Sáng ki n kinh nghi mế ệ
Đ tài:ề
M t s kinh nghi m d y h c ch đ môn Ng văn THPTộ ố ệ ạ ọ ủ ề ữ
Tác giá: Võ Anh Ti n – D ng Nh Qu nh ế ươ ư ỳ
Chuyên ngành: Ph ng pháp d y h c vănươ ạ ọ
Đn v : Tr ng THPT Thanh Ch ngơ ị ườ ươ 3.
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I. LÝ DO CH N Đ TÀIỌ Ề
Đi m i quan đi m, ph ng pháp d y h cổ ớ ể ươ ạ ọ đc coiượ là khâu then ch tố
quy t đnh s thành công trong ch ng trình c i cách ế ị ự ươ ả c a n n giáo d c nh mủ ề ụ ằ
đáp ng các m c tiêu c a s nghi p giáo d c đào t o trong th i kì công nghi pứ ụ ủ ự ệ ụ ạ ờ ệ
hóa, hi n đi hóa đt n c.ệ ạ ấ ướ Quan đi m giáo d c m i đã ch ra r ng ể ụ ớ ỉ ằ “N i dungộ
giáo d c ph i đm b o tính c b n, toàn di n, thi t th c, hi n đi và có hụ ả ả ả ơ ả ệ ế ự ệ ạ ệ
th ng”,“Ph ng pháp giáo d c ph i phát huy tính tích c c, t giác, ch đng,ố ươ ụ ả ự ự ủ ộ
t duy sáng t o c a ng i h cư ạ ủ ườ ọ ” (Đi u 5, Lu t giáo d c ban hành 2002). Vì v y,ề ậ ụ ậ
yêu c u c a quá trình d h c là k t h p ki n th c v i kĩ năng, phát tri n năngầ ủ ạỵ ọ ế ợ ế ứ ớ ể
l c, ph m ch t g n li n v i th c ti n cu c s ng. Trên tinh th n đó r t nhi uự ẩ ấ ắ ề ớ ự ễ ộ ồ ầ ấ ề
hình th c, ph ng pháp d y h c đc đa vào ch ng trình đào t o m i c pứ ươ ạ ọ ượ ư ươ ạ ở ọ ấ
h c và b c đu đã có nh ng k t qu tích c c.ọ ướ ầ ữ ế ả ự
Hình th c d y h cứ ạ ọ theo ch đ ủ ề tích h pợ đc coi là m t ph ng phápượ ộ ươ
d y h c hi n đi đáp ng đc c b n quan đi m đi m i hi n nay. Hình th cạ ọ ệ ạ ứ ượ ơ ả ể ổ ớ ệ ứ
này đc chính th c đa vào áp d ng trong nhà tr ng ph thông t năm h cượ ứ ư ụ ườ ổ ừ ọ
2002-2003, khi chúng ta ti n hành c i cách giáo d c c p THCSế ả ụ ở ấ và hi n nayệ
đang đc áp d ng trên m i môn h c, c p h c.ượ ụ ọ ọ ấ ọ
Trong ch ng trình d y h c văn tr ng ph thông, d y h c theo ch đươ ạ ọ ở ườ ổ ạ ọ ủ ề
tích h p đang đc tri n khai ngày càng sâu r ng, t ng b c nâng cao và hoànợ ượ ể ộ ừ ướ
thi n. Có th nói, đây là hình th c d y h c có nhi u u th , có tính kh thi trongệ ể ứ ạ ọ ề ư ế ả
d y h c nói chung và d y h c văn nói riêng. Tuy nhiên, là m t ph ng pháp m iạ ọ ạ ọ ộ ươ ớ
nên trong quá trình th c hi n đang g p nhi u khó khăn. Nh ng b t c p vự ệ ặ ề ữ ấ ậ ề
ch ng trình sách giáo khoa hi n hành, nh ng h n ch v tài li u tham kh o,ươ ệ ữ ạ ế ề ệ ả
v kinh nghi m d y h c... đang là nh ng th thách không nh .ề ệ ạ ọ ữ ử ỏ
Là m t giáo viên gi ng d y môn Ng văn THPT, tôi nh n th y c n cóộ ả ạ ữ ở ậ ấ ầ
nh ng hành đng t nhi u phía đ hoàn thi n hình th c d y h c này. Đúc rút tữ ộ ừ ề ể ệ ứ ạ ọ ừ
th c t d y h c, qua nghiên c u lý thuy t v ph ng pháp, tôi đã nh n th cự ế ạ ọ ứ ế ề ươ ậ ứ
2
đc m t s v n đ và xin trình bày qua đ tài: “ượ ộ ố ấ ề ề M t s kinh nghi m d y h cộ ố ệ ạ ọ
Ch đ tích h p môn Ng văn THPT”ủ ề ợ ữ
Bàn v m t ph ng pháp d y h c là bàn v m t v n đ khoa h c đòi h iề ộ ươ ạ ọ ề ộ ấ ề ọ ỏ
ph i có nh ng công trình nghiên c u chuyên sâu. H n n a, tr c m t v n đả ữ ứ ơ ữ ướ ộ ấ ề
m i đòi h i ph i có th i gian đ th m đnh. đây, trong khuôn kh c a m tớ ỏ ả ờ ể ẩ ị Ở ổ ủ ộ
công trình nghiên c u nh , tôi ch đa ra m t s kinh nghi m c a b n thân, v iứ ỏ ỉ ư ộ ố ệ ủ ả ớ
hi v ng làm th u tri t h n hình th c d y h c đang đc quan tâm này. ọ ấ ệ ơ ứ ạ ọ ượ
II. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
Trên c s kh o c u th c tr ng, ti n hành nghiên c u lơ ở ả ứ ự ạ ế ứ ý thuy t ếvề
ph ng pháp d y h c theo ch đ, v lý thuy t c a ngành lý lu n phê bình vănươ ạ ọ ủ ề ề ế ủ ậ
h c, tôi đã ph i h p v n d ng m t s ph ng pháp nghiên c u sau:ọ ố ợ ậ ụ ộ ố ươ ứ
- Ph ng pháp kh o c u khoa h c ươ ả ứ ọ
- Ph ng pháp phân tích t ng h pươ ổ ợ
- Ph ng pháp so sánh đi chi uươ ố ế
- Ph ng pháp phân lo i th ng kê...ươ ạ ố
III. C U TRÚC Đ TÀIẤ Ề
Ngoài ph n đt v n đ, ph n k t lu n chung, đ tài có m t s n i dungầ ặ ấ ề ầ ế ậ ề ộ ố ộ
đc chia thành các ch ng sau:ượ ươ
- Ch ng 1: ươ C s lý lu n và th c ti nơ ở ậ ự ễ
- Ch ng 2: M t s kinh nghi m d y h c ch đ tích h pươ ộ ố ệ ạ ọ ủ ề ợ
- Ch ng 3: Th c nghiêm đ tàiươ ự ề
IV. ĐÓNG GÓP C A Đ TÀIỦ Ề
- Trên c s trình bày m t s kinh nghi m đúc rút đc trong th c tơ ở ộ ố ệ ượ ự ế
gi ng d y ch đ tích h p môn Ng văn THPT, hi v ng đ tài s có nh ngả ạ ủ ề ợ ữ ở ọ ề ẽ ữ
ki n gi i rõ h n, t o đc nh ng h ng đi h ng tích c c cho hình th c d yế ả ơ ạ ượ ữ ướ ướ ự ứ ạ
h c này.ọ
- Đ tài không ph i là nh ng nghiên c u mang tính lý thuy t mà ch y uề ả ữ ứ ế ủ ế
xoay quanh nh ng v ng m c có tính ph bi n trong th c t d y h c nên cóữ ướ ắ ổ ế ự ế ạ ọ
th áp d ng d dàng.ể ụ ễ
- Đ tài đ c p t i vi c áp d ng m t s lý thuy t c a ngành Lý lu n phêề ề ậ ớ ệ ụ ộ ố ế ủ ậ
bình văn h c nên nó có tính “ khai m ”, t k t qu c a đ tài này có th g i raọ ở ừ ế ả ủ ề ể ợ
nh ng nh n th c m i và áp d ng vào d y h c trong ch ng trình Ng vănữ ậ ứ ớ ụ ạ ọ ươ ữ
THPT.
3
- Trên c s nh ng v n đ t lý thuy t và th c ti n gi ng d y, nh ngơ ở ữ ấ ề ừ ế ự ễ ả ạ ữ
phát hi n và đ xu t c a đ tài không ch có ý nghĩa trong d y h c theo ch đệ ề ấ ủ ề ỉ ạ ọ ủ ề
c a b môn Ng văn, mà ti n xa h n trong d y h c ch đ c a nh ng môn h củ ộ ữ ế ơ ạ ọ ủ ề ủ ữ ọ
khác.
- Bên c nh nh ng ki n gi i làm rõ h nạ ữ ế ả ơ nh ng v n đữ ấ ề có tính lý thuy t vế ề
ph ng pháp,ươ đ tài còn đa ra m t s đ xu t m i có tính kh thi trong cácề ư ộ ố ề ấ ớ ả
ho t đng d y h c giúp mang l i nh ng hi u qu nh t đnh.ạ ộ ạ ọ ạ ữ ệ ả ấ ị
4
B.N I DUNGỘ
Ch ng 1ươ
C S LÍ LU N VÀ TH C TI NƠ Ở Ậ Ự Ễ
I.1. C s lý lu nơ ở ậ
1.1.1. M t s nh n th c chung v d y h c theo ch đ tích h pộ ố ậ ứ ề ạ ọ ủ ề ợ
1.1.1.1 Th nào là tích h p? ế ợ
Theo t đi n Ti ng Vi t:ừ ể ế ệ “Tích h p là s k t h p các ho t đng, ch ngợ ự ế ợ ạ ộ ươ
trình ho c các thành ph n khác nhau thành m t kh i ch c năng. Tích h p cóặ ầ ộ ố ứ ợ
nghĩa là s th ng nh t s hòa h p, s k t h p”.ự ố ấ ự ợ ự ế ợ Trong khoa h c giáo d cọ ụ “Tích
h p là hành đng liên k t các đi t ng nghiên c u gi ng d y, h c t p c aợ ộ ế ố ượ ứ ả ạ ọ ậ ủ
cùng m t lĩnh v c ho c m t vài lĩnh v c khác nhau trong cùng m t k ho chộ ự ặ ộ ự ộ ế ạ
d y h cạ ọ ”.
1.1.1.2. D y h c ch đ tích h p là gì?ạ ọ ủ ề ợ
D y h c theo ch đ tích h p là hình th c l a ch n m t s đn v ki nạ ọ ủ ề ợ ứ ự ọ ộ ố ơ ị ế
th c có s giao thoa, t ng đng l n nhau d a trên các m i quan h v lý lu nứ ự ươ ồ ẫ ự ố ệ ề ậ
và th c ti n đc đ c p trong các môn h c, các h p ph n c a môn h c làmự ễ ượ ề ậ ọ ợ ầ ủ ọ
thành m t n i dung d y h c, k ho ch d y h c. T đó giúp cho vi c d y h cộ ộ ạ ọ ế ạ ạ ọ ừ ệ ạ ọ
có tính h th ng, khoa h c, đng th i tác đng m t cách tích c c vào quá trìnhệ ố ọ ồ ờ ộ ộ ự
t chi m lĩnh và v n d ng tri th c vào th c ti n c a ng i h c.ự ế ậ ụ ứ ự ễ ủ ườ ọ
D y h c ch đ tích h p đc coi là m t hình th c d y h c phù h p v iạ ọ ủ ề ợ ượ ộ ứ ạ ọ ợ ớ
quan đi m giáo d c trong th i kì m i - l y h c sinh làm trung tâm, chú tr ng t iể ụ ờ ớ ấ ọ ọ ớ
m c tiêu phát tri n ph m ch t năng l c, g n ki n th c vào th c ti n cu c s ng.ụ ể ẩ ấ ự ắ ế ứ ự ễ ộ ố
V thu t ngề ậ ữ, hi n có hai cách g i tên: “D y h c theo ch đ” và “D yệ ọ ạ ọ ủ ề ạ
h c theo ch đ tích h p”. N i hàm c a hai thu t ng này v c b n là gi ngọ ủ ề ợ ộ ủ ậ ữ ề ơ ả ố
nhau, có nghĩa là chúng đu là nh ng hình th c d y h c d a trên s tích h pề ữ ứ ạ ọ ự ự ợ
nh ng ki n th c n i dung đ xây d ng thành m t k ho ch, m t ph ng ánữ ế ứ ộ ể ự ộ ế ạ ộ ươ
d y h c. Tuy nhiên cũng có khi ng i ta phân bi t “D y h c theo ch đ” chạ ọ ườ ệ ạ ọ ủ ề ỉ
d ng l i s liên k t các đn v ki n th c trong ph m vi m t môn h c, cònừ ạ ở ự ế ơ ị ế ứ ạ ộ ọ
“D y h c theo ch đ tích h p” là m r ng liên k t ki n th c liên môn ho c làạ ọ ủ ề ợ ở ộ ế ế ứ ặ
liên phân môn (trong các môn h c có nhi u h p ph n). Nh v y, v n đ thu tọ ề ợ ầ ư ậ ấ ề ậ
ng cũng c n ph i có s th ng nh t. Theo cá nhân tôi thì hai thu t ng trên đuữ ầ ả ự ố ấ ậ ữ ề
ch m t hình th c d y h c mà b n ch t nh nhau. S d ng thu t ng “Ch đỉ ộ ứ ạ ọ ả ấ ư ử ụ ậ ữ ủ ề
tích h p” bao hàm h n và đúng v i tính ch t c a hình th c d y h c này.ợ ơ ớ ấ ủ ứ ạ ọ
V quan đi m, có m t s cho r ng d y h c theo ch đ ch là hình th cề ể ộ ố ằ ạ ọ ủ ề ỉ ứ
gi i quy t v n đ v m t n i dung ki n th c không liên quan đn ph ngả ế ấ ề ề ặ ộ ế ứ ế ươ
pháp, m t s khác l i quan ni m đây là hình th c bao hàm c m t n i dung vàộ ố ạ ệ ứ ả ặ ộ
5
