Mt s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p ộ ố ệ ả ụ ướ ệ - d y ngh ạ ề
tr ng THCSở ườ
…………………………………………………………………………………….
PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lý do ch n đ tài.ọ ề
H i ngh l n th tám Ban ch p hành Trung ng Đng c ng s n Vi tộ ị ầ ứ ấ ươ ả ộ ả ệ
Nam khoá XI đã kh ng đnh “Đi m i căn b n, toàn di n n n giáo d c theoẳ ị ổ ớ ả ệ ề ụ
h ng chu n hóa, hi n đi hóa, xã h i hóa, dân ch hóa và h i nh p qu c t ,ướ ẩ ệ ạ ộ ủ ộ ậ ố ế
phát tri n nhanh ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c ch t l ng cao, t pể ồ ự ấ ồ ự ấ ượ ậ
trung vào vi c đi m i căn b n và toàn di n n n giáo d c qu c dân”. Bênệ ổ ớ ả ệ ề ụ ố
c nh đó đi h i cũng xác đnh rõ m c tiêu “Xây d ng n n giáo d c m , th cạ ạ ộ ị ụ ự ề ụ ở ự
h c, th c nghi p, d y t t, h c t t, qu n lý t t; có c c u và ph ng th cọ ự ệ ạ ố ọ ố ả ố ơ ấ ươ ứ
giáo d c h p lý, g n bó xây d ng xã h i h c t p; b o đm các di u ki nụ ợ ắ ự ộ ọ ậ ả ả ề ệ
nâng cao ch t l ng, chu n hóa, hi n đi hóa, dân ch hóa, xã h i hóa và h iấ ượ ẩ ệ ạ ủ ộ ộ
nh p qu c t h th ng giáo d c và đào t o, gi v ng đnh h ng xã h i chậ ố ế ệ ố ụ ạ ữ ữ ị ướ ộ ủ
nghĩa và b n s c dân t c. ph n đu đn năm 2030, n n giáo d c Vi t Namả ắ ộ ấ ấ ế ề ụ ệ
đt trình đ tiên ti n trong khu v c”. Phát tri n giáo d c là n n t ng đào t oạ ộ ế ự ể ụ ề ả ạ
ngu n nhân l c ch t l ng cao, là m t trong nh ng đng l c thúc đy quáồ ự ấ ượ ộ ữ ộ ự ẩ
trình công nghi p hoá - hi n đi hoá, là y u t c b n đ phát tri n xã h i,ệ ệ ạ ế ố ơ ả ể ể ộ
tăng tr ng nhanh và b n v ng. N n giáo d c c a n c ta là n n giáo d c cóưở ề ữ ề ụ ủ ướ ề ụ
tính nhân dân, khoa h c, hi n đi, l y ch nghĩa Mác - Lênin và t t ng Họ ệ ạ ấ ủ ư ưở ồ
Chí Minh làm n n t ng. Đ th c hi n m c tiêu đào t o nhà tr ng phề ả ể ự ệ ụ ạ ở ườ ổ
thông, cùng v i nhi m v giáo d c v đo đc, trí tu , th ch t, th m m ,ớ ệ ụ ụ ề ạ ứ ệ ể ấ ẩ ỹ
c n ph i ti n hành giáo d c lao đng, k thu t t ng h p, h ng nghi p. M tầ ả ế ụ ộ ỹ ậ ổ ợ ướ ệ ặ
khác, b t kì h c sinh nào sau khi h c xong THCS đu ph i ch n m t trongấ ọ ọ ề ả ọ ộ
các con đng: Ti p t c h c lên các b c h c THPT, THCN, h c ngh ,ườ ế ụ ọ ở ậ ọ ọ ề
ho c b c vào lao đng s n xu t. Hi n nay trong xã h i có r t nhi u ngànhặ ướ ộ ả ấ ệ ộ ấ ề
ngh . Lao đng các ngành, ngh ngoài các yêu c u v năng l c và ph mề ộ ở ề ầ ề ự ẩ
ch t chung, còn đòi h i ph i có các năng l c và ph m ch t riêng, nh m đápấ ỏ ả ự ẩ ấ ằ
ng yêu c u c a ngh nghi p. Đi v i m i cá nhân trong xã h i th ng cóứ ầ ủ ề ệ ố ớ ỗ ộ ườ
h ng thú, s tr ng riêng c a mình. Nh ng trong th c t s phân lo i laoứ ở ườ ủ ư ự ế ự ạ
đng cho m i ngành, ngh không ch d a vào S thích, nguy n v ng c a m iộ ỗ ề ỉ ự ở ệ ọ ủ ỗ
cá nhân, mà còn tu thu c vào tình hình, đi u ki n kinh t - xã h i t ng th iỳ ộ ề ệ ế ộ ở ừ ờ
kì l ch s nh t đnh. Do đó trong quá trình h c t p đ giúp h c sinh phát huyị ử ấ ị ọ ậ ể ọ
đc năng l c, s tr ng c a mình đng th i có đc nh ng quy t đnhượ ự ở ườ ủ ồ ờ ượ ữ ế ị
1/24
Mt s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p ộ ố ệ ả ụ ướ ệ - d y ngh ạ ề
tr ng THCSở ườ
…………………………………………………………………………………….
trong vi c l a ch n ngành, ngh m t cách có căn c khoa h c, nh m giúp choệ ự ọ ề ộ ứ ọ ằ
vi c phân công lao đng xã h i m t cách h p lý, hi u qu , góp ph n đi uệ ộ ộ ộ ợ ệ ả ầ ề
ch nh nguy n v ng c a h c sinh phù h p v i yêu c u đáp ng nhân l c m iỉ ệ ọ ủ ọ ợ ớ ầ ứ ự ở ỗ
đa bàn trên t ng vùng thì đòi h i nhà tr ng ph i chú tr ng công tác giáo d cị ừ ỏ ườ ả ọ ụ
h ng nghi p cho h c sinh.ướ ệ ọ
Qua giáo d c h ng nghi p, h c sinh s đc giáo d c tinh th n s nụ ướ ệ ọ ẽ ượ ụ ầ ẵ
sàng lao đng, đc nghe gi i thi u v m t s ngành, ngh c th đaộ ượ ớ ệ ề ộ ố ề ụ ể ở ị
ph ng. Qua vi c h c t p h c sinh s xác đnh đc s phù h p ngh . H nươ ệ ọ ậ ọ ẽ ị ượ ự ợ ề ơ
n a giúp h c sinh hi u rõ nhu c u v lao đng và các ngành ngh trong xãữ ọ ể ầ ề ộ ề
h i, t đó s đi u ch nh nguy n v ng sao cho phù h p v i yêu c u phân côngộ ừ ẽ ề ỉ ệ ọ ợ ớ ầ
lao đng và g n v i s tr ng c a m i cá nhân. Chính vì v y, có th kh ngộ ắ ớ ở ưở ủ ỗ ậ ể ẳ
đnh giáo d c h ng nghi p trong nhà tr ng, v a là n i dung, v a là b nị ụ ướ ệ ườ ừ ộ ừ ả
ch t c a nhà tr ng hi n đi. ấ ủ ườ ệ ạ
Vi c giáo d c h ng nghi p, không nh ng có ý nghĩa v m t kinh t -ệ ụ ướ ệ ữ ề ặ ế
xã h i mà còn có ý nghĩa v m t nhân văn. Nh đc chu n b v các m t độ ề ặ ờ ượ ẩ ị ề ặ ể
l a ch n ngành, ngh có căn c khoa h c, h c sinh s an tâm ph n kh i khiự ọ ề ứ ọ ọ ẽ ấ ở
vào h c ngh , và lao đng s n xu t. Hi n t ng chán ngh , b ngh sau khiọ ề ộ ả ấ ệ ượ ề ỏ ề
đào t o xong s gi m b t, mà khi tình tr ng này gi m b t s góp ph n tăngạ ẽ ả ớ ạ ả ớ ẽ ầ
hi u qu kinh t cho gia đình và xã h i, kinh t - an ninh - chính tr đt n cệ ả ế ộ ế ị ấ ướ
t ng b c đi vào n đnh.ừ ướ ổ ị
M t khác do đc đào t o theo tinh th n k thu t t ng h p, n m đcặ ượ ạ ầ ỹ ậ ổ ợ ắ ượ
các nguyên lý k thu t chung, h c sinh d dàng t h c, t thích nghi khi kỹ ậ ọ ễ ự ọ ự ỹ
thu t công ngh bi n đi. Sau này vi c đào t o l i lao đng cũng đ t n kém,ậ ệ ế ổ ệ ạ ạ ộ ỡ ố
khi ng i lao đng thích thú an tâm v i ngh nghi p, năng su t lao đng sườ ộ ớ ề ệ ấ ộ ẽ
đc nâng cao, kh năng sáng t o trong lao đng s d đc n y sinh, nh ngượ ả ạ ộ ẽ ễ ượ ả ữ
ng i lao đng n u đc b trí đúng ch , đúng nguy n v ng s phát tri nườ ộ ế ượ ố ỗ ệ ọ ẽ ể
lành m nh, vi c qu n lý xã h i cũng s thu n l i, d dàng h n r t nhi u. ạ ệ ả ộ ẽ ậ ợ ễ ơ ấ ề
m t ph ng di n nh t đnh, giáo d c h ng nghi p còn góp ph n xoáỞ ộ ươ ệ ấ ị ụ ướ ệ ầ
b ranh gi i gi a lao đng trí óc và lao đng chân tay, làm cho ng i lao đngỏ ớ ữ ộ ộ ườ ộ
phát tri n hài hoà c v th ch t l n tinh th n. Bài toán giáo d c h ngể ả ề ể ấ ẫ ầ ụ ướ
nghi p ph i giúp h c sinh tr l i đc các câu h i sau:ệ ả ọ ả ờ ượ ỏ
1/ Tôi thích ngh gì?ề
2/ Tôi làm đc ngh gì?ượ ề
2/24
Mt s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p ộ ố ệ ả ụ ướ ệ - d y ngh ạ ề
tr ng THCSở ườ
…………………………………………………………………………………….
3/Tôi c n làm ngh gì?ầ ề
Th c tr ng giáo d c h ng nghi p v i t cách là m t ho t đng giáoự ạ ụ ướ ệ ớ ư ộ ạ ộ
d c ch a th c s đc coi tr ng trong nhi u năm qua các tr ng THCS.ụ ư ự ự ượ ọ ề ở ườ
Xu t phát t nh ng lý do nêu trên tôi đã m nh d n l a ch n sáng ki nấ ừ ữ ạ ạ ự ọ ế
kinh nghi m: "ệM t s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p -ộ ố ệ ả ụ ướ ệ
d y ngh tr ng THCSạ ề ở ườ " đ áp d ng vào th c t nhà tr ng.ể ụ ự ế ườ
2. M c đích nghiên c u.ụ ứ
Qua nghiên c u th c tr ng ph ng pháp d y h c giáo d c h ng nghi pứ ự ạ ươ ạ ọ ụ ướ ệ
Tr ng THCS hi n nay, đ xu t m t s bi n pháp qu n lý công tác giáoở ườ ệ ề ấ ộ ố ệ ả
d c h ng nghi p d y ngh tr ng THCS.ụ ướ ệ ạ ề ở ườ
3. Đi t ng nghiên c u.ố ượ ứ
M t s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p, d y ngh ộ ố ệ ả ụ ướ ệ ạ ề ở
tr ng THCS.ườ
4. Ph ng pháp nghiên c u.ươ ứ
4.1. Nhóm các ph ng pháp nghiên c u lý lu n.ươ ứ ậ
- Nghiên c u các văn ki n, ngh quy t c a Đng v công tác giáo d cứ ệ ị ế ủ ả ề ụ
h ng nghi p d y ngh .ướ ệ ạ ề
- Nghiên c u các văn b n ch th c a B Giáo d c - Đào t o và S Giáoứ ả ỉ ị ủ ộ ụ ạ ở
d c v giáo d c h ng nghi p - d y ngh .ụ ề ụ ướ ệ ạ ề
- Các tài li u s ph m liên quan đn công tác giáo d c h ng nghi p -ệ ư ạ ế ụ ướ ệ
d y nghi p.ạ ệ
5.2. Nhóm các ph ng pháp nghiên c u th c ti n.ươ ứ ự ễ
- Quan sát th c t v m t nh n th c và th c hi n công tác giáo d cự ế ề ặ ậ ứ ự ệ ụ
h ng nghi p d y ngh tr ng THCS.ướ ệ ạ ề ở ườ
- Ph ng v n t p th h c sinh kh i 9.ỏ ấ ậ ể ọ ố
- Nghiên c u s n ph m gi ng d y giáo d c h ng nghi p - d y ngh ứ ả ẩ ả ạ ụ ướ ệ ạ ề ở
tr ng trong nh ng năm h c qua.ườ ữ ọ
- T ng k t kinh nghi m th c ti n v công tác giáo d c h ng nghi pổ ế ệ ự ễ ề ụ ướ ệ
d y ngh Tr ng THCS trong nh ng năm v a qua.ạ ề ở ườ ữ ừ
5.3. Nhóm ph ng pháp b tr :ươ ổ ợ
- Ph ng pháp th ng kê s li u.ươ ố ố ệ
3/24
Mt s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p ộ ố ệ ả ụ ướ ệ - d y ngh ạ ề
tr ng THCSở ườ
…………………………………………………………………………………….
- Ph ng pháp l p h s , v đ th .ươ ậ ồ ơ ẽ ồ ị
4/24
Mt s bi n pháp qu n lý công tác giáo d c h ng nghi p ộ ố ệ ả ụ ướ ệ - d y ngh ạ ề
tr ng THCSở ườ
…………………………………………………………………………………….
PH N N I DUNGẦ Ộ
Ch ng 1ươ
C S LÍ LU N VÀ C S PHÁP LÝ C A VI C QU N LÝ Ơ Ở Ậ Ơ Ở Ủ Ệ Ả
CÔNG TÁC GIÁO D C H NG NGHI P - D Y NGH Ụ ƯỚ Ệ Ạ Ề
TR NG TRUNG H C C SỞ ƯỜ Ọ Ơ Ở
1.1. C s lý lu n c a công tác giáo d c h ng nghi p, d y ngh .ơ ở ậ ủ ụ ướ ệ ạ ề
1.1.1. M t s khái ni m c b n v giáo d c h ng nghi p.ộ ố ệ ơ ả ề ụ ướ ệ
H ng nghi p là m t h th ng bi n pháp tác đng c a gia đình, nhàướ ệ ộ ệ ố ệ ộ ủ
tr ng và xã h i, trong đó nhà tr ng đóng vai trò ch đo nh m h ng d nườ ộ ườ ủ ạ ằ ướ ẫ
và chu n b cho th h tr s n sàng đi vào lao đng các ngành ngh t iẩ ị ế ệ ẻ ẵ ộ ở ề ạ
nh ng n i xã h i đang c n phát tri n, đng th i l i phù h p v i h ng thúữ ơ ộ ầ ể ồ ờ ạ ợ ớ ứ
năng l c cá nhân.ự
H i ngh l n th 9 tháng 10 năm 1980 nh ng ng i đng đu c quanộ ị ầ ứ ữ ườ ứ ầ ơ
giáo d c ngh nghi p các n c XHCN, h p t i La-Ha-Ba-Na Th đô Cu Baụ ề ệ ướ ọ ạ ủ
đã đa ra đnh nghĩa khái ni m h ng nghi p nh sau:ư ị ệ ướ ệ ư
"H ng nghi p là h th ng nh ng bi n pháp d a trên c s tâm lý h c,ướ ệ ệ ố ữ ệ ự ơ ở ọ
sinh lý h c, ý h c và nhi u khoa h c khác đ giúp đ h c sinh ch n ngh phùọ ọ ề ọ ể ỡ ọ ọ ề
h p v i nhu c u xã h i, đng th i tho mãn t i đa nguy n v ng, thích h pợ ớ ầ ộ ồ ờ ả ố ệ ọ ợ
v i nh ng năng l c, s tr ng và đi u ki n tâm sinh lý cá nhân, nh m m cớ ữ ự ở ườ ề ệ ằ ụ
đích phân b h p lý và s d ng có hi u qu nh t l c l ng"ố ợ ử ụ ệ ả ấ ự ượ .
1.1.2. Nhi m v c a giáo d c h ng nghi p.ệ ụ ủ ụ ướ ệ
1.1.2.1. Giáo d c thái đ lao đng và ý th c đúng đn v i ngh nghi p ụ ộ ộ ứ ắ ớ ề ệ ở
tr ng THCS.ườ
1.1.2.2. Giúp h c sinh có hi u bi t khái quát v s phân công lao đng xãọ ể ế ề ự ộ
h i, c c u n n kinh t qu c dân, s phát tri n kinh t c a đt n c, đaộ ơ ấ ề ế ố ự ể ế ủ ấ ướ ị
ph ng, làm quen v i nh ng ngành ngh ch y u, ngh c b n, đc bi tươ ớ ữ ề ủ ế ề ơ ả ặ ệ
ngh truy n th ng c a đa ph ng.ề ề ố ủ ị ươ
1.1.2.3. Tìm hi u năng khi u, khuynh h ng ngh nghi p c a t ng h cể ế ướ ề ệ ủ ừ ọ
sinh đ khuy n khích, h ng d n và b i d ng kh năng ngh nghi p thíchể ế ướ ẫ ồ ưỡ ả ề ệ
h p nh t.ợ ấ
5/24