1
MỤC LỤC
Danh mục
Trang
MỤC LỤC
1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN
3
TÀI LIỆU THAM KHẢO
3
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
4
2. Phương pháp nghiên cứu và giới hạn phạm vi đề tài
4
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
5
4. Phạm vi áp dụng đề tài
6
5. Tính mới của đề tài
6
PHẦN II. NỘI DUNG
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lý luận
6
1.1. Các khái niệm về khoa học, kỹ thuật và nghiên cứu khoa học
6
1.2. Vai trò của nghiên cứu khoa học (sáng tạo KHKT) đối với học sinh ở
trường THPT
8
1.3. Vai trò của nghiên cứu khoa học (viết SKKN) đối với cán bộ, giáo
viên, nhân viên ở trường THPT
8
2. Cơ sở thực tiễn
9
2.1. Kết quả NCKH về sáng tạo KHKT của học sinh và viết SKKN của
CB, GV, NV trong 7 trường THPT
10
2.2. Nhận xét trên cơ sở số liệu khảo sát:
12
2.3. Những tồn tại, hạn chế trong công tác tổ chức, chỉ đạo hoạt động
NCKH ở các trường THPT
13
2.3.1. Những tồn tại, hạn chế chung
13
2.3.2. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế
13
Chương 2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG CÔNG TÁC TỔ
CHỨC HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHKT VÀ VIẾT SKKN
2
Ở TRƯỜNG THPT MIỀN NÚI
1. Xây dựng chủ trương (hay quan điểm chỉ đạo) trong công tác tổ chức
hoạt động nghiên cứu KHKT và viết SKKN
17
2. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và cơ sở pháp lý để lãnh đạo, chỉ đạo hoạt
động nghiên cứu KHKT và viết SKKN
18
2.1. Xây dựng Kế hoạch hoạt động nghiên cứu KHKT và viết SKKN
18
2.1.1. Vị trí của hoạt động NCKH trong Kế hoạch tổng thể của nhà
trường
18
2.1.2. Xây dựng kế hoạch riêng cho hoạt động NCKH
19
2.2. Xây dựng Quy chế hoạt động nghiên cứu KHKT và viết SKKN
19
2.2.1. Cơ sở để xây dựng Quy chế
19
2.2.2. Các yêu cầu của Quy chế
20
3. Tổ chức triển khai Kế hoạch hoạt động nghiên cứu KHKT và viết
SKKN
20
3.1. Lựa chọn nhân sự và phân công nhiệm vụ
20
3.2. Tổ chức tập huấn
21
3.3. Tổ chức thi KHKT cấp trường
22
4. Công tác Xã hội hóa trong tổ chức hoạt động nghiên cứu KHKT và
viết SKKN
23
5. Sơ đồ mô tả Quy trình tổ chức hoạt động
24
Chương 3: THỰC NGHIỆM KHOA HỌC
1. Các văn bản đã soạn thảo để áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả tổ
chức hoạt nghiên cứu KHKT và viết SKKN
25
2. Kết quả lãnh đạo, chỉ đạo NCKH tại trường THPT Diễn Châu 4
25
3. Kết quả thực nghiệm tại một số trường THPT miền núi
26
Phần III. KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa của đề tài
28
2. Kiến nghị, đề xuất
28
3
3. Kết luận khoa học
29
PHỤ LỤC
30-45
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN
Nội dung
Viết tắt
BGH
Ban Giám hiệu
Giáo viên
GV
Học sinh
HS
Học sinh giỏi
HSG
Khoa học kỹ thuật
KHKT
Trung học phổ thông
THPT
Nghiên cứu khoa học
NCKH
Câu lạc bộ
CLB
Sáng kiến kinh nghiệm
SKKN
CB, GV, NV
Cán bộ, giáo viên, nhân viên
TDTT
Thể dục thể thao
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. website: https://giangvien.net
2. website: https://baomoi.com
3. website: https://giaoducthoidai.vn
4. website: http://blearningphysics.edu.vn
5. website: http://baosoctrang.org.vn
6. website: http://baovanhoa.vn
Một số SKKN của bạn bè, đồng nghiệp
4
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo là một mục tiêu quan trọng của
việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế mà Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) thông qua Nghị quyết 29-
NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng
sản Việt Nam.
Hoạt động nghiên cứu khoa học (NCKH): sáng tạo khoa học kỹ thuật
(KHKT) của học sinh và viết sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) của giáo viên nhằm
khuyến khích sự vận dụng kiến thức, kinh nghiệm vào giải quyết những vấn đề
thực tiễn cuộc sống và hình thành phẩm chất, năng lực cho bản thân.
Những trường THPT miền núi còn gặp rất nhiều khó khăn, việc nâng cao
năng lực trong việc NCKH góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục còn
hạn chế, khó khăn.
Bản thân tôi khi công tác tại trường THPT Diễn Châu 4 với cương vị Phó
Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn đã có vai trò chủ đạo trong việc lãnh dạo, chỉ
đạo gây dựng phong trào hoạt động NCKH của trường đạt hiệu quả cao, được
nhiều trường tham khảo. Khi được điều động bổ nhiệm giữ chức vụ Hiệu trưởng
trường THPT Tương Dương 1 từ tháng 9 năm 2019, trong điều kiện nhà trường vô
cùng khó khăn, hoạt động NCKH (thi KHKT và viết SKKN) cấp trường đã được
thực hiện nhưng số lượng dự án, đề tài rất khiêm tốn và chưa thực sự hiệu quả, tôi
đã vận dụng kinh nghiệm của bản thân để tạo động lực và chỉ đạo, tổ chức thực
hiện rất thành công hoạt động này. Đồng thời, đã khảo sát thực trạng hoạt động
sáng tạo KHKT của học sinh và viết SKKN của giáo viên tại 7 trường THPT ở 5
huyện Miền núi cao (huyện Tương Dương, Kỳ sơn, Con Cuông, Quế Phong, Quỳ
Châu) tìm ra nguyên nhân và đề xuất giải pháp để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức
thực hiện hoạt động sáng tạo KHKT và viết SKKN đạt hiệu quả cao hơn.
Với tinh thần và quan điểm trên, nhằm tạo động lực, tìm biện pháp, giải
pháp nâng cao tính hiệu quả việc sáng tạo KHKT và viết SKKN mà tôi chọn đề tài
“Hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong hoạt động sáng tạo khoa học kỹ
thuật và viết sáng kiến kinh nghiệm ở trường THPT miền núi”.
2. Phương pháp nghiên cứu và giới hạn phạm vi đề tài
Đề tài được thực hiện bằng việc vận dụng linh hoạt các phương pháp nghiên
cứu khoa học sau đây:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết:
5
Nghiên cứu các tài liệu, lý luận khác nhau để tìm hiểu sâu sắc về hoạt động
sáng tạo KHKT của học sinh và viết SKKN của giáo viên trong các trường THPT
theo các khía cạnh khác nhau. Từ đó liên kết các khái niệm liên quan để tạo ra một
hệ thống lý thuyết mới đầy đủ và sâu sắc về hoạt động NCKH.
- Phương pháp điều tra, khảo sát:
Tiến hành điều tra, khảo sát một cụm trường THPT miền núi cao. Từ đó tìm
ra các đặc điểm chung và các đặc điểm riêng trong tổ chức hoạt động NCKH của
các trường THPT miền núi.
- Phương pháp mô hình hóa:
+ Các số liệu khảo sát được phân tích và biểu diễn, mô tả bằng các bảng
biểu, biểu đồ để làm nổi bật ý nghĩa của các số liệu.
+ Các giải pháp đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động NCKH
được sơ đồ hóa để thể hiện tính trực quan về vai trò của các hoạt động và tác động
qua lại giữa chúng.
- Phương pháp thực nghiệm khoa học:
Các giải pháp đưa ra đã được áp dụng vào việc tổ chức hoạt động NCKH tại
một số trường THPT trong cụm khảo sát từ đó đánh giá tính sát đúng và hiệu quả
của giải pháp đã xây dựng.
- Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm:
Là phương pháp nghiên cứu và xem xét lại những thành quả thực tiễn trong
quá khứ để rút ra kết luận bổ ích cho thực tiễn và khoa học.
Đề tài nghiên cứu trên phạm vi công tác NCKH về KHKT đối với học sinh
và NCKH ứng dụng viết SKKN của giáo viên ở các trường THPT miền núi, đặc
biệt ở trường THPT Tương Dương 1.
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Đề tài được nghiên cứu, tìm hiểu việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức hoạt động
NCKH của học sinh và giáo viên tại các trường mà bản thân tác giả đã công tác,
đang công tác và một số trường THPT miền núi cao tỉnh Nghệ An. Đây là các
trường có sự tương đồng về cơ chế hoạt động, điều kiện văn hóa và kinh tế xã hội,
trong đề tài gọi là “nhóm trường khảo sát”, gồm:
1. THPT Tương Dương 1; 2. THPT Tương Dương 2;
3. THPT Kỳ Sơn; 4. THPT Con Cuông;
5. THPT Mường Quạ; 6. THPT Quế Phong;
7. THPT Quỳ Châu;