1
A. M ĐUỞ Ầ
I. LÍ DO CH N Đ TÀIỌ Ề
Th c hi n Ngh quy t Trung ng s 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 nămự ệ ị ế ươ ố
2013 v đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và đào t o, giáo d c ph thôngề ổ ớ ả ệ ụ ạ ụ ổ
trong ph m vi c n c đang th c hi n đi m i toàn b , t : m c tiêu ch y uạ ả ướ ự ệ ổ ớ ộ ừ ụ ủ ế
trang b ki n th c sang phát tri n năng l c và ph m ch t c a h c sinh; t n iị ế ứ ể ự ẩ ấ ủ ọ ừ ộ
dung n ng tính hàn lâm sang n i dung có tính th c ti n cao; t ph ng phápặ ộ ự ễ ừ ươ
truy n th m t chi u sang ph ng pháp d y h c tích c c; t hình th c d y h cề ụ ộ ề ươ ạ ọ ự ừ ứ ạ ọ
trên l p là ch y u sang k t h p đa d ng các hình th c d y h c trong và ngoàiớ ủ ế ế ợ ạ ứ ạ ọ
l p, trong và ngoài nhà tr ng, tr c ti p và qua m ng; t hình th c đánh giáớ ườ ự ế ạ ừ ứ
t ng k t là ch y u sang coi tr ng đánh giá trên l p và đánh giá quá trình; tổ ế ủ ế ọ ớ ừ
giáo viên đánh giá h c sinh là ch y u sang tăng c ng vi c h c sinh t đánh giáọ ủ ế ườ ệ ọ ự
và đánh giá l n nhau c a h c sinh.ẫ ủ ọ
V n đ d y h c nói chung d y và d y h c môn Ng Văn nói riêng hi nấ ề ạ ọ ạ ạ ọ ữ ệ
nay đang là m t v n đ nh n đc s quan tâm r t cao không ch c a các nhàộ ấ ề ậ ượ ự ấ ỉ ủ
chuyên môn, các nhà nghiên c u mà chính b n thân nó cũng đang thu hút đcứ ả ượ
r t nhi u s quan tâm c a xã h i. Có th d dàng nh n th y, hi n nay thái đấ ề ự ủ ộ ể ễ ậ ấ ệ ộ
h c t p c a h c sinh v i môn Ng Văn trong nhà tr ng đang có d u hi uọ ậ ủ ọ ớ ữ ườ ấ ệ
gi m sút khá rõ nét. V n đc xem là m t môn h c c n thi t, m t môn h cả ố ượ ộ ọ ầ ế ộ ọ
mang ý nghĩa nhân văn r t cao h ng h c sinh đn cái chân, thi n, m nh ngấ ướ ọ ế ệ ỹ ư
thái đ c a h c sinh v i môn Ng Văn không đc h ng thú, yêu thích nhi uộ ủ ọ ớ ữ ượ ứ ề
nh giá tr mà nó mang l i. Đa s h c sinh cũng không ch đng, tích c c trongư ị ạ ố ọ ủ ộ ự
vi c h c t p môn Ng Văn mà đón nh n nó m t cách th đng. Hi n t ng h cệ ọ ậ ữ ậ ộ ụ ộ ệ ượ ọ
sinh không còn h ng thú v i môn Ng Văn không còn là hi n t ng hi m th yứ ớ ữ ệ ượ ế ấ
n a mà tr thành m t hi n t ng ph bi n. Chính vì không còn h ng thú v iữ ở ộ ệ ượ ổ ế ứ ớ
môn h c nên ý th c, thái đ c a h c sinh v i môn h c có ph n không t t, d nọ ứ ộ ủ ọ ớ ọ ầ ố ẫ
đn hi u qu ch a đc cao.ế ệ ả ư ượ
Thêm vào đó hiên nay yêu c u đi m i d y h c môn Ng văn THPT đangầ ổ ớ ạ ọ ữ ở
chú tr ng m c tiêu, ph ng pháp. Đnh h ng đi m i ph ng pháp d y và h cọ ụ ươ ị ướ ổ ớ ươ ạ ọ
đã đc Ngh quy t 29-NQ/TW ngày 4/11/2013, Ban Ch p hành Trung ngượ ị ế ấ ươ
khóa XI ban hành Ngh quy t s v đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và đàoị ế ố ề ổ ớ ả ệ ụ
t oạ. Ngh quy t 29 có m t quan đi m ch ch t là: “Chuy n m nh quá trình giáoị ế ộ ể ủ ố ể ạ
d c t ch y u trang b ki n th c sang phát tri n toàn di n năng l c và ph mụ ừ ủ ế ị ế ứ ể ệ ự ẩ
ch t ng i h c”. ấ ườ ọ
V m c tiêu, Ch ng trình giáo d c ph thông (Ban hành kèm theo Thôngề ụ ươ ụ ổ
t s 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 c a B tr ng B Giáo d c và Đàoư ố ủ ộ ưở ộ ụ
t o) đã xác đnh yêu c u c n đt v ph m ch t ch y u và năng l c chung:ạ ị ầ ầ ạ ề ẩ ấ ủ ế ự
"Môn Ng văn góp ph n hình thành, phát tri n h c sinh nh ng ph m ch t chữ ầ ể ở ọ ữ ẩ ấ ủ
y u và năng l c chung theo các m c đ phù h p v i môn h c, c p h c đã đcế ự ứ ộ ợ ớ ọ ấ ọ ượ
quy đnh t i Ch ng trình t ng th " - đó là: năng l c t ch và t h c, năng l cị ạ ươ ổ ể ự ự ủ ự ọ ự
2
giao ti p và h p tác, năng l c gi i quy t v n đ và sáng t o ế ợ ự ả ế ấ ề ạ
Đng tr c nh ng v n đ đó đt ra cho chúng tôi, nh ng ng i tr c ti pứ ướ ữ ấ ề ặ ữ ườ ự ế
gi ng d y trên l p có nhi u băn khoăn trăn tr . Làm sao đ t o đc h ng thúả ạ ớ ề ở ể ạ ượ ứ
cho HS trong quá trình d y h c? Làm sao đ các em yêu thích môn Văn? Làm saoạ ọ ể
đ giúp các em phát huy nh ng năng l c c a mình? Cho nên vi c d y văn trongể ữ ự ủ ệ ạ
nhà tr ng ph thông đang là m t th thách l n v i giáo viên hi n nay. D y nhườ ổ ộ ử ớ ớ ệ ạ ư
th nào cho hay, hi u qu cao, t o s h ng thú, say mê cho h c sinh qu th c làế ệ ả ạ ự ứ ọ ả ự
c m t v n đ l n. Vi c h c sinh không thích thú v i môn văn cũng có nhi u líả ộ ấ ề ớ ệ ọ ớ ề
do, tuy nhiên có m t nguyên nhân khá quan tr ng đó là: Th y cô giáo ch a th cộ ọ ầ ư ự
s t o ra s cu n hút h c sinh b ng bài gi ng c a mình. Th y cô ch a th c sự ạ ự ố ọ ằ ả ủ ầ ư ự ự
có nh ng b c ngo t đt phá trong vi c đi m i ph ng pháp, m t s giáo viênư ướ ặ ộ ệ ổ ớ ươ ộ ố
v n n ng v ph ng pháp truy n th ng th nên vi c d y và h c ch a th c sẫ ặ ề ươ ề ố ế ệ ạ ọ ư ự ự
hi u qu . V i vai trò t ch c, h ng d n và đi u khi n quá trình h c t p c aệ ả ớ ổ ứ ướ ẫ ề ể ọ ậ ủ
h c sinh, h n ai h t vi c ph i tìm ra nhi u bi n pháp đ phát huy cao nh t tínhọ ơ ế ệ ả ề ệ ể ấ
tích c c sáng t o c a ng i h c, t o ni m h ng thú say mê h c t p các emự ạ ủ ườ ọ ạ ề ứ ọ ậ ở
chính là nhi m v quan tr ng đi v i m i ng i giáo vên đng l p. Xu t phátệ ụ ọ ố ớ ỗ ườ ứ ớ ấ
t nh ng v n đ trên, v i mong mu n góp m t ph n vào vi c t o thêmừ ữ ấ ề ớ ố ộ ầ ệ ạ
h ng thú cho ng i h c, giúp h c sinh tích c c, ch đng ti p nh n tri th c vàứ ườ ọ ọ ự ủ ộ ế ậ ứ
hình thành kĩ năng, phát tri n nhân cách, đng th i nh m góp ph n đi m iể ồ ờ ằ ầ ổ ớ
ph ng pháp d y h c Ng văn truy n th ng chúng tôi m nh d n xin đc traoươ ạ ọ ữ ề ố ạ ạ ượ
đi m t s kinh nghi m c a b n thân trong quá trình gi ng d y b môn Ngổ ộ ố ệ ủ ả ả ạ ộ ữ
văn tr ng THPT nói chung và vi c d y ph n truy n ng n lãng m n Vi tở ườ ệ ạ ầ ệ ắ ạ ệ
Nam 1930 – 1945 nói riêng. Vi c v n d ng ph ng pháp d y h c hi n đi vàoệ ậ ụ ươ ạ ọ ệ ạ
d y h c m t tác ph m văn h c là đi u r t c n thi t trong quá trình đi m iạ ọ ộ ẩ ọ ề ấ ầ ế ổ ớ
ph ng pháp d y h c trong nh ng năm g n đây. V i vai trò then ch t nh m t oươ ạ ọ ữ ầ ớ ố ằ ạ
s h p d n, làm tăng hi u qu vi c d y – h c m t tác ph m văn h c, thự ấ ẫ ệ ả ệ ạ ọ ộ ẩ ọ ế
nh ng trong các tài li u ph c v cho vi c d y – h c môn Ng văn trong nhàư ệ ụ ụ ệ ạ ọ ữ
tr ng ch a th y đ c p đn vi c tìm hi u, khám phá truy n ng n lãng m nườ ư ấ ề ậ ế ệ ể ệ ắ ạ
d a vào ph ng pháp d y h c hi n đi. Vì v y đ tài này chúng tôi mu nự ươ ạ ọ ệ ạ ậ ở ể ố
v n d ng ph ng pháp d y h c hi n đi nh m phát tri n năng l c c a h c sinhậ ụ ươ ạ ọ ệ ạ ằ ể ự ủ ọ
đ đi sâu vào khai thác th gi i c a tác ph m và đ t o s h p d n, h ng thúể ế ớ ủ ẩ ể ạ ự ấ ẫ ứ
cho h c sinh khi ti p c n m t tác ph m văn h c hi n đi. V y xin trình bày đọ ế ậ ộ ẩ ọ ệ ạ ậ ề
tài V n d ng m t s ph ng pháp d y h c hi n đi trong d y h c truy n ng nậ ụ ộ ố ươ ạ ọ ệ ạ ạ ọ ệ ắ
lãng m n Vi t Nam 1930 – 1945 theo đnh h ng phát tri n năng l c h c sinhạ ệ ị ướ ể ự ọ
THPT.
Đ tài này là công trình c a chúng tôi ch a đc cá nhân, t p th và côngề ủ ư ượ ậ ể
trình giáo d c nào công b trên các tài li u sách báo và di n đàn giáo d c hi nụ ố ệ ễ ụ ệ
nay.
II. PH M VI, ĐI T NGẠ Ố ƯỢ
3
1. Ph m vi kh o sátạ ả
Đ tài t p trung vi c v n d ng ph ng pháp d y h c hi n đi vào gi ngề ậ ệ ậ ụ ươ ạ ọ ệ ạ ả
d y ph n truy n lãng m n Vi t Nam giai đo n 1930 - 1945ạ ầ ệ ạ ệ ạ trong ch ng trìnhươ
Ng Văn 11 THPT. C th là truy n ng n ữ ụ ể ệ ắ Hai đa tr ứ ẻ c a Th ch Lam vàủ ạ
truy n ng n ệ ắ Ch ng i t tù ữ ườ ử c a Nguy n Tuân.ủ ễ
2. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Đi t ng nghiên c u c a đ tài là truy n ng n Vi t Nam th i kì đu thố ượ ứ ủ ề ệ ắ ệ ờ ầ ế
k XX đn cách m ng tháng tám năm 1945 trong ch ng trình Ng văn 11 THPT,ỉ ế ạ ươ ữ
c th là ph n truy n ng n lãng m n. C th là truy n ng n ụ ể ầ ệ ắ ạ ụ ể ệ ắ Hai đa tr ứ ẻ c aủ
Th ch Lam và truy n ng n ạ ệ ắ Ch ng i t tù ữ ườ ử c a Nguy n Tuân.ủ ễ
III, PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
1. Ph ng pháp so sánhươ
S d ng ph ng pháp so sánh đ th y đc khác bi t gi a truy n ng nử ụ ươ ể ấ ượ ệ ữ ệ ắ
lãng m n v i truy n hi n th c phê phán đ t đó th y đc đc đi m, giá trạ ớ ệ ệ ự ể ừ ấ ượ ặ ể ị
c a truy n ng n lãng m n.ủ ệ ắ ạ
2. Ph ng pháp phân tíchươ
S d ng ph ng pháp phân tích đ đi sâu vào phân tích, khám phá th gi iử ụ ươ ể ế ớ
n i dung, ngh thu t c a th lo i truy n ng n lãng m n.ộ ệ ậ ủ ể ạ ệ ắ ạ
3. Ph ng pháp th ng kê, phân lo iươ ố ạ
Th ng kê phân lo i các ph ng pháp, kĩ thu t d y h c hi n đi.ố ạ ươ ậ ạ ọ ệ ạ
4. Ph ng pháp đi u tra, đi n gi , ghi chépươ ề ề ả
Đi u tra, đi n gi b ng th c nghi m gi ng d y và ki m tra đánh giá h cề ề ả ằ ự ệ ả ạ ể ọ
sinh đ th y đc tính hi u qu hay không hi u qu c a sáng ki nể ấ ượ ệ ả ệ ả ủ ế
IV. C U TRÚCẤ
A. Ph n m đuầ ở ầ
B. N i dungộ
I. C s c a đ tài.ơ ở ủ ề
II. M t s gi i pháp.ộ ố ả
C. K t lu n và ki n nghế ậ ế ị
4
B. N I DUNGỘ
I. C S C A Đ TÀIƠ Ở Ủ Ề
1. C s lý lu nơ ở ậ
1.1 Yêu c u v đi m i giáo d c và đào t oầ ề ổ ớ ụ ạ
Ngh quy t trung ng IV v ti p t c đi m i s nghi p giáo d c và đàoị ế ươ ề ế ụ ổ ớ ự ệ ụ
t o đã ch rõ "Đi m i ph ng pháp d y h c t t c các c p h c, các b c h cạ ỉ ổ ớ ươ ạ ọ ở ấ ả ấ ọ ậ ọ
c n áp d ng nh ng ph ng pháp giáo d c hi n đi đ b i d ng cho h c sinhầ ụ ữ ươ ụ ệ ạ ể ồ ưỡ ọ
năng l c và t duy sáng t o, năng l c gi i quy t v n đ, ph i th ng xuyênự ư ạ ự ả ế ấ ề ả ườ
kh i d y, rèn luy n và phát tri n năng l c t h c, t nghi n c u năng l c nghĩơ ậ ệ ể ự ự ọ ự ệ ứ ự
và làm m t cách t ch . Năng l c t đt và gi i quy t v n đ ngay trong quáộ ự ủ ự ự ặ ả ế ấ ề
trình h c t p nhà tr ng, đi đôi v i vai trò m i c a th y là ng i h ng d nọ ậ ở ườ ớ ớ ủ ầ ườ ướ ẫ
cho ng i h c bi t t mình tìm ki n th c, x lí nh ng tình hu ng, bi t làm vi cườ ọ ế ự ế ứ ử ữ ố ế ệ
cá nhân, v i b n v i th y, v i t p th , bi t chuy n quá trình đào t o c a mình,ớ ạ ớ ầ ớ ậ ể ế ể ạ ủ
là ng i tr ng tài đánh giá, k t qu h c t p, là ng i c v n giúp ng i h c tườ ọ ế ả ọ ậ ườ ố ấ ườ ọ ự
đánh giá, t đi u ch nh theo yêu c u c a m c tiêu ng i h c.ự ề ỉ ầ ủ ụ ườ ọ
Ngh quy t s : 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 “V đi m i căn b n, toànị ế ố ề ổ ớ ả
di n giáo d c và đào t o, đáp ng yêu c u công nghi p hóa, hi n đi hóa trongệ ụ ạ ứ ầ ệ ệ ạ
đi u ki n kinh t th tr ng đnh h ng xã h i ch nghĩa và h i nh p qu c t ”ề ệ ế ị ườ ị ướ ộ ủ ộ ậ ố ế
đã đc H i ngh Trung ng 8 (khóa XI) thông qua. Ngh quy t nêu rõ: Phátượ ộ ị ươ ị ế
tri n giáo d c và đào t o là nâng cao dân trí, đào t o nhân l c, b i d ng nhânể ụ ạ ạ ự ồ ưỡ
tài. Chuy n m nh quá trình giáo d c t ch y u trang b ki n th c sang phátể ạ ụ ừ ủ ế ị ế ứ
tri n toàn di n năng l c và ph m ch t ng i h c. H c đi đôi v i hành; lý lu nể ệ ự ẩ ấ ườ ọ ọ ớ ậ
g n v i th c ti n; giáo d c nhà tr ng k t h p v i giáo d c gia đình và giáoắ ớ ự ễ ụ ườ ế ợ ớ ụ
d c xã h i.ụ ộ
Th c ti n đi m i ch ng trình giáo d c 2018 đã xác đnh cách xây d ngự ễ ổ ớ ươ ụ ị ự
ch ng trình theo đnh h ng phát tri n năng l c. Đây là xu h ng t t y u, đápươ ị ướ ể ự ướ ấ ế
ng yêu c u giáo d c và đào t o con ng i trong b i c nh khoa h c và côngứ ầ ụ ạ ườ ố ả ọ
ngh phát tri n v i t c đ ch a t ng có và n n kinh t tri th c đóng vai trò ngàyệ ể ớ ố ộ ư ừ ề ế ứ
càng quan tr ng đi v i m i qu c gia.ọ ố ớ ọ ố
Ng văn là môn h c công c , mang tính nhân văn. Các đc tr ng này thữ ọ ụ ặ ư ể
hi n qua nh ng m c tiêu c b n c a nó và cách ti p c n nh ng m c tiêu đó.ệ ữ ụ ơ ả ủ ế ậ ữ ụ
Môn Ng văn giúp h c phát tri n các năng l c và ph m ch t t ng quát và đcữ ọ ể ự ẩ ấ ổ ặ
thù, góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c c a nhà tr ng ph thông nói chung.ầ ự ệ ụ ụ ủ ườ ổ
Năng l c t duy, năng l c t ng t ng và sáng t o, năng l c h p tác, năng l cự ư ự ưở ượ ạ ự ợ ự
5
