i
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP
NGHỊCH LÍ VÀ NGỤY BIỆN TRONG DẠY
HỌC CHƢƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG
ĐỔI’’ VẬT LÝ 11 THEO ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY LOGIC
CỦA HỌC SINH
MÔN: VẬT LÝ
ii
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT YÊN THÀNH 2
----------
ĐỀ TÀI
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP NGHỊCH LÍ VÀ NGỤY BIỆN
TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI’’ VẬT LÝ
11 THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY
LOGIC CỦA HỌC SINH
MÔN: VẬT LÝ
TÁC GIẢ
ĐẶNG HỮU ĐẠT
SỐ ĐIỆN THOẠI: 0367 181 666
NGHỆ AN 2022
i
MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................................ i
MỞ ĐẦU .................................................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................................... 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................................ 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................................... 2
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................................... 3
7. Đóng góp của sáng kiến ...................................................................................................... 4
CHƢƠNG 1 ............................................................................................................................. 5
1.1. Năng lực tƣ duy logic....................................................................................................... 5
1.1.1. Khái niệm tƣ duy ............................................................................................... 5
1.1.2. Biểu hiện của năng lực tƣ duy logic trong học tập vật lí ............................... 6
1.1.3. Biện pháp phát triển năng lực tƣ duy logic trong dạy học vật lí .................. 6
1.2. Bài tập ngụy biện, nghịch lí trong dạy học vật lí .......................................................... 6
1.2.1. Bài tập vật lý ...................................................................................................... 6
1.2.2. Bài tập ngụy biện về vật lí ................................................................................ 7
1.2.3. Bài tập nghịch lí về vật lí .................................................................................. 7
1.2.4. Bài tập ngụy biện và nghịch lí với việc phát triển năng lực tƣ duy logic của
học sinh ......................................................................................................................... 8
ii
1.3. Xây dựng, sử dụng bài tập nghịch lí và ngụy biện trong dạy học vật lí ..................... 8
1.3.1. Xây dựng bài tập nghịch lí và ngụy biện trong dạy học vật lí ...................... 8
1.3.2. Sử dụng bài tập nghịch lí và ngụy biện trong dạy học vật lí ......................... 8
1.4.2. Đối tƣợng khảo sát ............................................................................................ 9
1.4.3. Phƣơng pháp khảo sát .................................................................................... 10
1.4.4. Cách xử lí số liệu .............................................................................................. 10
1.4.5. Kết quả khảo sát .............................................................................................. 10
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ..................................................................................................... 12
CHƢƠNG 2
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG BÀI TẬP VẬT LÝ NGHỊCH LÍ VÀ NGỤY
BIỆN CHƢƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÍ 11 .......................................... 13
2.1. Vị trí, đặc điểm của chƣơng “Dòng điện không đổi” Vật lí lớp 11 ........................... 13
2.1.1. Vị trí của chƣơng “Dòng điện không đổi” Vật lí lớp 11 .............................. 13
2.1.2. Đặc điểm của chƣơng “Dòng điện không đổi” Vật lí lớp 11 ....................... 14
2.2. Mục tiêu dạy học chƣơng “Dòng điện không đổi” Vật lí lớp 11 ............................... 14
2.2.1. Mục tiêu theo Chuẩn kiến thức kỉ năng hiện hành...................................... 14
2.3. Xây dựng hệ thống bài tập nghịch lí và ngụy biện chƣơng “Dòng điện không
đổi” Vật lí lớp 11 ........................................................................................................ 15
2.4. Thiết kế bài học sử dụng bài tập vật lí nghịch lí , ngụy biện phát triển năng lực tƣ duy
logic. ....................................................................................................................................... 22
2.4.1. Giáo án 1. Bài học xây dựng kiến thức mới...................................................... 23
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ..................................................................................................... 31
CHƢƠNG 3 ........................................................................................................................... 32
iii
THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM............................................................................................... 32
3.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm ................................................................................... 32
3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm .................................................................................. 32
3.3. Nội dung thực nghiệm sƣ phạm ................................................................................... 32
3.4. Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm ................................................................................. 33
3.5. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm ............................................................................ 34
3.6. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm ..................................................................................... 36
3.6.1. Kết quả định lƣợng ......................................................................................... 36
3.6.2. Đánh giá định lƣợng ........................................................................................ 37
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ..................................................................................................... 42
KẾT LUẬN ........................................................................................................................... 43
1. Kết luận ............................................................................................................................. 43
2. Kiến nghị ........................................................................................................................... 44
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 45