1

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

Ở Ầ

I. PH N M  Đ U

Ọ Ề

I.1.  LÝ DO CH N Đ  TÀI

ủ ộ ữ ụ ườ M c đích c a b  môn Ng  Văn trong nhà tr ng là hình thành và phát

ự ả ự ư ụ ự ể ọ ồ tri n năng l c văn cho h c sinh g m: năng l c c m th  năng l c t duy, năng

ặ ấ ễ ạ ầ ự l c di n đ t. Các m t  y góp ph n vào quá trình hình thành lên nhân cách

ư ả ọ ỗ ườ cũng nh  kh  năng văn h c cho m i con ng i.

ụ ủ ệ ườ ầ ạ ọ Nhi m v  c a ng i th y giáo d y văn là giúp cho h c sinh bi ế ả   t c m

ụ ượ ẹ ộ ự ứ ừ ồ ưỡ th  đ c cái đ p m t cách t giác, có ý th c, t đó b i d ả ng kh  năng t ư

ể ọ ố ư ọ ươ duy  đ  h c t t môn Văn cũng nh  các môn h c khác trong ch ng trình

ệ THCS hi n hành.

ụ ố ư ể ằ ả ố ọ ớ Có th  nói r ng, có c m th  t t, t duy t ể ễ   t thì h c sinh m i có th  di n

ố ằ ọ ế ọ ế ạ đ t, trình bày t t b ng Văn h c. Ng ượ ạ c l i, n u h c sinh không bi ạ   ễ t di n đ t

ả ố ủ ọ ố t t, thì cái c m và cái nghĩ t ị ữ   t c a h c sinh cũng không còn có giá tr  n a.

ạ ố ớ ọ ư ậ ễ ầ ổ ọ Nh  v y, yêu c u di n đ t đ i v i h c sinh ph  thông là vô cùng quan tr ng.

ầ ấ ượ ụ ể ứ ộ Yêu c u  y đ c c  th  hoá qua các m c đ  sau:

ượ ậ ự ộ ệ ố ữ ­ Trình bày đ c m t cách có tr t t ế ủ    và có h  th ng nh ng ý ki n c a

mình.

ẳ ị ượ ỗ ế ụ ỗ ỗ ­ Kh ng đ nh đ ỗ ạ   c ch  nào chính, ch  nào ph , ch  y u, ch  m nh

ữ ế ủ c a nh ng ý ki n đó.

ế ủ ệ ả ằ ớ ­ B o v  ý ki n c a mình b ng cách đánh giá, phân tích so sánh v i các

ế ý ki n khác.

ế ữ ể ế ủ ể ằ ậ ­ Bi t trình bày nh ng hi u bi ậ   ữ t c a mình b ng nh ng lu n đi m, lu n

ứ c  chính xác.

ạ ề ự ự ổ ư ậ ự ễ ấ ạ ộ ợ   Nh  v y, năng l c di n đ t v  th c ch t là m t lo i năng l c t ng h p

ọ ủ ọ ự ồ ộ ộ ộ bao g m m t lúc huy đ ng toàn b  các năng l c văn h c c a h c sinh.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

2

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ế ể ồ ưỡ ự ủ ọ ọ Vì th , đ  hình thành và b i d ng năng l c văn h c c a h c sinh

ủ ệ ệ ễ ả ạ ấ ọ THCS, vai trò c a vi c rèn luy n kh  năng di n đ t là r t quan tr ng. Trong

ươ ự ữ ề ấ ch ế ng trình Ng  văn THCS đã chú ý đ n v n đ  này qua các bài th c hành

ệ ở ề Luy n nói. Đây chính là đi u làm tôi trăn tr  lâu nay.

I.2.  M C ĐÍCH NGHIÊN C U

ộ ươ ệ ả ạ ả ấ ọ ­ Tìm ra m t ph ng pháp gi ng d y khoa h c, có hi u qu  nh t, phát huy

ượ ọ ậ ủ ọ ủ ộ ạ ả đ c tính ch  đ ng sáng t o trong h c t p c a h c sinh, đ m b o ọ ả “H c sinh

ấ ả ờ ọ t c  các gi h c. làm trung tâm” trong t

ọ ủ ọ ự ể ầ ­ Góp ph n phát tri n năng l c văn h c c a h c sinh, qua đó giúp các em

ể hình thành và phát tri n nhân cách.

ữ ủ ườ ấ ứ ủ ả ạ ­ “Ngôn ng  là th  c a c i v n năng c a con ng i, nh t là ngôn ng ữ

ệ ườ ạ ọ ư ạ ễ ậ   (GS. TS Nguy n Thanh Hùng ­ Tr ng Đ i h c S  ph m Hà ngh  thu t”

ứ ể ể ầ ộ ộ ườ ầ ạ N i). Đ  tăng thêm s c m nh qu n th  xã h i, con ng i c n có ngôn ng ữ

ọ ấ ắ ổ ố ớ ả ế ặ ể đ  trao đ i và đ i phó v i m i b t tr c và gi ả   i quy t khó khăn g p ph i.

ạ ố ệ ễ ả ọ ờ ệ Luy n kh  năng di n đ t t t cho h c sinh trong các gi ệ    luy n nói là đã luy n

ỳ ệ ấ ộ ố ể ữ ứ ạ cho các em cái s c m nh k  di u  y đ  v ng vàng trong cu c s ng.

I.3.  TH I GIAN, Đ A ĐI M

I.3.1. TH I GIAN

ứ ề ạ ở ể ả ả ờ ­ Th i gian đ  tôi nghiên c u đ  tài là c  quá trình gi ng d y các năm

ả ọ ọ ọ h c song tr ng tâm là năm h c 2007 ­ 2008 khi tôi có suy nghĩ là ph i tìm ra

ệ ệ ả ấ ọ ờ cách luy n nói cho h c sinh hi u qu  nh t trong các gi văn.

I.3.2.  Đ A ĐI M

ể ự ể ệ ề ọ ớ ố ị ­ Đ a đi m đ  th c nghi m đ  tài là h c sinh các l p kh i 7 trong đó

ủ ế ọ ớ ườ ạ ch  y u là h c sinh 2 l p 7B1 và 7B2 tr ề   ng THCS M o Khê II ­ Đông Tri u

ả ở ờ ­ Qu ng Ninh trong các gi văn.

Ớ Ề Ặ

I.4.  ĐÓNG GÓP M I V  M T LÝ LU N VÀ TH C TI N

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

3

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

  C  s  th c ti n ơ ở ự ễ

ươ ữ ậ ặ ọ a) Ch ng trình Ng  Văn 7, phân môn T p làm văn đ t tr ng tâm ở

ự ự ự ậ ế ự th c hành. Xây d ng qua bài th c hành, th c hành qua nh n bi t và

ự ả ươ ệ ầ ọ th c hành làm văn b n. Ch ớ   ng trình chú tr ng ph n luy n nói v i

ứ ượ ố ả ề ề ả ọ nhi u hình th c đ c b  trí r i đ u trong c  năm h c.

ể ả ế ệ ẩ ầ ọ ề ­ Luy n nói phát bi u c m nghĩ v  tác ph m văn h c (Ti t 56 tu n 14)

ế ơ ụ ­ Làm th  l c bát (Ti t 59 ­ 60)

ệ ả ề ế ­ Luy n nói bài văn gi ộ ấ i thích m t v n đ  (Ti ầ t 112 tu n 28)

ạ ộ ữ ế ầ ­ Ho t đ ng ng  văn (Ti t 135 + 136 tu n 34)

ố ế ủ ữ ổ ớ => T ng s  ti ậ   t c a môn Ng  Văn l p 7 là: 140 riêng phân môn T p

ế ế ố ế ế ệ làm văn chi m 45 ti t chi m (          %) trong đó s  ti t luy n nói là 7

ế ế ti t chi m         (        %).

 V  m t th c ti n ề ặ ự ễ

II. PH N N I DUNG

ƯƠ

II.1.  CH

Ổ NG 1 : T NG QUAN

ệ ố ệ ố ỏ ả ả ỏ II.1.1. H  th ng câu h i ph i hay, rõ nghĩa (h  th ng câu h i c m xúc,

ỏ ưở ượ ể ế cau h i t ng t ỏ ng, câu h i hi u bi t)

II.1.2. Ph i th

ả ườ ữ ỗ ữ ọ ng xuyên ch a l i cho h c sinh khi nói (ch a phát âm

ữ ư ế ượ ữ ữ ữ ỏ ị sai, ch a nói nh , ch a nói sai ng  pháp, ch a t th  ng ng ngh u khi nói)

ƯƠ

II.2.  CH

Ấ NG 2 : N I DUNG V N Đ  NGHIÊN C U

II.2.1. Luy n kh  năng phát bi u trong t

ể ệ ả ấ ả ờ t c  các gi ữ  Ng  văn

ệ ố ụ ữ ỏ ỏ ớ ấ   H  th ng câu h i hay là nh ng câu h i mang tính liên t c, sát v i v n

ợ ượ ự ứ ủ ọ ắ ọ ơ ề đ , khêu g i đ c s  h ng thú c a h c sinh, có màu s c văn h c kh i lên ở

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

4

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ữ ữ ả ẩ ộ ỏ ọ h c sinh nh ng tình c m, nh ng xúc đ ng th m mĩ. Câu h i nên có ngôn t ừ

ữ ệ ữ ế ầ ấ ầ ể ễ ể d  hi u, n u c n giáo viên có th  cung c p nh ng d  ki n c n thi ế ể ọ   t đ  h c

ể ờ ả sinh có th  tìm l i gi i đúng.

ự ế ạ ọ ượ ứ Qua nghiên c u và th c t d y h c, tôi đã khái quát đ ộ ệ ố   c m t h  th ng

ả ờ ố ả ỏ ọ câu h i giúp h c sinh có kh  năng tr  l i t ư t nh  sau:

ệ ố ỏ ưở ượ b) H  th ng câu h i t ng t ng

ự ủ ạ ậ ỏ ọ ­ Lo i câu h i này giúp h c sinh xác nh n s  hình dung c a các em

ướ ủ ộ ượ ọ d i tác đ ng c a hình t ng văn h c.

* Ví d :ụ

ư ế ụ ẫ ủ ề ả ? Em hình dung nh  th  nào v  hình  nh c a tên quan ph  m u đang

ồ ơ ạ ng i ch i bài trong đình? Hãy t ả ạ  l i cho các b n nghe.

ưở ượ ể ạ ệ ị ng t ng và k  l i câu chuy n “Bài ca nhà tranh b  gió thu ? Em hãy t

ơ ủ ự ỗ ủ phá” d a vào ý th  c a Đ  Ph .

ỏ ể ệ ố c) H  th ng câu h i hi u bi ế t

(cid:0) Câu h i hi u bi

ỏ ể ế ộ ẩ t n i dung tác ph m

ọ ỏ ả ọ ầ ­ Câu h i yêu c u h c sinh k  l ể ạ ượ i đ ộ   ệ c văn b n truy n, đ c thu c

ượ đ ơ ả c văn b n th :

ụ ắ ữ ủ ả ộ Ví d : Tóm t ủ t văn b n “Cu c chia tay c a nh ng con búp bê” c a tác

ả gi Khánh Hoài?

ầ ỏ ả ­ Câu h i yêu c u lí gi i

ố ạ ặ ủ ụ ạ ẩ Ví d : Vì sao Ph m Duy T n l ố   i đ t tên tác ph m c a mình là “S ng

ế ặ ch t m c bay”?

ể ể ầ ỏ ­ Câu h i yêu c u phát bi u quan đi m.

ụ ậ ộ ườ ậ Ví d : Nhân v t Phan B i Châu là ng i đáng kính, nhân v t Va ­ ren

ế ủ ừ ế ừ v a đáng ghét v a đáng khinh, ý ki n c a em th  nào?

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

5

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

(cid:0) Câu h i hi u bi

ỏ ể ế ứ ẩ t hình th c tác ph m

ạ ỏ ợ ế ọ ­ Lo i câu h i này g i ý h c sinh khám phá các chi ti t ngh ệ

ấ ả ậ thu t và c u trúc văn b n.

ờ ố ữ ữ ạ ớ ị i đ i tho i gi a Sùng Bà v i Th  Kính, nh ng câu nói nào Ví d :ụ    ? Trong l

ớ ị đáng nh ? Vì sao? (Quan Âm Th  Kính)

ể ứ ị ủ ứ ả ồ ả ử ụ    đã s  d ng ? Đ  ch ng minh cho đ c tính gi n d  c a Bác H , tác gi

ị ủ ứ ậ ậ ả ả ồ các cách l p lu n gì? (Văn b n “Đ c tính gi n d  c a Bác H ”)

ể ể ệ ặ ả ử ụ ữ ệ    đã s  d ng nh ng bi n ?  Đ  th  hi n tình bà cháu sâu n ng tác gi

ư ế ệ ậ pháp ngh  thu t gì? (Ti ng gà tr a)

ự ế ấ ỏ ạ   ặ ệ ố  cho th y khi giáo viên đ t h  th ng câu h i hay, linh ho t, * Th c t

ớ ố ượ ợ ớ ừ ừ ể ọ ọ ợ phù h p v i đ i t ng h c sinh, phù h p v i t ng ki u bài, t ng bài h c thì

ẽ ượ ả ứ ả ờ ư ệ ọ h c sinh s  đ c kích thích ph n  ng, tr  l i mi ng khá l u loát

ố ố ả ọ ườ ệ d) Mu n rèn luy n kĩ năng nói t t cho h c sinh, ph i th ng xuyên

ữ ỗ ọ ch a l i cho h c sinh khi nói.

ọ ườ ể ệ ề ượ ư ể Trong khi nói, h c sinh th ng th  hi n nhi u nh c đi m nh : nói

ừ ậ ỏ ọ ượ ừ ị ữ ng ng, nói nh , nói sai ng  pháp, nói ng p ng ng, ng ữ   ng ngh u. T  nh ng

ượ ữ ề ể nh c đi m này, tôi đ  ra cách ch a cho các em:

ữ ữ ọ a) Ch a phát âm sai (ch a nói ng ng)

ủ ế ữ ẫ ọ ọ ầ H c sinh nói ng ng ch  y u là nh m l n gi a “n” và “l”. Theo tôi, đây

ượ ể ữ ư ữ ệ ể ấ ầ là nh c đi m c n ch a nh t. Đ  ch a phát âm “l ­ n”, tôi đ a ra bi n pháp

ư nh  sau:

ả ượ ọ ­ B n thân giáo viên không đ c nói ng ng

ư ậ ớ ọ ườ ­ Gây d  lu n trong l p không tán thành nói ng ng mà th ng xuyên có

ứ ử ạ ọ ý th c giúp b n nói ng ng s a.

ỉ ẫ ­ Ch  d n phát âm l ­ n:

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

6

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ả ố ưỡ ụ ố ặ ầ ưỡ + Ph  âm “l”: Mu n phát âm đúng ph i u n l i và đ t đ u l i vào

ủ ợ ặ ộ ơ m t bên trong c a l i thu c hàm trên khi phát âm. Khi phát âm, h i cũng b ị

ầ ưỡ ệ ỏ ẩ đ y ra nhanh qua đ u l i mà thoát ra kh i mi ng.

ụ ụ ơ ậ + Ph  âm “n”: Là ph  âm t c ắ ở ầ ưỡ  đ u l i, khi phát âm, h i b t ra ở ả   c

ả ặ ầ ưỡ ệ ố ợ ộ mũi và mi ng. Mu n phát âm đúng ph i đ t đ u l i vào l i thu c hàm trêm

ồ ớ cho sát chân răng r i m i phát âm.

ủ ừ ướ ể ẫ ọ ụ ừ ­ H ng d n h c sinh hi u nghĩa c a t . Ví d  t “nàng” và “làng”, khi

ế ế ỉ ộ ườ ế nào thì vi t “n”, khi nào thì vi t “l ” (Khi ch  m t ng i con gái, vi t “nàng”:

ỉ ộ ơ ị ở ế Nàng công chúa. Khi ch  m t đ n v  hành chính nông thôn, vi t  “làng”:

Làng xóm, làng văn hoá....)

ơ ữ ổ ế ữ ọ ọ ế ­ Ph  bi n cho h c sinh nh ng bài th  ch a ng ng l ­ n. Ti t “Ch ươ   ng

ươ ộ ệ ố ệ ả ậ ị trình đ a ph ệ   ng ­ Rèn luy n chính t ” đã có m t h  th ng bài t p luy n

ả ấ ố ự ữ ọ ọ chính t l ­ n r t t t cho h c sinh th c hành ch a nói ng ng.

ữ ỗ b) Ch a l ỏ i nh :

ố ớ ỏ ườ ả ứ ớ Đ i v i các em nói nh , tôi th ng gây ph n  ng trong l p:

­ Ở ướ  d i các em nghe rõ không?

ả ớ ả ờ C  l p tr  l i:

­ Không .ạ

ườ ắ ạ ả ợ ỏ Trong tr ng h p này, tôi b o nh  em đó hãy nh c l i. Khi đó, em s ẽ

ẳ ả ơ ph i nói to h n h n.

ạ ỏ Có khi tôi l i h i luôn em khác.

ế ủ ạ ậ ­ Em hãy nh n xét ý ki n c a b n.

ẽ ậ ượ ạ Em đó s  không nh n xét đ c vì không nghe rõ b n nói gì. Tôi l ạ ợ   i g i

ọ ạ ơ ý cho h c sinh kia nói l i cho to h n.

ỏ ề ụ ự ế ủ   Ngoài ra, tôi còn tr c ti p phân tích cho các em nói nh  v  tác d ng c a

ể ọ ệ ườ ể vi c nói to tát rõ ràng, đó là trình bày đ  m i ng ượ   i hi u mình đã thu l m

ượ ữ ứ ế ế ế ỏ đ c nh ng ki n th c gì. N u nói nh  thì ý ki n dù hay cũng vô ích.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

7

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ữ ữ c) Ch a nói sai ng  pháp:

ể ọ ườ ế ủ ­ Khi h c sinh phát bi u, tôi th ng chú ý theo dõi ý ki n c a các em.

ữ ủ ế ế ế ọ ọ ắ N u h c sinh nói thi u ch  ng  tôi nh c ngay: ­ Ai? Cái gì? N u h c sinh nói

ị ữ ế ế ả ỏ thi u v  ng , tôi h i: Làm sao? Th  nào? Có khi tôi còn ph i thêm vào câu nói

ữ ừ ế ể ể ạ ạ ố ủ c a các em nh ng t ữ ầ  ng  c n thi t đ  chuy n ý, n i cho m ch l c và cung

ữ ừ ằ ấ c p nh ng t cho các em còn đang lúng túng tìm tòi. Tôi nghĩ r ng không bao

ờ ắ ẻ ặ ữ ẹ ả ọ ọ gi nên b t b , v n v o h c sinh nói sai ng  pháp mà ph i dùng gi ng nói

ẹ ề ạ ấ ỏ ọ ượ ầ nh  nh , tác phong đi m đ m, làm cho h c sinh th y mình đ c th y cô quan

ứ ể ỡ ở tâm giúp đ  nên có h ng kh i phát bi u.

ộ ố ữ ề ầ ể ­ Tôi còn đ  ra m t s  yêu c u đ  giúp các em nói đúng ng  pháp. Ví

ả ờ ắ ạ ả ọ ỏ ụ d : Khi tr  l i, h c sinh ph i nh c l ớ i câu h i xem có nh  không, ph i tr  l ả ả ờ   i

ữ ẫ ỏ ộ ọ ằ đúng n i dung câu h i, nói năng g y g n, không có nh ng t ừ “r ng, thì, là,

mà” trong câu.

ữ ư ế ượ d) Ch a t th  ng ị ng ngh u khi nói

ọ ượ ị ườ ộ ố * H c sinh ng ng ngh u  khi nói th ng do m t s  nguyên nhân sau:

ể ể ọ ỏ ­ H c sinh không hi u bài, không hi u câu h i

ứ ẳ ấ ạ ọ ớ ơ ạ ­ H c sinh l n h n h n b n khác, đ ng lâu r t ng i.

ọ ­ H c sinh không quen nói nên sinh ra nhút nhát.

ố ừ ế ọ ­ H c sinh thi u v n t .

ươ ữ * Ph ng pháp ch a:

ớ ọ ể ộ ­ V i h c sinh không hi u bài, không thu c bài, tôi ghép em đó vào

ỏ ầ ỏ ỡ ạ ọ ị ữ nhóm nh ng em gi i văn, yêu c u em gi ẩ i giúp đ  b n chu n b  bài, h c bài,

ạ ộ ướ ế ớ ẽ ả ọ nghe b n đ c thu c bài tr ọ   c khi đ n l p. Giáo viên s  ph i đánh giá h c

ỏ ả ở ỗ ư ậ ụ ớ sinh gi i c ch  phát huy tác d ng trong l p nh  v y.

ớ ọ ả ữ ầ ớ ­ V i h c sinh l n, luôn ph i gi uy tín cho các em. Khi yêu c u các em

ả ờ ả ữ ư ế ứ ủ tr  l i, chính giáo viên ph i gi gìn t th  đàng hoàng, đúng m c c a ng ườ   i

ờ ờ ầ ồ ả ạ ượ ử ỉ ề th y giáo, đ ng th i, l i nói c  ch  ph i t o đ c ni m vui cho các em.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

8

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ớ ọ ề ạ ộ   ­ V i h c sinh nhút nhát, tôi cho các em tham gia nhi u trong ho t đ ng

ể ể ạ ạ ầ ả ế ẩ ầ ư ậ t p th  đ  m nh d n d n, l u ý các em khi nói ph i bi t ng ng cao đ u, nhìn

ụ ừ ủ ữ ẳ ả ộ ế   th ng, không có nh ng đ ng tác th a làm gi m tác d ng c a câu nói và thi u

ự ị l ch s .

ớ ọ ố ừ ế ượ ầ ị ­ V i h c sinh thi u v n t nên lúng túng ng ng ngh u, tôi yêu c u các

ữ ắ ươ ỹ ố ừ ự ọ ừ em n m v ng ph ng pháp tích lu  v n t , l a ch n t .

ể ể ặ ọ ọ * M t khác, tôi còn chú tr ng cho đi m khi h c sinh phát bi u. Tiêu

ư ể ẩ ị chu n cho đi m tôi quy đ nh nh  sau:

ộ ế ể ề ầ ề ầ ­ Phát bi u nhi u l n trong m t ti ố   t, có nhi u ý đúng và g n đúng, cu i

ờ ể ỳ ứ ộ gi cho đi m 8, 9, 10 ( tu  m c đ  ý đúng, ý sai)

ả ớ ể ­ C  l p không ai tr  l ả ờ ượ i đ ỳ ứ   c, em nào phát bi u đúng, hay, tu  m c

ể ộ đ , cho đi m 9 ­ 10.

ờ ẽ ư ể ể ­ Phát bi u đúng, to, rõ, phong thái đàng hoàng, l i l  l u loát, cho đi m 10.

ả ứ ư ể ậ ạ ­ Nói lúng túng không cho đi m, nh ng ph i đ ng d y nghe b n khác

ắ ạ ể ồ phát bi u r i nh c l i.

ế ể ọ ể ấ ố Chính cách cho đi m này đã khuy n khích h c sinh thi đua phát bi u r t t t.

II.2.2.  LUY N NÓI K  NĂNG NÓI TRONG CÁC GI

LUY N NÓI C A PHÂN

ƯƠ

MÔN T P LÀM VĂN THEO PHÂN PH I CH

NG TRÌNH

ạ ộ ự ệ ế ỏ ườ Luy n nói là ho t đ ng phát ngôn tr c ti p, đòi h i ng ả   i nghe ph i

ự ộ ườ ườ ế ả ậ ế nghe tr c ti p. M t ng i nói thì ng i khác ph i nghe. V y, làm th  nào đ ể

ơ ộ ượ ề ọ ệ ề ọ ượ nhi u h c sinh có c  h i đ c luy n nói và nhi u h c sinh đ c nghe? Qua

ự ế ả ứ ạ ươ ư th c t gi ng d y và nghiên c u, tôi rút ra ph ng pháp nh  sau:

II.2.2.1 . Yêu c u h c sinh chu n b  bài

ầ ọ ẩ ị ở nhà chu đáo

ủ ệ ậ ượ ấ Các bài luy n nói c a phân môn T p làm văn đ ầ   c c u trúc hai ph n

ầ ẩ ầ ớ ị ệ chính: Ph n 1: Chu n b . Ph n II: Luy n nói trên l p. Sách giáo khoa đã nêu

ụ ể ữ ệ ẩ ọ ị ị ọ   ầ nh ng vi c làm c  th  mà h c sinh c n chu n b . Giáo viên xác đ nh cho h c

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

9

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ế ứ ầ ệ ấ ẩ ị ế ẩ sinh th y rõ vi c chu n b  bài là h t s c c n thi ệ   ị ộ t. Chu n b  m t bài luy n

ự ả ệ nói ph i th c hi n các thao tác sau:

ề ể ạ ầ ủ ầ ọ ỹ ề ộ   ­ Đ c k  các yêu c u c a sách giáo khoa: Yêu c u v  th  lo i, v  n i

ươ ủ ế ể ề ả ọ dung, ph ỹ ng pháp...c a các đ  bài. Đ c k  bài tham kh o (n u có) đ  có

ị ướ ọ ọ ữ thêm nh ng đ nh h ớ   ả ng cho bài làm. Giáo viên ph i rèn cho h c sinh đ c v i

ể ắ ứ ệ ọ ượ ầ ý th c trách nhi m cao, đ c đ  n m đ ọ   ệ c yêu c u phát hi n ra các ý tr ng

ả ọ ạ ế ắ ầ ỗ ế ạ ầ ỏ tâm. N u khúc m c ch  nào, c n ph i đ c l i lý thuy t, h i th y cô, b n bè

ả ể đ  tìm ra cách gi ế i quy t ngay.

ầ ủ ề ầ ể ắ ắ ả ẩ ị   ­ Sau khi đã n m ch c, hi u kĩ các yêu c u c a đ  c n ph i chu n b ,

ế ệ ầ ự ọ h c sinh ti n hành th c hi n các yêu c u đó.

ự ậ ụ ể ệ ả ườ ế * Ví d  1: Bài “Luy n nói văn bi u c m, s  v t, con ng i (Ti t 40

ữ ầ ầ ầ ẩ ậ ị tu n 10) SGK Ng  Văn 7 ­ T p 1 Trang 129. Ph n chu n b  có yêu c u:

ề ệ ể ể ậ ớ ộ L p dàn bài k  mi ng trên l p theo m t trong các đ  bài sau và k  theo

dàn bài:

ề ầ ữ ả ườ 1. C m nghĩ v  th y, cô giáo, nh ng “ng ư i lái đò” đ a th  h  tr ế ệ ẻ

ế ươ ậ “c p b n t ng lai”.

ề ả ạ 2. C m nghĩ v  tình b n

ề ả ọ ở ọ 3. C m nghĩ v  sách v  mình đ c và h c hàng ngày.

ề ả ộ ượ ơ ấ ậ 4. C m nghĩ v   m t món quà mà em đã đ ờ c nh n th i th   u.

ệ ậ ể ầ ẩ ớ ị ượ ậ ư V i ph n chu n b  nh  trên, đ  luy n t p đ c t p trung, giáo viên có

ề ể ọ ể ậ ộ ố ị ỉ th  ch  đ nh m t trong b n đ  đ  h c sinh l p dàn bài tr ướ ở c ệ ậ    nhà. Vi c l p

ỏ ọ ả ỹ ượ ệ ừ dàn bài đòi h i h c sinh ph i có k  năng đã đ c rèn luy n t ữ  nh ng ti ế   t

ứơ tr ậ c (cách l p ý, dàn ý)

ụ ề ệ ẩ ả ọ   ể * Ví d  2: Bài “Luy n nói phát bi u c m nghĩ v  tác ph m văn h c”

ế ậ (Ti t 56 Văn 7 T p 1 ­ Trang 154)

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

10

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ể ầ ả ả ọ ị ề ộ   ẩ Bài này yêu c u h c sinh ph i chu n b : phát bi u c m nghĩ v  m t

ơ ủ ủ ị ả ồ ằ   trong hai bài th  c a ch  t ch H  Chí Minh (Bài C nh khuya hay bài R m

tháng giêng)

ướ ầ ở ẩ ẫ ọ ị ­ Giáo viên nêu h ng d n h c sinh chu n b  các yêu c u nhà theo

ư ợ ủ ề ề ọ ờ   nh  g i ý c a sách giáo khoa. Đi u quan tr ng và giáo viên dành nhi u th i

ấ ẩ ạ ợ ị ướ ẫ gian nh t đó là: g i ý chu n b  đo n văn nói. Giáo viên h ng d n c  th ụ ể

ữ ế ở ế ề ạ nh ng cách m  bài, thân bài và k t bài sao cho khi nói, các chi ti t li n m ch,

ể ệ ấ ố ượ ả ố ớ ả th ng nh t, th  hi n đ ẩ c c m xúc đ i v i tác ph m. Nên phát huy kh  năng

ạ ạ ả ọ ự nói rõ ràng, m ch l c, gi ng nói có c m xúc, t nhiên.

II.2.2.2 . Ti n trình lên l p

ớ ế

ạ ộ ướ ẫ a) Ho t đ ng 1: H ng d n chung

ủ ệ ệ ầ ế   ọ ­ Giáo viên nêu vai trò, t m quan tr ng, ý nghĩa c a vi c luy n nói (n u

ế ệ ươ ể ọ là ti ầ t luy n nói đ u tiên trong ch ộ ọ   ng trình). Giáo viên có th  g i m t h c

ề ộ ấ ề ơ ể ừ ả ủ ậ ỹ sinh nói v  m t v n đ  đ n gi n đ  t đó nh n xét k  năng nói c a các em.

ủ ầ ờ ọ ữ ủ ị ­ Giáo viên nêu yêu c u c a gi ệ    h c, chú ý nh ng quy đ nh c a vi c

ệ ạ ầ ọ ỳ ạ   luy n nói: không nói dài dòng, văn hoa c u k , mà nên nói g n rõ, m ch l c

ẩ ế theo dàn ý đã chu n b  ( . ị không vi t thành văn)

ị ủ ự ể ọ ổ ế ẩ ­ Ki m tra s  chu n b  c a h c sinh ( các t , nhóm báo cáo k t qu ả

ể ki m tra).

ẩ ị ủ ọ ạ ộ ự ổ ỉ b) Ho t đ ng 2: B  sung hoàn ch nh s  chu n b  c a h c sinh

ề ự ậ ể ế ệ ả ườ ­ N u là luy n nói phát bi u c m nghĩ v : s  v t, con ng ề i, v  tác

ẩ ị ướ ướ ề ề ầ ọ ph m văn h c đã có đ nh h ng tr c v  đ  bài thì giáo viên yêu c u 1 ­> 2

ở ổ ộ ơ ượ ể ả ớ ư ế ọ h c sinh 2 t n p dàn bài s  l c đ a lên máy chi u đ  c  l p quan sát.

ọ ọ ể ổ ợ ỉ Sau đó g i h c sinh phát bi u đánh giá, b  sung. Giáo viên g i ý hoàn ch nh

dàn bài.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

11

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ử ụ ế ừ ủ ọ ố ạ ộ ­ N u là ho t đ ng: S  d ng t thì giáo viên c ng c  cho h c sinh k ỹ

ừ ấ ạ ị ẵ ẩ năng dùng t ế    đúng nghĩa, đúng c u t o...Giáo viên chu n b  s n máy chi u,

ấ ế ừ ầ ọ gi y trong đã vi ữ t nh ng t ự    dùng đúng và dùng sai, yêu c u h c sinh nói tr c

ử ế ạ ự ế ti p, s a tr c ti p cho b n...

ạ ộ ệ ổ c) Ho t đ ng 3: Luy n nói theo t

ọ ọ ổ ờ ề ượ Khuôn kh  th i gian không cho phép m i h c sinh đ u đ c trình bày

ướ ớ ữ ầ ẩ ị ổ ệ mi ng tr c l p nh ng gì mình đã chu n b . Do đó c n chia t ể ọ   , nhóm đ  h c

ậ ớ ổ ư ệ sinh t p nói v i nhau. Trong quá trình các t luy n nói, giáo viên l u ý các em

ổ ắ ữ ử ữ ử ề ạ trong t ặ    l ng nghe, cùng s a ch a cho các b n, chú ý s a ch a v  các m t

sau:

ễ ­ Phát âm đúng, rõ ràng, d  nghe

ử ừ ­ S a câu sai, t sai

ạ ụ ử ề ễ ­ S a cách di n đ t v ng v

ể ươ ữ ễ ọ ­ Bi u d ạ ng nh ng di n đ t hay, sáng, g n

ử ­ S a phong cách nói.

ổ ọ ể ạ ổ ể ẩ Sau đó các t ệ  ch n ra đ i di n tiêu bi u cho t , nhóm mình đ  chu n b ị

ướ ớ nói tr c l p.

II.2.3.  GIÁO ÁN TH C NGHI M

TU N 14 ­ TI T 56

Ể Ả Ọ Ẩ Ề Ệ LUY N NÓI: PHÁT BI U C M NGHĨ V  TÁC PH M VĂN H C

ụ ạ ế ầ A. M c tiêu c n đ t qua ti ệ t luy n nói

ướ ẫ ậ ộ ọ ả   ự ­ H ng d n, đ ng viên h c sinh d a vào dàn bài t p nói, trình bày c m

ướ ứ ơ ả ắ ọ nghĩ d i hình th c đ n gi n, ng n g n

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

12

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ể ướ ậ ướ ệ ể ầ ỹ ­ B c đ u luy n k  năng nói, k  tr ạ   c t p th  sao cho to, rõ, m ch

l cạ

ị B. Chu n bẩ

ọ ơ ượ ẩ ậ ở ề ị : Chu n b  dàn ý s  l c, t p nói ể    nhà đ  bài: phát bi u ­  H c sinh

ủ ủ ề ả ơ ồ ả c m nghĩ c a em v  bài th  “C nh khuya” c a H  Chí Minh

ế ẩ ạ ị ­ Giáo viên: Chu n b  bài d y theo ti n trình giáo án.

ứ ế C. Cách th c ti n hành

ả ầ ẩ ọ ị ở ­ H c sinh lên b ng trình bày ph n chu n b nhà

ạ ộ ạ ọ D. Ho t đ ng d y h c

Ổ ị 1.  n đ nh t ổ ứ ớ  ch c l p

ị ủ ọ ự ể ẩ : GV ki m tra s  chu n b  c a h c sinh (các t ổ ưở  tr ng báo ể 2. Ki m tra

ở ạ ỗ ổ ể ả cáo sau khi ki m tra v  so n) (m i t ụ  1 dàn ý chép vào b ng ph )

3. Bài m iớ

ề ướ ạ ọ ơ ủ : GV g i 1 HS nói cho các b n v c m  c a mình ­> ạ ộ Ho t đ ng 1

ơ ở ủ ậ ầ ỹ GV nh n xét k  năng nói. Trên c  s  đó giáo viên nêu yêu c u c a bài nói

hôm nay:

ề ả ủ ẩ ọ ộ ả   ề + Khi nói v  c m nghĩ c a mình v  tác ph m văn h c thì n i dung ph i

ẩ ầ ủ đ y đ , nói chu n à nói đúng, nói theo dàn ý

ả ượ ắ ế ợ ờ ả + Các ý ph i đ c s p x p h p lý, l i văn ph i rõ ràng, trong sáng,

ả ự ễ ả ữ ệ cách nói trôi ch y, t nhiên, di n c m, có ng  đi u.

ư ế ạ ạ ự ế ố ợ ộ ử ệ ỉ ả + T  th  ph i m nh d n, t tin, bi t ph i h p đi u b , c  ch  và nét

ặ ố m t thì càng t t.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

13

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ư ườ ẫ ườ ế GV l u ý thêm: Ng ấ i nói hay, h p d n là ng i bi ủ t làm ch  bài nói

ể ệ ở ỗ ử ỉ ệ ộ ộ ủ c a mình th  hi n ạ  ch  thu c bài nói, nói có c  ch , đi u b  minh ho .

ụ ủ ả ổ ầ ả : Sau khi treo 4 b ng ph  c a 4 t ọ    lên b ng, yêu c u h c ạ ộ Ho t đ ng 2

ủ ổ ạ ổ sinh b  sung dàn ý c a t b n

Các b ướ ụ ể c c  th :

ớ ế ệ ớ ơ ơ Gi ả i thi u th  và hoàn c nh ti p xúc v i bài th ở * M  bài:

* Thân bài:

ầ ầ ố ừ ạ ế ­ Hai câu đ u: Ti ng su i rì r m t ọ  xa v ng l ắ   i đêm khuya thanh v ng

ậ ấ ư ậ ệ ớ ộ ả ố ớ ế ế m i nghe nh  v y ­> Ngh  thu t l y đ ng t tĩnh, ví ti ng su i v i ti ng hát

ẽ ộ ứ ố ơ ấ ừ ế là m t nét v  tinh t ế ợ ả  g i t núi r ng chi n khu mang s c s ng và h i  m  con

ng i.ườ

ổ ụ ầ ẽ ầ ữ ấ ơ Câu th  2: Có 3 nét v : t ng cao là trăng, gi a là c  th , t ng th p là

ữ ồ ệ ạ ừ ổ ụ ầ hoa, là r ng. Ch  “l ng” đi p l i 2 l n, nhân hoá trăng, c  th  và hoa; Hai v ế

ữ ơ ệ ể ố ọ ti u đ i ­> ngôn ng  th  trang tr ng điêu luy n.

ễ ả ố ộ ướ ả ­ Hai câu cu i: di n t tâm tình thi sĩ: xúc đ ng tr c c nh thiên nhiên

ấ ướ ở ắ mà b i lo l ng cho đ t n c.

ấ ượ ơ ấ ề ơ ứ n t ng chung v  bài th : là bài th  th t ngôn t ệ    tuy t ế * K t bài:

ệ ấ ủ ữ ẹ ộ ồ ơ ki t tác. Là m t trong nh ng bài th  trăng đ p nh t c a Bác H . Màu s c c ắ ổ

ờ ạ ứ ể ắ ớ ợ ớ ả   ả đi n hoà h p v i màu s c th i đ i. C m h ng thiên nhiên chan hoà v i c m

ướ ầ ấ ơ ứ h ng yêu n ị ầ c nhu n nh , đ y ch t th ...

ứ ư ể ọ ự GV l u ý h c sinh: Căn c  vào dàn ý đ  trình bày theo trình t ấ    nh t

ả ự ả ẩ ấ ị đ nh. C m xúc ph i t ầ  nhiên, chân thành. Không c n gi y (bài đã chu n b ) đ ị ể

ỉ ự ể ọ đ c mà ch  d a vào các ý đ  nói.

ệ ổ : Luy n nói theo t ạ ộ Ho t đ ng 3

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

14

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ứ ớ ớ ổ ỗ ­ GV chia l p thành 4 nhóm m i nhóm 10 em ( ng v i  4 t )

ỗ ổ ử ưở ạ ậ ề ỉ ­ M i t c  1 em làm tr ng nhóm đi u kh ên cho các b n t p nói và

ậ ườ nh n xét cho ng i nói

ỗ ạ ề ầ ậ ặ ả ặ ồ ­ M i b n nói 1 ph n ho c c  bài r i nh n xét v  các m t (phát âm,

ọ ừ ế ử ể ễ ạ gi ng nói, dùng t , vi ỉ   ạ t câu, chuy n đo n, di n đ t, phong cách nói, c  ch ,

ệ ặ ộ đi u b , nét m t..)

ể ọ ướ ớ ạ ­ Ch n 2 b n đ  nói tr c l p

ỗ ợ ậ ầ ọ ế ­ Khi h c sinh t p nói ­ GV theo dõi ­ h  tr  các em khi c n thi t (nên

ệ ọ tôn tr ng các em, tránh can thi p quá sâu)

ướ ớ Trình bày tr c l p ạ ộ Ho t đ ng 4:

ừ ệ ế ầ ử ạ + T ng nhóm c  đ i di n lên nói ở * Nói ph n m  bài + K t bài

ể ậ ạ + HS theo dõi b n đ  nh n xét ầ * Nói ph n thân bài

ầ ủ ề ế ớ ố (có đ i chi u v i yêu c u c a đ ,

ờ ệ ủ c a gi luy n nói...)

ề ể ậ ặ + Có th  nh n xét 1 ho c nhi u * Nói c  bàiả

ủ ộ n i dung c a bài nói(phong cách,

ư ế ệ ễ ạ t ọ  th , tác phong, gi ng đi u, di n đ t...)

ề ọ ỉ ờ ọ ­ GV theo dõi h c sinh và đi u ch nh gi ợ  h c sao cho h p lý, tránh làm

ầ ế ư ế ề ọ ẫ ọ thay các em, khi c n thi t nên làm m u cho h c sinh v  gi ng nói, t  th  trình bày)

ế ậ ọ ổ ạ ­ Sau khi h c sinh nh n xét ­> b  sung ­> cho các em x p lo i

ủ ọ ủ ế ậ ổ ọ ­ GV b  sung nh n xét c a h c sinh (nên tôn tr ng ý ki n ­ bài nói c a các em)

ố 4. C ng củ

ậ ờ ọ ­ Giáo viên nh n xét gi h c:

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

15

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ị ủ ọ ự ẩ + S  chu n b  c a h c sinh

ộ ủ ọ ầ ờ ự ệ + Tinh th n thái đ  c a h c sinh trong gi th c hành luy n nói

ươ ữ ẩ ọ ị ố ­ Giáo viên tuyên d ng nh ng h c sinh chu n b  bài t ể   t => cho đi m;

ữ ệ ả ạ ộ nh ng nhóm ho t đ ng có hi u qu .

ẫ ề ướ 5. H ng d n v  nhà

ề ậ ạ ­ L p dàn ý các đ  còn l i trong SGK 57

ậ ở ể ứ ướ ươ ể ừ ừ ­ T p nói nhà (có th  đ ng tr c g ng đ  v a nói v a quan sát

ồ ự ệ mình nói r i t rút kinh nghi m

ị ướ ẩ ­ Chu n b  tr c bài sau

ƯƠ

ƯƠ

II.3.  CH

NG 3 : PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ­  K T QU  NGHIÊN C U

II.3.1. K t quế

ằ ươ ự ư ệ ờ ­ B ng ph ậ   ng pháp đã th c hi n nh  trên, trong th i gian qua, tôi nh n

ạ ượ ấ ọ ộ ố ế ư th y h c sinh đã đ t đ c m t s  k t quá nh  sau:

ứ ủ ệ ể ệ ọ + H c sinh đã hi u rõ vai trò c a vi c luy n nói, có ý th c nói th ườ   ng

ỉ ở ờ ọ ữ ế ả xuyên không ch trong gi h c Ng  văn mà c  trong giao ti p hàng ngày.

ế ệ ộ ố ố ọ ẳ ọ ả + S  h c sinh nói ng ng l ­ n gi m h n. M t s  em th  hi n rõ kh ả

ố ụ ể ệ ể ợ ồ năng nói t ạ   t. C  th  trong đ t thi “Chúng em k  chuy n Bác H ” có em đ t

ượ ả ườ đ c gi i cao trong toàn tr ng.

ị ủ ự ẩ ờ ệ ấ + S  chu n b  c a các em trong gi luy n nói r t chu đáo. Các em hăng

ự ướ ể ờ ọ ộ ở hái, t ố  giác và đa s  thích nói tr c toàn th . Gi ố    h c tr  nên sinh đ ng, v n

ữ ủ ệ ngôn ng  c a các em tăng lên rõ r t.

ả ụ ể ế ả + K t qu  c  th  qua kh o sát:

ố ọ ự ọ ớ ọ ớ S  h c sinh th c hành L p 7B1 (40 h c sinh) L p 7B2 (44 h c sinh)

ệ ớ ư ự ạ ớ L p thí nghi m L p d y ch a th c

ươ ệ nghi m ph ng pháp

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

16

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

này

ố ọ ố ọ ễ ạ S  h c sinh nói ng ng S   h c   sinh   di n   đ t   lúng 20/40 30/40 34/44 35/44

ố ọ ạ ạ túng  S  h c sinh nói m ch l c, t ự 4/40 3/44

ố ọ ạ ầ tin S  h c sinh đ t yêu c u 8/40 7/44

ố ọ S  h c sinh hay nói hay 0/40 0/44

ế ả ả ế ể ả ệ ả + K t qu  kh o sát sau ti t luy n nói phát bi u c m nghĩ tác ph m văn

ế ọ h c (Ti ầ t 56 tu n 14)

ố ọ ự ớ ớ ớ ọ S  h c sinh th c hành ự   L p   7B1   (l p   th c L p 7B2 (44 h c sinh)

ệ ư ạ ớ ọ   nghi m)   (40   h c ự   L p   d y   ch a   th c

sinh) ệ hi n ph ng pháp này

ố ọ ố ọ ố ọ ọ ạ ạ ạ S  h c sinh nói ng ng ễ S  h c sinh di n đ t lúng túng S  h c sinh nói m ch l c, t ự 6/40 5/40 16/41 ươ 20/44 25/44 5/44

ố ọ ố ọ ầ tin S  h c sinh nói hay ạ S  h c sinh nói đ t yêu c u 5/40 22/40 0/44 10/44

Ị III. PH N K T LU N ­ Đ  NGH

Ế III.1.  K T LU N

III.1.1.  Ch a gi

ư ả ệ ể ấ ề ờ ự ế ế i quy t tri t đ  v n đ  th i gian. Th c t ữ    có nh ng

ườ ư ẽ ẩ ả ấ ợ ọ ị tr ề   ng h p h c sinh chu n b  bài ch a chu đáo, giáo viên s  ph i m t nhi u

ệ ờ ướ ị ủ ự ẫ ẩ ổ ơ th i gian h n cho vi c h ọ   ỉ ng d n, b  sung hoàn ch nh s  chu n b  c a h c

ạ ổ ọ ử ạ ứ ệ sinh. L i có khi các t ư  nhóm ch n c  đ i di n ch a đúng, đ ng lên trình bày

ướ ớ ả ề ươ ả ử ộ tr c l p còn  lúng  túng  c  v  ph ữ   ng pháp  và n i dung,  ph i  s a  ch a

ề ả ưở ế ờ nhi u, làm  nh h ng đ n th i gian chung.

III.1.2.  Ki u bài luy n nói, trong ch

ể ệ ươ ữ ng trình Ng  văn 7 nói riêng và

ươ ứ ữ ề ạ ộ ch ng trình Ng  văn THCS nói chung khá đa d ng v  hình th c và n i dung.

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

17

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ự ậ ệ ể ả ườ ệ Có bài “Luy n nói văn bi u c m s  v t, con ng i”, có bài “Luy n nói phát

ể ả ề ẩ ọ ả ộ ấ ậ bi u c m nghĩ v  tác ph m văn h c, gi ề i thích m t v n đ ”, có bài “T p làm

ơ ụ ớ ỗ ạ ả ộ ế ế ư ậ th  l c bát”....Nh  v y, v i m i bài l i ph i có m t thi t k  riêng chi ti ế   t

ủ ữ ệ ợ ơ ộ ổ ỉ ơ h n, phù h p h n. N i dung c a nh ng kinh nghi m này ch  có tính t ng quát,

ả ế ư ậ ậ không ph i ti t nào cũng r p khuôn y nh  v y.

III.1.3. Mu n th c hi n thành công ph

ự ệ ố ươ ỏ ng pháp này đòi h i giáo viên

ự ề ả ẩ ọ ị ướ ờ và h c sinh đ u ph i có s  chu n b  chu đáo tr ế c khi ti n hành gi ệ    luy n

ả ượ ự ẩ ị ệ ả ự ế ờ nói. S  chu n b  đó ph i đ c th c hi n c  gián ti p (trong các gi ữ  Ng  văn,

ự ế ế ờ ứ ệ trong giao ti p hàng ngày) và tr c ti p (trong gi ặ    Luy n nói chính th c). Đ c

ệ ườ ế ớ ề ả ả bi t ng i giáo viên ph i tâm huy t v i ngh , ph i kiên trì, không nên nóng

v i.ộ

III.1.4. H c sinh tích c c h c t p d

ự ọ ậ ướ ự ướ ọ ẫ ủ i s  h ng d n c a giáo viên

ủ ể ệ ệ ầ ọ ọ ­ Giáo viên hi u rõ t m quan tr ng c a vi c luy n nói cho h c sinh,

ả ố ế ử ạ ố ả b n thân giáo viên ph i nói t t, bi ộ t x  lý tình hu ng m t cách linh ho t, bi ế   t

ế ọ ờ ị ộ đ ng viên khuy n khích h c sinh k p th i, khen ứ ạ ề chê đúng m c t o ni m tin cho các

em.

III.1.5. Giáo viên và h c sinh chu n b  chu đáo đ  gi  luy n nói đ t hi u qu  cao

ạ ệ ể ờ ẩ ị ệ ả ọ

nh t.ấ

ả ườ ứ ệ ọ ­ Giáo viên ph i th ng xuyên có ý th c luy n nói cho h c sinh ở ấ    t t

ế ọ ặ ệ ả ờ ỏ ả c  các ti t h c đ c bi t là khi tr  l i câu h i.

ổ ệ ổ ­ Giáo viên trong t , nhóm chuyên môn trao đ i kinh nghi m, d  gi ự ờ

ể ươ ả ồ ạ ữ ế ề ủ c a nhau đ  cùng tìm ra ph ng pháp gi ấ i quy t nh ng v n đ  còn t n t i.

ổ ể ọ ự ệ ượ , nhóm đ  h c sinh th c hành luy n nói đ ề   c nhi u ệ III.1.6. Vi c chia t

ế ộ ố ế ụ ể ể ớ ấ ầ là r t c n thi t. V i m t s  ti t c  th , giáo viên có th  giao cho m i t ỗ ổ   ,

ộ ề ộ ề ư ữ ặ ầ ớ nhóm m t đ  riêng, ho c cùng m t đ  nh ng v i nh ng yêu c u khác nhau

ề ộ ươ ể ọ ẩ (v  n i dung, ph ị ng pháp) đ  h c sinh chu n b .

Ị Ề III.2. Đ  NGH

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

18

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

III.2.1. Các t

ổ ổ ứ ạ ộ , nhóm chuyên môn nên chú ý t ạ    ch c các ho t đ ng ngo i

ơ ộ ượ ể ọ ề ọ ự ẳ khoá văn h c đ  h c sinh có nhi u c  h i đ ạ   c th c hành nói. Ch ng h n,

ươ ế ạ ộ trong ch ữ ng trình Ng  văn 7 có ti ữ t “Ho t đ ng Ng  văn” các giáo viên

ể ế ợ ữ ớ ổ ứ ả ộ trong nhóm Ng  văn 7 có th  k t h p v i nhau t ố    ch c cu c thi trong c  kh i

ướ ở ố ầ ổ ứ ạ ọ 7 (Thi ở ớ tr  l p c, thi kh i sau). C n t  ch c trang tr ng, t o không khí vui t ươ ể   i đ  lôi

ố ọ cu n h c sinh.

III.2.2.  Nhà tr

ườ ạ ộ ề ể ạ ơ ng có nhi u ho t đ ng ngo i khoá h n đ  các em có

ể ệ ư ệ ề ề ề ế ấ ỹ ọ   đi u ki n giao l u, ti p xúc, th  hi n k  năng nói v  các v n đ  văn h c

ể ự ả ộ ố ủ ề ậ ươ ự trong cu c s ng đ  s  c m nh n c a các em v  văn ch ng t ơ    nhiên h n,

ự ơ chân th c h n.

ự ự ệ ạ ủ ọ ủ ộ Vi c phát huy vai trò tích c c, t giác, ch  đ ng, sáng t o c a h c sinh

ượ ể ệ ở ề ề ươ ộ đ c th  hi n ặ ớ  nhi u m t v i nhi u ph ng pháp khác nhau. M t trong

ữ ươ ự ệ ệ ọ nh ng ph ng pháp có tính tích c c, theo tôi đó là vi c rèn luy n cho h c sinh

ọ ậ ạ ướ ở ệ ố ố ự t tin, sáng t o trong h c t p tr ế c h t là ỵ  vi c lu ên nói t t. Nói t t, nói

ỳ ệ ủ ừ ể ế ọ ẻ ẹ hay v a giúp h c sinh hi u và yêu v  đ p k  di u, phong phú c a ti ng m ẹ

ồ ưỡ ể ệ ệ ồ ẻ ừ đ , v a là cách đ  các em b i d ng tâm h n, rèn luy n nhân cách toàn di n.

ạ ộ ờ ựơ ộ ố ệ ả Sau m t th i gian gi ng d y, tôi đã rút ra đ c m t s  kinh nghi m và

ụ ệ ệ ạ áp d ng kinh nghi m đó trong quá trình d y bài Luy n nói. Tôi đã khái quát,

ề ệ ấ ợ ượ ự ổ t ng h p thành đ  tài kinh nghi m này. Tôi r t   mong đ c s  đóng góp ý

ủ ệ ế ấ ạ ồ ỉ ạ ki n c a các c p lãnh đ o, Ban ch  đ o chuyên môn và các đ ng nghi p đ ể

ề ượ ơ ổ b  sung cho đ  tài đ ệ c hoàn thi n h n./.

ả ơ ọ Tôi xin trân tr ng c m  n!

ạ M o Khê, ngày 20 tháng 4 năm

2008

ƯỜ

NG

I VI T

ề ị T  Th  Hi n

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

19

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

Ộ Ồ Ọ Ủ Ậ NH N XÉT C A H I Đ NG KHOA H C

ƯỜ

TR

NG THCS M O KHÊ II

PHÒNG GD & ĐT HUY N Ệ

ĐÔNG TRI UỀ

Ụ Ụ

IV. TÀI LI U THAM KH O ­ PH  L C

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ả ọ ệ ­ Gi ng văn văn h c Vi t Nam

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

20

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ọ ệ ­ Văn h c dân gian Vi t Nam

ệ ạ ọ ườ ­ Vi c d y văn h c trong nhà tr ổ ng ph  thông

Ở Ầ

I. PH N M  Đ U.........................................................................................................1

Ụ Ụ PH  L C

I.1 Lý do ọ ch n ề  đ

tài.................................................................................1

I.2 ụ   M c đích nghiên

ứ c u ..........................................................................2

I.3 ờ Th i gian ị   đ a

ể đi m..............................................................................2

ề ề ặ ặ ậ ớ ự     I.4   Đóng   góp   m i   v   m t   lí   lu n,   v   m t   th c

II. PH N N I DUNG....................................................................................................

ễ ti n...................................2

3

ươ II.1 Ch ng 1: ổ   T ng

quan........................................................................3

ươ ấ ề II.2   Ch ng   2: ộ   N i dung   v n   đ nghiên

ứ c u............................................3

ươ ươ ế ả II.3   Ch ng   3:   Ph ứ ng   pháp   nghiên   c u,   k t   qu   nghiên

III. PH N K T LU N ­ KI N NGH .........................................................................

ứ c u................13

IV. TÀI LI U THAM KH O......................................................................................

15

18

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II

21

́

Luyên noi cho hoc sinh trong gi

̣ ̣

̀ ̀ ơ ̣  Tâp lam văn

ừ ị ề

ườ

T  Th  Hi n – Tr

ng THCS M o Khê II