thân
* Biện pháp 2: Sưu tầm nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi tự tạo phải đảm
bảo vệ sinh, an toàn và có tính thẩm mỹ .
* Biện pháp 3: Dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo trên tiết học.
* Biện pháp 4: Dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo ngoài tiết học.
* Biện pháp 5: Kết hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi
khi ở nhà
4. Những biện pháp thực hiện từng phần.
* Biện pháp 1: Tích cực tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi tự bồi dưỡng bản thân .
Để có thể thực hiện tốt hoạt động “Dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo” đạt
hiệu quả cao, thì việc tích cực tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, học hỏi tự bồi dưỡng