Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thiết kế và tổ chức các hoạt động dạy học phát triển năng lực qua chủ đề Quan hệ vuông góc Hình học 11

Ấ Ầ Ề Ặ PH N 1. Đ T V N Đ

ạ ự 1. Th c tr ng

ả ướ

ượ ố

ướ ụ

Đ ng và Nhà n i là ngu n l c hàng đ u c a đ t n ọ ộ ế ế ầ ọ

ng t ế ớ ự ế . Chính vì th  vai trò c a

ự ế ạ ọ ể ườ ệ ọ   i, coi con c ta luôn coi tr ng vi c phát tri n con ng ự ườ ượ ụ ầ ủ ấ ướ ồ ự ườ   c giáo d c và t i đ c. Con ng  giáo ng ấ ừ ụ ừ ự ộ ụ  quan tr ng nh t v a là đ ng l c, v a là m c tiêu   c coi là nhân t d c luôn đ ổ   ậ ệ ụ ủ ữ ề ể ự t Nam đang t p trung đ i cho s  phát tri n b n v ng c a xã h i. Giáo d c Vi ớ ướ   ạ ệ ộ ộ ề ớ ớ c i m t n n giáo d c ti n b , hi n đ i ngang t m v i các n m i, h ề   ả ắ ứ ọ ượ trong khu v c và trên th  gi c h c ph i g n li n i. Các ki n th c h c sinh đ ứ ệ ắ ủ giáo viên trong vi c g n các ki n th c trong ớ ự ế ế   v i th c t ế ứ ọ ớ h t s c quan tr ng. sách v i các ộ  bài toán có n i dung th c t trong d y h c toán

ọ ụ ấ ầ ọ ớ

ự ế ượ c m i quan h  vuông góc có trong th c t

ố ậ ụ ế ế

ễ  đó d  dàng ế ổ ng ph  thông

ộ   ấ ằ ớ V i m c đích giúp cho h c sinh th y r ng toán h c là r t g n gũi v i cu c ệ ấ ố    thông qua . Th y đ s ng xung quanh ứ   ả ể ừ các hình  nh, mô hình, các  v t d ng, đ  t  ti p thu các ki n th c ở ườ toán    mà lâu nay các em khó ti p thu và khó hình dung trong  tr th c tự ế.

ậ ề

ọ ỏ ạ ạ ộ ổ

ạ ụ ứ

ồ ấ ố ọ ấ

ế ứ ọ “Thi

ể

ề ấ ọ

ơ ổ ậ

ạ ộ ọ ớ

ự ễ ấ ậ ắ ộ

ơ ụ ụ ế ợ ớ ắ ườ ề ớ ụ ớ   Toán h cọ  b c THPT nhi u năm cùng v i ả Là giáo viên gi ng d y b  môn  ọ ươ ớ ạ ầ   ng pháp d y h c, mong mu n giúp tinh th n h c h i, m nh d n đ i m i ph ế ậ ế ự ọ ể t v n d ng ki n th c đã h c vào   h c sinh hình thành và phát tri n năng l c, bi ề  ứ ọ ờ ề ự ả ễ gi i quy t các v n đ  th c ti n đ ng th i giúp h c sinh h ng thú trong v n đ ạ ộ   ổ ứ ế ế ề ọ   Tôi đã ch n đ  tài  nghiên c u khoa h c.  ch c các ho t đ ng t k  và t ự ọ ạ ọ ệ ủ ề   d y h c phát tri n năng l c  qua ch  đ  Quan h  vuông góc  Hình h c 11 ” ọ ượ ầ ệ ọ ằ c t m quan tr ng khi h c v  các khái ni m toán  h c sinh th y đ nh m giúp   ọ ậ   ứ ủ ộ ự ừ ọ  đó giúp cho các em tích c c, ch  đ ng và h ng thú h n trong h c t p h c, t ọ ậ ố ơ ầ   môn toán, yêu nó h n và h c t p t t h n. Góp ph n làm n i b t nguyên lý: ệ ự ả ượ c th c hi n theo nguyên lý h c đi đôi v i hành, “Ho t đ ng giáo d c ph i đ   ụ   ề ớ ả giáo d c k t h p v i lao đ ng s n xu t, lý lu n g n li n v i th c ti n, giáo d c ộ ụ nhà tr ng g n li n v i giáo d c gia đình và giáo d c xã h i”

ố ượ ứ 2. Đ i t ng nghiên c u

ự ụ ể ­ Giáo d c phát tri n năng l c.

ạ ộ ạ ọ ­ Ho t đ ng d y h c môn ọ ớ Hình h c l p 11

ụ ủ ệ ệ ế 3. Nhi m v  c a sáng ki n kinh nghi m

ề ạ ọ ị ướ ự ể ng phát tri n năng l c theo

ạ ướ ể ậ ơ ở ­ Tìm hi u c  s  lí lu n v  d y h c đ nh h ọ ự ng d y h c d  án. h

ứ ươ ọ ớ ­ Nghiên c u ch ng trình và sách giáo khoa Hình h c l p 11.

ươ

ứ ồ ng pháp và cách th c l ng n i dung t ọ ộ ị ướ ộ ứ ­ Nghiên c u các ph ọ Hình h cọ  vào n i dung bài h c theo đ nh h ạ d y h c ổ ng ứ  ch c các   phát tri nể

ạ ộ ho t đ ng  năng l c.ự

ề ấ ộ ạ ọ ế ị ­ Đ  xu t n i dung và quy trình d y h c ki n th c ứ Hình h cọ  theo đ nh h ướ   ng

1

ể ọ ả ạ ệ ầ ọ ớ l p 11 , góp ph n nâng cao hi u qu  d y h c môn

ự phát tri n năng l c cho h c sinh  Toán.

ứ ủ ử ế ệ ị 4. L ch s  nghiên c u c a sáng ki n kinh nghi m

ướ ữ ệ ầ ạ Trong nh ng năm g n đây, vi c d y h c theo h

ế ạ ự   ể ọ ng phát tri n năng l c ứ   ọ ứ c chú tr ng . Tuy nhiên các công trình nghiên c u d y h c ki n th c

ự ể ị ọ ướ ng phát tri n năng l c trong chính khóa còn ít. ượ luôn đ Toán theo đ nh h

ủ ề ổ ứ M c đích chính c a nghiên c u này là đ  xu t ti n trình t

ị ướ ấ ế ọ ạ thi

ể ủ ề ọ ị

ư ự ế

ủ ứ ạ ọ   ụ  ch c d y h c tế   ự ướ ng phát tri n năng l c trong d y h c chính khóa,  Toán theo đ nh h h ng  ể   ướ ứ ệ ế ế ạ ng phát tri n k  d y h c ki n th c ch  đ  “Quan h  vuông góc” theo đ nh h ế ứ   ấ ề ạ ệ ự năng l c. Ti n hành th c nghi m s  ph m theo ti n trình đã đ  xu t và ch ng ả minh tính kh  thi c a nó.

ươ ứ 5. Ph ng pháp nghiên c u

ươ ứ ậ Các ph ng pháp nghiên c u lý lu n

ứ ệ ế ọ ­ Đ c và nghiên c u các tài li u có liên quan đ n đ ề tài.

ạ ọ ị ướ ự ể ộ ­ D y h c theo đ nh h ng phát tri n năng l c trong b  môn Toán.

ạ ượ ạ ọ ọ ự ọ ­ Các năng l c h c sinh đ t đ ạ c thông qua d y h c D  án ự , d y h c STEM

ươ ứ Các ph ng pháp nghiên c u th c ự  ti nễ

ự ờ ớ ổ ớ ­ Quan sát, thăm l p, d  gi , trao đ i v i giáo viên và h c ọ  sinh.

ử ụ ả ạ ọ ị ướ ­ Đi u tra, kh o sát tình hình s  d ng d y h c theo đ nh h ng phát tri nể

ề năng l cự  hi nệ  nay.

ệ ế ổ ­ T ng k t kinh nghi m th c

ữ ự ế 6. D  ki n n ự  ti n.ễ ớ ủ ề tài

h ng đóng góp m i c a đ ậ ề V  lý lu n:

ứ ọ ị ướ ng phát

ự ể ạ ệ ­ Ch ng minh tính kh  thi và hi u qu  c a d y h c  theo đ nh h ở ườ  tr ả ủ ạ ng THPT. tri n năng l c trong d y h c ả ọ toán

ự ế ế ự ể ậ ạ ọ

ằ c quy trình v n d ng ứ ả ạ ế ế ụ  d y h c d  án đ  thi ọ ki n th c liên quan đ n các mô hình, thi ạ   t k  bài d y ế ị  t b

ượ ­ Xây d ng đ ệ nh m phát huy hi u qu  d y h c  ọ toán. ạ trong d y h c

ầ ế ế ề c  s  lí lu n v  thi ạ ộ    ch c các ho t đ ng

ạ Góp ph n làm sáng t ể ọ phát tri n năng l c ỏ ơ ở ự  trong d y h c ậ ọ toán h cọ t k  và t ở ườ  tr ổ ứ ng THPT. ạ d y h c

ề ự ễ V  th c ti n:

ạ ộ ự ủ ề ầ ạ ạ

+  Đ  tài góp ph n làm rõ th c tr ng và ý nghĩa c a ho t đ ng d y môn ọ ố ọ hình h c cho h c sinh kh i 11.

ấ ề ọ ự ụ ệ ậ ạ ả ọ

ứ ề ằ ọ + Đ  xu t quy trình v n d ng d y h c d  án, d y h c  tr i nghi m, hình ạ  trong đào t o ngh  cho ạ ự ế  ch c d y h c nh m đáp  ng tình hình th c t

ứ ớ ạ ứ ổ th c t ọ h c sinh l p 11.

2

ạ ọ   t k  cách  d y ch  đ  Quan h  vuông góc  theo quy trình d y h c

+ Thi ả ế ế ệ ạ ợ ủ ề ớ ố ượ ự ườ ọ ệ ng ng D  án,  tr i nghi m phù h p v i đ i t i h c.

3

Ộ Ầ Ề PH N 2: N I DUNG Đ  TÀI

Ơ Ở Ự Ễ Ậ I. C  S  LÝ LU N VÀ TH C TI N

Ơ Ở Ậ 1. C  S  LÝ LU N

ướ ạ ọ ị 1.1. D y h c đ nh h ự ể ng phát tri n năng l c

ụ ậ

ự ể ế ợ ệ ộ ộ

ệ 1.1.1. Khái ni m năng l c ứ ạ ệ ả ả ứ   ự : Năng l c là kh  năng v n d ng ki n th c, ộ kinh nghi m kĩ năng, thái đ  và h ng thú đ  hành đ ng m t cách phù h p và có   ộ ố   ủ ố hi u qu  trong các tình hu ng đa d ng c a cu c s ng

ụ ị ướ ể ng trình giáo d c đ nh h ng phát tri n năng l c còn g i là

Ch ướ ả ầ ế ự ướ ở ọ ụ ng giáo d c qu c t ạ ọ   d y h c ố ế . , ngày nay đã tr  thành xu h ươ ng k t qu  đ u ra ị đ nh h

ự ụ ầ 1.1.2. Mô hình thành ph n năng l c giáo d c theo UNESCO

ầ ụ ủ ụ ộ ự Các thành ph n năng l c Các tr  c t giáo d c c a UNESO

ự Năng l c chuyên môn ọ ể ế H c đ  bi t

ươ ự Năng l c ph ng pháp ọ ể H c đ  làm

ọ ể ố ộ ự Năng l c xã h i H c đ  cùng chung s ng

ể ọ ể ự ẳ ị ự Năng l c cá th H c đ  t  kh ng đ nh

ị ể ự ướ

ọ ạ D y h c đ nh h ạ ộ ự ề ắ ế ấ

ố ệ ờ ắ

ễ ệ ủ ườ ồ ọ ậ

ệ ớ ệ ự ằ ộ ọ

ỹ

ữ ọ ậ ủ ề ọ ậ ọ ế ự ể ằ ả

ỉ ng phát tri n năng l c không ch  chú ý tích c c hóa HS   ề ớ   ả ự i quy t v n đ  g n v i v  ho t đ ng trí tu  mà còn chú ý rèn luy n năng l c gi ạ ộ   ạ ộ ộ ố ữ nh ng tình hu ng c a cu c s ng, đ ng th i g n ho t đ ng trí tu  v i ho t đ ng ớ ổ ệ ự   th c ti n. Tăng c ng vi c h c t p theo nhóm đ i m i quan h  GV­HS theo ộ ể ướ ng c ng tác có ý nghĩa quan tr ng nh m phát tri n năng l c xã h i. Bên h   ẻ ủ ứ ệ ạ    c a các môn h c chuyên c nh vi c h c t p nh ng tri th c và k  năng riêng l ấ   ứ ợ môn các ch  đ  h c t p ph c h p nh m phát tri n năng l c gi i quy t các v n ề ứ ợ đ  ph c h p.

4

ự ầ ữ ọ ệ ạ 1.1.3. Nh ng lo i năng l c c n chú tr ng rèn luy n cho HS trong quá

ạ ọ trình d y h c

ồ ự a. Nhóm năng l c chung, g m:

* Năng l c t ự ự ọ  h c

ị ượ ụ ọ ậ ọ ậ ụ ệ ­ Xác đ nh đ ặ c nhi m v  h c t p, đ t ra m c tiêu h c t p

ọ ậ ế ậ ạ ­ L p k  ho ch h c t p:

ề ậ ỉ ạ ủ ả ề ỉ ­ Nh n ra và đi u ch nh l i sai sót c a b n thân, đi u ch nh

ự ả ề * Năng l c gi ế ấ i quy t v n đ

ượ ọ ậ ố ­ Phân tích đ c tình hu ng trong h c t p.

ề ấ ả ể ả ế ể ị ế   ­ Xác đ nh và bi t tìm hi u thông tin liên quan, đ  xu t gi i pháp đ  gi i quy t

ấ ề v n đ .

ự ệ ả ­ Th c hi n gi ề ế ấ i quy t v n đ

ạ ự * Năng l c sáng t o

ề ộ ệ ượ ặ ỏ ­ Đ t câu h i khác nhau v  m t hi n t ng.

ưở ự ­ Hình thành ý t ng d a trên thông tin đã cho

ự ề ệ ­ Suy nghĩ khái quát và hình thành ti n trình th c hi n

ứ ự ủ ộ ế ­ H ng thú, t do trong suy nghĩ, ch  đ ng nêu ý ki n.

ự ự ả * Năng l c t qu n lý

ượ ế ố ậ ­ Nh n ra đ

c các y u t ế ế ế ượ ủ ả ủ ộ ề ộ ả ả ọ    tác đ ng đ n hành đ ng c a b n thân trong h c   c c m xúc c a b n thân trong

ố ố ậ t p và trong giao ti p hàng ngày; ki m ch  đ các tình hu ng ngoài ý mu n.

ứ ượ ề ợ ụ ủ ­ Ý th c đ c quy n l i và nghĩa v  c a mình

ự ự ề ủ ả ữ ộ ỉ ­ T  đánh giá, t đi u ch nh nh ng hành đ ng c a b n thân

ượ ể ủ ề ề ả ẩ ớ ­ Đánh giá đ c hình th  c a b n thân so v i chu n v : chi u cao, cân

ặ n ng,….

ự ế * Năng l c giao ti p

ướ ụ ế ể ầ ặ ượ ­ B c đ u đ t ra m c tiêu giao ti p và hi u đ ủ   c vai trò quan trong c a

ướ ế ệ vi c tr c khi giao ti p.

ế ậ ố ượ ố ả c b i c nh giao

ự ­ Khiêm t n, lăng nghe tích c c trong giao ti p; nh n ra đ ộ ủ ố ượ ể ế ế ặ ti p, đ c đi m, thái đ  c a đ i t ng giao ti p.

ạ ượ ễ ưở ự ­ Di n đ t đ c ý t ộ ng m t cách t tin.

ự ợ * Năng l c h p tác

ủ ộ ụ ề ấ ợ ượ ụ ượ ệ ­ Ch  đ ng đ  xu t m c đích h p tác khi đ c giao nhi m v  đ c giao

5

ế ệ ụ ể ệ ả ớ ­ Bi t trách nhi m, vai trò c u mình trong nhóm v i công vi c c  th

ế ượ ặ ủ ừ ể ệ ậ ả ­ Nh n bi t đ ừ   c đ c đi m kh  năng c a t ng thành viên, giao vi c cho t ng

ng iườ .

ủ ộ ươ ệ ượ ẫ ­ Ch  đ ng và g ng m u hoàn thành vi c đ c giao

ạ ộ ể ổ ủ ụ

­ Bi ặ ượ ủ ế m t đ ế ự ế ặ t d a vào m c đích đ t ra đ  t ng k t ho t đ ng chung c a nhóm, nêu ủ ả ặ c, m t thi u sót c a cá nhân và c a c  nhóm.

ự ử ệ ề * Năng l c s  dung công ngh  thông tin và truy n thông

ề ứ ử ụ ụ ầ ạ ­ S  d ng đúng cách, thành th o các ph n m m  ng d ng…

ị ượ ầ ế ể ự ụ ọ ậ ệ ­ Xác đ nh đ c thông tin c n thi ệ t đ  th c hi n nhi m v  h c t p…

ự ử ụ ữ * Năng l c s  d ng ngôn ng

ể ạ ộ ố ộ ­ Nghe hi u n i dung chính hay n i dung chi tiêt các bài đ i tho i…

ữ ệ ệ ị ­ Phát âm đúng nh p đi u và ng  đi u…

ự * Năng l c tính toán

ượ ừ ộ ử ụ ­ S  d ng đ c các phép tính (c ng , tr …)

ử ụ ữ ậ ­ S  d ng các thu t ng ….

ễ ượ ể ể ệ ố ­ Hi u và bi u di n đ c các m i quan h ..

ượ ụ ử ụ ­ S  d ng đ ụ c các d ng c ….

ự ặ ọ b. Nhóm năng l c đ c thù trong môn Toán h c

ủ ệ ự Năng l c đ c thù và đóng góp c a môn Toán trong vi c hình thành, phát

ể ặ ự ặ tri n các năng l c đ c thù cho HS

ự

ề ơ ộ ể ứ ế ổ ộ ấ ể ệ ở ọ

ớ ư ỗ ừ ừ ể ệ ố ủ ể ­ Môn Toán v i  u th  n i tr i, có nhi u c  h i đ  phát tri n năng l c tính    ch  v a cung c p ki n th c toán h c, rèn luy n kĩ năng tính ự    c a năng l c ế ng, v a giúp hình thành và phát tri n các thành t

toán th  hi n  ướ ượ toán,  c l toán.

ự ể ệ

ọ ễ

ữ ầ   ­ Môn Toán góp ph n phát tri n năng l c ngôn ng  thông qua rèn luy n kĩ ọ   ả i, phân tích, đánh giá tình hu ng có ý nghĩa toán h c, ữ

ế ợ ả ườ ể ọ ộ ể năng đ c hi u, di n gi ệ ử ụ thông qua vi c s  d ng hi u qu  ngôn ng  toán h c k t h p v i ngôn ng thông th ệ ả ễ ả  các n i dung, ý t ữ ố ọ ưở ng, gi ớ i pháp toán h c. ng đ  trình bày, di n t

ự ọ

ể ệ ươ ệ ử ụ   ­ Môn Toán góp ph n phát tri n năng l c tin h c thông qua vi c s  d ng ụ ỗ

ệ ng ti n, công c  công ngh  thông tin và truy n thông nh  công c  h ườ ọ ậ ầ ụ ự ọ ề ọ ậ ạ ự ư ệ ả các ph ợ tr  trong h c t p và t ng h c t p tr i nghi m. h c; t o d ng môi tr

ự ệ ầ ẩ

ớ ị ử ọ ọ

ế ẻ ẹ ủ ế ớ ự ệ ậ ể ­ Môn Toán góp ph n phát tri n năng l c th m mĩ thông qua vi c giúp HS ớ ể ử ủ làm quen v i l ch s  toán h c, v i ti u s  c a các nhà toán h c và thông qua ọ vi c nh n bi t v  đ p c a Toán h c trong th  gi nhiên. i t

ể ở ệ ạ ầ ấ Bên c nh vi c góp ph n hình thành và phát tri n ẩ  HS các ph m ch t ch ủ

6

ộ ố ướ ế

ự ể ự ồ

ọ ầ ố ệ ớ ự   ự ặ ế y u và năng l c chung, m t s  năng l c đ c thù, môn Toán h ng đ n năng l c ấ ủ ệ ậ   toán h c (bi u hi n t p trung nh t c a năng l c tính toán) bao g m các thành ư ể ph n c t lõi v i các bi u hi n nh  sau:

ự ư ậ ậ Năng l c t ọ  duy và l p lu n toán h c

ệ ượ ự ư ổ ợ ­ Th c hi n đ ặ    duy nh : so sánh, phân tích, t ng h p, đ c

ệ ạ ị ươ ự ư ễ bi t hoá, khái quát hoá, t ; quy n p, di n d ch. c các thao tác t ng t

ượ ứ ứ ẽ ế ậ ậ ợ ướ ậ ỉ ­ Ch  ra đ c ch ng c , lí l và bi t l p lu n h p lí tr ế c khi k t lu n.

ượ ứ ả ế ấ ề ề ả ề ặ ỉ c cách th c gi i quy t v n đ  v  ph ươ   ng

i thích ho c đi u ch nh đ ọ ệ ­ Gi di n toán h c.

ự ọ Năng l c mô hình hoá toán h c

ượ ồ ị ­  Xác đ nh đ ả   ng trình, b ng

ứ c mô hình toán h c (g m công th c, ph ự ễ ọ ệ ồ ị ể ấ ố ươ bi u, đ  th ,...) cho tình hu ng xu t hi n trong bài toán th c ti n.

ả ế ượ ữ ề ấ ọ ượ ế ậ ­ Gi i quy t đ c nh ng v n đ  toán h c trong mô hình đ c thi t l p.

ể ệ ả ự ế ượ ờ c l ữ ả i trong ng  c nh th c t ả ế    và c i ti n

ế ế ả ợ ượ ­  Th  hi n và đánh giá đ c mô hình n u cách gi i gi i quy t không phù h p. đ

ự ả ế ấ ề Năng l c gi ọ i quy t v n đ  toán h c

ế ệ ượ ấ ề ầ ả ế t, phát hi n đ c v n đ  c n gi i quy t trong môn Toán. ậ ­ Nh n bi

ấ ượ ự ề ọ ứ ả ả c cách th c, gi i pháp gi ề ế ấ i quy t v n đ .

­ L a ch n, đ  xu t đ

ượ ứ ọ ươ ồ ng thích (bao g m các

ử ụ ­ S  d ng đ ậ ụ c các ki n th c, kĩ năng toán h c t ế ấ ề ặ ế ể ả công c  và thu t toán) đ  gi i quy t v n đ  đ t ra.

ượ ả ề ượ c gi i pháp đ  ra và khái quát hoá đ ấ c cho v n đ  t ề ươ   ng

­ Đánh giá đ

.ự t

ự ế ọ Năng l c giao ti p toán h c

ượ ể ọ ế   t

ườ ế ả ặ ượ ể ­ Nghe hi u, đ c hi u và ghi chép đ ọ c trình bày d ọ ướ ạ i d ng văn b n toán h c hay do ng c các thông tin toán h c c n thi t ra. ầ i khác nói ho c vi đ

ượ ả ộ c các n i dung, ý t

ưở ng, gi ợ ầ ớ ớ ế ­ Trình bày, di n đ t (nói ho c vi t) đ   i pháp ề ự ầ   ườ i khác (v i yêu c u thích h p v  s  đ y ạ ặ ng tác v i ng

ễ ự ươ ọ toán h c trong s  t ủ đ , chính xác).

ệ ượ ữ ả ọ ử ụ ­ S  d ng đ

ữ ố ữ ế ợ ườ

ưở ể ệ ể   c hi u qu  ngôn ng  toán h c (ch  s , ch  cái, kí hi u, bi u ộ   ặ ế ng ho c đ ng ự ọ ng toán h c trong s

ớ ả i thích và đánh giá các ý t ậ ườ ậ ớ ữ ồ ồ ị đ , đ  th , các liên k t logic,...) k t h p v i ngôn ng  thông th tác hình th  khi trình bày, gi ả ươ t ng tác (th o lu n, tranh lu n) v i ng i khác.

ễ ả ỏ

ể ệ ­ Th  hi n đ ộ ậ ậ   ạ  tin khi trình bày, di n đ t, nêu câu h i, th o lu n, ọ ế ưở ượ ự ự c s  t tranh lu n các n i dung, ý t ng liên quan đ n toán h c.

ự ử ụ ụ ươ Năng l c s  d ng công c , ph ệ ọ ng ti n h c toán.

7

ụ

ứ ả ọ ử ụ ươ ườ ệ

ệ ọ ự ng ti n tr c quan thông th ệ ử ụ ươ ế ượ t đ ươ t là ph ả   c tên g i, tác d ng, quy cách s  d ng, cách th c b o qu n ệ   ng ti n khoa h c công ng, ph ệ   ụ ụ ệ ng ti n s  d ng công ngh  thông tin), ph c v  cho vi c

ậ ­ Nh n bi ồ các đ  dùng, ph ệ ặ ngh  (đ c bi ọ h c Toán.

ượ ươ ụ ệ c các công c , ph

ệ ặ ng ti n h c toán, đ c bi ế ấ ả t là ph ề ươ   ệ ng ọ   i quy t v n đ  toán h c

ử ụ ­ S  d ng đ ọ ớ ặ ứ ứ ể ợ ổ ọ ệ ể ti n khoa h c công ngh  đ  tìm tòi, khám phá và gi ậ (phù h p v i đ c đi m nh n th c l a tu i).

ữ ụ ạ ươ ế ủ c các  u đi m, h n ch  c a nh ng công c , ph ệ   ng ti n

ử ụ ư ợ ể ế ượ ậ t đ ­ Nh n bi ỗ ợ ể h  tr  đ  có cách s  d ng h p lí.

ạ ọ ự

1.2. D y h c d  án 1.2.1. Khái ni mệ

ộ ạ ự ọ ấ ọ D y h c d  án

ủ ế ậ ộ

ế ố ườ ế i vi

ườ ề i ra quy t đ nh, đi u tra viên hay ng ệ ủ ế .

ữ ồ ể ợ ỏ ơ ộ ể   là m t mô hình d y h c l y HS làm trung tâm. Phát tri n ả   thông qua quá trình HS gi i quy t m t bài t p tình ự ặ ự c g i là d  án. DHDA đ t HS vào vai trò tích c c là   ế ị ườ   i quy t v n đ , ng t báo ả ự ế  Ch  y u HS làm vi c theo nhóm   c nh ng s n ph m th c t ể ả ờ   i các câu h i và hi u sâu h n n i dung, ý ẩ  l

ạ ứ ỹ ki n th c và k  năng c a HS  ắ ự ễ ượ ọ ớ hu ng g n v i th c ti n đ ế ấ ề ả i gi ng ượ ạ cáo và t o ra đ ớ ộ và h p tác v i c ng đ ng đ  tr nghĩa bài h c. ọ

ủ ạ ọ ự ể ặ 1.2.2. Đ c đi m c a d y h c d  án

ự ễ ị ­ Đ nh h

ố   ừ  nh ng tình hu ng ườ ọ ủ ướ ờ ố ự ễ ấ ả ộ ộ ữ ủ ề ủ ự ng th c ti n: Ch  đ  c a d  án xu t phát t ớ ợ th c ti n đ i s ng xã h i, phù h p v i trình đ  và kh  năng c a ng i h c.

ự ễ ệ ầ ắ

ọ   ự ­ Có ý nghĩa th c ti n xã h i: Các d  án h c t p góp ph n g n vi c h c ờ ố ộ ự ễ ọ ậ ộ ườ ớ ng v i th c ti n trong đ i s ng xã h i. ậ t p trong nhà tr

ủ ề ự ứ ạ ợ   ng h ng thú: Ch  đ  và n i dung c a d  án t o d ng phù h p

ọ ậ ủ ọ ủ ọ ộ ẩ ủ ự ố ị ướ ­ Đ nh h ượ ứ thu hút đ c h ng thú c a h c sinh, thúc đ y mong mu n h c t p c a h c sinh

ử ụ ầ ứ ợ ạ ­ Tính ph c h p : D y h c theo d  án yêu c u HS và GV s  d ng thông tin

ề ọ ự ế ụ ọ ậ ọ ể ả nhi u môn h c khác nhau đ  gi ệ i quy t các nhi m v  h c t p.

ướ ự ự ệ

ị ­ Đ nh h ứ ự ế ợ ễ ự ộ ậ ạ ộ ụ ế ế

ữ   ng hành đ ng: Quá trình th c hi n d  án có s  k t h p gi a ự   nghiên c u lý thuy t và v n d ng lý thuy t vào trong ho t đ ng th c ti n, th c hành.

ủ ự ạ ­ Tính t l c cao c a ng i h c: Trong d y h c d   án, HS th c s  tr

ủ ộ ế ự ự ở  ứ ườ ọ ạ ự ự ủ ọ ế ọ thành trung tâm c a quá trình d y h c và ch  đ ng chi m lĩnh ki n th c.

ự ộ ượ ệ ệ ­ C ng tác trong làm vi c: Các d  án h c t p th

ẩ ự ộ ụ ẽ ặ ọ ậ ữ ườ ng đ ớ c th c hi n theo nhóm.   ớ ự ữ DHDA thúc đ y s  c ng tác ch t ch  liên t c gi a GV v i HS và gi a HS v i HS

ớ ạ ả ẩ ạ ạ

ị ­ Đ nh h ế ề ự ễ ẩ ấ ủ ướ ố ạ ạ ộ ự ữ ả ẩ ả ng s n ph m: T o các s n ph m không gi i h n v  thu ho ch lý ậ thuy t, mà đa s  t o ra nh ng s n ph m v t ch t c a ho t đ ng th c ti n, th c  hành.

ạ ọ ự ủ 1.2.3.  Vai trò c a GV và HS trong d y h c d  án

8

ủ * Vai trò c a GV

ố ề ữ ấ ả ứ ắ

i đ n h c sinh. V i mô hình

ộ ướ ớ ọ ẫ ng d n viên, m t nhà t

i cho h c sinh làm vi c, m t h ườ ộ i c ng tác, m t ng

ệ ế ạ ế ế t k  hay ch  t o…nh m  ệ ủ ế t c  các ki n th c và    t ườ ạ   i t o DHDA, giáo viên đóng vai trò là ng ư  ộ ằ thúc đ y vai ẩ   ế   ả i quy t i thi ể ắ ự ủ ộ  ch  c a HS và làm sao đ  g n s  ch  đ ng c a HS trong vi c gi

ọ ớ Trong l p h c truy n th ng, giáo viên n m gi ọ ề ả ế truy n t ậ ợ ệ ề đi u ki n thu n l ườ ộ ộ ấ v n, m t ng ự ủ ủ trò t v n đấ ề.

ủ * Vai trò c a HS

V i mô hình này HS là ng

ớ ạ ườ ạ ọ ậ ủ ợ ế ị ự ị  l p k  ho ch, t đ nh h

ự ậ ề ự ể ữ

ộ

ề ứ ủ ộ ủ ế ữ ế ệ

ứ ệ   i ch u trách nhi m chính, là trung tâm c a quá ướ ọ   ng quá trình h c t p, h p tác trình d y h c, HS t ế ấ ả   i quy t v n đ , t gi  ki m tra đánh giá.   HS đóng vai là nh ng “chuyên gia” ữ ộ   thu c nh ng ngành ngh  khác nhau trong xã h i, hoàn thành vai trò c a mình ự ậ   ấ ị d a trên nh ng ki n th c, kĩ năng nh t đ nh (HS ch  đ ng trong vi c ti p nh n ế ki n th c).

ạ ủ ạ ọ ự 1.2.4. Các giai đo n c a d y h c d  án

ạ ạ D y h c d  án ồ ọ ự  bao g m các giai đo n:

ạ ủ ự ụ ề ọ ­ Giai đo n 1: ị  Ch n đ  tài và xác đ nh m c đích c a d  án

ề ươ ạ ị ự ế ệ ạ ­ Giai đo n 2: Xác đ nh đ  c ng, k  ho ch th c hi n

ế ả ự ạ ẩ ệ ự ­ Giai đo n 3: Th c hi n d  án, chú ý đ n s n ph m

ố ả ạ ậ ả ẩ ế ­  Giai đo n 4: Thu th p k t qu  và công b  s n ph m

ự ạ ­  Giai đo n 5: Đánh giá d  án

ệ ố ỉ Vi c phân chia các giai đo n trên ch  có tính t

ể ạ ậ ẫ ẽ ỉ

ủ ự ạ

ệ c th c hi n trong t ự ườ ả ạ ự ế  ươ ng đ i. Trong th c t ầ   ề ệ ự ể  ki m tra, đi u ch nh c n ệ   t c  các giai đo n c a d  án, phù h p c u trúc, nhi m    chung ấ ượ c mô t ợ ng đ

ự ế ạ chúng có th  xen k  và thâm nh p l n nhau. Vi c t ấ ả ự ượ đ ụ ủ ừ v  c a t ng d  án khác nhau. Giai đo n 4 và 5 cũng th ạ ộ thành m t giai đo n (giai đo n k t thúc d  án).

ượ ủ ạ ọ ự ể Ư ể 1.2.5.  u đi m và nh c đi m c a d y h c d  án.

D y h c l y ho t đ ng c a ng

ườ ọ ướ ị ườ ọ i h c, đ nh h i h c, đ nh h

ạ ạ ạ ạ ủ ườ ọ ể

ợ ự ộ

ứ ả ấ ợ i quy t các v n đ  ph c h p, rèn luy n tinh th n trách nhi m và kh

ế ệ ộ ệ ụ ứ ợ

ề ệ ố ế ỹ

ệ ố ỏ ầ ệ ệ ấ ư ệ ươ ề ợ ươ ạ ộ ọ ấ i h c làm trung tâm, là ph ng pháp linh   ị ạ   ướ ứ ng vào ng ho t, t o h ng thú cho ng ng ho t ự ế ớ ắ ộ ầ ọ   đ ng, d y h c theo quan đi m tích h p, góp ph n g n lý thuy t v i th c hành, ệ ự ự ạ ự ư  l c, năng l c sáng t o, năng  duy và hành đ ng, nâng cao năng l c làm vi c t t   ả  ệ ề ự l c gi năng làm vi c c ng tác...DHDA không phù h p trong vi c truy n th  tri th c lý   ơ  ừ ượ thuy t mang tính tr u t ờ ỏ ả b n, đòi h i nhi u th i gian, đòi h i ph ng, h  th ng cũng nh  rèn luy n h  th ng k  năng c ậ ng ti n v t ch t và tài chính phù h p.

ự ả ạ ả ọ 1.2.6. Kh  năng v n d ng D y h c theo d  án trong gi ng d y Hình

ụ ổ h c ọ ở ườ  tr ậ ạ ọ ng trung h c ph  thông

9

ỉ ọ ạ ữ ứ

ậ ế ữ ụ ế ự ộ ố ễ

ủ ứ ọ

ứ ề ứ ề

ộ ắ ể ộ ợ ế ọ ế ễ ả ạ

ự

ệ ấ ề ậ ọ

ạ ế   ấ ọ D y h c hình h c không ch  cung c p cho HS nh ng ki n th c lý thuy t ứ ướ ầ   ng cho HS v n d ng nh ng ki n th c đó vào th c ti n cu c s ng, mà c n h ệ ạ   ế ấ ợ i ích c a vi c nghiên c u các ki n th c hình h c. N i dung d y giúp HS th y l ọ ớ   ươ ọ ng trình THPT có nhi u ki n th c g n li n v i h c môn Hình h c trong ch ề ự   th c ti n, đi u này là m t l i th  khi gi ng d y Hình h c vì có th  khai thác ứ ậ ữ ễ ụ nh ng v n d ng này kích thích h ng thú, gia tăng tính tích c c, HS d  dàng   ậ ợ ể ứ   ề ủ ứ ậ i đ   ng nh n th c và đón nh n v n đ  c a bài h c; là đi u ki n r t thu n l ả ươ ụ d ng ph ấ ng pháp DHDA vào gi ng d y.

ọ ạ

ể ử ụ ệ ế ệ ự ụ ặ ế nh internet...) và bi

ậ ợ ể ứ ệ ấ ươ ụ ể ề ặ H c sinh THPT đã có th  s  d ng thành th o các công c  (Máy quay, Máy   ở ộ ổ   ể ự ả t tìm ki m tài li u đ  th c hi n d  án. M t khác,   đ  tu i ấ   ể ệ ế này, các em có tính hi u kì, đam mê tìm tòi khám phá và mu n th  hi n mình r t ng pháp DHDA  cao. Đ c đi m này là đi u ki n r t thu n l ố i đ   ng d ng ph

Ơ Ở Ự Ễ 2. C  S  TH C TI N

ươ ệ ả   ng trình sách giáo khoa và các tài li u tham kh o

ọ ệ ừ 2.1. T  phía ch Hình h c 11 hi n nay

ươ ệ ả Nhìn chung  ch

ặ ệ ứ ề ặ

ế ọ ố ớ ừ ự ư ệ ọ

ậ ệ ả ọ

ề ự ổ ế ế ươ ư ạ ọ t k  giáo án ch a có s  đ i m i v  ph

ế ấ ư ự ườ ọ ọ ng trình SGK và các tài li u tham kh o môn Hình h c 11   ế ươ   hi n nay ki n th c còn n ng v  m t lý thuy t. Đ i v i t ng bài trong ch ng ả ụ   ệ trình Hình h c 11 ch a chú tr ng vào vi c tr i nghi m, th c hành và v n d ng ự ế ễ ứ   i quy t v n đ  trong th c ti n cho h c sinh. Các tài li u tham ki n th c vào gi ả ớ ề kh o thi   ng pháp d y h c, ch a chú ể ọ tr ng vào phát tri n năng l c cho ng i h c.

ừ ộ 2.2. T  phía đ i ngũ GV

ể ọ

ỏ ế ớ ộ ố ấ ả ệ ạ ươ ng v i các câu h i ph ng v n sau: GV th c hi n ch

ự ọ

ộ ố ọ ươ

ự ọ ụ ả ấ

ươ ạ Tôi đã ti n hành tìm hi u m t s  giáo viên đã gi ng d y môn Hình h c 11 ọ   ng trình d y h c ướ   ạ ng ọ ớ ạ   ng trình h c hay ch a? D y h c v i m c đ  nào? ự ề   i quy t các v n đ   th c ti n trong ọ   ng ti n d y h c ra sao, có

ỏ ạ ự ị ủ ề  mình d y m t s  ch  đ  Hình h c 11theo đ nh h ứ ộ ư ễ ế ng pháp, ph ọ ạ ệ ư ượ ạ ườ i tr t ư ế nh  th  nào? GV đã t ể phát tri n năng l c trong ch ể ậ ế ứ Ki n th c đã h c có th  v n d ng vào gi ử ụ ươ ộ ố cu c s ng không? Đã s  d ng các ph ụ ả ạ ượ ệ phát huy đ c m c tiêu d y h c hay ch a? c hi u qu , đ t đ

ớ ậ

ọ ậ ư ằ ấ ấ ư ể ự ủ ố

ớ

ệ ớ ọ ư

ể

ổ

ớ ươ ng qua đó giúp h c sinh đ

ế ệ ỹ

ế ọ

ấ ẩ ể ế ế t k  và t ụ ự ầ ủ ề ự ệ ắ ự ế ề ổ ứ ng giáo d c phát tri n năng l c là thi

ướ ủ ự ổ   Qua tìm hi u tôi nh n th y: Các GV đã có s  đ i m i PPDH nh m phát huy ể   tính tích c c c a h c sinh nh ng ch a đáng k . Ngoài ra nh n th y đa s  HS ế ừ ượ ạ   ng, khó ti p thu. Do GV d y không thích thú v i môn Hình h c vì quá tr u t ố ượ ư ạ   ớ ừ ợ ự ế ng HS. Ch a t o   và ch a phù h p v i t ng đ i t còn ít liên h  v i th c t ủ ọ ế ọ ượ ự ứ   c s  h ng thú cho h c sinh. Đ  phát huy h t vai trò c a Hình h c trong đ ầ ạ ệ ớ   ọ ươ ọ ả ng pháp  d y h c, liên h  v i gi ng cho h c sinh thì  giáo viên c n đ i m i ph ả   ượ ế ủ ị ọ ả  c a đ a ph tình hình s n xu t , kinh t c tr i ả ấ   t cho b n thân. nghi m, phát tri n ph m ch t, k  năng và các năng l c c n thi ổ ứ ạ ệ  ch c d y h c ki n th c ch  đ  quan h  vuông góc Qua đó vi c thi   ớ   ể ị theo đ nh h t th c, b  ích, g n li n v i ộ ố cu c s ng c a các em.

10

ừ ọ 2.3. T  phía các em h c sinh

ố ượ ể 2.3. 1. Đ i t ng tìm hi u

ả ớ ọ

ớ Tháng 2 năm 2019­2020, tôi đã ti n hành kh o sát 157 h c sinh l p 11 c ớ ớ

ể ớ ụ ọ

ể ứ ủ ọ ự ọ ọ ậ ủ ọ ươ ế ố ớ ọ ng pháp h c t p c a h c sinh

ọ ậ ủ ố ớ ư ư ế ế ụ  ế ớ   th  l p11A1: 38 HS, l p 11A2: 36HS, l p 11A3: 42HS, l p 11 B: 41 HS. V i ư ế  m c đích tìm hi u h ng thú h c t p c a HS đ i v i môn Hình h c 11 nh  th ạ ộ   ứ nào? H ng thú c a h c sinh đ i v i môn Hình h c 11 thông qua các ho t đ ng ở  ể phát tri n năng l c h c sinh nh   th  nào? Ph ả ọ ớ ở  nhà và k t qu  h c nh  th  nào? l p,

ươ ể

ề ế ướ ứ ế ạ ọ c ti n hành tr c khi d y h c ki n th c ch ủ

2.3.2. Ph ng pháp tìm hi u ử ụ ượ ế S  d ng phi u đi u tra (đ ệ ề đ  quan h  vuông góc)

ự ế ả ọ ạ Phi u  kh o sát th c tr ng dành cho h c sinh:

Ự Ọ Ọ Ể Ế Ạ PHI U TÌM HI U TH C TR NG H C MÔN HÌNH H C 11

ể ọ ọ H  và tên h c sinh (có th  không ghi):...................................................................

ớ ườ L p.....................Tr ng THPT:...........................................................................

ư ữ ể ọ

ộ ế ưở ả ả ơ i đây có th  ch n nhi u h n m t đáp án. Nh ng  thông   ọ   ng đ n đánh giá quá trình h c

ề ỏ ướ L u ý: Các câu h i d ấ ỉ tin này ch  có tính ch t tham kh o, không  nh h ậ ủ t p c a các em.

ố ớ ạ ứ ứ ế ọ ọ

ướ Câu 1: Em có h ng thú nh  th  nào đ i v i d y h c ki n th c hình h c theo ị đ nh h ư ế ự ể ng phát tri n năng l c?

ấ A. R t thích

B. Bình th ngườ

C. Không thích ẵ

ọ ậ ị ủ ề ướ ứ ệ ế

ạ   ự Câu 2: Em đã s n sàng tham gia các d  án h c t p mà giáo viên giao trong d y ự   ể ọ ng phát tri n năng l c h c ki n th c ch  đ  quan h  vuông góc theo đ nh h hay không?

ẵ A. Luôn s n sàng

ả

ộ B. Tùy thu c hoàn c nh C. Không bao giờ ể ậ ứ ế

ệ ề ự ủ ề ấ ụ ể ướ ự ễ ế ng phát tri n năng l c vào gi

ọ Câu 3: Em có th  v n d ng ki n th c đã h c trong ch  đ  quan h  vuông góc ả ị theo đ nh h i quy t các v n đ  th c ti n trong ộ ố cu c s ng không?

ể ậ ụ ự ễ ứ ế ọ A. Có th  v n d ng ki n th c đã h c vào th c ti n

B. Còn tùy

ể ậ ụ C. Không th  v n d ng

ủ ạ ủ ề ệ ọ ọ

ư ế ướ ầ ể ự Câu 4 : Theo em, t m quan tr ng c a d y h c ch  đ  quan h  vuông góc theo ị đ nh h ng phát tri n năng l c nh  th  nào?

11

ấ ọ

A. R t quan tr ng B. Không quan tr ngọ

ể ể ọ C. Có th  quan tr ng, có th  không

ề ấ ả ọ ế Câu 5: Em c m th y th  nào v  môn hình h c 11?

A.  Khó h cọ

ngườ

B. Bình th ễ ọ C. D  h c

ả ề ế 2.3.3. K t qu  đi u tra

ế ố ­ S  phi u phát ra: 157

ế ố ­ S  phi u thu vào: 157

Ố Ệ Ọ ả Ề B ng 1: S  LI U ĐI U TRA H C SINH

Câu L pớ Sĩ số A B C

11A1 38 3/38 20/38 15/38

7,89% 52,6% 39,5%

11A2 36 3/36 20/36 13/36

8,33% 55,56% 36,11% 1 11A3 42 2/42 17/42 23/42

4,76% 40,47% 54,76%

11B 41 2/41 17/41 22/41

4,88% 41,47% 53,65%

11A1 38 5/39 25/38 8/38

12,82% 65,78% 21,05%

11A2 36 6/36 20/36 10/36

16,66% 55,55% 27,77% 2 11A3 42 3/42 20/42 19/42

7,14% 47,61% 45,23%

11B 41 1/41 20/41 20/41

2,43% 48,78% 48,78%

11A1 38 3 2/38 19/38 17/38

5,26% 50% 44,73%

12

11A2 36 4/36 15/36 17/36

11,11% 41,66% 47,22%

11A3 42 17/42 22/42 3/42

40,47% 52,38% 7,14%

11B 41 16/41 21/41 4/41

39,02% 51,21% 9,75%

11A1 38 5/38 17/38 16/38

13,15% 44,73% 42,1%

11A2 36 2/36 18/36 16/36

5,55% 50% 44,44% 4 11A3 42 2/42 18/42 22/42

4,76% 42,85% 52,38%

11B 41 1/41 20/41 20/41

2,43% 48,78% 48,78%

11A1 38 20/38 15/38 3/38

52,63% 39,47% 7,89%

11A2 36 22/36 12/36 2/36

61,11% 33,33% 5,55% 5 11A3 42 33/42 8/42 1/42

78,57% 19,04% 2,38%

11B 41 35/41 6/41 0/41

85,36% 14,63% 0%

Ư ể ạ ế 2.3.4.  u đi m và h n ch

ế ề ằ Qua  k t qu  đi u tra b ng phi u và b ng nhi u  ngu n thông tin khác v

ằ ủ ề ồ ị ướ ệ ề  ể   ng phát tri n

ế ự ậ ả ề ế ọ ứ ạ d y ki n th c hình h c ch  đ  quan h  vuông góc theo đ nh h ấ năng l c, tôi nh n th y:

Ư ể +  u đi m:

ế ắ ả ả

ừ ầ ả ề ả ố ớ ọ

ể ừ ọ

ể ạ ươ ọ ế ắ ượ   ả c T  phi u kh o sát và k t qu  kh o sát đã giúp b n thân tôi n m b t đ ư ệ ậ ủ ế   ọ ộ m t ph n nào v  c m nh n c a môn h c đ i v i h c sinh, cũng nh  vi c ti p ớ   ự ổ ạ ự ậ c n giáo d c phát tri n năng l c vào d y   môn h c. Đ  t  đó có s  đ i m i trong ph ụ ng pháp d y h c.

13

ạ ế + H n ch :

ầ ư ờ ọ H c sinh ch a chú tr ng vào h c môn Hình h c và ít đ u t

ệ ồ ờ

ọ ọ ề ư ứ ế ế ậ

ư ọ ộ ề ọ ở ườ  tr ọ ư ừ ệ ậ

ư ế ạ ọ ọ ư ở ng cũng nh   ụ ế c s  c n thi ự t và quan tr ng khi d y h c ch  đ

ự ệ th i gian vào ư  nhà. Đ ng th i các em ch a quan vi c h c môn h c này    ễ   ự ọ tâm nhi u đ n n i dung h c, ch a v n d ng ki n th c đã h c vào th c ti n. ọ ậ Th m chí có nhi u em ch a t ng nghĩ đ n vi c tham gia d  án h c t p trong   ủ ề  ọ ấ ọ môn Hình h c. Ch a th y đ ướ quan h  vuông góc theo h ượ ự ầ ể ng phát tri n năng l c.

ả ứ ừ ế ề ơ ở ễ ậ Nh n xét

ậ ả ề ế ọ ấ

ạ ự ả ạ ọ ọ

ằ ấ ừ ề ơ

ự ủ ề ọ ứ ệ ị ế ớ

ươ ạ ọ ế   : T  k t qu  nghiên c u v  c  s  lý thuy t và th c ti n, phi u ể ế ệ  đi u tra kh o sát   tôi nh n th y có th  ti n hành d y h c ch  đ  ‘‘ Quan h ệ   ạ ứ vuông góc” hình h c 11 b ng hình th c d y h c d  án, d y h c tr i nghi m. ế ọ   ọ ệ t h c Vi c làm này v a cung c p cho h c sinh nhi u đ n v  ki n th c trong ti ự ở ừ ạ ổ   ầ ồ  các em. Đ ng nghĩa v i vi c góp ph n đ i v a t o h ng thú h c t p tích c c  ấ ượ ớ ng d y h c.  m i ph ứ ọ ậ ng pháp, nâng cao ch t l

Ả Ấ Ề II. Đ  XU T GI I PHÁP

ọ ạ ế ữ ủ ở ủ

ư ạ ớ

ể ố ỹ ị

ọ ệ ứ ơ ư ế ặ ọ

ọ ự ư ụ ể ự ậ ầ ạ ả   Nh ng h n ch  trên c a h c sinh cũng là trăn tr  c a giáo viên khi gi ng ủ ề ư   ổ ế ạ d y môn Hình h c 11 nh  : ít chú ý đ n đ i m i PPDH, d y h c ch  đ  ch a ế ướ ọ   chú tr ng rèn luy n k  năng s ng, đ nh h ng phát tri n năng l c và h n h t là ễ ụ ậ ự   v n d ng ki n th c đã h c vào th c ti n, ho c đã có chú ý nh ng ch a có tính ụ ắ ệ ố h  th ng. Vì v y chúng ta c n kh c ph c th c tr ng này. C  th  là:

ộ ọ ứ ứ ụ ế

ấ ầ

ầ ỹ

ế ự ơ ở ơ ả ớ ấ ơ ở ị ế ề ướ ợ

ở ả   ấ , Toán h c là m t môn h c   ng d ng ki n th c tr c ti p vào s n ọ ứ Th  nh t ờ ố ể   xu t và đ i s ng. Góp ph n hình thành nhân cách công dân trên c  s  phát tri n ọ   ứ ấ ề ể hài hòa v  th  ch t và tinh th n; cung c p ki n th c, k  năng c  b n cho h c ế   ệ ự ể ng theo lĩnh v c ngh  nghi p phù h p v i năng khi u sinh đ  có c  s  đ nh h và s  thích.

ị ạ ứ ứ Th  hai

ằ ể ự ầ

ề

ệ ể ị ế ọ ự ứ ứ ạ ơ

ự ự ủ ộ ứ

ấ ọ ề ế ự   ể ướ ng phát tri n năng l c , Qua d y h c v  ki n th c theo đ nh h ọ ừ ế nh m hình thành và phát tri n các năng l c c n thi   t. T  đó giúp h c sinh tích ề   ạ ủ ự ế ể lũy kinh nghi m th c t  đ  phát huy  ti m năng sáng t o c a cá nhân, làm ti n ấ ọ ậ ự ừ ề ự ệ  các d  án h c t p đã cung c p cho h c sinh đ  s  phát tri n toàn di n. Cũng t   ự ể ừ ế ề    đó t o cho các em s  h ng thú t th c đ  t nhi u đ n v  ki n th c có tính thi ọ ậ ộ   ọ h c t p, say mê nghiên c u khoa h c, tích c c, t  giác, ch  đ ng trong lao đ ng ả và s n xu t.

ứ ế

ệ ạ ự ễ ưở ượ ệ ng v  hình không gian và tìm hi u đ

Th  baứ ng phát tri n năng l c d  t ơ ọ ng t ụ ư ứ ị , Thông qua vi c d y h c  ki n th c quan h  vuông góc  theo đ nh   ể ượ   ề c ề ộ   ề (nh  ngh  M c, c áp d ng trong các ngành ngh

ế ề ướ ể h ượ ề ế sâu h n v  ki n th c đ ự ngh  Xây d ng, Ki n trúc...)

14

Ế Ổ Ộ Ọ Ạ Ạ

Ứ Ủ Ề Ế Ự Ệ

III. THI T K  VÀ T  CH C CÁC HO T Đ NG D Y H C PHÁT Ể TRI N   NĂNG  L C  QUA  CH   Đ   “  QUAN  H  VUÔNG   GÓC”  HÌNH H C 11Ọ

ủ ề ự ọ 1. L a ch n ch  đ

ớ ữ ộ ệ ủ b  môn hình h c t c a

ư V i nh ng  u th  riêng bi ọ ệ ể ệ ặ ớ   ế ọ , các ch  đ  HHKG l p ủ ề   t quan tr ng trong vi c giúp HS hình thành và phát tri n trí

11 có vai trò đ c bi ượ ưở t ng t ng không gian

ị ầ ả ớ

ng đ n các y u t

ữ ế ố ườ ậ

ươ

ề ề ậ ợ ể ử ụ ươ ọ

i đ  s  d ng ph ể ự ể ọ ệ ể ắ   Đ  n m v ng các khái ni m, đ nh lí HS c n có kh  năng ghi nh , liên ệ ị ự ế ậ ọ ế ưở  hình th t tr ng th c t . Vì các khái ni m, các  đ nh lý ,các   t ả   ả ế ề i khác nhau, ph i ng có nhi u cách ti p c n và cách gi bài toán HHKG th ể ả ố ợ ụ i bài toán. Đây là ng pháp khác nhau đ  gi ph i h p nhi u công c , nhi u ph   ủ ề   ự ằ ạ ệ ề đi u ki n thu n l ng pháp d y h c b ng d  án vào ch  đ ệ ‘‘Quan h  vuông góc” đ  phát tri n năng l c cho h c sinh.

ạ ọ ủ ề ụ ứ ế ẩ ệ 2. M c tiêu d y h c ch  đ  Quan h  vuông góc, theo Chu n ki n th c­ k ỹ

năng

ứ ế 2.1. Ki n th c

ữ ộ

ẳ ặ ẳ ị ắ ạ ượ   ­ HS nh c l ng th ng, góc gi a đ

ẳ ẳ ặ ặ ườ ẳ ẳ ớ i đ ữ ườ ng th ng vuông góc, đ ị c m t cách chính xác, rõ ràng: đ nh nghĩa góc gi a 2 ữ ng th ng và m t ph ng, góc gi a 2 m t ph ng; đ nh ng th ng vuông góc v i m t ph ng, hai

ặ ẳ ườ đ ườ nghĩa 2 đ ẳ m t ph ng vuông góc.

ữ i đ

ẳ ặ ẳ ị ắ ạ ượ ­ HS nh c l ng th ng, góc gi a đ

ẳ ẳ ặ ặ ườ ẳ ẳ ớ ữ ườ ng th ng vuông góc, đ ị ộ c m t cách chính xác, rõ ràng: đ nh nghĩa góc gi a 2 ữ ng th ng và m t ph ng, góc gi a 2 m t ph ng; đ nh ng th ng vuông góc v i m t ph ng, hai

ặ ẳ ườ đ ườ nghĩa 2 đ ẳ m t ph ng vuông góc.

ả ề ườ ủ ệ ị ­ HS tóm t ẳ   ng th ng

ấ ắ ượ c n i dung c a tính ch t, đ nh lý, h  qu  v  đ t đ ẳ ặ ặ ẳ ớ ộ vuông góc v i m t ph ng, hai m t ph ng vuông góc

ỹ 2.2.  K  năng

ễ ụ ứ ả ượ  đ đ ng,

ể ­ HS v  hình bi u di n và mô t ộ ụ ề ươ ề ậ ẽ ữ ậ hình h p ch  nh t, hình l p ph ề ệ c khái ni m v  hình lăng tr ng, hình chóp đ u, hình chóp c t đ u.

ượ ữ ề ị c: các đ nh nghĩa v  góc gi a 2 đ

ẳ ữ ẳ

ặ ẳ ớ

ườ ướ ự ỉ ẫ ủ ặ ườ   ệ ố ớ ạ i và h  th ng hóa đ ng ­ HS nh  l ị ặ ẳ ặ ẳ ườ ữ   ng th ng và m t ph ng, góc gi a 2 m t ph ng; các đ nh th ng, góc gi a đ ề ẳ ườ nghĩa v  2 đ   ng th ng vuông góc v i m t ph ng, 2 ng th ng vuông góc, đ ẳ m t ph ng vuông góc d ẳ i s  ch  d n c a GV.

ươ ữ ặ ẳ ươ ­ HS nêu đ ng pháp tìm góc gi a 2 m t ph ng và ph ng pháp

c 2 ph ẳ ứ ượ ặ ch ng minh 2 m t ph ng vuông góc.

ệ ụ ượ c nhóm giao

­ HS tích c c tham gia nhóm h c t p, hoàn thành nhi m v  đ ủ ộ ự ọ ỏ ạ ọ ậ ỏ và ch  đ ng h c h i các b n HS khá, gi i.

ặ ẳ ườ ợ ­ HS gi ả ượ i đ ữ c: bài toán tìm góc gi a 2 m t ph ng trong tr ng h p đã có

15

ặ ễ ẳ

ườ c 2 đ ẳ ượ ặ ự ữ ẳ ặ ễ ợ

ặ ớ ng th ng vuông góc v i 2 m t ph ng đã cho; ẵ ng h p đã có s n ho c d  dàng ẳ ườ ượ ế ặ ớ ẵ s n ho c d  dàng d ng đ bài toán tìm góc gi a 2 m t ph ng trong tr ẳ ự d ng đ ườ ng th ng vuông góc v i giao tuy n 2 m t ph ng đã cho. c 2 đ

ườ ườ ẳ ­ HS ch ng minh đ ng th ng vuông góc, đ

ặ ứ ẳ c hai đ ẳ ượ ặ ườ

0.

ẳ   ng th ng vuông góc ợ ễ ng h p d  dàng tìm ra   ớ ặ   ẳ ặ ng th ng n m trong m t ph ng này và vuông góc v i m t ph ng kia ho c ằ ằ ợ ượ ữ ẳ ớ v i m t ph ng, hai m t ph ng vuông góc trong tr ườ đ trong tr ẳ ặ c góc gi a 2 m t ph ng b ng 90 ẳ ặ ễ ườ ng h p d  nhìn ra đ

ị ứ ­ HS xác đ nh đ và ch ng minh đ c m t s  tính ch t c

ộ ố ế ố ộ ượ ậ ộ ố ươ ậ c m t s  y u t ữ ụ ứ  đ ng, hình h p ch  nh t, hình l p ph ấ ơ    ng, hình chóp

ượ ả b n trong hình lăng tr ụ ề ề đ u, hình chóp c t đ u

ớ ả ậ ệ ữ ặ ­ HS t p làm quen v i vi c gi

ẳ ườ ẳ ặ ặ ẳ ớ ng th ng vuông góc v i 2 m t ph ng đã cho (ho c 2 đ

ẳ ặ ả ớ

ườ ề

ẳ ệ ự ẳ ỏ ẫ ặ ườ ự ế ư   i bài toán tìm góc gi a 2 m t ph ng khi ch a ườ   ng ệ i các bài   ẳ ớ   ng th ng vuông góc v i 2 ặ   ớ ng th ng vuông góc v i giao tuy n 2 m t

ặ ẳ ấ nhìn th y 2 đ ế th ng vuông góc v i giao tuy n 2 m t ph ng đã cho) thông qua vi c gi ắ ợ toán có nhi u câu h i d n d t g i ý vi c d ng 2 đ ẳ m t ph ng đã cho (ho c d ng 2 đ ph ng đã cho).

ậ ặ ớ

ườ ư ặ ẳ ợ ệ ượ c đ

ẳ ề ả

ẳ ứ ­ HS t p làm quen v i vi c ch ng minh 2 m t ph ng vuông góc trong   ằ ườ   ng th ng n m trong m t ph ng này và ng h p ch a xác  đ nh đ ặ ỏ   i các bài toán có nhi u câu h i ệ ắ ơ ườ ị tr ẳ ớ vuông góc v i m t ph ng kia thông qua vi c gi ẫ d n d t g i ý vi c tìm ra đ ệ ẳ ng th ng này.

ệ ệ ậ ả ộ ố ế ổ ợ i m t s  bài toán t ng h p liên quan đ n quan h ệ

ệ ­ HS t p luy n vi c gi vuông góc và quan h  song song.

2.3. Năng l cự ́ ́ ự ơ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ­ Hoc sinh co c  hôi phat triên môt sô năng l c:

̀ ự ư ệ ượ ̣ ̣ ̣ + Năng l c t ư

ặ ổ ợ ự ươ duy: so sánh, phân tích, t ng h p, đ c bi ́ ự  duy va lâp luân Toan hoc: Th c hi n đ ệ t hóa, khái quát hóa, t c các thao tác t . ng t

́ ể ọ ượ ̣ + Năng l c giao tiêp toan hoc:  Nghe hi u, đ c hi u và ghi chép đ c các

ị ị ́ ướ ạ ệ ọ ự đ nh nghĩa, đ nh lí trong bài d ể i d ng các kí hi u Toán h c.

ự ề ầ ấ ̉ ̣ c v n đ  c n gi ả   i

́ + Năng l c giai quyêt vân đê Toan hoc: Phát hi n đ ứ ượ ế ả ị ̀ ́ ả c cách th c, gi ượ ệ ề ế ấ i quy t v n đ . ́ i pháp gi quy t; Xác đ nh đ

ượ ự ị + Năng l c mô hình hóa Toán h c : Xác đ nh đ c mô hình toán h c v ề

ọ ự ễ ệ ệ ấ ố ọ ố m i quan h  vuông góc cho các tình hu ng xu t hi n trong bài toán th c ti n.

ượ S  d ng đ

ọ ng ti n h c toán:  ệ ươ ụ ệ ự ử ụ ng ti n h c toán, đ c bi

ươ + Năng l c s  d ng công c  và ph ệ t là ph ề ệ ử ụ ươ ọ ng ti n khoa h c công ngh  đ ớ ặ ọ ụ ặ ế ấ ọ ả ể ợ c các ệ ể  ậ   i quy t v n đ  toán h c (phù h p v i đ c đi m nh n

ứ ứ công c , ph tìm tòi, khám phá và gi ổ th c l a tu i).

ữ ụ ể ạ ươ ậ Nh n bi ế ủ c các  u đi m, h n ch  c a nh ng công c , ph ệ ng ti n h ỗ

ư ợ ợ ể ế ượ t đ ử ụ tr  đ  có cách s  d ng h p lí.

16

ấ : ẩ 2.4. Ph m ch t

ẩ ậ ư ề ­ Trách nhi m: ệ Rèn luy n tính c n th n, chính xác, t ấ  duy các v n đ  toán

ệ ệ ố ộ ọ h c m t cách lôgic và h  th ng.

ủ ộ ự ế ế   ọ ỏ ích c c xự ây d ng bài, ch  đ ng chi m lĩnh ki n

ự ướ ­ Chăm ch  : ỉ Ham h c h i, t ẫ ủ ng d n c a GV. th c ứ theo s  h

ự ự ế ạ ậ ộ ­ Trung th c: Năng đ ng, sáng t o, trung th c trong quá trình ti p c n tri

ự ứ ầ th c m i ợ ớ  , có tinh th n h p tác xây d ng cao.

ượ ộ ố ứ ệ ­ HS rút ra đ ệ c m t s  kinh nghi m trong vi c tìm góc và ch ng minh vuông

góc.

ạ ọ ự ộ 3. Xây d ng n i dung d y h c ch  đ ệ ủ ề Quan h  vuông góc

ụ ạ ọ

ươ Qua nghiên c u m c tiêu, n i dung d y h c ph n   ọ ạ ộ ứ ng trình SGK môn ộ ọ Hình h c  11

ổ

ụ ẩ ệ ầ Quan h  vuông góc   ọ    CB, tôi l a ch n n i dung d y h c  DHDA, thì không nh ngữ     c các m c tiêu nâng cao,

ụ ể ụ ể ự trong ch ệ ủ ề Quan h  vuông góc ớ ể  theo quan đi m đ i m i là: ch  đ   ạ ượ ạ ượ đ t đ c các m c tiêu theo Chu n mà còn đ t đ ự ớ ướ i phát tri n năng l c HS. C  th  là:  ng t h

ị

ắ ộ

ầ

t n i dung d y h c ph n

ộ ng n i  c ướ

ạ ọ ươ

Tóm t ệ h  vuông góc

ầ Quan  ng trình SGK

trong ch

ụ M c tiêu c n  đ tạ

ướ Đ nh h dung các b trong ch  đủ ề

ườ

ẳ

§1. Hai đ

c đ nh nghĩa

(cid:0) (cid:0)

. Đi m ể

ệ

ứ 1.  Nghiên c u lý  ế ề ế thuy t các ti t v   quan h  vuông góc

=

=

ng th ng vuông góc r r r r u v 0, 0 . Khi đó ta g i ọ 0

(cid:0) (cid:0)

BAC

ữ

180

) là góc gi a hai

trong không gian, kí hi uệ

­ Góc gi a hai  ườ đ

ữ ẳ ng th ng.

+ Trong không gian cho  uuur r uuur r ấ ỳ AB u AC v , A b t k ,  góc  BAC ( 0 0 r r  ơ u vect  và  v r r ( , )u v .

ề

(cid:0) (cid:0)

ị ­ Đ nh nghĩa v  hai  ẳ ườ đ ng th ng vuông  góc.

ủ r r  là m t s , kí hi u la  .u v r r = u v .cos( , )

+ Trong không gian cho hai vectơ  r r r r v u 0 0, . Tích có h r r ộ ố  và  v u r r u v b i ở .

ơ  ướ ng c a hai vect ệ ị , xác đ nh  .

ườ ớ

ẳ

ẳ ­ Đ ng th ng vuông ặ góc v i m t ph ng.

ơ

HS trình bày  ượ ị đ ữ góc gi a hai  ẳ ườ đ ng th ng  trong không gian,  ẳ ườ ng th ng  hai đ vuông góc,  ẳ ườ đ ng th ng  vuông góc v i ớ ặ ẳ m t ph ng, hai  ẳ ặ m t ph ng vuông góc

ủ  song

ặ

r r u v . r r a (cid:0) + Vect 0 ẳ ườ đ song ho c trùng v i đ

ơ ỉ ươ ng c a   là vect  ch  ph r ế ủ ơ a ng th ng d n u giá c a vect   ẳ ớ ườ ng th ng d.

ẳ

ệ ề ể ­ Đi u ki n đ   ẳ ườ ng th ng vuông  đ ặ ớ góc v i m t ph ng.

ứ t ch ng  ườ ng

ẳ

ườ

ị

ườ   ng

ề ­ Đ nh lí v  ba đ vuông góc.

ể

t

ị

ớ

ữ ng th ng a và b trong  + Góc gi a hai đ ữ ẳ ườ ng th ng a’ không gian là góc gi a hai đ ầ ượ ộ và b’ cùng đi qua m t đi m và l n l song song v i a và b.

ữ

ẳ

­ Cách xác đ nh góc  ặ gi a hai m t ph ng.

ặ ặ

ế HS bi minh hai đ ẳ th ng vuông góc,  ẳ ườ đ ng th ng  vuông góc v i ớ ẳ m t ph ng, hai  ẳ m t ph ng vuông

17

ọ

ớ

ề

ng th ng g i là vuông góc v i

góc.

ằ

ị ặ

ẳ

090

ẳ ườ + Hai đ ữ ế nhau n u góc gi a chúng b ng

­ Đ nh nghĩa v  hai  m t ph ng vuông góc

c đ nh

ườ

ớ ặ  v i m t

ẳ §2. Đ ng th ng vuông góc ph ngẳ

­ Hình lăng tr  đ ng,  ộ hình h p ch  nh t,  ậ hình l p ph

ụ ứ ữ ậ ươ ng

ị

I. Đ nh nghĩa

ẳ

ượ ị ắ N m đ ề nghĩa v  hình  ụ ứ lăng tr  đ ng,  ữ ộ hình h p ch   ậ nh t, hình l p  ph

ậ ngươ

ặ ớ ọ ườ

ế

ớ

ng

ặ

ẳ

ằ

ẳ   ườ Đ ng th ng d vuông góc v i m t ph ng )a (  n u d vuông góc v i m i đ ẳ th ng a n m trong m t ph ng.

ể ườ

ẳ

ng th ng vuông góc

ệ

ệ ẳ

ề II. Đi u ki n đ  đ ặ ớ v i m t ph ng

2. Trình bày các  ả hình  nh vuông góc  trong th c tự ế

ị

ẳ

ả

­ HS trình bày  ượ đ c các quan h vuông góc c a ủ ậ các v t có trong  th c tự ế

ề ng th ng vuông

ộ

ượ

­ Hình  nh v  hai  ẳ ườ đ góc.

c

ặ

ấ

ẳ

ộ ườ ế ng th ng vuông  + Đ nh lí: N u m t đ ườ ắ ẳ ớ góc v i hai đ ng th ng c t nhau cùng  ẳ ặ ộ thu c m t m t ph ng thì nó vuông góc  ớ v i m t ph ng  y.

ả

ệ

ẳ

ế ạ

ớ

ẳ ặ

ẳ

ề ườ   ả ng ­ Hình  nh v  đ ớ th ng vuông góc v i  m t ph ng.

ưở ng đ Liên t ệ ố m i quan h   vuông góc gi a lýữ thuy t và hình  ả

ự ế

ứ

ế nh th c t

.

ộ ườ + H  qu : N u m t đ ng th ng  vuông  ộ ủ góc v i hai c nh c a m t tam giác thì nó  ớ ạ cũng vuông góc v i  nh th  ba.

ề

c bài

III. Tính ch tấ

ả ẳ

ẳ

ộ

­ Hình  nh v  hai  ặ m t ph ng vuông  góc.

ượ Làm đ ứ ậ t p ch ng minh  vuông góc

ấ ướ

ề

ướ

ẳ

ấ ặ Tính ch t 1: Có duy nh t m t m t ph ng  ộ đi qua m t đi m cho tr c và vuông góc  ộ ườ ớ v i m t đ

ể ng th ng cho tr

c.

ấ

ấ

ể

ẳ

ả ­ Hình  nh v  hình  ụ ứ lăng tr  đ ng, hình  ữ ậ ộ h p ch  nh t, hình  ươ ậ ng l p ph

ặ

ớ

ướ

ộ ườ Tính ch t 2: Có duy nh t m t đ ng  ướ ộ c và  th ng đi qua m t đi m cho tr ẳ ộ vuông góc v i m t m t ph ng cho tr

c.

ụ

ừ

ể

ụ ể  3. D ng c  đ   ki m tra vuông góc

ự ế

ụ

ệ ẳ

ặ

ệ ệ ư IV. Liên h  gi a quan h  song song và  ẳ ủ ườ ng th ng và  quan h  vuông góc c a đ m t ph ng.

.  c các

ấ

ớ

ườ

ẳ   ng th ng

ợ ộ ả

D ng co đo vuông  ủ góc  c a th  m c  ạ ơ lo i đ n gi n

+ Tính ch t 1: V i a, b là hai đ phân bi

ụ

T  các tình  hu ngố  vuông góc  trong th c t ượ Tìm đ ụ ụ d ng c  đo  vuông góc thích  h pợ

^

a

a

b

tệ a b / / , (

)

^� a (

)

­

ủ

ợ

ụ D ng c  đo vuông  góc c a th  xây .

a

^ ^ (cid:0)

a

b

a

b

a (

);

(

)

/ /

­

ệ

Máy đo vuông góc  ạ hi n đ i

b ), (

)

là hai m t ặ

ẳ

ệ t

ự

^

a

^� b a

a ớ ( ấ + Tính ch t 2: V i  ph ng phân bi a b ) / /(

),

(

)

(

)

ẩ

a ­  (

ế

ử ụ ụ

ụ

Giúp HS tìm hi uể   ề v  cách s  d ng  các d ng c  đo

4. Th c hành đo  và ả làm các s n ph m    liên quan đ n vuông

18

a

^ ^ (cid:0)

a

)

b a ;(

)

(

b ) / /(

)

a ­  (

góc

ợ ộ

ợ

vuông góc c a ủ th  m c, th  xây.

)a (

ụ

ớ ườ

ẳ

ng th ng a và

tệ

ng th ng vuông

a^

^� b

b

a

a

ấ + Tính ch t 3: V i đ phân bi a / /(

),

)

(

­

ườ

ể

a

^ ^ (cid:0)

b

a

)

b a ;

(

) / /

a ­  (

ọ Giúp h c sinh  ử ế t cách s   bi ụ d ng máy laze đ đo vuông góc.

ị

ườ

V. Đ nh lí ba đ

ng vuông góc

ẳ ẳ

ụ ­ Dùng các d ng c    ể ể đ  ki m tra hai  ẳ ườ đ ẳ ng th ng  góc, đ ặ ớ vuông góc v i m t  ặ ph ng, hai m t  ph ng vuông góc.

(cid:0)

a

ẩ

ườ

ẳ ng th ng

(cid:0)

+ Đ nh lí: Cho đ b

)

ị a (

ằ

­ Dùng máy đo vuông  góc b ng tia laze

a ) ( )a ,  b  không vuông góc v i ớ ( ủ b  trên  (

và  . G iọ   )a .

^

a

b

b

'

'b là hình chi u vuông góc c a  ế ^� a Khi đó

.

ộ ố ả Làm m t s  s n  ề ph m v  vuông  ư góc  nh  hình  ằ ộ h p b ng tre,  ằ b ng bìa cát tông, ỗ  ằ b ng g

ữ ườ

ẳ

ặ

ẳ

+ Góc gi a đ

ng th ng và m t ph ng

)a

ườ

Cho đ

ẳ ng th ng

d  và  (

^

a (

)

ữ ườ

ẳ ng th ng d và

d ­  )a (

ta nói gói gi a đ 090 .

b ng ằ

)a

)a (

ủ

'd c a nó trên  ặ

ẳ

thì góc gi aữ   ọ  g i là  ẳ   ng th ng d và m t ph ng

­  d  không vuông góc v i ớ ( d  và hình chi u ế ữ ườ góc gi a đ )a ( .

ặ

ẳ §3. Hai m t ph ng vuông góc

ữ

ặ

ẳ

I. Góc gi a hai m t ph ng

ị

ẳ

ặ ầ ượ ng th ng l n l

ẳ

ẳ ữ + Đ nh nghĩa: Góc gi a hai m t ph ng là  ườ ữ góc gi a hai đ t vuông  ặ ớ góc v i hai m t ph ng đó.

ặ

ế

ặ

ữ

ặ

ẳ

ằ

ẳ N u hai m t ph ng song song ho c trùng  ằ nhau thì ta nói r ng góc gi a hai m t  00 . ph ng đó b ng

ữ

ẳ

ặ

ị

+ Cách xác đ nh góc gi a hai m t ph ng  ắ c t nhau.

c

=� b ( )

)

c(cid:0)

a ­ Tìm  (

(cid:0)

a

. T  ừ I a (

)

c^

c^

a

v i ớ

và  b

v iớ

(cid:0)

­ D ng ự b b ) ( .

)a (

ẳ

ữ ­ Khi đó góc gi a hai m t ph ng  )b (

ữ

ặ  và  ườ ng thăngr a và b.

là góc gi a hai đ

19

ế ủ

ệ

ộ

+ Di n tích hình chi u c a m t  đa giác

j

=

.cos

)a

)b

S S ' V i ớ j

là góc gi a ữ (

và  (

ặ

ẳ II. Hai m t ph ng vuông góc

ị

ẳ

ọ

ữ

ẳ

ặ

ớ

ặ   + Đ nh nghĩa: Hai m t ph ng g i là vuông ế góc v i nhau n u góc gi a hai m t ph ng  đó là góc vuông.

ệ

ị

ả

+ Các đ nh lí và h  qu

ề

ủ ể

ẳ

ặ

ị ặ ẳ

ệ ầ ớ ộ ườ

ứ

ẳ

ng th ng vuông

ẳ

ớ

­ Đ nh lí 1: Đi u ki n c n và đ  đ  hai  m t ph ng vuông góc v i nhau là m t  ph ng này ch a m t đ ặ góc v i m t ph ng kia.

a

^ (cid:0)

a

b (

),

(

),

a (

=� b (

) b

)

)

^

a ( a

a (

)

ả ệ ­ H  qu  1:  b^ và  a  thì

.

a

^ (cid:0)

A

a (

)

b (

(

),

ự d ng b qua

b

^ (cid:0)

b

ả (

), a (

)

ệ ­ H  qu  2:  b ) A và

.

=

^

a b , (

)

g )

( )

,

^ ^

) b

­ Đ nh lí 2:  g b ( ) (

ị )

thì  b a � ( ( g ( )

thì

.

ộ

ậ

ậ

ữ ụ ứ III. Hình lăng tr  đ ng, hình h p ch   ươ nh t, hình l p ph

ng.

ụ ứ

ụ ặ

ạ

ớ

­ Hình lăng tr  đ ng là hình lăng tr  có  các c nh bên vuông góc v i các m t đáy.

ụ ứ

ộ ­ Hình lăng tr  đ ng có đáy là m t đa giác  ụ ề ề ượ ọ c g i là hình lăng tr  đ u. đ u đ

ụ ứ

ậ ượ ọ

ữ ậ

ộ

ữ ­ Hình lăng tr  đ ng có đáy là hình ch   nh t đ

c g i là hình h p ch  nh t.

ượ

c

ậ

ụ ứ ­ Hình lăng tr  đ ng có đáy là hình vuông   ề ặ và các m t bên đ u là hình vuông đ ươ ọ g i là hình l p ph

ng.

ụ ề

ề

IV. Hình chóp đ u và hình chóp c t đ u

ả ỗ ạ ầ ầ ứ ỏ   ạ  các m c yêu c u c n đ t cho m i lo i câu h i

4. Xây d ng b ng mô t ằ ả ể ự ự ủ ề trong ch  đ  nh m ph át tri n năng l c HS.

ộ

N i dung

ậ Nh n bi

ế t

Thông hi uể

ậ ụ V n d ng

20

ượ

c khái  ữ

ọ

ẳ

­ Ch ng minh đ ườ đ

ứ c hai  ng th ng vuông góc.

ượ

c

(trong phòng

ứ ng th ng vuông góc

́ ­Nêu cac hình  ả nh minh h c  trong th c ự ế t h c)ọ .

1.  Nghiên  ế   ứ c u lý thuy t ế ề các ti t v   quan h  ệ vuông góc

ằ

ữ

ụ

ẳ

ượ ắ ­ N m đ ni m ệ v  góc gi a hai ề ẳ ườ đ ng th ng trong  không gian, góc gi a ữ ườ ặ ẳ đ ng th ng và m t  ẳ ph ng, góc gi a hai  ặ m t ph ng

ệ

­ Ch ng minh đ ẳ ườ đ ớ ẳ ặ v i m t ph ng b ng  ị ệ ự vi c d a vào đ nh nghĩa,  ả ị đ nh lí, h  qu .

ượ

ị

ậ   ấ ­ L y ví d  nh n ườ   ng vuông ra 3 đ góc trong đ nh lí

ứ

ượ

c hai

ng

ệ ẳ

ắ c khái  ­ N m đ ườ ni m góc hai đ th ng vuông góc.

ượ

ệ

­ Tìm hình chi u ế ườ ẳ   ủ ng th ng c a đ ẳ . ặ lên m t ph ng

­ Ch ng minh đ ẳ ặ m t ph ng vuông góc  ị ệ ự ằ b ng vi c d a vào đ nh  ả ị nghĩa, đ nh lí, h  qu .

ặ

ớ

ắ c khái  ­ N m đ ẳ ườ ệ ni m đ ng th ng  vuông góc v i m t  ph ng.ẳ

ặ

ặ ặ

ỉ ượ ­Ch  ra đ c  ẳ ườ đ ng th ng  vuông góc v i ớ ẳ m t ph ng.

ượ ị c  ­ Xác đ nh và tính đ ữ ườ ẳ ng th ng và góc gi a đ ẳ ữ m t ph ng, góc gi a hai  ẳ m t ph ng.

c khái  ẳ ặ

ệ

ượ

ượ ắ ­ N m đ ni m hai m t ph ng  vuông góc.

ỉ c hai  ­ Ch  ra đ ẳ ặ   m t ph ng vuông góc.

ượ ị c đ nh lý  ẳ ng th ng

t d a vào

ắ ­ N m đ ườ ba đ vuông góc.

ế ự ­ Bi ệ ố m i quan h   ữ gi a  song song  và vuông góc đ  ể ượ ỉ ch  ra đ c tính  vuông góc

ượ

ậ ụ

c các hình

ườ

ch  ra

ệ

ế ể ­ V n d ng lý thuy t đ   ẽ ượ ự ả v  đ c hình  nh th c  ế ề ố t  v  m i quan h  vuông góc ra gi y.ấ

2. Trình bày  các hình  nh ả vuông góc  trong th c tự ế

ẳ

ẳ ẳ

ượ ả

ẳ

­ Tìm đ ả ề nh v  hai đ ng  ẳ th ng vuông góc,  ẳ ườ ng th ng vuông  đ ặ ớ góc v i m t ph ng,  ẳ ặ hai m t ph ng vuông góc.

c bài  ­ Mô hình hóa đ ằ ẽ toán b ng các b n v   ế ế t k . thi

­Trong hình  nh ả ự ế ỉ th c t ẳ   ượ ườ ng th ng đ c đ ặ   ớ vuông góc v i m t ườ ph ng, hai đ ng  th ng vuông góc,  ặ hai m t ph ng  vuông góc.

c hình  nh  ặ

ả ượ ­ Tìm đ ữ góc gi a hai m t  ph ng.ẳ

ỉ ượ c góc  ­ Ch  ra đ ẳ ữ ườ ng th ng  gi a đ ẳ ặ và m t ph ng, góc   ặ ữ gi a hai m t  ph ng.ẳ

21

ượ

ộ c m t

ườ

ượ ể ­ K  tên đ ụ ố ụ s  d ng c  đo vuông  góc thông th

ng.

ụ ụ 3. D ng c   ể ể đ  ki m tra  vuông góc

c cách  ­ Phân tích đ ứ ử ụ ụ ụ th c s  d ng d ng c   ể ệ vào vi c ki m tra vuông  góc.

c ượ

ữ

ậ

ượ c tác  ­ Nêu đ ủ ừ ụ d ng c a t ng  ụ ụ ụ d ng c  áp d ng  ể vào ki m tra tính  vuông góc c a ủ nh ng v t nào.

ử ụ

ủ

ạ ụ

­  Nêu và phân tích đ cách s  d ng c a các  ụ lo i d ng c .

ể ượ ­ Hi u đ c cách  ụ ủ ụ đo c a d ng c   ả ơ đ n gi n.

ể

ể

ườ

ụ ể ể ệ

ả

ụ ể ụ ­ Dùng d ng c  đ   ệ ki m tra quan h   ủ ậ vuông góc c a v t  ơ đ n gi n.

ử ề ­ Hi u v  cách s   ụ d ng c  đ  ki m  tra quan h  vuông  góc.

ự 4. Th c hành  đo  và làm các  ẩ ả s n ph m  liên quan đ nế   vuông góc

ể ẳ ẳ ẳ

ạ

ử ụ ­  S  d ng máy đo vuông ể ằ góc b ng tia laze đ   ng  ki m tra hai đ ườ ng  th ng vuông góc, đ ớ ặ   th ng vuông góc v i m t ẳ ặ ph ng, hai m t ph ng  vuông góc.

ế ượ ậ t đ ­ Nh n bi c  ủ ậ hình d ng c a v t  ẩ ả ầ c n làm s n ph m

c ượ ­ Phân tích đ ể ượ ư c đi m  u, nh ệ các bi n pháp đo  vuông góc.

ể ạ

ệ

ả

­ Dùng các nguyên v t ậ ẩ li u đ  t o ra s n ph m.

ứ ẩ

ể ượ c cách  ­ Hi u đ ả th c làm các s n  ệ ề ph m v  quan h   vuông góc.

22

ỏ ị ộ ạ ả ự ẩ 5.  B  câu h i đ nh h ọ ướ h c sinh ng t o s n ph m d  án.

ỏ ị

ộ

ướ

B  câu h i đ nh h

ng

ủ ề

ệ

Ch  đ : Quan h  vuông góc

ế ề

ự

ể

ệ

D  án 1: Tìm hi u lý thuy t v  quan h  vuông góc

.

ự ế

ự

ề

ệ

ả

D  án 2: Hình  nh v  quan h  vuông góc trong th c t

ụ

ự

ụ ể ể D  án 3: D ng c  đ  ki m tra vuông góc

ự

ự

ẩ

ả

D  án 4: Th c hành đo và làm các s n ph m vuông góc

ườ

ẳ

ế Câu 1: Th  nào là hai đ

ng th ng vuông góc

?

ữ

ườ

ượ

ư ế

ị

Câu 2: Góc gi a hai đ

ẳ ng th ng đ

c xác đ nh nh  th  nào

?

Câu  h i ỏ chung

ộ ườ

ượ ọ

ặ

ớ

ẳ ng th ng đ

c g i là vuông góc v i m t

Câu  h i ỏ n i ộ dung

Câu 3: Khi nào m t đ ph ngẳ ?

ẳ

ặ

ượ ọ

ặ

ớ

c g i là vuông góc v i m t

Câu 5: Khi nào hai m t ph ng đ ph ngẳ ?

ệ

ể ườ

ẳ

ặ

ớ

ng th ng vuông góc v i m t

ề Câu 6: Có đi u ki n gì đ  đ ph ngẳ ?

ể

ề

ệ

ặ

ẳ

Câu 7: Có đi u ki n gì đ  hai m t ph ng vuông góc?

ể ể

ứ

ệ

Câu 8: Cách th c nào đ  ki m tra các quan h  vuông góc đó  trong th c tự ế?

ự

ắ ạ ị

ườ

ề

ng th ng vuông

D  án 1

ẳ ề

ặ

ị

ườ

ữ

ẳ

ẳ

ặ

Câu 1: Nh c l i đ nh nghĩa v  hai đ ẳ ớ góc v i nhau trong m t ph ng? Đ nh nghĩa v  góc  ng th ng trong m t ph ng? gi a hai đ

Câu  h i ỏ riêng

ườ

ữ

ẳ

ng th ng trong không gian

Câu 2: Góc gi a hai đ ư ế ị ượ đ

c xác đ nh nh  th  nào?

ể ườ

ẳ

ẳ

ặ

ớ

ng th ng vuông góc v i m t ph ng

ề

ệ

ả

ỏ

Câu 3: Đ  đ ph i th a mãn đi u ki n gì?

ể

ẳ

ả

ặ

ỏ

ệ

ề

Câu 4: Đ  hai m t ph ng vuông góc ph i th a mãn  ? đi u ki n gì

ế

ượ

ng

c hai đ ớ

ườ ặ

ể ứ ẳ ng th ng vuông góc v i m t

ẳ ẳ

ặ

Câu 5: Làm th  nào đ  ch ng minh đ ườ th ng vuông góc, đ ẳ ph ng, hai m t ph ng vuông góc?

ự

ữ

ề

ấ

D  án 2

ệ ả Câu 1: Nh ng hình  nh nào cho ta th y v  quan h   ự ế . vuông góc trong th c t ?

ừ

ủ

ẽ

ả

Câu 2: T  các hình  nh đó em hay v  mô hình c a nó

23

trên gi y?ấ

ể ể

ượ

ố

ệ c m i quan h

ế Câu 3: Làm th  nào đ  ki m tra đ vuông góc đó?

ự

ộ ố ụ

ụ

ể

D  án 3

Câu 1 : Hãy k  tên m t s  d ng c  dùng đ  đo vuông  góc mà em bi

ể t?ế

ấ ạ

ụ

ụ

ủ

ụ Câu 2: Hãy nêu c u t o và tác d ng c a các d ng c   đó?

ườ

ườ

ử ụ

ợ ộ i th  m c th

ữ   ng s  d ng nh ng

ố ớ Câu 3: Đ i v i ng ụ ụ d ng c  nào?

ườ

ợ

ườ

ử ụ

ữ

i th  xây th

ng s  d ng nh ng

ố ớ Câu 4: Đ i v i ng ụ ụ d ng c  nào?

ể ể

ượ ử c s

Câu 5: Máy LAZE đ  ki m tra vuông góc đ ư ế ụ d ng nh  th  nào?.

ự

ủ

ể

D  án 4

ề Câu 1: Em hãy tìm hi u v  cách đo vuông góc c a các  ụ ụ d ng c  đó?

ự

ủ

ệ

ậ

Câu 2: Hãy th c hi n đo vuông góc c a các v t xung  quanh em?

ế

ẩ

ệ

ả ự Câu 3: Th c hành làm các s n ph m có liên quan đ n  quan h  vuông góc

?

ự ế ớ

ế

ả

ề ế Câu 4: So sánh v  k t qu  đó th c t

v i lý thuy t?

ụ

ộ

ằ

ỗ

ề Câu 5: Làm các mô hình v  hình h p, lăng tr , chóp  ụ c t, ngôi nhà b ng tre, bìa, g

ả ổ ứ ệ 6. Gi i pháp và t ự  ch c th c hi n

ưở 6.1. Ý  t ng d ự án

ọ ặ ấ ộ

ế ậ ắ ắ

ế ộ ư

ế ượ ế ọ ọ ể ắ ệ ượ quan h  vuông góc trong không gian. Đ  n m đ ệ ượ ưở ả ế ng t sinh ph i bi t cách t ễ ớ ả ể ễ ọ em. Do đó đ  d  h c, d  nh  ph i liên k t đ ệ ố   Hình h c không gian là m t môn h c mà h c sinh r t khó ti p c n. Đ c bi t m i ỏ ọ   c lý thuy t ch c ch n đòi h i h c ủ ừ   ả ng. Nh ng vi c đó còn tùy thu c vào kh  năng c a t ng ứ ớ ự ế c ki n th c v i th c t .

ớ ấ ừ ươ ng ý t

ưở   đó, v i ph ế ng châm ộ ố ắ ư ế ứ ứ ớ ” .  Sau khi đ

ấ ổ

ươ ạ ằ ọ ”­ Hình h cọ  11 ch ng trình c  b n

Xu t phát t ậ ụ ậ ả ệ ể ộ   ế : “G n ki n th c v i cu c cượ   ố s ng và v n d ng ki n th c đó vào cu c s ng nh  th  nào ứ   ố trao đ i th o lu n trong các nhóm h c sinh, chúng tôi th ng nh t nghiên c u ủ ề Quan h  vuông góc ọ   ơ ả  b ng d y h c ch  đ  “ ự ể ự d  án đ  phát tri n năng l c..

6.2.  Tên d  ánự

24

ể ự ệ ậ ọ Đ  th c hi n mong mu n trên chúng ta s  thành l p nên 4 nhóm h c sinh

ự ế ề ớ ố ể ẽ ự tr c ti p khám phá và tìm hi u v  nó v i tên d  án:

ế ề ự ể ệ . D  án 1: Tìm hi u lý thuy t v  quan h  vuông góc

ự ế ự ề ệ ả D  án 2: Hình  nh v  quan h  vuông góc trong th c t

ự ụ ụ ể ể D  án 3: D ng c  đ  ki m tra vuông góc

ự ự ẩ ả D  án 4: Th c hành đo và làm các s n ph m vuông góc

ế ạ ự ế 6.3. K  ho ch ti n trình d  án

ạ ạ ế ứ ọ

ả Căn c  vào k  ho ch gi ng d y môn Hình h c 11 t ế ế ế ồ ạ ườ i tr ế t lí thuy t và 3 ti

ớ

ế ậ ạ ọ ng THPT, tôi ầ   t bài ế   ng  ng v i 11 ti t ppct 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, ủ ề  ạ ậ

ư ệ ệ ự ư ậ ạ l p k  ho ch th c hi n nh  sau:  Do ph n này  g m 5 ti ươ ứ ế ự ọ ậ  ch n;  t t p , 3 ti t t ố ớ ớ 45, 46  đ i v i l p CBA, CB, CBB. Vì v y, Tôi l p k  ho ch d y h c ch  đ Quan h  vuông góc  nh  sau:

ế ể ự ế ế Ti

ự ầ ệ   t ppct 36 ­ CB, CBA .  Th c hi n ế   t;  Th c hành đo

ế ế ậ ự t 1: Tri n khai d  án đ n HS ( Là ti ệ ả ạ ự ẩ ả t; Làm các s n ph m: 1 ti t. Làm bài t p: 2 ti ự d  án kho ng 1 tu n. Nghi m thu d  án, d y lý thuy t: 5 ti ạ đ c: 2 ti ế ế t.

ế ạ ạ ơ K  ho ch d y h c t ọ ạ ườ i tr ng THPT Anh S n 2

ườ ự

ệ

ộ TT N i dung

Ng

i th c hi n

Ghi chú

Th iờ   gian

ể

ạ

1

ế  s  3ố

ế

1 ti

tế

GV Toán  ­ HS l p ớ 11A1

T i phòng máy chi u ườ ủ – C a tr

ng

Tri n khai  ự d  án đ n  HS

ệ

2

ở

1 tu nầ

ườ

ự Th c hi n  d  ánự

HS l p 1ớ ướ dõi, h

1A1­ GV theo  ẫ ng d n

ổ ớ HS trao đ i v i giáo viên  ng và trên gmail tr

ạ

ế ố

3

GV Toán

5 ti

tế

ườ

ạ D y lý  thuy tế

T i phòng máy chi u s  3  ủ – c a tr

ng

ớ ­ HS l p 11A1

ạ ườ

4

ng, t

ạ ưở i x

ng

2 ti

tế

ự Th c hành  đo đ cạ

HS l p 1ớ ướ dõi, h

1A1­ GV theo  ẫ ng d n

T i tr m cộ

ạ ớ

5

ọ T i l p h c

ằ

1 ti

tế

HS l p 1ớ ướ dõi, h

1A1­ GV theo  ẫ ng d n

Làm các s nả   ẩ ph m b ng  gi yấ

ạ

6

ự

2 ti

tế

ế  s  3ố

ợ

ế K t thúc d án

HS l p1ớ 1A1 ­ GV theo  ứ   dõi, đánh giá, h p th c

T i phòng máy chi u ườ ủ – C a tr

ng

25

ứ ế hóa ki n th c

26

ế ế ể ự

6.4. Thi

t k  bài h c

ọ  tri n khai d  án  Ự Ể Giáo án 1 : TRI N KHAI D  ÁN

ụ I. M c tiêu

ượ ự ụ ệ ệ ả ­ HS nêu đ c nhi m v  nhóm ph i th c hi n.

ậ ự ế ể

ụ ạ ệ ự ự ể ế ệ ệ ị ưở ­ HS l p k  ho ch nhóm đ  tri n khai th c hi n d  án: phân công nhóm ạ ng, xác đ nh nhi m v  cá nhân, k  ho ch th c hi n. tr

ệ ự ự ự ứ ẵ ắ ­ HS h ng thú, tích c c và s n sàng b t tay vào th c hi n d  án.

ị II. Chu n bẩ

ế ả ấ ọ ạ GV: Giáo án, bài gi ng Powerpoint, phòng h c có máy chi u, gi y A0 và bút d

HS: SGK Hình h cọ  11

ươ III. Ph ng pháp

ự ệ ấ ạ ọ ­ Quan sát phát hi n v n đ , ề D y h c theo d  án

ổ ứ ạ ộ ạ ọ IV. T  ch c ho t đ ng d y h c

Ổ ị ớ 1.  n đ nh l p

2. Bài mới

27

ạ ộ

ặ ấ

ế

ề

ậ

ưở

ụ ự

ệ

Ho t đ ng 1. Đ t v n đ . Ti p nh n ý t

ng và nhi m v  d  án

ủ

ạ ộ

ạ ộ

ủ

ạ ượ

ộ

Ho t đ ng c a HS

N i dung đ t đ

c

ự ọ ệ 6.5. Thi

Ho t đ ng c a GV ế ế t k  bài h c nghi m thu d  án ế

GV: Trình chi u Slide

1

HS:   Chăm   chú   l ngắ   nghe

ườ ẳ ng th ng  ẳ ng th ng  ặ

ẳ

ặ

ẳ

ả Hình  nh hai đ ườ vuông góc, đ ớ vuông góc v i m t ph ng,  hai m t ph ng vuông góc

ườ

ườ ẳ

ớ ẳ HS: Đ ng th ng v i  ẳ ườ ng  ng  th ng, đ đ ặ ớ ẳ th ng v i m t ph ng,  ẳ ặ hai m t ph ng

Slide 1

ả

ấ

ệ ố ươ

ữ

GV:   Qua   hình   nh   đó   ta   ề  th y   trong   không   gian   v   quan   h   vuông   góc   có nh ng đ i t

ng nào ?

Slide 2

ậ

ế

GV: Trình chi u Slide 2

ư HS  đ a ra nh n xét  ề v  Slide2:

ụ

ả

ậ GV: Các em có nh n xét gì ề v  các hình  nh trên

ụ + Các d ng c  đo  vuông góc.

ả

ườ ợ ộ + Ng i th  m c và  ử ợ ườ i th  xây s   ng ụ ụ ụ d ng các d ng c  đó  ể ạ đ  t o ra các s n  ph m  ẩ

Slide 3

ấ

ộ

ự ế

HS : Theo dõi các d  ự án

ự

ặ

ộ

ữ

ể

ầ

ả

ự ả

ẳ ặ ấ

ư ậ   GV: Nh  v y ta th y trong    khi ta làm m t cái th c  t ộ   ộ bàn, hay d ng m t cây c t ứ   ờ c ,   ho c   xây   m t   b c ắ   ườ ng.   Đ   cho   v ng   ch c t ề ẹ và   đ p     thì   đi u   đ u   tiên   ậ   ệ ph i th c hi n là   các v t ứ   đó   ph i   đ ng   th ng   và ớ vuông góc v i m t đ t ?

28

ề   ấ i  các  v n  đ , ự   ng d  án và giao ọ

ố ạ GV:   ch t  l ưở nêu ý t ự d  án cho h c sinh:

ẽ ự

ệ

.   Chúng   ta   s   th c   hi n   4 ự d  án sau theo nhóm­ Trình

Ự

ự ế ẩ tin thuy t trình s n ph m d  án

ự ứ ợ

ệ

ế ả ọ Ệ Giáo án 2:  NGHI M THU D  ÁN ụ I. M c tiêu ự ả ự ứ ­ HS h ng thú, tích c c và t ẩ ứ ế ­ H p th c hóa các ki n th c chu n qua d  án ự ­ Đánh giá d  án, rút kinh nghi m II. Chu n bẩ ị GV: Giáo án, bài gi ng Powerpoint, phòng h c có máy chi u, máy quay phim

ủ ề ứ ế ệ ả ẩ HS: Báo cáo s n ph m, các ki n th c ch  đ  : Quan h  vuông góc

ế ọ III. Ti n trình bày h c

ạ ộ

ổ

ẩ

ả

Ho t đ ng 1. Quy trình bu i báo cáo s n ph m

ạ ộ

ủ

ạ ộ

ủ

ạ ượ

ộ

Ho t đ ng c a GV

Ho t đ ng c a HS

N i dung đ t đ

c

ự

Ế   NG   TRÌNH   2   TI T Ự

ƯƠ Ệ

CH NGHI M THU D  ÁN

̀

̀

̉

̀

̉ ̉

ố

̉ ̉

́ ́ t t ng nhóm bao cao i   đa   15

ỗ

́

­   Chăm   chú   l ngắ   ỗ   ậ nghe, nh n xét m i nhóm   đã   làm,   ch aư   ữ   ượ c,   nh ng làm   đ ề ầ ấ ỏ v n đ  c n h i vào   ể ấ gi y đ  góp ý

ấ

ấ

ả

ấ

́

ậ ợ

ẩ

ậ ­ Ghi nh n quy trình ả báo cáo s n ph m

́ ́

́

ượ ừ 1/  Lân l ̀ ơ san   phâm,   th i   gian   t ́ ̃ phut/môi nhom  2/   Ch t   v n,   th o   lu n,   đanh́   ́ ́ ư   gia   nhom   khac,   GV   h p   th c ́ ́ ư hoa kiên th c: 20 phut

̣ ̣ ̉ ̉

ệ   ầ GV: Sau  1  tu n th c  hi n ự   d  án. Hôm nay các nhóm ̀ ẽ   s  báo cáo va trinh bay san ̀   phâm cua minh, các em theo ậ dõi và nh n xét m i nhóm   ượ   ư c, đã   làm,   ch a   làm   đ ữ ỏ ề ầ nh ng v n đ  c n h i vào   ể góp ý, đánh giá s nả   ấ gi y đ   ̉   ẩ ph m.   Quy   đinh   buôi nghiêm thu san phâm là:

̀

̀

̉ ̉

3/ Lam bai kiêm tra khoang 10 phut.́

̉ ̉

́ ̀ ơ

̉

̃

́

̀ ượ ừ ế   t t ­ Lân l  nhóm 1 đ n ́ ̃   nhóm 4 se bao cao san phâm ố   trong khoang th i gian   t i ́ đa 15 phut/môi nhom

́

ủ

́

̀ ́

̣ ̉

́

́

̀

̀

́

́

́ ́

́ ́

Slide 1

́

́

̣ ̣ ̣ ̉

́

ư

́ ́

́

́

́ ́

́

́

́

̀

̀

̃

̀

̉ ̉

́   ­  Cac   thanh   viên   c a   cac   nhom khac đăt câu hoi, nêu ̀   ra cac vân đê thăc măc trong   qua trinh bao cao, cac thanh ́  ́ viên trong nhom bao cao co ́ ̀ ự ̉ ơ   i   tr c   tiêp nhiêm   vu   tra   l ̃ ́ ́ ươ   tr c tâp thê, sau đo cô se ́ ́ ́ ư ợ   h p th c hoa kiên th c, cac ́   nhom đanh gia nhom khac,   ca   nhân   trong   nhom,   theo ́ ́   phiêu đanh gia va cuôi cung ̀ se lam bai kiêm tra khoang   10 phut.́

Slide 2

29

Slide 3

ẩ

ạ ộ

ờ

Ho t đ ng 2. Báo cáo trình bày s n ph m ầ

ị

ạ

t lên báo cáo s n ph m.

ậ

ủ

ự ưở

ế

ổ

ư

ẩ

ấ

ờ

GV:  M i các nhóm l n  ẩ ả ượ l ậ V n hành mô hình ễ ậ ­ Ghi nh n di n bi n bu i  báo cáo

ượ ỏ

ữ ấ

ị

ả ủ ưở HS:  Nhóm tr ng c a các ệ nhóm đ i di n lên báo cáo HS:  theo dõi và nh n xét  ỗ m i nhóm đã làm, ch a  ề làm đ c, nh ng v n đ   ầ c n h i vào gi y

ả ờ

ạ ộ

ế

Ho t đ ng 3. Đóng góp ý ki n và tr  l

ế

ặ

ỏ

ả ờ

ế

ế

ề

ứ ự

ậ ắ ­ l ng nghe, ghi nh n ý  ủ ạ ế ki n đóng góp c a b n  ấ ỏ và tr  l i câu h i ch t  v nấ

GV: Cho các nhóm đóng góp  ấ ý ki n và đ t câu h i ch t  ủ ấ v n v  bài thuy t trình c a  nhóm b nạ

ứ

ợ

ế

ố ợ   ­ Các thành viên ph i h p nh p nhàng theo s  phân  công c a nhóm tr ng  ể đ  hoàn thành báo cáo  ả s n ph m đúng th i gian  ỗ quy đ nh (m i nhóm 10  phút) ấ ấ i ch t v n ế   ổ ­ Sôi n i đóng góp ý ki n xây d ngự ự ớ ­ T  tin v i ki n th c t ế chi m lĩnh  ứ Ho t đ ng 4. H p th c hóa ki n th c

ậ

ắ

ứ

ắ

ế ­ Kh c sâu ki n th c cho HS

ừ

ủ ừ

ể

ề

Slide 4

ẩ

ỉ

­ L ng nghe và  ậ ghi nh n đ  hoàn ả ch nh s n ph m

ế

ứ

ế ộ

ả

i pháp

ả ấ

ứ ầ

c.

ứ

ế

ư

ứ

ế

ạ ộ ế Giáo viên nh n xét bài thuy t   nhóm  trình c a t ng nhóm t ặ 1 đ n nhóm 4 v  các m t: + N i dung ki n th c. ứ + Hình th c trình bày s n  ph m.ẩ ụ + Các  ng d ng và gi góp ph n nâng cao ch t  ượ ng. l ả ờ ­ Tr  l i thay các nhóm các  ấ ấ ỏ câu h i ch t v n mà nhóm  ả ờ ượ không tr  l i đ ổ ­ Giáo viên b  sung ki n th c  ỗ mà m i nhóm ch a hoàn  thi n.ệ ế ứ ạ ợ ­ H p th c hóa ki n th c d y  ả ố ế ọ ể h c đ  có k t qu  cu i cùng  ọ ạ ẩ ả cho s n ph m d y h c. ­ Giáo viên chi u slide 4

ạ ộ

ệ

Ho t đ ng 5: Đánh giá, Rút kinh nghi m

30

ắ

ề

­ L ng nghe

ả

ậ

ấ

ố

ơ ứ ­ HS ý th c h n v  quá trình ọ ủ ả h c c a b n thân

ả

ầ  GV: Yêu c u các nhóm  th o lu n, th ng nh t  đánh giá theo phi uế

ề

ậ ­ Th o lu n nhóm,  đánh giá theo phi uế

ọ     đự i u   ch nh   cách   h c ỉ

ể

­   HS   t ả ọ ậ ế ể đ  nâng cao k t qu  h c t p

ể

ế

ự

­ Làm bài ki m tra  ứ ki n th c

ờ

ề  GV: Phát đ  bài ki m tra  ầ và yêu c u HS làm trong  th i gian 10 phút

ắ

­ L ng nghe

ớ

ư ổ

ư

ế

ọ ủ   ệ  đánh giá vi c h c c a ­ HS t ả ọ ậ   chính mình, thành qu  h c t p ỉ ủ ạ h  ra khó khăn trong c a b n, c   ữ   ọ quá   trình   h c,   đ a   ra   nh ng ụ ắ ợ g i ý kh c ph c

ế

ổ

ả

ắ

­ L ng nghe

ự

ế ợ GV: K t h p v i th  ký  ế các nhóm ti n hành t ng  ạ ợ h p các lo i phi u đánh  ả giá và thông báo k t qu  ­  ậ GV nh n xét thành công,  ế ồ ạ i khi k t thúc d  án. t n t

ế

ể ­ Phát bi u ý ki n

ầ

ồ   ­ Thông qua trao đ i ph n h i ỉ ề ừ ọ ,  GV   đi u   ch nh t   ợ   đ iố   cách   d y   cho   phù   h p ượ t

h c   sinh ạ ng HS

ệ ự

ể ề ­ Yêu c u HS phát bi u v   ự quá trình th c hi n d  án.

ế

ắ

­ L ng nghe

ể ­ GV phát bi u k t thúc  ọ ậ ự d  án h c t p

ự ệ ­ Rút kinh nghi m cho các d   ế án ti p theo

ế ạ

ượ ự ạ ớ ứ 7, ti t ế 4, ngày  7/2/2020 t i l p 1 1A1, ạ ổ ứ ạ ọ 7. T  ch c d y h c theo k  ho ch ể ọ 7.1. Bài h c tri n khai d  án c tôi  Giáo án 1 đ i phòng máy chi u s ự ệ th c hi n vào th   ườ ng THPT ế ố 3­ Tr t ễ ế ọ ể Ti t k  c a giáo án 1. t h c di n ra theo đúng thi ự ủ ự ẩ ệ ả ế   ế ế ủ GV tri n khai d  án đ n ầ ả ụ HS, phân nhóm, giao d  án, thông báo m c tiêu và yêu c u s n ph m c a d  án,   thông báo k  ho ch th c hi n và tài li u tham kh o; ả ậ ứ ạ ộ ệ ớ ượ c giao, t ự ự ự ẫ ề ộ ế ế ệ ế ế ạ ờ ướ tr ụ v , lên k  ho ch v  n i dung ti n hành và th i gian làm vi c. ạ ổ   ạ ậ HS ti p nh n d  án v i tâm lý ng c nhiên, h ng thú th o lu n sôi n i ệ   ổ ứ ụ ấ  ch c ho t đ ng nhóm, phân công nhi m c nhi m v  h p d n đ ệ ự ộ ố ể ả M t s  hình  nh khi tri n khai d  án

ự GV giao d  án cho 4 nhóm ự ể GV tri n khai d  án HS   theo   dõi   ti pế   ậ ự nh n d  án

31

ậ ướ ệ ự ẫ 7.2. Nh t ký theo dõi, h ự ng d n HS th c hi n d  án

ờ ệ

ổ ưở T  tr ạ ế ề ộ ệ

ế ụ ừ ệ ả

ế ụ   ạ ộ ng thông báo th i gian ho t đ ng nhóm mình, phân công nhi m v , ỗ ờ lên k  ho ch v  n i dung ti n hành, th i gian làm vi c cho m i thành viên   ử ằ   ổ ưở ng g i b ng nhóm. B ng phân nhi m v  t ng thành viên trong nhóm.(T  tr phi u cho GV sau 3 ngày)

ụ ừ ể ạ

ự ề ươ ả ế ể ậ

ng, thu th p ki n th c t ế ủ

ệ   D a vào m c đích và s n ph m c n đ t, HS t ng nhóm làm vi c đ  xây ế ế ả ẩ   t k  s n ph m. ạ   ạ ế ng xuyên báo cáo ti n đ  th c hi n c a nhóm, trình bày k  ho ch ho t ủ ầ ẩ ứ ừ  SGK, Internet...đ  thi ệ ề ầ ộ ự ấ ữ ặ ả ậ ớ ự d ng đ  c ườ Th ộ đ ng c a nhóm và đ t ra nh ng v n đ  c n th o lu n v i GV.

ầ ự

ậ ể ừ Trong th i gian 1 tu n, k  t ủ ủ ể ế

ệ ự ệ

ờ ạ ộ ể ắ ế ầ ủ ả ế ờ ở

ẫ ờ

ợ

ướ ẫ ể    khi tri n khai d  án, GV giám sát, theo dõi và ghi ủ ộ ự   nh n ho t đ ng c a cá nhân, c a nhóm, ki m tra ti n đ  th c hi n d  án c a các ụ ượ   ọ ọ c nhóm, ki m tra HS đã tìm ki m, ch n l c thông tin liên quan đ n nhi m v  đ ộ   ẩ ờ ợ ồ i khen ng i, đ ng giao, nh c nh  HS các yêu c u c a s n ph m, đ ng th i có l ộ ượ ổ ợ ừ ướ ị    thông tin t ng h p đ c, đánh máy n i dung đó viên k p th i. H ng d n HS t ể ộ ổ ồ ươ vào vi tính (ch   ng trình word), r i chuy n n i dung t ng h p sang powerpoint; các ẫ ử ụ ng d n. em s  d ng Slide theo m u mà GV h

ộ ố ụ ự ệ ệ ả M t s  hình  nh HS th c hi n phân công nhi m v , đo đ c, tìm

ứ ự ể ế ả ẩ ạ hi u, khám phá ki n th c, làm mô hình, làm s n ph m trong d  án.

ọ

ủ H p các thành viên ổ ưở  tr nhóm c a 4 t ng

ề GV giám sát các  ệ ả   ự nhóm th c hi n s n ph mẩ HS làm mô hình hai  ẳ ặ m t ph ng vuông   góc v  ngôi nhà

32

ẩ ự ẩ ể ạ ưở   HS tìm hi u t i x ng m cộ ọ ậ ệ HS ch n v t li u cho ả s n ph m ả   Th c hành làm s n ậ ph m cho môn v t lý

ộ ố ả ế ế ả ẽ ẩ ả M t s  hình  nh thi t k  b n v  và làm s n ph m

ế ế ả   t k  b n

Nhóm 1 thi vẽ ế ế ả   Nhóm 2 thi t k  b n vẽ ế ế ả   Nhóm 3 thi t k  b n vẽ

ộ Nhóm 3 làm h p quà

ằ Nhóm 1 làm món quà  sinh nh tậ Nhóm 2 làm ngôi nhà  b ng tăm tre

33

ổ ứ ạ ọ ự ọ ệ 7.3. T  ch c d y h c bài h c nghi m thu d  án

ự ế ự ả ẩ ả ­ S n ph m d  án 2: Hình  nh vuông góc trong th c t

ộ ố ủ ả ế M t s  hình  nh c a 2 ti

34

ụ ự ụ ả ẩ ­ S n ph m d  án 3: D ng c  đo vuông góc

35

ự ế ự ả ả ẩ ­ S n ph m d  án 4: Đo vuông góc vuông góc trong th c t  và làm các s n

ph mẩ

ể ạ ạ

ủ

ờ ườ Ki m   tra   vuông   góc   ờ ườ   ủ ng c a   hai   b   t ằ b ng máy tia Laze ể   Đo   đ c,   tìm   hi u, khám   phá   vuông   góc  ớ ng v i sàn nhà b  t ể   Đo   đ c,   tìm   hi u, ụ  vuông   góc   c a   tr ớ ề v i n n

ặ ẳ

HS đo hai m t ph ng  vuông góc ng v i m t

ộ ụ HS đo c t tr  hành  ớ ặ ườ lang tr n nề

ấ ặ ẩ ả ằ S n ph m làm mô hình b ng tre và đ t n n

ẩ ằ ấ Sản ph m làm  mô hình b ng gi y bìa và tăm tre

36

ẩ ằ Sản ph m làm b ng bìa và tăm tre

ộ ả ẩ ằ ậ S n ph m cho b  môn v t lý bài cân b ng

ả ạ ọ ế 8. Đánh giá k t qu  d y h c

8.1. Đánh giá chung

ủ ề ệ ạ ọ ọ   Tôi đã tri n khai d y h c ch  đ  “ Quan h  vuông góc ” trong năm h c

ể ư 2019 ­2020  nh  sau:

ổ ứ ủ ề ị ượ ụ ầ c m c tiêu c n đ t đ ạ ượ   c

ự ­ T  ch c cho HS xây d ng ch  đ , xác đ nh đ ủ ề ệ qua ch  đ  “ Quan h  vuông góc ”.

ự ầ ờ

ạ   ­ Đ ng th i giao 4 d  án h c t p cho 4 nhóm h c sinh theo tinh th n d y ạ ọ ự ể ồ ướ ọ ị h c đ nh h ọ ậ ọ ự ằ ng phát tri n năng l c b ng d y h c d  án.

37

ế ề ự ệ ể + D  án 1: Tìm hi u lý thuy t v  quan h  vuông góc.

ự ế ự ệ ề ả + D  án 2: Hình  nh v  quan h  vuông góc trong th c t

ụ ự ụ ể ể + D  án 3: D ng c  đ  ki m tra vuông góc

ự ự ẩ ả + D  án 4: Th c hành đo và làm các s n ph m vuông góc

ụ ầ

ừ ủ ề ưở Qua m c tiêu c n đ t c a ch  đ , HS bi ự c m c tiêu c n đ t đ ự ế ượ t đ ệ ề ạ ủ ầ ự  đó xây d ng ý t

ờ

ạ ộ ủ ể

ự ộ ự ự ự ờ ỗ ị

ế ệ ả ự ẩ ọ

ủ ỗ ạ ượ   ụ c ệ   ỗ ự ủ c a m i d  án và t ng th c hi n d  án v  phân công nhi m ế ệ ự ụ v , cách ti n hành và th i gian th c hi n d  án. Song song đó, giáo viên theo dõi   ữ ư  ệ ậ và ghi nh n ho t đ ng, ti n đ  th c hi n d  án c a m i nhóm đ  có nh ng t ầ ượ   ế ấ t v n giúp các em hoàn thi n d  án. H t th i gian quy đ nh, các nhóm l n l ả  ủ báo cáo d  án (trình bày s n ph m) c a nhóm mình. Giáo viên và h c sinh c ự ớ l p cùng đánh giá d  án c a m i nhóm.

ứ ạ

ự ề ệ

ọ ỡ ạ  v n, giám sát, giúp đ  t o đi u ki n thu n l ể ủ ề ằ ư ấ ứ  ch c, t ự ọ ướ ng, t ự ổ ệ ự

ạ   Qua d y h c theo ch  đ  b ng hình th c d y h c theo d  án, giáo viên là ậ ợ   ườ ị i i đ nh h ng ọ   ọ cho h c sinh th c hi n d  án và thông qua đó phát tri n các năng l c cho h c sinh.

ườ H c sinh là ng

ế ấ ề ự ọ ươ i quy t v n đ , l a ch n các ngu n d  li u, thu th p d  li u t

ữ ệ ể

ồ ổ ự ể ờ ầ ế ạ ộ ế ị ng pháp và các ho t đ ng c n ti n hành   i quy t đ nh ph ữ   ự ệ ừ ậ ồ ọ ể ả  nh ng đ  gi ợ ứ ồ   ế ộ ượ ồ ngu n khác nhau đó, r i t ng h p, phân tích. Đ  lĩnh h i đ c ki n th c đ ng ụ ể th i phát tri n các năng l c, c  th :

ọ ự ự ọ

ề ự ọ ắ ự ủ ễ ể ộ ố

ọ ượ ề ệ ả ượ ứ i. Nhóm 2 đã minh h a đ

ệ ẫ ấ

i khác. Đ c bi ấ ư ấ ố ợ ợ ộ

ặ  v n các v n đ ả ử ụ ể ạ ế

ậ ụ ế ừ

ứ ử ế ế ệ ự ạ : Qua th c hi n d  án h c sinh ể   ­ Phát tri n năng l c t  h c, tính sáng t o ư ấ   ộ ưở ự ữ ng hay nh  nhóm 1 đã l a ch n n i dung cung c p c nh ng ý t xây d ng đ ủ   ề ầ ệ ế các ki n th c v  quan h  vuông góc đ y đ , d  hi u, g n li n cu c s ng c a ườ ỗ   m i ng c các hình  nh v  quan h  vuông góc sát ộ ố ế ấ ớ   v i cu c s ng hàng ngày mà trên lý thuy t r t khó hình dung . Nhóm 3 các em đã ấ ạ ủ ụ ụ ể ả ộ   i n i dung c u t o c a các d ng c  đo vuông  góc mà lâu nay các em chuy n t ườ ể ư ể t là không đ  ý và cũng ch a tìm hi u, h p d n và lôi cu n ng   ề  nhóm 4 các em đã đóng vai thành các “ bác th  m c, th  xây ” t ẩ   ề v  cách làm các v t d ng có s  d ng đ n vuông góc đ  t o ra các s n ph m. ọ ạ  sách giáo khoa, m ng internet, … H c sinh đã tìm ki m và khai thác thông tin t   ứ ủ ế ọ ọ ch n l c và x  lý thông tin. Bi n ki n th c đó thành ki n th c c a mình.

ự ợ ệ ­ Phát tri n năng l c h p tác

ợ ể ớ ừ ự

ả ể ự ế ệ ạ ờ

ỏ ẫ ế ự ữ ự ự ệ

ọ ậ ổ ệ   : Trong làm vi c nhóm, đã phân công nhi m ố ợ   ỡ ẫ ụ v  phù h p v i t ng cá nhân trong nhóm. Có s  giúp đ  l n nhau và ph i h p ồ ớ   v i nhau hi u qu  đ  d  án ti n hành đúng k  ho ch. Đ ng th i các nhóm còn ọ h c h i l n nhau trong quá trình th c hi n d  án. Có s  thi đua gi a các nhóm   ạ t o không khí h c t p sôi n i.

ự ặ ở ­ Phát tri n năng l c Công ngh

ố ệ: M c dù các em sinh s ng  ử ụ ể ư ế ệ ạ ế vùng kinh  khó khăn nh ng   vi c tìm ki m khai thác m ng internet, s  d ng máy tính, t

38

ạ

ử ụ ế ấ ấ ượ ả máy quay, máy  nh, …các em s  d ng khá thành th o và hoàn thành báo cáo ằ b ng powerpoint trình chi u r t  n t ng.

ự ử ụ ể ệ

ướ ớ ự ữ: Th  hi n khi các em trình bày c l p, trình bày logic, tin tr

ể ấ ấ ứ ẩ ạ ố ­ Phát tri n năng l c s  d ng ngôn ng ả s n ph m, ch t v n và đáng giá. Các em đã khá t ạ m ch l c và có s c lôi cu n.

ự ự ệ ­ Phát tri n năng l c đánh giá

ự ế ủ ự

ự ủ

ể : Qua quá trình th c hi n d  án HS đã hình   ế   ự ỹ t  đánh giá d a vào các tiêu chí c a phi u đánh giá mà GV thi thành k  năng t ế ưở k : Nhóm tr   ng đánh giá thành viên nhóm mình, đánh giá d  án c a nhóm khác ộ m t cách khách quan và chính xác.

ụ ể ừ ế ả 8.2. K t qu  đánh giá c  th  t ng HS.

ệ ự ữ ậ

ự ự ồ ự

ớ ọ ậ ớ ế ẽ ế

ế ợ ổ ố ỗ ự ể ả ự ể ể ưở ng và đi m ki m tra 10 phút cu i bu i báo cáo d  án đ

ủ ể ỗ ọ   Trong quá trình th c hi n d  án GV theo dõi, thăm dò, ghi nh n nh ng h c ờ ế ợ   sinh tích c c, không tích c c. Đ ng th i k t h p v i quá trình các nhóm báo cáo ự d  án GV s  ti n hành cho đi m m i d  án h c t p. K t h p v i k t qu  đánh   ể  giá c a các nhóm tr cho đi m m i HS.

ế ả ỗ ớ ườ ượ ư ổ * K t qu  đánh giá cho m i HS l p  11 A1 tr ng đ ợ c GV t ng h p nh  sau:

Đi mể

Đi mể ọ TT H  và tên HS TB Đánh  giá  GV ể Đi m bài ể ki m tra

T  ổ ưở ng   Tr đánh giá Các  nhóm  đánh giá

ự ế ề ệ ể Nhóm 1­ D  án 1: Tìm hi u lý thuy t v  quan h  vuông góc.

ễ ị 1 Nguy n Th  Thùy Thăng 7 7,5 8 9 7,87

ầ ắ 2 ị ồ Tr n Th  H ng Th m 7 7,5 7,5 8 7.5

3 Thái Mai Ph ngươ  (TT) 8 7,5 8 9 8.12

ễ ắ ọ 4 Nguy n Tr ng Th ng 8 7,5 8 9 8.12

ủ ầ 5 Tr n Đình Th y 7 7,5 8 7 7.37

ễ ị 6 Nguy n Th  Thanh Thúy 7 7,5 8 9 7.87

ả 7 Lê Thanh Th o (TK) 8 7,5 8 9 8.12

ễ ị ế 8 Nguy n Th  Kim Y n 7 7,5 7.5 8 7.5

ấ ễ 9 Nguy n Anh Tu n 8 7,5 8 8 7.87

ị ễ 10 Nguy n Th  Trang 8 7,5 8 8 7,87

ự ề ệ ể Nhóm 2­ D  án 2: ả Tìm hi u, báo cáo các hình  nh v  quan h  vuông góc

39

trong th c tự ế

ư 1 D  Văn Huy (TT) 8 8,5 9 9 8.62

2 Mai Hà Nhi 8 8,5 8,5 7 8.0

ễ 3 Nguy n Hoàng Son (TK) 7 8,5 8,5 9 8.25

ễ ị 4 Nguy n Th  Nhung 8 8,5 8,5 7 8.0

ị ễ 5 Nguy n Th  Nga 8 8,5 8,5 7 8.0

6 Hoàng Bá Thành 7 8,5 8,5 7 7.75

ế 7 ạ Ph m Vi t Nam 7 8,5 8,5 8 8.0

8 Lê Trà My 8 8,5 7 9 8,12

ễ ạ 9 Nguy n Duy M nh 8 8,5 8 8 8,12

ế ạ 10 Bìu Th  M nh 8 8,5 8 8 8,12

ự ụ ể ể ụ ế Nhóm 3 –D  án 3: Tìm ki m các d ng c  đ  ki m tra vuông góc

ề 1 Chu Văn Quy n (TT) 7 8,5 8,5 9 8.25

ị ễ 2 Nguy n Th  Linh 8 8,5 8,5 7 8.0

ặ ị 3 Đ ng Th  Mai Linh (TK) 8 8,5 8,5 8 8.25

4 Cao Thu Huy nề 8 8,5 8 8 8.12

ễ 5 Nguy n Văn Huy 7 8,5 8 7 7.62

ươ 6 L ế ng Ti n Huy 8 8,5 8,5 9 8.5

7 Võ Văn H pợ 7 8,5 8 8 7.87

ầ 8 Tr n Duy Huy Hoàng 7 8,5 8 8 7.87

ễ ố 9 Nguy n Qu c Hoàng 8 8,5 8 8 8,12

10 Hà Văn Hoàng 8 8,5 8 8 8,12

ự ự ể ẩ ả ạ Th c hành, ki m tra, đo đ c, làm các s n ph m vuông

Nhóm 4 –D  án 4:  góc

ễ ầ 1 8 8,5 9 9 8.62

ữ Nguy n H u Thu n  (TT)

ễ ố 2 ầ Nguy n Tr n Qu c Phú 8 8,5 8,5 7 8.0

ị 3 Phan Th  Hoàng Anh 7 8,5 8,5 9 8.25

40

ễ 4 ị Nguy n Th  Kim Chi 8 8,5 8,5 7 8.0

ị 5 Võ Th  Dung (TK) 8 8,5 8,5 7 8.0

ế ễ 6 Nguy n Ti n Dũng 7 8,5 8,5 7 7.75

7 ạ ế Cao Ti n Đ t 7 8,5 8,5 8 8.0

ị ạ ễ 8 Nguy n Th  H nh 8 8,5 8,5 7 8.0

ế ề ặ ự ữ ệ ỏ

ứ ủ ệ

Đánh giá v  m t ki n th c có s  chênh l ch gi a HS gi ự ể ệ ự ủ ự ủ ề ng chênh l ch không l n, ch ữ ổ ưở  tr

ộ ọ ậ ủ ớ ạ ộ ộ

i, khá, trung bình.   Còn đi m trung bình chung c a d  án gi a các HS có s  chênh l ch không ủ  nhi u. Do s  đánh giá c a GV, c a các t ợ   ầ ế y u đ ng viên tinh th n, kích thích thái đ  h c t p c a HS trong ho t đ ng h p tác nhóm.

41

Ậ Ầ Ế PH N 3. K T LU N

ọ ạ ệ ươ ừ ế ấ ng pháp d y h c là vi c làm c n thi t xu t phát t

ế ầ ọ ộ

ứ ạ

ạ ọ ượ

ứ ệ ệ ệ ặ ng tính t

ớ ổ ầ   Đ i m i ph  yêu c u ướ ị ể ủ ự ể   , xã h i. Trong đó d y h c theo đ nh h c a s  phát tri n kinh t ng phát tri n ự   ượ ố ữ ộ ự i đa năng l c c t năng l c là m t trong nh ng hình th c d y h c phát huy đ ả   ế ỉ ự ọ ườ ọ ủ ầ i h c trong th  k  21. HS đ c h c thông qua th c hành tr i c n có c a ng ự ọ ườ nghi m nên tăng c   t là  h c, nâng cao ý th c trách nhi m và đ c bi ạ ự phát huy s  sáng t o.

ọ ạ ữ ạ ự ng phát tri n năng l c bên c nh nh ng l

ữ ị ế ợ ả ể

ờ ơ ở ậ ạ

ệ

ế ế ổ ứ ạ ướ ự ị ể ướ i ích thì D y h c theo đ nh h   ẩ   ề ư ầ ạ ẫ v n có nh ng h n ch  nh : C n có nhi u th i gian đ  HS làm ra các s n ph m ợ   ấ ệ ỏ ự ng ti n c  s  v t ch t và tài chính phù h p. và th c hành đo đ c. Đòi h i ph ự ổ ứ ạ ọ    ch c d y h c GV nhi ể ự ng phát tri n năng l c . d  án và kĩ năng thi ươ ự ề t tình, tích c c, có năng l c v  chuyên môn, năng l c t ọ  ch c d y h c theo đ nh h ự t k  t

ụ ụ

Qua sáng ki n: ế Đã giúp h c sinh bi ế ượ t đ ợ ọ ợ ộ ườ ụ ể ế c các d ng c  đo vuông góc và ụ ử ụ i th  m c, th  xây  s  d ng các d ng c  đó đ  đo t  đóng vai thành ng

bi vuông góc.

ẩ ằ ượ ộ ố ậ ầ ớ

ệ ườ Đã giúp HS làm đ ớ ể

ả ư ỗ ẳ ặ ẳ

ứ ề ẩ ạ ậ

ớ ệ ế ế ậ ở

ứ ề ệ

ế ề ộ ự ự ụ ề ế c các s n ph m b ng các v t g n gũi v i cu c s ng,   ng nh  g , bìa, tre đ  làm  các mô hình ngôi nhà, hình thân thi n v i môi tr ộ ườ   ng th ng vuông góc, và làm h p, hình chóp ch a các m t ph ng vuông góc, đ ằ ượ ả ừ ộ c s n ph m v  bài “các d ng cân b ng” trong b  môn V t lý l p 10. T  đó đ   ụ   ớ ế bi n quá trình ti p thu lý thuy t trên l p, trong sách v  thành vi c v n d ng ư   các ki n th c  đó vào các công vi c hàng ngày, trong   các ngành ngh  nh : Ngh  M c dân d ng, Ngh  xây d ng, Ki n trúc xây d ng...

ậ ụ ươ

ổ ạ ứ ự ạ

ậ ươ ứ

ạ

ủ ộ ấ ế ể ế ầ ờ ồ

ự ề

̀ ́ ệ ̣ ̣ ̣ ̉

c   vao   giai   quyêt   nhi m  v   đ ổ ươ ạ ầ

ự ẩ ng đ n phát tri n các ph m ch t và năng c n thi ồ ưỡ ́ ́ ́ ư ấ ượ ượ c ch t l ướ ị ng d y h c, góp ph n đ i m i ph ự ừ ụ ổ ổ ủ   ng pháp và kĩ Trong khuôn kh  c a SKKN này, tôi đã v n d ng các ph ằ   ọ ậ ự xây   d ng   và   t ộ ọ thu t   d y   h c   tích   c c,     ch c   các   ho t   đ ng   h c   t p   b ng ệ ớ ế ể   ph đ  hình thành ki n th c m i cho HS, rèn luy n kĩ năng ng pháp DHDA   ọ ậ ố   s ng, phát huy tính tích c c, ch  đ ng, sáng t o trong quá trình h c t p và ướ   t. Đ ng th i, thông qua các h ọ ọ ậ ạ ộ ng ni m tin yêu khoa h c, yêu thích s  khám phá, ho t đ ng h c t p đã b i d   ̀ ụ ượ   c tìm   tòi   va   vân   dung  cac   kiên   th c   hoc   đ giao.T  đó nâng cao đ   ng pháp giáo d c ph  thông theo đ nh h ượ ọ ể ng phát tri n năng l c ng ớ ườ ọ i h c.

ạ t ấ c  các nhà ng THPT trên ph m vi tr

ơ ở ụ ể ể ể ậ .ư  Có th  áp d ng c  s  lý lu n đ  tri n khai cho các ch  đ

ọ iạ   c  ượ tri n  ể khai   trong  năm  h c  ọ   2019­  2020 cho HS  l p  ớ 11  t Đ  ề tài  đã  đ trong ph m ạ vi  ệ Mi n núi . SKKN này  có  kh  ả năng áp  d ng  ụ ề ườ ng THPT huy n  tr ả ướ đáp  ườ ả và d  ễ th c ự thi cho t r ng ộ c  c  n c  ượ yêu  c u  ầ giáo d c  ụ trong th i  ờ đ i  ạ hi n  ệ nay  và  cu c  ộ cách  m ng công ng  ứ ạ đ   ứ t ủ ề  ệ ầ nghi p l n th   ặ ộ khác trong b  môn ho c các môn h c khác.

ổ ứ ơ ở Trên c  s  đã t

ấ ậ ợ ơ ữ ể ề ệ ạ ườ ng quan tâm, t o đi u ki n thu n l ố  ch c DHDA thành công, chúng tôi r t mong mu n lãnh   ế ụ   i h n n a đ  chúng tôi ti p t c ạ đ o nhà tr

42

ự ự ạ ọ ị ướ ự   ể ng phát tri n năng l c

ự ệ ả ơ ệ xây d ng và th c hi n các d  án d y h c theo đ nh h ạ đ t hi u qu  cao h n.

ề ụ ữ ớ

ụ ặ ế ỏ

ạ ượ ệ c nh ng m c đích và nhi m v  đ t ra, tuy nhiên ữ ẽ ạ  s  không th  tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong đ ệ ấ ồ ể ủ ữ ậ

ế ệ v i năng   Đ  tài đã đ t đ ượ   ự ả c l c b n thân có h n ổ ả ị đón nh n nh ng góp ý b  ích c a quý v  giám kh o và b n bè đ ng nghi p và   ể ề ban nghi m thu SKKN, đ  đ  tài càng có ý nghĩa thi ạ ự ơ t th c h n.

ậ ệ ủ ự S  ghi nh n c a Ban nghi m thu đ  tài dù

ọ ườ ủ

ở ứ ộ ầ ử ớ ự ờ ả ơ ữ ệ ả ọ ề   ề  m c đ  nào thì cũng là đi u ấ ủ ấ ệ ượ   c tinh th n ph n đ u c a chúng tôi nói  đ ệ   i GV nói chung. Tôi xin g i t i Ban nghi m thu SKKN, ề   i c m  n chân

đáng quý, đáng trân tr ng và khích l riêng, c a nh ng ng ẽ ồ các đ ng nghi p s  góp ý cho b n đ  tài này s  trân tr ng, l thành nh t.ấ

Tháng 3 năm 2021

Tác giả

43

Ụ Ụ Ầ PH N 4: PH  L C

ả ủ ụ ệ

ụ ụ Ph  l c 1:

B ng phân công nhi m v  cho các thành viên c a nhóm

ẩ ả ờ ạ Th i h n S n ph m ụ ươ ệ Nhi m vệ Ph ng ti n Tên thành  viên hoàn thành ự ế d  ki n

ấ

ọ H p nhóm Sau 1 ngày  ậ ự nh n d  án T t cấ ả  thành viên  trong nhóm Gi y, bút, SGK, Máy vi  tính

ạ   ạ ế K  ho ch ho t ủ ộ   đ ng c a nhóm. ệ ụ ụ ể  Nhi m v  c  th ủ   c a các thành viên nhóm

,

2 Ngày

T t cấ ả  thành viên  trong nhóm Tìm tài li u,ệ   tranh  nhả   video, mô hình ế   ẽ ượ ả c b n k , V  đ ự   d  trù kinh phí ả   ủ c a mô hình s n ph mẩ SGK Hình  h c 11ọ Internet, Tài  ệ li u tham kh oả

ả Bút, vở Nhóm  ngưở tr ả C  quá trình ạ ộ ho t đ ng ừ   ể B ng đi m t ng thành viên

ả ổ  Qu n lí, t ứ   ch c chung, đánh giá các  thành viên

Th  kíư Bút, vở ả C  quá trình ạ ộ ho t đ ng ộ ồ ơ ủ   B  h  s  c a nhóm Ghi chép, l uư   ữ ồ ơ ọ   tr  h  s  h c ậ ủ t p c a nhóm

ế Thi 1 Ngày t kế ế  Power Point ả B n thuy t trình Power Point Máy vi tính,  ệ ủ   tài li u c a ả c  nhóm. A

ả ưở 2 Ngày B n ý t ng ngưở   Lên ý t ớ v i trình bày ư D a vào SGK   Hình h c 11ọ ,  Internet

ạ

B ế Thuy t trình viên Máy tính trình  ế chi u Power   Point 1 ngày (làm  ệ ớ   vi c v i ế ế t k ) thi ế   Ch y bài thuy t trình trên Power  Point

ụ ả C Ch p  nh, ghi hình Máy ánh, Bút,  vở ả C  quá trình ạ ộ ho t đ ng ạ   ứ Minh ch ng ho t ộ đ ng nhóm

D Kinh phí ả C  quá trình ạ ộ ho t đ ng Mô hình theo  t kế ế thi ồ ơ   Photo h  s , tài ậ   ọ ệ li u   h c   t p, ậ ệ mua v t li u

44

ụ ụ ế Ph  l c 2: Phi u đánh giá

ế ố ả Phi u s  1: Đánh giá b n thi ế ế ả ẽ t k  b n v

ố ạ ượ ể TT Tiêu chí ể Đi m t i đa Đi m đ t đ c

ả ế ế t k  rõ ràng, chính 2 1

Trình bày b n thi xác

ố ệ ầ ủ Có ghi chép s  li u đ y đ 3 2

ế i   thích   rõ   vì   sao   thi ế ả   t   k   s n 3 3

ả ẩ Gi ph m đó

ộ 2 4

ấ   Trình   bày   báo   cáo   sinh   đ ng,   h p d nẫ

T ng ổ 10

ố ế ả ẩ Phi u  s  2: Đánh giá s n ph m

ố ạ ượ ể TT Tiêu chí ể Đi m t i đa Đi m đ t đ c

2 1

Trình  bày    cách   làm  rõ  ràng,  chính  xác

ả ớ 3 2

ẽ ố ệ   ẩ S n   ph m   làm   đúng   v i     s   li u ế ế ả t k trong b n v  thi

ứ ẹ Hình th c đ p 3 3

ế ệ ậ   t ki m, nguyên v t 2 4

ệ Chi phí   làm ti ễ ế li u d  ki m

T ng ổ 10

ệ ự ế ạ ự K  ho ch th c hi n d  án

ộ ờ TT N i dung Th i gian Ghi chú

ế ệ ụ ạ ế ự ậ Ti p nh n nhi m v 5­10 phút 1

K   ho ch   d   án,   phân   nhóm,   b uầ   ngưở nhóm tr

ứ ế ỹ 2 1 tu nầ

ể Tìm   hi u   ki n   th c,   k   năng liên quan ệ Làm   vi c   theo nhóm nhỏ

ế ế ậ ạ ớ 3 ứ Báo cáo ti p nh n ki n th c 45 phút HS báo cáo t i l p

ậ ươ ệ 4 L p ph ng án thi ế ế t k 1 ngày

HS   làm   vi c   theo nhóm

45

ươ ạ ớ 5 Trình bày ph ng án thi ế ế t k 20 phút HS báo cáo t i l p

ươ ệ 6 ng án 45 phút

ẩ Làm s n ph m theo ph thi ả t kế ế HS   làm   vi c   theo nhóm

ẩ ạ ớ 7 ả Báo cáo s n ph m 45 phút HS báo cáo t i l p

ứ ề ế ố ạ ộ ế ả Phi u s  3: B ng tiêu chí đánh giá ho t đ ng báo cáo ki n th c n n

Đi mể TT Tiêu chí

ế ứ Báo cáo ki n th c

ề ủ ề ượ ủ ộ ơ ả 1 2 Đây đ  n i dung c  b n v  ch  đ  đ c báo cáo

ứ ế ọ 2 3 Ki n th c chính xác, khoa  h c, chuyên sâu

Hình th cứ

ố ụ ợ ế 3 1 Bài trình chi u có b  c c h p lý

ễ ấ ứ ế 4 1 Bài trình chi u có công th c rõ nét, d  th y

ế Kĩ năng thuy t trình

ế 5 1 ụ Trình bày thuy t ph c

ệ ả 6 1 Tr i l ả ờ ượ i đ ỏ c các câu h i ph n bi n

ự ệ ế ả ỏ 7 1

Tham gia đóng góp ý ki n, đ t câu h i ph n bi n cho nhóm báo cáo

ể ổ 10 T ng đi m

Ủ Ế

Phi u   4:   PHI U   ĐÁNH   CÁC   THÀNH   VIÊN   NHÓM   C A   NHÓM TR

ế NGƯỞ ự Tên d  án:……………………………………..........................................................

ớ L p:………Nhóm đánh giá:……….......................

ứ ộ ạ ượ M c đ  đ t đ c

T tố Khá Trung bình Y uế ộ TT N i dung đánh giá

9­10 đi mể 5­6 đi mể 3­4 đi mể

7­8  đi mể

ự 1 ạ   Tích   c c   trong   ho t ộ đ ng nhóm

ệ ầ 2 Tinh th n trách nhi m

46

ế ậ 3 ứ Thu th p ki n th c

ỹ ậ 4 ạ ụ   K   năng   v n   d ng ứ ế sáng t o ki n th c

ỹ 5 ợ K  năng h p tác nhóm

ể Đi m trung bình

Ữ Ế ế Phi u 5:    PHI U ĐÁNH GIÁ GI A CÁC NHÓM

ự Tên d  án:…………………………………………………………...................

ớ ượ L p:………Nhóm đánh giá:………...Nhóm đ c đánh giá:…….......

ướ ể ỗ ố ể (H ng d n: i đa là 2 đi m) ầ ẫ  M i yêu c u cho đi m t

ộ TT N i dung đánh giá Yêu c uầ Đi mể

Chính xác

Đ y đầ ủ ộ N i dung trình bày 1 Phong phú

ễ ể D  hi u

ề ọ ả Nhi u hình  nh minh h a

Đ pẹ

Rõ ràng ứ Hình th c trình bày 2 Khoa h cọ

Sáng t oạ

ệ ứ ế Hi u  ng, liên k t

ọ Gi ng nói to, rõ ràng

ạ ố ạ Lôi cu n, m ch l c

ả   trình   s n ệ ồ ề 3 Phân công công vi c đ ng đ u ế Thuy t ph mẩ

ệ ể ả ả Kh  năng b o v  quan đi m

ờ ị Đúng th i gian quy đ nh

ể Đi m trung bình

47

48

Ủ Ế ế Phi u 6: PHI U ĐÁNH GIÁ C A GIÁO VIÊN

ự Tên d  án:………………………………………………….........................

ớ

L p:…………..................................Nhóm: ……….....................................................

ứ ộ ạ ượ M c đ  đ t đ c

T tố Khá TB Y uế ộ TT N i dung đánh giá

9­10 đi mể 3­4 đi mể

7­8  đi mể 5­6  đi mể

ậ ọ 1 ế   ọ Thu   th p,   ch n   l c   ki n th cứ

ụ 2 ế   ậ ỹ K   năng   v n   d ng   ki n th cứ

ọ ậ ự Tích c c trong h c t p 3

ỹ ợ K  năng h p tác nhóm 4

ệ ầ Tinh th n trách nhi m 5

6 Tính sáng t oạ

ể Đi m trung bình

49

Ả

ụ ọ Ệ PH NẦ  5: TÀI LI U THAM KH O ọ ọ 1. Sách Hình h c 11 CB và Hình h c 11 NC, SGV Hình h c 11 ­NXB giáo d c

ứ ỹ ấ ả ụ ế ẩ ọ ệ 2. Chu n ki n th c k  năng Toán h c 11 ­Nhà xu t b n giáo d c Vi t nam.

ọ ự ự ế ạ ạ ệ T p chí Giáo d c 3. D y h c d  án và ti n trình th c hi n, ụ , (157), 12­14.

ọ ự ủ ế ậ ạ ấ ộ ừ 4. D y h c d  án – T  lí lu n đ n th c ti n ệ ậ ự ễ  – Tài li u t p hu n  c a B

ế ủ ồ ộ ố ệ ệ 5. M t s  kinh nghi m và ý ki n c a đ ng nghi p.

ạ 6. Thông tin trên m ng internet

www.violet.vn

http://.www.google.com.

http://.www.youtube.com

tailieu.vn

50