SỞ GIÁO D C VÀ ĐÀO T O THANH HÓAỤ Ạ
TR NG THPT YÊN ĐNH 3ƯỜ Ị
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
S D NG “S Đ PHÂN B TH I GIAN” GIÚP H CỬ Ụ Ơ Ồ Ố Ờ Ọ
SINH GI I NHANH CÁC BÀI T P TR C NGHI M LIÊNẢ Ậ Ắ Ệ
QUAN ĐN TH I ĐI M VÀ KHO NG TH I GIANẾ Ờ Ể Ả Ờ
TRONG M CH DAO ĐNGẠ Ộ
H và tên tác gi : Ph m Văn Hoanọ ả ạ
Ch c v : Giáo viênứ ụ
SKKN thu c môn: V t líộ ậ
THANH HOÁ, NĂM 2017
M C L CỤ Ụ
N i dungộTrang
1. M đuở ầ 2
1.1. Lí do ch n đ tàiọ ề 2
1.2. M c đích nghiên c uụ ứ 2
1.3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ 3
1.4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 3
2. N i dung sáng ki n kinh nghi mộ ế ệ 4
2.1. C s lý lu nơ ở ậ 4
2.2. Th c tr ng c a v n đ tr c khi áp d ng sáng ki n kinh ự ạ ủ ấ ề ướ ụ ế
nghi mệ4
2.3. Các gi i pháp đã s d ng đ gi i quy t v n đả ử ụ ể ả ế ấ ề 4
2.3.1. Xác đnh n i dung ki n th c c n n mị ộ ế ứ ầ ắ 4
2.3.2. Xác đnh s t ng t gi a dao đng đi n t và dao đng cị ự ươ ự ữ ộ ệ ừ ộ ơ 6
2.3.3. Xây d ng và v n d ng s đ phân b th i gian ự ậ ụ ơ ồ ố ờ 6
2.3.4. Bài t p t luy nậ ự ệ 12
2.4. Hi u qu c a sáng ki n kinh nghi mệ ả ủ ế ệ 14
3. K t lu n, ki n nghế ậ ế ị 16
2
1. M ĐUỞ Ầ
1.1. Lí do ch n đ tài.ọ ề
Vi t Nam đang đi m i m t cách căn b n, toàn di n n n giáo d c đệ ổ ớ ộ ả ệ ề ụ ể
n n giáo d c Vi t Nam phát tri n hòa nh p v i qu c t , theo k p v i s phátề ụ ệ ể ậ ớ ố ế ị ớ ự
tri n nh vũ bão c a khoa h c - kĩ thu t - công ngh và tri th c c a loàiể ư ủ ọ ậ ệ ứ ủ
ng i đang gia tăng nhanh chóng.ườ Đi m i giáo d c toàn di n là m t l trìnhổ ớ ụ ệ ộ ộ
đã và đang đc th c hi n, m t trong nh ng b c đi đu tiên c a quá trìnhượ ự ệ ộ ữ ướ ầ ủ
đi m i y là đi m i ph ng th c ki m tra đánh giá. ổ ớ ấ ổ ớ ươ ứ ể
Kì thi THPT qu c gia 2017 có m t s đi m m i so v i nh ng năm h cố ộ ố ể ớ ớ ữ ọ
tr c đó là thí sinh ph i làm 4 bài thi t i thi u, trong đó có 3 bài thi b t bu cướ ả ố ể ắ ộ
là Toán, Ng văn, Ngo i ng và bài thi t ch n là KHTN (g m các môn V tữ ạ ữ ự ọ ồ ậ
lí, Hoá h c, Sinh h c) ho c bài thi KHXH (g m các môn L ch s , Đa lí, Giáoọ ọ ặ ồ ị ử ị
d c công dân). Th i gian làm bài thi c a m i môn trong bài thi t ch n là 50ụ ờ ủ ỗ ự ọ
phút v i 40 câu h i tr c nghi m, t c là trung bình m i câu làm trong th i gianớ ỏ ắ ệ ứ ỗ ờ
1,25 phút. V i hình th c thi và th i gian thi nh v y là m t áp l c không hớ ứ ờ ư ậ ộ ự ề
nh đi v i các thí sinh, đòi h i các thí sinh ph i chu n b cho b n thân l ngỏ ố ớ ỏ ả ẩ ị ả ượ
ki n th c, kĩ năng nh t đnh và chi n thu t làm bài phù h p m i có th cóế ứ ấ ị ế ậ ợ ớ ể
đc k t qu cao trong kì thi. ượ ế ả
Trong các ch đ bài t p c a ch ng “Dao đng và sóng đi n t ”ủ ề ậ ủ ươ ộ ệ ừ
thu c ch ng trình v t lí 12, có các bài toán liên quan đn th i đi m vàộ ươ ậ ế ờ ể
kho ng th i gian trong m ch dao đng. Nh ng bài toán này tuy không khó,ả ờ ạ ộ ữ
nh ng tôi th y h c sinh làm ra k t qu b ng nh ng ph ng pháp thôngư ấ ọ ế ả ằ ữ ươ
th ng lâu nay m t nhi u th i gian, k c nh ng h c sinh khá gi i. V iườ ấ ề ờ ể ả ữ ọ ỏ ớ
ph ng th c thi THPT qu c gia nh hi n nay thì vi c làm bài nh th s nhươ ứ ố ư ệ ệ ư ế ẽ ả
h ng không nh đn k t qu thi c a các em. ưở ỏ ế ế ả ủ
Là giáo viên tr c ti p gi ng d y môn V t lí l p 12 tôi luôn tìm tòi v nự ế ả ạ ậ ớ ậ
d ng nh ng ph ng pháp d y h c tích c c đ giúp các em ti p c n và gi iụ ữ ươ ạ ọ ự ể ế ậ ả
quy t hi u qu các bài h c V t lí nói chung và các bài t p V t lí nói riêng,ế ệ ả ọ ậ ậ ậ
trong đó có ph ng pháp giúp h c sinh gi i nhanh bài t p tr c nghi mươ ọ ả ậ ắ ệ
ch ng dao đng và sóng đi n t . Do đó, tôi m nh d n vi t sáng ki n kinhươ ộ ệ ừ ạ ạ ế ế
nghi m v i đ tài là: ệ ớ ề S d ng “s đ phân b th i gian” giúp h c sinhử ụ ơ ồ ố ờ ọ
gi i nhanh bài t p tr c nghi m liên quan đn th i đi m và kho ng th iả ậ ắ ệ ế ờ ể ả ờ
gian trong m ch dao đngạ ộ .
1.2. M c đích nghiên c u.ụ ứ
Tôi nghiên c u đ tài này nh m:ứ ề ằ
3
+ Giúp h c sinh l p 12 có thêm đc các ki n th c và k năng c b n trongọ ớ ượ ế ứ ỹ ơ ả
vi c gi i t p v ệ ả ậ ề bài toán liên quan đn th i đi m và kho ng th i gianế ờ ể ả ờ
trong m ch dao đngạ ộ , giúp các em có ph ng pháp t i u đ gi i các d ngươ ố ư ể ả ạ
bài t pậ này.
+ Tìm cho mình m t ph ng pháp đ t o ra các ph ng pháp gi ng d y phùộ ươ ể ạ ươ ả ạ
h p v i đi t ng h c sinh n i mình công tác, t o ra không khí h ng thúợ ớ ố ượ ọ ơ ạ ứ h cọ
t p cho các em h c sinhậ ọ , góp ph n nâng cao k t qu thi môn v t lí c a h cầ ế ả ậ ủ ọ
sinh không ch trong kì thi THPT qu c gia năm 2017 mà còn cho các năm sau.ỉ ố
+ Đc nghe l i nh n xét góp ý t đng nghi p, đng môn.ượ ờ ậ ừ ồ ệ ồ
+ Nâng cao ch t l ng h c t p b mônấ ượ ọ ậ ộ
+ Mong mu n đc ố ượ H i đng khoa h cộ ồ ọ các c p nh n xét, đánh giá, ghi nh nấ ậ ậ
k t q a n l c c a b n thân giúp cho tôi có nhi u đng l c m i hoàn thànhế ủ ỗ ự ủ ả ề ộ ự ớ
t t nhi m v đc giao.ố ệ ụ ượ
1.3. Đi t ng nghiên c u.ố ượ ứ
- Ph ng pháp gi i nhanh bài t p tr c nghi m v th i đi m và kho ng th iươ ả ậ ắ ệ ề ờ ể ả ờ
gian trong m ch dao đng c a ch ng dao đng và sóng đi n t , môn V t líạ ộ ủ ươ ộ ệ ừ ậ
12.
- Đi t ng áp d ng: H c sinh l p 12 - Tr ng THPT Yên Đnh 3.ố ượ ụ ọ ớ ườ ị
1.4. Ph ng pháp nghiên c u.ươ ứ
Đ nghiên c u đc đ tài tôi đã s d ng m t s ph ng pháp sau:ể ứ ượ ề ử ụ ộ ố ươ
- Ph ng pháp nghiên c u xây d ng c s lý thuy tươ ứ ự ơ ở ế
+ Nghiên c u các v n đ lí lu n có liên quan đn đ tài.ứ ấ ề ậ ế ề
+ Nghiên c u các tài li u v ph ng pháp d y h c tích c c môn V t lí.ứ ệ ề ươ ạ ọ ự ậ
+ Nghiên c u n i dung c u trúc c a ch ng trình môn V t lí THPT.ứ ộ ấ ủ ươ ậ
+ Nghiên c u n i dung và ph ng th c thi THPT qu c gia c a môn V t lí.ứ ộ ươ ứ ố ủ ậ
- Ph ng pháp đi u tra kh o sát th c t , thu th p thông tinươ ề ả ự ế ậ
+ Tham kh o ý ki n c a giáo viên: Trao đi v i giáo viên có kinh nghi m vả ế ủ ổ ớ ệ ề
ph ng pháp d y h c tích c c.ươ ạ ọ ự
- Thăm dò ý ki n c a h c sinh.ế ủ ọ
- Ph ng pháp th ng kê, x lý s li u: Th ng kê và x lý s li u k t qu h cươ ố ử ố ệ ố ử ố ệ ế ả ọ
t p c a h c sinh tr c và sau khi áp d ng sáng ki n kinh nghi m.ậ ủ ọ ướ ụ ế ệ
- Ph ng pháp phân tích t ng h pươ ổ ợ
Ngoài ra tôi còn s d ng thêm m t s ph ng pháp khác ph c v choử ụ ộ ố ươ ụ ụ
quá trình nghiên c u: Ph ng pháp đc tài li u; Rút kinh nghi m qua d giứ ươ ọ ệ ệ ự ờ
thăm l p;...ớ
4
2. N I DUNG SÁNG KI N KINH NGHI MỘ Ế Ệ
2.1. C s lí lu n.ơ ở ậ
- C s c a vi c d y h c b môn:ơ ở ủ ệ ạ ọ ộ D y h c là m t tác đng hai chi u gi aạ ọ ộ ộ ề ữ
giáo viên và h c sinh, trong đó h c sinh là ch th c a quá trình nh n th c,ọ ọ ủ ể ủ ậ ứ
còn giáo viên là ng i t ch c các ho t đng nh n th c cho h c sinh. N uườ ổ ứ ạ ộ ậ ứ ọ ế
giáo viên có ph ng pháp t t thì h c sinh s n m ki n th c d dàng, có thươ ố ọ ẽ ắ ế ứ ễ ể
gi i quy t t t các bài toán, tình hu ng c th trong th c ti n và ng c l i.ả ế ố ố ụ ể ự ễ ượ ạ
- C s c a vi c n m ki n th c, kĩ năng:ơ ở ủ ệ ắ ế ứ
+ V m t ki n th c: H c sinh ph i n m đc các đn v ki n th c c b nề ặ ế ứ ọ ả ắ ượ ơ ị ế ứ ơ ả
trong sách giáo khoa, trong gi h c theo chu n ki n th c, kĩ năng do B giáoờ ọ ẩ ế ứ ộ
d c và đào t o quy đnh. Đó là n n t ng c b n đ các em phát tri n t duy,ụ ạ ị ề ả ơ ả ể ể ư
nâng cao năng l c gi i quy t v n đ.ự ả ế ấ ề
+ V kĩ năng: H c sinh bi t về ọ ế nậ d ng ki n th c đã h c trong các gi h c đụ ế ứ ọ ờ ọ ể
gi i quy t nhanh g n các d ng bài t p t đn gi n đn ph c t p, t tái hi nả ế ọ ạ ậ ừ ơ ả ế ứ ạ ừ ệ
ki n th c đn v n d ng ki n th c. Đi u đó đòi h i h c sinh ph i có ph ngế ứ ế ậ ụ ế ứ ề ỏ ọ ả ươ
pháp gi i quy t v n đ cho các d ng bài t p t t. Vi c h c c a h c sinh c nả ế ấ ề ạ ậ ố ệ ọ ủ ọ ầ
đc chú ý hai m c đ: m c đ v n d ng và m c đ sáng t o. Trong đóượ ở ứ ộ ứ ộ ậ ụ ứ ộ ạ
m c đ sáng t o đòi h i h c sinh ph i có t ch t, có kĩ năng t ng h p, phânứ ộ ạ ỏ ọ ả ố ấ ổ ợ
tích để t đó có cách gi i quy t phù h p.ừ ả ế ợ
2.2. Th c tr ng c a v n đự ạ ủ ấ ề tr c khi áp d ng sáng ki n kinh nghi m.ướ ụ ế ệ
Không ít h c sinh g p nhi u khó khăn, lúng túng trong quá trình tìm raọ ặ ề
ph ng pháp t i u đ gi i quy t nhanh g n m t s bài toán v t lí ph bi n,ươ ố ư ể ả ế ọ ộ ố ậ ổ ế
cũng nh ch n l a tài li u h c tham kh o, trong đó có m t s d ng bài t pư ọ ự ệ ọ ả ộ ố ạ ậ
liên quan đn th i đi m và kho ng th i gian trong ế ờ ể ả ờ m ch dao đngạ ộ .
2.3. Các gi i phápả đã s d ng đ gi i quy t v n đử ụ ể ả ế ấ ề.
2.3.1. Xác đnh n i dung kị ộ i n th cế ứ c n n m.ầ ắ
5