PH NẦ I - ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
Ngày nay s bùng n c a công ngh thông tin (CNTT) nói riêng và khoa h cự ổ ủ ệ ọ
công ngh (KHCN) nói chung đã và đang tác đng m nh m đn s phát tri n c aệ ộ ạ ẽ ế ự ể ủ
t t c các ngành, các lĩnh v c c a đi s ng xã h i. Vi c s d ng có tính s ph mấ ả ự ủ ờ ố ộ ệ ử ụ ư ạ
nh ng thành qu khoa h c công ngh s làm thay đi l n đn hi u qu c a quáữ ả ọ ệ ẽ ổ ớ ế ệ ả ủ
trình d y h c, hi u qu c a vi c s d ng các ph ng ti n d y h c cũng nh gópạ ọ ệ ả ủ ệ ử ụ ươ ệ ạ ọ ư
ph n tích c c vào vi c đi m i ph ng pháp d y h c. Không nh ng th , nh cóầ ự ệ ổ ớ ươ ạ ọ ữ ế ờ
cu c cách m ng này mà giáo d c đào t o đã có th th c hi n đc các tiêu chíộ ạ ụ ạ ể ự ệ ượ
m i: H c m i n i, h c m i lúc và h c su t đi. Đ đáp ng yêu c u c a sớ ọ ọ ơ ọ ọ ọ ố ờ ể ứ ầ ủ ự
nghi p phát tri n đt n c và b t k p nh ng thay đi l n c a th i đi, đòi h i ph iệ ể ấ ướ ắ ị ữ ổ ớ ủ ờ ạ ỏ ả
có ngu n nhân l c phát tri n cao, ph i có nh ng con ng i năng đng, sáng t o, tồ ự ể ả ữ ườ ộ ạ ự
l c, t c ng… đi u đó cho th y giáo d c và đào t o đóng vai trò h t s c quanự ự ườ ề ấ ụ ạ ế ứ
tr ng, là n n t ng cho vi c hoàn thi n con ng i và là ti n đ c b n đ phát tri nọ ề ả ệ ệ ườ ề ề ơ ả ể ể
đt n c. Vì v y giáo d c và đào t o đc xem là qu c sách hàng đu trong chấ ướ ậ ụ ạ ượ ố ầ ủ
tr ng, đng l i c a Đng.ươ ườ ố ủ ả
Trong công cu c đi m i toàn di n ngành giáo d c, đi m i ph ng phápộ ổ ớ ệ ụ ổ ớ ươ
d y h c có ý nghĩa quy t đnh và đc tri n khai s m các môn h c và c p h c.ạ ọ ế ị ượ ể ớ ở ọ ấ ọ
Ngh quy t s 29-NQ/TW; H i ngh Trung ng 8 khoá XI v đi m i căn b n,ị ế ố ộ ị ươ ề ổ ớ ả
toàn di n GD&ĐT cũng đã nêu rõệ:“Ti p t c đi m i m nh m ph ng pháp d yế ụ ổ ớ ạ ẽ ươ ạ
h c theo h ng hi n đi; phát huy tính tích c c ch đng sáng t o c a ng i h c;ọ ướ ệ ạ ự ủ ộ ạ ủ ườ ọ
kh c ph c l i truy n th áp đt m t chi u, ghi nh máy móc. T p trung d y cáchắ ụ ố ề ụ ặ ộ ề ớ ậ ạ
h c, cách nghĩ, khuy n khích t h c, t o c s đ ng i h c t c p nh p và điọ ế ự ọ ạ ơ ở ể ườ ọ ự ậ ậ ổ
m i tri th c, kĩ năng, phát tri n năng l c”ớ ứ ể ự . Đnh h ng c b n c a vi c đi m iị ướ ơ ả ủ ệ ổ ớ
giáo d c là chuy n t n n giáo d c hàn lâm, xa r i th c ti n sang m t n n giáoụ ể ừ ề ụ ờ ự ễ ộ ề
d c chú tr ng hình thành năng l c hành đng, phát huy tính ch đng sáng t o c aụ ọ ự ộ ủ ộ ạ ủ
h c sinh. Đ th c hi n t t đnh h ng trên giáo viên (GV) c n thay đi ph ngọ ể ự ệ ố ị ướ ầ ổ ươ
pháp d y h c đ HS có th t h c, t nghiên c u tri th c và phát tri n năng l cạ ọ ể ể ự ọ ự ứ ứ ể ự
c a t ng cá nhân. Đó cũng là xu h ng th gi i trong c i cách ph ng pháp giáoủ ừ ướ ế ớ ả ươ
d c và phù h p v i m c tiêu c a ch ng trình giáo d c ph thông m i năm 2018ụ ợ ớ ụ ủ ươ ụ ổ ớ
theo h ng phát tri n ph m ch t, năng l c h c sinh. ướ ể ẩ ấ ự ọ
Môn Đa lí THPT xác đnh th c hành, luy n t p, v n d ng là n i dung quanị ị ự ệ ậ ậ ụ ộ
tr ng, đng th i là công c thi t th c, hi u qu đ phát tri n năng l c c a h cọ ồ ờ ụ ế ự ệ ả ể ể ự ủ ọ
sinh; chú tr ng vi c v n d ng ki n th c đa lí vào th c ti n nh m góp ph n phátọ ệ ậ ụ ế ứ ị ự ễ ằ ầ
tri n các năng l c đc thù c a môn h c. Chính vì v y, GV c n ph i t o đi u ki nể ự ặ ủ ọ ậ ầ ả ạ ề ệ
đ HS đc tr c ti p s d ng các thi t b h c t p, đc bi t là các thi t b côngể ượ ự ế ử ụ ế ị ọ ậ ặ ệ ế ị
ngh nh m đáp ng hi u qu ngày càng cao h n c a quá trình d y h c. H n n a,ệ ằ ứ ệ ả ơ ủ ạ ọ ơ ữ
môn Đa lí đòi h i HS c n có s ch đng trong h c t p nh t là kh i l ng tri th cị ỏ ầ ự ủ ộ ọ ậ ấ ố ượ ứ
2
khá l n, th i l ng rèn kĩ năng khá nhi u, tính m i và c p nh t có th di n ra liênớ ờ ượ ề ớ ậ ậ ể ễ
t c do nh ng thành t u c a khoa h c kĩ thu t không ng ng phát tri n, vì v yụ ữ ự ủ ọ ậ ừ ể ậ
ng i h c c n có kĩ năng h c t p và khi đó, các thi t b công ngh , ph n m m,ườ ọ ầ ọ ậ ế ị ệ ầ ề
h c li u s s là nh ng tr th đc l c cho các em.ọ ệ ố ẽ ữ ợ ủ ắ ự
Mô hình 5E là m t trong nh ng mô hình d y h c hi n đi đã đáp ng đcộ ữ ạ ọ ệ ạ ứ ượ
nh ng yêu c u nêu trên. 5E vi t t t c a 5 t b t đu b ng ch E trong ti ng Anh:ữ ầ ế ắ ủ ừ ắ ầ ằ ữ ế
Engage (G n k t), Explore (Khám phá), Explain (Gi i thích), Elaborate (Áp d ng)ắ ế ả ụ
và Evaluate (Đánh giá). Mô hình d y h c 5E có tính h th ng, g m m t chu i ho tạ ọ ệ ố ồ ộ ỗ ạ
đng t ch c theo logic ch t ch , t vi c khám phá tri th c khoa h c c b n đnộ ổ ứ ặ ẽ ừ ệ ứ ọ ơ ả ế
áp d ng tri th c đó vào th c ti n. V n d ng mô hình 5E và ng d ng CNTT trongụ ứ ự ễ ậ ụ ứ ụ
d y đã t o đi u ki n cho HS tham gia khám phá tìm hi u ki n th c, t do t duyạ ạ ề ệ ể ế ứ ự ư
sáng t o và phát bi u ý ki n, ạ ể ế HS đc ti p thu ki n th c d i hình th c tr iượ ế ế ứ ướ ứ ả
nghi m và v n d ng vào đi s ng th c ti n. ệ ậ ụ ờ ố ự ễ T đó h c sinh có c h i phát tri nừ ọ ơ ộ ể
năng l c m t cách khoa h c và b n v ng. ự ộ ọ ề ữ
Qua nghiên c u ch ng trình và th c ti n d y h c cho th y,ứ ươ ự ễ ạ ọ ấ môn Đa lí l pị ớ
10 có kh i l ng ki n th c l n, ố ượ ế ứ ớ có nhi u ki n th c g n gũi, thi t th c, d áp d ngề ế ứ ầ ế ự ễ ụ
vào th c ti n nên khá phù h p đ t ch c d y h c theo mô hình 5E. Vì v y, vi cự ễ ợ ể ổ ứ ạ ọ ậ ệ
áp d ng mô hình 5E và ng d ng CNTT trong b môn Đa lí tr ng ph thông làụ ứ ụ ộ ị ở ườ ổ
có tính kh thi và hi u qu , không chả ệ ả ỉ t o môi tr ng h c t p tiên ti n mà còn d aạ ườ ọ ậ ế ự
trên s t ng tác hi u qu c a CNTT đã ự ươ ệ ả ủ góp ph n phát tri n năng l c cho HS, đápầ ể ự
ng yêu c u c a Ch ng trình giáo d c ph thông m i.ứ ầ ủ ươ ụ ổ ớ Xu t phát t nh ng lý doấ ừ ữ
trên, chúng tôi ch n đ tài nghiên c u: ọ ề ứ “V n d ng mô hình 5E và ng d ng côngậ ụ ứ ụ
ngh thông tin trong d y h c ch đ “C u trúc c a Trái Đt. Th ch Quy n”ệ ạ ọ ủ ề ấ ủ ấ ạ ể
Đa Lí 10 – THPT”ị .
2. M c đích nghiên c uụ ứ
- Nghiên c u v n d ng mô hình 5E và ng d ng CNTT vào d y h c ch đứ ậ ụ ứ ụ ạ ọ ủ ề
“C u trúc c a Trái Đt. Th ch Quy n” Đa lí 10 nh m phát huy năng l c HS, gópấ ủ ấ ạ ể ị ằ ự
ph n nâng cao ch t l ng d y và h c môn Đa lí tr ng THPT.ầ ấ ượ ạ ọ ị ở ườ
- Ngoài ra thông qua đ tài giúp b n thân và các đng nghi p b i d ngề ả ồ ệ ồ ưỡ
thêm ki n th c đ đi m i PPDH theo công ngh giáo d c hi n đi.ế ứ ể ổ ớ ệ ụ ệ ạ
3. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
Sáng ki n này nghiên c u các n i dung sau đây:ế ứ ộ
- Nghiên c u c s lý lu n v mô hình 5E và ng d ng CNTT trong d y h c.ứ ơ ở ậ ề ứ ụ ạ ọ
- Kh o sát, đánh giá v th c tr ng s d ng mô hình 5E và ng d ng CNTTả ề ự ạ ử ụ ứ ụ
trong d y h c Đa lí trên đa bàn huy n Đô L ng, t nh Ngh An.ạ ọ ị ị ệ ươ ỉ ệ
3
- Đ xu t quy trình d y h c theo mô hình 5E và các ph n m m, thi t b côngề ấ ạ ọ ầ ề ế ị
ngh s d ng trong d y h c ch đ “C u trúc c a Trái đt. Th ch Quy n” Đa líệ ử ụ ạ ọ ủ ề ấ ủ ấ ạ ể ị
10.
- Xây d ng các k ho ch bài d y trong ch đ “C u trúc c a Trái Đt.ự ế ạ ạ ủ ề ấ ủ ấ
Th ch Quy n” Đa lí 10 theo h ng v n d ng mô hình 5E và s d ng CNTT.ạ ể ị ướ ậ ụ ử ụ
- Ti n hành th c nghi m s ph m đ xem xét kh năng ng d ng c a đ tàiế ự ệ ư ạ ể ả ứ ụ ủ ề
trong vi c nâng cao hi u qu d y h c ch đ “C u trúc c a Trái Đt. Th chệ ệ ả ạ ọ ủ ề ấ ủ ấ ạ
Quy n” Đa lí 10.ể ị
4. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
4.1. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Mô hình 5E và CNTT vào d y h c ch đ “C u trúc c a Trái Đt. Th chạ ọ ủ ề ấ ủ ấ ạ
Quy n” Đa lí 10ể ị .
4.2. Ph m vi nghiêm c uạ ứ
- N i dung:ộ Đ tài t p trung nghiên c u c s lí lu n, c s th c ti n d yề ậ ứ ơ ở ậ ơ ở ự ễ ạ
h c v mô hình 5E và ng d ng CNTT. Đ xu t quy trình d y h c theo mô hìnhọ ề ứ ụ ề ấ ạ ọ
5E, các thi t b , ph n m m… Xây d ng đc các k ho ch bài d y trong ch đế ị ầ ề ự ượ ế ạ ạ ủ ề
“C u trúc c a Trái Đt. Th ch Quy n” ấ ủ ấ ạ ể Đa lí 10 theo mô hình 5E.ị
- Không gian nghiên c u:ứ Đ tài đc tri n khai nghiên c u cho HS kh i 10ề ượ ể ứ ố
t i tr ng THPT Đô L ng 2, Đô L ng 3, t nh Ngh An.ạ ườ ươ ươ ỉ ệ
- Th i gian nghiên c u:ờ ứ Đ tài th c hi n trong 2 năm, năm h cề ự ệ ọ 2020 - 2021
và 2021-2022.
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Đ nghiên c u đ tài chúng tôi s d ng các ph ng pháp sau:ể ứ ề ử ụ ươ
- Nhóm ph ng pháp nghiên c u lý lu nươ ứ ậ :
+ S d ng các ph ng pháp phân tích, t ng h p, h th ng, khái quátử ụ ươ ổ ợ ệ ố
hóa,...các thông tin, các văn ki n, tài li u, Ngh quy t c a Đng, Nhà n c và cácệ ệ ị ế ủ ả ướ
tài li u có liên quan đn đ tài nh m thi t l p c s lý lu n cho v n đ nghiênệ ế ề ằ ế ậ ơ ở ậ ấ ề
c u.ứ
+ Nghiên c u lý lu n v mô hình d y h c 5E và ng d ng CNTT trong d yứ ậ ề ạ ọ ứ ụ ạ
h cọ
- Nhóm ph ng pháp nghiên c u th c ti nươ ứ ự ễ :
+ Ph ng pháp đi u tra theo b ng h i nh m tìm hi u th c tr ng v n d ngươ ề ả ỏ ằ ể ự ạ ậ ụ
mô hình 5E và ng d ng CNTT trong d y h c môn Đa lí các tr ng THPT trênứ ụ ạ ọ ị ở ườ
đa bànị.
4
+ Ph ng pháp quan sát các ho t đng c a giáo viên, h c sinh trong các giươ ạ ộ ủ ọ ờ
h c, đi u ki n d y và h c c a giáo viên và h c sinh.ọ ề ệ ạ ọ ủ ọ
+ Ph ng pháp ph ng v n giáo viên và h c sinh, các nhà qu n lý giáo d cươ ỏ ấ ọ ả ụ
nh m có đc nh ng thông tin v d y h c theo mô hình 5E, làm sáng t nh ngằ ượ ữ ề ạ ọ ỏ ữ
nh n đnh khách quan c a k t qu nghiên c u.ậ ị ủ ế ả ứ
+ Nghiên c u các s n ph m c a giáo viên và h c sinh (giáo án, phi u h cứ ả ẩ ủ ọ ế ọ
t p,...).ậ
+ Ph ng pháp th ng kê toán h c s d ng đ tính toán các tham s đcươ ố ọ ử ụ ể ố ặ
tr ng, so sánh k t qu th c nghi m.ư ế ả ự ệ
6. Đi m m i trong k t qu nghiên c u đ tàiể ớ ế ả ứ ề
- V lý lu n: ề ậ
Phân tích làm sáng t c s lý lu n v d y h c theo mô hình 5E và ng d ngỏ ơ ở ậ ề ạ ọ ứ ụ
CNTT trong d y h c. Trong đó bao g m h th ng các khái ni m liên quan đn d yạ ọ ồ ệ ố ệ ế ạ
h c theo mô hình 5E, b n ch t, quy trình d y h c và lý thuy t v ng d ng cácọ ả ấ ạ ọ ế ề ứ ụ
ph n m m trong d y h c.ầ ề ạ ọ
- V th c ti n:ề ự ễ
+ Đ tài góp ph n đánh giá đc th c tr ng v n d ng mô hình 5Eề ầ ượ ự ạ ậ ụ và ngứ
d ng CNTT trong d y h c môn Đa lí các tr ng THPTụ ạ ọ ị ở ườ .
+ Đ xu t đc quy trình d y h c theo mô hình 5E trong d y h c Đa líề ấ ượ ạ ọ ạ ọ ị
THPT
+ Thi t k môt sô bài h c theo mô hình 5E có ng d ng CNTT ế ế ' ọ ứ ụ
+ ng d ng m t s ph n m m và thi t b vào d y h c Đa líỨ ụ ộ ố ầ ề ế ị ạ ọ ị
+ Thông qua sáng ki n này chúng tôi đóng góp thêm v i các b n đng nghi pế ớ ạ ồ ệ
v đi m i PPDH phát tri n ph m ch t, năng l c h c sinh. ề ổ ớ ể ẩ ấ ự ọ
5
