1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG BỘ THÍ NGHIỆM ADDESTATION DẠY HỌC CÁC
BÀI THỰC HÀNH VẬT LÝ TRONG CHƢƠNG TRÌNH TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG
LĨNH VỰC: VẬT LÝ
2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT TÂN KỲ 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG BỘ THÍ NGHIỆM ADDESTATION DẠY HỌC CÁC
BÀI THỰC HÀNH VẬT LÝ TRONG CHƢƠNG TRÌNH TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG
Môn : Vật lý
Người thực hiện : Đậu Văn Minh
Tổ chuyên môn : Khoa học tự nhiên
Năm học : 2021 - 2022
Số điện thoại : 0816421678
3
PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Vật lý là môn khoa học thực nghiệm, do đó vai trò của thí nghiệm vật lý là
rất quan trọng. Việc giáo viên tổ chức cho học sinh tiếp xúc với thí nghiệm trong
quá trình học môn vật lý là tất yếu. Đặc biệt các bài thực hành thí nghiệm vật lý
trong chương trình là bắt buộc.
Qua thực hành thí nghiệm học sinh nắm vững tri thức, biến tri thức thành
niềm tin, hình thành những năng lực thực nghiệm khoa học, kích thích hứng thú
học tập bộ môn và bồi dưỡng những phẩm chất và năng lực cần thiết của người
lao động mới như: năng lực quan sát, tính chính xác, cẩn thận, cần cù, tiết
kiệm, hợp tác và tổ chức lao động khoa học.
Thí nghiệm là phương tiện giúp học sinh được trải nghiệm – Thông qua thí
nghiệm đòi hỏi học sinh phải làm việc tự lực hoặc hợp tác nhóm , nhờ đó có thể
phát huy vai trò cá nhân hoặc tính cộng đồng trách nhiệm trong công việc của
các học sinh.
Để thí nghiệm vật lý được thành công thì thiết bị thí nghiệm và phương án
thí nghiệm đóng vai trò quan trọng. Kết quả thí nghiệm chính xác, kiểm chứng
lý thuyết sẽ tạo niêm tin , hứng thú học tập cho học sinh, đồng thời tạo thuận lợi
cho giáo viên trong việc sử dụng thí nghiệm vật lý và đổi mới phương pháp dạy
học phát triển phẩm chất năng lực học sinh.
Thực tế dạy học qua nhiều năm sử dụng, theo thời gian một số thiết bị đã
bộc lộ những hạn chế, gây ra lúng túng cho giáo viên và học sinh làm mất niềm
tin, hứng thú học tập thông qua thí nghiệm . Do đó cần chọn các bộ thí nghiệm
vật lý có tính chính xác và hiện đại phù hợp với sự phát triển của khoa học công
nghệ.
Thông qua các bài thực hành, học sinh hiểu sâu sắc hơn các khái niệm và
hiện tượng Vật lí, tin tưởng vào các chân lí khoa học, quan sát được một số hiện
tượng bổ sung cho bài học, củng cố những kiến thức đã học được từ các bài
giảng lí thuyết, tập cho các em khả năng vận dụng lí luận vào thực tiễn và giải
thích được các hiện tượng Vật lí đơn giản đang xảy ra trong thế giới tự nhiên.
Tuy nhiên, để đạt được các mục đích trên thì cần phải đảm bảo được các yếu tố
như điều kiện cơ sở vật chất, kĩ năng hướng dẫn của giáo viên, thời gian, sự
chuẩn bị của giáo viên và học sinh, nhất là các thiết bị thí nghiệm đo có độ chính
xác cao và đồng bộ.
Dạy học trực tuyến, các thiết bị thí nghiệm cảm biến kết nối máy tính cho
kết quả đo nhanh đồng thời sử dụng phần mềm xử lí số liệu cho kết quả nhanh
giúp học sinh thấy rõ bản chất hiện tượng vật lý, tiếp thu bài học một cách dễ
dàng và góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
4
Trong quá trình dạy học vật lý, chúng tôi sử dụng các thiết bị thí nghiệm
hiện có ở trường, trong đó có thiết bị thí nghiệm cảm biến Addestation với mục
đích tổ chức các tiết thí nghiệm lý thú, thông qua thí nghiệm vật lý nhằm hình
thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Với lí do đó tôi chọn đề tài
„Sử dụng bộ thí nghiệm Addestation dạy học các bài thực hành Vật Lý trong
chương trình trung học phổ thông‟.
II. Mục đích nghiên cứu
Nhằm nâng cao hiệu quả việc sử dụng thiết bị thí nghiệm trong quá trình
dạy học vật lý ở trường trung học phổ thông.
III. Đối tƣợng khảo sát thực nghiệm
Bộ thí nghiệm Addestation và các bộ thí nghiệm hiện có ở trường THPT.
Các bài thí nghiệm thực hành trong chương trình vật lý THPT.
Xây dựng phương án thí nghiệm và sử dụng hợp lý bộ thí nghiệm
Addestion trong quá trình dạy học các bài thực hành thí nghiệm vật lý.
Phương pháp thực nghiệm và phân tích tổng hợp kinh nghiệm.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm: tổ chức hoạt động dạy và học, ghi
chép, chụp ảnh, quay phim, khảo sát kết quả học tập, rút kinh nghiệm giờ dạy,
phân tích diễn biến quá trình thực nghiệm.
Điều tra phân tích thực trạng sử dụng bộ thí nghiệm Addestation trong dạy
học vật lý.
IV. Đóng góp mới của đề tài
Điều tra được thực trạng sử dụng thiết bị thí nghiệm Addestation dạy học
Vật lý ở một số trường THPT của tỉnh Nghệ An. Phân tích các nguyên nhân,
khó khăn, xây dựng phương án thí nghiệm và sử dụng hợp lý bộ thí nghiệm
Addestion dạy học các bài thực hành thí nghiệm vật lý.
V. Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 10 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022.
5
PHẦN HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. Thực trạng sử dụng bộ thí nghiệm Addestation dạy học các bài thực
hành trong chƣơng trình vật lí trung học phổ thông.
Trong chương trình vật lí trung học phổ thông hiện hành có 9 bài thí
nghiệm thực hành: Phần cơ học gồm có thí nghiệm khảo sát chuyển động rơi tự
do, xác định gia tốc rơi tự do; xác định hệ số ma sát trượt; khảo sát các định luật
dao động của con lắc đơn. Thí nghiệm điện gồm: xác định suất điện động và
điện trở trong của pin điện hóa; khảo sát đặc tính chỉnh lưu của Đi ốt bán dẫn và
đặc tính khuếch đại của Tranzito; khảo sát mạch điện xoay chiều RLC. Thí
nghiệm quang học gồm: xác định tiêu cự của thấu kính phân kỳ; xác định bước
sóng ánh sáng. Phần nhiệt học có thí nghiệm xác định hệ số căng bề mặt chất
lỏng.
Để tìm hiểu thực trạng sử dụng bộ thí nghiệm Addestation tôi đã tiến hành
khảo sát bằng phiếu đối với 30 giáo viên dạy môn vật lý ở trường THPT ở một
số trường THPT ở tỉnh Nghệ An .
Sau khi thu thập, phân tích, tổng hợp qua các phiếu điều tra cho kết quả
như sau:
I.1.Thống kê về mức độ sử dụng bộ thí nghiệm Addestation có kết nối máy
tính trong dạy học vật lý THPT.
sử dụng thường xuyên
Ít sử dụng
Chưa sử dụng
Biểu đồ thống kê mức độ sử dụng bộ thí nghiệm Addestation dạy học vật lý.
17%
57%
27%
